Translation of the Meanings of the Noble Qur'an - Kurdish Kurmanji Translation * - Translations’ Index
Al-Anfāl
يَسۡـَٔلُونَكَ عَنِ ٱلۡأَنفَالِۖ قُلِ ٱلۡأَنفَالُ لِلَّهِ وَٱلرَّسُولِۖ فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَصۡلِحُواْ ذَاتَ بَيۡنِكُمۡۖ وَأَطِيعُواْ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥٓ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ
1. پسیارا دەستكەڤتییێت (خەزایێ) ژ تە دكەن [كا دێ چاوا ئێنە بەلاڤكرن، نەخاسمە پشتی ژێك جودابوون ل سەر دەستكەڤتییێت بەدرێ پەیدابوویی]، بێژە: دەستكەڤتی بۆ خودێ و پێغەمبەرینە [ئانكو بەلاڤكرنا وان ب هیڤییا پێغەمبەریڤەیە]، ڤێجا پارێزكارییا خودێ بكەن [ل سەر دەستكەڤتییان ژێكڤە نەبن، و ل بەر فەرمانا خودێ ڕاوەستن]، و ناڤبەرا خۆ دورست بكەن، و گوهدارییا خودێ و پێغەمبەرێ وی بكەن ئەگەر هوین خودان باوەر بن.
Arabic explanations of the Qur’an:
إِنَّمَا ٱلۡمُؤۡمِنُونَ ٱلَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ ٱللَّهُ وَجِلَتۡ قُلُوبُهُمۡ وَإِذَا تُلِيَتۡ عَلَيۡهِمۡ ءَايَٰتُهُۥ زَادَتۡهُمۡ إِيمَٰنٗا وَعَلَىٰ رَبِّهِمۡ يَتَوَكَّلُونَ
2. ب ڕاستی خودان باوەر بەس ئەون، ئەوێت ئەگەر ناڤێ خودێ هاتە ئینان، دلێت وان ژ ترساندا خۆ دقوتن، و ئەگەر قورئان ل سەر وان هاتە خواندن، باوەرییا وان پتر لێ دئێت، و پشتا خۆ ب خودێ موكوم و گەرم دكەن.
Arabic explanations of the Qur’an:
ٱلَّذِينَ يُقِيمُونَ ٱلصَّلَوٰةَ وَمِمَّا رَزَقۡنَٰهُمۡ يُنفِقُونَ
Arabic explanations of the Qur’an:
كَمَآ أَخۡرَجَكَ رَبُّكَ مِنۢ بَيۡتِكَ بِٱلۡحَقِّ وَإِنَّ فَرِيقٗا مِّنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ لَكَٰرِهُونَ
5. [حوكمێ ژێكڤەكرنا دەستكەڤتییان ب دویماهیك هات، دێ ب وی ڕەنگی بیت یێ خودێ بڤێت، د گەل هندێ كو ب دلێ هندەكان نینە ژی] هەروەكی خودایێ تە تو ژ مەدینەیێ دەرئێخستی بۆ بەدرێ [بۆ كارەكی تەقدیرا وی ل سەر بوو]، و هندەك ژ خودان باوەران ئەڤە پێ نەخۆش بوو.
Arabic explanations of the Qur’an:
يُجَٰدِلُونَكَ فِي ٱلۡحَقِّ بَعۡدَ مَا تَبَيَّنَ كَأَنَّمَا يُسَاقُونَ إِلَى ٱلۡمَوۡتِ وَهُمۡ يَنظُرُونَ
6. پشتی بۆ وان ڕاستی دیاربوویی كو دێ سەركەڤن، جڕەبڕێ [د دەرهەقێ شەڕیدا] د گەل تە دكەن، [و وان شەڕ پێ نەخۆشە] دێ بێژی بۆ كوشتنێ دئێنە هاژۆتن، و كوشتنێ ب چاڤێت خۆ دبینن.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِذۡ يَعِدُكُمُ ٱللَّهُ إِحۡدَى ٱلطَّآئِفَتَيۡنِ أَنَّهَا لَكُمۡ وَتَوَدُّونَ أَنَّ غَيۡرَ ذَاتِ ٱلشَّوۡكَةِ تَكُونُ لَكُمۡ وَيُرِيدُ ٱللَّهُ أَن يُحِقَّ ٱلۡحَقَّ بِكَلِمَٰتِهِۦ وَيَقۡطَعَ دَابِرَ ٱلۡكَٰفِرِينَ
7. و بیننە بیرا خۆ وەختێ خودێ ژڤان ب ئێك ژ دویان دایییە هەوە [كاروانێ قورەیشییان، یان سەركەڤتن ل سەر لەشكەرێ وان]، بەلێ هوین حەز دكەن یا بێ شەڕ بگەهیتە هەوە [كو كاروانە]، و خودێ دڤێت ب ئایەتێت خۆ ئەوێت هاتینە خوارێ ل سەر شەڕی، هەقییێ بنەجهـ بكەت، و گاوران بنبڕ بكەت.
Arabic explanations of the Qur’an:
إِذۡ تَسۡتَغِيثُونَ رَبَّكُمۡ فَٱسۡتَجَابَ لَكُمۡ أَنِّي مُمِدُّكُم بِأَلۡفٖ مِّنَ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةِ مُرۡدِفِينَ
9. بیننە بیرا خۆ وەختێ [د شەڕێ بەدرێدا] لاڤلاڤ و هەوار هەوارا هەوە: هەوە سەركەڤتن و هاریكاری ژ خودایێ خۆ دخواست، ئینا بەرسڤا هەوە دا، ب ڕاستی ئەز دێ ب هزار ملیاكەتێت ل دویڤ ئێك پشتەڤانییا هەوە كەم.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَا جَعَلَهُ ٱللَّهُ إِلَّا بُشۡرَىٰ وَلِتَطۡمَئِنَّ بِهِۦ قُلُوبُكُمۡۚ وَمَا ٱلنَّصۡرُ إِلَّا مِنۡ عِندِ ٱللَّهِۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ
10. و ئەڤ هاریكارییە بۆ هەوە كر، دا بۆ هەوە ببیتە مزگینی ژ بەرێ خودێڤە، و دا دلێت هەوە پێ تەنا ببن [كو هوین دێ سەركەڤن]، و ب ڕاستی سەركەڤتن بەس ب دەستێ خودێیە، ب ڕاستی خودێ یێ سەردەست و كاربنەجهە.
