Translation of the Meanings of the Noble Qur'an - الترجمة الكردية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - Translations’ Index


Translation of the meanings Surah: Saba’   Ayah:

سورەتی سبأ

Purposes of the Surah:
بيان أحوال الناس مع النعم، وسنة الله في تغييرها.
ڕوونکردنەوەى حاڵی خەڵکی لەگەڵ نیعمەتەکاندا و ڕێباز و سوننەتی خواى گەورە لە گۆڕینیاندا.

ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ ٱلَّذِي لَهُۥ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِ وَلَهُ ٱلۡحَمۡدُ فِي ٱلۡأٓخِرَةِۚ وَهُوَ ٱلۡحَكِيمُ ٱلۡخَبِيرُ
سوپاس بۆ ئەو خوایەی کەھەرچی لە ئاسمانەکان و زەویدا ھەیە بە بەدیھێنان و بەڕێوەبردنیشیەوە ھەموو موڵکی ئەوە، وە لە ڕۆژی دواییشدا ستایش ھەر بۆ ئەوە، وە ئەو دانا و کاربەجێیە لە لەبەدیھێنراوەکانی و بەڕێوەبردنیدا، وە ئاگادارە بەحاڵ و بارودۆخی بەندەکانی، وە ھیچ شتێکی لاشاراوە نییە.
Arabic explanations of the Qur’an:
يَعۡلَمُ مَا يَلِجُ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَمَا يَخۡرُجُ مِنۡهَا وَمَا يَنزِلُ مِنَ ٱلسَّمَآءِ وَمَا يَعۡرُجُ فِيهَاۚ وَهُوَ ٱلرَّحِيمُ ٱلۡغَفُورُ
دەزانێت و ئاگادارە چی دەچێت بەناو ناخى زەویدا لە ئاو و ڕووەک، وە چیش لەزەوی دێتە دەرەوە لە ڕووەک و شتی تریش، وە دەزانێت چی لە ئاسمان دێتە خوارەوە لەباران و فریشتەکان و ڕزق و ڕۆزی، وە دەزانێت چیش بەرز دەبێتەوە بۆ ئاسمان لە فریشتەکان و کار و کردەوە و ڕۆحی بەندەکانی، ئەو زاتە پیرۆزە بەڕەحم و بە بەزەییە بە بەندە باوەڕدارەکانی، وە لێبوردەیە بۆ گوناھی ھەر کەسێکیان تەوبە دەکات و دەگەڕێتەوە بۆ لای.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَا تَأۡتِينَا ٱلسَّاعَةُۖ قُلۡ بَلَىٰ وَرَبِّي لَتَأۡتِيَنَّكُمۡ عَٰلِمِ ٱلۡغَيۡبِۖ لَا يَعۡزُبُ عَنۡهُ مِثۡقَالُ ذَرَّةٖ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَلَا فِي ٱلۡأَرۡضِ وَلَآ أَصۡغَرُ مِن ذَٰلِكَ وَلَآ أَكۡبَرُ إِلَّا فِي كِتَٰبٖ مُّبِينٖ
ئەوانەی باوەڕیان نییە بە اللە تەعالا وتیان: ھەرگیز ڕۆژی دواییمان بەسەردا نایەت، - ئەی پێغەمبەر- تۆیش پێیان بڵی: بەڵێ سوێند بە پەروەردگارم بەزاتی ھەق تەعالای اللە، بێگومان ئەو ڕۆژی دواییە ئێوە بە درۆی دەزانن و باوەڕتان پێی نییە بۆتان دێت، بەڵام جگە لە اللە ھیچ کەس کاتی ھاتنەکەی نازانێت، ھەر ئەو زانایە بە ھەموو پەنھان و غەیبییەکان لە ڕۆژی دوایی و غەیری ئەویش، ھیچ شتێک لە عیلم و زانستی ئەو ون نابێت ئەگەر بە ئەندازەی مێروولەیەکی وردی بچوکیش بێت لە ئاسمانەکان یان لەزەوی بێت، وە لەمە بچووکتر یان گەورەتریش بێت ھەر لێی ون نابێت، ئیللا لە پەرتوکێکی ئاشکرا و ڕووندایە، کە (اللوح المحفوظ) ە، ئەو پەرتووکەی زانیاری ھەموو شتێکی ھەتا ڕۆژی دوایی تێدا نووسراوە.
Arabic explanations of the Qur’an:
لِّيَجۡزِيَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِۚ أُوْلَٰٓئِكَ لَهُم مَّغۡفِرَةٞ وَرِزۡقٞ كَرِيمٞ
اللە تەعالا ئەوەی جێگیر کردووە کە لە (لوح المحفوظ)دا جێگیری کردووە تاوەکو ئەوانەی باوەڕیان ھێناوە بە اللە و کار و کردەوە چاکەکانیان کردووە پاداشتیان بداتەوە، ئەوانەی خاوەن ئەو سیفەتانەن لێبوردنی اللە تەعالا ھەیە بۆ گوناھەکانیان، وە سزا نادرێن و لۆمەیش ناکرێن لەسەری، وە ڕزق و پاداشتێکی چاکیشیان بۆ ھەیە کە بریتیە لە بەھەشتی نەبڕاوە لە ڕۆژی قیامەتدا.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَٱلَّذِينَ سَعَوۡ فِيٓ ءَايَٰتِنَا مُعَٰجِزِينَ أُوْلَٰٓئِكَ لَهُمۡ عَذَابٞ مِّن رِّجۡزٍ أَلِيمٞ
وە ئەوانەی ھەوڵ و کۆششیان كرد تاوەكو ئەو ئایەت و نیشانانەی اللە تەعالا دایبەزاندووە بەتاڵ و پوچەڵ بکەنەوە، وە لەبارەی ئایەتەکانی ئێمەوە وتیان: سیحر و جادووە، وە بە پێغەمبەرەکەمانیان وت: کاھین و جادووگەر و شاعیرە، دەستەپاچەن و ھیچیان پێ ناکرێت، ئەوانەی ئەوە سیفەت و ڕەوشت و بیروباوەڕیانە لە ڕۆژی قیامەتدا خراپترین و سەخترین سزایان بۆ ھەیە، سزایەکی زۆر بە ئێش و ئازار.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَيَرَى ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡعِلۡمَ ٱلَّذِيٓ أُنزِلَ إِلَيۡكَ مِن رَّبِّكَ هُوَ ٱلۡحَقَّ وَيَهۡدِيٓ إِلَىٰ صِرَٰطِ ٱلۡعَزِيزِ ٱلۡحَمِيدِ
زانایانی ناو ھاوەڵان و ئەوانەیش لە زانایانی ئەھلی کتاب باوەڕیان ھێناوە، ئەوە دەبینن و شاھیدی ئەوە دەدەن ئەوەی پەروەردگارت لە وەحی و نیگا بۆی دابەزاندوویت تەنھا ھەر ئەوە ڕاستە و ھیچ گومانیشی تێدا نییە، وە ڕێنموونی خەڵکیش دەکات بۆ ڕێگا و ڕێبازی زاتێک کە زۆر بە دەسەڵاتە و ھیچ کەس ناتوانێت زاڵ بێت بەسەریدا، وە سوپاسکراویشە لە دونیا و دواڕۆژدا.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ هَلۡ نَدُلُّكُمۡ عَلَىٰ رَجُلٖ يُنَبِّئُكُمۡ إِذَا مُزِّقۡتُمۡ كُلَّ مُمَزَّقٍ إِنَّكُمۡ لَفِي خَلۡقٖ جَدِيدٍ
ئەوانەی باوەڕیان بە اللە تەعالا نییە بەسەرسوڕمان و گاڵتە و گەپ و ڕابواردن بەوەی پێغەمبەر ھێناویەتی (صلی اللە علیە وسلم) ھەندێکیان بەھەندێکی تریان دەڵێن: ئایا پیاوێکتان نیشان بدەین کاتێک مردن و بەتەواوی لەناو خاکدا ڕزین و پارە پارە بوون ھەواڵتان بداتێ کە ئێوە جارێکی تر لەپاش مردن زیندوو دەکرێنەوە؟!
Arabic explanations of the Qur’an:
Benefits of the verses in this page:
• سعة علم الله سبحانه المحيط بكل شيء.
فراوانی عیلم و زانستی اللە (سبحانە و تعالی) کە دەوری ھەموو شتێکی داوە.

• فضل أهل العلم.
فەزڵ و چاکەی زانایان و ئەھلی عیلم.

• إنكار المشركين لبعث الأجساد تَنَكُّر لقدرة الله الذي خلقهم.
نکۆڵی کردنی بتپەرست و موشریکەکان لە زیندوو کردنەوەی جەستە و لاشەکان پاش مردنیان، نکۆڵی کردنی دەسەڵاتی زاتی اللە یە کە لەسەرەتاوە بەدیھێناون.

أَفۡتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبًا أَم بِهِۦ جِنَّةُۢۗ بَلِ ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡأٓخِرَةِ فِي ٱلۡعَذَابِ وَٱلضَّلَٰلِ ٱلۡبَعِيدِ
دەیانووت: ئایا ئەم پیاوە درۆی بۆ اللە ھەڵبەستووە، کاتێک واگومان دەبات کە لەپاش مردنمان زیندوو دەکرێینەوە، یان ھەر شێتە و لەخۆیەوە ھەڵیت و پەڵیت دەڵێت و ھەقیقەتی نییە؟ نەخێر بەو شێوەیە نییە کە ئەوان وایدەزانن، بەڵکو سەرەنجام ئەوانەی باوەڕیان نییە بە ڕۆژی دوایی لە ڕۆژی قیامەتدا وان لەسزای سەختدا، وە لە دونیایش لەگومڕاییەکی دوور لە ھەق و ڕاستین.
Arabic explanations of the Qur’an:
أَفَلَمۡ يَرَوۡاْ إِلَىٰ مَا بَيۡنَ أَيۡدِيهِمۡ وَمَا خَلۡفَهُم مِّنَ ٱلسَّمَآءِ وَٱلۡأَرۡضِۚ إِن نَّشَأۡ نَخۡسِفۡ بِهِمُ ٱلۡأَرۡضَ أَوۡ نُسۡقِطۡ عَلَيۡهِمۡ كِسَفٗا مِّنَ ٱلسَّمَآءِۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗ لِّكُلِّ عَبۡدٖ مُّنِيبٖ
ئایا ئەوانەی باوەڕیان بە زیندووبونەوە نییە، سەرنج نادەن لەوەی لەبەردەمیاندایە لەسەر زەوی، وە لەوەی لەپشتەوەیانە لە ئاسمانەکان؟ ئەگەر بمانەوێت لەژێر پێیاندا زەوی ببەین بەناخی خۆیدا، ئەوا لەژێریانەوە زەویمان دەبرد بەناخی خۆیدا، وە ئەگەر بمانویستایە چەند پارچەیەک لە ئاسمان بخەینە خوارەوە، ئەوا دەمانخست بەسەریاندا، بێگومان لەوەدا نیشانەی یەکلاکەرەوە ھەیە بۆ ھەموو بەندەیەک بەتەوبە کردنەوە گەڕابێتەوە بۆ لای تاعەت و گوێڕایەڵی پەروەردگاری و کردبێتی بە بەڵگە لەسەر قودرەت و دەسەڵاتی اللە تەعالا، ئەوەی دەسەڵاتی ھەبێت لەسەر ئەوەی باسکرا، دەسەڵاتیشی ھەیە لەسەر زیندوو کردنەوەتان لەدوای مردن و پارە پارە بوونی جەستە و لاشەتان لەناو خاکدا.
Arabic explanations of the Qur’an:
۞ وَلَقَدۡ ءَاتَيۡنَا دَاوُۥدَ مِنَّا فَضۡلٗاۖ يَٰجِبَالُ أَوِّبِي مَعَهُۥ وَٱلطَّيۡرَۖ وَأَلَنَّا لَهُ ٱلۡحَدِيدَ
بێگومان پێغەمبەرایەتی و موڵک و دەسەڵاتمان بەخشی بە داود (سەلامی اللە تەعالای لێ بێت)، وە بەشاخەکان و باڵندەمان وت: ئەی شاخەکان و باڵندەکان لەگەڵ داود تەسبیحات و یاد و زیکری اللە بکەن، وە ئاسنیشمان بۆ نەرم کرد تاوەکو بە ویستی خۆی چی ئامێرێکی لێ دروست دەکات دروستی بکات.
Arabic explanations of the Qur’an:
أَنِ ٱعۡمَلۡ سَٰبِغَٰتٖ وَقَدِّرۡ فِي ٱلسَّرۡدِۖ وَٱعۡمَلُواْ صَٰلِحًاۖ إِنِّي بِمَا تَعۡمَلُونَ بَصِيرٞ
فەرمانمان بەداود کرد : چەند قەڵغان و زرێیەکی جەنگی فراوان دروست بکە، تاوەکو جەنگاوەرەکانتی پێ لەخراپە و شەڕی دوژمنەکانت بپارێزیت، وە ئەندازەگیری بزمار و زنجیرەکانی بکە بە ئەندازەی خۆیان، زۆر ورد و بچوک نەبێت بەرگە نەگرێت، وە زۆریش گەورە نەبێت نەچێت بەناویدا، وە کار و کردەوەی چاکە بکە، بێگومان من بینەری ئەوەم ئێوە ئەنجامی دەدەن، ھیچ شتێکم لەکار و کردەوەتان لا نھێنی و شاراوە نییە، وە پاداشتی چاکەکارانتان دەدەمەوە و تۆڵەیش لەخراپەکارنتان دەسێنمەوە.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلِسُلَيۡمَٰنَ ٱلرِّيحَ غُدُوُّهَا شَهۡرٞ وَرَوَاحُهَا شَهۡرٞۖ وَأَسَلۡنَا لَهُۥ عَيۡنَ ٱلۡقِطۡرِۖ وَمِنَ ٱلۡجِنِّ مَن يَعۡمَلُ بَيۡنَ يَدَيۡهِ بِإِذۡنِ رَبِّهِۦۖ وَمَن يَزِغۡ مِنۡهُمۡ عَنۡ أَمۡرِنَا نُذِقۡهُ مِنۡ عَذَابِ ٱلسَّعِيرِ
وە بۆ سولەیمانی کوڕی داود (سەلامی اللە تەعالایان لێ بێت) (با) مان بۆ موسەخەر و ژێر بار کردبوو، تەنھا لە بەیانیاندا مانگە ڕێیەکی دەبڕی، وە لە ئێوارانیشدا مانگە ڕێیەکی دەبڕی، وە کانی مسیشمان بۆ تواندبوەوە تاوەکو لەمس چی دەوێت دروستی بکات، وە ھەندێک لە جنۆکەیشمان بۆی موسەخەر و ژێربار کردبوو، کە بەفەرمانی اللە تەعالا لە بەردەستی سولەیماندا کاریان دەکرد، وە ئەگەر ھەرکام لە جنۆکەکان لەفەرمانی ئێمە لابدات ئەوا سزای ئاگری سوتێنەری پێ دەچێژین.
Arabic explanations of the Qur’an:
يَعۡمَلُونَ لَهُۥ مَا يَشَآءُ مِن مَّحَٰرِيبَ وَتَمَٰثِيلَ وَجِفَانٖ كَٱلۡجَوَابِ وَقُدُورٖ رَّاسِيَٰتٍۚ ٱعۡمَلُوٓاْ ءَالَ دَاوُۥدَ شُكۡرٗاۚ وَقَلِيلٞ مِّنۡ عِبَادِيَ ٱلشَّكُورُ
ئەو جنۆکانە لە خزمەتی سولەیماندا بوون، ئەو چی بویستایە بۆیان ئەنجام دەدا، لە دروستکردنی مزگەوت بۆ نوێژکردن و کۆشک و تەلار بۆ دانیشتن، وە ھەرچییەکی بویستایە لەوێنە و پەیکەر بۆیان دروست دەکرد، وە قاپ ودەفری گەورەشیان بۆ دروست دەکرد، وەک دروستکردنی حەوزی گەورەی ئاو، وە مەنجەڵی جێگیر ھێندە گەورە بوون لەجێی خۆیان نەدەجوڵان، وە پێمان وتن: ئەی ئال و بنەماڵەی داود سوپاس و شوکری اللە تەعالا بکەن کە ئەوە ھەمووە ناز و نیعمەتەی پێ بەخشیون، بەڵام کەمێک لەبەندەکانم سوپاس گوزارن و شوکری ئەو ناز و نیعمەتانە دەکەن پێم بەخشیون.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَلَمَّا قَضَيۡنَا عَلَيۡهِ ٱلۡمَوۡتَ مَا دَلَّهُمۡ عَلَىٰ مَوۡتِهِۦٓ إِلَّا دَآبَّةُ ٱلۡأَرۡضِ تَأۡكُلُ مِنسَأَتَهُۥۖ فَلَمَّا خَرَّ تَبَيَّنَتِ ٱلۡجِنُّ أَن لَّوۡ كَانُواْ يَعۡلَمُونَ ٱلۡغَيۡبَ مَا لَبِثُواْ فِي ٱلۡعَذَابِ ٱلۡمُهِينِ
ئەمجا کاتێک بڕیاری مردنمان بۆ سولەیماندا و مرد، ھیچ شتێک جنۆکەکانی ئاگادار نەکردەوە لە مردنی سولەیمان، جگە مۆرانەی زەوی نەبێت کە گۆچانەی دەستیان خوارد و کەوت، ئەو کاتە جنۆکەکان بۆیان دەرکەوت کە غەیب نازانن و ئاگاداری نھێنییەکان نین، چونکە ئەگەر غەیبیان بزانیایە لەو سزا ڕیسواکەرەدا نەدەمانەوە، جنۆکەکان سەرگەرمی ئەنجامدانی کاری قورس بوون بۆ سولەیمان (سەلامی اللە تەعالای لێ بێت) وە واگومانیان دەبرد سولەیمان ھەر زیندووە و چاودێریان دەکات، بەڵام نەیانزانی بوو ماوەیەکی زۆرە مردووە و گیانی دەرچووە بەسەر گۆچانەکەیەوە.
Arabic explanations of the Qur’an:
Benefits of the verses in this page:
• تكريم الله لنبيه داود بالنبوة والملك، وبتسخير الجبال والطير يسبحن بتسبيحه، وإلانة الحديد له.
ڕێزگرتنی اللە تەعالا لە داود (سەلامی اللە تەعالای لێ بێت) بە پێغەمبەرایەتی و بەخشینی موڵک و دەسەڵات پێی، وە موسەخەر کردن و ڕامھێنانی شاخەکان و باڵندەکان کە بە تەسبیحاتی ئەو ئەوانیش تەسبیحات و یاد و زیکری اللە یان دەکرد، ھەروەھا ئاسنیشی بۆ نەرم کردبوو.

