Prijevod značenja Sura Sura Hud - الترجمة الأذرية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - Enciklopedija Kur'ana

Hud

Intencije ove sure:

تثبيت النبي والمؤمنين بقصص الأنبياء السابقين، وتشديد الوعيد للمكذبين.

Peyğəmbərin və möminlərin, əvvəlki peyğəmbərlərin hekayələri, üstəlik, haqqı yalan sayanlara edilən təhdidlər sayəsində sabitqədəm qalmaları.

---

Ajet: 1

الٓرۚ كِتَٰبٌ أُحۡكِمَتۡ ءَايَٰتُهُۥ ثُمَّ فُصِّلَتۡ مِن لَّدُنۡ حَكِيمٍ خَبِيرٍ

﴾Əlif. Ləm. Ra﴿. Bu ayə ilə əlaqəli açıqlama əl-Bəqərə surəsinin əvvəlində keçmişdir. Quran, ayələri tərtib və məna baxımından mü­kəm­məl­ləşdirilmiş bir kitabdır. Orada heç bir xələl və ya naqislik görə bilməzsən. Sonra bu kitabda, idarə etməsində və şəri hökmlərində hikmət sahibi və qulllarının hər bir halından xəbərdar olan, qullarının nə ilə islah olacağını bilən Uca Allah tərəfindən halal, haram, əmrlər, qadağalar, müjdə, əzab və olub keçmiş ümmətlərin və s. başqa xəbərlər bəyan edilmişdir.

Ajet: 2

أَلَّا تَعۡبُدُوٓاْ إِلَّا ٱللَّهَۚ إِنَّنِي لَكُم مِّنۡهُ نَذِيرٞ وَبَشِيرٞ

Muhəmməd peyğəmbərə (sallallahu aleyhi və səlləm) nazil edilən bu ayələrin məzmunu, insanları Allahla yanaşı başqasına ibadət etməkdən çəkindirməkdir. Ey İnsanlar! Əgər siz Allaha küfr edib, Ona üsyan etsəniz, mən sizi Allahın əzabından qorxudan, əgər Allaha iman edib, Onun şəriətinə əməl edəsənizsə, sizi bunun savabı ilə müjdələ­yə­nəm.

Ajet: 3

وَأَنِ ٱسۡتَغۡفِرُواْ رَبَّكُمۡ ثُمَّ تُوبُوٓاْ إِلَيۡهِ يُمَتِّعۡكُم مَّتَٰعًا حَسَنًا إِلَىٰٓ أَجَلٖ مُّسَمّٗى وَيُؤۡتِ كُلَّ ذِي فَضۡلٖ فَضۡلَهُۥۖ وَإِن تَوَلَّوۡاْ فَإِنِّيٓ أَخَافُ عَلَيۡكُمۡ عَذَابَ يَوۡمٖ كَبِيرٍ

Ey insanlar! Rəbbinizdən günahlarınızın ba­ğış­lanmasını diləyin. Allaha qarşı etdiyiniz etinasızlıqlara görə peşmançılıq hissi keçirərək, Ona tərəf dönün. Əgər belə etsəniz, O, əcəliniz gələnə qədər dünya həyatınızda sizə gö­zəl gün-gü­zə­ran nəsib edər və Öz lütfündən hər fə­zi­lət sahibinə etdiyi itaətin mükafatını kamil şəkildə və heç bir naqislik edilmədən verər. Əgər siz Rəbbimdən gətirdiyim Qurana iman etməkdən üz çevirsə­niz, bilin ki, mən sizə şiddətli bir günün – qiyamət gününün – sizə üz verəcək əza­bın­dan qorxuram.

Ajet: 4

إِلَى ٱللَّهِ مَرۡجِعُكُمۡۖ وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٌ

Ey İnsanlar! Qiyamət günü dönüşünüz yalnız tək Allahadır. Uca Allah hər şeyə qa­dir­dir. Onu heç bir şey aciz edə bilməz. Sizi öldürüb, qəbirlərinizdən dirildib çıxardıqdan sonra sizi hesaba çəkmək Ona çətin olmaz.

Ajet: 5

أَلَآ إِنَّهُمۡ يَثۡنُونَ صُدُورَهُمۡ لِيَسۡتَخۡفُواْ مِنۡهُۚ أَلَا حِينَ يَسۡتَغۡشُونَ ثِيَابَهُمۡ يَعۡلَمُ مَا يُسِرُّونَ وَمَا يُعۡلِنُونَۚ إِنَّهُۥ عَلِيمُۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ

Agah olun ki, müşriklər, cahillikləri üzündən qəlblərindəki, Allah barədə olan şəkk-şübhəni gizlətməyə çalışırlar. Bilin ki, Allah onların palratlarını başlarına bürüdüklərini də, qəlblərindəkini, gizli sax­ladıq­larını da, aşkara çı­xart­dıq­larını da bilir. Həqiqətən də, O, qəlblərin gizli saxladıqlarını daha yaxşı biləndir.

Poruke i pouke ajeta na ovoj stranici:

• إن الخير والشر والنفع والضر بيد الله دون ما سواه.

• Həqiqərən xeyir, şər, fayda və zərər yalnız Allahın əlindədir. Ondan başqa kimsə bunu edə bilməz.

• وجوب اتباع الكتاب والسُّنَّة والصبر على الأذى وانتظار الفرج من الله.

• Qurana və sünnəyə tabe olmağın və bu yolda olan əziyyətlərə səbir etməyin və Allahdan çıxış yolu gözləməyin vacib olması.

• آيات القرآن محكمة لا يوجد فيها خلل ولا باطل، وقد فُصِّلت الأحكام فيها تفصيلًا تامَّا.

• Quran ayələrin hamısı mühkəm ayələrdir və bu ayələrdə heç bir xələlə və ya batilə yol yerilməmişdir. Artıq uca Allah Quran-Kərimdə şəri əhkamları tam şəkildə, təfsilatlı olaraq izah etmişdir.

• وجوب المسارعة إلى التوبة والندم على الذنوب لنيل المطلوب والنجاة من المرهوب.

• İstənilən şeyə nail olub, qorxudulan şeydən xilas olmaq üçün tövbə etməyə tələsməyin və etdiyi günahlara görə peşmançılıq hissi keçirməyin vacib olması.

Ajet: 6

۞ وَمَا مِن دَآبَّةٖ فِي ٱلۡأَرۡضِ إِلَّا عَلَى ٱللَّهِ رِزۡقُهَا وَيَعۡلَمُ مُسۡتَقَرَّهَا وَمُسۡتَوۡدَعَهَاۚ كُلّٞ فِي كِتَٰبٖ مُّبِينٖ

Yer üzündə dolaşan hansı canlı olursa olsun, uca Allah Öz lütfü ilə onun ruzisini Öz öhdəsinə götürmüşdür. Allah on­ların yer üzərində qərar tutacaqları yeri də, öləcəkləri yeri də bilir. Hər bir canlı, onun ruzisi, yer üzərində qərar tutacağı yer və harada öləcəyi - bunların hamısı açıq-aydın kitabda –Lövhi-məh­­fuz­da– qeyd edilmişdir.

Ajet: 7

وَهُوَ ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٖ وَكَانَ عَرۡشُهُۥ عَلَى ٱلۡمَآءِ لِيَبۡلُوَكُمۡ أَيُّكُمۡ أَحۡسَنُ عَمَلٗاۗ وَلَئِن قُلۡتَ إِنَّكُم مَّبۡعُوثُونَ مِنۢ بَعۡدِ ٱلۡمَوۡتِ لَيَقُولَنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّا سِحۡرٞ مُّبِينٞ

Ey İnsanlar! Hansınızın Allahı razı salan daha yaxşı əməl sahibi, hansınızın da Onu qəzəbləndirən daha pis əməl sahibi olduğunu sınayıb, üstəlik də, hər kəsə layiq olduğunu vermək üçün, əzəmətli göyləri, yeri və onların arasında olanları altı gündə yaradan Odur. Allahın ərşi isə göyləri və yeri yaratmazdan əvvəl su üzərində idi. Ey Peyğəmbər! Əgər sən onlara: "Ey İnsanlar! Siz öldükdən sonra haqq-hesab olunmaq üçün diriləcəksiniz!" – desən, Allaha küfr edib, öldükdən sonra dirilməyi inkar edən kimsələr: "Oxuduğunuz bu Quran açıq-aydın sehirdən başqa bir şey deyildir. Həqiqətən də bu, boş bir şeydir!" – deyərlər.

Ajet: 8

وَلَئِنۡ أَخَّرۡنَا عَنۡهُمُ ٱلۡعَذَابَ إِلَىٰٓ أُمَّةٖ مَّعۡدُودَةٖ لَّيَقُولُنَّ مَا يَحۡبِسُهُۥٓۗ أَلَا يَوۡمَ يَأۡتِيهِمۡ لَيۡسَ مَصۡرُوفًا عَنۡهُمۡ وَحَاقَ بِهِم مَّا كَانُواْ بِهِۦ يَسۡتَهۡزِءُونَ

Əgər müşriklərə dünya həyatında layiq olduqları əzabı bir neçə gün gecik­dir­sək, bu zaman onlar istehza edərək və bu əzaba tələsərək: "Bu əzabın bizə gəlməsinə mane olan nədir?" – deyə­cək­lər. Xəbəriniz ol­sun ki, layiq olduğunuz əzabın Allah yanında müəyyən bir vaxtı vardır. Əzab onlara gəldiyi gün, onu heç nə onlar­dan dəf edə bilmə­yə­cək, əksinə əzab onlar üzərində vaqe olacaq və bu zaman is­tehza və məsxərə edərək tələsdikləri o əzab onları hər bir hərəfdən bürüyüb, əhatə edəcəkdir.

Ajet: 9

وَلَئِنۡ أَذَقۡنَا ٱلۡإِنسَٰنَ مِنَّا رَحۡمَةٗ ثُمَّ نَزَعۡنَٰهَا مِنۡهُ إِنَّهُۥ لَيَـُٔوسٞ كَفُورٞ

Əgər Biz insana Öz tərəfimizdən sağlamlıq və zənginlik kimi bir nemət daddırsaq, son­ra da həmin neməti ondan geri alsaq, o, Allahın rəhmətindən həddən artıq ümidini kəsər və Onun nemətlərinə qarşı çox böyük nankorluq edər. Allah bu nemətləri ondan geri aldıqda isə o, ona verilmiş bütün bu nemətlərin hamısın unudar.

Ajet: 10

وَلَئِنۡ أَذَقۡنَٰهُ نَعۡمَآءَ بَعۡدَ ضَرَّآءَ مَسَّتۡهُ لَيَقُولَنَّ ذَهَبَ ٱلسَّيِّـَٔاتُ عَنِّيٓۚ إِنَّهُۥ لَفَرِحٞ فَخُورٌ

Əgər insana yoxsulluqdan sonra bol-bol ruzi, xəstəlikdən sonra da sağlamlıq daddırsaq, o, mütləq: "Bəla məndən sovuşdu, xətər məndən yan keçdi!" – deyər və buna görə heç Allaha şükür etməz, əksinə, sevinib lovğalıq edər və Allahın ona verdiyi nemətlərlə insanlara qarşı təkəbbürlük edib, öyünər.

Ajet: 11

إِلَّا ٱلَّذِينَ صَبَرُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ أُوْلَٰٓئِكَ لَهُم مَّغۡفِرَةٞ وَأَجۡرٞ كَبِيرٞ

Çətinliklərə, ibadətlərə və günahlara qarşı səbir edib yaxşı işlər gö­rən kimsələr is­tisnadır. Onların halı isə tam başqadır. Çünki onlar heç vaxt Allahın rəhmətindən ümidini üzməz, Allahın onlara bəxş etdiyi nemətlərə nankorluq etməz və insanlara xor baxmazlar. Məhz bu xislətlərə sahib olan kimsələr üçün Rəbdi yanında günahlarının ba­ğış­lan­ması və axirətdə isə böyük bir mükafat vardır.

Ajet: 12

فَلَعَلَّكَ تَارِكُۢ بَعۡضَ مَا يُوحَىٰٓ إِلَيۡكَ وَضَآئِقُۢ بِهِۦ صَدۡرُكَ أَن يَقُولُواْ لَوۡلَآ أُنزِلَ عَلَيۡهِ كَنزٌ أَوۡ جَآءَ مَعَهُۥ مَلَكٌۚ إِنَّمَآ أَنتَ نَذِيرٞۚ وَٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ وَكِيلٌ

Ey Peyğəmbər! Bəlkə də sən, müşriklərin Allahın ayələrinə qarşı küfr və inadkarlıq etmələri və bu ayələr haqqında yalnış düşüncələri səbəbi ilə: "Kaş ki, ona göydən bir xəzinə nazil edilib, onu zəngin edərdi, yaxud onu təsdiq edən özü ilə bir mələk gələrdi" – deməkləri üzündən bu ayələrə əməl etməyin müşriklərə çətin olduğuna görə Allahın sənə təbliğ etməyi əmr etdiyi ayələrdən bəzisini tərk edəcəksən və ya qəlbin bu ayələri təbliğ etməkdən darala­caq! Sən buna görə Allahın sənə nazil etdiyi ayələrin bəzisini təbliğ etməyi tərk etmə. Çünki sən ancaq Allahın əzabı ilə qorxudan və Allahın sənə vəhy etdiyini insanlara təbliğ edənsən. Onların ayələr barədə düşündüklərini həyata keçirmək sənin vəzifən deyil. Allah isə hər şe­yi qoruyandır.

Poruke i pouke ajeta na ovoj stranici:

• سعة علم الله تعالى وتكفله بأرزاق مخلوقاته من إنسان وحيوان وغيرهما.

• Uca Allahın elminin geniş olduğunun və insanlara, hevyanlara və bunlardan başqa bütün məxluqata rüzi verməyi Öz öhdəsinə götürdüyünün bəyanı.

• بيان علة الخلق؛ وهي اختبار العباد بامتثال أوامر الله واجتناب نواهيه.

• Uca Allahın insanları yaratma səbəbinin bəyanı. Bu, Allahın əmr və qadağaları ilə insanları imtahan etməsidir.

• لا ينبغي الاغترار بإمهال الله تعالى لأهل معصيته، فإنه قد يأخذهم فجأة وهم لا يشعرون.

• Uca Allahın günahkarlara verəcəyi əzabı gecikdirib, möhlət verməsinə aldanmaq olmaz. Çünki bəzən əzab, onlara heç özləri hiss etmədən, gözləmədikləri bir halda gələ bilər.

• بيان حال الإنسان في حالتي السعة والشدة، ومدح موقف المؤمن المتمثل في الصبر والشكر.

• Yuxarıda qeyd edilən ayələr insanın rahatlıq və çətinlik anlarındakı halının bəyan edir və Allahın əmrlərinə tabe olaraq çətin anlarda səbir edən, xoş günlərdə isə şükür edən möminin mövqeyini tərif edir.

