ترجمهٔ معانی قرآن کریم - الترجمة الكردية الكرمانجية * - لیست ترجمه ها


ترجمهٔ معانی سوره: سوره حج   آیه:

سوره حج

يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ ٱتَّقُواْ رَبَّكُمۡۚ إِنَّ زَلۡزَلَةَ ٱلسَّاعَةِ شَيۡءٌ عَظِيمٞ
1. گەلی مرۆڤان پارێزكارییا خودایێ خۆ بكەن، ب ڕاستی بیڤەلەرزا ڕۆژا قیامەتێ تشتەكێ مەزنە.
تفسیرهای عربی:
يَوۡمَ تَرَوۡنَهَا تَذۡهَلُ كُلُّ مُرۡضِعَةٍ عَمَّآ أَرۡضَعَتۡ وَتَضَعُ كُلُّ ذَاتِ حَمۡلٍ حَمۡلَهَا وَتَرَى ٱلنَّاسَ سُكَٰرَىٰ وَمَا هُم بِسُكَٰرَىٰ وَلَٰكِنَّ عَذَابَ ٱللَّهِ شَدِيدٞ
2. ڕۆژا هوین [وێ بیڤەلەرزێ] دبینن، هەمی دایین و ماك، ساڤاشیرێ خۆ، ژ بیر دكەن و دهێلن، و هەمی ئاڤس و گرانە، بەردهاڤێژن، و دێ مرۆڤان بینی سەرخۆشن، و ئەو ب خۆ نە د سەرخۆشن، بەلێ ئیزایا خودایێ تە یا گرانە.
تفسیرهای عربی:
وَمِنَ ٱلنَّاسِ مَن يُجَٰدِلُ فِي ٱللَّهِ بِغَيۡرِ عِلۡمٖ وَيَتَّبِعُ كُلَّ شَيۡطَٰنٖ مَّرِيدٖ
3. و هندەك مرۆڤ هەنە [وەكی (نچر)ێ‌ كوڕێ (حارپ)ی و موشركان] گەنگەشەیێ د دەرهەقێ خودێدا دكەن، بێی كو زانینەك هەبیت [و هزر دكەن خودێ نەشێت جارەكا دی، پشتی مرنێ وان ساخكەتەڤە]، و ب دویڤ هەر شەیتانەكێ خڕیایی و خرابیخواز دكەڤن.
تفسیرهای عربی:
كُتِبَ عَلَيۡهِ أَنَّهُۥ مَن تَوَلَّاهُ فَأَنَّهُۥ يُضِلُّهُۥ وَيَهۡدِيهِ إِلَىٰ عَذَابِ ٱلسَّعِيرِ
4. ل سەر وی شەیتانی یێ هاتییە نڤێسین، كو ب ڕاستی ئەوێ ب دویڤ وی بكەڤیت و ڕێكا وی بگریت، ئەو دێ وی بەرزە و گومڕا كەت، و بەرێ وی دێ دەتە ئیزایا ئاگری.
تفسیرهای عربی:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ إِن كُنتُمۡ فِي رَيۡبٖ مِّنَ ٱلۡبَعۡثِ فَإِنَّا خَلَقۡنَٰكُم مِّن تُرَابٖ ثُمَّ مِن نُّطۡفَةٖ ثُمَّ مِنۡ عَلَقَةٖ ثُمَّ مِن مُّضۡغَةٖ مُّخَلَّقَةٖ وَغَيۡرِ مُخَلَّقَةٖ لِّنُبَيِّنَ لَكُمۡۚ وَنُقِرُّ فِي ٱلۡأَرۡحَامِ مَا نَشَآءُ إِلَىٰٓ أَجَلٖ مُّسَمّٗى ثُمَّ نُخۡرِجُكُمۡ طِفۡلٗا ثُمَّ لِتَبۡلُغُوٓاْ أَشُدَّكُمۡۖ وَمِنكُم مَّن يُتَوَفَّىٰ وَمِنكُم مَّن يُرَدُّ إِلَىٰٓ أَرۡذَلِ ٱلۡعُمُرِ لِكَيۡلَا يَعۡلَمَ مِنۢ بَعۡدِ عِلۡمٖ شَيۡـٔٗاۚ وَتَرَى ٱلۡأَرۡضَ هَامِدَةٗ فَإِذَآ أَنزَلۡنَا عَلَيۡهَا ٱلۡمَآءَ ٱهۡتَزَّتۡ وَرَبَتۡ وَأَنۢبَتَتۡ مِن كُلِّ زَوۡجِۭ بَهِيجٖ
5. گەلی مرۆڤان ئەگەر هوین ژ ڕابوونا پشتی مرنێ ب گۆمان و دودلن [هوین بەرێ خۆ بدەنە چێكرنا خۆ یا جارا ئێكێ]، ب ڕاستی مە هوین [ئانكو بابێ هەوە ئادەم] جارا ئێكێ یێت ژ ئاخێ چێكرین، پاشی ژ چپكەكێ، پاشی ژ خوینپارەی، پاشی ژ گۆشتپارەیەكا بێ كێماسی و تەكووز، و ژ ئێكا نەتەكووز، دا بۆ هەوە دیار بكەین [ئەم خودان شیانین ل سەر هەمی تشتان]، و ئەم وێ د مالبچویكاندا خۆجهـ دكەین و ڕادگرین، هەتا وەختەكێ دیاركری، یێ مە بڤێت، پاشی دێ هەوە بچویك دەین [پیچ پیچە دێ هەوە مەزن كەین] دا ب دورستی تێ بگەهن و بالغ ببن، و هندەك ژ هەوە [بەری بالغ ببن] دمرن، و هندەك ژ هەوە دمینن هەتا زێدە پیر و بێ چارە دبن، دا چو تشتان پشتی دزانی نەزانیت، و تو ئەردی دبینی هشك و بێ شینكاتییە، گاڤا مە باران ب سەردا ئینا، ئەو ئەردێ هشك ب شینكاتی دهەژیێت و دوەرمیت، و ژ هەمی ڕەنگێت جوان یێت شینكاتی، شین دكەت.
