Translation of the Meanings of the Noble Qur'an - Kurdish Kurmanji Translation * - Translations’ Index
Al-Hashr
هُوَ ٱلَّذِيٓ أَخۡرَجَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مِنۡ أَهۡلِ ٱلۡكِتَٰبِ مِن دِيَٰرِهِمۡ لِأَوَّلِ ٱلۡحَشۡرِۚ مَا ظَنَنتُمۡ أَن يَخۡرُجُواْۖ وَظَنُّوٓاْ أَنَّهُم مَّانِعَتُهُمۡ حُصُونُهُم مِّنَ ٱللَّهِ فَأَتَىٰهُمُ ٱللَّهُ مِنۡ حَيۡثُ لَمۡ يَحۡتَسِبُواْۖ وَقَذَفَ فِي قُلُوبِهِمُ ٱلرُّعۡبَۚ يُخۡرِبُونَ بُيُوتَهُم بِأَيۡدِيهِمۡ وَأَيۡدِي ٱلۡمُؤۡمِنِينَ فَٱعۡتَبِرُواْ يَٰٓأُوْلِي ٱلۡأَبۡصَٰرِ
2. ئەوە (ئانكو خودێیە) یێ ئەوێت گاوربوویین ژ خودان كتێبان [مەخسەد پێ (بنی نظیر)ـن] دەرئێخستنا ئێكێ ژ مالێت وان دەرئێخستن، هەوە هزر نەدكر ئەو دێ دەركەڤن و وان ژی هزر دكر كەلهەیێت وان دێ وان ل بەر خودێ ئاسێ كەن، ڤێجا خودێ ب ڕێكەكا وەسا هاتە وان هزرا وان بۆ نەدچۆ، و وەسا ترس ئێخستە دلێ وان، خانییێت خۆ ب دەستێت خۆ و ب دەستێت خودان باوەران دهەڕافتن، ڤێجا گەلی خودان ئەقلان دەرس و چامەیان بۆ خۆ ژ وان وەرگرن [وێ نەكەن یا وان دكر، دا ئەو ب سەرێ هەوە نەئێت یا ب سەرێ وان هاتی].
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَوۡلَآ أَن كَتَبَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِمُ ٱلۡجَلَآءَ لَعَذَّبَهُمۡ فِي ٱلدُّنۡيَاۖ وَلَهُمۡ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ عَذَابُ ٱلنَّارِ
3. و ئەگەر خودێ، دەركەڤتن [ب وی ڕەنگێ پێ دەركەڤتین] ل سەر وان نەنڤێسیبایە، دا د دنیایێدا وان ئیزادەت [ب كوشتن و ئێخسیركرنێ هەروەكی ب سەرێ (بنی قریظە) ئینایی] و ل ئاخرەتێ ژی ئیزایا ئاگری بۆ وانە.
Arabic explanations of the Qur’an:
ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمۡ شَآقُّواْ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥۖ وَمَن يُشَآقِّ ٱللَّهَ فَإِنَّ ٱللَّهَ شَدِيدُ ٱلۡعِقَابِ
4. و ئەڤە [ئەڤ ئیزایە] مە ب سەرێ وان ئینا چونكی وان دژمناتیا خودێ و پێغەمبەرێ وی دكر، و هەر كەسێ دژمناتیا خودێ بكەت، ب ڕاستی جزایێ خودێ [د ڕاستا ویدا] جزایەكێ دژوارە.
