Translation of the Meanings of the Noble Qur'an - Kurdish Translation - Salahuddin * - Translations’ Index
سورەتی الصافات
وَٱلصَّٰٓفَّٰتِ صَفّٗا
سووره‌تی (صافات) واته: پۆله رێكه‌كان بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ [ وَالصَّافَّاتِ صَفًّا (١) ] خوای گه‌وره سوێند ئه‌خوات به فریشته‌كان كه له ئاسماندا پۆلیان به‌ستووه و پۆل پۆل به ڕێكی ڕاوه‌ستاون وه‌كو پۆلى موسڵمانان له نوێژدا.
Arabic explanations of the Qur’an:
رَّبُّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَمَا بَيۡنَهُمَا وَرَبُّ ٱلۡمَشَٰرِقِ
[ رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا وَرَبُّ الْمَشَارِقِ (٥) ] ئه‌و (الله)یه په‌روه‌ردگاری ئاسمانه‌كان و زه‌وی و ئه‌وه‌ی نێوانیان و په‌روه‌ردگاری ڕۆژهه‌ڵاته‌كانیشه، بۆیه ده‌فه‌رمێت: ڕۆژهه‌ڵاته‌كان، له‌به‌ر ئه‌وه‌ی هه‌موو ڕۆژێك كه خۆر هه‌ڵدێت ڕۆژهه‌ڵاتێكی هه‌یه به ئه‌ندازه‌ی ژماره‌ی ڕۆژه‌كانی ساڵ چونكه هه‌موو رۆژێك له شوێنێكى جیاوازه‌وه هه‌ڵدێت، وه باسى رۆژئاواى نه‌كردووه چونكه له ئایه‌تى تر باسى كردووه.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَحِفۡظٗا مِّن كُلِّ شَيۡطَٰنٖ مَّارِدٖ
{ئاسمان پارێزراوه له شه‌یتان } [ وَحِفْظًا مِنْ كُلِّ شَيْطَانٍ مَارِدٍ (٧) ] وه به‌و ئه‌ستێرانه پاراستویشمانه له هه‌موو شه‌یتانێكی سه‌ركه‌ش و ده‌رچوو له گوێڕایه‌ڵی خوای گه‌وره، كه بیانه‌وێت هه‌واڵى ئاسمان بدزن و بۆ فاڵچى و جادووگه‌رانى بێنن ئه‌وا به‌و ئه‌ستێرانه لێیان ده‌درێت و ده‌سوتێنرێن.
Arabic explanations of the Qur’an:
لَّا يَسَّمَّعُونَ إِلَى ٱلۡمَلَإِ ٱلۡأَعۡلَىٰ وَيُقۡذَفُونَ مِن كُلِّ جَانِبٖ
[ لَا يَسَّمَّعُونَ إِلَى الْمَلَإِ الْأَعْلَى ] ناتوانن گوێ بگرن له فریشته‌كانى سه‌ره‌وه [ وَيُقْذَفُونَ مِنْ كُلِّ جَانِبٍ (٨) ] كه ئه‌گه‌ر گوێ بگرن ئه‌وه له هه‌موو لایه‌كه‌وه ئه‌و ئه‌ستێرانه‌یان تێده‌گیرێت.
Arabic explanations of the Qur’an:
إِلَّا مَنۡ خَطِفَ ٱلۡخَطۡفَةَ فَأَتۡبَعَهُۥ شِهَابٞ ثَاقِبٞ
[ إِلَّا مَنْ خَطِفَ الْخَطْفَةَ ] ته‌نها ئه‌گه‌ر یه‌كێك له‌و شه‌یتانانه قسه‌یه‌ك له قسه‌ی فریشته‌كان بڕفێنێت و بیداته شه‌یتانى خوار خۆى [ فَأَتْبَعَهُ شِهَابٌ ثَاقِبٌ (١٠) ] ئه‌وه دیسانه‌وه ئه‌ستێره‌یه‌كی گه‌شی سووتێنه‌ر پێی ده‌گات و ئه‌یسووتێنێ.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَٱسۡتَفۡتِهِمۡ أَهُمۡ أَشَدُّ خَلۡقًا أَم مَّنۡ خَلَقۡنَآۚ إِنَّا خَلَقۡنَٰهُم مِّن طِينٖ لَّازِبِۭ
[ فَاسْتَفْتِهِمْ أَهُمْ أَشَدُّ خَلْقًا أَمْ مَنْ خَلَقْنَا ] ئه‌ی محمد - صلی الله علیه وسلم - پرسیار له كافران بكه ئایا دروستكردنی ئه‌وان گه‌وره‌ترو به‌هێزتره، یاخود ئه‌و زه‌وی و ئاسمان و فریشته‌و دروستكراوه گه‌ورانه‌ی كه دروستمان كردووه، كه دان به‌م شته‌دا ده‌نێن ئیتر بۆ باوه‌ڕتان به زیندوو بوونه‌وه نیه؟ [ إِنَّا خَلَقْنَاهُمْ مِنْ طِينٍ لَازِبٍ (١١) ] ئێمه ئاده‌ممان دروست كردووه له قوڕێكی لینج كه ئه‌نووسێ به ده‌سته‌وه، واته: مرۆڤ دروستكراوێكی لاوازه بۆ باوه‌ڕیان به زیندووبوونه‌وه‌و تواناو ده‌سه‌ڵاتی خواى گه‌وره نیه.
Arabic explanations of the Qur’an:
أَءِذَا مِتۡنَا وَكُنَّا تُرَابٗا وَعِظَٰمًا أَءِنَّا لَمَبۡعُوثُونَ
[ أَإِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا وَعِظَامًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ (١٦) ] به‌دووری ئه‌زانن زیندوو ببنه‌وه‌و به‌درۆى ده‌زانن و ده‌ڵێن: كه ئێمه مردین و بووین به خۆڵ و ئێسقانه‌كانمان ڕزی ئایا له دوای ئه‌وه ئێمه زیندوو ئه‌كرێینه‌وه؟
Arabic explanations of the Qur’an:
فَإِنَّمَا هِيَ زَجۡرَةٞ وَٰحِدَةٞ فَإِذَا هُمۡ يَنظُرُونَ
{حاڵى كافران له رۆژى قیامه‌ت} [ فَإِنَّمَا هِيَ زَجْرَةٌ وَاحِدَةٌ ] ئه‌مه ته‌نها یه‌ك ده‌نگێكه كاتێك كه ئیسرافیل فووى دووه‌م ئه‌كات به كه‌ڕه‌نادا [ فَإِذَا هُمْ يَنْظُرُونَ (١٩) ] ئه‌وان هه‌ر هه‌موویان زیندوو ئه‌بنه‌وه‌و له گۆڕه‌كانیان ده‌رده‌چن، وه سزای خوای گه‌وره به چاوی خۆیان ئه‌بینن و ته‌ماشای ئه‌كه‌ن.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَقَالُواْ يَٰوَيۡلَنَا هَٰذَا يَوۡمُ ٱلدِّينِ
[ وَقَالُوا يَا وَيْلَنَا هَذَا يَوْمُ الدِّينِ (٢٠) ] ئه‌و كاته كافران كه باوه‌ڕیان به زیندوو بوونه‌وه نه‌بووه په‌شیمان ده‌بنه‌وه له رۆژیكدا كه په‌شیمانى دادى هیچ كه‌سێك نادات و سودى نیه‌و ئه‌ڵێن: هاوار بۆ خۆمان ئا ئه‌مه ڕۆژی سزا وه‌رگرتنه.