Arabic explanations of the Qur’an:
إِذۡ يُغَشِّيكُمُ ٱلنُّعَاسَ أَمَنَةٗ مِّنۡهُ وَيُنَزِّلُ عَلَيۡكُم مِّنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءٗ لِّيُطَهِّرَكُم بِهِۦ وَيُذۡهِبَ عَنكُمۡ رِجۡزَ ٱلشَّيۡطَٰنِ وَلِيَرۡبِطَ عَلَىٰ قُلُوبِكُمۡ وَيُثَبِّتَ بِهِ ٱلۡأَقۡدَامَ
11. و بیننە بیرا خۆ دەمێ خەوەكا سڤك دلێ هەوە گرتی، و خودێ ژ نك خۆ هوین پێ دلتەنا كرین و باران بۆ هەوە ژ ئەسمانی باراندی، دا هەوە پێ پاقژ بكەت [شویشتنێ ل سەر خۆ ڕاكەن، و دەستنڤێژێت خۆ بگرن و نڤێژێت خۆ بكەن]، و دا ئاوازێت شەیتانی ژ دەڤ هەوە ببەت [هوین نەبێژن ئەم دكێمین و ئەو گەلەكن]، و دا دلێت هەوە ب بێنفرەهییێ موكوم بكەت، و پێیان پێ ڕابگریت [و ل بن پییێت هەوە گزر بكەت و نەبنە تەقن].
Arabic explanations of the Qur’an:
إِذۡ يُوحِي رَبُّكَ إِلَى ٱلۡمَلَٰٓئِكَةِ أَنِّي مَعَكُمۡ فَثَبِّتُواْ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْۚ سَأُلۡقِي فِي قُلُوبِ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ ٱلرُّعۡبَ فَٱضۡرِبُواْ فَوۡقَ ٱلۡأَعۡنَاقِ وَٱضۡرِبُواْ مِنۡهُمۡ كُلَّ بَنَانٖ
12. بیننە بیرا خۆ دەمێ خودایێ تە وەحی بۆ ملیاكەتان هنارتی، ب ڕاستی ئەز یێ د گەل هەوە، ڤێجا مزگینییێ ب سەركەڤتنێ بدەنە ئەوێت باوەری ئینایین و وان ڕاگرن، ئەز دێ ترس و لەرزێ ئێخمە د دلێت واندا ئەوێت گاور بوویین، ڤێجا هوین دربان داننە ستۆ و سەرتلێت وان.
Arabic explanations of the Qur’an:
ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمۡ شَآقُّواْ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥۚ وَمَن يُشَاقِقِ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ فَإِنَّ ٱللَّهَ شَدِيدُ ٱلۡعِقَابِ
13. چونكی وان دژاتییا خودێ و پێغەمبەرێ وی دكر، و هەر كەسێ دژاتییا خودێ و پێغەمبەرێ وی بكەت [بلا بزانیت] هندی جزایێ خودێیە، ب ڕاستی جزایەكێ دژوارە.
Arabic explanations of the Qur’an:
ذَٰلِكُمۡ فَذُوقُوهُ وَأَنَّ لِلۡكَٰفِرِينَ عَذَابَ ٱلنَّارِ
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَن يُوَلِّهِمۡ يَوۡمَئِذٖ دُبُرَهُۥٓ إِلَّا مُتَحَرِّفٗا لِّقِتَالٍ أَوۡ مُتَحَيِّزًا إِلَىٰ فِئَةٖ فَقَدۡ بَآءَ بِغَضَبٖ مِّنَ ٱللَّهِ وَمَأۡوَىٰهُ جَهَنَّمُۖ وَبِئۡسَ ٱلۡمَصِيرُ
16. و هەر كەسێ وێ ڕۆژێ پشتا خۆ بدەتە وان و ژ وان بڕەڤیت، ژ بلی وی یێ ل بەر بیت بچیتە چەنگەكێ دی یێ شەڕی یان خۆ ڤەكێشیت، دا جارەكا دی ب هێزتر بزڤڕیتەڤە، یان خۆ بدەتە د گەل دەستەكەكا دی، ڤێجا ب ڕاستی ئەوێ پشتا خۆ بدەتە وان و ژ وان بڕەڤیت [ژ بلی ئەوێت مەبەستا وان هاتینە دیاریكرن] هێژایی غەزەبا خودێ بوو، و جهێ وی دۆژەهە و پیسە جهە.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَلَمۡ تَقۡتُلُوهُمۡ وَلَٰكِنَّ ٱللَّهَ قَتَلَهُمۡۚ وَمَا رَمَيۡتَ إِذۡ رَمَيۡتَ وَلَٰكِنَّ ٱللَّهَ رَمَىٰ وَلِيُبۡلِيَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ مِنۡهُ بَلَآءً حَسَنًاۚ إِنَّ ٱللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٞ
17. ڤێجا نە هەوە ئەو دكوشتن، بەلێ خودێ ئەو كوشتن و نە تو بوویی [هەی پێغەمبەر وەختێ خیز گەهشتییە سەروچاڤێت هەمییان] تە هاڤێتی وەختێ تە هاڤێتی، بەلێ خودێ هاڤێت، و دا خودێ ب ڤێ [هاریكرن و سەرئێخستنێ] قەنجی و كەرەمەكا باش د گەل خودان باوەران بكەت، ب ڕاستی خودێ گوهدێر و زێدە زانایە.
Arabic explanations of the Qur’an:
إِن تَسۡتَفۡتِحُواْ فَقَدۡ جَآءَكُمُ ٱلۡفَتۡحُۖ وَإِن تَنتَهُواْ فَهُوَ خَيۡرٞ لَّكُمۡۖ وَإِن تَعُودُواْ نَعُدۡ وَلَن تُغۡنِيَ عَنكُمۡ فِئَتُكُمۡ شَيۡـٔٗا وَلَوۡ كَثُرَتۡ وَأَنَّ ٱللَّهَ مَعَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
19. [گەلی موشركان] ئەگەر هوین سەركەڤتنێ دخوازن [بۆ وی یێ ڕاست و دورست]، ڤێجا سەركەڤتن ل دویڤ داخوازا هەوە هات [كا كی چێتر و دورستترە، خودێ ئەو ب سەرئێخست]، و ئەگەر هوین نەیارەتییا [پێغەمبەری و موسلمانان] بهێلن و بەس بكەن، نێ ئەڤە بۆ هەوە چێترە، و ئەگەر هوین بزڤڕنەڤە [گاورییێ و دژمناتییێ]، ئەم ژی دێ [بۆ هاریكارییا پێغەمبەری و شكاندنا گاوران] زڤڕینەڤە، و كۆم و هەژمارا هەوە چو مفایی ناگەهینتە هەوە، هوین چەند گەلەك ژی بن، و ب ڕاستی خودێ یێ د گەل خودان باوەران.