Ajet: 13

أَمۡ يَقُولُونَ ٱفۡتَرَىٰهُۖ قُلۡ فَأۡتُواْ بِعَشۡرِ سُوَرٖ مِّثۡلِهِۦ مُفۡتَرَيَٰتٖ وَٱدۡعُواْ مَنِ ٱسۡتَطَعۡتُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ

Yoxsa müşriklər: "Muhəmməd Quranı özündən ixtira etdi. O, Allah tərəfindən nazil edilən vəhy deyildir!"– deyirlər. Ey Peyğəmbər onları təhdid edərək de: "Əgər Quran ixtira edilmiş bir kitab olduğu iddianızda doğrusunuzsa, elə isə ixtira edilmiş olduğunu iddia etdiyiniz Qurana bənzər, ixtira edilmiş on surə də siz gətirin və bu işdə sizə kömək etmək üçün, kimi bacarırsınızsa, onu da köməyə çağırın!"

Ajet: 14

فَإِلَّمۡ يَسۡتَجِيبُواْ لَكُمۡ فَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّمَآ أُنزِلَ بِعِلۡمِ ٱللَّهِ وَأَن لَّآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَۖ فَهَلۡ أَنتُم مُّسۡلِمُونَ

Ey möminlər! Əgər sizin onlardan tələb etdiyinizi bacarmadıqları üzündən gətirə bilməsələr, yəqinliklə bilin ki, Quran, Allahın Öz elmi ilə Muhəmmədə nazil etdiyi bir kitabdır. O, heç də müşriklərin iddia etdikləri kimi ixtira edilmiş bir kitab deyildir. Bilin ki, Allah başqa ibadətə layiq haqq məbud yox­dur. Siz bu açıq-aydın dəlillərdən sonra Allaha təslim olub, Ona boyun əyəcəksinizmi?

Ajet: 15

مَن كَانَ يُرِيدُ ٱلۡحَيَوٰةَ ٱلدُّنۡيَا وَزِينَتَهَا نُوَفِّ إِلَيۡهِمۡ أَعۡمَٰلَهُمۡ فِيهَا وَهُمۡ فِيهَا لَا يُبۡخَسُونَ

Kim yaxşı əməllər etməklə axirətdən vaz keçərək sadəcə dünya həyatını və onun fani ləzzətini istəyirsə, Biz on­lara əməllərinin əvə­zini: sağlamlıq, əmin-amanlıq və bol-bol ruzi verməklə elə dünyada ikən tam şəkildə verərik və əməllərinin savabından heç bir şey əksiltmərik.

Ajet: 16

أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ لَيۡسَ لَهُمۡ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ إِلَّا ٱلنَّارُۖ وَحَبِطَ مَا صَنَعُواْ فِيهَا وَبَٰطِلٞ مَّا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ

Bu çirkin xislətlərə sahib olan kimsələr üçün Qiyamət günü daxil olacaqları od­dan başqa heç bir pay yoxdur. Onların dün­yada etdikləri əməllərinin savabı elə dünyada ikən boşa çı­xmış və puç olmuşdur. Çünki onlar, bu əməlləri etdikdə Allaha iman gətirməmişdilər və bu əməllər səbəbi ilə Allahın razılığını qazanmaq və Cənnəti arzulayaraq doğru bir niyyət ilə etməmişdilər.

Ajet: 17

أَفَمَن كَانَ عَلَىٰ بَيِّنَةٖ مِّن رَّبِّهِۦ وَيَتۡلُوهُ شَاهِدٞ مِّنۡهُ وَمِن قَبۡلِهِۦ كِتَٰبُ مُوسَىٰٓ إِمَامٗا وَرَحۡمَةًۚ أُوْلَٰٓئِكَ يُؤۡمِنُونَ بِهِۦۚ وَمَن يَكۡفُرۡ بِهِۦ مِنَ ٱلۡأَحۡزَابِ فَٱلنَّارُ مَوۡعِدُهُۥۚ فَلَا تَكُ فِي مِرۡيَةٖ مِّنۡهُۚ إِنَّهُ ٱلۡحَقُّ مِن رَّبِّكَ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يُؤۡمِنُونَ

İçində uca Rəbbindən açıq-aydın bir dəlil, ar­dınca Rəbbi tərəfindən onu təqib edən bir şahid - Cəb­rail - gələn və ondan əvvəl insanllara bir örnək və rəhmət olaraq Musa­ya nazil edilən Tövratda onun peyğəmbərliyi qeyd edilən Muhəmməd Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) və onunla birlikdə olanlar, zəlalət işərisində çaşıb qalan ka­firlərlə tay ola bilməz. Möminlər, Qurana və özünə Quran nazil edilən Muhəmməd Peyğəmbərə (sallallahu aleyhi və səlləm) iman gəti­rir­lər. Başqa dinlərdən olan hər kim Quranı in­kar etsə, Qiyamət günü onun vəd olun­duğu yer oddur. Ey Peyğəmbər! Sənin, Qu­rana və kafirlərə vəd edilmiş əzab barədə heç bir şüb­hən olmasın. Çün­ki Quran, işərisində heç bir şəkk-şübhəyə yer olmayan haqdır. Lakin insan­ların ço­xu kifayət qədər açıq-aydın dəlillərin olmasına rəğmən yenə də bu­na inanmazlar.

Ajet: 18

وَمَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّنِ ٱفۡتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبًاۚ أُوْلَٰٓئِكَ يُعۡرَضُونَ عَلَىٰ رَبِّهِمۡ وَيَقُولُ ٱلۡأَشۡهَٰدُ هَٰٓؤُلَآءِ ٱلَّذِينَ كَذَبُواْ عَلَىٰ رَبِّهِمۡۚ أَلَا لَعۡنَةُ ٱللَّهِ عَلَى ٱلظَّٰلِمِينَ

Allaha şərik və ya övlad nisbət edərək Ona qarşı yalan uydu­­rub, iftira yaxan kəs­dən daha zalım kimsə yoxdur. Allaha qarşı yalan uydurub, Ona iftira yaxan kimsələr dünyada ikən etdikləri əməllər barədə, haqq-hesaba çəkilmək üçün Qiyamət günü Rəb­binin hüzu­ru­na gətirilə­cək və mələklərdən və peyğəmbərlərdən olan şa­hid­lər: "Bun­lar Allaha şərik qoşan və övlad nisbət edərək Allaha qarşı yalan uydurub, Ona iftira yaxan­ kimsələrdir" – deyəcəklər. Bilin ki, Allah, Ona qarşı yalan danışıb, iftira yaxaraq özlərinə zülüm edən kimsələri Öz rəhmətindən uzaqlaşdırmışdır!

Ajet: 19

ٱلَّذِينَ يَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ وَيَبۡغُونَهَا عِوَجٗا وَهُم بِٱلۡأٓخِرَةِ هُمۡ كَٰفِرُونَ

O kəslər ki, insanları Allahın doğru yolundan sapdırır və Allahın yoluna heç bir kimsənin tabe olmaması üçün insanlara bu yolu əyri göstərməyə çalışırlar. Bunlar, öldükdən sonra yenidən dirilməyi inkar edən və bunu qəbul etməyən kimsələrdir.

Poruke i pouke ajeta na ovoj stranici:

• تحدي الله تعالى للمشركين بالإتيان بعشر سور من مثل القرآن، وبيان عجزهم عن الإتيان بذلك.

• Uca Allah müşrikləri Qurana bənzər on surə gətirməklə hədələmiş və onların bunu etməkdən aciz qaldıqlarını bəyan etmişdir.

• إذا أُعْطِي الكافر مبتغاه من الدنيا فليس له في الآخرة إلّا النار.

• Əgər kafir kimsəyə etdiyi yaxşı əməllərinin müqabili dünyada ikən verilərsə, axirətdə onun, oddan başqa heç bir payı olmaz.

• عظم ظلم من يفتري على الله الكذب وعظم عقابه يوم القيامة.

• Allah barədə yalan danışıb, Ona iftira yaxan kimsənin, öz nəfsinə qarşı böyük zülüm etməsinin və Qiyamət günü onu şiddətli bir əzabının gözlədiyinin bəyanı.

Ajet: 20

أُوْلَٰٓئِكَ لَمۡ يَكُونُواْ مُعۡجِزِينَ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَمَا كَانَ لَهُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ مِنۡ أَوۡلِيَآءَۘ يُضَٰعَفُ لَهُمُ ٱلۡعَذَابُۚ مَا كَانُواْ يَسۡتَطِيعُونَ ٱلسَّمۡعَ وَمَا كَانُواْ يُبۡصِرُونَ

Allahın əzabı bu xislətlərə sahib olan kimsələrə gəldiyi zaman, onlar yer üzündə qaçıb bu əzabdan yaxa qurtara bilməyəcək­lər. Onların, Allahın əzabını özlərindən qoruyan Allah­dan başqa hi­ma­yədarları və yardımçılarıda da yoxdur. Həm özlərini, həm də, başqalarını Allahın yolundan azdırdıqları üçün Qiyamət günü on­la­rın əzabı qat-qat artırılar. Çünki on­lar dünyada ikən haqqı qəbul edəcəkləri bir eşitmə ilə haqqı və doğru yolu eşidib qəbul edə bilmədilər. Həmçinin də, haqdan şiddətlə üz çevirdikləri üçün Allahın bu kainatda olan ayələrinə baxıb ibrət almadılar.

Ajet: 21

أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ خَسِرُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ وَضَلَّ عَنۡهُم مَّا كَانُواْ يَفۡتَرُونَ

Bu xislətlərə sahib olan kimsələr, ibadətdə Allahla yanaşı Allaha şəriklər qoşub, öz əlləri ilə özlərini həlaka sürükləyərək özlərini ziyana uğ­ra­danlardır. Qiyamət günü isə, uydur­duqları bütlər və şəfaətçilər on­lardan qeybə çəkilib ge­dərlər.

Ajet: 22

لَا جَرَمَ أَنَّهُمۡ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ هُمُ ٱلۡأَخۡسَرُونَ

Şübhə yoxdur ki, Qiyamət günü əldə edəcəkləri qazanc baxımından əsil zərər çəkən də onlardır. Çünki onlar küfrü imanla, axirəti dünya ilə, rəhməti də əzabla dəyişməyə razı oldular.

Ajet: 23

إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ وَأَخۡبَتُوٓاْ إِلَىٰ رَبِّهِمۡ أُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلۡجَنَّةِۖ هُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ

Sözsüz ki, Allaha və Onun rəsuluna iman gətirib, saleh əməllər edənlər və Allahdan qorxaraq Ona boyun əyən kimsələr Cənnət sakinləridir­. Onlar orada əbədi qalacaqlar!

Ajet: 24

۞ مَثَلُ ٱلۡفَرِيقَيۡنِ كَٱلۡأَعۡمَىٰ وَٱلۡأَصَمِّ وَٱلۡبَصِيرِ وَٱلسَّمِيعِۚ هَلۡ يَسۡتَوِيَانِ مَثَلًاۚ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ

Kafir və mömin firqəsinin misalı, görməyən korun və eşidməyən karın misalına bənzəyir. Kafirlərin misalı belədir. Onlar, eşidən və görən insan kimi, haqqı qəbul etmək üçün dinləməz, özlərinə fayda verəcək şəkildə baxıb görməzlər. Belə olduğu bir halda, onların halı ilə haqqı eşidib, onu görən möminlərin halı eyni səviyyədə ola bilərmi?! Xeyir, əsla eyni ola bilməz. Məgər siz bunun bir-biriləri ilə eyni səviyyədə olmadığından düşü­nüb ibrət al­mır­sınızmı?!

Ajet: 25

وَلَقَدۡ أَرۡسَلۡنَا نُوحًا إِلَىٰ قَوۡمِهِۦٓ إِنِّي لَكُمۡ نَذِيرٞ مُّبِينٌ

Biz Nuhu - aleyhissəlam - öz qövmünə elçi gön­dər­dik. Nuh onlara belə dedi: "Ey qövmüm! Həqi­qə­tən, mən sizi Allahın əzabından xəbərdar edən və mənim ilə göndərilmiş şeyi sizə açıq-aydın bəyan edən bir elçiyəm!

Ajet: 26

أَن لَّا تَعۡبُدُوٓاْ إِلَّا ٱللَّهَۖ إِنِّيٓ أَخَافُ عَلَيۡكُمۡ عَذَابَ يَوۡمٍ أَلِيمٖ

Mən sizi tək Allaha ibadət etməyə çağırıram. Əsla Ondan başqasına ibadət etməyin! Mən sizi yaxala­yacaq ağrılı-acılı gü­nün sizə üz verəcək əza­bından qor­xuram".

Ajet: 27

فَقَالَ ٱلۡمَلَأُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مِن قَوۡمِهِۦ مَا نَرَىٰكَ إِلَّا بَشَرٗا مِّثۡلَنَا وَمَا نَرَىٰكَ ٱتَّبَعَكَ إِلَّا ٱلَّذِينَ هُمۡ أَرَاذِلُنَا بَادِيَ ٱلرَّأۡيِ وَمَا نَرَىٰ لَكُمۡ عَلَيۡنَا مِن فَضۡلِۭ بَلۡ نَظُنُّكُمۡ كَٰذِبِينَ

Onun qövmünün kafir za­dəgan­ları belə dedilər: "Biz sənin dəvətinə əsla cavab verməyəcəyik, çünki sənin bizdən heç bir üstünlüyün yoxdur. Sən də bizim kimi sadəcə bir insansan. Biz sənə tabe olanların bizim aşağı təbəqəmizdən olan kimsələrin olduğunu görürük. Həm­çi­nin bizim sizə tabe olmağımız üçün siz bizdən şərəf, mal-dövlət və şan-şöhrət baxımından da üstün deyisiniz. Əksinə, biz sizi bu iddianızda ya­lançı olduğunuzu zənn edirik".

Ajet: 28

قَالَ يَٰقَوۡمِ أَرَءَيۡتُمۡ إِن كُنتُ عَلَىٰ بَيِّنَةٖ مِّن رَّبِّي وَءَاتَىٰنِي رَحۡمَةٗ مِّنۡ عِندِهِۦ فَعُمِّيَتۡ عَلَيۡكُمۡ أَنُلۡزِمُكُمُوهَا وَأَنتُمۡ لَهَا كَٰرِهُونَ

Nuh onlara dedi: "Ey qövmüm! Bir mənə deyin görüm, əgər Rəb­bim­dən mənim doğru olduğuma şahidlik edən, sizin də məni təsdiqləmənizi vacib edən açıq-aydın bir dəlilə is­ti­nad edirəmsə və Allah da mə­nə peyğəmbərlik və risalət olan rəhmət bəxş edibsə və bu, sizin cahilliyinizə görə sizə gizli qalıbsa, bu zaman biz sizi iman etməyə məcbur edib, qəlbinizə zorla imanmı salacağıq?! Bizim buna gücümüz yetməz. İmana müvəffəq edən yalnız Allahdır".

Poruke i pouke ajeta na ovoj stranici:

• الكافر لا ينتفع بسمعه وبصره انتفاعًا يقود للإيمان، فهما كالمُنْتَفِيَين عنه بخلاف المؤمن.

• Kafir, imana gətirmək üçün qulaq və gözündən faydalanmaz. Bu iki orqan kafiq üçün faydasız şeydir. Mömin kimsə isə bunun tam əksidir.