• تكريم الله لنبيه سليمان عليه السلام بالنبوة والملك.
ڕێزگرتنی اللە تەعالا لە سولەیمان (سەلامی اللە تەعالای لێ بێت) بە پێغەمبەرایەتی و موڵک و دەسەڵات.

• اقتضاء النعم لشكر الله عليها.
ناز و نیعمەت و بەخششەکانی ، سوپاس و شوکری اللە تەعالا دەخوازێت.

• اختصاص الله بعلم الغيب، فلا أساس لما يُدَّعى من أن للجن أو غيرهم اطلاعًا على الغيب.
زانینی غەیب و شتە نھێنی و شاراوەکان تایبەتە بە اللە تەعالاوە، ھەر کەسێک لە جنۆکە و غەیری ئەوانیش بانگەشەی ئەوە بکات گوایە عیلمی غەیب دەزانێت ھیچ بنەمایەکی نییە و دوورە لەڕاستییەوە.

لَقَدۡ كَانَ لِسَبَإٖ فِي مَسۡكَنِهِمۡ ءَايَةٞۖ جَنَّتَانِ عَن يَمِينٖ وَشِمَالٖۖ كُلُواْ مِن رِّزۡقِ رَبِّكُمۡ وَٱشۡكُرُواْ لَهُۥۚ بَلۡدَةٞ طَيِّبَةٞ وَرَبٌّ غَفُورٞ
بێگومان بۆ ھۆز و خەڵکی سەبەء لەو شوێنەی تێیدا نیشتەجێ بووبون بەڵگە و نیشانەی ڕوون و ئاشکرا ھەبوون لەسەر قودرەت و دەسەڵاتی اللە تەعالا و ئەو ناز و نیعمەتانەی بەسەریدا ڕشتبوون، ئەویش دوو باخ و باخات لای ڕاست و چەپی ئەو شوێنەی تێیدا نیشتەجێ بووبون ھەبوو، وە پێمان وتن: لە ڕزق و ڕۆزی پەروەردگارتان بخۆن و شوکر و سوپاسی نیعەتەکانی بکەن، شارەکەیشتان شارێکی خۆش و پاکوخاوێن و جوان و دڵگیرە، وە پەروەردگارێکی لێبوردەیشتان ھەیە، لە گوناھ و تاوانی ھەر کەسێک خۆش دەبێت تەوبە بکات و بگەڕێتەوە بۆ لای.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَأَعۡرَضُواْ فَأَرۡسَلۡنَا عَلَيۡهِمۡ سَيۡلَ ٱلۡعَرِمِ وَبَدَّلۡنَٰهُم بِجَنَّتَيۡهِمۡ جَنَّتَيۡنِ ذَوَاتَيۡ أُكُلٍ خَمۡطٖ وَأَثۡلٖ وَشَيۡءٖ مِّن سِدۡرٖ قَلِيلٖ
بەڵام ئەوان پشتیان لە سوپاس و ستایشی پەروەردگار و باوەڕھێنان بە پێغەمبەرەکانی کرد، ئێمەیش سزاماندان و ناز و نیعمەتەکانمان بۆ گۆڕین بە ناڕەحەتی و ناخۆشی، لافاوێکی وێرانەکەرمان بۆ ناردن بەنداوەکەیانی ڕوخاند و ھەرچی کشتوکاڵ و باخ و باخاتیان ھەبوو نوقمی ژێر ئاوی خستن، وە دوو باخە پڕ بەرووبومەکەمان بۆ گۆڕین بۆ بەدوو باخی بەرووبوم تاڵ و تام ناخۆش و بێ خێر و دار گەز و کەمێک لەداری سیدریش (داری كنار).
Arabic explanations of the Qur’an:
ذَٰلِكَ جَزَيۡنَٰهُم بِمَا كَفَرُواْۖ وَهَلۡ نُجَٰزِيٓ إِلَّا ٱلۡكَفُورَ
ئەوەی ڕوویدا لە گۆڕینی باخات و ئەو ناز و نیعمەتەی لەسەری بوون، بەھۆی بێباوەڕی و پشتکردنیان بوو لە شوکر و سوپاسی اللە تەعالا، وە ئیمە سزای کەس بەو شێوە توندە نادەین ئیللا بەھۆی ئەوە نەبێت کە زۆر سپڵە و پێنەزان بێت بەرامبەر ناز و نیعمەتەکانی اللە تەعالا و ناشکور بێت پێیان.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَجَعَلۡنَا بَيۡنَهُمۡ وَبَيۡنَ ٱلۡقُرَى ٱلَّتِي بَٰرَكۡنَا فِيهَا قُرٗى ظَٰهِرَةٗ وَقَدَّرۡنَا فِيهَا ٱلسَّيۡرَۖ سِيرُواْ فِيهَا لَيَالِيَ وَأَيَّامًا ءَامِنِينَ
لە نێوان خەڵکی سەبەء لە یەمەن و لە نێوان گوند و شارەکانی شام کە پیت و بەرەکەت دارمان کردبوون، چەند گوند و شارێکی تری نزیک لە یەکمان دانابوو، وە ڕێگای نزیکمان بۆ ڕۆیشتن لە نێوان ئەو شار و گوندانە دانابوو، بەشێوەیەک لە گوندێکەوە دەچوون بۆ گوندێکی تر بەبێ ئەوەی ھەست بە ماندووبوون و ناڕەحەتی بکەن تا دەگەیشتنە شام، وە پێمان وتن: چەند شەو و ڕۆژ بە ئارامی و بێ ترس لە دوژمن و برسێتی و تینویەتی بەو ڕێگایانەدا بڕۆن کە دەتانەوێت.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَقَالُواْ رَبَّنَا بَٰعِدۡ بَيۡنَ أَسۡفَارِنَا وَظَلَمُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ فَجَعَلۡنَٰهُمۡ أَحَادِيثَ وَمَزَّقۡنَٰهُمۡ كُلَّ مُمَزَّقٍۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّكُلِّ صَبَّارٖ شَكُورٖ