Arabic explanations of the Qur’an:
۞ إِنَّ شَرَّ ٱلدَّوَآبِّ عِندَ ٱللَّهِ ٱلصُّمُّ ٱلۡبُكۡمُ ٱلَّذِينَ لَا يَعۡقِلُونَ
22. ب ڕاستی خرابترین جاندار ل دەڤ خودێ، ئەون ئەوێت كەڕ و لال، ئەوێت تێ نەگەهن [كا چ د خێرا واندایە چ د خێرا واندا نینە، هەلبەت ئەڤ ئایەتە د دەرهەقێ هندەك مرۆڤان ژ ئویجاخا (عبد الدار)دا هاتە خوار، دگۆتن: ئەم د ڕاستا وی تشتیدا یێ موحەممەد پێ هاتی د كەڕ و كۆرە و لالین].
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَوۡ عَلِمَ ٱللَّهُ فِيهِمۡ خَيۡرٗا لَّأَسۡمَعَهُمۡۖ وَلَوۡ أَسۡمَعَهُمۡ لَتَوَلَّواْ وَّهُم مُّعۡرِضُونَ
23. و ئەگەر خێرەك د واندا [د كەڕ و لالاندا] هەبایە، دا خودێ هەقییێ ب گوهێ وان ئێخیت، و ئەگەر ب گوهێ وان ئێخستبایە ژی، هەر دا پشتا خۆ دەنێ و ڕوییێ خۆ ژ باوەرییێ وەرگێڕن.
Arabic explanations of the Qur’an:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱسۡتَجِيبُواْ لِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاكُمۡ لِمَا يُحۡيِيكُمۡۖ وَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ يَحُولُ بَيۡنَ ٱلۡمَرۡءِ وَقَلۡبِهِۦ وَأَنَّهُۥٓ إِلَيۡهِ تُحۡشَرُونَ
24. گەلی خودان باوەران، بەرسڤا خودێ و پێغەمبەری بدەن [ئانكو ب لەز گوهدارییا خودێ و پێغەمبەری بكەن] دەمێ بۆ وی تشتی گازی هەوە دكەت یێ هەوە زێندی دكەت، و بزانن خودێ مرۆڤی و دلێ مرۆڤی ژێك دكەت [ئانكو دلی دمرینیت و دگوهۆڕیت]، و ب ڕاستی هوین دێ ب بال ویڤە ئێنە كۆمكرن.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَٱذۡكُرُوٓاْ إِذۡ أَنتُمۡ قَلِيلٞ مُّسۡتَضۡعَفُونَ فِي ٱلۡأَرۡضِ تَخَافُونَ أَن يَتَخَطَّفَكُمُ ٱلنَّاسُ فَـَٔاوَىٰكُمۡ وَأَيَّدَكُم بِنَصۡرِهِۦ وَرَزَقَكُم مِّنَ ٱلطَّيِّبَٰتِ لَعَلَّكُمۡ تَشۡكُرُونَ
26. و بیننە بیرا خۆ وەختێ هوین ل مەكەهێ د كێم و بندەست، هوین دترسیان خەلك [ئانكو موشركێت مەكەهێ] ب لەز هەوە بگرن، ڤێجا [خودێ] هوین حەواندن [و مەدینە بۆ هەوە كرە ئێورگەهـ و پەناگەهـ]، و ب هاریكارییا خۆ [ڕۆژا بەدرێ] پشتەڤانییا هەوە كر، و ڕزقێ پاك و پاقژ دا هەوە، دا هوین سوپاسییا خودێ بكەن.
Arabic explanations of the Qur’an:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَخُونُواْ ٱللَّهَ وَٱلرَّسُولَ وَتَخُونُوٓاْ أَمَٰنَٰتِكُمۡ وَأَنتُمۡ تَعۡلَمُونَ
27. گەلی خودان باوەران: خیانەتێ ل خودێ و پێغەمبەری نەكەن [كو هوین فەرمانێت وان بهێلن و ڕێكا وان نەگرن، و گونەهان بكەن]، و خیانەتێ د ئەمانەتێت خۆدا نەكەن، و هوین دزانن ئەڤا هەوە د ڕاستا ئەمانەتیدا كری خیانەتە.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّمَآ أَمۡوَٰلُكُمۡ وَأَوۡلَٰدُكُمۡ فِتۡنَةٞ وَأَنَّ ٱللَّهَ عِندَهُۥٓ أَجۡرٌ عَظِيمٞ
28. و بزانن ب ڕاستی زاڕۆك و مالێ هەوە، جەڕباندنە بۆ هەوە، و [بزانن] ب ڕاستی خودێ خەلاتەكێ مەزن ل دەڤە [ڤێجا خەمێ ژ وی خەلاتی بخۆن، و بلا زاڕۆك و مالێ هەوە وی خەلاتی ژ دەست هەوە نەكەن].
Arabic explanations of the Qur’an:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِن تَتَّقُواْ ٱللَّهَ يَجۡعَل لَّكُمۡ فُرۡقَانٗا وَيُكَفِّرۡ عَنكُمۡ سَيِّـَٔاتِكُمۡ وَيَغۡفِرۡ لَكُمۡۗ وَٱللَّهُ ذُو ٱلۡفَضۡلِ ٱلۡعَظِيمِ
29. گەلی خودان باوەران ئەگەر هوین پارێزكارییا خودێ بكەن، دێ ڤاڤێرێ دەتە هەوە [كو هوین ڕاستی و پویچییێ ژێك ڤاڤێرن و ژێك جودا بكەن]، و گونەهێت هەوە دێ پویچكەت و دێ ل هەوە بۆریت، و نێ خودێیە خودانێ كەرەما مەزن.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِذۡ يَمۡكُرُ بِكَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لِيُثۡبِتُوكَ أَوۡ يَقۡتُلُوكَ أَوۡ يُخۡرِجُوكَۚ وَيَمۡكُرُونَ وَيَمۡكُرُ ٱللَّهُۖ وَٱللَّهُ خَيۡرُ ٱلۡمَٰكِرِينَ
30. و بیننە بیرا خۆ وەختێ ئەوێت گاور بوویین، ئۆیین و نەخشە بۆ تە ددانان، دا تە زیندان بكەن و گرێ بدەن یان تە بكوژن، یان تە [ژ مەكەهێ] دەربێخن، و فند و فێلان دكەن و نەخشەیان ددانن، و خودێ ژی نەخشەیان ددانیت [تەكبیرێ دكەت]، و خودێ چێترین تەكبیركەرە.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِذَا تُتۡلَىٰ عَلَيۡهِمۡ ءَايَٰتُنَا قَالُواْ قَدۡ سَمِعۡنَا لَوۡ نَشَآءُ لَقُلۡنَا مِثۡلَ هَٰذَآ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّآ أَسَٰطِيرُ ٱلۡأَوَّلِينَ