• سُنَّة الله في أتباع الرسل أنهم الفقراء والضعفاء لخلوِّهم من الكِبْر، وخُصُومهم الأشراف والرؤساء.

• Peyğəmbərlərə tabe olanların təkəbbürlükdən uzaq olduqları üçün fəqir və zəyif kimsələrin, peyğəmbərlərə qarşı düşmənçilik edənlərin isə zadəğan təbəqəsindən olan kimsələrin olması Allahın qanunlarındandır.

• تكبُّر الأشراف والرؤساء واحتقارهم لمن دونهم في غالب الأحيان.

• Adətən zadəğan və əsil-nəcabətli kimsələrin özlərindən daha aşağı təbəqədə olan insanlara xor baxması.

Ajet: 29

وَيَٰقَوۡمِ لَآ أَسۡـَٔلُكُمۡ عَلَيۡهِ مَالًاۖ إِنۡ أَجۡرِيَ إِلَّا عَلَى ٱللَّهِۚ وَمَآ أَنَا۠ بِطَارِدِ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْۚ إِنَّهُم مُّلَٰقُواْ رَبِّهِمۡ وَلَٰكِنِّيٓ أَرَىٰكُمۡ قَوۡمٗا تَجۡهَلُونَ

Ey qövmüm! Mən bu risaləti sizə təbliğ etdiyimə görə siz­dən var-dövlət tələb etmirəm. Mənim mü­kafatım an­caq Allaha aiddir. Sizin qovmağımı tələb etdiyiniz möminlərdən fəqir olanları məclisindən qo­van deyiləm. Çünki onlar Qiyamət günü Rəbbi ilə qarşı­laşa­caqlar. O, onlara, iman etdiklərinə görə mükafat verəcək. Lakin mən si­zin məndən zəif möminləri öz məclisimdən qovmağımı tələb etdiyiniz üçün, sizi bu dəvətin həqiqətini anlamayan bir qövüm olaraq görürəm.

Ajet: 30

وَيَٰقَوۡمِ مَن يَنصُرُنِي مِنَ ٱللَّهِ إِن طَرَدتُّهُمۡۚ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ

Ey qövmüm! Əgər mən bu möminləri günahsız yerə, onlara zülüm edərək öz məclisimdən qov­sam, bu zaman məni Allahın əzabından kim qo­ru­ya bilər?! Məgər sizə daha faydalı olan şeyi düşünüb, onun üçün səy etməyəcəksiniz?!

Ajet: 31

وَلَآ أَقُولُ لَكُمۡ عِندِي خَزَآئِنُ ٱللَّهِ وَلَآ أَعۡلَمُ ٱلۡغَيۡبَ وَلَآ أَقُولُ إِنِّي مَلَكٞ وَلَآ أَقُولُ لِلَّذِينَ تَزۡدَرِيٓ أَعۡيُنُكُمۡ لَن يُؤۡتِيَهُمُ ٱللَّهُ خَيۡرًاۖ ٱللَّهُ أَعۡلَمُ بِمَا فِيٓ أَنفُسِهِمۡ إِنِّيٓ إِذٗا لَّمِنَ ٱلظَّٰلِمِينَ

Ey qövmüm! Mən sizə demirəm: "İçərisində Alla­hın bol-bol ruzisi olan xə­zinələri mənim ya­nım­da­dır, əgər iman gətirsəniz sizə bu ruzilərdən verərəm". Mən sizə: "Mən qeybi bilirəm və mən mələklərdənəm də" –demirəm. Əksinə, mən sadəcə sizin kimi bir bəşərəm. Mən sizin həqarətlə bax­dı­­ğınız fəqirlər barədə: "Allah onlara əsla xe­yir vermə­z və onları doğru yola yönətməz də" –demi­rəm. Çünki onların qəlblərində olanı və əməllərini Allah daha yax­şı bilir. Əgər mən bunu iddia etsəm, onda sözsüz ki, mən, Allahın əzabına layiq görülən zalımlardan olar­am".

Ajet: 32

قَالُواْ يَٰنُوحُ قَدۡ جَٰدَلۡتَنَا فَأَكۡثَرۡتَ جِدَٰلَنَا فَأۡتِنَا بِمَا تَعِدُنَآ إِن كُنتَ مِنَ ٱلصَّٰدِقِينَ

Onlar inadkarlıq və təkəbbürlük edərək belə dedilər: "Ey Nuh! Sən artıq bi­zimlə mübahisə və mücadilə etdin və bu mü­ba­hisəmizi və mücadiləmizi də çox uzatdın. Əgər iddianda doğrusansa, elə isə bizə vəd etdiyin əzabı gə­tir".

Ajet: 33

قَالَ إِنَّمَا يَأۡتِيكُم بِهِ ٱللَّهُ إِن شَآءَ وَمَآ أَنتُم بِمُعۡجِزِينَ

Nuh onlara dedi: "Mən sizə əzab gətirə bilmərəm. Əzabı sizə istəsə yalnız Allah gətirəcəkdir. Əgər Allah sizə əzab vermək istəsə siz Onun əzabından yaxa qur­tara bilmə­yəcək­siniz.

Ajet: 34

وَلَا يَنفَعُكُمۡ نُصۡحِيٓ إِنۡ أَرَدتُّ أَنۡ أَنصَحَ لَكُمۡ إِن كَانَ ٱللَّهُ يُرِيدُ أَن يُغۡوِيَكُمۡۚ هُوَ رَبُّكُمۡ وَإِلَيۡهِ تُرۡجَعُونَ

Əgər Allah sizi inadkarlığınıza görə doğru yoldan azdırmaq istə­yir­sə, mən sizə öyüd-nəsihət ver­mək istəsəm be­lə, öyüd-nəsihətim sizə fayda verməz. O si­zin Rəb­biniz­dir və sizə sahib olan da, istədiyi zaman sizi sapdıran da Odur. Siz Qiyamət günü Onun hüzuruna qayta­rı­la­caqsı­nız. O sizin etdiyiniz əməllərin əvəzini verəcəkdir".

Ajet: 35

أَمۡ يَقُولُونَ ٱفۡتَرَىٰهُۖ قُلۡ إِنِ ٱفۡتَرَيۡتُهُۥ فَعَلَيَّ إِجۡرَامِي وَأَنَا۠ بَرِيٓءٞ مِّمَّا تُجۡرِمُونَ

Nuh qövmünün küfr etməsinin səbəbi, onların, Nuhun gətirdiyi bu dini Allahın adında özündən uydurduğunu iddia etmələri olmuşdur. Ey Peyğəmbər! Onlara belə cavab ver: "Əgər mən bu dini özümdən uydurmuşamsa, bunun günahı və cəzası sizə deyil, yalnız özümə aiddir. Mən də sizin yalan saydığınıza görə heç bir məsuliyyət daşımıram. Mən sizin etdiyiniz əməllərdən tamamilə uzağam".

Ajet: 36

وَأُوحِيَ إِلَىٰ نُوحٍ أَنَّهُۥ لَن يُؤۡمِنَ مِن قَوۡمِكَ إِلَّا مَن قَدۡ ءَامَنَ فَلَا تَبۡتَئِسۡ بِمَا كَانُواْ يَفۡعَلُونَ

Uca Allah Nuha belə vəhy etdi: "Ey Nuh! Bundan sonra qöv­mün­dən, daha əvvəl iman gə­tirənlər is­tisna olmaqla artıq onlardan heç kəs sənə iman gə­tir­məyəcək. Ey Nuh! Elə isə bu uzun bir müddət ərzində qövmünün səni yalan sayıb və sənə qarşı istehza etdiklərinə görə heç kədərlənmə.

Ajet: 37

وَٱصۡنَعِ ٱلۡفُلۡكَ بِأَعۡيُنِنَا وَوَحۡيِنَا وَلَا تُخَٰطِبۡنِي فِي ٱلَّذِينَ ظَلَمُوٓاْ إِنَّهُم مُّغۡرَقُونَ

Sən gəmini Bizim nəzarətimiz və mühafizəmiz altında, vəh­y ilə sənə öyrədəcəyimiz kimi inşa et. Küfr edib özlərinə zülüm edənlərin əzabını təxirə salmaqdan ötrü Mənə mü­ra­ciət etmə. Şübhəsiz ki, onlar küfr əməllərdə israr etdikləri üçün tufanla boğulacaqlar.

Poruke i pouke ajeta na ovoj stranici:

• عفة الداعية إلى الله وأنه يرجو منه الثواب وحده.

• Allaha dəvət edən kimsənin əxlaqı. Çünki dəvət edən kəs, etdiyi dəvətin müqabilində tək Allahdan yalnız Onun mükafatını ummalıdır.

• حرمة طرد فقراء المؤمنين، ووجوب إكرامهم واحترامهم.

• Fəqir olan möminləri məclislərdən qovmağın haramlığı və onlara hörmət və ehtiramla yanaşmağın vacib olması.

• استئثار الله تعالى وحده بعلم الغيب.

• Qeyb elmini bilmək yalnız Uca Allaha məxsusdur.

• مشروعية جدال الكفار ومناظرتهم.

• Kafirlərlə mübahisə və mücadilə etməyin icazəli olması.

Ajet: 38

وَيَصۡنَعُ ٱلۡفُلۡكَ وَكُلَّمَا مَرَّ عَلَيۡهِ مَلَأٞ مِّن قَوۡمِهِۦ سَخِرُواْ مِنۡهُۚ قَالَ إِن تَسۡخَرُواْ مِنَّا فَإِنَّا نَسۡخَرُ مِنكُمۡ كَمَا تَسۡخَرُونَ

Beləliklə, Nuh Rəbbinin əmrinə tabe olaraq gəmini inşa etməyə başladı. Qöv­münün zadəgan və kübar təbəqəsindən olanları isə hər dəfə Nuhun ya­nından keç­dikdə, onun su və çaylar olmayan, səhra bir yerdə gəmi inşa etdiyinə görə onu ələ salır­dılar. Nuh onların bu işə görə onu təkrar-təkrar ələ saldıqlarını gördükdə isə onlara belə dedi: "Ey insanlar! Əgər bu gün siz bizi gəmi inşa etdiyimizə görə ələ salırsınızsa, biz də si­zi, bu işdən cahil olduğunuza görə suda batdığınız zaman bizi ələ saldı­ğınız kimi ələ sala­ca­ğıq.

Ajet: 39

فَسَوۡفَ تَعۡلَمُونَ مَن يَأۡتِيهِ عَذَابٞ يُخۡزِيهِ وَيَحِلُّ عَلَيۡهِ عَذَابٞ مُّقِيمٌ

Siz tezliklə dünyada rüsvayedici və alçaldıcı əzab kimə gələcəyini və Qiyamət günü də əbədi olan əzabın kimə nazil olacağını biləcəksiniz!"

Ajet: 40

حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءَ أَمۡرُنَا وَفَارَ ٱلتَّنُّورُ قُلۡنَا ٱحۡمِلۡ فِيهَا مِن كُلّٖ زَوۡجَيۡنِ ٱثۡنَيۡنِ وَأَهۡلَكَ إِلَّا مَن سَبَقَ عَلَيۡهِ ٱلۡقَوۡلُ وَمَنۡ ءَامَنَۚ وَمَآ ءَامَنَ مَعَهُۥٓ إِلَّا قَلِيلٞ

Nuh Uca Allahın ona əmr etdiyi gəmini inşa edib sona çatdıqda, nəhayət, onların məhv olma əmrimiz gəl­di­yi an, tufanın başladığını xəbər vermək üçün su onların çörək bişirdikləri tən­dirdən qaynayıb daşdığı za­man Biz Nuha - aleyhissəlam - belə dedik: "Yer üzündə olan hey­vanların hər növündən biri erkək və biri dişi olmaqla bir cüt, iman gətirmədikləri səbəbindən ba­rə­­lə­rin­də suda qərq olacaqları hökmü verilən kəslər istis­na ol­maq­la da, öz ailəni və bir də qövmündən səninlə birğə iman gə­­ti­rən­ləri gəmiyə min­dir". Nuh qövmünün Allaha iman gətirməsi üçün onların aralarında uzun müddət qalıb Allaha dəvət etməsinə baxmayaraq, onunla bir­likdə qövmündən çox az adam iman gə­tirmişdi.

Ajet: 41

۞ وَقَالَ ٱرۡكَبُواْ فِيهَا بِسۡمِ ٱللَّهِ مَجۡر۪ىٰهَا وَمُرۡسَىٰهَآۚ إِنَّ رَبِّي لَغَفُورٞ رَّحِيمٞ

Nuh öz ailəsindən və qövmündən iman gətirənlərə dedi: "Gəmiyə mi­nin! Gəminin süda üzüb getməsi də, da­yan­ma­sı da Allahın adı ilədir. Şübhəsiz ki, Rəbbim Ona tövbə edən qullarının günahlarını bağışla­yandır və onlara qarşı Rəhm­lidir. Möminləri suda həlak olmaqdan xias etməsi də Onun rəhməti sayəsindədir".

Ajet: 42

وَهِيَ تَجۡرِي بِهِمۡ فِي مَوۡجٖ كَٱلۡجِبَالِ وَنَادَىٰ نُوحٌ ٱبۡنَهُۥ وَكَانَ فِي مَعۡزِلٖ يَٰبُنَيَّ ٱرۡكَب مَّعَنَا وَلَا تَكُن مَّعَ ٱلۡكَٰفِرِينَ

Gəmi içərisində olan insan və başqa canlılarla birgə dağlar kimi əzəmətli dal­ğalar arasında üzüb getdiyi za­man Nuh - aleyhissəlam -atalıq şəfqəti ilə, atasından və qövmündən ayrıca olaraq tək başına bir yerdə qalıb, kə­nar­da duran oğlu­nu (Kənanı) səs­ləyib dedi: "Ey Oğlum! suda boğulmaqdan xilas olmaq üçün haydı bi­zimlə bir­lik­də gəmiyə min, ka­fir­lərdən olma. Yoxsa onların suda boğulub həlak olduqları kimi səndə suda boğulub həlak olarsan".

Ajet: 43

قَالَ سَـَٔاوِيٓ إِلَىٰ جَبَلٖ يَعۡصِمُنِي مِنَ ٱلۡمَآءِۚ قَالَ لَا عَاصِمَ ٱلۡيَوۡمَ مِنۡ أَمۡرِ ٱللَّهِ إِلَّا مَن رَّحِمَۚ وَحَالَ بَيۡنَهُمَا ٱلۡمَوۡجُ فَكَانَ مِنَ ٱلۡمُغۡرَقِينَ

Nuhun oğlu atasına belə dedi: "Mən, suyun mənə çatmaması üçün hündür bir dağa çıxacam". Nuh oğluna dedi: "Bu gün, Allahın rəhm etdikləri kimsələrdən başqa, Onun tufan və suda boğulma əzabından heç kəs canını qurtara bilməz. Bu gün yalnız Allahın mərhəmət etdiyi qulları suda boğulmaqdan xilas ola bilərlər". Sonda dalğa Nuh və onun kafir olan oğlunu bir-birindən ayırdı və Nuhun oğlu kafir olduğu üçün tufanla suda bo­ğu­lanlardan oldu.