تفسیرهای عربی:
ذَٰلِكَ بِأَنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلۡحَقُّ وَأَنَّهُۥ يُحۡيِ ٱلۡمَوۡتَىٰ وَأَنَّهُۥ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
6. ئەڤە [دانا مرۆڤان، و شینكرنا ئەردێ هشك و ڕویت و ڕەوال، ب هەمی ڕەنگێت شینكاتییێ‌] دا بزانن، ب ڕاستی هەبوونا خودێ یا بنەجهە [ئانكو چو گۆمان تێدا نینە]، و ئەوە مرییان ساخ دكەت، و بێ گۆمان ئەو ل سەر هەمی تشتان یێ دەستهەلاتدارە.
تفسیرهای عربی:
وَأَنَّ ٱلسَّاعَةَ ءَاتِيَةٞ لَّا رَيۡبَ فِيهَا وَأَنَّ ٱللَّهَ يَبۡعَثُ مَن فِي ٱلۡقُبُورِ
7. [و دا بزانن] بێ گۆمان ڕۆژا قیامەتێ هەر دێ ئێت، و چو گۆمان و دودلی د هاتنا وێدا نینە، و بێ گۆمان هندی د گۆڕاندا، خودێ دێ وان هەمییان ساخكەت و ڕاكەتەڤە.
تفسیرهای عربی:
وَمِنَ ٱلنَّاسِ مَن يُجَٰدِلُ فِي ٱللَّهِ بِغَيۡرِ عِلۡمٖ وَلَا هُدٗى وَلَا كِتَٰبٖ مُّنِيرٖ
8. و ژ مرۆڤان هندەك یێت هەین بێ زانین و بێ ڕێنیشاندەر، و بێ وەحی و بێ كتێبەكا ڕۆنكەر [هەبیت]، مەدەڕكییێ‌ د دەرهەقێ خودێدا دكەن.
تفسیرهای عربی:
ثَانِيَ عِطۡفِهِۦ لِيُضِلَّ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِۖ لَهُۥ فِي ٱلدُّنۡيَا خِزۡيٞۖ وَنُذِيقُهُۥ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ عَذَابَ ٱلۡحَرِيقِ
9. ئەو ستۆیێ خۆ ژ مەزناتی و ژ ڕوی وەرگێڕان ژ هەقییێ باددەن، دا مرۆڤان ژ ڕێكا خودێ دویربێخن، ڕسوایی و شەرمزاری د دنیایێدا بۆ وانە، و ڕۆژا قیامەتێ ژی دێ وان كەینە د ئیزایا دۆژەهێ یا مرۆڤسۆژدا.
تفسیرهای عربی:
ذَٰلِكَ بِمَا قَدَّمَتۡ يَدَاكَ وَأَنَّ ٱللَّهَ لَيۡسَ بِظَلَّٰمٖ لِّلۡعَبِيدِ
10. ئەڤ ئیزایە ژ بەر وێیە یا تە ب دەستێت خۆ بەری نوكە كری، و خودێ ب ڕاستی د ڕاستا بەندەیێت خۆدا نەیێ ستەمكارە.
تفسیرهای عربی:
وَمِنَ ٱلنَّاسِ مَن يَعۡبُدُ ٱللَّهَ عَلَىٰ حَرۡفٖۖ فَإِنۡ أَصَابَهُۥ خَيۡرٌ ٱطۡمَأَنَّ بِهِۦۖ وَإِنۡ أَصَابَتۡهُ فِتۡنَةٌ ٱنقَلَبَ عَلَىٰ وَجۡهِهِۦ خَسِرَ ٱلدُّنۡيَا وَٱلۡأٓخِرَةَۚ ذَٰلِكَ هُوَ ٱلۡخُسۡرَانُ ٱلۡمُبِينُ
11. و ژ مرۆڤان هندەك یێت هەین ل هەجەتن [نە د بنەجهن، و ب گۆمانن] د پەرستنا خودێدا، ڤێجا ئەگەر قەنجییەك گەهشتێ، دێ ل سەر دینێ خۆ مینیت، و ئەگەر نەخۆشییەك [هەر نەخۆشییەكا هەبیت بۆ جەڕباندنا وی] گەهشتێ، دێ جارەكا دی زڤڕیتەڤە سەر گاورییێ، [و هۆسا] دنیا و ئاخرەت ژ دەست خۆ كرن، نێ خوسارەتییا بەرچاڤ و ئاشكەرا ئەها ئەڤەیە.
تفسیرهای عربی:
يَدۡعُواْ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَا لَا يَضُرُّهُۥ وَمَا لَا يَنفَعُهُۥۚ ذَٰلِكَ هُوَ ٱلضَّلَٰلُ ٱلۡبَعِيدُ
12. [ئەڤێ هۆسا زڤڕییە سەر گاورییێ] وی شوینا خودێ دپەرێسیت، یێ كو نە فایدەیی دگەهینیتێ نە ژی زیانێ، ئەها ئەڤەیە بەرزەبوون و گومڕایییا كویر و دویر.