ئەوان لە خۆبایی بوون لەو ھەمووە ناز و نیعمەتەی اللە پێی دابوون لە نزیک کردنەوەی ماوەی نێوان شار و گوندەکان، ھاتن وتیان: ئەی پەروەردگارمان ماوەی سەفەری نێوان گوند و شارەکانمان بۆ دوور بخەرەوە بە نەهێشتنی ئەو گوندانە تاوەکو ناڕەحەتی سەفەر بچێژین، وە تایبەتمەندی قافڵە و ڕێبوارەکانمان وەدەر بکەوێت، بەو کارەیان بە لەخۆبایی بوون و بێزار بوون لەناز و نیعمەتەکان و پشتھەڵکردن لەشوکر و سوپاسی اللە تەعالا و حەسوودی بردن بەھەژارەکانیان ستەمیان لەخۆیان کرد، وە ئێمەیش لەناومان بردن و کردمانە جێگای خواس و باسی ئەو خەڵک و گەلانەی دوای دێن، وە بە تەواوی پەرتەوازە و بەش بەشمان کردن، بەشێوەیەک نەیاندەتوانی سەردانی یەکتری بکەن و ئاگایان لە یەکتری بێت، بێگومان لەوەی باسکرا- لە ناز و نیعمەت ڕشتن بەسەر خەڵکی سەبەء و سزادانیان بەھۆی بێباوەڕی و ناسوپاسگوزار و لەخۆبایی بوونیانەوە- پەند و ئامۆژگاری ھەیە بۆ ھەموو ئەوانەی زۆر ئارامگرن لەسەر ئەنجامدانی تاعەت و گوێڕایەڵی اللە تەعالا و نەكردنی سەرپێچییەکانی، وە لەسەر ناڕەحەتی و ناخۆشییەکان، وە زۆر شوکر و سوپاسی اللە تەعالا دەکەن لەسەر نیعمەتەکانی.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَقَدۡ صَدَّقَ عَلَيۡهِمۡ إِبۡلِيسُ ظَنَّهُۥ فَٱتَّبَعُوهُ إِلَّا فَرِيقٗا مِّنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
بەڕاستی ئەو گومانەشی کە ئیبلیس پێیانی ھەبوو کە گومڕایان دەکات و لە ڕێگای ڕاست لایان دەدا، ئیبلیس گومانەکەی ھێنایە دی تێیاندا، بۆیە جگە لە دەستەیەک لە باوەڕداران نەبێت کە نائومێدیان کرد لەوەی شوێنی بکەون، ھەموو خەڵکی لە بێباوەڕی و گومڕاییدا شوێن شەیتان کەوتن.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَا كَانَ لَهُۥ عَلَيۡهِم مِّن سُلۡطَٰنٍ إِلَّا لِنَعۡلَمَ مَن يُؤۡمِنُ بِٱلۡأٓخِرَةِ مِمَّنۡ هُوَ مِنۡهَا فِي شَكّٖۗ وَرَبُّكَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٍ حَفِيظٞ
وە ئیبلیس ھیچ دەسەڵاتی بە سەریاندا نەبوو کە بەزۆر وایان لێ بکات شوێنی بکەون و گومڕایان بکات، بەڵکو تەنھا ئەوەندەی دەکرد کوفر و بێباوەڕی بۆ دەڕازاندنەوە تاوەکو گومڕایان بکات، وە ھێندەیش ھەبوو ئێمە مۆڵەتمان دابوو کە خەڵکی گومڕا بکات بۆ ئەوەی بزانین و دەربکەوێت کێ باوەڕی بە ڕۆژی دوایی و پاداشت و سزا ھەیە، وە کێیش گومانی ھەیە لە ھاتنی ڕۆژی دوایی، وە پەروەردگارت - ئەی پێغەمبەر - پارێزەر و چاودێری ھەموو شتێکە، کار و کردەوەی بەندەکانی تۆمار دەکات و دەیپارێزێت بۆ ئەوەی پاداشتی چاکەکارانیان بداتەوە و سزا و تۆڵەیش لە خراپەکارانیان بسێنێت.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلِ ٱدۡعُواْ ٱلَّذِينَ زَعَمۡتُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ لَا يَمۡلِكُونَ مِثۡقَالَ ذَرَّةٖ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَلَا فِي ٱلۡأَرۡضِ وَمَا لَهُمۡ فِيهِمَا مِن شِرۡكٖ وَمَا لَهُۥ مِنۡهُم مِّن ظَهِيرٖ
- ئەی پێغەمبەر- بەو بتپەرست و موشریکانە بڵێ: ئەوانەی بە خوای خۆتانیان دەزانن جگە لە اللە تەعالا ئادەی بانگیان بکەن بۆ ئەوەی سوود و قازانجتان پێ بگەیەنن، یان زەرەر و زیان و ناڕەحەتیتان لەسەر ھەڵگرن، ئەوان ھێندەی تۆزقاڵە زەڕەیەکیان لە ئاسمانەکان و زەوی بەدەست نییە وخاوەنی نین، وە ئەوان ھاوبەش و شەریکی اللە تەعالایش نەبوون لە بەدیھێنانی ئاسمانەکان و زەوی، وە پشتیوان و یارمەتیدەریشی نەبوون، ئەو زاتە پیرۆزە بێ نیازە و پێویستی بە ھاوبەش و شەریک ویارمەتیدەر نییە.
Arabic explanations of the Qur’an:
Benefits of the verses in this page:
• الشكر يحفظ النعم، والجحود يسبب سلبها.
سوپاس و ستایش کردن ناز و نیعمەتەکان دەپارێزن، وە نکۆڵی کردن ناشکوریش ھۆکاری نەمانیانە.