Arabic explanations of the Qur’an:
هَٰذَا يَوۡمُ ٱلۡفَصۡلِ ٱلَّذِي كُنتُم بِهِۦ تُكَذِّبُونَ
[ هَذَا يَوْمُ الْفَصْلِ الَّذِي كُنْتُمْ بِهِ تُكَذِّبُونَ (٢١) ] باوه‌ڕداران و فریشته‌كانیش وه‌كو سه‌رزه‌نشت كردن پێیان ئه‌ڵێن: ئه‌مه ڕۆژی بڕیاردان و یه‌كلا كردنه‌وه‌یه كه ئێوه له دونیادا به درۆتان ئه‌زانی
Arabic explanations of the Qur’an:
۞ ٱحۡشُرُواْ ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ وَأَزۡوَٰجَهُمۡ وَمَا كَانُواْ يَعۡبُدُونَ
[ احْشُرُوا الَّذِينَ ظَلَمُوا وَأَزْوَاجَهُمْ ] خوای گه‌وره فه‌رمان به فریشته‌كان ده‌كات كه كافران و موسڵمانان له یه‌كتر جیابكه‌نه‌وه‌و سته‌مكاران و كافران و هاوشێوه‌كانیان حه‌شر بكه‌ن و هه‌موویان كۆبكه‌نه‌وه به‌یه‌كه‌وه، یان زیناكار له‌گه‌ڵ زیناكارو، ریباخۆر له‌گه‌ڵ ریباخۆرو، مه‌ی خۆر له‌گه‌ڵ مه‌ى خۆردا حه‌شر بكه‌ن [ وَمَا كَانُوا يَعْبُدُونَ (٢٢) مِنْ دُونِ اللَّهِ ] وه ئه‌وانه‌یشی ئه‌مان جگه له خوای گه‌وره په‌رستوویانن خۆیان و په‌رستراوه‌كانیان كۆ بكه‌نه‌وه.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَقِفُوهُمۡۖ إِنَّهُم مَّسۡـُٔولُونَ
[ وَقِفُوهُمْ إِنَّهُمْ مَسْئُولُونَ (٢٤) ] وه ڕایانبگرن و به‌ندیان بكه‌ن بۆ لێپرسینه‌وه له وته‌و كرده‌وه‌كانی دونیایان له‌به‌ر ئه‌وه‌ی ئه‌مانه لێپرسراون، له مافى خواى گه‌وره یه‌كه‌م شت پرسیار له مرۆڤ ده‌كرێت له‌سه‌ر نوێژه‌كانى، وه له مافى خه‌ڵكى پرسیارى لێده‌كرێت له‌سه‌ر خوێن رژاندن و كوشتن، وه دوو پێى هیچ كه‌سێك ناجولێت تا پرسیارى ته‌مه‌ن و گه‌نجێتى لێنه‌كرێت له چیدا به‌سه‌ری بردووه، وه ماڵ و سه‌روه‌ت و سامانى چۆن په‌یداى كردووه‌و له چیدا سه‌رفى كردووه، وه زانست و زانیاریه‌كه‌ى گه‌یاندۆتى و كارى پێكردووه یان نا، وه پرسیارى هاوڕێكانى لێده‌كرێت هاوڕێتى كه‌سانى دیندارو خواپه‌رست و ره‌وشت به‌رزى كردووه یان به پێچه‌وانه‌وه.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَأَقۡبَلَ بَعۡضُهُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖ يَتَسَآءَلُونَ
{مشتومڕو گفتوگۆى سه‌ركرده‌كان و شوێنكه‌وتوانیان له‌ناو ئاگرى دۆزه‌خدا} [ وَأَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ يَتَسَاءَلُونَ (٢٧) ] وه شوێنكه‌وتوان و سه‌ركرده‌كان هه‌ندێكیان پرسیار له هه‌ندێكی تریان ئه‌كه‌ن وه‌كو لۆمه‌و سه‌رزه‌نشت كردن.
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالُوٓاْ إِنَّكُمۡ كُنتُمۡ تَأۡتُونَنَا عَنِ ٱلۡيَمِينِ
[ قَالُوا إِنَّكُمْ كُنْتُمْ تَأْتُونَنَا عَنِ الْيَمِينِ (٢٨) ] شوێنكه‌وتوان به ده‌سه‌ڵاتداران ده‌ڵێن: ئێوه له‌لای ڕاسته‌وه بۆمان ئه‌هاتن و واتان نیشان ئه‌دا كه دینی حه‌ق و ڕاست لای ئێوه‌یه‌و نه‌تانهێشت ئێمه موسڵمان بین و ئیمان بێنین و كرده‌وه‌ى چاك بكه‌ین، یاخود ئێوه تواناو ده‌سه‌ڵاتتان هه‌بوو ئێمه بێده‌سه‌ڵات بووین و به‌زۆر زاڵ بوون به‌سه‌رماندا، یاخود كافران به شه‌یتانه‌كان ده‌ڵێن: ئێوه له لاى خێرو حه‌ق و چاكه‌وه بۆ ئێمه هاتن و ئێمه‌تان سارد ده‌كرده‌وه لێى و قه‌ده‌غه‌تان ده‌كردین لێى و باتڵتان بۆ ده‌رازاندینه‌وه تا بچینه سه‌رى.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَا كَانَ لَنَا عَلَيۡكُم مِّن سُلۡطَٰنِۭۖ بَلۡ كُنتُمۡ قَوۡمٗا طَٰغِينَ
[ وَمَا كَانَ لَنَا عَلَيْكُمْ مِنْ سُلْطَانٍ ] وه ئێمه هیچ تواناو ده‌سه‌ڵاتێكمان به‌سه‌ر ئێوه‌دا نه‌بوو كه به زۆر كافرتان بكه‌ین، یان هیچ به‌ڵگه‌مان پێ نه‌بوو له‌سه‌ر راستێتى ئه‌وه‌ى كه ئێوه‌مان بانگ كرد بۆى [ بَلْ كُنْتُمْ قَوْمًا طَاغِينَ (٣٠) ] به‌ڵكو ئێوه خۆتان كه‌سانێك بوون سنووری خوای گه‌وره‌تان به‌زاندبوو له كوفرو گومڕاییدا، بۆ وه‌ڵامى ئێمه‌تان دایه‌وه‌و شوێنمان كه‌وتن؟
Arabic explanations of the Qur’an:
إِنَّا كَذَٰلِكَ نَفۡعَلُ بِٱلۡمُجۡرِمِينَ
Arabic explanations of the Qur’an:
إِنَّهُمۡ كَانُوٓاْ إِذَا قِيلَ لَهُمۡ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا ٱللَّهُ يَسۡتَكۡبِرُونَ
[ إِنَّهُمْ كَانُوا إِذَا قِيلَ لَهُمْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ يَسْتَكْبِرُونَ (٣٥) ] ئه‌وان له دونیادا كاتێك كه پێیان بووترایه بڵێن: (لا إله إلا الله) خۆیان به گه‌وره ئه‌زانی له وه‌رگرتنی حه‌ق و (لا إله إلا الله) داو نه‌یانده‌وت و شوێنی نه‌ده‌كه‌وتن.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَيَقُولُونَ أَئِنَّا لَتَارِكُوٓاْ ءَالِهَتِنَا لِشَاعِرٖ مَّجۡنُونِۭ
[ وَيَقُولُونَ أَئِنَّا لَتَارِكُو آلِهَتِنَا لِشَاعِرٍ مَجْنُونٍ (٣٦) ] وه ئه‌یانووت: ئایا ئێمه واز له خواكانی خۆمان بێنین له‌به‌ر قسه‌ی شاعیرێكی شێت، كه مه‌به‌ستیان پێغه‌مبه‌ری خوا - صلی الله علیه وسلم - بوو.