Arabic explanations of the Qur’an:
مَا قَطَعۡتُم مِّن لِّينَةٍ أَوۡ تَرَكۡتُمُوهَا قَآئِمَةً عَلَىٰٓ أُصُولِهَا فَبِإِذۡنِ ٱللَّهِ وَلِيُخۡزِيَ ٱلۡفَٰسِقِينَ
5. هەر دارقەسپەكا هەوە بڕی یان هەوە ل سەر بنێ وێ هێلایی، ب دەستویرییا خودێ بوو، و دا خودێ ڕێدەركەڤتیان [كو جوهیێت (بنی نظیر)ـن] بشكێنیت و ڕەزیل بكەت.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَآ أَفَآءَ ٱللَّهُ عَلَىٰ رَسُولِهِۦ مِنۡهُمۡ فَمَآ أَوۡجَفۡتُمۡ عَلَيۡهِ مِنۡ خَيۡلٖ وَلَا رِكَابٖ وَلَٰكِنَّ ٱللَّهَ يُسَلِّطُ رُسُلَهُۥ عَلَىٰ مَن يَشَآءُۚ وَٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
6. و ئەو مالێ خودێ ژ وان ستاندی و دایییە پێغەمبەری، هەوە چو هەسپ و حێشتر د دویڤڕا نەدایینە بەزێ [و هەوە زەحمەت پێڤە نەبرییە]، بەلێ خودێ پێغەمبەرێ خۆ ل سەر هەر كەسێ حەز بكەت سەردەست دكەت، خودێ ل سەر هەر تشتەكی خودان دەستهەلاتە.
Arabic explanations of the Qur’an:
مَّآ أَفَآءَ ٱللَّهُ عَلَىٰ رَسُولِهِۦ مِنۡ أَهۡلِ ٱلۡقُرَىٰ فَلِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي ٱلۡقُرۡبَىٰ وَٱلۡيَتَٰمَىٰ وَٱلۡمَسَٰكِينِ وَٱبۡنِ ٱلسَّبِيلِ كَيۡ لَا يَكُونَ دُولَةَۢ بَيۡنَ ٱلۡأَغۡنِيَآءِ مِنكُمۡۚ وَمَآ ءَاتَىٰكُمُ ٱلرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَىٰكُمۡ عَنۡهُ فَٱنتَهُواْۚ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَۖ إِنَّ ٱللَّهَ شَدِيدُ ٱلۡعِقَابِ
7. و ئەو مالێ بێ شەڕ خودێ كرییە دەستكەڤتی بۆ پێغەمبەرێ خۆ، ئەوێ ژ خەلكێ گوندان [گوندێت بەنی (قریظە) و (بنی نظیر) و گوندێ فەدەك و گوندێ خەیبەر] هاتییە ستاندن، بۆ خودێ و پێغەمبەرێ وی و مرۆڤێت پێغەمبەری [ژ بابكێ هاشم و (مطلب) ی] و سێوی و بەلەنگاز و ڕێڤنگانە، دا هەر نەمینیتە د دەستێ زەنگینێت هەوەدا، و چ ئەمرێ پێغەمبەری ل هەوە كر بكەن، و نەهیا هەوە ژ چ كر خۆ ژێ بدەنە پاش، و ژ خودێ بترسن [سستیێ د ئەمرێ ویدا نەكەن]، ب ڕاستی جزایێ خودێ جزایەكێ دژوارە.