• الأمن من أعظم النعم التي يمتنّ الله بها على العباد.
ئەمن و ئاسایش گەورەترین نیعمەت و بەخششە کە اللە تەعالا منەتی پێ دەکات بەسەر بەندەکانیدا.

• الإيمان الصحيح يعصم من اتباع إغواء الشيطان بإذن الله.
باوەڕی ڕاست و دروست بەیارمەتی اللە تەعالا مرۆڤ دەپارێزێت لە شوێنکەوتنی گومڕاكردنی شەیتان.

• ظهور إبطال أسباب الشرك ومداخله كالزعم بأن للأصنام مُلْكًا أو مشاركة لله، أو إعانة أو شفاعة عند الله.
دەرکەوتنی بەتاڵ بوونەوەی ھۆکارەکانی ھاوەڵ بڕیاردان بۆ اللە تەعالا و ئەو کەلێنانەی لێوەی دەچێتە ژوورەوە، وەک ئەوەی گومانت وابێت بتەکان خاوەن موڵکن و شتیان بەدەستە، یان ھاوبەشی اللە تەعالان، یان پشتیوان و یارمەتیدەری ئەون، یان شەفاعەتکارن لای ئەو بۆ ھەر کەسێک بیانەوێت .

وَلَا تَنفَعُ ٱلشَّفَٰعَةُ عِندَهُۥٓ إِلَّا لِمَنۡ أَذِنَ لَهُۥۚ حَتَّىٰٓ إِذَا فُزِّعَ عَن قُلُوبِهِمۡ قَالُواْ مَاذَا قَالَ رَبُّكُمۡۖ قَالُواْ ٱلۡحَقَّۖ وَهُوَ ٱلۡعَلِيُّ ٱلۡكَبِيرُ
تکا و شەفاعەت کردن لای اللە تەعالا ھیچ سوودێکی نییە مەگەر بۆ کەسێک نەبێت پەروەردگار خۆی مۆڵەت بدات، وە اللە تەعالا ناھێڵێت ھیچ کەسێکیش شەفاعەت بکات مەگەر لێی ڕازی بێت، لەبەر گەورەیی و مەزنی و ڕێز و پلە و پایەی لای خۆی، وە لە گەورەیی و مەزنی ئەو زاتە پیرۆزەیە کاتێک لە ئاسمان قسەی کرد فریشتەکان دەدەن لەشەقەی باڵ و دەیدەن بەیەکدا وەک ملەکەچی بۆ وتە و گوفتاری تاوەکو ترس و بیم لەدڵیان نەمێنێت، فریشتەکان بە جویرەئیلیان وت: پەروەردگارت چی فەرموو؟ جوبرەئیلیش وتی: ھەقی فەرموو، ئەو بەزات و دسەڵاتی خۆی بەرز و بڵندە، ھێندە مەزن و گەورەیە، ھەموو شتێک لەو بچوکترن و لەخوار ئەوەوەن.
Arabic explanations of the Qur’an:
۞ قُلۡ مَن يَرۡزُقُكُم مِّنَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۖ قُلِ ٱللَّهُۖ وَإِنَّآ أَوۡ إِيَّاكُمۡ لَعَلَىٰ هُدًى أَوۡ فِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٖ
- ئەی پێغەمبەر - بەو بتپەرست و موشریکانە بڵێ: کێ لە ئاسمانەوە ڕزق و ڕۆزیتان دەدات و بارانتان بۆ دەبارێنێت، وە کێ لە زەوییەوە ڕۆزیتان دەدات و ڕووەک و بەروبوم و کشتوکاڵ و میوە و جگە لەوانەشتان بۆ دەڕوێنێت و سەوزی دەکات؟ بڵێ: اللە تەعالا لە ئاسمانەکان و زەوییەوە ڕۆزیتان دەدات، وە بێگومان من یان ئێوە ئەی بتپەرست و موشرکینە لەسەر ھیدایەت و ڕێنموونین، یان لەسەر گومڕاییەکی ڕوون و ئاشکراین، بەدڵنیاییەوە یەکێکمانین، وە بێگومان ئەھلی ڕێنموونی و ھیدایەت ھەر باوەڕدارانن، وە ئەھلی گومڕایی ھەر بتپەرست و موشریکەکانن.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُل لَّا تُسۡـَٔلُونَ عَمَّآ أَجۡرَمۡنَا وَلَا نُسۡـَٔلُ عَمَّا تَعۡمَلُونَ
- ئەی پێغەمبەر - پێیان بڵێ: لە ڕۆژی قیامەتدا پرسیار لە ئێوە ناکرێت لەسەر گوناھ و تاوانێک کە ئێمە ئەنجاممان داوە، وە پرسیار لە ئێمەش ناکرێت لەسەر گوناھ و تاوانێک ئێوە کردووتانە.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلۡ يَجۡمَعُ بَيۡنَنَا رَبُّنَا ثُمَّ يَفۡتَحُ بَيۡنَنَا بِٱلۡحَقِّ وَهُوَ ٱلۡفَتَّاحُ ٱلۡعَلِيمُ
پێیان بڵێ: لە ڕۆژی قیامەتدا اللە تەعالا ئێمە و ئێوە کۆدەکاتەوە، لە پاشان زۆر بە دادپەروەری بڕیار دەدات لە نێوانماندا، ھەق و ڕاست و دروست لە ناھەق و باتڵ جیا دەکاتەوە، ئەو زاتە پیرۆزە بڕیاردەرێکی دادپەروەرە، وە زانا و ئاگادارە بەوەی بڕیاری پێ دەدات.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلۡ أَرُونِيَ ٱلَّذِينَ أَلۡحَقۡتُم بِهِۦ شُرَكَآءَۖ كَلَّاۚ بَلۡ هُوَ ٱللَّهُ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ
- ئەی پێغەمبەر - پێیان بڵێ: ئەوانەم پیشان بدەن کە کردبووتان بە شەریک و ھاوەڵی اللە تەعالا لە پەرستندا، نەخێر وا نییە کە بیرتان لێدەکردەوە و واتان دەزانی اللە (جل جلالە) ھاوبەش و شەریکی ھەیە، بەڵکو ھەر زاتی اللە تەعالایە زاڵ و بەدەسەڵاتە و ھیچ کەسێک زاڵ نابێت بەسەریدا، وە زۆریش دانا و کاربەجێیە لە بەدیھێنراوەکانی و قەدەر و بەرێوەبردنیدا.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَآ أَرۡسَلۡنَٰكَ إِلَّا كَآفَّةٗ لِّلنَّاسِ بَشِيرٗا وَنَذِيرٗا وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يَعۡلَمُونَ
- ئەی پێغەمبەر- ئێمە تۆمان بۆ ھەموو خەڵکی ناردووە، کە موژدە بدەیت بەخەڵکانی خواناس کە اللە تەعالا بەھەشتیان دەداتێ، وە خەڵکانی بێباوەڕ و خراپەکاریش بترسێنیت بە ئاگری دۆزەخ، بەڵام زۆربەی خەڵکی ئەوە نازانن و بێ ئاگان لێی، ئەگەر بیانزانیایە بە درۆیان نەدەزانیت و بێباوەڕ نەدەبوون پێت.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَيَقُولُونَ مَتَىٰ هَٰذَا ٱلۡوَعۡدُ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
بتپەرست و موشریکەکان پەلەی ھاتنی ئەو سزایەیانە کە پێغەمبەر دەیترساند پێی و دەڵێ: ئەرێ ئەو بەڵێنەی داوتانە پێمان بەھاتنی سزا کەی دێت، ئەگەر ئێوە ڕاستگۆن لەوەی بانگەشەی بۆ دەکەن گوایە ئەو بەڵێنە ھەق و ڕاستە و ھەر دێتە دی.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُل لَّكُم مِّيعَادُ يَوۡمٖ لَّا تَسۡتَـٔۡخِرُونَ عَنۡهُ سَاعَةٗ وَلَا تَسۡتَقۡدِمُونَ
- ئەی پێغەمبەر - بەو بتپەرست و موشریکانە بڵێ کە پەلەی ھاتنی سزایانە: وادەیەکی دیاریکراوتان ھەیە، ساتێک دوا ناکەوێت، وە تەنھا ساتێکیش پێش ناکەوێت، ئەو ڕۆژەیش بێگومان ڕۆژی قیامەتە.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَن نُّؤۡمِنَ بِهَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانِ وَلَا بِٱلَّذِي بَيۡنَ يَدَيۡهِۗ وَلَوۡ تَرَىٰٓ إِذِ ٱلظَّٰلِمُونَ مَوۡقُوفُونَ عِندَ رَبِّهِمۡ يَرۡجِعُ بَعۡضُهُمۡ إِلَىٰ بَعۡضٍ ٱلۡقَوۡلَ يَقُولُ ٱلَّذِينَ ٱسۡتُضۡعِفُواْ لِلَّذِينَ ٱسۡتَكۡبَرُواْ لَوۡلَآ أَنتُمۡ لَكُنَّا مُؤۡمِنِينَ
ئەوانەی باوەڕیان نییە بە اللە تەعالا وتیان: ئێمە باوەڕمان بەو قورئانە نییە کە موحەممەد وادەزانێت لەلایەن اللە وە بۆی دابەزیووە، وە باوەریش بە کتێب و نامە ئاسمانیەکانی پێشینیش ناکەین، - ئەی پێغەمبەر- خۆزگە دەتبینی کاتێک ئەو تاوانبار و ستەمکارانە لە ڕۆژی قیامەتدا لای اللە تەعالا بەند دەکرێت و ڕادەوەستێنرێن بۆ حساب و لێپرسینەوە لەگەڵدا کردن، لە نێوان خۆیاندا لۆمە و سەرزەنشتی یەکتر دەکەن، وە ھەر کەسێکیان لێپرسراویەتی ئەنجامدانی تاوان و گوناھەکان دەخاتە ئەستۆی ئەوی ترەوە، ئەوانەی بێدەسەڵات و چەوساوە بوون بە گەورەکان و ئەوانە دەڵین لە دونیادا دەیانچەوساندنەوە: ئەگەر ئێوە نەبوونایە ئێمە گومڕا و سەرگەردان نەدەبووین و باوەڕمان بەاللە تەعالا و پێغەمبەرەکانی دەھێنا.
Arabic explanations of the Qur’an:
Benefits of the verses in this page:
• التلطف بالمدعو حتى لا يلوذ بالعناد والمكابرة.
نەرم و نیانی لەگەڵ ئەو کەسانەی بانگەوازیان دەکەیت تاوەکو تووشی عینادی و سەرسەختی و لەخۆبایی بوون نەبن.

• صاحب الهدى مُسْتَعْلٍ بالهدى مرتفع به، وصاحب الضلال منغمس فيه محتقر.
خاوەنی ھیدایەت و ڕێنموونی بەرز و بڵندە بەھیدایەت و ڕێنموونی، وە خاوەنی گومڕایی و سەرگەردانیش دەتلێتەوە تێیدا و سووک و ڕیسوایە.

• شمول رسالة النبي صلى الله عليه وسلم للبشرية جمعاء، والجن كذلك.
پەیامی پێغەمبەری ئیسلام (صلی اللە علیە وسلم)، بۆ ھەموو مرۆڤایەتی و ھەموو جنۆکەیشە.