Ajet: 44

وَقِيلَ يَٰٓأَرۡضُ ٱبۡلَعِي مَآءَكِ وَيَٰسَمَآءُ أَقۡلِعِي وَغِيضَ ٱلۡمَآءُ وَقُضِيَ ٱلۡأَمۡرُ وَٱسۡتَوَتۡ عَلَى ٱلۡجُودِيِّۖ وَقِيلَ بُعۡدٗا لِّلۡقَوۡمِ ٱلظَّٰلِمِينَ

Tufan bitdikdən sonra Allah yerə belə buyurdu: "Ey yer, üzərində qalan tufanın su­yunu ud!" Sonra göyə belə dedi: "Ey göy, yağışını saxla, daha yağış endirmə!" Beləliklə də, yer üzü quruyana qədər su çəkildi və Allah yer üzündəki kafirləri məhv etdi. Nəhayət, gəmi Cudi dağı üzərində qə­rar tutdu. Sonra de­yildi: "Küfr əməllər etməklə Allahın hüdudlarını aşanlar Allahın rəhmətindən uzaq olsunlar, məhv olsunlar!"

Ajet: 45

وَنَادَىٰ نُوحٞ رَّبَّهُۥ فَقَالَ رَبِّ إِنَّ ٱبۡنِي مِنۡ أَهۡلِي وَإِنَّ وَعۡدَكَ ٱلۡحَقُّ وَأَنتَ أَحۡكَمُ ٱلۡحَٰكِمِينَ

Nuh Rəbbinə yalvarıb de­di: "Ey Rəb­bim! Axı oğlum, mənə ailəmi xilas edəcəyini vəd etdiyin kimsələrdəndir. Şübhəsiz ki, sənin və­din, haq­dır. Sən əsla vədinə xilaf çıxmazsan. Sən ha­kimlə­rin ən ədalətlisi və hər şeyi daha yaxşı bilənsən!"

Poruke i pouke ajeta na ovoj stranici:

• بيان عادة المشركين في الاستهزاء والسخرية بالأنبياء وأتباعهم.

• Müşriklərin daima, peyğəmbərlərə və onlara tabe olan kimsələrə istehza və məsxərə etmələrinin bəyanı.

• بيان سُنَّة الله في الناس وهي أن أكثرهم لا يؤمنون.

• Yuxarıda qeyd edilən ayədə Allahın insanlar haqqındakı sünnəsi bəyan edilmişdir. Bu, əksər insanların Allaha iman etməməsidir.

• لا ملجأ من الله إلا إليه، ولا عاصم من أمره إلا هو سبحانه.

• Allahdan başqa heç bir sığınacaq yeri yoxdur. Allahın əza­bın­dan da Ondan başqa heç kəs xilas edə bilməz.

Ajet: 46

قَالَ يَٰنُوحُ إِنَّهُۥ لَيۡسَ مِنۡ أَهۡلِكَۖ إِنَّهُۥ عَمَلٌ غَيۡرُ صَٰلِحٖۖ فَلَا تَسۡـَٔلۡنِ مَا لَيۡسَ لَكَ بِهِۦ عِلۡمٌۖ إِنِّيٓ أَعِظُكَ أَن تَكُونَ مِنَ ٱلۡجَٰهِلِينَ

Allah Nuha belə dedi: "Ey Nuh! Sə­nin xilas olmasını istədiyin oğlun, Mənim səniə xilas edəcəyimi vəd etdiyim ailən­dən deyildir. Çünki o, kafirdir. Ey Nuh! Sənin Məndən istədiyin şey, sənə və sənin məqamında olan kimsəyə yaraşan bir əməl deyildir. Elə isə bil­mə­diyin bir şeyi Məndən is­tə­mə. Həqiqə­tən də, Mən səni cahil­ ol­ma­qdan, üstəlik, Mənim elmimə və hikmətimə müxalif olan bir şeyi məndən istəməkdən çəkindirirəm".

Ajet: 47

قَالَ رَبِّ إِنِّيٓ أَعُوذُ بِكَ أَنۡ أَسۡـَٔلَكَ مَا لَيۡسَ لِي بِهِۦ عِلۡمٞۖ وَإِلَّا تَغۡفِرۡ لِي وَتَرۡحَمۡنِيٓ أَكُن مِّنَ ٱلۡخَٰسِرِينَ

Nuh - aleyhissəlam - dedi: "Ey Rəbbim! Bundan sonra bilmədiyim bir şeyi Səndən istəməkdən Sənə sığı­nı­ram. Əgər sən mənim günahlarımı bağışlamasan və Öz rəhmətinlə mənə mərhəmət göstər­mə­sən, axirət payını əldən verib ziyana uğrayan­ kimsələrdən olaram".

Ajet: 48

قِيلَ يَٰنُوحُ ٱهۡبِطۡ بِسَلَٰمٖ مِّنَّا وَبَرَكَٰتٍ عَلَيۡكَ وَعَلَىٰٓ أُمَمٖ مِّمَّن مَّعَكَۚ وَأُمَمٞ سَنُمَتِّعُهُمۡ ثُمَّ يَمَسُّهُم مِّنَّا عَذَابٌ أَلِيمٞ

Uca Allah Nuha - aleyhissəlam - dedi: "Ey Nuh! Sənə və gəmidə səninlə birgə olan möminlərdən, səndən sonra dünyaya gələn zürriyyətlərə bəxş etdiyi­miz əmin-amanlıq və bol-bol nemətlə gəmidən yerə en! Bu zürriyyətlər içərisində Allaha küfr edən başqa bir ümmətdə olacaqdır ki, Biz onlara bu dünya həyatında bir müd­dət xoş gü­zəran və yaxşı dolanışıq verəcək, axirətdə isə onları Öz tərə­fi­miz­dən ağrılı-acılı bir əzaba düçar edə­­cə­yik!"

Ajet: 49

تِلۡكَ مِنۡ أَنۢبَآءِ ٱلۡغَيۡبِ نُوحِيهَآ إِلَيۡكَۖ مَا كُنتَ تَعۡلَمُهَآ أَنتَ وَلَا قَوۡمُكَ مِن قَبۡلِ هَٰذَاۖ فَٱصۡبِرۡۖ إِنَّ ٱلۡعَٰقِبَةَ لِلۡمُتَّقِينَ

Nuhun bu əhvalatı qeyb xəbərlə­rin­dən­­dir. Ey Peyğəmbər! Sənə vəhy etdiyimiz bu vəhydən əv­vəl, bunları nə sən, nə də sənin qöv­mün bi­lirdi. Nuh - aleyhissəlam - öz qüvmünün onu yalan saydığına səbir etdityi kimi, səndə qövmünün sənə əziyyət verib, səni yalan saymalarına sə­bir et! Şübhəsiz ki, qələbə və yardım Allahın əmrlərini yerinə yetirib, Onun qadağalarından çəkilən kimsələr üçündür.

Ajet: 50

وَإِلَىٰ عَادٍ أَخَاهُمۡ هُودٗاۚ قَالَ يَٰقَوۡمِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ مَا لَكُم مِّنۡ إِلَٰهٍ غَيۡرُهُۥٓۖ إِنۡ أَنتُمۡ إِلَّا مُفۡتَرُونَ

Biz Ad qövmünə də qardaşları Hudu - aleyhissəlam - peyğəmbər göndərdik. Hud onlara dedi: "Ey qövmüm! Yalnız Allaha ibadət edin. Ona heç bir şeyi şərik qoşmayın. Sizin uca Allahdan başqa haqq məbudunuz yoxdur. Siz Onun şəriki olduğu iddianızda da yalan danışırsız.

Ajet: 51

يَٰقَوۡمِ لَآ أَسۡـَٔلُكُمۡ عَلَيۡهِ أَجۡرًاۖ إِنۡ أَجۡرِيَ إِلَّا عَلَى ٱلَّذِي فَطَرَنِيٓۚ أَفَلَا تَعۡقِلُونَ

Ey qövmüm! Mən, Rəbbimin dinini sizə təbliğ etdiyimə və sizi Rəbbimin yoluna çağırdığıma görə sizdən heç bir qarşılıq is­tə­mirəm. Mə­nim müka­fa­tım an­caq məni yaradan­ Allaha aiddir. Məgər siz bunu an­la­yıb, mənim sizi dəvət etdiyimə cavab verməyəcəksiniz?!

Ajet: 52

وَيَٰقَوۡمِ ٱسۡتَغۡفِرُواْ رَبَّكُمۡ ثُمَّ تُوبُوٓاْ إِلَيۡهِ يُرۡسِلِ ٱلسَّمَآءَ عَلَيۡكُم مِّدۡرَارٗا وَيَزِدۡكُمۡ قُوَّةً إِلَىٰ قُوَّتِكُمۡ وَلَا تَتَوَلَّوۡاْ مُجۡرِمِينَ

Ey qövmüm! Allahdan bağış­lan­ma diləyin, sonra da günahlarınızdan -bunların ən böyüyü Allaha şərik qoşmaqdır- Ona tövbə edin ki, sizə bolluca yağış yağdıraraq sizə bunun əvəzini versin, zürriyyətinizi və mal-dövlərinizi çoxaldaraq gü­cü­nü­zü bir az da artırsın. Elə isə, sizi dəvət etdiyim şeydən üz çevirmə­yin, yoxsa dəvətimdən üz çevirdiyinizə və Allaha küfr edib, sizə gətirdiyimi yalan saydığınıza görə, günahkarlardan olarsınız!"

Ajet: 53

قَالُواْ يَٰهُودُ مَا جِئۡتَنَا بِبَيِّنَةٖ وَمَا نَحۡنُ بِتَارِكِيٓ ءَالِهَتِنَا عَن قَوۡلِكَ وَمَا نَحۡنُ لَكَ بِمُؤۡمِنِينَ

Hudun qövmü ona belə dedi: "Ey Hud! Bizim sənə iman gətirməyimiz üçün sən bizə açıq-aydın bir dəlil gə­tir­mə­­din. Elə buna görə də biz, sənin dəlilsiz sözün­ə inanıb öz ilahlarımıza ibadət etməyi tərk edən deyi­lik. Biz sə­nin Allahın elçisi olduğun iddiana da inanmırıq.

Poruke i pouke ajeta na ovoj stranici:

• لا يملك الأنبياء الشفاعة لمن كفر بالله حتى لو كانوا أبناءهم.

• Peyğəmbərlər, Allaha küfr edən kimsələrdən ötrü, hətta öz övladları olsa belə, şəfaətçi ola bilməzlər.

• عفة الداعية وتنزهه عما في أيدي الناس أقرب للقبول منه.

• Allaha dəvət edən kəsin dürüst olması və insanların əllərində olana tamah salmaması, insanların haqqı ondan qəbul etməsi üçün daha münasibdir.

• فضل الاستغفار والتوبة، وأنهما سبب إنزال المطر وزيادة الذرية والأموال.

• Allahdan bağışlanma diləməyin və Ona tövbə etməyin fəziləti. Çünki bu iki şey, yağışın yağmasına, oğul-uşağın və mal-dövlətin artmasına səbəbdir.

Ajet: 54

إِن نَّقُولُ إِلَّا ٱعۡتَرَىٰكَ بَعۡضُ ءَالِهَتِنَا بِسُوٓءٖۗ قَالَ إِنِّيٓ أُشۡهِدُ ٱللَّهَ وَٱشۡهَدُوٓاْ أَنِّي بَرِيٓءٞ مِّمَّا تُشۡرِكُونَ

Biz yalnız deyə biilərik ki: "Bə­zi məbudlarımız bizi onlara tapınmağımızı qadağan etdiyinə görə səni dəlilik xəstəliyinə düçar ediblər". Hud onlara belə cavab verdi: "Həqiqətən, mən Allahı şahid gətirirəm, siz də şahid olun ki, mən si­zin Allahdan başqa ibadət etdiyiniz ilahlara ibadət etməkdən uzağam. Siz və sizin məni dəlilik xəstəliyinə düçar etdiyini iddia etdiyiniz ilahlarınızla birgə mənə qarşı hiylə qurun və sonra da mən heç möhlət də verməyin.

Ajet: 55

مِن دُونِهِۦۖ فَكِيدُونِي جَمِيعٗا ثُمَّ لَا تُنظِرُونِ

Biz yalnız deyə biilərik ki: "Bə­zi məbudlarımız bizi onlara tapınmağımızı qadağan etdiyinə görə səni dəlilik xəstəliyinə düçar ediblər". Hud onlara belə cavab verdi: "Həqiqətən, mən Allahı şahid gətirirəm, siz də şahid olun ki, mən si­zin Allahdan başqa ibadət etdiyiniz ilahlara ibadət etməkdən uzağam. Siz və sizin məni dəlilik xəstəliyinə düçar etdiyini iddia etdiyiniz ilahlarınızla birgə mənə qarşı hiylə qurun və sonra da mən heç möhlət də verməyin.

Ajet: 56

إِنِّي تَوَكَّلۡتُ عَلَى ٱللَّهِ رَبِّي وَرَبِّكُمۚ مَّا مِن دَآبَّةٍ إِلَّا هُوَ ءَاخِذُۢ بِنَاصِيَتِهَآۚ إِنَّ رَبِّي عَلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ

Mən yalnız tək olan Allaha təvəkkül et­dib, işimi ona həvalə etdim. O, məmim də, sizin də Rəbbinizdir. Yer üzündə elə bir məxluq yox­dur ki, Allaha boyun əyməsin və Onun hökmüranlığı və sultanlığı altında olmasın. Allah bütün məxluqatı istədiyi kimi idarə edər. Həqi­qə­tən, mənim Rəbbim haqq və ədalət üzərindədir. O sizin mənim üzərimdə güc sahibi olmağınıza əsla izin verməz. Çünki mən haqq üzərindəyəm, siz isə batil üzərində.

Ajet: 57

فَإِن تَوَلَّوۡاْ فَقَدۡ أَبۡلَغۡتُكُم مَّآ أُرۡسِلۡتُ بِهِۦٓ إِلَيۡكُمۡۚ وَيَسۡتَخۡلِفُ رَبِّي قَوۡمًا غَيۡرَكُمۡ وَلَا تَضُرُّونَهُۥ شَيۡـًٔاۚ إِنَّ رَبِّي عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٍ حَفِيظٞ

Əgər siz, mənim gətirdiyim dindən üz çevirib getsəniz, bilin ki, mənim borcum bu dini sizə çat­dır­maqdır. Mən, Allahın mənə göndərdiyi bu dini və sizə təbliğ etməyi mənə əmr etdiyi hər bir şeyi və sizə çatdırdım. Artıq sizə haqq çatmışdır. Sizə gətirdiyim dindən üz çevirdiyinizə görə Rəbbim sizi məhv edəcək, yerinizə başqa bir qövm gətirəcəkdir. Sizin yalan sayıb, üz çevirməniz istər böyük, istərsədə ki, kişik olmasından aslı olmayaraq Allaha heç bir zərər yetirməz. Çünki Allah qullarına möhtac deyildir. Şübhəsiz ki, Rəbbim hər şeyi müşahidə edən və sizin mənə qarşı ediyiniz pisliklərdən məni qoruyanda Odur!"