Arabic explanations of the Qur’an:
لِلۡفُقَرَآءِ ٱلۡمُهَٰجِرِينَ ٱلَّذِينَ أُخۡرِجُواْ مِن دِيَٰرِهِمۡ وَأَمۡوَٰلِهِمۡ يَبۡتَغُونَ فَضۡلٗا مِّنَ ٱللَّهِ وَرِضۡوَٰنٗا وَيَنصُرُونَ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥٓۚ أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلصَّٰدِقُونَ
8. ئەو مال بۆ وان فەقیر و ژارێت مشەختن ئەوێت ژ ناڤ مال و جهـ و وارێت خۆ هاتینە دەرئێخستن، داخوازا كەرەم و ڕازیبوونا خودایێ خۆ دكەن [ئانكو دا بگەهنە كەرەم و ڕازیبوونا خودایێ خۆ، مشەخت بوون]، و دینێ خودێ ب سەردئێخن و هاریكارییا پێغەمبەرێ وی دكەن، و ئەڤەنە د باوەرییا خۆدا ڕاست و دورست.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَٱلَّذِينَ تَبَوَّءُو ٱلدَّارَ وَٱلۡإِيمَٰنَ مِن قَبۡلِهِمۡ يُحِبُّونَ مَنۡ هَاجَرَ إِلَيۡهِمۡ وَلَا يَجِدُونَ فِي صُدُورِهِمۡ حَاجَةٗ مِّمَّآ أُوتُواْ وَيُؤۡثِرُونَ عَلَىٰٓ أَنفُسِهِمۡ وَلَوۡ كَانَ بِهِمۡ خَصَاصَةٞۚ وَمَن يُوقَ شُحَّ نَفۡسِهِۦ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُفۡلِحُونَ
9. و ئەوێت بەرێ ل مەدینەیێ ئاكنجی، و باوەری ئینایین بەری مشەخت بچنە مەدینەیێ، ئەو حەژ وان مشەختان دكەن ئەوێت قەستا وان كرین، و چو كەرب و دلڕەشیێ د دلێت خۆدا نابینن بەرانبەری مشەختان، ژ بەر مالێ پێغەمبەری دایییە وان مشەختان، و ئەو وان ب پێش خۆ دئێخن و وان ژ خۆ فەرتر ددانن، خۆ چەند د هەوجە و دەست تەنگ ژی بن، و ئەوێت خۆ ژ چڕویكیا نەفسا خۆ دپارێزن، ئەون سەرفەراز.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَٱلَّذِينَ جَآءُو مِنۢ بَعۡدِهِمۡ يَقُولُونَ رَبَّنَا ٱغۡفِرۡ لَنَا وَلِإِخۡوَٰنِنَا ٱلَّذِينَ سَبَقُونَا بِٱلۡإِيمَٰنِ وَلَا تَجۡعَلۡ فِي قُلُوبِنَا غِلّٗا لِّلَّذِينَ ءَامَنُواْ رَبَّنَآ إِنَّكَ رَءُوفٞ رَّحِيمٌ
10. و ئەوێت د دویڤ وانڕا هاتین دبێژن: خودێوۆ گونەهێت مە و یێت برایێت مە یێت بەری مە باوەری ئینایین ژێ ببە، و نەڤیانا وان ئەوێت باوەری ئینایین نەئێخە د دلێت مەدا، و مە د ڕاستا واندا زكڕەش نەكە، خودێوۆ تو میهرەبان و دلۆڤانی.
Arabic explanations of the Qur’an:
۞ أَلَمۡ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ نَافَقُواْ يَقُولُونَ لِإِخۡوَٰنِهِمُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مِنۡ أَهۡلِ ٱلۡكِتَٰبِ لَئِنۡ أُخۡرِجۡتُمۡ لَنَخۡرُجَنَّ مَعَكُمۡ وَلَا نُطِيعُ فِيكُمۡ أَحَدًا أَبَدٗا وَإِن قُوتِلۡتُمۡ لَنَنصُرَنَّكُمۡ وَٱللَّهُ يَشۡهَدُ إِنَّهُمۡ لَكَٰذِبُونَ
11. ئەرێ ما تە ئەو نەدیتن ئەوێت دوڕوییاتی كرین، گۆتنە برایێت خۆ ئەوێت گاوربوویین ژ خودانێت كتێبان [مەخسەد پێ جوهیێت (بنی نظیر)ـن]: ب سویند ئەگەر هوین هاتنە دەرئێخستن ئەم ژی د گەل هەوە دێ دەركەڤین، و ئەم د ڕاستا هەوەدا گوهدارییا كەسێ ناكەین، و ئەگەر شەڕێ هەوە هاتەكرن ئەم دێ هاریكارییا هەوە كەین، و خودێ شادەیییێ ددەت كو ئەو درەوینن.