31. وەختێ ئایەتێت مە ب سەر واندا دهاتنە خواندن، دگۆتن: مە بهیستن، ئەگەر مە ڤیابایە، ئەم ژی دا وەكی ڤان ئایەتان بێژین، و ئەڤە ژ ئەفسانەیێت پێشییان پێڤەتر نینە.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِذۡ قَالُواْ ٱللَّهُمَّ إِن كَانَ هَٰذَا هُوَ ٱلۡحَقَّ مِنۡ عِندِكَ فَأَمۡطِرۡ عَلَيۡنَا حِجَارَةٗ مِّنَ ٱلسَّمَآءِ أَوِ ٱئۡتِنَا بِعَذَابٍ أَلِيمٖ
32. و بیننە بیرا خۆ دەمێ وان گۆتی: خودێوۆ ئەگەر ئەڤە [ئەڤا موحەممەد پێ هاتی] هەقی بیت ژ نك تە هاتبیت، تو بەرا ژ ئەسمانی ب سەر مەدا ببارینە، یان ئیزایەكا ب ژان و دژوار بۆ مە بینە.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَا كَانَ ٱللَّهُ لِيُعَذِّبَهُمۡ وَأَنتَ فِيهِمۡۚ وَمَا كَانَ ٱللَّهُ مُعَذِّبَهُمۡ وَهُمۡ يَسۡتَغۡفِرُونَ
33. و خودێ وان ئیزا نادەت [هەمییان ب گشتی ب بەر ئیزا نائێخیت] و تو [هەی موحەممەد] د ناڤ واندا.. و خودێ وان ب بەر ئیزایێ نائێخیت، و ئەو داخوازا گونەهـ ژێبرنێ بكەن.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَا لَهُمۡ أَلَّا يُعَذِّبَهُمُ ٱللَّهُ وَهُمۡ يَصُدُّونَ عَنِ ٱلۡمَسۡجِدِ ٱلۡحَرَامِ وَمَا كَانُوٓاْ أَوۡلِيَآءَهُۥٓۚ إِنۡ أَوۡلِيَآؤُهُۥٓ إِلَّا ٱلۡمُتَّقُونَ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ
34. و وان چ هەیە نەهێلیت خودێ وان ب بەر ئیزا بێخیت [پشتی تو و موسلمانێت لاواز ژ ناڤ وان دەركەڤتین] و ما بۆچی خودێ وان ئیزا نادەت، و ئەو ڕێكا خەلكی ژ مزگەفتا حەرام [كەعبەیێ] دگرن، و ئەو ب خۆ نەخودانێت مزگەفتێ.. خودانێت وێ ژ پارێزكاران پێڤەتر كەسێ دی نینە، بەلێ باراپتر ژ وان ڤێ نوزانن.
Arabic explanations of the Qur’an:
إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ يُنفِقُونَ أَمۡوَٰلَهُمۡ لِيَصُدُّواْ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِۚ فَسَيُنفِقُونَهَا ثُمَّ تَكُونُ عَلَيۡهِمۡ حَسۡرَةٗ ثُمَّ يُغۡلَبُونَۗ وَٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ إِلَىٰ جَهَنَّمَ يُحۡشَرُونَ
36. ب ڕاستی ئەوێت گاور بوویین، مال و سامانێ خۆ دمەزێخن، دا ڕێكا خودێ ژ خەلكی بگرن، ڤێجا ئەو دێ مال و سامانێ خۆ مەزێخن، و پاشی دێ بۆ وان بیتە كول و كۆڤان و پاشی دێ شكێن ژی، و ئەوێت گاور بوویین دێ د جەهنەمێدا ئێنە كۆمكرن.
Arabic explanations of the Qur’an:
لِيَمِيزَ ٱللَّهُ ٱلۡخَبِيثَ مِنَ ٱلطَّيِّبِ وَيَجۡعَلَ ٱلۡخَبِيثَ بَعۡضَهُۥ عَلَىٰ بَعۡضٖ فَيَرۡكُمَهُۥ جَمِيعٗا فَيَجۡعَلَهُۥ فِي جَهَنَّمَۚ أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡخَٰسِرُونَ
37. دا خودێ باش و خرابان [ئانكو موسلمان و گاوران] ژێك ڤاڤێریت، و خرابان ب دانیتە سەر خرابان و خڕان كۆمكەتە سەرێك، ڤێجا هەمییان دێ كەتە د دۆژەهێدا، و ئەڤەنە یێت خوسارەت.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُل لِّلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ إِن يَنتَهُواْ يُغۡفَرۡ لَهُم مَّا قَدۡ سَلَفَ وَإِن يَعُودُواْ فَقَدۡ مَضَتۡ سُنَّتُ ٱلۡأَوَّلِينَ
38. [هەی موحەممەد] بێژە وان: ئەوێت گاور بوویین، ئەگەر دەست ژ دژمناتییا خودێ و پێغەمبەری بەردەن و موسلمان ببن، تشتێ بۆری ل وان نائێتە گرتن، و ئەگەر بزڤڕنەڤە [ژ شەڕێ پێغەمبەری و دژمناتییا وی]، ب سویند ڕێكا خودێ د ڕاستا واندا و ئەوێت وەكی وان یا دیارە كا چ بوو؟!
Arabic explanations of the Qur’an:
وَقَٰتِلُوهُمۡ حَتَّىٰ لَا تَكُونَ فِتۡنَةٞ وَيَكُونَ ٱلدِّينُ كُلُّهُۥ لِلَّهِۚ فَإِنِ ٱنتَهَوۡاْ فَإِنَّ ٱللَّهَ بِمَا يَعۡمَلُونَ بَصِيرٞ
39. و هوین [گەلی موسلمانان] شەڕێ وان بكەن دا ڕێكا ئیسلامێ نەئێتە گرتن، و دا دینێ خودێ ببیتە سەرپشكێ هەمی دینان، ڤێجا ئەگەر [گاوران] دەست ژ دژمناتییێ و شەڕی و گاورییێ بەردان [و موسلمان بوون]، ب ڕاستی تشتێ ئەو دكەن خودێ دبینیت.