Ajet: 58

وَلَمَّا جَآءَ أَمۡرُنَا نَجَّيۡنَا هُودٗا وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ مَعَهُۥ بِرَحۡمَةٖ مِّنَّا وَنَجَّيۡنَٰهُم مِّنۡ عَذَابٍ غَلِيظٖ

Huhun qövmünü həlak edəcəyimizə dair əmrimiz gəldikdə, Biz Hu­du və onun­la birlikdə iman gə­ti­rən­lə­ri Öz mərhə­mə­timizlə xilas etdik və onları qövmündən olan kafirlərə verdiyimiz ağrılı-acılı əzab­dan qurtardıq.

Ajet: 59

وَتِلۡكَ عَادٞۖ جَحَدُواْ بِـَٔايَٰتِ رَبِّهِمۡ وَعَصَوۡاْ رُسُلَهُۥ وَٱتَّبَعُوٓاْ أَمۡرَ كُلِّ جَبَّارٍ عَنِيدٖ

Bu, Ad qövmüdür! On­lar Rəb­bi­ olan Allahın ayələrinə küfr et­dərək, peyğəmbərləri Huda qarşı üsyan etdilər və üstəlik haqqa qarşı təkəbbürlük edən, azğınlıq edib haqqı qəbul etməyən və haqqa boyun əyməyən hər bir kəsə tabe oldular.

Ajet: 60

وَأُتۡبِعُواْ فِي هَٰذِهِ ٱلدُّنۡيَا لَعۡنَةٗ وَيَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۗ أَلَآ إِنَّ عَادٗا كَفَرُواْ رَبَّهُمۡۗ أَلَا بُعۡدٗا لِّعَادٖ قَوۡمِ هُودٖ

Onlar Uca Allaha küfr etdikləri səbəbindən həm bu dünya həyatında, həm də Qiyamət günündə onlar üçün rəzalət və Allahın rəhmətindən qovulmaq vardır. Beləliklə də, Allah onları hər cür xeyirdən uzaq edib və hər cür şərə yaxınlaşdırdı.

Ajet: 61

۞ وَإِلَىٰ ثَمُودَ أَخَاهُمۡ صَٰلِحٗاۚ قَالَ يَٰقَوۡمِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ مَا لَكُم مِّنۡ إِلَٰهٍ غَيۡرُهُۥۖ هُوَ أَنشَأَكُم مِّنَ ٱلۡأَرۡضِ وَٱسۡتَعۡمَرَكُمۡ فِيهَا فَٱسۡتَغۡفِرُوهُ ثُمَّ تُوبُوٓاْ إِلَيۡهِۚ إِنَّ رَبِّي قَرِيبٞ مُّجِيبٞ

Biz Səmud qövmünə qar­daşları Salehi göndərdik. Saleh onlara de­di: "Ey qövmüm! Tək Allaha iba­dət edin. Sizin Ondan başqa ibadətə layiq olan məbudunuz yox­dur. Atanız Adəmi torpaq­dan ya­radaraq sizi də o torpaqdan yaradan və sizi yer üzündə sakin edən Odur. Elə isə On­dan bağışlanma di­lə­yin, sonra da yaxşı əməllər edib, pis əməlləri tərk etməklə Ona tərəf dönün. Şübhəsiz ki, Rəbbim, Ona ixlasla ibadət edənlərə ya­­xındır, Ona dua edənlərin çağırışa cavab verəndir!"

Ajet: 62

قَالُواْ يَٰصَٰلِحُ قَدۡ كُنتَ فِينَا مَرۡجُوّٗا قَبۡلَ هَٰذَآۖ أَتَنۡهَىٰنَآ أَن نَّعۡبُدَ مَا يَعۡبُدُ ءَابَآؤُنَا وَإِنَّنَا لَفِي شَكّٖ مِّمَّا تَدۡعُونَآ إِلَيۡهِ مُرِيبٖ

Qövmü ona dedi: "Ey Sa­leh! Bu dəvətindən öncə sən, bizim aramızda yüksək məqama sahib olan bir kim­sə idin. Biz sənin ağıllı və öyüd-nəsihət verən bir kimsə olmacağını gözləyirdik. Ey Saleh! Doğ­rudan­mı sən atalarımızın iba­dət etdi­yinə ibadət etməyi bizə qadağan edirsən? Doğ­rusu, biz sənin, biz­lə­ri tək Allaha ibadət etməyə dəvət etdi­yin din barəsində şübhə içərisindəyik və elə buna görə də biz səni, Allah adından yalan danışmaqda ittiham edirik".

Poruke i pouke ajeta na ovoj stranici:

• من وسائل المشركين في التنفير من الرسل الاتهام بخفة العقل والجنون.

• Müşriklərin, insanları peyğəmbərlərdən çəkindirmək üslublarından biridə, onların ağılsız və dəli olduğlarını iddia etmələridir.

• ضعف المشركين في كيدهم وعدائهم، فهم خاضعون لله مقهورون تحت أمره وسلطانه.

• Müşriklərin hiyləsinin və düşmənçiliyinin zəyif olmasının bəyanı. Çünki onlar, Allahın əmrləri qarşısında boyun əyib, Onun hökmüranlığı qarşısında heç bir söz sahibi deyillər.

• أدلة الربوبية من الخلق والإنشاء مقتضية لتوحيد الألوهية وترك ما سوى الله.

• Rübubiyyət tövhidinin dəlillərindən olan yaratmaq və icad etməyə nəzər saldıqda, bunun, Üluhiyyət tövhidini, Allaha başqa ibadət edilənləri tərk edib, yalnız Allaha ibadət etməyi tələb etdiyini görərik.

Ajet: 63

قَالَ يَٰقَوۡمِ أَرَءَيۡتُمۡ إِن كُنتُ عَلَىٰ بَيِّنَةٖ مِّن رَّبِّي وَءَاتَىٰنِي مِنۡهُ رَحۡمَةٗ فَمَن يَنصُرُنِي مِنَ ٱللَّهِ إِنۡ عَصَيۡتُهُۥۖ فَمَا تَزِيدُونَنِي غَيۡرَ تَخۡسِيرٖ

Saleh öz qövmünə cavab olaraq belə dedi: "Ey qövmüm! Bir deyin gö­rək, əgər mən Rəb­bim­dən açıq-aydın bir dəlilə isti­nad edirəmsə, O da Öz tə­rəfin­dən mə­nə bir mərhəmət, peyğəmbərlik bəxş edib­sə və bundan sonra Rəbbimin sizə təbliğ etməyi mənə əmr etdiyi dini sizə təbliğ etməkdən boyun qaçıraraq Allaha asi ol­sam, Allahın əzabından məni kim qo­ruya bilər? Bu zaman siz, mənə Rəbbimin razılığından uzaqlaşmaqdan və azğınlıqdan baş­qa bir şey artır­ma­ya­caq­sınız.

Ajet: 64

وَيَٰقَوۡمِ هَٰذِهِۦ نَاقَةُ ٱللَّهِ لَكُمۡ ءَايَةٗۖ فَذَرُوهَا تَأۡكُلۡ فِيٓ أَرۡضِ ٱللَّهِۖ وَلَا تَمَسُّوهَا بِسُوٓءٖ فَيَأۡخُذَكُمۡ عَذَابٞ قَرِيبٞ

Ey qövmüm! Allahın bu dişi dəvəsi sizin üçün mənim həqiqətən də Allah tərəfindən göndərilən bir peyğəmbər olduğuma dəlalət edəb bir əlamətdir. Bu­raxın onu Allahın torpa­ğında otlasın. Ona heç bir pislik etməyin, əks halda onu kəsdiyiniz vaxt yaxın bir zamanda sizi şiddətli əzab ya­xa­layar!"

Ajet: 65

فَعَقَرُوهَا فَقَالَ تَمَتَّعُواْ فِي دَارِكُمۡ ثَلَٰثَةَ أَيَّامٖۖ ذَٰلِكَ وَعۡدٌ غَيۡرُ مَكۡذُوبٖ

Onlar Salehi yalan saymaqda inadkarlıq edərək dəvə­ni kəs­di­lər. Belə olduqda Saleh onlara dedi: "Yur­du­nuz­da dəvən kəsdiyiniz gündən bəri üç gün həyatda kef eləyin. Bunda sonra sizə Allahın əzabı gələcək. Bu müddət bitdikdən sonra sizə mütləq, qaçılmaz və yalan olmayan əzab gələcəkdir. Əksinə o, haqq olan bir vəd­dir".

Ajet: 66

فَلَمَّا جَآءَ أَمۡرُنَا نَجَّيۡنَا صَٰلِحٗا وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ مَعَهُۥ بِرَحۡمَةٖ مِّنَّا وَمِنۡ خِزۡيِ يَوۡمِئِذٍۚ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ ٱلۡقَوِيُّ ٱلۡعَزِيزُ

Onların həlak olacaqlarına dair əmrimiz gəldikdə, Biz Sale­hi və onun­la birlikdə iman gə­tirən­lə­ri Öz mər­həmətimizlə əzabdan və o günün rüsvayçı­lı­ğından, zillətindən xilas etdik. Ey Peyğəmbər! Həqiqətən, sənin Rəbbin kiminsə Ona qələbə çala bilməyəcəyi qədər qüv­vət­lidir. Elə buna görə də Allah, peyğəmbərləri yalan sayan bütün ümmətləri məhv etmişdir.

Ajet: 67

وَأَخَذَ ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ ٱلصَّيۡحَةُ فَأَصۡبَحُواْ فِي دِيَٰرِهِمۡ جَٰثِمِينَ

Səmud qövmünü tükürpədici bir səs yaxaladı və onlar bu səsin şiddəti səbəbi ilə dərhal öldülər və üzü­qoy­lu düşüb qaldılar. Onlar, üzləri torpağa yapışıb qalmışdılıar.

Ajet: 68

كَأَن لَّمۡ يَغۡنَوۡاْ فِيهَآۗ أَلَآ إِنَّ ثَمُودَاْ كَفَرُواْ رَبَّهُمۡۗ أَلَا بُعۡدٗا لِّثَمُودَ

Sanki onlar daha öncə öz diyarlarında nemətlər və bolluq içində heç yaşa­ma­mış­dılar. Bilin ki, Səmud qövmü öz Rəbbi olan Allaha küfr etdilər. Elə bu səbəbdən də onlar, əbədi olaraq Allahın rəhmətindən uzaqlaşdırıldılar.

Ajet: 69

وَلَقَدۡ جَآءَتۡ رُسُلُنَآ إِبۡرَٰهِيمَ بِٱلۡبُشۡرَىٰ قَالُواْ سَلَٰمٗاۖ قَالَ سَلَٰمٞۖ فَمَا لَبِثَ أَن جَآءَ بِعِجۡلٍ حَنِيذٖ

Mələklər insan qiyafəsində İbrahimə - aleyhissəlam - gələrək, ona və zövcəsinə İs­haqın sonrada Yəqubun doğu­­lacağı barədə müjdə verdilər. Mələklər İbrahimə: "Salam!" – dedi­lər. İbrahimdə buna qarşılıq olaraq onlara: "Sa­­lam!" – de­di və İbrahim onların insan övladından olduqlarını zənn edib, onların yemək yemələri üçün dərhal gedib onlara qı­zar­dılmış bir buzov gə­tirdi.

Ajet: 70

فَلَمَّا رَءَآ أَيۡدِيَهُمۡ لَا تَصِلُ إِلَيۡهِ نَكِرَهُمۡ وَأَوۡجَسَ مِنۡهُمۡ خِيفَةٗۚ قَالُواْ لَا تَخَفۡ إِنَّآ أُرۡسِلۡنَآ إِلَىٰ قَوۡمِ لُوطٖ

İbrahim onların qızardılmış buzova əl vur­madıqlarını və yeməkdən yemədiklərini gördük­də onların belə etməsi İbrahimin xoşu­na gəl­mədi və onlardan qorxduğunu qəlbində gizlədib onlara bildirmədi. Mələklər İbrahimin onlardan qorxduğunu ğördükdə, ona belə dedilər: "Bizdən qorx­ma! Allah bizi Lut qövmünə əzab vermək üçün göndərmişdir".

Ajet: 71

وَٱمۡرَأَتُهُۥ قَآئِمَةٞ فَضَحِكَتۡ فَبَشَّرۡنَٰهَا بِإِسۡحَٰقَ وَمِن وَرَآءِ إِسۡحَٰقَ يَعۡقُوبَ

İbrahimin arvadı Sara ayaq üstə dur­muşdu. Biz ona, onu sevindirəcək bir xəbəri, onun İshaqı dünyaya gətirəcəyini və İshaqında Yəqub adlı bir oğlu olacağı xəbərini verdik. O da, bu müjdə xəbərini eşitdiyinə görə güldü.

Poruke i pouke ajeta na ovoj stranici:

• عناد واستكبار المشركين حيث لم يؤمنوا بآية صالح عليه السلام وهي من أعظم الآيات.

• Müşriklər inadkarlıq və təkəbbürlük edərək Salehin - aleyhissəlam - gətirdiyi ən böyük mövcüzələrdən biri olan bu mövcüzəyə iman gətirmədilər.

• استحباب تبشير المؤمن بما هو خير له.

• Mömin kimsəni özü üçün xeyirli olan bir şeylə müjdələməyin müstəhəb olması.

• مشروعية السلام لمن دخل على غيره، ووجوب الرد.

• Bir kimsənin yanına daxil olduqda ona salam verməyin sünnə, salam verən kimsəyə isə salamın qaytarılımasının vacib olmasının bəyanı.

• وجوب إكرام الضيف.

• Qonağa hörmət etməyin vacib olması.

Ajet: 72

قَالَتۡ يَٰوَيۡلَتَىٰٓ ءَأَلِدُ وَأَنَا۠ عَجُوزٞ وَهَٰذَا بَعۡلِي شَيۡخًاۖ إِنَّ هَٰذَا لَشَيۡءٌ عَجِيبٞ

Sara, Mələklər onu bu xoş xəbərlə müjdələdikdə, o, təəccüblə dedi: "Mən bu yaşlı vaxtımda və bundan sonra dünyaya uşaq gətirməkdən ümidimi kəsdiyim bir halda, bu ərim də bir qoca ki­şi ikən, necə uşaq doğa bilərəm?! Doğrusu, bu yaşdan sonra dünyaya uşaq gətirməyim, adətən görünməyəm çox təəccüblü bir haldır!".

Ajet: 73

قَالُوٓاْ أَتَعۡجَبِينَ مِنۡ أَمۡرِ ٱللَّهِۖ رَحۡمَتُ ٱللَّهِ وَبَرَكَٰتُهُۥ عَلَيۡكُمۡ أَهۡلَ ٱلۡبَيۡتِۚ إِنَّهُۥ حَمِيدٞ مَّجِيدٞ

Sara bu müjdə xəbərindən təəccübləndikdə, mələklər ona dedilər: "Yoxsa sən, Allahın qəza və qədərinə təəccübmü edirsən? Allahın belə şeyi etməyə qadir olması sənin kimi bir insana gizli qalmaz. Ey İbrahimin ev əh­li! Allahın rəhməti və bə­rəkəti sizin üstünüzdə ol­sun! Hə­qi­qə­tən Allah, sifətlərində və feillərində tərifəlayiqdir və şan-şöhrət sahibidir!"