تفسیرهای عربی:
يَدۡعُواْ لَمَن ضَرُّهُۥٓ أَقۡرَبُ مِن نَّفۡعِهِۦۚ لَبِئۡسَ ٱلۡمَوۡلَىٰ وَلَبِئۡسَ ٱلۡعَشِيرُ
13. ئەڤە وی دپەرێسیت یێ كو زیانا وی [د دنیایێ و ئاخرەتێدا] ژ مفایێ وی [یێ ئەو بۆ ددانن] نێزیكتر، ئەو چ پیسە پشتەڤانە، و چ پیسە هەڤالە [بۆ خۆ گرتی].
تفسیرهای عربی:
إِنَّ ٱللَّهَ يُدۡخِلُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُۚ إِنَّ ٱللَّهَ يَفۡعَلُ مَا يُرِيدُ
14. ب ڕاستی خودێ دێ وان ئەوێت باوەری ئینایین و كار و كریارێت ڕاست و قەنج كرین، بەتە وان بەحەشتان ئەوێت ڕویبار د ناڤدا دئێن و دچن، ب ڕاستی خودێ وێ دكەت یا وی بڤێت.
تفسیرهای عربی:
مَن كَانَ يَظُنُّ أَن لَّن يَنصُرَهُ ٱللَّهُ فِي ٱلدُّنۡيَا وَٱلۡأٓخِرَةِ فَلۡيَمۡدُدۡ بِسَبَبٍ إِلَى ٱلسَّمَآءِ ثُمَّ لۡيَقۡطَعۡ فَلۡيَنظُرۡ هَلۡ يُذۡهِبَنَّ كَيۡدُهُۥ مَا يَغِيظُ
15. هەر كەسێ هزر بكەت، خودێ هاریكارییا‏ پێغەمبەرێ خۆ د دنیایێ و ئاخرەتێدا ناكەت و وی ب سەر نائێخیت، بلا [ژ كەربێت خۆدا] وەریسەكی بێخیتە بانی و ستۆیێ خۆ تێ دانیت و خۆ بخەندقینیت، و بلا بەرێ خۆ بدەتێ كا ئەڤا وی كری، سەركەڤتنا خودێ بۆ پێغەمبەری، ئەوا [گاور] بۆ كەربگرتی بوویی، دێ بەت.
تفسیرهای عربی:
وَكَذَٰلِكَ أَنزَلۡنَٰهُ ءَايَٰتِۭ بَيِّنَٰتٖ وَأَنَّ ٱللَّهَ يَهۡدِي مَن يُرِيدُ
16. و هۆسا مە قورئان ئینا خوار، و قورئان هەمی نیشان و ئایەتێت ئاشكەراكەر، و ب ڕاستی خودێ وی ڕاستەڕێ دكەت، یێ وی بڤێت.
تفسیرهای عربی:
إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَٱلَّذِينَ هَادُواْ وَٱلصَّٰبِـِٔينَ وَٱلنَّصَٰرَىٰ وَٱلۡمَجُوسَ وَٱلَّذِينَ أَشۡرَكُوٓاْ إِنَّ ٱللَّهَ يَفۡصِلُ بَيۡنَهُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ شَهِيدٌ
17. ب ڕاستی ئەوێت موسلمان بوویین [و باوەری ب موحەممەدی ئینایین]، و ئەوێت بوویینە جوهی [دویكەڤتییێت مووسایی] و سابئین [جوینەكە ژ جوهی و فەلەیان ڤەبوویینە، ستێران دپەرێسن، و هندەك دبێژن ملیاكەتان دپەرێسن] و فەلە و ئاگرپەرێس، و ئەوێت هەڤپشك بۆ خودێ دانایین [كو عەرەبێت بوتپەرێس بوون]، خودێ ڕۆژا قیامەتێ دێ حوكمی د ناڤبەرا واندا كەت و وان ژێكڤەكەت، ب ڕاستی خودێ ل سەر هەمی تشتان یێ شیاندارە.
تفسیرهای عربی:
أَلَمۡ تَرَ أَنَّ ٱللَّهَ يَسۡجُدُۤ لَهُۥۤ مَن فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَن فِي ٱلۡأَرۡضِ وَٱلشَّمۡسُ وَٱلۡقَمَرُ وَٱلنُّجُومُ وَٱلۡجِبَالُ وَٱلشَّجَرُ وَٱلدَّوَآبُّ وَكَثِيرٞ مِّنَ ٱلنَّاسِۖ وَكَثِيرٌ حَقَّ عَلَيۡهِ ٱلۡعَذَابُۗ وَمَن يُهِنِ ٱللَّهُ فَمَا لَهُۥ مِن مُّكۡرِمٍۚ إِنَّ ٱللَّهَ يَفۡعَلُ مَا يَشَآءُ۩
18. ئەرێ ما تو نابینی، هندی د ئەرد و ئەسماناندا هەی، و ڕۆژ و هەیڤ و ستێر و چیا و دار و جانەوەر، و گەلەك ژ مرۆڤان ژی بۆ خودێ دچنە سوجدەیێ و بن ئەمری وینە، و گەلەك ژ وان ژی هێژایی ئیزایێ دبن [ئەوێت خۆ مەزن دبینن و گوهدارییا خودێ نەكەن]، و هەر كەسێ خودێ وی [ب گاورییێ و نەخۆشیێ] ڕسوا و ڕەزیل بكەت، ڤێجا وی كەس نینە وی ب قەدر بێخیت [و كەیفخۆش بكەت، و ئیزایا خودێ ل سەر ڕاكەت]، ب ڕاستی خودێ چ بڤێت وێ دكەت.
