ترجمة معاني سورة الطور - الترجمة الأوزبكية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - موسوعة القرآن الكريم

سورة الطور - Тур сураси

من مقاصد السورة:

الحجج والبراهين لرد شبهات المكذبين للنبي صلى الله عليه وسلم.

Пайғамбар алайҳиссаломни ёлғончига чиқарганларнинг шубҳаларини рад этувчи далил ва ҳужжатлар.

---

آية: 1

وَٱلطُّورِ

Аллоҳ Ўзи Мусо алайҳиссалом билан гаплашган Тур тоғига қасам ичди.

آية: 2

وَكِتَٰبٖ مَّسۡطُورٖ

Аллоҳ сатр-сатр қилиб битилган Китобга қасам ичди.

آية: 3

فِي رَقّٖ مَّنشُورٖ

Нозил қилинган китоблардек очиқ варақдаги.

آية: 4

وَٱلۡبَيۡتِ ٱلۡمَعۡمُورِ

Самодаги фаришталар Аллоҳга ибодат қилиш билан обод этган уйга қасам ичди.

آية: 5

وَٱلسَّقۡفِ ٱلۡمَرۡفُوعِ

Заминнинг шифти бўлмиш баланд кўтарилган самога қасам ичди.

آية: 6

وَٱلۡبَحۡرِ ٱلۡمَسۡجُورِ

Сувга тўла денгизга қасам ичди.

آية: 7

إِنَّ عَذَابَ رَبِّكَ لَوَٰقِعٞ

Эй Пайғамбар, Парвардигорингизнинг азоби кофирлар бошига шак-шубҳасиз тушажак!

آية: 8

مَّا لَهُۥ مِن دَافِعٖ

Уни бу балодан қутқариб қоладиган бирон мудофаа қилгувчи йўқдир.

آية: 9

يَوۡمَ تَمُورُ ٱلسَّمَآءُ مَوۡرٗا

Осмон изтиробга тушиб, чайқалиб, Қиёматдан дарак берган кунда.

آية: 10

وَتَسِيرُ ٱلۡجِبَالُ سَيۡرٗا

Тоғлар турган жойларидан жилиб, юриб кетганида.

آية: 11

فَوَيۡلٞ يَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُكَذِّبِينَ

Ана ўша кунда Аллоҳ кофирларга ваъда қилган азобни ёлғон деганларга ҳалокат бўлгай.

آية: 12

ٱلَّذِينَ هُمۡ فِي خَوۡضٖ يَلۡعَبُونَ

Ҳақни ёлғон дегувчиларки, ботил гирдобига ботиб, шўнғиб, ўйнаб юраверадилар. Қайта тирилиш ҳақида ўйламайдилар, парволарига ҳам келмайди.

آية: 13

يَوۡمَ يُدَعُّونَ إِلَىٰ نَارِ جَهَنَّمَ دَعًّا

Улар зуғум, дағдаға билан жаҳаннам ўтига ҳайдаб борилган кунда.

آية: 14

هَٰذِهِ ٱلنَّارُ ٱلَّتِي كُنتُم بِهَا تُكَذِّبُونَ

Уларга шундай дейилур: "Пайғамбарлар сизларни огоҳлантирган пайтда сизлар ёлғон деган дўзах мана шудир".

من فوائد الآيات في هذه الصفحة:

• الكفر ملة واحدة وإن اختلفت وسائله وتنوع أهله ومكانه وزمانه.

Куфр битта миллатдир. Унинг воситалари, аҳолиси, ўрни ва вақти ҳар хил бўлса-да, моҳиятан бирдир.

• شهادة الله لرسوله صلى الله عليه وسلم بتبليغ الرسالة.

Пайғамбар алайҳиссаломнинг рисолатни етказганига Аллоҳнинг Ўзи гувоҳлик беради.

• الحكمة من خلق الجن والإنس تحقيق عبادة الله بكل مظاهرها.

Инсу жиннинг яратилишидаги ҳикмат ҳамма кўринишларда ёлғиз Аллоҳгагина бандалик қилишни амалга оширмоқдир.

• سوف تتغير أحوال الكون يوم القيامة.