Arabic explanations of the Qur’an:
بَلۡ جَآءَ بِٱلۡحَقِّ وَصَدَّقَ ٱلۡمُرۡسَلِينَ
[ بَلْ جَاءَ بِالْحَقِّ وَصَدَّقَ الْمُرْسَلِينَ (٣٧) ] خوای گه‌وره به‌رگرى له پێغه‌مبه‌ره‌كه‌ى - صلی الله علیه وسلم - ده‌كات و به درۆیان ده‌خاته‌وه‌و ئه‌فه‌رمووێ: به‌ڵكو پێغه‌مبه‌ری خوا - صلی الله علیه وسلم - حه‌ق و ته‌وحیدی هێناوه وه پێغه‌مبه‌رانی پێش خۆیشی به‌ڕاست داناوه.
Arabic explanations of the Qur’an:
إِنَّكُمۡ لَذَآئِقُواْ ٱلۡعَذَابِ ٱلۡأَلِيمِ
[ إِنَّكُمْ لَذَائِقُو الْعَذَابِ الْأَلِيمِ (٣٨) ] به دڵنیایى ده‌بێت ئێوه ئه‌و سزا به‌ئێش و ئازاره‌ى ئاگرى دۆزه‌خ بچێژن[ وَمَا تُجْزَوْنَ إِلَّا مَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ (٣٩) ] وه سزایش ناچێژن و سزاش نادرێنه‌وه ته‌نها به‌هۆی ئه‌و كرده‌وه خراپانه‌ی خۆتانه‌وه نه‌بێت له كوفرو تاوان و سه‌رپێچی.
Arabic explanations of the Qur’an:
إِلَّا عِبَادَ ٱللَّهِ ٱلۡمُخۡلَصِينَ
[ إِلَّا عِبَادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ (٤٠) ] ته‌نها به‌نده دڵسۆزه‌كانی خوای گه‌وره نه‌بێت كه به تاك و ته‌نها خوایان په‌رستووه به دڵسۆزی و نیازپاكى یه‌وه ئه‌وان سزا ناچێژن و لێپرسینه‌وه‌یان له‌گه‌ڵدا ناكرێت، به‌ڵكو خواى گه‌وره لێیان خۆش ده‌بێت.
Arabic explanations of the Qur’an:
فِي جَنَّٰتِ ٱلنَّعِيمِ
Arabic explanations of the Qur’an:
وَعِندَهُمۡ قَٰصِرَٰتُ ٱلطَّرۡفِ عِينٞ
[ وَعِنْدَهُمْ قَاصِرَاتُ الطَّرْفِ عِينٌ (٤٨) ] وه حۆریان بۆ هه‌یه كه چاویان كورت ئه‌كه‌نه‌وه له‌سه‌ر مێرده‌كانیان و ته‌نها ته‌ماشای ئه‌وان ده‌كه‌ن و بۆ لای جگه له‌وان ناچن، (عین) یش واته: چاویان یه‌كجار گه‌وره‌و جوانه.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَأَقۡبَلَ بَعۡضُهُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖ يَتَسَآءَلُونَ
{خۆپاراستن له هاوڕێى خراپ} [ فَأَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ يَتَسَاءَلُونَ (٥٠) ] ئینجا به‌هه‌شتیانیش روو له یه‌كترى ده‌كه‌ن و هه‌ندێكیان پرسیار له هه‌ندێكی تریان ئه‌كه‌ن: ئه‌وه ئێوه له دونیا چۆن بوونه؟
Arabic explanations of the Qur’an:
أَءِذَا مِتۡنَا وَكُنَّا تُرَابٗا وَعِظَٰمًا أَءِنَّا لَمَدِينُونَ
[ أَإِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا وَعِظَامًا أَإِنَّا لَمَدِينُونَ (٥٣) ] ئایا ئێمه ئه‌گه‌ر بمرین و ببین به خۆڵ و ئێسقانه‌كانمان بڕزێ ئایا ئێمه سه‌رله‌نوێ زیندوو ئه‌بینه‌وه‌و لێپرسینه‌وه‌مان له‌گه‌ڵدا ده‌كرێت و سزا ده‌درێین له‌سه‌ر كرده‌وه‌كانمان؟!
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالَ تَٱللَّهِ إِن كِدتَّ لَتُرۡدِينِ
[ قَالَ تَاللَّهِ إِنْ كِدْتَ لَتُرْدِينِ (٥٦) ] قسه‌ی له‌گه‌ڵدا ئه‌كات و ئه‌ڵێ: سوێند به‌خوای گه‌وره نزیك بوو منیش له‌گه‌ڵ خۆتدا فڕێ بده‌یته ناو ئاگری دۆزه‌خه‌وه ئه‌گه‌ر به قسه‌تم بكردایه‌و شوێنت بكه‌وتمایه، (ئه‌م ئایه‌ته به‌ڵگه‌یه له‌سه‌ر ئه‌وه‌ى به‌هه‌شتیان ده‌توانن ته‌ماشاى ناو دۆزه‌خ بكه‌ن و دۆزه‌خیه‌كان ببینن و بیانناسنه‌وه‌و قسه‌یان له‌گه‌ڵدا بكه‌ن).