Ajet: 74

فَلَمَّا ذَهَبَ عَنۡ إِبۡرَٰهِيمَ ٱلرَّوۡعُ وَجَآءَتۡهُ ٱلۡبُشۡرَىٰ يُجَٰدِلُنَا فِي قَوۡمِ لُوطٍ

İbrahimin - aleyhissəlam - hazırladığı yeməkdən yeməyən qonaqlarının mələklər olduqlarını və onun İshaq onun ardından da Yəqub adlı övladları doğulacağı barədə xoş xəbəri bilib qəlbindək qorxu çəkil­dikdən sonra elçilərimizlə, Lut və onun ailəsi, qövmünə göndərilən əzabdan xilas olmaq ümidi ilə onlara göndərilən əzabı gecikdirmək üçün Lut qövmü barədə müba­hisə etməyə baş­la­dı.

Ajet: 75

إِنَّ إِبۡرَٰهِيمَ لَحَلِيمٌ أَوَّٰهٞ مُّنِيبٞ

Həqiqətən, İbrahim yumuşaq qəlbli, cəzanın gecikdirilməsini istəyən, Rəbbinə çox yalvarıb-yaxaran, Ona çox dua və tövbə edən bir kəs idi.

Ajet: 76

يَٰٓإِبۡرَٰهِيمُ أَعۡرِضۡ عَنۡ هَٰذَآۖ إِنَّهُۥ قَدۡ جَآءَ أَمۡرُ رَبِّكَۖ وَإِنَّهُمۡ ءَاتِيهِمۡ عَذَابٌ غَيۡرُ مَرۡدُودٖ

Mələklər dedilər: "Ey İb­ra­him! Lut qövmü barədə mübahi­sə etməkdən əl çək. Çünki Rəb­binin onlar haqqında əzəldən yazdığı əzabın onlara vaqe olacağına dair əm­ri artıq gəl­mişdir. Həqiqətən, Lut qövmünə heç bir duanın və mübahisənin qarşısını ala bilməyən böyük bir əzab gə­lə­cəkdir".

Ajet: 77

وَلَمَّا جَآءَتۡ رُسُلُنَا لُوطٗا سِيٓءَ بِهِمۡ وَضَاقَ بِهِمۡ ذَرۡعٗا وَقَالَ هَٰذَا يَوۡمٌ عَصِيبٞ

Mələklər kişi qiyafəsində Lutun yanı­na gəl­dik­də, qövmündən qadınları atıb şəhvətlə kişilərə yaxınlaşan kişilərin qonaqlarına bir pislik yetirəcəklərindən kə­dər­ləndi, ürə­yi sıxıldı və Lut qövmünün onun yanına gələn qonaqlarına üstün gələcəyini zənn edərək: "Bu, çox çətin bir gündür!" – dedi.

Ajet: 78

وَجَآءَهُۥ قَوۡمُهُۥ يُهۡرَعُونَ إِلَيۡهِ وَمِن قَبۡلُ كَانُواْ يَعۡمَلُونَ ٱلسَّيِّـَٔاتِۚ قَالَ يَٰقَوۡمِ هَٰٓؤُلَآءِ بَنَاتِي هُنَّ أَطۡهَرُ لَكُمۡۖ فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَلَا تُخۡزُونِ فِي ضَيۡفِيٓۖ أَلَيۡسَ مِنكُمۡ رَجُلٞ رَّشِيدٞ

Lutun qövmü, Lutun yanına gələn qonaqları ilə cinsi yaxınlıq etmək niyyətilə tələm-tələsik Lutun yanına gəldilər. Qadınları atıb şəhvətlə kişilərə yaxınlaşmaq, elə onların əvvəlki ya­ra­maz adəti idi. Lut, qonaqları qarşısında onları müdafiə edərək özünə üzür qazandırmağa çalışaraq qövmünə dedi: "Ey qövmüm! Bun­lar mə­nim qız­la­rımdır, onlarla evlənə bilərsiniz. Onlar sizin üçün, istədiyiniz murdar əməldən daha təmizdirlər. Allah­dan qorxun və qonaqlarımın ya­nında mənə xəcalət verməyin! Ey Qövmüm! Məgər aranızda sizi bu çirkin əməldən çəkindirən ağıl­lı bir insan yoxdurmu?!"

Ajet: 79

قَالُواْ لَقَدۡ عَلِمۡتَ مَا لَنَا فِي بَنَاتِكَ مِنۡ حَقّٖ وَإِنَّكَ لَتَعۡلَمُ مَا نُرِيدُ

Qövmü ona belə dedi: "Ey Lut! Bilirsən ki, bizim sənin qızlarına və ya qövmünün hər hansı bir qadınına heç bir ehti­yacı­mız və şəhvətimiz yoxdur. Axı sən bizim nə istədiyi­mizi, kişilərdən başqa bir şey istəmədiyimizi yəqin bilirsən!"

Ajet: 80

قَالَ لَوۡ أَنَّ لِي بِكُمۡ قُوَّةً أَوۡ ءَاوِيٓ إِلَىٰ رُكۡنٖ شَدِيدٖ

Lut dedi: "Kaş ki, sizə mane ola biləcək bir qüvvəm yaxud da məni qoruya biləcək güclü bir qəbiləm olsaydı, sizin mənim qonaqlarıma bir pislik toxundurmağınıza mane olaydım!"

Ajet: 81

قَالُواْ يَٰلُوطُ إِنَّا رُسُلُ رَبِّكَ لَن يَصِلُوٓاْ إِلَيۡكَۖ فَأَسۡرِ بِأَهۡلِكَ بِقِطۡعٖ مِّنَ ٱلَّيۡلِ وَلَا يَلۡتَفِتۡ مِنكُمۡ أَحَدٌ إِلَّا ٱمۡرَأَتَكَۖ إِنَّهُۥ مُصِيبُهَا مَآ أَصَابَهُمۡۚ إِنَّ مَوۡعِدَهُمُ ٱلصُّبۡحُۚ أَلَيۡسَ ٱلصُّبۡحُ بِقَرِيبٖ

Mələklər Luta - aleyhissəlam- dedilər: "Ey Lut! Biz, Allahın göndərdiyi elçilərik. Qövmün sənə heç bir zə­rər yetirə bil­məz­. Gecənin zülmət qaranlığında ar­va­dın­dan başqa bütün ailən­lə birğə kənddən çıxın. Qoy içi­niz­dən heç kəs dönüb ar­xa­sına baxmasın. Amma arvadın sizə müxalif olaraq dönüb geriyə baxacaqdır. Çünki onların ba­şına gə­ləcək müsibət onun da ba­şı­na gələ­cək­dir. Onların hə­lak olmaq vax­t, səhər çağıdır. Bu olduqca yaxın bir vaxtdır".

Poruke i pouke ajeta na ovoj stranici:

• بيان فضل ومنزلة خليل الله إبراهيم عليه السلام، وأهل بيته.

• Allahın dostu İbrahimin - aleyhissəlam - və onun ailəsinin Allah yanındakı fəziləti və məqamının bəyanı.

• مشروعية الجدال عمن يُرجى له الإيمان قبل الرفع إلى الحاكم.

• Hal qaziyə ərz olunmazdan əvvəl iman gətirməsi ümüb edilən kimsə ilə mübahisə etməyin caiz olması.

• بيان فظاعة وقبح عمل قوم لوط.

• Lut qövmünün etdiyi əməlin çirkin və murdad olmasının bəyanı.

Ajet: 82

فَلَمَّا جَآءَ أَمۡرُنَا جَعَلۡنَا عَٰلِيَهَا سَافِلَهَا وَأَمۡطَرۡنَا عَلَيۡهَا حِجَارَةٗ مِّن سِجِّيلٖ مَّنضُودٖ

Lut tayfasının məhvi barəsində əmrimiz gəldikdə ora­nın yaşadığları kəndi göyə qaldırıb, altını üs­tünə çevirdik və onların üzərinə növbə ilə bir-birinin dalınca ar­dıcıl olaraq gil­ daş­la­rı yağ­dır­dıq.

Ajet: 83

مُّسَوَّمَةً عِندَ رَبِّكَۖ وَمَا هِيَ مِنَ ٱلظَّٰلِمِينَ بِبَعِيدٖ

Bu daşlar, Allah yanında xüsusi əlamətlə nişanlanmış daşlardır. Bu daşlar Qureyşdən və onlardan başqa olan za­lım­lardan da uzaq deyil­dir. Əksinə, bu daşlar onlara yaxındır. Allah nə zaman onların üzərinə bu daşları yağdırmağı qərar versə, elə o zaman da onlara bu daşlar isabət edər.

Ajet: 84

۞ وَإِلَىٰ مَدۡيَنَ أَخَاهُمۡ شُعَيۡبٗاۚ قَالَ يَٰقَوۡمِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ مَا لَكُم مِّنۡ إِلَٰهٍ غَيۡرُهُۥۖ وَلَا تَنقُصُواْ ٱلۡمِكۡيَالَ وَٱلۡمِيزَانَۖ إِنِّيٓ أَرَىٰكُم بِخَيۡرٖ وَإِنِّيٓ أَخَافُ عَلَيۡكُمۡ عَذَابَ يَوۡمٖ مُّحِيطٖ

Biz Mədyən qövmünə qar­daşları Şueybi peyğəmbər göndərdik. O dedi: "Ey qövmüm! Tək olan Allaha iba­dət edin. Sizin Ondan başqa ibadətə layiq olan məbudunuz yox­dur. İnsanlar üçün ölçüb çəkdiyiniz zaman ölçünü və çə­kini əskik etməyin. Mən sizi bol­­luq və firavanlıq için­də yaşadığınızı görü­rəm. Allahın sizə bəxş etdiyi bu nemətləri günah edərək dəyişdirməyin. Mən sizin üçün heç kəsin qaçıb canını qurtara bilməyəcəyi, əksinə, hər şeyi bü­rü­yən bir gü­­nün əzabından qorxuram. O gün siz, qaçmaq və sığınmaq üçün heç bir yer tapa bilməyəcəksiz.

Ajet: 85

وَيَٰقَوۡمِ أَوۡفُواْ ٱلۡمِكۡيَالَ وَٱلۡمِيزَانَ بِٱلۡقِسۡطِۖ وَلَا تَبۡخَسُواْ ٱلنَّاسَ أَشۡيَآءَهُمۡ وَلَا تَعۡثَوۡاْ فِي ٱلۡأَرۡضِ مُفۡسِدِينَ

Ey qövmüm! Başqaları üçün ölçüb çəkdiyiniz zaman ölçüyə və çəkiyə əda­lətlə tam riayət edin, in­san­ların haqqlarını çəkidə azaldaraq, onları aldadaraq və hiylə işlədərək əksik ver­mə­yin. Yer üzündə qətl törədərək və ya günah işlər görərək fitnə-fəsad yaymayın!

Ajet: 86

بَقِيَّتُ ٱللَّهِ خَيۡرٞ لَّكُمۡ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَۚ وَمَآ أَنَا۠ عَلَيۡكُم بِحَفِيظٖ

İnsanların haqqlarını ədalətlə, tak şəkildə verdikdən sonra Alla­hın sizin üçün saxladığı halal nemət­lər, çəkidə və ölçüdə insanları aldadıb mal-dövlət artırmaqdan və yer üzündə fitnə-fəsad yaymaqdan daha xeyir-bərəkətlidir. Əgər siz həqiqi möminsinizsə, Alla­hın sizin üçün saxladığı nemətə razı olun. Mən sizin üstünüzdə əməllərinizi mühasibə edən gözətçi deyi­ləm. Sizin üstünüzdə nəzarətçi olan, sirri və gizlin danışıqları bilən Allahdır".

Ajet: 87

قَالُواْ يَٰشُعَيۡبُ أَصَلَوٰتُكَ تَأۡمُرُكَ أَن نَّتۡرُكَ مَا يَعۡبُدُ ءَابَآؤُنَآ أَوۡ أَن نَّفۡعَلَ فِيٓ أَمۡوَٰلِنَا مَا نَشَٰٓؤُاْۖ إِنَّكَ لَأَنتَ ٱلۡحَلِيمُ ٱلرَّشِيدُ

Şueybin qövmü ona belə dedi: "Ey Şueyb! Atala­rı­mızın ibadət etdikləri bütlərdən, mallarımı­zı istə­diyimiz kimi isti­fa­də et­məkdən və onu istədiyimiz kimi artırmaqdan əl keçməyimizi sənə na­mazınmı əmr edir? Doğru­dan da, sən yum­şaq xasiyyət­li­sən, ağıllı bir insansan. Biz səni bu dəvətindən əvvəldə ağıllı və hikmətli bir insan kimi tanıyırdıq. İndi sənə nə oldu belə?!"

Ajet: 88

قَالَ يَٰقَوۡمِ أَرَءَيۡتُمۡ إِن كُنتُ عَلَىٰ بَيِّنَةٖ مِّن رَّبِّي وَرَزَقَنِي مِنۡهُ رِزۡقًا حَسَنٗاۚ وَمَآ أُرِيدُ أَنۡ أُخَالِفَكُمۡ إِلَىٰ مَآ أَنۡهَىٰكُمۡ عَنۡهُۚ إِنۡ أُرِيدُ إِلَّا ٱلۡإِصۡلَٰحَ مَا ٱسۡتَطَعۡتُۚ وَمَا تَوۡفِيقِيٓ إِلَّا بِٱللَّهِۚ عَلَيۡهِ تَوَكَّلۡتُ وَإِلَيۡهِ أُنِيبُ

Şueyb qövmünə dedi: "Ey qövmüm! Elə isə mənə bir deyin görək, əgər mən Rəb­bim­dən açıq-aydın bir dəlilə istinad edirəmsə, Ondan bir bəsirət üzərindəyəmsə və O da Öz tə­rəfindən mə­nə halal ruzi və peyğəmbərlik bəxş etmişdirsə, onda necə olsun?! Sizə qadağan etdiyim şey­ləri et­mək­lə sizə müxalif olamq istə­mirəm. Mən sadəcə ba­car­dığım qə­dər sizi Rəbbinizin tövhidinə və Ona ibadət etməyə dəvət etməklə, sizlərin islah olmanızı istəyi­rəm. Mən buna ancaq Uca Allahın məni müvəffəq etməsi ilə nail ola bilərəm. Mən bütün işlərimdə yalnız Ona təvəkkül etdim və mən yalnız Onun hüzuruna qayıdacam.

Poruke i pouke ajeta na ovoj stranici:

• من سنن الله إهلاك الظالمين بأشد العقوبات وأفظعها.

• Zalımları ən şiddətli və ən qorxulu şəkildə məhv etmək Uca Allahın qanunlarındandır.

• حرمة نقص الكيل والوزن وبخس الناس حقوقهم.

• Çəkidə, ölçüdə azaltmaqın və insanların haqqlarını əskildməyin haram olması.

• وجوب الرضا بالحلال وإن قل.

• Az da olsa belə halal olana razı qalmağın vacib olması.

• فضل الأمر بالمعروف والنهي عن المنكر، ووجوب العمل بما يأمر الله به، والانتهاء عما ينهى عنه.

