ترجمة معاني آية 61 سورة غافر - الترجمة الفارسية - تفسير السعدي - موسوعة القرآن الكريم

آية: 61

اَللّٰهُ الَّذِیْ جَعَلَ لَكُمُ الَّیْلَ لِتَسْكُنُوْا فِیْهِ وَالنَّهَارَ مُبْصِرًا ؕ— اِنَّ اللّٰهَ لَذُوْ فَضْلٍ عَلَی النَّاسِ وَلٰكِنَّ اَكْثَرَ النَّاسِ لَا یَشْكُرُوْنَ ۟

در این آیات کریمه بیندیش که بر گستردگی رحمت خدا، و فضل و لطف فراوان او، و وجوب شکرگزاری برای او دلالت دارند. نیز بر کمال قدرت و فرمانروایی بزرگ او دلالت می‌کنند، و اینکه او هر چیزی را آفریده و دارای حیات مطلق است. و متصف بودن او به حمد؛ به خاطر هر صفت کاملی است که بدان متصف است، و همۀ کارهایش نیک می‌باشد. نیز بر این دلالت می‌نمایند که او پروردگار همۀ هستی است؛ و همۀ تدابیری که در جهان بالا و پایین و در گذشته و حال و آینده انجام می‌شود، به دست خدا است؛ و هیچ کسی اختیاری نداشته و هیچ چیزی از قدرت را در دست ندارد. پس او خداوند معبودِ یگانه است، و هیچ کسی غیر از او سزاوار چیزی از عبادت نیست، همان‌طور که هیچ کسی مستحق ربوبیّت نمی‌باشد. در نتیجه با اندیشیدن در این آیات، دل‌ها از معرفت خدا و محبت او و توسل به او و امید داشتن به وی سرشار می‌گردد. و خداوند خلق را به خاطر این دو امر ـ ‌معرفت و عبادت خدا ‌ـ آفریده، و این همان هدفی است که خداوند تحقق آن را از بندگانش خواسته است. این دو چیز، انسان را به خوبی و موفقیت و صلاح و سعادت دنیوی و اخروی می‌رساند. و اینها بهترین بخشش‌های خداوند بزرگوار به بندگانش می‌باشد. و هر کس این دو چیز را از دست بدهد، هر خیری را از دست داده و هر شری او را فرا گرفته است. پس، از خداوند متعال می‌خواهیم که دل‌های ما را سرشار از محبت و معرفت خویش نماید، و حرکت‌های باطنی و ظاهری ما را خالص برای خود و تابع فرمان خویش بگرداند که هیچ خواسته‌ای بر او بزرگ جلوه نمی‌کند، و دادن هیچ چیزی برایش نا ممکن نیست. پس فرمودۀ خداوند که می‌فرماید: ﴿ٱللَّهُ ٱلَّذِي جَعَلَ لَكُمُ ٱلَّيۡلَ لِتَسۡكُنُواْ فِيهِ﴾ یعنی خداوند به خاطر شما شب را تاریک قرار داده تا در آن بیارامید و از حرکت باز ایستید؛ حرکاتی که اگر ادامه داشته باشد، به شما زیان می‌رساند. بنابراین با آمدن شب به رختخواب‌هایتان می‌روید، و خداوند خواب را بر شما می‌افکند که به وسیلۀ آن قلب و بدن استراحت می‌کنند. خواب از نیازهای ضروری انسان است، و بدون آن نمی‌توان به زندگی ادامه داد. نیز در شب هر دوستی در کنار دوستش آرام می‌گیرد، و فکر و حواس جمع می‌شود و مشغولیت‌ها فروکش می‌کند. ﴿وَٱلنَّهَارَ مُبۡصِرًا﴾ و خداوند روز را به وسیله خورشید که همواره در آسمان نور افشانی می‌کند روشن گردانده است. پس در روز از رختخواب‌هایتان بلند می‌شوید و به کارهای دینی و دنیوی خود مشغول می‌شوید. یکی به ذکر و تلاوت، و دیگری به نماز می‌پردازد، و آن یکی به دنبال دانش و درس می‌رود، و یکی به خرید و فروش می‌پردازد، یکی به بنّایی و یکی به آهنگری و دیگر صنعت‌ها مشغول می‌گردد، یکی به سفر در دریا و یا خشکی می‌پردازد، و دیگری به کشاورزی می‌پردازد و یا به حیواناتش رسیدگی می‌نماید. ﴿إِنَّ ٱللَّهَ لَذُو فَضۡلٍ عَلَى ٱلنَّاسِ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يَشۡكُرُونَ﴾ بی‌گمان، خداوند نسبت به مردم فضل و لطف دارد، ولی بیشتر مردمان نمی‌دانند؛ یعنی خداوند دارای فضل و لطف بزرگی بر مردم است که این نعمت‌ها را به آنان بخشیده و رنج‌ها را از آنان دور نموده است، و این ایجاب می‌نماید تا شکر او را کاملاً به‌جای آورند، و ذکر او را انجام دهند. ﴿وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يَشۡكُرُونَ﴾ ولی بیشتر مردم به علّت ظلم و جهالت و نادانی‌شان سپاس نمی‌گزارند. ﴿وَقَلِيلٞ مِّنۡ عِبَادِيَ ٱلشَّكُورُ﴾ و بندگان شکرگزارم اندک هستند؛ آنهایی که به نعمت‌های پروردگارشان اقرار می‌کنند و در برابر خداوند فروتنی می‌نمایند و او را دوست می‌دارند و از نعمت‌های خداوند در راستای اطاعت و خشنودی پروردگارشان استفاده می‌نمایند.