قَالَ ٱلَّذِينَ ٱسۡتَكۡبَرُواْ لِلَّذِينَ ٱسۡتُضۡعِفُوٓاْ أَنَحۡنُ صَدَدۡنَٰكُمۡ عَنِ ٱلۡهُدَىٰ بَعۡدَ إِذۡ جَآءَكُمۖ بَلۡ كُنتُم مُّجۡرِمِينَ
ئەوانەی خەڵک شوێنیان کەوتوون و خۆیان بەگەورە دادەنا لەبەرامبەر ھەق و ڕاستیدا بەوانە دەڵێن کە لە دونیادا دەیانچەوساندنەوە: ئایا ئێمە ڕێگریمان کردن لەوەی شوێن ئەو ھیدایەتە بکەون کە موحەممەد بۆی ھێنابوون؟! نەخێر بەڵکو خۆتان تاوانبار بوون و حەزتان لە خراپە و بڵاوکردنەوەی خراپەکاری بوو.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَقَالَ ٱلَّذِينَ ٱسۡتُضۡعِفُواْ لِلَّذِينَ ٱسۡتَكۡبَرُواْ بَلۡ مَكۡرُ ٱلَّيۡلِ وَٱلنَّهَارِ إِذۡ تَأۡمُرُونَنَآ أَن نَّكۡفُرَ بِٱللَّهِ وَنَجۡعَلَ لَهُۥٓ أَندَادٗاۚ وَأَسَرُّواْ ٱلنَّدَامَةَ لَمَّا رَأَوُاْ ٱلۡعَذَابَۚ وَجَعَلۡنَا ٱلۡأَغۡلَٰلَ فِيٓ أَعۡنَاقِ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْۖ هَلۡ يُجۡزَوۡنَ إِلَّا مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
شوێنکەوتەکانیش ئەوانەی کە گەورەکانیان دەیانچەوساندنەوە بەوانە دەڵێن کە ملھوڕ و خۆبەزلزان بوون لەبەرامبەر ھەق و ڕاستیدا: بەڵکو فڕوفێڵێ شەو و ڕۆژی ئێوە بوو ڕێگری لە ئێمە کرد شوێن ھیدایەت و ڕێنموونی نەکەوین، کاتێک فەرمانتان پێدەکردین کافر و بێباوەڕ بین بە اللە تەعالا، وە شەریک و ھاوەڵی بۆ بڕیار بدەین لە پەرستنەکانماندا، ھەموویان پەشیمانی خۆیان دەشارنەوە لەوەی لەسەری بوون لەکوفر و بێباوەڕی کاتێک سزای سەخت دەبینن، وە دڵنیا بوونەوە کە سزا دەدرێن، وە زنجیر و تەوقمان کردە ملی بێباوەڕان، وە ئەم تۆڵە و سزایە نادرێن ئیللا بەھۆی ئەو کار و کردەوانەوە نەبێت لە دونیا ئەنجامیان دابوو، لە پەرستنی غەیرە اللە تەعالا و کردنی گوناھ و تاوان و سەرپێچی.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَآ أَرۡسَلۡنَا فِي قَرۡيَةٖ مِّن نَّذِيرٍ إِلَّا قَالَ مُتۡرَفُوهَآ إِنَّا بِمَآ أُرۡسِلۡتُم بِهِۦ كَٰفِرُونَ
ھیچ پێغەمبەرێکمان لەھیچ گوند و شارێک نەناردووە کە خەڵکەکەی ترساند بێت بەسزای اللە تەعالا، ئیللا خۆشگوزەرانەکان و ئەوانەی لەناو ناز و نیعمەت و خاوەنی دەسەڵات و پلە وپایە بوون پێیان دەوتن: بێگومان ئێمە بێباوەڕ و کافرین بەوەی ئێوە ھێناوتانەوە و پێی ھاتوون.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَقَالُواْ نَحۡنُ أَكۡثَرُ أَمۡوَٰلٗا وَأَوۡلَٰدٗا وَمَا نَحۡنُ بِمُعَذَّبِينَ
خاوەن پلە و پایە و خۆشگوزەرانەکان بەفەخر و شانازییەوە وتیان: ئێمە دەوڵەمەندین و سامان و ماڵ و منداڵمان زۆرترە، وە ئەوەی ئێوە وایدەزانن کە ئێمە لە دواڕۆژدا سزا ئەدرێین ھەمووی درۆ و دەلەسەیە و شتی وانییە، ئێمە نە لەدونیا و نە لەدواڕۆژیشدا ھەرگیز سزا نادرێین.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلۡ إِنَّ رَبِّي يَبۡسُطُ ٱلرِّزۡقَ لِمَن يَشَآءُ وَيَقۡدِرُ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يَعۡلَمُونَ
- ئەی پێغەمبەر - بەو فیز زل و لەخۆباییانەی کە ناز و نیعمەتیان پێدراوە بڵێ: پەروەردگارم ڕزق و ڕۆزی بۆ ھەر کەسێک بیەوێت زیاد و فراوان دەکات تاوەکو تاقی بکاتەوە ئایا شوکر و سوپاسی دەکات یان سپڵە و ناشکورە، وە ڕزق و ڕۆزیش خۆیشی دەگرێتەوە لەھەر کەسێک خۆی بیەوێت تاوەکو تاقی بکاتەوە ئایا ئارام دەگرێت لەسەری یان ناڕەزایی دەردەبڕێت؟ بەڵام زۆربەی خەڵکی نازانن کە اللە تەعالا دانا و کاربەجێیە، بە حیکمەتێکی زۆر نەبێت ھیچ بڕیارێک نادات، ئەوەی زانی زانی و ھەستی پێکرد، ئەوەیشی نەفام و نەزان بوو نەیزانی و ھەستی پێ نەکرد.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَآ أَمۡوَٰلُكُمۡ وَلَآ أَوۡلَٰدُكُم بِٱلَّتِي تُقَرِّبُكُمۡ عِندَنَا زُلۡفَىٰٓ إِلَّا مَنۡ ءَامَنَ وَعَمِلَ صَٰلِحٗا فَأُوْلَٰٓئِكَ لَهُمۡ جَزَآءُ ٱلضِّعۡفِ بِمَا عَمِلُواْ وَهُمۡ فِي ٱلۡغُرُفَٰتِ ءَامِنُونَ
ئەو ماڵ و سەروەت و سامان و مناڵ و کوڕ و کاڵەی فەخر و شانازی پێوە دەکەن شتێک نییە لای ئێمە پلە و پایەتانی پێ بەرز ببێتەوە و بتانگەیەنێت بە ڕەزامەندی اللە تەعالا، بەڵام ئەوەی باوەڕی بە اللە ھێناوە و کارو کردەوە چاکەکانی کردووە، پاداشتی دوو بەرامبەری بۆ ھەیە، ماڵ و سەروەت و سامانەکەی لە ئێمە نزیکی دەکانەوە کاتێک لەپێناو اللە تەعالا و ڕەزامەندی ئەودا دەیبەخشێت، وە مناڵەکانیشی نزای خێری بۆ دەکەن، ئا ئەوانە، ئەو باوەڕدارانەی کار و کردەوە چاکەکانیان ئەنجامداوە پاداشتی چەند بەرامبەریان بۆ ھەیە لەپاداشتی ئەو حەسەنات و چاکانەی ئەنجامیانداوە، لەبەھەشتیشدا لە کۆشکە بەرزەکاندان، دڵنیا و بێ ترسن لەسزادان و مردن و بڕینەوەی ناز و نیعمەت و بەخششەکانیان.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَٱلَّذِينَ يَسۡعَوۡنَ فِيٓ ءَايَٰتِنَا مُعَٰجِزِينَ أُوْلَٰٓئِكَ فِي ٱلۡعَذَابِ مُحۡضَرُونَ
وە ئەو بێباوەڕانەی ھەموو ھەوڵ و کۆششێکی خۆیان بەخەرج دەدەن لەپێناو بەلاڕێدا بردنی خەڵکی لە ئایەت و نیشانەکانی ئێمە، وە تێدەکۆشن لەپێناو گەیشتن بەئامانجەکانیان، ئەوانە خەسارۆمەندی دونیا و سزادراوی دواڕۆژن.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلۡ إِنَّ رَبِّي يَبۡسُطُ ٱلرِّزۡقَ لِمَن يَشَآءُ مِنۡ عِبَادِهِۦ وَيَقۡدِرُ لَهُۥۚ وَمَآ أَنفَقۡتُم مِّن شَيۡءٖ فَهُوَ يُخۡلِفُهُۥۖ وَهُوَ خَيۡرُ ٱلرَّٰزِقِينَ
- ئەی پێغەمبەر- بڵێ: بێگومان پەروەردگارم (سبحانە وتعالی) ڕزق و ڕۆزی ھەر کام لەبەندەکانی بوێت فراوانی دەکات، وە کەم و تەنگەڵانیشی دەکات لەسەر ھەر کەسێکیان خۆی بیەوێت، ھەر شتێک ببەخشن لەپێناو اللە تەعالا، بێگومان ئەو زاتە پیرۆزە ھەر لەدونیا جێگەکەی بەچاکتر لەوەی بەخشیوتانە پڕ دەکاتەوە بۆتان، وە لە دواڕۆژیشدا پاداشتی نەبڕاوەتان بۆ ئامادە دەکات، وە اللە تەعالا چاکترینی ڕۆزی دەرانە، ھەر کەسێک داوای ڕزق و ڕۆزی دەکات با ھانا بۆ ئەو بەرێت.
Arabic explanations of the Qur’an:
Benefits of the verses in this page:
• تبرؤ الأتباع والمتبوعين بعضهم من بعض، لا يُعْفِي كلًّا من مسؤوليته.
خۆ بەری کردنی شوێنکەوتەکان و شوێنکەوتووان ھەندێکیان لەھەندێکی تریان، ھیچ کاتێک لێپرسراویەتی ھیچ کامێکیان ناسڕێتەوە لێیان نابورێت.

• الترف مُبْعِد عن الإذعان للحق والانقياد له.
خۆشگوزەرانی ھۆکاری دوورکەوتنەوەیە لەشوێنکەوتنی ھەق و ملکەچ بوون بۆی.

• المؤمن ينفعه ماله وولده، والكافر لا ينتفع بهما.
باوەڕدار ماڵ و سەروەت و سامان و مناڵەکانی سوودی پێدەگەیەنێت، بەپێچەوانەی بێباوەڕەوە کە سوودیان لێ نابینێت.

