Translation of the meanings Ayah 8 Surah Āl-‘Imrān - Persian Translation - Tafsir Al-Saadi - The Noble Qur'an Encyclopedia

Ayah: 8

رَبَّنَا لَا تُزِغْ قُلُوْبَنَا بَعْدَ اِذْ هَدَیْتَنَا وَهَبْ لَنَا مِنْ لَّدُنْكَ رَحْمَةً ۚ— اِنَّكَ اَنْتَ الْوَهَّابُ ۟

این بیانگر آن است که این کار از نشانه‌های خردمندان است، و دنبال کردن آیات متشابه، از صفات کسانی است که افکارشان غلط و عقل‌هایشان پوچ، و اهدافشان نادرست است. ﴿وَمَا يَعۡلَمُ تَأۡوِيلَهُۥٓ إِلَّا ٱللَّهُ﴾ اگر منظور از «تاویل»، شناختن سرانجام کارها است، باید بر ﴿إِلَّا ٱللَّهُ﴾ وقف کرد؛ زیرا با این مفهوم، تنها خداست که تاویل را می‌داند. و اگر منظور از «تاویل»، تفسیر و دانستن معنی سخن باشد، عطف کردن بهتر است، و این ستایشی برای راسخان در علم است، که آنها می‌دانند چگونه نصوص کتاب و سنت، و محکم و متشابه را، در جایش قرار دهند. و چون در اینجا مردم به منحرف و مهتدی تقسیم می‌شوند، از خداوند خواستند که آنها را بر ایمان، ثابت قدم بگرداند. پس گفتند: ﴿رَبَّنَا لَا تُزِغۡ قُلُوبَنَا﴾ پروردگارا! دل‌های ما را از حق به‌سوی باطل منحرف مگردان، ﴿بَعۡدَ إِذۡ هَدَيۡتَنَا وَهَبۡ لَنَا مِن لَّدُنكَ رَحۡمَةً﴾ بعد از اینکه ما را هدایت نمودی، و از رحمت خود به ما ببخش، رحمتی که با آن احوال ما را سر وسامان دهی، ﴿إِنَّكَ أَنتَ ٱلۡوَهَّابُ﴾ و تو دارای بخشش زیادی هستی. این آیه، ما را رهنمود می‌کند که در مورد متشابهات، چه راهی را در پیش بگیریم. و خداوند بیان کرده است که راسخان در علم، از خداوند می‌خواهند که دل‌هایشان را منحرف نگرداند. و در آیاتی دیگر، از اسبابی که به‌وسیلۀ آن دل‌های اهل انحراف منحرف می‌شود، خبر داده و بیان فرموده است که انحراف آنها به سبب کارهایی است که خود انجام می‌دهند: ﴿فَلَمَّا زَاغُوٓاْ أَزَاغَ ٱللَّهُ قُلُوبَهُمۡ﴾ وقتی منحرف شدند، خداوند دل‌های آنان را منحرف کرد. ﴿ثُمَّ ٱنصَرَفُواْۚ صَرَفَ ٱللَّهُ قُلُوبَهُم﴾ سپس بازگشتند و روی برتافتند، پس خداوند دل‌هایشان را برگرداند.﴿وَنُقَلِّبُ أَفۡ‍ِٔدَتَهُمۡ وَأَبۡصَٰرَهُمۡ كَمَا لَمۡ يُؤۡمِنُواْ بِهِۦٓ أَوَّلَ مَرَّةٖ﴾ و دل‌ها و چشم‌هایشان را بر می‌گردانیم، آن‌گونه که نخستین بار به آن ایمان نیاوردند. پس هر گاه بنده از پروردگارش روی بر‌گرداند، و دشمنش را به دوستی بگیرد، و حق را مشاهده کند و از آن روی برتابد، و باطل را ببیند و آن را انتخاب کند، خداوند او را به آنچه برای خود برگزیده است واگذار می‌کند و دلش را به سزای انحرافش، منحرف می‌نماید. و خداوند بر او ستم نکرده، بلکه او بر خودش ستم کرده است، پس او کسی را جز نفس امر کننده به بدی ملامت نکند.