Яқинда, Қиёмат куни бўлганда коинот аҳволи ўзгариб кетади.

آية: 15

أَفَسِحۡرٌ هَٰذَآ أَمۡ أَنتُمۡ لَا تُبۡصِرُونَ

Сизлар кўриб турган мана шу азоб ҳам сеҳрми?! Ёки сизлар уни кўрмаяпсизларми?!

آية: 16

ٱصۡلَوۡهَا فَٱصۡبِرُوٓاْ أَوۡ لَا تَصۡبِرُواْ سَوَآءٌ عَلَيۡكُمۡۖ إِنَّمَا تُجۡزَوۡنَ مَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ

Дўзахга кириб, азобини татиб, ўртанинглар. Унга сабр қиласизларми, қилмайсизларми, фарқи йўқ. Дунёда қилиб ўтган куфру маъсиятингизга яраша жазо олмасдан қолмайсизлар.

آية: 17

إِنَّ ٱلۡمُتَّقِينَ فِي جَنَّٰتٖ وَنَعِيمٖ

Парвардигорларидан буйруқларини бажариш ва тақиқларидан тийилиш ила тақво қилган зотлар жаннатларда ва битмас-туганмас неъматлар ичида бўладилар.

آية: 18

فَٰكِهِينَ بِمَآ ءَاتَىٰهُمۡ رَبُّهُمۡ وَوَقَىٰهُمۡ رَبُّهُمۡ عَذَابَ ٱلۡجَحِيمِ

Аллоҳ берган турли туман ноз-неъматлардан баҳраманд бўлиб, еб-ичиб, яйраб юрадилар. Бундан ташқари Аллоҳ уларни дўзахдан сақлайди. Шу билан истаган истакларига етиб, қўрқиб юрган азобдан нажот топиб, мурод-мақсадларига етадилар.

آية: 19

كُلُواْ وَٱشۡرَبُواْ هَنِيٓـَٔۢا بِمَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ

Уларга шундай дейилади: "Дунёда қилиб ўтган яхши амалларингиз учун мукофот тарзида еб-ичаверинглар. Ош бўлсин. Еб-ичишингиздан заррача зарар кўрмайсизлар".

آية: 20

مُتَّكِـِٔينَ عَلَىٰ سُرُرٖ مَّصۡفُوفَةٖۖ وَزَوَّجۡنَٰهُم بِحُورٍ عِينٖ

Бир-бирига қаратиб тизилган сўриларда ястаниб ўтирадилар. Уларни оҳу кўзли ҳурларга уйлантириб қўямиз.

آية: 21

وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَٱتَّبَعَتۡهُمۡ ذُرِّيَّتُهُم بِإِيمَٰنٍ أَلۡحَقۡنَا بِهِمۡ ذُرِّيَّتَهُمۡ وَمَآ أَلَتۡنَٰهُم مِّنۡ عَمَلِهِم مِّن شَيۡءٖۚ كُلُّ ٱمۡرِيِٕۭ بِمَا كَسَبَ رَهِينٞ

Ўзлари иймон келтирган, зурриётлари эса уларга иймон билан эргашган зотларга авлодларини ҳам қўшиб қўямиз. Гарчи амаллари уларникидек бўлмаса-да. Уларнинг амалларига бериладиган савобдан бирон нарсани камайтирмаймиз. Ҳар бир одам ўзи қилган ишнинг гаровидир. Унинг гуноҳини ўзидан бошқа ҳеч ким кўтармайди.

آية: 22

وَأَمۡدَدۡنَٰهُم بِفَٰكِهَةٖ وَلَحۡمٖ مِّمَّا يَشۡتَهُونَ

Жаннат аҳлига турли хил мевалар билан ҳамда кўнгиллари тусаган гўшт билан мадад бердик.

آية: 23

يَتَنَٰزَعُونَ فِيهَا كَأۡسٗا لَّا لَغۡوٞ فِيهَا وَلَا تَأۡثِيمٞ

Жаннатда майкосаларни қўлма-қўл узатиб ичадилар. Бу дуёдаги каби ичиб олганларидан кейин уруш-жанжал қилмайдилар. Жаннатда беҳудалик ва гуноҳ бўлмайди.