Arabic explanations of the Qur’an:
۞ وَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّمَا غَنِمۡتُم مِّن شَيۡءٖ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُۥ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي ٱلۡقُرۡبَىٰ وَٱلۡيَتَٰمَىٰ وَٱلۡمَسَٰكِينِ وَٱبۡنِ ٱلسَّبِيلِ إِن كُنتُمۡ ءَامَنتُم بِٱللَّهِ وَمَآ أَنزَلۡنَا عَلَىٰ عَبۡدِنَا يَوۡمَ ٱلۡفُرۡقَانِ يَوۡمَ ٱلۡتَقَى ٱلۡجَمۡعَانِۗ وَٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٌ
41. و بزانن ب ڕاستی هەر دەستكەڤتییەكێ ب دەست هەوە بكەڤیت، پێنجێك ژێ بۆ خودێ و پێغەمبەری و مرۆڤێت وی [ژ بابكێ هاشم و (مگلب)ی] و سێوییان و قەلەندەر و ڕێڤنگانە، ئەگەر هەوە باوەری ب خودێ و ب ئەوا مە ڕۆژا بەدرێ بۆ بەندەیێ خۆ ئینایییە خوارێ، ئینابیت [ڕۆژا هەقی و نەهەقی ژێك هاتینە ڤاڤارتن] ڕۆژا هەردو دەستەك [گاور و موسلمان] كەڤتینە بەرئێك، و خودێ ب خۆ ل سەر هەمی تشتان یێ دەستهەلاتدارە.
Arabic explanations of the Qur’an:
إِذۡ أَنتُم بِٱلۡعُدۡوَةِ ٱلدُّنۡيَا وَهُم بِٱلۡعُدۡوَةِ ٱلۡقُصۡوَىٰ وَٱلرَّكۡبُ أَسۡفَلَ مِنكُمۡۚ وَلَوۡ تَوَاعَدتُّمۡ لَٱخۡتَلَفۡتُمۡ فِي ٱلۡمِيعَٰدِ وَلَٰكِن لِّيَقۡضِيَ ٱللَّهُ أَمۡرٗا كَانَ مَفۡعُولٗا لِّيَهۡلِكَ مَنۡ هَلَكَ عَنۢ بَيِّنَةٖ وَيَحۡيَىٰ مَنۡ حَيَّ عَنۢ بَيِّنَةٖۗ وَإِنَّ ٱللَّهَ لَسَمِيعٌ عَلِيمٌ
42. وەختێ هوین ل ڕەخێ نهالا نێزیكی مەدینەیێ و ئەو [قورەیشی] ل ڕەخێ نهالا دویری مەدینەیێ، و كاروان [یێ قورەیشییان] د بن هەوەدا بوو، و ئەگەر هەوە ژڤان دابایە ئێكدو، هەوە ژێك نەدگرت و هوین نەدبوونە ئاخڤتنەك [كێمییا هەوە، دا هەوە سست كەت، و ترسا پێغەمبەری د دلێت واندا، دا وان سست كەت، و هوین نەدكەڤتنە بەرئێك]، بەلێ خودێ بێ ژڤان هوین ل ڤی جهی گەهاندنە ئێك، دا خودێ وێ بكەت یا دڤیا ببیت [كو سەرئێخستنا موسلمانان بوو، و شكاندنا گاوران بوو]، و دا یێ گاور بوویی ب بەلگە و نیشان گاور ببیت، و دا یێ باوەری ئینایی ب بەلگە و نیشان باوەرییێ بینیت، و ب ڕاستی خودێ گوهدێر و زێدە زانایە.
Arabic explanations of the Qur’an:
إِذۡ يُرِيكَهُمُ ٱللَّهُ فِي مَنَامِكَ قَلِيلٗاۖ وَلَوۡ أَرَىٰكَهُمۡ كَثِيرٗا لَّفَشِلۡتُمۡ وَلَتَنَٰزَعۡتُمۡ فِي ٱلۡأَمۡرِ وَلَٰكِنَّ ٱللَّهَ سَلَّمَۚ إِنَّهُۥ عَلِيمُۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ
43. و بینە بیرا خۆ وەختێ خودێ ئەو كێم د خەونێدا نیشا تە دایین، و ئەگەر ئەو گەلەك نیشا تە دابانە، هوین دا سست و نەچار بن و دا ترسن، و دا ل سەر كارێ شەڕی ب جڕە چن، بەلێ خودێ سلامەتی دا [ئەڤە هەمی چێ نەدبوو]، ب ڕاستی خودێ ئاگەهەداری وێیە یا د سینگاندا [ڤەشارتی].
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِذۡ يُرِيكُمُوهُمۡ إِذِ ٱلۡتَقَيۡتُمۡ فِيٓ أَعۡيُنِكُمۡ قَلِيلٗا وَيُقَلِّلُكُمۡ فِيٓ أَعۡيُنِهِمۡ لِيَقۡضِيَ ٱللَّهُ أَمۡرٗا كَانَ مَفۡعُولٗاۗ وَإِلَى ٱللَّهِ تُرۡجَعُ ٱلۡأُمُورُ
44. و بیننە بیرا خۆ وەختێ هوین [د شەڕیدا] كەڤتینە بەرئێك، مە ئەو ل بەر چاڤێت هەوە كێمكرن [دا جەسارەتا هەوە پتر لێ بهێت]، و مە هوین ژی ل بەر چاڤێت وان كێمكرن [دا ژ خۆ پشت ڕاست ببن و كارێ خۆ ب دورستی نەكەن]، دا خودێ وێ بكەت یا دڤیا ببیت، و هەمی كاروبار هەر ب بال خودێڤە دزڤڕن [هەر كارەكی جزایێ وی ددەتێ].
Arabic explanations of the Qur’an:
وَأَطِيعُواْ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ وَلَا تَنَٰزَعُواْ فَتَفۡشَلُواْ وَتَذۡهَبَ رِيحُكُمۡۖ وَٱصۡبِرُوٓاْۚ إِنَّ ٱللَّهَ مَعَ ٱلصَّٰبِرِينَ
46. و هوین [گەلی خودان باوەران] گوهدارییا خودێ و پێغەمبەرێ وی بكەن و بەرهنگاری ئێكدو نەبن، هوین دێ سست بن و هەوە هێز و شیان نامینیت. و بێهنا خۆ فرەهـ بكەن، ب ڕاستی خودێ د گەل بێنفرەهـ و سەبركێشانە.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَا تَكُونُواْ كَٱلَّذِينَ خَرَجُواْ مِن دِيَٰرِهِم بَطَرٗا وَرِئَآءَ ٱلنَّاسِ وَيَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِۚ وَٱللَّهُ بِمَا يَعۡمَلُونَ مُحِيطٞ
47. و وەكی وان نەبن ئەوێت ژ مەزناتی و بۆ ناڤ و دەنگێ خۆ، ژ مالا خۆ دەركەتین، و ڕێكا خودێ ل خەلكی دگرن، و ب ڕاستی ئەو كارێ ئەو دكەن خودێ پێ ئاگەهەدارە.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِذۡ زَيَّنَ لَهُمُ ٱلشَّيۡطَٰنُ أَعۡمَٰلَهُمۡ وَقَالَ لَا غَالِبَ لَكُمُ ٱلۡيَوۡمَ مِنَ ٱلنَّاسِ وَإِنِّي جَارٞ لَّكُمۡۖ فَلَمَّا تَرَآءَتِ ٱلۡفِئَتَانِ نَكَصَ عَلَىٰ عَقِبَيۡهِ وَقَالَ إِنِّي بَرِيٓءٞ مِّنكُمۡ إِنِّيٓ أَرَىٰ مَا لَا تَرَوۡنَ إِنِّيٓ أَخَافُ ٱللَّهَۚ وَٱللَّهُ شَدِيدُ ٱلۡعِقَابِ
48. و وەختێ شەیتانی كارێ وان د چاڤێ واندا جوانكری و گۆتییە وان: ئەڤرۆ كەس نەشێتە هەوە و كەس ب سەر هەوە ناكەڤیت، و ئەز پشتەڤان و هاریكارێ هەوەمە. ڤێجا وەختێ هەردو دەستەك بەرهەمبەری ئێك بوویین، ل سەر پاشپانییێت خۆ زڤڕی [و ڕەڤی] و گۆت: من شۆلە ب هەوە نینە، ب ڕاستی یا ئەز دبینم هوین نابینن، و ب ڕاستی ئەز ژ خودێ دترسم و خودێ یێ جزا دژوار و جزا گرانە.