• الإنفاق في سبيل الله يؤدي إلى إخلاف المال في الدنيا، والجزاء الحسن في الآخرة.
ماڵ بەخشین لەپێناو اللە تەعالا، ھەر لە دونیا دەبێتە ھۆی پڕ بوونەوەی شوێنەکەی، وە لە دواڕۆژیشدا دەبێتە ھۆی بەدەستھێنانی پاداشتی نەبڕاوە.

وَيَوۡمَ يَحۡشُرُهُمۡ جَمِيعٗا ثُمَّ يَقُولُ لِلۡمَلَٰٓئِكَةِ أَهَٰٓؤُلَآءِ إِيَّاكُمۡ كَانُواْ يَعۡبُدُونَ
- ئەی پێغەمبەر- باسی ئەوە بکە لەو ڕۆژەی اللە تەعالا ھەموو خەڵکی کۆدەکاتەوە، پاشان اللە (سبحانە و تعالی) وەک لۆمە و سەرزەنشتی بتپەرست و موشریکەکان بە فریشتەکان دەفەرموێت: ئایا ئەمە ئەوانە بوون لەژیانی دونیا لەبری اللە تەعالا ئێوەیان دەپەرست؟
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالُواْ سُبۡحَٰنَكَ أَنتَ وَلِيُّنَا مِن دُونِهِمۖ بَلۡ كَانُواْ يَعۡبُدُونَ ٱلۡجِنَّۖ أَكۡثَرُهُم بِهِم مُّؤۡمِنُونَ
فریشتەکانیش لە وەڵامدا دەڵێن: ئەی پەروەردگار پاکوبێگەردی بۆ تۆ! ھەر تۆ پشت و پەنا و پەرستراوی ئێمەیت، ھیچ پشتیوانی و دۆستایەتیەک لە نێوان ئێمە و ئەواندا نییە، بەڵکو ئەو بتپەرست و موشریکانە شەیتانیان دەپەرست، خۆیان وا نیشان دەدان کە فریشتەن ئەوانیش لەبری اللە تەعالا دەیانپەرستن، وە زۆربەیان باوەڕیان بەشەیتان ھەبوو.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَٱلۡيَوۡمَ لَا يَمۡلِكُ بَعۡضُكُمۡ لِبَعۡضٖ نَّفۡعٗا وَلَا ضَرّٗا وَنَقُولُ لِلَّذِينَ ظَلَمُواْ ذُوقُواْ عَذَابَ ٱلنَّارِ ٱلَّتِي كُنتُم بِهَا تُكَذِّبُونَ
ڕۆژی کۆبوونەوە و حیساب و لێپرسینەوە، ئەوانەی لەبری اللە دەپەرستران ھیچ سوود و قازانج و زەرەر و زیانێکیان بەدەست نییە بۆ ئەوانەی دەیانپەرستن، وە بەوانە دەڵێین کە بەکوفر کردن و گوناھ و تاوان و سەرپێچی ستەمیان لەخۆیان کردبوو: سزای ئەو ئاگرە بچێژن کە لەدونیا باوەڕتان پێی نەبوو، وە بەدرۆتان دەزانی.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِذَا تُتۡلَىٰ عَلَيۡهِمۡ ءَايَٰتُنَا بَيِّنَٰتٖ قَالُواْ مَا هَٰذَآ إِلَّا رَجُلٞ يُرِيدُ أَن يَصُدَّكُمۡ عَمَّا كَانَ يَعۡبُدُ ءَابَآؤُكُمۡ وَقَالُواْ مَا هَٰذَآ إِلَّآ إِفۡكٞ مُّفۡتَرٗىۚ وَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لِلۡحَقِّ لَمَّا جَآءَهُمۡ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّا سِحۡرٞ مُّبِينٞ
ئەگەر ئایەت و نیشانە ڕوونەکانی ئێمە کە دابەزیووە بۆ سەر پێغەمبەرەکەمان بخوێنرێتەوە بەسەر ئەو بتپەرست و موشریک و بێباوەڕانەدا دەڵێن: ئەم موحەممەدە کە ئەم قورئانەی ھێناوە ھیچ نییە تەنھا پیاوێکە و دەیەوێت ڕێگریتان لێ بکات لەوەی باوباپیرانتان پەرستویانە، وە دەیانووت: ئەم قورئانەیش ھیچ نییە تەنھا ھەڵبەستراوی موحەممەد خۆیەتی بۆ خوای ھەڵبەستووە، وە ئەوانەی بێباوەڕ بوون بە اللە لە بارەی قورئانەوە کە لەلایەن ئەو زاتە پیرۆزەوە بۆیان ھاتبوو دەیانووت: ئەم قورئانە تەنھا جادوویەکی ڕوون و ئاشکرایە، تاوەکو پیاو و ژنەکەی، کوڕ و باوکی لێک جوودا بکاتەوە.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَآ ءَاتَيۡنَٰهُم مِّن كُتُبٖ يَدۡرُسُونَهَاۖ وَمَآ أَرۡسَلۡنَآ إِلَيۡهِمۡ قَبۡلَكَ مِن نَّذِيرٖ
وە ئێمە پێش قورئان ھیچ کتێب و پەرتووکێکمان بۆ قوڕەیش نەناردبوو بۆ ئەوەی بیخوێننەوە و دیراسەتی بکەن، وە ئەو کتێبە ڕێنموونیان بکات کە ئەم قورئانە درۆ و دەلەسە و ھەڵبەستراوی دەستی موحەممەد خۆیەتی، وە پێش تۆ - ئەی پێغەمبەر- ھیچ پێغەمبەرێکی ترمان بۆ نەناردوون بیانترسێنێت بەسزای ئاگری دۆزەخ.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَكَذَّبَ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡ وَمَا بَلَغُواْ مِعۡشَارَ مَآ ءَاتَيۡنَٰهُمۡ فَكَذَّبُواْ رُسُلِيۖ فَكَيۡفَ كَانَ نَكِيرِ
ئوممەتانی پێشووتر، وەک عاد و سەمود و گەلی لوط پێغەمبەرەکانیان بەدرۆدانا و باوەڕیان پێ نەکردن، وە بزانە بتپەرست موشریکەكانی گەلەکەت لە ماڵ و سامان و ھێز و ژمارەدا نەگەشتبوونە دەیەکی ئەوەی دابوومان بەگەلانی پێشووتر، بەڵام ئەوان ھەریەکێکیان پێغەمبەرەکەی خۆیان بەدرۆدانا و باوەریان پێ نەکرد، لەگەڵ ئەوەشدا ئەو ھێز و ماڵ و سامان و ژمارەیەش ھیچ سوود و قازانجی نەبوو بۆیان، سزای من گەیشتە سەریان، جا ئەی پێغەمبەر تەماشاکە ئینکاری و ناڕەزایی و تۆڵە و سزای من بۆ سەر ئەوان چۆن بوو.
Arabic explanations of the Qur’an:
۞ قُلۡ إِنَّمَآ أَعِظُكُم بِوَٰحِدَةٍۖ أَن تَقُومُواْ لِلَّهِ مَثۡنَىٰ وَفُرَٰدَىٰ ثُمَّ تَتَفَكَّرُواْۚ مَا بِصَاحِبِكُم مِّن جِنَّةٍۚ إِنۡ هُوَ إِلَّا نَذِيرٞ لَّكُم بَيۡنَ يَدَيۡ عَذَابٖ شَدِيدٖ
ئەی پێغەمبەر بەو بتپەرست و موشریک و بێباوەڕانە بڵێ: من ئاماژەتان بۆ دەکەم و ئامۆژگاریتان دەکەم بەیەک خەسڵەت، ئەویش ئەوەیە دوو دوو یان تاک تاک دوور لەشوێنکەوتنی ھەوا و ئارەزوو لەبەر ڕەزامەندی اللە تەعالا ھەڵسن و گوێڕایەڵی فەرمانەکانی ئەوبن، پاشان بیر بکەنەوە لەژیانی ھاوەڵەکەتان، لەوەی شارەزان لە ژیری و ڕاستگۆیی و ئەمانەت پارێزی، تاوەکو بۆتان دەربکەوێت ئەو ھاوەڵەتان (موحەممەد صلی اللە علیە وسلم) شێت نییە و ژیر و عاقڵە، ئەو پێغەمبەرە تەنھا ترسێنەرە بۆتان پێش ھاتنی سزای سەختی قیامەت، ئەگەر بێتو تەوبە نەکەن و نەگەڕێنەوە لە شیرک و ھاوەڵ بڕیاردان بۆی.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلۡ مَا سَأَلۡتُكُم مِّنۡ أَجۡرٖ فَهُوَ لَكُمۡۖ إِنۡ أَجۡرِيَ إِلَّا عَلَى ٱللَّهِۖ وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ شَهِيدٞ
- ئەی پێغەمبەر- بەو بتپەرست و موشریک و بێباوەڕانە بڵێ: من داوای ھیچ پاداشت و کرێیەکم نەکردووە لێتان لەبەرامبەر ئەو ھیدایەت و ڕێنموونی و خێر و چاکەی بۆم ھێناون، - وا دابنێین ئەگەر پاداشت و کرێی لەسەر وەربگیرێت- ئەوە بۆ خۆتان و من داوای لەو شێوەیەم نەکردووە، پاداشتی من تەنھا لای اللە تەعالایە، ئەو زاتە پیرۆزە بەسەر ھەموو شتێکدا ئاگادارە، ئەو ئاگادارە من پەیامەکەم پێ گەیاندوون، وە ئاگادارە بەھەموو کار و کردەوەتان، وە پاداشتی ھەموویشتان دەداتەوە.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلۡ إِنَّ رَبِّي يَقۡذِفُ بِٱلۡحَقِّ عَلَّٰمُ ٱلۡغُيُوبِ
ئەی پێغەمبەر بڵێ: بێگومان پەروەردگارم ھەق و ڕاستی زاڵ دەکات بەسەر باتڵ و ناھەقیدا و بەتاڵی دەکاتەوە، وە ئەو زانایە بەنھێنی و شاراوەکان، ھیچ شتێکی لە ئاسمانەکان و زەویدا لا نھێنی و شاراوە نییە، وە کار و کردەوەی بەندەکانیشی لا شاراوە نییە.
Arabic explanations of the Qur’an:
Benefits of the verses in this page:
• التقليد الأعمى للآباء صارف عن الهداية.
چاولێکەری کوێرانەی باوباپیران ھۆکاری لادانه لە ھیدایەت و ڕێنموونی.