تفسیرهای عربی:
۞ هَٰذَانِ خَصۡمَانِ ٱخۡتَصَمُواْ فِي رَبِّهِمۡۖ فَٱلَّذِينَ كَفَرُواْ قُطِّعَتۡ لَهُمۡ ثِيَابٞ مِّن نَّارٖ يُصَبُّ مِن فَوۡقِ رُءُوسِهِمُ ٱلۡحَمِيمُ
19. ئەڤە دو جوینێت هەڤڕكن [جوینا موسلمانان و جوینا گاوران] د ڕاستا خودایێ خۆدا ب هەڤڕك چۆینە، ڤێجا ئەوێت گاوربوویین [جوینا گاوران]، دێ جلك ژ ئاگری بۆ وان ئێنە كەركرن، و ئاڤا زێدە كەلیایی دێ ب سەر سەرێ واندا ئێتە ڕێتن.
تفسیرهای عربی:
يُصۡهَرُ بِهِۦ مَا فِي بُطُونِهِمۡ وَٱلۡجُلُودُ
20. تشتێ د زكێ واندا هەی [ژ ڕویڤیك و بەزی] و پیستێ وان، دێ حەلینیت.
تفسیرهای عربی:
وَلَهُم مَّقَٰمِعُ مِنۡ حَدِيدٖ
21. و گورزێت ئاسنی ل وان دئێنە دان [ملیاكەتێت زێرەڤان د دۆژەهێدا ل سەرێت وان ددەن، ئەگەر ڤیان ژ دۆژەهێ دەركەڤن].
تفسیرهای عربی:
كُلَّمَآ أَرَادُوٓاْ أَن يَخۡرُجُواْ مِنۡهَا مِنۡ غَمٍّ أُعِيدُواْ فِيهَا وَذُوقُواْ عَذَابَ ٱلۡحَرِيقِ
22. و هەر وەختێ وان ڤیا ژ ئاگری دەركەڤن، ژ بەر وێ هناڤسۆتنا ژ ئاگری دگەهیتە وان، جارەكا دی دێ‌ بۆ ناڤ ئێنە ڤەگێڕان، و تامكەنە ئیزایا دۆژەهێ‌ [و ملیاكەت دێ بێژنە وان: دێ تامكەنە ئیزایا دۆژەهێ یا مرۆڤسۆژ].
تفسیرهای عربی:
إِنَّ ٱللَّهَ يُدۡخِلُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ يُحَلَّوۡنَ فِيهَا مِنۡ أَسَاوِرَ مِن ذَهَبٖ وَلُؤۡلُؤٗاۖ وَلِبَاسُهُمۡ فِيهَا حَرِيرٞ
23. ب ڕاستی خودێ، ئەوێت باوەری ئینایین [جوینا موسلمانان] و كار و كریارێت ڕاست و قەنج كرین، دێ وان بەتە وان بەحەشتان، ئەوێت ڕویبار د بنڕا دئێن و دچن، و تێدا دئێنە خەملاندن، ب بازنێت زێری، و ب لۆلۆ و مرارییان، و جلكێ وان تێدا ئارمویشە.
تفسیرهای عربی:
وَهُدُوٓاْ إِلَى ٱلطَّيِّبِ مِنَ ٱلۡقَوۡلِ وَهُدُوٓاْ إِلَىٰ صِرَٰطِ ٱلۡحَمِيدِ
24. ئەڤ جوینە [جوینا موسلمانان د ژیانا دنیایێدا] بۆ ئاخڤتنا پاقژ و بژوین [كو ئەو ژی پەیڤا ئێكتاییێیە (لا إله إلا الله)] هاتنە ڕاستەڕێكرن، و بۆ ڕێكا خودێ [كو ئیسلامە] ڕاستەڕێ بوون.
تفسیرهای عربی:
إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَيَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ وَٱلۡمَسۡجِدِ ٱلۡحَرَامِ ٱلَّذِي جَعَلۡنَٰهُ لِلنَّاسِ سَوَآءً ٱلۡعَٰكِفُ فِيهِ وَٱلۡبَادِۚ وَمَن يُرِدۡ فِيهِ بِإِلۡحَادِۭ بِظُلۡمٖ نُّذِقۡهُ مِنۡ عَذَابٍ أَلِيمٖ
25. ب ڕاستی ئەوێت گاوربوویین، و ڕێكا خودێ و مزگەفتا كەعبەیێ ل خەلكی دگرن، و خەلكی ژێ ددەنە پاش، ئەو مزگەفتا مە بۆ هەمی خەلكی وەكی ئێك دانایی [بێ فەرق و جودایی]، چ یێ وێرێ بیت [ئانكو ئاكنجییێ‌ مەكەهێ بیت]، یان ژی ژ دەرڤە هاتبیت [هەقێ هەمییان وەكی ئێكە، تێدا نڤێژان بكەن، و تەوافا وێ بكەن]، و هەر كەسێ بڤێت و بكەتە د دلێ خۆدا، د مزگەفتا كەعبەیێدا گونەهەكێ بكەت، و ژ ڕێكا ڕاست دەركەڤیت، ئەم دێ ئیزایەكا دژوار دەینێ.