آية: 24

۞ وَيَطُوفُ عَلَيۡهِمۡ غِلۡمَانٞ لَّهُمۡ كَأَنَّهُمۡ لُؤۡلُؤٞ مَّكۡنُونٞ

Атрофларида садафдаги дурдек тиниқ юзли ғуломлар хизматга шай бўлиб турадилар.

آية: 25

وَأَقۡبَلَ بَعۡضُهُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖ يَتَسَآءَلُونَ

Жаннат аҳли бир-бирларига қараб дунёдаги ишлари ҳақида сўрашадилар.

آية: 26

قَالُوٓاْ إِنَّا كُنَّا قَبۡلُ فِيٓ أَهۡلِنَا مُشۡفِقِينَ

Сўрашган одамга шундай жавоб берадилар: "Дунёда оиламиз даврасида Аллоҳнинг азобидан қўрқар эдик".

آية: 27

فَمَنَّ ٱللَّهُ عَلَيۡنَا وَوَقَىٰنَا عَذَابَ ٱلسَّمُومِ

Бас, Аллоҳ бизга марҳамат қилиб, бизни Ислом сари йўллаб қўйди ва шу билан ўта юқори ҳароратли ўт азобидан асради.

آية: 28

إِنَّا كُنَّا مِن قَبۡلُ نَدۡعُوهُۖ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلۡبَرُّ ٱلرَّحِيمُ

Дунё ҳаётида биз У Зотга ибодат қилар эдик. Дўзах азобидан асрашини сўраб дуо-илтижо қилардик. У Зот бандаларига берган ваъдасига вафо қиладиган, уларга Меҳрибон Зотдир. Бизни иймон билан сийлагани, жаннатга киритгани ва дўзахдан нажот бергани ҳам ана шу меҳрибонлигининг бир кўринишидир.

آية: 29

فَذَكِّرۡ فَمَآ أَنتَ بِنِعۡمَتِ رَبِّكَ بِكَاهِنٖ وَلَا مَجۡنُونٍ

Эй Пайғамбар, сиз Қуръон билан эслатаверинг, панд-насиҳат қилаверинг. Аллоҳ сизга иймон берди, ақл берди. Сиз аллақандай коҳин ёки мажнун эмассиз. Аллоҳ ато этган иймон ва ақлдек неъматларга ноил бўлган кишининг коҳин ё мажнун бўлиши мумкин эмас.

آية: 30

أَمۡ يَقُولُونَ شَاعِرٞ نَّتَرَبَّصُ بِهِۦ رَيۡبَ ٱلۡمَنُونِ

Ёки анави ҳақни ёлғон дейдиганлар: "Муҳаммад пайғамбар эмас. У бир шоир, холос. Ўлгунича кутиб турамиз. Ўлганидан кейин ундан қутуламиз", дейдиларми?!

آية: 31

قُلۡ تَرَبَّصُواْ فَإِنِّي مَعَكُم مِّنَ ٱلۡمُتَرَبِّصِينَ

Эй Пайғамбар уларга айтинг: "Менинг ўлимимни кутаверинглар. Мен ҳам ҳақни ёлғон деганларингиз учун сизларнинг устингизга азоб келишини кутаман".

من فوائد الآيات في هذه الصفحة:

• الجمع بين الآباء والأبناء في الجنة في منزلة واحدة وإن قصر عمل بعضهم إكرامًا لهم جميعًا حتى تتم الفرحة.

Жаннатда аждодлар билан авлодлар бир мақом-мартабада жам қилинадилар. Гарчи айримларининг амаллари озроқ бўлса-да, хурсандлик қиёмига етиши учун уларга марҳамат кўрсатилади.

• خمر الآخرة لا يترتب على شربها مكروه.

Охиратдаги майхўрлик ёмон оқибатларга олиб бормайди.

• من خاف من ربه في دنياه أمّنه في آخرته.

Парвардигоридан шу дунёда қўрққан одам охиратда тинч-хотиржам бўлади.