Arabic explanations of the Qur’an:
لَئِنۡ أُخۡرِجُواْ لَا يَخۡرُجُونَ مَعَهُمۡ وَلَئِن قُوتِلُواْ لَا يَنصُرُونَهُمۡ وَلَئِن نَّصَرُوهُمۡ لَيُوَلُّنَّ ٱلۡأَدۡبَٰرَ ثُمَّ لَا يُنصَرُونَ
12. ئەگەر ئەو [ئانكو (بنی نظیر)] بێنە دەرئێخستن د گەل وان دەرناكەڤن و ئەگەر شەڕ ژی د گەل وان بێتەكرن هاریكارییا وان ناكەن، و ئەگەر ئەو هاریكارییا وان بكەن ژی [دێ شكێن و خۆ ناگرن] دێ ڕەڤن، پاشی هاریكارییا وان ژی نائێتەكرن.
Arabic explanations of the Qur’an:
لَا يُقَٰتِلُونَكُمۡ جَمِيعًا إِلَّا فِي قُرٗى مُّحَصَّنَةٍ أَوۡ مِن وَرَآءِ جُدُرِۭۚ بَأۡسُهُم بَيۡنَهُمۡ شَدِيدٞۚ تَحۡسَبُهُمۡ جَمِيعٗا وَقُلُوبُهُمۡ شَتَّىٰۚ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمۡ قَوۡمٞ لَّا يَعۡقِلُونَ
14. ئەو هەمی پێكڤە [دوڕوی و جوهیێت (بنی نضیر)] چوجا نەشێن شەڕێ هەوە بكەن، ئەگەر نە د ناڤ هندەك گوندێت ئاسێدا بن یان ل پشت دیواران بن [دا خۆ ل پشت ڤەشێرن، هندی هند ترسنۆكن] نەلێكی و دژمنایییەكا دژوار یا د ناڤبەرا واندا هەی [یان زیرەكی و دژوارییا وان بۆ ئێك و دویە] یا ژ تەڤە هەمی ئێكن، بەس دلێت وان نەدگەلێكن، ئەڤە چونكی ئەو ملەتەكێ نەفام و تێنەگەهشتینە.
Arabic explanations of the Qur’an:
كَمَثَلِ ٱلشَّيۡطَٰنِ إِذۡ قَالَ لِلۡإِنسَٰنِ ٱكۡفُرۡ فَلَمَّا كَفَرَ قَالَ إِنِّي بَرِيٓءٞ مِّنكَ إِنِّيٓ أَخَافُ ٱللَّهَ رَبَّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
16. مەتەلا وان [دوڕوییان و سەردابرنا وان بۆ جوهییان] وەكی مەتەلا شەیتانییە، وەختێ دبێژتە مرۆڤی ببە گاور و گاڤا گاور بوو دێ بێژیتێ: ئەز ژ تە بەریمە [و من شۆلە ب تە نینە]، ب ڕاستی ئەز [ژ ئیزایا] خودانێ هەمی جیهانان دترسم.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَكَانَ عَٰقِبَتَهُمَآ أَنَّهُمَا فِي ٱلنَّارِ خَٰلِدَيۡنِ فِيهَاۚ وَذَٰلِكَ جَزَٰٓؤُاْ ٱلظَّٰلِمِينَ
Arabic explanations of the Qur’an:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَلۡتَنظُرۡ نَفۡسٞ مَّا قَدَّمَتۡ لِغَدٖۖ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَۚ إِنَّ ٱللَّهَ خَبِيرُۢ بِمَا تَعۡمَلُونَ
18. گەلی خودان باوەران ژ خودێ بترسن، و هەر ئێك بلا بەرێ خۆ بدەتێ كا چ كار و كریار بۆ سوبەهی كرینە، و چ ل پێشییا خۆ هنارتییە، و ژ خودێ بترسن، ب ڕاستی هەر تشتەكێ هوین دكەن خودێ ژێ ب ئاگەهە.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَا تَكُونُواْ كَٱلَّذِينَ نَسُواْ ٱللَّهَ فَأَنسَىٰهُمۡ أَنفُسَهُمۡۚ أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡفَٰسِقُونَ
19. و هوین وەكی وان نەبن ئەوێت خودێ (ئەمرێ خودێ) ژ بیركرین، و ترسا وی نەكرینە د دلێ خۆدا [یان خودێ و زكرێ وی ژ بیركرین]، ڤێجا خودێ وەل وان كر خۆ ژ بیر بكەن [ئەو نەكرن یا فایدەیێ وان بكەت، هەچكو خۆ ژ بیركرین]، و ئەڤەنە ژ ڕێكا ڕاست دەركەڤتی.