تفسیرهای عربی:
وَإِذۡ بَوَّأۡنَا لِإِبۡرَٰهِيمَ مَكَانَ ٱلۡبَيۡتِ أَن لَّا تُشۡرِكۡ بِي شَيۡـٔٗا وَطَهِّرۡ بَيۡتِيَ لِلطَّآئِفِينَ وَٱلۡقَآئِمِينَ وَٱلرُّكَّعِ ٱلسُّجُودِ
26. و بێژە وان: دەمێ مە جهێ كەعبەیێ بۆ ئیبراهیمی دیاركری، و كرییە جهێ لێزڤڕینێ و پەرستنێ، و مە گۆتێ چو تشتان بۆ من نەكە هەڤال و هەڤپشك، و مالا من [كو كەعبەیە] بۆ تەوافكەر و ئاكنجی و داچەمیایی و سوجدەكەران [نڤێژكەران] پاقژ بكە.
تفسیرهای عربی:
وَأَذِّن فِي ٱلنَّاسِ بِٱلۡحَجِّ يَأۡتُوكَ رِجَالٗا وَعَلَىٰ كُلِّ ضَامِرٖ يَأۡتِينَ مِن كُلِّ فَجٍّ عَمِيقٖ
27. و گازی مرۆڤان بكە بۆ حەجێ، ڤێجا پەیادە و سویاری حێشترێت لاواز و وەستیایی، ژ هەمی ڕەخ و ڕوی و كنارێت دنیایێ، دێ قەست كەنێ.
تفسیرهای عربی:
لِّيَشۡهَدُواْ مَنَٰفِعَ لَهُمۡ وَيَذۡكُرُواْ ٱسۡمَ ٱللَّهِ فِيٓ أَيَّامٖ مَّعۡلُومَٰتٍ عَلَىٰ مَا رَزَقَهُم مِّنۢ بَهِيمَةِ ٱلۡأَنۡعَٰمِۖ فَكُلُواْ مِنۡهَا وَأَطۡعِمُواْ ٱلۡبَآئِسَ ٱلۡفَقِيرَ
28. دا بۆ خۆ مفایان [یێت دینی و دنیایێ] ببینن، و زكرێ خودێ ل سەر ڤەكوشتنا قوربانان، ژ پەزی و چێلان و حێشتران، بكەن [ئانكو ناڤێ خودێ بینن]، د هندەك ڕۆژێت ئاشكەرادا [كو ڕۆژا قوربانییە و هەرسێ ڕۆژێت د دویڤڕا] ل سەر وی ڕزقێ‌ خودێ‌ دایییە وان ژ گیاندارێت ڕاگرتنێ‌ یێت گیاخۆر [وەكی كەوالی و حێشتران و چێلان]، ڤێجا هوین ژێ [ژ قوربانان] بخۆن، و ژێ بدەنە ژارێ دەست تەنگ.
تفسیرهای عربی:
ثُمَّ لۡيَقۡضُواْ تَفَثَهُمۡ وَلۡيُوفُواْ نُذُورَهُمۡ وَلۡيَطَّوَّفُواْ بِٱلۡبَيۡتِ ٱلۡعَتِيقِ
29. پاشی [پشتی ڤەكوشتنا قوربانی، و ڕەجما ئێكێ] بلا قڕێژا خۆ ڕاكەن و باڤێژن [ئەڤا ژ بەر ئیحرامان نەدشیان ژ خۆ ڤەكەن، ڤێجا بلا سەرێ خۆ كورت بكەن یان بتراشن، و موییێت دی ژێڤەكەن، و نینۆكان بتراشن]، و بلا قوربانێت ئێخستینە سەر خۆ، بدەن، و بلا تەوافا مالا پیرۆز بكەن [ئانكو بلا تەوافا (افاچە)یێ بكەن].
تفسیرهای عربی:
ذَٰلِكَۖ وَمَن يُعَظِّمۡ حُرُمَٰتِ ٱللَّهِ فَهُوَ خَيۡرٞ لَّهُۥ عِندَ رَبِّهِۦۗ وَأُحِلَّتۡ لَكُمُ ٱلۡأَنۡعَٰمُ إِلَّا مَا يُتۡلَىٰ عَلَيۡكُمۡۖ فَٱجۡتَنِبُواْ ٱلرِّجۡسَ مِنَ ٱلۡأَوۡثَٰنِ وَٱجۡتَنِبُواْ قَوۡلَ ٱلزُّورِ
30. كاروبارێت حەجێ ئەڤەنە ئەوێت مە ئەمر پێ كرین، و هەر كەسێ ئەو تشتێ خودێ ئەمر پێ كری بكەت، و ئەوێ حەرامكری نەدەنە سەر و مەزن بدانیت، و ڕێزێ لێ بگریت، نێ ئەڤە ل دەڤ خودایێ وی بۆ چێترە، [گەلی مرۆڤان] هەمی تەرش [ژ پەزی و حێشتران و چێلان] بۆ هەوە هاتە حەلالكرن و دورستكرن، ژ بلی وان، ئەوێت حەرامییا وان، بۆ هەوە د ئایەتا حەرامكرنێدا هاتبنە خواندن [بزڤڕنە ئایەتا 3. ژ سۆرەتا مائیدە]، ڤێجا خۆ ژ پیسییێ‌ [ئانكو بوتان] بپارێزن، و خۆ ژ گۆتنا پویچ و درەوێ و شەهدەزۆرییێ‌ بپارێزن، و خۆ ژێ دویر بێخن.