آية: 32

أَمۡ تَأۡمُرُهُمۡ أَحۡلَٰمُهُم بِهَٰذَآۚ أَمۡ هُمۡ قَوۡمٞ طَاغُونَ

Балки уларнинг ақллари "Коҳин ё мажнун, дегин", деб буюраётгандир. Шу билан бир одамда жамлаб бўлмайдиган икки хислатни жамлаётгандирлар. Йўқ! Улар шариатга ҳам, ақлга ҳам қулоқ солмайдиган ҳаддан ошган қавмдир.

آية: 33

أَمۡ يَقُولُونَ تَقَوَّلَهُۥۚ بَل لَّا يُؤۡمِنُونَ

Ёки: "Қуръонни Муҳаммаднинг ўзи тўқиган, унга ҳеч қандай ваҳий келмаган", дейдиларми? Йўқ, уни Муҳаммад алайҳиссалом тўқиган эмас. Балки улар Қуръонга иймон келтиришдан ўзларини катта оляптилар-да, ўзи тўқиган, деб қўя қоляптилар.

آية: 34

فَلۡيَأۡتُواْ بِحَدِيثٖ مِّثۡلِهِۦٓ إِن كَانُواْ صَٰدِقِينَ

Ўзи тўқиган, деган даъволари рост бўлса, марҳамат, ўзлари ҳам Қуръонга ўхшаган бир сўзни келтирсинлар-чи!

آية: 35

أَمۡ خُلِقُواْ مِنۡ غَيۡرِ شَيۡءٍ أَمۡ هُمُ ٱلۡخَٰلِقُونَ

Балки улар ҳеч яратувчисиз ўзларича яратилиб қолгандирлар! Ёки улар ўзларини ўзлари яратгандирлар! Ҳеч нарса яратувчисиз яратилмайди. Ҳеч бир нарса ўзидан ўзи яратилиб қолмайди. Шундай экан, нега яратувчиларига ибодат қилмайдилар?!

آية: 36

أَمۡ خَلَقُواْ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَۚ بَل لَّا يُوقِنُونَ

Ёки осмонлару ерни яратгандирлар?! Йўқ, улар яратувчи Аллоҳ эканига ишонмайдилар, холос. Ишонганларида У Зотни ягона илоҳ деб билган бўлардилар. Пайғамбарига ҳам ишонардилар.

آية: 37

أَمۡ عِندَهُمۡ خَزَآئِنُ رَبِّكَ أَمۡ هُمُ ٱلۡمُصَۜيۡطِرُونَ

Парвардигорингизнинг хазиналари уларнинг ҳузуридамикин-а?! Истаган одамларига ризқ қилиб берармикинлар?! Пайғамбарликни ҳам ўзлари истаган одамга бериб, истаган одамларидан олиб қўярмикинлар?! Ёки улар қандай истасалар, шундай иш юритадиган бошқарувчилармикин?!

آية: 38

أَمۡ لَهُمۡ سُلَّمٞ يَسۡتَمِعُونَ فِيهِۖ فَلۡيَأۡتِ مُسۡتَمِعُهُم بِسُلۡطَٰنٖ مُّبِينٍ

Ёки уларнинг нарвонлари бўлиб, у билан самога кўтарилиб, Аллоҳнинг ваҳийсини эшитармикинлар?! Шундай бўлса, ўша ваҳийни эшитадиган одамлари уларнинг ҳақ эканини исботловчи бирон очиқ ҳужжат келтирсинлар-чи?!

آية: 39

أَمۡ لَهُ ٱلۡبَنَٰتُ وَلَكُمُ ٱلۡبَنُونَ

Ёки сизлар ёқтирмайдиган қизлар Аллоҳники-ю, ўзларингиз яхши кўрадиган ўғиллар сизларникими?!

آية: 40

أَمۡ تَسۡـَٔلُهُمۡ أَجۡرٗا فَهُم مِّن مَّغۡرَمٖ مُّثۡقَلُونَ

Эй Пайғамбар, ёки сиз улардан қилаётган ишингиз учун ҳақ сўраяпсиз-у, уларга бу оғирлик қилиб, тўлай олмай қоляптиларми?!

آية: 41

أَمۡ عِندَهُمُ ٱلۡغَيۡبُ فَهُمۡ يَكۡتُبُونَ

Ёки ғайб илми уларнинг ҳузурида бўлиб, одамларга билиб олганларини ёзиб, истаган қисмини айтиб беряптиларми?!