Arabic explanations of the Qur’an:
إِذۡ يَقُولُ ٱلۡمُنَٰفِقُونَ وَٱلَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ غَرَّ هَٰٓؤُلَآءِ دِينُهُمۡۗ وَمَن يَتَوَكَّلۡ عَلَى ٱللَّهِ فَإِنَّ ٱللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٞ
49. و بێژە وان وەختێ دوڕوییان و ئەوێت نەساخی د دلێت واندا هەی، دگۆت: ڤان موسلمانان، دینێ وان ئەو د سەردا برن [دینێ وان ئەو د بەر كارەكیڕا كرن ژ وان یێ مەزنتر]، و هەر كەسێ پشتا خۆ ب خودێ موكوم بكەت، ب ڕاستی خودێ سەردەست و كاربنەجهە.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَوۡ تَرَىٰٓ إِذۡ يَتَوَفَّى ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ يَضۡرِبُونَ وُجُوهَهُمۡ وَأَدۡبَٰرَهُمۡ وَذُوقُواْ عَذَابَ ٱلۡحَرِيقِ
50. و ئەگەر تو وان ببینی وەختێ ملیاكەت ڕوحا وان ئەوێت گاور بوویین دستینن، و بەر و پشتێت وان دقوتن [دا دیمەنەكێ ب ترس بینی] [و ملیاكەت دێ بێژنە وان] تامكەنە ئیزایا دۆژەهێ.
Arabic explanations of the Qur’an:
ذَٰلِكَ بِمَا قَدَّمَتۡ أَيۡدِيكُمۡ وَأَنَّ ٱللَّهَ لَيۡسَ بِظَلَّٰمٖ لِّلۡعَبِيدِ
Arabic explanations of the Qur’an:
كَدَأۡبِ ءَالِ فِرۡعَوۡنَ وَٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡۚ كَفَرُواْ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ فَأَخَذَهُمُ ٱللَّهُ بِذُنُوبِهِمۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ قَوِيّٞ شَدِيدُ ٱلۡعِقَابِ
52. وان ژی وەكی فیرعەونی و یێت بەری وی باوەری ب نیشان و ئایەتێت مە نەئینان، ڤێجا خودێ ئەو ب گونەهێت وان هنگاڤتن و ئیزادان، و ب ڕاستی خودێ یێ ب هێز و ئیزا دژوارە.
Arabic explanations of the Qur’an:
ذَٰلِكَ بِأَنَّ ٱللَّهَ لَمۡ يَكُ مُغَيِّرٗا نِّعۡمَةً أَنۡعَمَهَا عَلَىٰ قَوۡمٍ حَتَّىٰ يُغَيِّرُواْ مَا بِأَنفُسِهِمۡ وَأَنَّ ٱللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٞ
53. ئەڤە خودێ ب سەرێ وان ئینا، چونكی ب ڕاستی ئەو قەنجی و كەرەما خودێ د گەل ملەتەكی كری، خودێ وێ قەنجییێ ناگوهۆڕیت [ژێ ناستینیت و وان ئیزا نادەت] هەتا ئەو ملەت خۆ ب خۆ، خۆ نەگوهۆڕن [سوپاسییا وی بهێلن و فەرمانێت وی ب پشت گوهێ خۆڤە باڤێژن]، و ب ڕاستی خودێ یێ گوهدێر و زانایە.
Arabic explanations of the Qur’an:
كَدَأۡبِ ءَالِ فِرۡعَوۡنَ وَٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡۚ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِ رَبِّهِمۡ فَأَهۡلَكۡنَٰهُم بِذُنُوبِهِمۡ وَأَغۡرَقۡنَآ ءَالَ فِرۡعَوۡنَۚ وَكُلّٞ كَانُواْ ظَٰلِمِينَ
54. و وان ژی وەكی بنەمالا فیرعەونی و یێت بەری وان [ب دەستێت خۆ ئەو قەنجی و كەرەم ژ خۆ كرن، ژ بیركرن كا كێ ئەڤ خێر و كەرەمە د گەل وان كرن] نیشان و موعجیزەیێت خودایێ خۆ درەو دانان، ڤێجا مە ژی ژ بەر گونەهێت وان ئەو د هیلاك برن، و مە بنەمالا فیرعەونی [د ئاڤێدا] خەندقاندن، و ب ڕاستی ئەو هەمی [بنەمالا فیرعەونی و یێت د گەل خەندقین و كوشتییێت قورەیشییان] د ستەمكار بوون.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَإِمَّا تَثۡقَفَنَّهُمۡ فِي ٱلۡحَرۡبِ فَشَرِّدۡ بِهِم مَّنۡ خَلۡفَهُمۡ لَعَلَّهُمۡ يَذَّكَّرُونَ
57. [هەی موحەممەد] هەر دەمەكێ تو ل سەر وان سەردەست و دەستهەلاتدار ببی، تو وێ برینداركرن و كوشتنێ ب سەرێ وان بینە كو بۆ یێت پشت خۆ ببنە چام و عیبرەت [و ئێدی جورئەت نەكەن شەڕی د گەل تە بكەن، ژ ترسا ئەڤا ب سەرێ هەڤالێت وان هاتی]، دا پێڤە بچن.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِمَّا تَخَافَنَّ مِن قَوۡمٍ خِيَانَةٗ فَٱنۢبِذۡ إِلَيۡهِمۡ عَلَىٰ سَوَآءٍۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ ٱلۡخَآئِنِينَ
58. و هەر وەختەكێ تو ترسیایی كو هندەك پەیمانا خۆ د گەل تە بشكێنن و خیانەتێ د گەل تە بكەن، ڤێجا وان ئاگەهدار بكە كو پەیمان د ناڤبەرا هەوەدا نەما، وەكی وان ل بەر، ب ڕاستی خودێ حەژ خائینان ناكەت.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَأَعِدُّواْ لَهُم مَّا ٱسۡتَطَعۡتُم مِّن قُوَّةٖ وَمِن رِّبَاطِ ٱلۡخَيۡلِ تُرۡهِبُونَ بِهِۦ عَدُوَّ ٱللَّهِ وَعَدُوَّكُمۡ وَءَاخَرِينَ مِن دُونِهِمۡ لَا تَعۡلَمُونَهُمُ ٱللَّهُ يَعۡلَمُهُمۡۚ وَمَا تُنفِقُواْ مِن شَيۡءٖ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ يُوَفَّ إِلَيۡكُمۡ وَأَنتُمۡ لَا تُظۡلَمُونَ
60. و هوین ژی [گەلی خودان باوەران] هندی هەوە پێ چێ ببیت ژ هێزێ و هەسپێت گرێدایی بۆ وان بەرهەڤ بكەن كو هوین پێ [ب وێ هێزێ] دژمنێت خودێ و دژمنێت خۆ و هندەكێت ژ بلی ڤان هوین نانیاسن، خودێ وان دنیاسیت، چاڤترساندی بكەن و هەر تشتەكێ هوین د ڕێكا خودێدا بمەزێخن، دێ خێرا وی ل هەوە ب خۆ زڤڕیت، بێی ستەم ل هەوە بێتەكرن [خێرێت هەوە بێنە كێمكرن یان بێنە ژ بیركرن].