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَوۡلَا نِعۡمَةُ رَبِّي لَكُنتُ مِنَ ٱلۡمُحۡضَرِينَ
[ وَلَوْلَا نِعْمَةُ رَبِّي لَكُنْتُ مِنَ الْمُحْضَرِينَ (٥٧) ] وه ئه‌گه‌ر فه‌زڵ و چاكه‌و ڕه‌حمه‌ت و نیعمه‌تی خوای گه‌وره نه‌بوایه به‌سه‌ر منه‌وه كه هیدایه‌تی دام و رێنمایى كردم بۆ یه‌كخواپه‌رستى وه پاراستمی له گومڕایی ئه‌وه منیش ئێستا له‌گه‌ڵ تۆدا له‌ناو ئاگری دۆزه‌خدا ئاماده ئه‌بووم و له ئاماده بووان ئه‌بووم، (پێویسته مرۆڤى موسڵمان خۆى له هاوڕێى خراپ دوور بخاته‌وه تا له‌گه‌ڵ خۆیدا بۆ دۆزه‌خى نه‌بات).
Arabic explanations of the Qur’an:
لِمِثۡلِ هَٰذَا فَلۡيَعۡمَلِ ٱلۡعَٰمِلُونَ
[ لِمِثْلِ هَذَا فَلْيَعْمَلِ الْعَامِلُونَ (٦١) ] خواى گه‌وره‌یش ده‌فه‌رمێت: ئه‌وانه‌ی كه كرده‌وه‌ى چاك ئه‌كه‌ن با بۆ ئه‌م پاداشته گه‌وره‌و بازرگانیه سه‌ركه‌وتووه كار بكه‌ن نه‌ك بۆ دونیایه‌ك كه كۆتایی دێت و ئه‌بڕێته‌وه.
Arabic explanations of the Qur’an:
أَذَٰلِكَ خَيۡرٞ نُّزُلًا أَمۡ شَجَرَةُ ٱلزَّقُّومِ
{دارى شه‌قنه‌بوت خۆراكى دۆزه‌خییه‌كانه} [ أَذَلِكَ خَيْرٌ نُزُلًا أَمْ شَجَرَةُ الزَّقُّومِ (٦٢) ] ئایا ئه‌م به‌هه‌شته كه پڕه له نازو نیعمه‌ت و شوێنی ڕێز لێنانه باشتره یاخود ئاگرى دۆزه‌خ كه داری زه‌قومى تیایه‌و خواردنی دۆزه‌خیه‌كانه؟
Arabic explanations of the Qur’an:
فَإِنَّهُمۡ لَأٓكِلُونَ مِنۡهَا فَمَالِـُٔونَ مِنۡهَا ٱلۡبُطُونَ
[ فَإِنَّهُمْ لَآكِلُونَ مِنْهَا فَمَالِئُونَ مِنْهَا الْبُطُونَ (٦٦) ] دۆزه‌خییه‌كان له‌و داری زه‌قوم و ژه‌قنه‌بووته ئه‌خۆن تا سكیانی لێ پڕ ئه‌كه‌ن له‌به‌ر ئه‌وه‌ی زۆر برسیانه‌و هیچ خواردنێكى ترى لێ نییه.
Arabic explanations of the Qur’an:
ثُمَّ إِنَّ لَهُمۡ عَلَيۡهَا لَشَوۡبٗا مِّنۡ حَمِيمٖ
[ ثُمَّ إِنَّ لَهُمْ عَلَيْهَا لَشَوْبًا مِنْ حَمِيمٍ (٦٧) ] پاشان له‌به‌ر ئه‌وه‌ی كه زۆر له‌و داره ئه‌خۆن ئینجا تینوویانه پاشان خوای گه‌وره ئاوێكی كوڵاویان ئه‌داتێ كه به ئاگری دۆزه‌خ كوڵاوه‌و تێكه‌ڵ به برین و زوخاوى دۆزه‌خیه‌كان كراوه كه له‌لاشه‌یان ده‌چۆڕێته‌وه‌و هه‌موو لاشه و پێست و ناو سكیان ئه‌تاوێنێته‌وه، پێغه‌مبه‌ر - صلی الله علیه وسلم - ئه‌م ئایه‌ته‌ى خوێنده‌وه‌و فه‌رمووی: (ئه‌گه‌ر ته‌نها دڵۆپێكی ئه‌و زه‌قومه بخرێته ناو ده‌ریاكانی دونیاوه ئه‌وه ژیان له خه‌ڵكی سه‌ر رووى زه‌وی تێك ئه‌دات، ئه‌ی ئیتر چۆن ئه‌گه‌ر كه‌سێك ئه‌وه خواردنه‌كه‌ی بێت) په‌نا به‌خوای گه‌وره‌و بمانپارێزێت.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَقَدۡ نَادَىٰنَا نُوحٞ فَلَنِعۡمَ ٱلۡمُجِيبُونَ
{وه‌ڵامدانه‌وه‌ى نوح پێغه‌مبه‌ر - صلی الله علیه وسلم - } [ وَلَقَدْ نَادَانَا نُوحٌ فَلَنِعْمَ الْمُجِيبُونَ (٧٥) ] وه كاتێكیش كه نوح - صلی الله علیه وسلم - نۆسه‌دو په‌نجا ساڵ بانگه‌وازى نه‌ته‌وه‌كه‌ى كرد ته‌نها كه‌مێكیان باوه‌ڕیان هێناو لێیان بێئومێد بوو، بانگی له ئێمه كردو لێمان پاڕایه‌وه ئێمه‌یش باشترین وه‌ڵامده‌ره‌وه بووین بۆ نوح و - صلی الله علیه وسلم - دوعاكه‌یمان قبووڵ كردو قه‌ومه‌كه‌یمان له‌ناوبرد.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَنَجَّيۡنَٰهُ وَأَهۡلَهُۥ مِنَ ٱلۡكَرۡبِ ٱلۡعَظِيمِ
[ وَنَجَّيْنَاهُ وَأَهْلَهُ مِنَ الْكَرْبِ الْعَظِيمِ (٧٦) ] وه خۆی و شوێنكه‌وتوانیمان ڕزگار كرد له‌و ناخۆشیه قورسه گه‌وره‌یه كه ئازاردان و به درۆزانین بوو، یان نوقم كردن و غه‌رق بوون بوو له‌ناو ئاوه‌كه‌دا.