تفسیرهای عربی:
حُنَفَآءَ لِلَّهِ غَيۡرَ مُشۡرِكِينَ بِهِۦۚ وَمَن يُشۡرِكۡ بِٱللَّهِ فَكَأَنَّمَا خَرَّ مِنَ ٱلسَّمَآءِ فَتَخۡطَفُهُ ٱلطَّيۡرُ أَوۡ تَهۡوِي بِهِ ٱلرِّيحُ فِي مَكَانٖ سَحِيقٖ
31. بەرێ خۆ ژ هەمی دینێت پویچ وەرگێڕن، و بەرێ خۆ بدەنە دینێ ڕاست و دورست، و هەڤپشكان بۆ خودێ چێ نەكەن، ب ڕاستی هەر كەسێ هەڤپشكان بۆ خودێ چێ كەت، هەروەكی ژ بلندایییێ‌ ژۆردا كەتی [ئانكو ژ بلندایییا ئیمانێ ژۆردا كەتییە نزماتییا گاورییێ]، ڤێجا بالندەیەك هێژ ل هەوا خۆ لێ بدەت، یان ژی با وی باڤێژیتە جهەكێ دویر و كویر.
تفسیرهای عربی:
ذَٰلِكَۖ وَمَن يُعَظِّمۡ شَعَٰٓئِرَ ٱللَّهِ فَإِنَّهَا مِن تَقۡوَى ٱلۡقُلُوبِ
32. ئەڤ ئەمرە خودێ بۆ هەوە ئاشكەراكر و هەر كەسێ ئەمرێت خودێ [رێ و نیشانێت دینێ وی ژ وان، قوربان و ڕێ و نیشانێت حەجێ] مەزن بدانیت، وەكی ئەمر پێ هاتی، ب جهـ بكەت، ب ڕاستی ئەڤە [ئانكو مەزن وەرگرتنا ئەمرێت خودێ یان قوربانی] نیشانا ترسیانا دلانە ژ خودێ.
تفسیرهای عربی:
لَكُمۡ فِيهَا مَنَٰفِعُ إِلَىٰٓ أَجَلٖ مُّسَمّٗى ثُمَّ مَحِلُّهَآ إِلَى ٱلۡبَيۡتِ ٱلۡعَتِيقِ
33. و فایدە و مفا بۆ هەوە، د وان قورباناندا، یێت هەین [سویاربوونا وان و شیر و موی و هرییا وان] هەتا وەختەكێ دیاركری [ئانكو هەتا ڕۆژا قوربانی ب خۆ]، پاشی جهێ ڤەكوشتنا وان مالا پیرۆزە.
تفسیرهای عربی:
وَلِكُلِّ أُمَّةٖ جَعَلۡنَا مَنسَكٗا لِّيَذۡكُرُواْ ٱسۡمَ ٱللَّهِ عَلَىٰ مَا رَزَقَهُم مِّنۢ بَهِيمَةِ ٱلۡأَنۡعَٰمِۗ فَإِلَٰهُكُمۡ إِلَٰهٞ وَٰحِدٞ فَلَهُۥٓ أَسۡلِمُواْۗ وَبَشِّرِ ٱلۡمُخۡبِتِينَ
34. و بۆ هەر ملەتەكی، مە قوربانگەهەك [جهێ سەرژێكرنا قوربانان] یا دانایی، دا ناڤێ خودێ ل سەر وان قوربانان، ژ تەرشێت مە ب ڕزقێ وان كرین، بینن، ڤێجا خودایێ هەوە [ئەوێ هەمی دینێت ئەسمانی ئینایینە خوارێ] ئێك خودایە، ڤێجا خۆ هەلپەسێرنە وی ب تنێ، و مزگینییێ بدە وان ئەوێت خۆ بۆ خودێ دشكێنن، و بەردەوام بەرئەمری وی بن.
تفسیرهای عربی:
ٱلَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ ٱللَّهُ وَجِلَتۡ قُلُوبُهُمۡ وَٱلصَّٰبِرِينَ عَلَىٰ مَآ أَصَابَهُمۡ وَٱلۡمُقِيمِي ٱلصَّلَوٰةِ وَمِمَّا رَزَقۡنَٰهُمۡ يُنفِقُونَ
35. ئەوێت گاڤا ناڤێ خودێ دئێتە ئینان، دلێ وان ژ ترساندا دلەرزیت، و گاڤا نەخۆشییەك گەهشتە وان، سەبرێ خۆ ل سەر دكێشن، و بەردەوام نڤێژان ب ڕەنگێ پێدڤی دكەن، و ژ تشتێ مە ب ڕزقێ وان كری، دكەنە خێر.
تفسیرهای عربی:
وَٱلۡبُدۡنَ جَعَلۡنَٰهَا لَكُم مِّن شَعَٰٓئِرِ ٱللَّهِ لَكُمۡ فِيهَا خَيۡرٞۖ فَٱذۡكُرُواْ ٱسۡمَ ٱللَّهِ عَلَيۡهَا صَوَآفَّۖ فَإِذَا وَجَبَتۡ جُنُوبُهَا فَكُلُواْ مِنۡهَا وَأَطۡعِمُواْ ٱلۡقَانِعَ وَٱلۡمُعۡتَرَّۚ كَذَٰلِكَ سَخَّرۡنَٰهَا لَكُمۡ لَعَلَّكُمۡ تَشۡكُرُونَ
36. و مە چێل و حێشتر یێت دایین و دورستكرین، بۆ هەوە ببنە قوربان، و بۆ هەوە هندەك مفایێت دی ژی یێت تێدا هەین [وەكی سویاربوون و شیری و... هتد]، ڤێجا گاڤا هەوە دەست و پیێت وان ب ڕێز گرێدان [ئانكو هەوە ڤەكوشتن]، ناڤێ خودێ ل سەر بینن، و وەختێ دكەڤنە سەر تەنشتا خۆ [پشتی دئێنە ڤەكوشتن] ژێ بخۆن، و ژێ بدەنە هەژارێ ڕازی ب ڕزقێ خۆ [ل مالا خۆ]، و یێ خۆ نیشا هەوە ددەت، دا هوین ژێ بدەنێ بێی ژ هەوە بخوازیت، و هۆسا ئەڤە [جانەوەرێت مەزن] مە بۆ هەوە یێت سەرنەرم كرین، دا هوین سوپاسی و شوكورا خودێ بكەن.