آية: 42

أَمۡ يُرِيدُونَ كَيۡدٗاۖ فَٱلَّذِينَ كَفَرُواْ هُمُ ٱلۡمَكِيدُونَ

Ёки анави ҳақни ёлғон дейдиганлар сизга ва сизнинг динингизга найранг қилмоқчи бўляптиларми? Сиз эмас, уларнинг ўзлари найрангга учраб қоладилар.

آية: 43

أَمۡ لَهُمۡ إِلَٰهٌ غَيۡرُ ٱللَّهِۚ سُبۡحَٰنَ ٱللَّهِ عَمَّا يُشۡرِكُونَ

Ёки уларнинг Аллоҳдан бошқа маъбуди борми? Аллоҳ улар келтираётган ширкдан Покдир! Буларнинг биронтаси бўлган эмас. Уларнинг бўлишини тасаввур ҳам қилиб бўлмайди.

آية: 44

وَإِن يَرَوۡاْ كِسۡفٗا مِّنَ ٱلسَّمَآءِ سَاقِطٗا يَقُولُواْ سَحَابٞ مَّرۡكُومٞ

Агар улар осмоннинг бир бўлаги устларига тушаётганини кўрсалар ҳам, бу одатдаги тўпланиб қолган булут, холос, дейдилар. Шунда ҳам ибрат олмайдилар, иймон келтирмайдилар.

آية: 45

فَذَرۡهُمۡ حَتَّىٰ يُلَٰقُواْ يَوۡمَهُمُ ٱلَّذِي فِيهِ يُصۡعَقُونَ

Эй Пайғамбар, уларни азобга йўлиқадиган кунларига қадар, яъни, Қиёмат кунигача тек қўйинг. Саркашлигу қайсарлигида юраверсинлар.

آية: 46

يَوۡمَ لَا يُغۡنِي عَنۡهُمۡ كَيۡدُهُمۡ شَيۡـٔٗا وَلَا هُمۡ يُنصَرُونَ

У кунда уларнинг найранглари заррача асқотмас ва уларни азобдан қутқариб қоладиган бирон ёрдам ҳам бўлмас.

آية: 47

وَإِنَّ لِلَّذِينَ ظَلَمُواْ عَذَابٗا دُونَ ذَٰلِكَ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ

Ширку маъсиятлар ила ўз жонига жабр қилган золимлар учун охират азобидан олдин бошқа азоб ҳам бор. У шу дунёдаги ўлим ва асир олиниш бўлса, барзах ҳаётидаги қабр азобидир. Лекин уларнинг кўплари буни билмайдилар.

آية: 48

وَٱصۡبِرۡ لِحُكۡمِ رَبِّكَ فَإِنَّكَ بِأَعۡيُنِنَاۖ وَسَبِّحۡ بِحَمۡدِ رَبِّكَ حِينَ تَقُومُ

Эй Пайғамбар, Парвардигорингизнинг қарорига ва шаръий ҳукмига сабр қилинг. Зеро, сиз Бизнинг кўз ўнгимиздасиз, ҳифзу ҳимоямиздасиз. Уйқудан тураётган пайтингизда Парвардигорингизга ҳамду тасбеҳ айтинг.

آية: 49

وَمِنَ ٱلَّيۡلِ فَسَبِّحۡهُ وَإِدۡبَٰرَ ٱلنُّجُومِ

Кечанинг бир қисмида ҳам Парвардигорингизга тасбеҳ айтинг, ибодат қилинг. Юлдузлар ботиб, кун ёриша бошлаганида эса бомдод намозини ўқинг.

من فوائد الآيات في هذه الصفحة:

• الطغيان سبب من أسباب الضلال.

Ҳаддан ошиш залолатга олиб боради.

• أهمية الجدال العقلي في إثبات حقائق الدين.

Диний ҳақиқатларни исботлашда ақлий мунозара ўта муҳим.

• ثبوت عذاب البَرْزَخ.

Оятларда барзах ҳаётининг борлиги ўз исботини топиб турибди.