Arabic explanations of the Qur’an:
۞ وَإِنَّ مِن شِيعَتِهِۦ لَإِبۡرَٰهِيمَ
{به‌سه‌رهاتى ئیبراهیم پێغه‌مبه‌ر - صلی الله علیه وسلم - و قه‌ومه‌كه‌ى} [ وَإِنَّ مِنْ شِيعَتِهِ لَإِبْرَاهِيمَ (٨٣) ] وه ئیبراهیمش - صلی الله علیه وسلم - له‌سه‌ر دین و په‌یڕه‌و و رێبازه‌كه‌ی نوح - صلی الله علیه وسلم - بووه له ته‌وحیدو یه‌كخواپه‌رستی و ئیمان هێنان و كرده‌وه‌ى چاك.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَمَا ظَنُّكُم بِرَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
[ فَمَا ظَنُّكُمْ بِرَبِّ الْعَالَمِينَ (٨٧) ] ئه‌ی ئێوه گومانتان چیه به په‌روه‌ردگارى هه‌موو جیهان كاتێك رووبه‌ڕووی ببنه‌وه چیتان به‌سه‌ر بێنێ كه ئێوه عیباده‌تی جگه له‌و ئه‌كه‌ن، واته: چاوه‌ڕوانى سزاى سه‌خت و هه‌میشه‌یى ئاگرى دۆزه‌خ بن.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَنَظَرَ نَظۡرَةٗ فِي ٱلنُّجُومِ
Arabic explanations of the Qur’an:
فَقَالَ إِنِّي سَقِيمٞ
[ فَقَالَ إِنِّي سَقِيمٌ (٨٩) ] كاتێك ئه‌وان جه‌ژنیان هه‌بوو وتیان ئه‌چینه ده‌ره‌وه‌ى شار بۆ ئاهه‌نگ گێڕان تۆیش له‌گه‌ڵماندا وه‌ره، ئیبراهیم - صلی الله علیه وسلم - وتی: من نه‌خۆشم، یاخود نه‌خۆشی تاعونم هه‌یه بۆ ئه‌وه‌ى ئه‌وان وازى لێبێنن و له ترسى تووش بوون لێى دوور بكه‌ونه‌وه، یاخود واته: من لاوازم، یاخود مه‌به‌ستى نه‌خۆشى مردن بوو له داهاتوودا، یاخود دڵم نه‌خۆشه له‌و بتانه‌ى كه ئێوه ده‌یانپه‌رستن، پێغه‌مبه‌ر - صلی الله علیه وسلم - ده‌فه‌رمێت: (ئیبراهیم - صلی الله علیه وسلم - ته‌نها سێ جار ناڕاستى وتووه: دووانیان له‌به‌ر خوا بوو كه وتى: نه‌خۆشم، وه بته‌كانى شكاند وتى: بته گه‌وره‌كه شكاندوونى، وه جارێكیش بۆ پاراستنى ساره‌ى خێزانى بوو له ده‌ستى پاشاكه كه وتى: خوشكمه) و مه‌به‌ستى خوشكى دینى بوو
Arabic explanations of the Qur’an:
فَرَاغَ إِلَىٰٓ ءَالِهَتِهِمۡ فَقَالَ أَلَا تَأۡكُلُونَ
[ فَرَاغَ إِلَى آلِهَتِهِمْ ] كاتێك كه كه‌س دیار نه‌ما ئه‌میش به خێرایى و نهێنى ڕۆیشت بۆ لای خواكانیان [ فَقَالَ أَلَا تَأْكُلُونَ (٩١) ] خواردنێكی زۆریان بۆ دانرابوو ئه‌میش وه‌كو گاڵته‌پێكردن و سووكایه‌تی پێكردن پێی وتن ئایا ئێوه له‌م خواردنانه ناخۆن؟
Arabic explanations of the Qur’an:
مَا لَكُمۡ لَا تَنطِقُونَ
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالُواْ ٱبۡنُواْ لَهُۥ بُنۡيَٰنٗا فَأَلۡقُوهُ فِي ٱلۡجَحِيمِ
{هه‌وڵى سوتاندنى ئیبراهیم پێغه‌مبه‌ر - صلی الله علیه وسلم - ده‌درێت} [ قَالُوا ابْنُوا لَهُ بُنْيَانًا فَأَلْقُوهُ فِي الْجَحِيمِ (٩٧) ] ئه‌وانیش وتیان: خانوو خه‌نده‌قێكى گه‌وره‌ی بۆ دروست بكه‌ن وه ئاگرێكی گه‌وره‌ی تیا بكه‌نه‌وه وه له دووره‌وه هه‌ڵی بده‌نه ناویه‌وه له‌به‌ر ئه‌وه‌ی ئاگره‌كه یه‌كجار گه‌وره بوو نه‌یانئه‌توانی لێی نزیك ببنه‌وه‌و هه‌ڵی بده‌نه ناوی، بۆیه له دووره‌وه به مه‌نجه‌نیق هه‌ڵیاندایه ناوى
Arabic explanations of the Qur’an:
فَأَرَادُواْ بِهِۦ كَيۡدٗا فَجَعَلۡنَٰهُمُ ٱلۡأَسۡفَلِينَ
[ فَأَرَادُوا بِهِ كَيْدًا فَجَعَلْنَاهُمُ الْأَسْفَلِينَ (٩٨) ] ئه‌وان نه‌خشه‌و پیلانیان دانا به‌ڵام ئێمه ئه‌وانمان ژێر خست و هیچیان بۆ نه‌كرا، وه ئاگره‌كه ساردو سه‌لامه‌ت بوو ئیبراهیم - صلی الله علیه وسلم - لێی هاته ده‌ره‌وه.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَبَشَّرۡنَٰهُ بِغُلَٰمٍ حَلِيمٖ
[ فَبَشَّرْنَاهُ بِغُلَامٍ حَلِيمٍ (١٠١) ] منداڵێكمان پێی به‌خشی كه ئیسماعیل - صلی الله علیه وسلم - بوو كه دواتر منداڵێكی حه‌لیم و هێمن و ئارام و له‌سه‌رخۆ بوو، ئارامى گرت و رازى بوو كه باوكى سه‌ری ببڕێت، وه یه‌كه‌م منداڵى بوو، وه له ئیسحاق - صلی الله علیه وسلم - گه‌وره‌تر بوو.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَلَمَّا بَلَغَ مَعَهُ ٱلسَّعۡيَ قَالَ يَٰبُنَيَّ إِنِّيٓ أَرَىٰ فِي ٱلۡمَنَامِ أَنِّيٓ أَذۡبَحُكَ فَٱنظُرۡ مَاذَا تَرَىٰۚ قَالَ يَٰٓأَبَتِ ٱفۡعَلۡ مَا تُؤۡمَرُۖ سَتَجِدُنِيٓ إِن شَآءَ ٱللَّهُ مِنَ ٱلصَّٰبِرِينَ
{ئیبراهیم پێغه‌مبه‌ر - صلی الله علیه وسلم - له خه‌ودا ئیسماعیلى كوڕى - صلی الله علیه وسلم - سه‌رده‌بڕێت} [ فَلَمَّا بَلَغَ مَعَهُ السَّعْيَ قَالَ يَا بُنَيَّ إِنِّي أَرَى فِي الْمَنَامِ أَنِّي أَذْبَحُكَ فَانْظُرْ مَاذَا تَرَى ] كاتێك كه ئیسماعیل - صلی الله علیه وسلم - پێ گه‌یشت وه له‌گه‌ڵیدا ئه‌هات و ئه‌ڕۆیشت ئیبراهیم - صلی الله علیه وسلم - وتی: ئه‌ی كوڕی خۆم من له خه‌ودا ئه‌بینم كه سه‌رت ئه‌بڕم تۆیش ته‌ماشا بكه بزانه بۆچوونت چیه‌و وه‌ڵامت چیه؟ (له‌به‌ر ئه‌وه‌ی خه‌وی پێغه‌مبه‌ران وه‌حیه‌و له‌لایه‌ن خوای گه‌وره‌وه‌یه) [ قَالَ يَا أَبَتِ افْعَلْ مَا تُؤْمَرُ ] ئه‌ویش به بێ دوودڵى فه‌رمووی: ئه‌ی باوكی خۆم ئه‌وه‌ی فه‌رمانت پێكراوه له‌لایه‌ن خوای گه‌وره‌وه جێبه‌جێی بكه [ سَتَجِدُنِي إِنْ شَاءَ اللَّهُ مِنَ الصَّابِرِينَ (١٠٢) ] (إن شاء الله) ئه‌بینی من له ئارامگرانم و ئارام ئه‌گرم له‌سه‌ر فه‌رمانی خوای گه‌وره‌و سه‌رم ببڕه.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَلَمَّآ أَسۡلَمَا وَتَلَّهُۥ لِلۡجَبِينِ
[ فَلَمَّا أَسْلَمَا ] كاتێك كه هه‌ردووكیان ملكه‌چ و ته‌سلیمی فه‌رمانی خوای گه‌وره بوون [ وَتَلَّهُ لِلْجَبِينِ (١٠٣) ] وه له‌سه‌ر ناوچه‌وان و ڕووی ڕایخست له‌سه‌ر زه‌ویه‌كه بۆ ئه‌وه‌ی له پشته‌وه سه‌ری ببڕێ و ده‌موچاوى نه‌بینێت تا ئاسانتر بێت، كه له (مینا) بووه.