• التفكُّر مع التجرد من الهوى وسيلة للوصول إلى القرار الصحيح، والفكر الصائب.
بیرکردنەوە بەخۆداماڵین لە ھەواو ئارەزوو ھۆکارێکە بۆ گەیشتن بەبڕیاردانی ڕاست و بیر و ھزری دروست.

• الداعية إلى الله لا ينتظر الأجر من الناس، وإنما ينتظره من رب الناس.
بانگخوازێک بانگەواز بۆ لای اللە تەعالا بکات ھیچ کاتێک چاوەڕوانی پاداشت و کرێی و دەستخۆشی خەڵکی ناکات، بەڵکو ئەوە لە پەروەردگاری ھەموو خەڵک چاوەڕوان دەکات.

قُلۡ جَآءَ ٱلۡحَقُّ وَمَا يُبۡدِئُ ٱلۡبَٰطِلُ وَمَا يُعِيدُ
- ئەی پێغەمبەر- بەو بتپەرست و موشریک و بێباوەڕانە بڵێ: ھەق ھات، کە ئیسلامە، وە باتڵ و ناھەقیش پووچ بوویەوە و ھیچ کاریگەرییەک یان ھێزێکی دیار نییە، وە دووبارە ناگەڕێتەوە بۆ ھێز و دەسەڵاتی خۆی.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلۡ إِن ضَلَلۡتُ فَإِنَّمَآ أَضِلُّ عَلَىٰ نَفۡسِيۖ وَإِنِ ٱهۡتَدَيۡتُ فَبِمَا يُوحِيٓ إِلَيَّ رَبِّيٓۚ إِنَّهُۥ سَمِيعٞ قَرِيبٞ
- ئەی پێغەمبەر - بەو بتپەرست و موشریک و بێباوەڕانە بڵێ: ئەگەر من گومڕابم لەو ھەق و ڕاستییەی پێم ڕاگەیاندوون، ئەوە زەرەر و زیانی ئەو گومڕابوونە تەنھا بۆ خۆمە و ھیچ کاریگەری نابێت لەسەر ئێوە، وە ئەگەر لەسەر ھیدایەت و ڕێنموونیش بم ئەوە بەھۆی ئەو وەحی و نیگایەوەیە کە پەروەردگارم بۆی کردووم، بێگومان ئەو زاتە پیرۆزە بیسەری گوفتاری بەندەکانیەتی، وە زۆر نزیکە ھیچ شتێک ڕێگر نابێت لە بیستنی ئەوەی دەیڵێم.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَوۡ تَرَىٰٓ إِذۡ فَزِعُواْ فَلَا فَوۡتَ وَأُخِذُواْ مِن مَّكَانٖ قَرِيبٖ
- ئەی پێغەمبەر- ئەگەر ترس و لەرزی ئەو بێباوەڕانە دەبینی لە ڕۆژی قیامەتدا کاتێک سزای سەختی دۆزەخ دەبینن، ئەمجا بەھیچ جۆرێک ناتوانن قوتار بن لێی، وە ھیچ پەناگایەکیش شک نابەن پەنای بۆ ببەن، وە لەیەکەم ھەنگاوە لەشوێنێکی نزیک و ئاسانەوە دەبرێن بۆ ناوی، ئەگەر ئەوەت دەبینی ئەوا دیمەنێکی زۆر سەیرت دەبینی.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَقَالُوٓاْ ءَامَنَّا بِهِۦ وَأَنَّىٰ لَهُمُ ٱلتَّنَاوُشُ مِن مَّكَانِۭ بَعِيدٖ
کاتێک سەرەنجام و پاشەڕۆژی خۆیان دەبینن دەڵێن: باوەڕمان ھێنا بە ڕۆژی قیامەت، بەڵام چۆن باوەڕ و ئیمانیان پێ دەدرێت و لێ وەردەگیرێت، لە کاتێکدا ئەوان شوێن و جێگای وەرگرتنی باوەڕ و ئیمانیان لێ دوور کەوتوەتەوە، بەدەرچوونیان لەژیانی دونیا کە ماڵ و جێگای کار و کردەوەیە نەک ماڵی پاداشت دانەوە، وە گەڕاونەتەوە بۆ ژیانی دواڕۆژ کە ماڵ و جێگای پاداشت وەرگرتنەوەیە نەک ماڵ و جێگای کارکردن ؟!
Arabic explanations of the Qur’an:
وَقَدۡ كَفَرُواْ بِهِۦ مِن قَبۡلُۖ وَيَقۡذِفُونَ بِٱلۡغَيۡبِ مِن مَّكَانِۭ بَعِيدٖ
چۆن باوەڕ و ئیمان بەدەست دەھێنن و لێیان وەردەگیرێت، لە کاتێکدا ئەوان لە ژیانی دونیا بێباوەڕ بوون کە دەرفەتی باوەڕھێنانیان ھەبوو، ھەر لە دوورەوە گومانیان ھەیە ھەق و ڕاستی بپێکن، وە لە بارەی پێغەمبەر (صلی اللە علیە وسلم) وە دەڵێن: ئەم پێغەمبەرە جادووگەر و کاھین و شاعیرە.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَحِيلَ بَيۡنَهُمۡ وَبَيۡنَ مَا يَشۡتَهُونَ كَمَا فُعِلَ بِأَشۡيَاعِهِم مِّن قَبۡلُۚ إِنَّهُمۡ كَانُواْ فِي شَكّٖ مُّرِيبِۭ
ڕێگری دەکرێت لەو بێباوەڕانە لەوەی حەزی لێدەکەن لە لەزەت و خۆشییەکانی دونیا بەدەستی بھێنن، وە ڕێگری دەکرێن لەوەی تەوبە بکەن و ڕزگاریان ببێت لە ئاگری دۆزەخ، وە ڕێگەیان پێ نادرێت بگەڕێنەوە بۆ ژیانی دونیا، ھەروەک چۆن ھاوشێوەکانیان لە گەلانی پێشوو بەو دەردە چوون، بێگومان ئەوان لەگومان و دوو دڵیدا بوون لەبەرامبەر ئەوەی پێغەمبەران ھێنابوویان لە یەکخواپەرستی و باوەڕ بەزیندووبونەوە، گومان و دوو دڵییەک بوو بەمایەی کافری و بێباوەڕییان.
Arabic explanations of the Qur’an:
Benefits of the verses in this page:
• مشهد فزع الكفار يوم القيامة مشهد عظيم.
دیمەنی ترس و بیمی بێباوەڕان لە ڕۆژی دواییدا دیمەنێکی زۆر گەورەیە.

• محل نفع الإيمان في الدنيا؛ لأنها هي دار العمل.
جێگای سوود و قازانجی ئیمان و باوەڕ ژیانی دونیایە، چونكە دونیا ماڵ و جێگای کار و کردەوەیە.

• عظم خلق الملائكة يدل على عظمة خالقهم سبحانه.
گەورەیی بەدیھێنانی فریشتەکان بەڵگەیە لەسەر گەورەیی خالق و بەدیھێنەرەکەیان (سبحانە و تعالی).

 
Translation of the meanings Surah: Saba’
Surahs’ Index Page Number
 
Translation of the Meanings of the Noble Qur'an - الترجمة الكردية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - Translations’ Index

الترجمة الكردية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.

close