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِن يُرِيدُوٓاْ أَن يَخۡدَعُوكَ فَإِنَّ حَسۡبَكَ ٱللَّهُۚ هُوَ ٱلَّذِيٓ أَيَّدَكَ بِنَصۡرِهِۦ وَبِٱلۡمُؤۡمِنِينَ
62. و ئەگەر وان [ب وێ ئاشتیبوونێ] ڤیا تە بخاپینن [مۆلەتێ بۆ خۆ چێكەن، دا كارێ خۆ باش بكەن]، [خەمێ نەخۆ] ڤێجا ب ڕاستی خودێ بەسی تەیە، ئەوە یێ تو ب پشتەڤانییا خۆ و یا موسلمانان ب هێز ئێخستی.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَأَلَّفَ بَيۡنَ قُلُوبِهِمۡۚ لَوۡ أَنفَقۡتَ مَا فِي ٱلۡأَرۡضِ جَمِيعٗا مَّآ أَلَّفۡتَ بَيۡنَ قُلُوبِهِمۡ وَلَٰكِنَّ ٱللَّهَ أَلَّفَ بَيۡنَهُمۡۚ إِنَّهُۥ عَزِيزٌ حَكِيمٞ
63. و ئەوە یێ دلێت وان [یێت ئەوس و خەزرەجییان] گەهاندینە ئێك، و ئەگەر هندی د ئەردیدا هەی، هەمی تە دابایە، تە نەدشیا تو دلێت وان بگەهینییە ئێك، بەلێ خودێ گەهاندنە ئێك، ب ڕاستی خودێ یێ سەردەست و كاربنەجهە.
Arabic explanations of the Qur’an:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّبِيُّ حَسۡبُكَ ٱللَّهُ وَمَنِ ٱتَّبَعَكَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
Arabic explanations of the Qur’an:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّبِيُّ حَرِّضِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ عَلَى ٱلۡقِتَالِۚ إِن يَكُن مِّنكُمۡ عِشۡرُونَ صَٰبِرُونَ يَغۡلِبُواْ مِاْئَتَيۡنِۚ وَإِن يَكُن مِّنكُم مِّاْئَةٞ يَغۡلِبُوٓاْ أَلۡفٗا مِّنَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بِأَنَّهُمۡ قَوۡمٞ لَّا يَفۡقَهُونَ
65. هەی پێغەمبەر تو ناڤی ل خودان باوەران بدە و وان گەرم بكە ل سەر شەڕی، ئەگەر بیستێت سەبركێش ژ هەوە هەبن، دێ شێنە دوسەدان، و ئەگەر سەد كەس ژ هەوە هەبن دێ شێنە هزاران ژ گاوران، چونكی ئەو ملەتەكن [هەقییێ] تێ ناگەهن [ڤێجا بەرهەمبەری خودان باوەران خۆ ڕاناگرن].
Arabic explanations of the Qur’an:
ٱلۡـَٰٔنَ خَفَّفَ ٱللَّهُ عَنكُمۡ وَعَلِمَ أَنَّ فِيكُمۡ ضَعۡفٗاۚ فَإِن يَكُن مِّنكُم مِّاْئَةٞ صَابِرَةٞ يَغۡلِبُواْ مِاْئَتَيۡنِۚ وَإِن يَكُن مِّنكُمۡ أَلۡفٞ يَغۡلِبُوٓاْ أَلۡفَيۡنِ بِإِذۡنِ ٱللَّهِۗ وَٱللَّهُ مَعَ ٱلصَّٰبِرِينَ
66. ئەها ڤێ گاڤێ خودێ ل سەر هەوە سڤك كر، و زانی لاوازییەكا ل دەڤ هەوە هەی، ڤێجا ئەگەر سەدێت سەبركێش و چەسپان ژ هەوە هەبن، دێ شێنە دوسەدان، و ئەگەر هزار ژ هەوە هەبن، ب دەستویرا خودێ دێ شێنە دو هزاران، و ب ڕاستی خودێ د گەل بێنفرەهـ و سەبركێشانە.
Arabic explanations of the Qur’an:
مَا كَانَ لِنَبِيٍّ أَن يَكُونَ لَهُۥٓ أَسۡرَىٰ حَتَّىٰ يُثۡخِنَ فِي ٱلۡأَرۡضِۚ تُرِيدُونَ عَرَضَ ٱلدُّنۡيَا وَٱللَّهُ يُرِيدُ ٱلۡأٓخِرَةَۗ وَٱللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٞ
67. بۆ چو پێغەمبەران دورست نینە ئێخسیر هەبن [و بەدەلێ بەرانبەر وەرگرن]، هەتا كوشتنەكا زێدە د ئەردیدا نەكەن [دا گاور ڕسوا ببن و پشتەڤانێت وان كێم ببن] و هەوە [ب وەرگرتنا بەدەلێ بەرانبەر ئازاكرنا وان]، پەرتال و متایێ دنیایێ دڤێت، و خودێ خێرا ئاخرەتێ بۆ هەوە دڤێت، و خودێ ب خۆ سەردەست و كاربنەجهە.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَكُلُواْ مِمَّا غَنِمۡتُمۡ حَلَٰلٗا طَيِّبٗاۚ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَۚ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
69. ڤێجا ژ وی مالێ ب دەست هەوە كەڤتی [كو غەنیمەیە] بخۆن، حەلال و پاقژە، و [ژ نوكە وێڤە] ژ خودێ بترسن [و نەدەنە سەر وی تشتی یێ خودێ دەستویر پێ نەدایی] و خودێ گونەهـ ژێبەر و زێدە دلۆڤانە.