Arabic explanations of the Qur’an:
قَدۡ صَدَّقۡتَ ٱلرُّءۡيَآۚ إِنَّا كَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلۡمُحۡسِنِينَ
[ قَدْ صَدَّقْتَ الرُّؤْيَا ] به‌ڕاستی تۆ خه‌وه‌كه‌ت جێبه‌جێ كردو ڕاستگۆ بوویت و خه‌وه‌كه‌ت به‌ڕاست دانا [ إِنَّا كَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ (١٠٥) ] ئێمه به‌م شێوازه پاداشتی چاكه‌كاران ئه‌ده‌ینه‌وه‌و ئه‌وه‌ى گوێڕایه‌ڵیمان بكات ناخۆشى و ته‌نگانه‌ى له‌سه‌ر لاده‌به‌ین و ده‌روى خێرى لێده‌كه‌ینه‌وه.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَفَدَيۡنَٰهُ بِذِبۡحٍ عَظِيمٖ
{خواى گه‌وره له جیاتى ئیسماعیل - صلی الله علیه وسلم - به‌رانێك ده‌نێرێت} [ وَفَدَيْنَاهُ بِذِبْحٍ عَظِيمٍ (١٠٧) ] وه خوای گه‌وره له جیاتی ئیسماعیل - صلی الله علیه وسلم - به‌رانێكی شاخدارى له به‌هه‌شته‌وه بۆ ئیبراهیم - صلی الله علیه وسلم - نارد تا له جیاتی ئیسماعیلی كوڕی - صلی الله علیه وسلم - سه‌ری ببڕێت، (له‌م كاته‌وه قوربانى كردن ته‌شریع بووه‌و عیباده‌تێكى گه‌وره‌یه‌و پێغه‌مبه‌رى خوا - صلی الله علیه وسلم - هه‌موو ساڵێك دوو به‌رانى شاخدارى ره‌ش و سپى كردووه به قوربانى و پێویسته ئه‌وه‌ى تواناى هه‌بێت قوربانى بكات).
Arabic explanations of the Qur’an:
سَلَٰمٌ عَلَىٰٓ إِبۡرَٰهِيمَ
Arabic explanations of the Qur’an:
كَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلۡمُحۡسِنِينَ
Arabic explanations of the Qur’an:
وَبَشَّرۡنَٰهُ بِإِسۡحَٰقَ نَبِيّٗا مِّنَ ٱلصَّٰلِحِينَ
[ وَبَشَّرْنَاهُ بِإِسْحَاقَ نَبِيًّا مِنَ الصَّالِحِينَ (١١٢) ] وه له دوای ئیسماعیل - صلی الله علیه وسلم - موژده‌مان پێدا به كوڕێكی تر كه ناوی ئیسحاق - صلی الله علیه وسلم - بووه، وه له داهاتوودا ده‌بێت به پێغه‌مبه‌رێك له پیاوچاكان.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَبَٰرَكۡنَا عَلَيۡهِ وَعَلَىٰٓ إِسۡحَٰقَۚ وَمِن ذُرِّيَّتِهِمَا مُحۡسِنٞ وَظَالِمٞ لِّنَفۡسِهِۦ مُبِينٞ
[ وَبَارَكْنَا عَلَيْهِ وَعَلَى إِسْحَاقَ ] وه به‌ره‌كه‌تیشمان دابه‌زانده سه‌ریان و خسته ناو نه‌وه‌كانیه‌وه‌و منداڵمان زۆر كردن، وه له نه‌وه‌ی ئیسحاقیش كه‌سانی تر ده‌بن به پێغه‌مبه‌ر [ وَمِنْ ذُرِّيَّتِهِمَا مُحْسِنٌ وَظَالِمٌ لِنَفْسِهِ مُبِينٌ (١١٣) ] له نه‌وه‌ی ئه‌مانیش هه‌بووه چاكه‌كار بووه، وه هه‌یشبووه تاوانبارو خراپه‌كار بووه، وه‌كو یه‌هودو نه‌صارا له نه‌وه‌ی ئیسحاق بوونه‌و خراپه‌كار بوونه كه به ئاشكرا خراپه‌یان كردووه
Arabic explanations of the Qur’an:
وَنَجَّيۡنَٰهُمَا وَقَوۡمَهُمَا مِنَ ٱلۡكَرۡبِ ٱلۡعَظِيمِ
[ وَنَجَّيْنَاهُمَا وَقَوْمَهُمَا مِنَ الْكَرْبِ الْعَظِيمِ (١١٥) ] وه خۆیان و قه‌ومه‌كه‌یانمان له‌و ناخۆشیه گه‌وره‌یه ڕزگار كرد كه فیرعه‌ون كردبوونی به كۆیله، یاخود له غه‌رق كردنی ئاوه‌كه ڕزگارمان كردن.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِنَّ إِلۡيَاسَ لَمِنَ ٱلۡمُرۡسَلِينَ
{بانگه‌وازى ئیلیاس پێغه‌مبه‌ر - صلی الله علیه وسلم - } [ وَإِنَّ إِلْيَاسَ لَمِنَ الْمُرْسَلِينَ (١٢٣) ] وه ئیلیاسیش - صلی الله علیه وسلم - پێغه‌مبه‌رێكی تر بووه له پێغه‌مبه‌ره‌كانی به‌نى ئیسرائیل، یان وتراوه: ئیدریس - صلی الله علیه وسلم - بووه.