تفسیرهای عربی:
لَن يَنَالَ ٱللَّهَ لُحُومُهَا وَلَا دِمَآؤُهَا وَلَٰكِن يَنَالُهُ ٱلتَّقۡوَىٰ مِنكُمۡۚ كَذَٰلِكَ سَخَّرَهَا لَكُمۡ لِتُكَبِّرُواْ ٱللَّهَ عَلَىٰ مَا هَدَىٰكُمۡۗ وَبَشِّرِ ٱلۡمُحۡسِنِينَ
37. د بنیڕا نە گۆشتێ وان [قوربانان] و نە خوینا وان ناگەهیتە خودێ، بەلێ ترسیان و گوهدارییا هەوە بۆ خودێ‌، دێ گەهیتێ، و هۆسا مە بۆ هەوە یێت سەرنەرم كرین، دا هوین خودێ مەزن بنیاسن [ئانكو بێژن (الله أكبر)]، چونكی وی هوین یێت ڕاستەڕێكرینە ئەحكامێت دینێ خۆ، و مزگینییێ بدە شۆل بنەجهان.
تفسیرهای عربی:
۞ إِنَّ ٱللَّهَ يُدَٰفِعُ عَنِ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْۗ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ كُلَّ خَوَّانٖ كَفُورٍ
38. ب ڕاستی خودێ زێدە زێدە بەڕەڤانییێ ژ وان دكەت، ئەوێت باوەری ئینایین، ب ڕاستی خودێ حەژ هەمی خائین [ئەوێت خیانەتێ د ئەمانەتێ خودێدا دكەن] و نیعمەت ژ بیركەران ناكەت.
تفسیرهای عربی:
أُذِنَ لِلَّذِينَ يُقَٰتَلُونَ بِأَنَّهُمۡ ظُلِمُواْۚ وَإِنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ نَصۡرِهِمۡ لَقَدِيرٌ
39. دەستویرییا شەڕی بۆ وان هاتەدان ئەوێت شەڕێ وان دئێتەكرن، ژ بەر وێ ستەما ل وان هاتییە كرن، ب ڕاستی خودێ ل سەر هاریكرن و پشتەڤانییا وان، خودان شیانە.
تفسیرهای عربی:
ٱلَّذِينَ أُخۡرِجُواْ مِن دِيَٰرِهِم بِغَيۡرِ حَقٍّ إِلَّآ أَن يَقُولُواْ رَبُّنَا ٱللَّهُۗ وَلَوۡلَا دَفۡعُ ٱللَّهِ ٱلنَّاسَ بَعۡضَهُم بِبَعۡضٖ لَّهُدِّمَتۡ صَوَٰمِعُ وَبِيَعٞ وَصَلَوَٰتٞ وَمَسَٰجِدُ يُذۡكَرُ فِيهَا ٱسۡمُ ٱللَّهِ كَثِيرٗاۗ وَلَيَنصُرَنَّ ٱللَّهُ مَن يَنصُرُهُۥٓۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَقَوِيٌّ عَزِيزٌ
40. ئەوێت ژ نەهەقی ژ مالێت وان هاتینە دەرئێخستن [گونەها وان بەس ئەو بوو] دگۆتن: خودانێ مە خودێیە، و ئەگەر خودێ هندەك مرۆڤ ب هندەكان نەدابانە پاش، گەلەك سەومەعە و دێر و كنیشتە و مزگەفت، ئەوێت گەلەك ناڤێ خودێ تێدا دئێنە گۆتن، دا ئێنە هەڕافتن (كاڤلكرن)، و ب ڕاستی خودێ دێ وی ب سەرئێخیت و هاریكارییا‏ وی دێ كەت، ئەوێ دینێ خودێ ب سەربێخیت و هاری دینێ وی بكەت، ب ڕاستی خودێ یێ ب هێز و دەستهەلاتدارە.
تفسیرهای عربی:
ٱلَّذِينَ إِن مَّكَّنَّٰهُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ أَقَامُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتَوُاْ ٱلزَّكَوٰةَ وَأَمَرُواْ بِٱلۡمَعۡرُوفِ وَنَهَوۡاْ عَنِ ٱلۡمُنكَرِۗ وَلِلَّهِ عَٰقِبَةُ ٱلۡأُمُورِ
41. [ئەوێت ژ مالێت خۆ هاتینە دەرئێخستن و مشەخت بوویین، یان ژی ئەوێت دینێ خودێ‌ ب سەر دئێخن] ئەون ئەوێت گاڤا مە جهێ وان د ئەردیدا كر و ب هێز ئێخستن، دێ نڤێژان كەن، و زەكاتێ دەن و ئەمری ب قەنجییێ كەن و نەهییا خرابییێ كەن، و ب ڕاستی دویماهییا هەمی تشتان ب دەستێ خودێیە [ئانكو دینێ خۆ هەر دێ ب سەرئێخیت].