Arabic explanations of the Qur’an:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّبِيُّ قُل لِّمَن فِيٓ أَيۡدِيكُم مِّنَ ٱلۡأَسۡرَىٰٓ إِن يَعۡلَمِ ٱللَّهُ فِي قُلُوبِكُمۡ خَيۡرٗا يُؤۡتِكُمۡ خَيۡرٗا مِّمَّآ أُخِذَ مِنكُمۡ وَيَغۡفِرۡ لَكُمۡۚ وَٱللَّهُ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
70. هەی پێغەمبەر، بێژە وان ئێخسیرێت د ناڤ دەستێت هەوەدا، ئەگەر خودێ بزانیت خێرا د هەوەدا هەی و ئنیەتا هەوە یا دورستە، دێ ژ وێ چێتر دەتە هەوە یا ژ هەوە هاتییە وەرگرتن، و دێ ل گونەهێت هەوە بۆریت، و خودێ گونەهـ ژێبەر و دلۆڤانە.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِن يُرِيدُواْ خِيَانَتَكَ فَقَدۡ خَانُواْ ٱللَّهَ مِن قَبۡلُ فَأَمۡكَنَ مِنۡهُمۡۗ وَٱللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ
71. و ئەگەر وان بڤێت خیانەتێ ل تە بكەن، ب ڕاستی وان بەری نوكە خیانەتا ل خودێ كری، ڤێجا تو ب سەر وان ئێخستی [و ئەگەر ئەو جارەكا دی بزڤڕنە سەر خیانەتا خۆ، جارەكا دی خودێ دێ تە ب سەر وان ئێخیت]، و خودێ زێدەزانا و كاربنەجهە.
Arabic explanations of the Qur’an:
إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَهَاجَرُواْ وَجَٰهَدُواْ بِأَمۡوَٰلِهِمۡ وَأَنفُسِهِمۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ وَٱلَّذِينَ ءَاوَواْ وَّنَصَرُوٓاْ أُوْلَٰٓئِكَ بَعۡضُهُمۡ أَوۡلِيَآءُ بَعۡضٖۚ وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَلَمۡ يُهَاجِرُواْ مَا لَكُم مِّن وَلَٰيَتِهِم مِّن شَيۡءٍ حَتَّىٰ يُهَاجِرُواْۚ وَإِنِ ٱسۡتَنصَرُوكُمۡ فِي ٱلدِّينِ فَعَلَيۡكُمُ ٱلنَّصۡرُ إِلَّا عَلَىٰ قَوۡمِۭ بَيۡنَكُمۡ وَبَيۡنَهُم مِّيثَٰقٞۗ وَٱللَّهُ بِمَا تَعۡمَلُونَ بَصِيرٞ
72. ب ڕاستی ئەوێت باوەری ئینایین و مشەخت بوویین، و ب سەر و مالێ خۆ جیهاد د ڕێكا خودێدا كرین، و ئەوێت موسلمان ڤەحەواندین و هاریكارییا وان كرین، ئەڤە هەمی هاریكار و میراتخۆرێت ئێكن، و ئەوێت باوەری ئینایین و مشەخت نەبوویین، ل سەر هەوە نەواجبە هوین هاریكارییا وان بكەن، و میراتخۆری د ناڤبەرا هەوەدا نینە، هەتا مشەخت نەبن، و ئەگەر هاریكاری ژ هەوە خواستن، هاریكارییا وان بكەن، ژ بلی هندێ هاریكارییا هەوە ل سەر ملەتەكی بخوازن د ناڤبەرا هەوە و واندا پەیمانەك هەبیت، و كارێ هوین دكەن خودێ دبینیت.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بَعۡضُهُمۡ أَوۡلِيَآءُ بَعۡضٍۚ إِلَّا تَفۡعَلُوهُ تَكُن فِتۡنَةٞ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَفَسَادٞ كَبِيرٞ
73. و ئەوێت گاوربوویین هندەك هاریكارێت هندەكانە [ئانكو هاریكار و پشتەڤانێت ئێكن]، و ئەگەر هوین ژی هاریكاری و پشتەڤانییا ئێكدو نەكەن، دێ بەلا و خرابییەكا مەزن د ئەردیدا چێبیت.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَهَاجَرُواْ وَجَٰهَدُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ وَٱلَّذِينَ ءَاوَواْ وَّنَصَرُوٓاْ أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ حَقّٗاۚ لَّهُم مَّغۡفِرَةٞ وَرِزۡقٞ كَرِيمٞ
74. و ئەوێت باوەری ئینایین و مشەخت بوویین، و جیهاد د ڕێكا خودێدا كرین، و ئەوێت مشەخت ڤەحەواندین و هاریكارییا وان كرین، ئەها ئەڤەنە خودان باوەرێت ڕاست و دورست. گونەهـ ژێبرن و دانەكا ب ڕێز و ب قەدر بۆ وان هەیە.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ مِنۢ بَعۡدُ وَهَاجَرُواْ وَجَٰهَدُواْ مَعَكُمۡ فَأُوْلَٰٓئِكَ مِنكُمۡۚ وَأُوْلُواْ ٱلۡأَرۡحَامِ بَعۡضُهُمۡ أَوۡلَىٰ بِبَعۡضٖ فِي كِتَٰبِ ٱللَّهِۚ إِنَّ ٱللَّهَ بِكُلِّ شَيۡءٍ عَلِيمُۢ
75. و ئەوێت پشتی هنگی باوەری ئینایین و مشەخت بوویین، و جیهاد د گەل هەوە كرین، ئەها ئەڤە ژ هەوەنە. و د بەرنامە و حوكمێ خودێدا مرۆڤێت ئێك ژ بیانیان هەژیترن ببنە میراتخۆرێت ئێكدو. ب ڕاستی خودێ ئاگەهـ ژ هەمی تشتی هەیە.
Arabic explanations of the Qur’an:
Translation of the meanings Surah: Al-Anfāl
Translation of the Meanings of the Noble Qur'an - Kurdish Kurmanji Translation - Translations’ Index
Translation of the Quran meanings into Kurdish Kurmanji by dr.ismail_sigerey.