Arabic explanations of the Qur’an:
أَتَدۡعُونَ بَعۡلٗا وَتَذَرُونَ أَحۡسَنَ ٱلۡخَٰلِقِينَ
[ أَتَدْعُونَ بَعْلًا ] ئایا ئێوه عیباده‌ت بۆ (به‌عل) ئه‌كه‌ن كه ناوی بتێك بووه، یان ناوی ئافره‌تێك بووه په‌رستوویانه، یان ناوی په‌روه‌ردگار بووه‌و بتێكتان كردووه به په‌روه‌ردگار [ وَتَذَرُونَ أَحْسَنَ الْخَالِقِينَ (١٢٥) ] وه وازتان له باشترین دروستكار هێناوه كه خوای گه‌وره‌یه‌و عیباده‌تی ئه‌و ناكه‌ن، كه ته‌نها ئه‌و په‌رستراوى حه‌قه‌و شایانى په‌رستنه‌و په‌رستراوه‌كانى تر پوچه‌ڵ و بێبنه‌مان.
Arabic explanations of the Qur’an:
ثُمَّ دَمَّرۡنَا ٱلۡأٓخَرِينَ
Arabic explanations of the Qur’an:
وَبِٱلَّيۡلِۚ أَفَلَا تَعۡقِلُونَ
[ وَبِاللَّيْلِ ] وه به شه‌وانیش هه‌ر به گه‌ڕانه‌وه‌تان له شامدا به‌سه‌ریاندا تێئه‌په‌ڕن [ أَفَلَا تَعْقِلُونَ (١٣٨) ] ئه‌وه بۆ په‌ندو ئامۆژگاری وه‌رناگرن بزانن خوای گه‌وره چۆن سزای دان دوایی سزای ئێوه‌ش ئه‌دات ئه‌گه‌ر ئیمان نه‌هێنن، خواى گه‌وره شوێنه‌كه‌ى كردن به ده‌ریاچه‌یه‌كى پیسى بۆگه‌نى ناشیرین.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِنَّ يُونُسَ لَمِنَ ٱلۡمُرۡسَلِينَ
{یونس پێغه‌مبه‌ر - صلی الله علیه وسلم - فڕێ ده‌درێته ناو ده‌ریاوه} [ وَإِنَّ يُونُسَ لَمِنَ الْمُرْسَلِينَ (١٣٩) ] وه (یونس)یش - صلی الله علیه وسلم - كه (ذا النون)ی پێ وتراوه به دڵنیایى یه‌كێك بووه له پێغه‌مبه‌رانی خوای گه‌وره.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَسَاهَمَ فَكَانَ مِنَ ٱلۡمُدۡحَضِينَ
[ فَسَاهَمَ ] نزیك بووه كه‌شتییه‌كه نوقم بێت تیرو پشكیان كرد بۆ ئه‌وه‌ی هه‌موویان نقوم نه‌بن كه‌سێك فڕێ بده‌نه ناو ئاوه‌كه بۆ ئه‌وه‌ی كه‌شتیه‌كه ڕزگاری بێت [ فَكَانَ مِنَ الْمُدْحَضِينَ (١٤١) ] كاتێك كه تیروپشك كرا سآ جار یونس - صلی الله علیه وسلم - ده‌رچوو وه فڕێیان دایه ناو ده‌ریاكه‌وه.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَلَوۡلَآ أَنَّهُۥ كَانَ مِنَ ٱلۡمُسَبِّحِينَ
[ فَلَوْلَا أَنَّهُ كَانَ مِنَ الْمُسَبِّحِينَ (١٤٣) ] ئه‌گه‌ر یونس - صلی الله علیه وسلم - له‌ناو سكی نه‌هه‌نگه‌كه ته‌سبیحاتی خوای گه‌وره‌ی نه‌كردایه یان نوێژی نه‌كردایه، ئه‌ووترێ: پێشترو له‌ناو سكى نه‌هه‌نگه‌كه‌یش نوێژو زیكری خوای گه‌وره‌ی كردووه.
Arabic explanations of the Qur’an:
۞ فَنَبَذۡنَٰهُ بِٱلۡعَرَآءِ وَهُوَ سَقِيمٞ
{یونس پێغه‌مبه‌ر - صلی الله علیه وسلم - رزگارى ده‌بێت} [ فَنَبَذْنَاهُ بِالْعَرَاءِ وَهُوَ سَقِيمٌ (١٤٥) ] خوای گه‌وره فه‌رمانی كرد به نه‌هه‌نگه‌كه له ده‌مییه‌وه فڕێی دایه ده‌شت و شوێنێكی چۆڵه‌وه كه هیچ رووه‌كى لێنه‌بوو، وه لاوازو نه‌خۆش بوو جلوبه‌رگی له‌به‌ردا نه‌مابوو.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَـَٔامَنُواْ فَمَتَّعۡنَٰهُمۡ إِلَىٰ حِينٖ
[ فَآمَنُوا ] دوای ئه‌وه‌ی كه نیشانه‌ی پێغه‌مبه‌رایه‌تیان بینی، یاخود هه‌ندێك له نیشانه‌كانی سزای خوای گه‌وره‌یان بینی هه‌موویان ئیمانیان هێناو خوای گه‌وره سزای نه‌دان [ فَمَتَّعْنَاهُمْ إِلَى حِينٍ (١٤٨) ] وه ژیانماندن تا كۆتایی ئه‌جه‌ل و كاتی دیاریكراوی خۆیان.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَٱسۡتَفۡتِهِمۡ أَلِرَبِّكَ ٱلۡبَنَاتُ وَلَهُمُ ٱلۡبَنُونَ
{كافران بوهتان بۆ خواى گه‌وره ده‌كه‌ن } [ فَاسْتَفْتِهِمْ ] ئه‌ی محمد - صلی الله علیه وسلم - تۆ پرسیار له كافرانى قوڕه‌یش بكه وه‌كو به‌رهه‌ڵستى كردن و نكوڵى كردن [ أَلِرَبِّكَ الْبَنَاتُ وَلَهُمُ الْبَنُونَ (١٤٩) ] ئایا ئه‌وان بۆچى ئه‌ڵێن: مه‌لائیكه‌ت كچی خوای گه‌وره‌یه له‌كاتێكدا بۆ خۆیان ڕازی نابن كچیان ببێت و كچ زینده به‌چاڵ ئه‌كه‌ن ئایا خوای گه‌وره كچی هه‌یه‌و ئه‌وان كوڕیان هه‌یه! چۆن به شتێك بۆ خۆیان ڕازی نابن ئه‌یده‌نه پاڵ خوای گه‌وره.
