Translation of the meanings Ayah 16 Surah At-Taghābun - Persian Translation - Tafsir Al-Saadi - The Noble Qur'an Encyclopedia

Ayah: 16

فَاتَّقُوا اللّٰهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ وَاسْمَعُوْا وَاَطِیْعُوْا وَاَنْفِقُوْا خَیْرًا لِّاَنْفُسِكُمْ ؕ— وَمَنْ یُّوْقَ شُحَّ نَفْسِهٖ فَاُولٰٓىِٕكَ هُمُ الْمُفْلِحُوْنَ ۟

خداوند به تقوا و پرهیزگاری فرمان می‌دهد. تقوا؛ یعنی اطاعت از اوامر و پرهیز از نواهی. و خداوند پرهیزگاری را مقیّد به توانایی نموده است. پس این آیه دلالت می‌نماید هر واجبی که بنده توانایی انجام دادن آن را نداشته باشد، از او ساقط می‌گردد؛ و اگر توانایی برخی از کارها را داشت و در انجام برخی دیگر از کارها ناتوان بود، به همان اندازه‌ای که می‌تواند آن را انجام دهد، و هر چیزی را که توانایی انجام دادنش را نداشته باشد از ذمۀ او ساقط می‌شود. همان‌طور که پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود: «هرگاه شما را به کاری دستور دادم، به هر اندازه که می‌توانید آن را انجام دهید.» و فروع بی‌شماری تحت این قاعدۀ شرعی داخل می‌شوند. ﴿وَٱسۡمَعُواْ﴾ و اندرزهایی را که خدا به شما می‌گوید و احکامی را که برایتان مقرّر می‌دارد بشنوید، و آن را یاد بگیرید، و از آن اطاعت کنید. ﴿وَأَطِيعُواْ﴾ و از خدا و پیغمبرش در همۀ کارهایتان اطاعت کنید، ﴿وَأَنفِقُواْ خَيۡرٗا لِّأَنفُسِكُمۡ﴾ و نفقات واجب و مستحب را بپردازید. این کار در دنیا و آخرت به نفع شما خواهد بود، و هر خیر و خوبی در اطاعت از فرمان‌های خداوند و پذیرفتن اندرزهای الهی و تسلیم شدن در برابر شریعت اوست. و شرّ و بدی همه در مخالفت با فرامین و شریعت خداوند است. امّا آفتی که بسیاری از مردم را از انفاق ـ‌که بدان امر شده‌اندـ بازمی‌دارد، بخل و آزمندی است که بیشتر مردم بدان خو گرفته‌اند؛ چون نفس انسان به مال بخل می‌ورزد و آن را دوست می‌دارد و از دست رفتن مال را ناپسند می‌داند. ﴿وَمَن يُوقَ شُحَّ نَفۡسِهِۦ﴾ و هر کس که از آزمندی و بخل نفس خودش مصون بماند، به این صورت که نفس وی انفاق را برای او زیبا جلوه بدهد، ﴿فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُفۡلِحُونَ﴾ پس اینانند که رستگارند. چون آنها به مطلوب دست یافته‌اند، و از امر ناگوار نجات پیدا کرده‌اند. این شامل همۀ چیزهایی است که بنده بدان امر شده یا از آن نهی گردیده است. پس اگر نفس او بخیل باشد، از آنچه بدان امر شده اطاعت نخواهد کرد، و نفقاتی را که به آن امر شده پرداخت نخواهد کرد. چنین فردی رستگار نمی‌شود، بلکه دنیا و آخرت را از دست می‌دهد. و اگر نفس او بخیل نباشد، بلکه نفسی آرام و پذیرای شریعت الهی و طالب خشنودی‌های او باشد، چنین کسی به محض اینکه پی ببرد و بداند که به این کار موظف شده ‌است، بلافاصله آن را انجام می‌دهد و این گونه رستگار و موفق می‌شود.