• İnsanlara yaxşılığı əmr edib, pislikdən çəkindirməyin fəziləti. Allahın əmrinə əməl etməyin və qadağanlarından isə çəkinməyin vacibliyi.

Ajet: 89

وَيَٰقَوۡمِ لَا يَجۡرِمَنَّكُمۡ شِقَاقِيٓ أَن يُصِيبَكُم مِّثۡلُ مَآ أَصَابَ قَوۡمَ نُوحٍ أَوۡ قَوۡمَ هُودٍ أَوۡ قَوۡمَ صَٰلِحٖۚ وَمَا قَوۡمُ لُوطٖ مِّنكُم بِبَعِيدٖ

Ey qövmüm! Qoy mə­ən olan düşmənçiliyiniz, sizi, dətirdiyim dini yalan saymağa sövq etdirməsin, yoxsa Nuh qöv­mü­nün, yaxud Hud qövmü­nün, yaxud Saleh qövmünün başına gə­lən­ müsibətin eynisi sizin də ba­şı­nıza gələr. Lut qöv­mü də zaman və məkan baxımından sizdən uzaq deyildir. Artıq siz onların başlarına gələnləri bildiniz, elə isə bundan ibrət alın!

Ajet: 90

وَٱسۡتَغۡفِرُواْ رَبَّكُمۡ ثُمَّ تُوبُوٓاْ إِلَيۡهِۚ إِنَّ رَبِّي رَحِيمٞ وَدُودٞ

Rəbbinizdən bağışlan­ma diləyin, sonra günahlarınzdan Ona tövbə edin. Hə­qi­qətən, Rəb­bim Ona tövbə edənlərə qarşı rəhmlidir və qullarından tövbə edənləri çox sevəndir".

Ajet: 91

قَالُواْ يَٰشُعَيۡبُ مَا نَفۡقَهُ كَثِيرٗا مِّمَّا تَقُولُ وَإِنَّا لَنَرَىٰكَ فِينَا ضَعِيفٗاۖ وَلَوۡلَا رَهۡطُكَ لَرَجَمۡنَٰكَۖ وَمَآ أَنتَ عَلَيۡنَا بِعَزِيزٖ

Şueybin qövmü ona belə dedi: "Ey Şueyb! Biz sənin gətirdiyin bu dinin çoxunu anlamı­rıq. Gözlərin zəyif gördüyünə və ya kor olduğuna görə biz səni öz ara­mızda gücsüz bir insan hesab edirik. Əgər dinimizə tapınan qəbilən ol­ma­­saydı, səni daş­qa­laq edərək öldürərdik. Sən bi­zim üçün heç də elə böyük bir adam de­yil­sən ki, səni öldürməkdən qorxub çəkinək. Biz səni yalnız qəbilənə hörmət olaraq öldürməyib tərk edirik".

Ajet: 92

قَالَ يَٰقَوۡمِ أَرَهۡطِيٓ أَعَزُّ عَلَيۡكُم مِّنَ ٱللَّهِ وَٱتَّخَذۡتُمُوهُ وَرَآءَكُمۡ ظِهۡرِيًّاۖ إِنَّ رَبِّي بِمَا تَعۡمَلُونَ مُحِيطٞ

Şueyb qövmünə dedi: "Ey qövmüm! Mə­gər mə­nim qəbiləm sizin üçün Rəbbiniz olan Allah­dan da daha əziz və hörmətlidirmi ki, Onun sizə peyğəmbər göndərdiyinə iman gətirməyərək, Allaha arxa çevirirsiniz?! Şüb­həsiz ki, Rəb­bim sizin nə et­dik­ləri­nizi əhatə edir. Əməllərinizdən Ona heç bir şey gizli qalmaz. O sizi bu çirkin əməllərinizə görə dünyada məhv edəcək və axirətdə isə azaba düçar edəcəkdir!

Ajet: 93

وَيَٰقَوۡمِ ٱعۡمَلُواْ عَلَىٰ مَكَانَتِكُمۡ إِنِّي عَٰمِلٞۖ سَوۡفَ تَعۡلَمُونَ مَن يَأۡتِيهِ عَذَابٞ يُخۡزِيهِ وَمَنۡ هُوَ كَٰذِبٞۖ وَٱرۡتَقِبُوٓاْ إِنِّي مَعَكُمۡ رَقِيبٞ

Ey qövmüm! Bacardığınız qədər istədiyinizi edin, mən də bacardığım qədər istədiyimi edəcəyəm. Sonra rüs­vay­edici əza­bın bizlərdən kimə gələ­cə­yini və kimin öz iddiasında ya­lan­çı oldu­ğunu tez­lik­lə görəcəksiniz. Elə isə Allahın hökmünü gözləyin, mən də si­zinlə bir­lik­də göz­lə­yirəm".

Ajet: 94

وَلَمَّا جَآءَ أَمۡرُنَا نَجَّيۡنَا شُعَيۡبٗا وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ مَعَهُۥ بِرَحۡمَةٖ مِّنَّا وَأَخَذَتِ ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ ٱلصَّيۡحَةُ فَأَصۡبَحُواْ فِي دِيَٰرِهِمۡ جَٰثِمِينَ

Şueyb qövmünün məhvi barəsində əmrimiz gəldikdə Şuey­bi və onun­la birlikdə iman gə­ti­rən­lə­ri Öz mər­hə­mətimizlə xi­las etdik. Qövmündən zülm edənləri isə həlakedici qorxunc səs ya­xaladı və bir göz qırpımında məhv oldular. Onlar bu səsin dəhşətindən üzüqoylu düşüb qaldılar və üzləri torpağa yapışdı.

Ajet: 95

كَأَن لَّمۡ يَغۡنَوۡاْ فِيهَآۗ أَلَا بُعۡدٗا لِّمَدۡيَنَ كَمَا بَعِدَتۡ ثَمُودُ

Özlərinə Allahın bəlası gəldikdən sonra sanki onlar bundan əvvəl orada heç yaşa­ma­­­­mışdılar. Səmud qövmü Allahın qəzəbinə düçar olaraq Onun rəhmətindən qovuduğu kimi, Məd­yən qövmü də Allahın qəzəbinə düçar olub Onun rəhmətindən qovuldu!

Ajet: 96

وَلَقَدۡ أَرۡسَلۡنَا مُوسَىٰ بِـَٔايَٰتِنَا وَسُلۡطَٰنٖ مُّبِينٍ

Biz Musanı Allahın təkliyinə dəlalət edən dəlillərlə və onun gətirdiyinin doğru olduğuna şahidlik edən aşıq-aydın möcüzələ­rlə elçi gön­dərdik –

Ajet: 97

إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ وَمَلَإِيْهِۦ فَٱتَّبَعُوٓاْ أَمۡرَ فِرۡعَوۡنَۖ وَمَآ أَمۡرُ فِرۡعَوۡنَ بِرَشِيدٖ

Musanı Firon və onun qövmünün zadəgan təbəqəsindən olan əyan­la­rı­na göndərdik. Əyanlar isə Fironun onlara Allaha küfür etmə əmrinə tabe ol­du­lar. Hal­bu­ki Fironun əmri, haqqdan uzaq olduğu üçün tabe olmağa layiq olan, doğru yol göstərən əmr de­yildi.

Poruke i pouke ajeta na ovoj stranici:

• ذمّ الجهلة الذين لا يفقهون عن الأنبياء ما جاؤوا به من الآيات.

• Peyğəmbərlərin gətirdiyikləri mövcüzələri anlamayan cahillərin məzəmmət olunması.

• ذمّ وتسفيه من اشتغل بأوامر الناس، وأعرض عن أوامر الله.

• Allahın əmrlərindən üz çevirib, insanların əmrlərini yerinə yetirməklə məşğul olan kimsələrin qınanılması və onların səfeh adlandırılması.

• بيان دور العشيرة في نصرة الدعوة والدعاة.

• Yuxarıda qeyd edilən ayədə, dinə və dəvətə dəstək baxımından, dəvətçinin qohum-əqrəbasının və qəbiləsinin rolu bəyan edilmişdir.

• طرد المشركين من رحمة الله تعالى.

• Müşriklərin Uca Allahın rəhmətindən uzaqlaşdırılması.

Ajet: 98

يَقۡدُمُ قَوۡمَهُۥ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ فَأَوۡرَدَهُمُ ٱلنَّارَۖ وَبِئۡسَ ٱلۡوِرۡدُ ٱلۡمَوۡرُودُ

Firon Qiyamət günü öz qövmü­nün önündə gedərək həm özünü, həm də on­ları oda salacaq. Onların girəcəkləri yer nə pis yerdir!

Ajet: 99

وَأُتۡبِعُواْ فِي هَٰذِهِۦ لَعۡنَةٗ وَيَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۚ بِئۡسَ ٱلرِّفۡدُ ٱلۡمَرۡفُودُ

Dənizdə boğularaq həlak olmaları ilə yanaşı uca Allah bu dünya həyatında onları lənətə düçar edib Öz rəhmətindən qovub uzaqlaşdırmış və Qi­yamət günündə də Öz rəhmətindən qovub uzaqlaşdıracaqdır. Onların həm dünyada, həm də axirətdə lənətə düçar olub, əzaba məruz qalmaların necə də pisdir!

Ajet: 100

ذَٰلِكَ مِنۡ أَنۢبَآءِ ٱلۡقُرَىٰ نَقُصُّهُۥ عَلَيۡكَۖ مِنۡهَا قَآئِمٞ وَحَصِيدٞ

Ey Peyğəmbər! Bu surədə söylənənlər, sənə xəbər verdiyimiz məhv olan məm­lə­kət­lərin bəzi xəbərləridir. Bu məmləkətlərdən bu günə qədər bəzilərinin izi qalanı da, izi silinib yerlə yek­san olan, heç bir əlaməti qalmayanı da var.

Ajet: 101

وَمَا ظَلَمۡنَٰهُمۡ وَلَٰكِن ظَلَمُوٓاْ أَنفُسَهُمۡۖ فَمَآ أَغۡنَتۡ عَنۡهُمۡ ءَالِهَتُهُمُ ٱلَّتِي يَدۡعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ مِن شَيۡءٖ لَّمَّا جَآءَ أَمۡرُ رَبِّكَۖ وَمَا زَادُوهُمۡ غَيۡرَ تَتۡبِيبٖ

Biz onları məhvə düçar edərək onlara zülm etmə­dik, lakin onlar, Allaha küfr etmələri səbəbindən özlərini həlaka sürükləyən əməllər etməklə öz nəfslərinə zülm et­dilər. Ey Peyğəmbər! Rəb­binin onları məhv etmək əmri gəl­dikdə, Allahdan başqa ibadət etdikləri bütlər onları Allahın əzabından qur­tara bilmədi­. Onların bu ilahları ancaq özlərinin ziyanını və həlakını ar­tırdı.

Ajet: 102

وَكَذَٰلِكَ أَخۡذُ رَبِّكَ إِذَآ أَخَذَ ٱلۡقُرَىٰ وَهِيَ ظَٰلِمَةٌۚ إِنَّ أَخۡذَهُۥٓ أَلِيمٞ شَدِيدٌ

Allah, Öz göndərdiyi peyğəmbərləri yalan sayan məmləkətləri hər zaman və hər məkanda belə yaxalayıb, yox etmişdir. Həqiqətən də, Onun zalim bir məmləkəti yaxala­ma­sı olduqca çox üzü­cü­dür və şid­dət­li­dir.

Ajet: 103

إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗ لِّمَنۡ خَافَ عَذَابَ ٱلۡأٓخِرَةِۚ ذَٰلِكَ يَوۡمٞ مَّجۡمُوعٞ لَّهُ ٱلنَّاسُ وَذَٰلِكَ يَوۡمٞ مَّشۡهُودٞ

Uca Allahın, əhalisi zalım olan məmləkəti ağrılı-acılı və şiddətli bir əzabla yaxalamasında, Qiyamət gününün əza­bın­dan qorxanlar üçün bir ib­rət və öyüd-nəsihət vardır. Bu, uca Allahın insanları haqq-hesab etmək üçün bir yerə toplayacağı gün­dür. O gün, həm də, məhşər əhlinin şahid ola­cağı bir gün­dür.

Ajet: 104

وَمَا نُؤَخِّرُهُۥٓ إِلَّا لِأَجَلٖ مَّعۡدُودٖ

Biz, şahid olunan o günün gəlib çatmasını, sadəcə müddəti məlum olan vaxta qədər təxirə sal­mı­şıq.

Ajet: 105

يَوۡمَ يَأۡتِ لَا تَكَلَّمُ نَفۡسٌ إِلَّا بِإِذۡنِهِۦۚ فَمِنۡهُمۡ شَقِيّٞ وَسَعِيدٞ

O gün gəlib yetişdiyi zaman Alla­hın izni olmadan heç kəs nə danışıb dəlil gətirə bilər, nə də ki, kimsə üçün şəfaətçilik edə bilər. O gün inasnlar iki qisimə bölünəcəklər: On­lar­dan bir qismi bədbəxt olub oda daxil olanlardır, digər bir qismi də ki, xoşbəxt olub Cənnətə daxil olanlar.

Ajet: 106

فَأَمَّا ٱلَّذِينَ شَقُواْ فَفِي ٱلنَّارِ لَهُمۡ فِيهَا زَفِيرٞ وَشَهِيقٌ

Küfr və fasiq əməllərinə görə bədbəxt olanlara gəlincə, on­lar Oda daxil olacaqlar. On­lar Cəhənnəmin atəşinin şiddətindən zarıyıb, bağıra­caqlar.

Ajet: 107

خَٰلِدِينَ فِيهَا مَا دَامَتِ ٱلسَّمَٰوَٰتُ وَٱلۡأَرۡضُ إِلَّا مَا شَآءَ رَبُّكَۚ إِنَّ رَبَّكَ فَعَّالٞ لِّمَا يُرِيدُ

Onlar orada əbədi qalacaqlar. Allahın, günahkar möminlərdən orada cəzasını cəkdikdən sonra oradan çıxmasını istədiyi kimsələr müstəs­na olmaqla, göylər və yer dur­duq­ca kafirlər oradan çıxa bilməzlər. Ey Peyğəmbər! Həqi­qətən, sənin Rəbbin is­tə­diyini edən­dir. Kimsə Ona əsal istədiyini etməyə mane ola da bilməz.

Ajet: 108

۞ وَأَمَّا ٱلَّذِينَ سُعِدُواْ فَفِي ٱلۡجَنَّةِ خَٰلِدِينَ فِيهَا مَا دَامَتِ ٱلسَّمَٰوَٰتُ وَٱلۡأَرۡضُ إِلَّا مَا شَآءَ رَبُّكَۖ عَطَآءً غَيۡرَ مَجۡذُوذٖ

İman gətirib saleh əməllər etdiklərinə görə, özlərinə Allah tərəfindən xoşbəxtlik nəsib edilmiş kimsələrə gəldikdə isə, Allahın günahkar möminlərdən Cənnətdən əvvəl Cəhənnəmə daxil olanlardan istədiyi kimsələr müstəs­na olmaqla, onlar Cənnətdə göy­lər və yer durduqca orada əbə­di qalacaqlar. Şübhəsiz ki, Allahın Cənnət əhlinə əta etdiyi nemətlər əbəbi və sonsuzdur.