Arabic explanations of the Qur’an:
لَا يَسۡتَوِيٓ أَصۡحَٰبُ ٱلنَّارِ وَأَصۡحَٰبُ ٱلۡجَنَّةِۚ أَصۡحَٰبُ ٱلۡجَنَّةِ هُمُ ٱلۡفَآئِزُونَ
Arabic explanations of the Qur’an:
لَوۡ أَنزَلۡنَا هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانَ عَلَىٰ جَبَلٖ لَّرَأَيۡتَهُۥ خَٰشِعٗا مُّتَصَدِّعٗا مِّنۡ خَشۡيَةِ ٱللَّهِۚ وَتِلۡكَ ٱلۡأَمۡثَٰلُ نَضۡرِبُهَا لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمۡ يَتَفَكَّرُونَ
21. ئەگەر مە ئەڤ قورئانە بۆ چیایەكی هنارتبایە، تو دا [چیای] بینی ژ ترسێت خودێدا ترسگرتی و پەق پەقە، و ئەم ڤان نموونەیان بۆ مرۆڤان دیار دكەین دا هزرا خۆ تێدا بكەن.
Arabic explanations of the Qur’an:
هُوَ ٱللَّهُ ٱلَّذِي لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ٱلۡمَلِكُ ٱلۡقُدُّوسُ ٱلسَّلَٰمُ ٱلۡمُؤۡمِنُ ٱلۡمُهَيۡمِنُ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡجَبَّارُ ٱلۡمُتَكَبِّرُۚ سُبۡحَٰنَ ٱللَّهِ عَمَّا يُشۡرِكُونَ
23. ئەو، ئەو خودێیە یێ چو پەرستییێت دورست ژ بلی وی نەی، خودان و خوندكارێ هەمی چێكریانە، و یێ پاقژە [ژ هەمی كێماسییان] و سەرەكانیا تەنایی و سلامەتییێیە، و دل تەناكەرە [بۆ بەندەیێت خۆ ژ ئیزایا خۆ] و پارێزەر و زێرەڤانە [ل سەر هەمی تشتان]، و سەردەست و دەست بلند و نەچاركەرە، و خودان مەزناتییە، و خودێ ژ وان هەڤپشكێت موشرك بۆ ددانن یێ پاقژە.
Arabic explanations of the Qur’an:
هُوَ ٱللَّهُ ٱلۡخَٰلِقُ ٱلۡبَارِئُ ٱلۡمُصَوِّرُۖ لَهُ ٱلۡأَسۡمَآءُ ٱلۡحُسۡنَىٰۚ يُسَبِّحُ لَهُۥ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۖ وَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ
24. ئەوە خودایێ چێكەر و پەیداكەر و وێنە و ڕەنگ چێكەر، باشناڤ هەمی یێت وینە، هندی د ئەرد و ئەسماناندا هەین هەمی وی ژ كێماسییان پاقژ دكەن، و هەر ئەوە یێ سەردەست و كاربنەجهـ.
Arabic explanations of the Qur’an:
Translation of the Meanings of the Noble Qur'an - Kurdish Kurmanji Translation - Translations’ Index
Translation of the Quran meanings into Kurdish Kurmanji by dr.ismail_sigerey.