Arabic explanations of the Qur’an:
أَمۡ خَلَقۡنَا ٱلۡمَلَٰٓئِكَةَ إِنَٰثٗا وَهُمۡ شَٰهِدُونَ
[ أَمْ خَلَقْنَا الْمَلَائِكَةَ إِنَاثًا وَهُمْ شَاهِدُونَ (١٥٠) ] یاخود ئایا ئه‌گه‌ر مه‌لائیكه‌ت كچ بن ئێمه كاتێك مه‌لائیكه‌تمان دروست كردووه ئه‌وان ئاگادار بوونه‌و بینیویانه چۆن ئه‌زانن مه‌لائیكه‌ت كچه.
Arabic explanations of the Qur’an:
مَا لَكُمۡ كَيۡفَ تَحۡكُمُونَ
Arabic explanations of the Qur’an:
وَجَعَلُواْ بَيۡنَهُۥ وَبَيۡنَ ٱلۡجِنَّةِ نَسَبٗاۚ وَلَقَدۡ عَلِمَتِ ٱلۡجِنَّةُ إِنَّهُمۡ لَمُحۡضَرُونَ
[ وَجَعَلُوا بَيْنَهُ وَبَيْنَ الْجِنَّةِ نَسَبًا ] ئه‌یانووت: خوای گه‌وره له‌گه‌ڵ جنیه‌كاندا نه‌سه‌ب له نێوانیاندا هه‌یه (وَالْعِيَاذُ بِالله) ئه‌یانووت: ژن و ژنخوازی له نێوانیاندا هه‌یه خوای گه‌وره داوای جنی كردووه جنیان داوه‌ته‌وه خوای گه‌وره‌و مه‌لائیكه‌تیش له‌و بووه (وَالْعِيَاذُ بِالله) [ وَلَقَدْ عَلِمَتِ الْجِنَّةُ إِنَّهُمْ لَمُحْضَرُونَ (١٥٨) ] له كاتێكدا كه جنیه كافره‌كانیش ئه‌زانن ئاماده‌ی ئاگری دۆزه‌خ و سزای خوای گه‌وره ئه‌بن له‌سه‌ر ئه‌م درۆ هه‌ڵبه‌ستنانه.
Arabic explanations of the Qur’an:
إِلَّا عِبَادَ ٱللَّهِ ٱلۡمُخۡلَصِينَ
[ إِلَّا عِبَادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ (١٦٠) ] ته‌نها به‌نده دڵسۆزه‌كانی خوای گه‌وره ئاماده‌ی سزای خوای گه‌وره نابن، یاخود ئه‌و وه‌سفانه ناده‌نه پاڵ خوای گه‌وره به‌ڵكو به‌تاك و ته‌نها خوای گه‌وره ئه‌په‌رستن و خوای گه‌وره به پاك ڕائه‌گرن له هه‌موو وه‌سفێك كه شایانى خواى گه‌وره نه‌بێت.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَإِنَّكُمۡ وَمَا تَعۡبُدُونَ
Arabic explanations of the Qur’an:
مَآ أَنتُمۡ عَلَيۡهِ بِفَٰتِنِينَ
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِن كَانُواْ لَيَقُولُونَ
Arabic explanations of the Qur’an:
فَكَفَرُواْ بِهِۦۖ فَسَوۡفَ يَعۡلَمُونَ
[ فَكَفَرُوا بِهِ ] به‌ڵام كاتێك كه كتابیان بۆ هات له‌لایه‌ن خوای گه‌وره‌وه كه قورئان بوو ئه‌وان كوفریان پێ كرد [ فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ (١٧٠) ] ئه‌وه له داهاتوودا سه‌ره‌نجامی كوفره‌كه‌یان ئه‌زانن كه خوای گه‌وره چۆن سزایان ئه‌دات.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَقَدۡ سَبَقَتۡ كَلِمَتُنَا لِعِبَادِنَا ٱلۡمُرۡسَلِينَ
[ وَلَقَدْ سَبَقَتْ كَلِمَتُنَا لِعِبَادِنَا الْمُرْسَلِينَ (١٧١) ] خوای گه‌وره ئه‌فه‌رمووێ: وه به دڵنیایى پێشتریش ئێمه وشه‌و قسه‌ى خۆمان پێش خستووه بۆ به‌نده نێردراوه‌كانی خۆمان بۆ پێغه‌مبه‌ران كه ئه‌بێ ئه‌وان سه‌ركه‌ون.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَأَبۡصِرۡهُمۡ فَسَوۡفَ يُبۡصِرُونَ
[ وَأَبْصِرْهُمْ ] وه كاتێك كه سزای خوای گه‌وره دێت به كوشتن و به دیل گرتن، یان له رۆژى قیامه‌ت تۆ ته‌ماشایان بكه [ فَسَوْفَ يُبْصِرُونَ (١٧٥) ] ئه‌وانیش به چاوی خۆیان ئه‌و شته ئه‌بینن و ته‌ماشای ئه‌كه‌ن به‌ڵام سوودیان پێ ناگه‌یه‌نێت.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَإِذَا نَزَلَ بِسَاحَتِهِمۡ فَسَآءَ صَبَاحُ ٱلۡمُنذَرِينَ
[ فَإِذَا نَزَلَ بِسَاحَتِهِمْ ] كاتێك سزای ئێمه دائه‌به‌زێ بۆ گۆڕه‌پان و ماڵ و شوێنی ئه‌وان له كاتی جه‌نگدا [ فَسَاءَ صَبَاحُ الْمُنْذَرِينَ (١٧٧) ] ئه‌وه خراپترین به‌یانیه بۆ ئه‌و كه‌سانه‌ی كه ئاگادار كراونه‌ته‌وه كه تیایدا تێكئه‌شكێن.
Arabic explanations of the Qur’an:
سُبۡحَٰنَ رَبِّكَ رَبِّ ٱلۡعِزَّةِ عَمَّا يَصِفُونَ
[ سُبْحَانَ رَبِّكَ رَبِّ الْعِزَّةِ عَمَّا يَصِفُونَ (١٨٠) ] پاك و مونه‌ززه‌هی بۆ په‌روه‌ردگارت ئه‌و په‌روه‌ردگاره‌ی كه به عیززه‌ته له هه‌موو ئه‌و وه‌سفه ناشیرینانه‌ی كه كافران و موشریكان ئه‌یده‌نه پاڵ خوای گه‌وره.
Arabic explanations of the Qur’an:
Translation of the Meanings of the Noble Qur'an - Kurdish Translation - Salahuddin - Translations’ Index
Translation of the Quran meanings into Kurdish by Salahuddin Abdulkarim