Poruke i pouke ajeta na ovoj stranici:

• التحذير من اتّباع رؤساء الشر والفساد، وبيان شؤم اتباعهم في الدارين.

• Fitnə-fəsad və şər başçılarına tabe olmaqdan çəkindirmək və belə başçılara tabe olmağın dünya və axirətdə peşmançılıqla nəticələnəcəyinin bəyanı.

• تنزه الله تعالى عن الظلم في إهلاك أهل الشرك والمعاصي.

• Uca Allah şirk və asilik edən kimsələri məhv etməklə onlara zülm etməmişdir.

• لا تنفع آلهة المشركين عابديها يوم القيامة، ولا تدفع عنهم العذاب.

• Müşriklərin Allahdan qeyri ibadət etdikləri ilahlar, qiyamət günü onlara nə fayda verər, nə də onları Allahın əzabından qoruya bilərlər.

• انقسام الناس يوم القيامة إلى: سعيد خالد في الجنان، وشقي خالد في النيران.

• Qiyamət günü insanların, xoşbəxt olub cənnətlərdə, habelə, bədbəxt olub odda qalaraq iki qismə bölünəcəyinin bəyanı.

Ajet: 109

فَلَا تَكُ فِي مِرۡيَةٖ مِّمَّا يَعۡبُدُ هَٰٓؤُلَآءِۚ مَا يَعۡبُدُونَ إِلَّا كَمَا يَعۡبُدُ ءَابَآؤُهُم مِّن قَبۡلُۚ وَإِنَّا لَمُوَفُّوهُمۡ نَصِيبَهُمۡ غَيۡرَ مَنقُوصٖ

Ey Peyğəmbər! O müşriklərin ibadət et­dik­ləri bütlərin batil olması barədə heç bir şübhən olmasın. Onların bu bütlərə tapınmaqlarının doğruluğuna dair nə əqlı, nə də ki, şəri bir dəlilləri vardır. Onları bu bütlərə ibadət etməyə sövq edən şey, ata­la­­rının əv­vəl­lər onlara ibadət etmələridir. Şüb­hə­siz ki, Biz on­ların cəzasını əs­kilt­mədən tam şəkildə verəcəyik.

Ajet: 110

وَلَقَدۡ ءَاتَيۡنَا مُوسَى ٱلۡكِتَٰبَ فَٱخۡتُلِفَ فِيهِۚ وَلَوۡلَا كَلِمَةٞ سَبَقَتۡ مِن رَّبِّكَ لَقُضِيَ بَيۡنَهُمۡۚ وَإِنَّهُمۡ لَفِي شَكّٖ مِّنۡهُ مُرِيبٖ

Biz Musaya da Tövrat ver­dik, la­kin insanlar onun barəsində ix­ti­laf etdilər. İnsanların bir qismi ona iman etdi, diğər bir qismi isə onu inkar etdi. Əgər Allahın onlara bu dünyada əzabı tezləşdirməyəcək, əksinə, onların əzablarını müəyyən bir hikmətə görə Qiyamət gününə saxlayacağına dair əvvəlcədən onlar arasında verdiyi hökm olmasaydı, elə bu dünyada on­la­ra layiq olduqları əzab nazil olardı. Həqiqətən, yəhudilərdən və müşriklərdən olan ka­firlər, Quran barə­sin­də anlaşıl­maz şübhə içindədirlər.

Ajet: 111

وَإِنَّ كُلّٗا لَّمَّا لَيُوَفِّيَنَّهُمۡ رَبُّكَ أَعۡمَٰلَهُمۡۚ إِنَّهُۥ بِمَا يَعۡمَلُونَ خَبِيرٞ

Ey Peyğəmbər! Şübhəsiz ki, Rəbbin ixtilaf edən kimsələrin hər birinə əməllərinin əvə­­zini tam olaraq verə­cək­dir. Kimin əməlləri xeyirdirsə, onun əvəzi xeyir olacaqdır. Kimin də əməli şərdirsə, onun da əvəzi şər olacaqdır. Çünki, Allah onların etdikləri ən kiçik şeyləridən xəbərdardır. Onların əməllərindən Allaha heç bir şey gizli qalmaz.

Ajet: 112

فَٱسۡتَقِمۡ كَمَآ أُمِرۡتَ وَمَن تَابَ مَعَكَ وَلَا تَطۡغَوۡاْۚ إِنَّهُۥ بِمَا تَعۡمَلُونَ بَصِيرٞ

Ey Peyğəmbər! Allahın sənə əmr etdiyi kimi doğ­ru yolda olmağa davam et. Onun əmrlərini yerinə yetir və qadağalarından da uzaq dur. Möminlərdən sə­ninlə birlikdə tövbə edən­lər də doğ­ru yolda olsunlar. Günahlar edərək həddi aşmayın, çünki O, si­zin nə et­dik­lə­ri­nizi görür. Etdiyiniz əməllərdən Ona heç bir şey gizli qalmaz. O sizə əməllərinizin qarşılığını verəcəkdir.

Ajet: 113

وَلَا تَرۡكَنُوٓاْ إِلَى ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ فَتَمَسَّكُمُ ٱلنَّارُ وَمَا لَكُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ مِنۡ أَوۡلِيَآءَ ثُمَّ لَا تُنصَرُونَ

Məhəbbət yaxud yumuşaqlıq göstərərək zalım kafirlərə meyl etmə­yin, yoxsa onlara meyl etdiyinizə görə sizə od toxunar. Si­z oddan xilas edən Allah­­dan başqa himayədarınız yoxdur. Əgər siz onlara meyl etsəniz, sonra sizə kömək edən tapa bilməzsiniz.

Ajet: 114

وَأَقِمِ ٱلصَّلَوٰةَ طَرَفَيِ ٱلنَّهَارِ وَزُلَفٗا مِّنَ ٱلَّيۡلِۚ إِنَّ ٱلۡحَسَنَٰتِ يُذۡهِبۡنَ ٱلسَّيِّـَٔاتِۚ ذَٰلِكَ ذِكۡرَىٰ لِلذَّٰكِرِينَ

Ey Peyğəmbər! Gündüzün iki başında, əv­və­lində və axırında olmaqla və ge­cə­nin bə­zi vaxt­la­rında da ən gözəl şəkildə namaz qıl! Həqiqətən, saleh əməllər kiçik günahları silib apa­rır. Bu deyilənlər, öyüd-nəsihət qəbul edib, anlayanlar üçün bir xatırlatmadır.

Ajet: 115

وَٱصۡبِرۡ فَإِنَّ ٱللَّهَ لَا يُضِيعُ أَجۡرَ ٱلۡمُحۡسِنِينَ

Ey Peyğəmbər! Haqq yolda sabit qalmağa və diğər xeyirli işləri sənə əmr olunduğu kimi yerinə yetirməyə, zülmə və ya zalımlara meyil etmək kimi sənə qadağan etdiyim işlərdən çəkinməyə səbir et! Həqiqətən, Allah yaxşı iş görənlərin savabını puç etməz. Əksinə, onların etdikləri yaxşı əməlləri onlardan ən gözəl şəkildə qəbul edər və bunun qarşılığını onlara ən gözəl şəkildə verər.

Ajet: 116

فَلَوۡلَا كَانَ مِنَ ٱلۡقُرُونِ مِن قَبۡلِكُمۡ أُوْلُواْ بَقِيَّةٖ يَنۡهَوۡنَ عَنِ ٱلۡفَسَادِ فِي ٱلۡأَرۡضِ إِلَّا قَلِيلٗا مِّمَّنۡ أَنجَيۡنَا مِنۡهُمۡۗ وَٱتَّبَعَ ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ مَآ أُتۡرِفُواْ فِيهِ وَكَانُواْ مُجۡرِمِينَ

Heç olmasa, sizdən əv­vəl əzaba düçar olmuş ümmətlərdən fəzilət və yaxşı əməl sahibi olan kimsələr, o ümmətləri küfrü və günah edərək yer üzündə fit­nə-fə­sad törət­mə­yi qadağan edən ağıl və hikmət sa­hi­bləri olaydı. On­lar­dan yalnız zalım qövmlərini həlak etdikdə, xilas et­diyimiz az bir qisim insan yer üzündə fitnə-fəsad törətməyi qadağan edirdi. Onlar öz qövmlərində zalım olanların və onlara veril­miş dünya ləz­­zətlərinin ardınca düşdülər və beləliklə də, onların tabe olduqları üçün zalımlardan oldular.

Ajet: 117

وَمَا كَانَ رَبُّكَ لِيُهۡلِكَ ٱلۡقُرَىٰ بِظُلۡمٖ وَأَهۡلُهَا مُصۡلِحُونَ

Ey Peyğəmbər! Rəbbin, yer üzərində əhalisi islah edən adamlar olan hər hansı bir şəhəri əsla məhv etməz. Rəbbin ancaq əhalisi küfr, zülüm və asilik edərək yer üzündə fitnə-fəsad törədən şəhəri məhv edər.

Poruke i pouke ajeta na ovoj stranici:

• وجوب الاستقامة على دين الله تعالى.

• Uca Allahın dinində sabitqədəm olmağın vacibliyi.

• التحذير من الركون إلى الكفار الظالمين بمداهنة أو مودة.

• Zalım kafirlərə məhəbbət və yaxud yumuşaqlıq göstərərək onlara meyl etməkdən çəkindirmək.

• بيان سُنَّة الله تعالى في أن الحسنة تمحو السيئة.

• Saleh əməllər günahları silib aparması Uca Allahın sünnələrindəndir.

• الحث على إيجاد جماعة من أولي الفضل يأمرون بالمعروف، وينهون عن الفساد والشر، وأنهم عصمة من عذاب الله.

• Yaxşılığı əmr edib, pislikdən və şər əməllərdən çəkindirən fəzilət sahibi olan bir cammatın olmasına təşviq edilmişdir. Bu kimsələr, Allahın əzabından nicat tapan kimsələrdir.

Ajet: 118

وَلَوۡ شَآءَ رَبُّكَ لَجَعَلَ ٱلنَّاسَ أُمَّةٗ وَٰحِدَةٗۖ وَلَا يَزَالُونَ مُخۡتَلِفِينَ

Ey Peyğəmbər! Əgər Rəbbin, in­sanların vahid bir din üzərində olmasını istəsəydi, mütləq bunun edər­di. Lakin Allah bunu istəmədi. Elə buna görə də onlar öz havalarına və azğınlığa tabe olduqları səbəbindən elə hey ixti­laf etməkdədirlər.

Ajet: 119

إِلَّا مَن رَّحِمَ رَبُّكَۚ وَلِذَٰلِكَ خَلَقَهُمۡۗ وَتَمَّتۡ كَلِمَةُ رَبِّكَ لَأَمۡلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنَ ٱلۡجِنَّةِ وَٱلنَّاسِ أَجۡمَعِينَ

Yalnız Allah Öz rəhməti ilə hidayətə müvəffəq etdiyi şəxs­lərdən başqa. Onlar Allahın tövhidi barəsində əsla ixtilaf etməzlər. Uca Allah on­ları elə bu ixtilafla imtahan etmək üçün yaratdı. Onlardan bəziləri bədbəxdir, bəziləri isə xoşbəxt. Ey Peyğəmbər! Rəb­bi­nin əzəldən Cəhən­nə­mi şeytana tabe olan cin və insanlarla dol­du­racağına dair verdiyi hökmü atrıq gerçəkləşdi.

Ajet: 120

وَكُلّٗا نَّقُصُّ عَلَيۡكَ مِنۡ أَنۢبَآءِ ٱلرُّسُلِ مَا نُثَبِّتُ بِهِۦ فُؤَادَكَۚ وَجَآءَكَ فِي هَٰذِهِ ٱلۡحَقُّ وَمَوۡعِظَةٞ وَذِكۡرَىٰ لِلۡمُؤۡمِنِينَ

Ey Peyğəmbər! Səndən əvvəl gəlib getmiş elçilərin xəbərlərini, qəlbinin haqq üzərində sabit qalıb və onu qüvvətləndirmək üçün sənə söylədik. Bu surədə sənə şəkk-şübhəyə yer olmayan haqq, kafirlərə öyüd-nəsi­hət və xatır­latmadan fayda alan möminlər üçün də bir xatır­latma vəhy edil­miş­dir.

Ajet: 121

وَقُل لِّلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ ٱعۡمَلُواْ عَلَىٰ مَكَانَتِكُمۡ إِنَّا عَٰمِلُونَ

Ey Peyğəmbər! Allaha və Onun Tövhidinə iman gətirməyənlərə de: "Haqqdan üz çevirməkdə və insanları haqqa tabe olub ona boyun əyməyə mane olmaqda elə əvvəlki kimi öz yolunuzla davam edin. Biz də bu vaxta qədər bu dində sabit olub, ona dəvət edib və bu yolda səbir etdiyimiz kimi bundan sonra da elə davam edəcəyik.

Ajet: 122

وَٱنتَظِرُوٓاْ إِنَّا مُنتَظِرُونَ

Elə isə bizə üz verəcək sonluğu gözləyin! Biz də sizə üz verəcək sonluğu gözlə­yirik".

Ajet: 123

وَلِلَّهِ غَيۡبُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَإِلَيۡهِ يُرۡجَعُ ٱلۡأَمۡرُ كُلُّهُۥ فَٱعۡبُدۡهُ وَتَوَكَّلۡ عَلَيۡهِۚ وَمَا رَبُّكَ بِغَٰفِلٍ عَمَّا تَعۡمَلُونَ

Göylərdə və yerdə qey­b olan nə varsa onun elmi bütünlüklə yalnız Allaha aiddir. Heç bir şey Ona gizli qalmaz. Qiyamət günü bütün iş­lər də Ona qayı­dacaq­dır. Ey Peyğəmbər! Elə isə sən, ancaq Ona ibadət et və hər bir işində ancaq Ona tə­vək­kül et. Rəbbin sizin et­dik­lə­rinizdən əsla qafil deyil­dir. Əksinə, O, hər bir şeyi biləndir və hər kəsin etdiyi əməlin müqabilini də verəcəkdir.

Poruke i pouke ajeta na ovoj stranici:

• بيان الحكمة من القصص القرآني، وهي تثبيت قلب النبي صلى الله عليه وسلم وموعظة المؤمنين.

• Quran Kərimdə hekayələrin nəql edilməsindəki hikmətin bəyanı. Bu hikmət, Peyğəmbərin (sallallahu aleyhi və səlləm) qəlbinə təskinlik və möminlərə isə öyüd-nəsihət verməkdən ibarətdir.

• انفراد الله تعالى بعلم الغيب لا يشركه فيه أحد.

• Qeyb elmini yalnız Uca Allahın bilməsi və bu işdə Onun heç bir şərikinin olmaması.

• الحكمة من نزول القرآن عربيًّا أن يعقله العرب؛ ليبلغوه إلى غيرهم.

• Quranın ərəb dilində nazil edilməsinin hikməti, ərəblərin Quranı anlayıb və Onu başqalarınada təbliğ etməkdən ibarətdir.

• اشتمال القرآن على أحسن القصص.

• Quranı özündə ən gözəl hekayələri ehtiva etmişdir.