تفسیرهای عربی:
وَإِن يُكَذِّبُوكَ فَقَدۡ كَذَّبَتۡ قَبۡلَهُمۡ قَوۡمُ نُوحٖ وَعَادٞ وَثَمُودُ
42. و [هەی موحەممەد] ئەگەر [قورەیشی] تە درەوین بدانن [ئەڤە نەتشتەكێ نوییە]، ب ڕاستی بەری وان، ملەتێ نووح و عاد و (ثمود) ژی، پێغەمبەرێت خۆ درەوین یێت دانایین.
تفسیرهای عربی:
وَقَوۡمُ إِبۡرَٰهِيمَ وَقَوۡمُ لُوطٖ
43. هەروەسا ملەتێ ئیبراهیم پێغەمبەر و ملەتێ (لوط) پێغەمبەر ژی...
تفسیرهای عربی:
وَأَصۡحَٰبُ مَدۡيَنَۖ وَكُذِّبَ مُوسَىٰۖ فَأَمۡلَيۡتُ لِلۡكَٰفِرِينَ ثُمَّ أَخَذۡتُهُمۡۖ فَكَيۡفَ كَانَ نَكِيرِ
44. و هەروەسا خەلكێ مەدیەنێ ژی [ملەتێ شوعەیب پێغەمبەری ژی، پێغەمبەرێ خۆ شوعەیب درەوین دانان]، و مووسا ژی [ژ بەرێ فیرعەونییانڤە] درەوین هاتە دانان، ڤێجا مە دەرفەت و مۆلەت دا گاوران [و مە تۆلڤەكرن ل وان گیرۆكر]، پاشی مە ئەو ب ئیزایێ هنگاڤتن، ڤێجا بەرێ خۆ بدەیێ، كا نەڕازیبوونا من و گوهۆڕینا من ل سەر وان، یا چاوا بوو.
تفسیرهای عربی:
فَكَأَيِّن مِّن قَرۡيَةٍ أَهۡلَكۡنَٰهَا وَهِيَ ظَالِمَةٞ فَهِيَ خَاوِيَةٌ عَلَىٰ عُرُوشِهَا وَبِئۡرٖ مُّعَطَّلَةٖ وَقَصۡرٖ مَّشِيدٍ
45. ڤێجا گەلەك گوند، مە یێت د هیلاك برین، و ئەو یێت ستەمكار بوون، ڤێجا خانییێت وان كاڤلن و دیوار ب سەرێكدا هاتینە، و بیر بێ خودانن، و قەسرێت ب گێچێ ئاڤاكری، ڤالا مایینە.
تفسیرهای عربی:
أَفَلَمۡ يَسِيرُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَتَكُونَ لَهُمۡ قُلُوبٞ يَعۡقِلُونَ بِهَآ أَوۡ ءَاذَانٞ يَسۡمَعُونَ بِهَاۖ فَإِنَّهَا لَا تَعۡمَى ٱلۡأَبۡصَٰرُ وَلَٰكِن تَعۡمَى ٱلۡقُلُوبُ ٱلَّتِي فِي ٱلصُّدُورِ
46. ئەرێ ما ئەو د ئەردیدا نەگەڕیاینە [ببینن كا مە چەند ملەت بەری وان بەرئاتاف كرینە، و كاڤلێت وان پێش چاڤن]، دا بۆ خۆ پێڤەبچن، و دل هەبن ئاقلەكی بۆ خۆ پێ بگرن، و گوه هەبن شیرەتان گولێ ببن، نێ نە چاڤێت وان د كۆرەنە [كو هەقییێ نەبینن ]، بەلێ دلێت وان ئەوێت د سینگێ واندا د كۆرەنە.
تفسیرهای عربی:
وَيَسۡتَعۡجِلُونَكَ بِٱلۡعَذَابِ وَلَن يُخۡلِفَ ٱللَّهُ وَعۡدَهُۥۚ وَإِنَّ يَوۡمًا عِندَ رَبِّكَ كَأَلۡفِ سَنَةٖ مِّمَّا تَعُدُّونَ
47. [هەی موحەممەد] ئەو لەزا هاتنا ئیزایێ ژ تە دكەن [و دبێژنە تە: ئەگەر تو ڕاست دبێژی، بلا ڤێ گاڤێ ئەو ئیزایا تو مە پێ دترسینی، ب سەرێ مە بێت]، و خودێ ب ڕاستی پەیمانا دایی و لێڤەنابیت، [هنگی ئیزا دێ ئێت، دەمێ وی دەستنیشانكری، و لەزا وان چو كارلێكرنا خۆ د حوكمێ خودێدا نینە]، و ب ڕاستی هزار سالێت هەوە، ڕۆژەكە ل دەڤ خودێ [ئانكو خودایێ تە زێدە یێ حەلیمە، لەزێ ل جزادانێ ناكەت].
تفسیرهای عربی:
وَكَأَيِّن مِّن قَرۡيَةٍ أَمۡلَيۡتُ لَهَا وَهِيَ ظَالِمَةٞ ثُمَّ أَخَذۡتُهَا وَإِلَيَّ ٱلۡمَصِيرُ
48. و مە دەرفەت و مۆلەت دا چەند گوندان، و ئەو یێت ستەمكار بوون [وەكی هەوە]، پاشی مە ئەو ب ئیزایێ د هیلاك برن، و هەمی هەر ب بال مەڤە دێ زڤڕنەڤە.
تفسیرهای عربی:
قُلۡ يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ إِنَّمَآ أَنَا۠ لَكُمۡ نَذِيرٞ مُّبِينٞ
49. [هەی موحەممەد] بێژە: گەلی مرۆڤان ئەز بەس ئاگەهداركەرەكێ ئاشكەرامە بۆ هەوە [و من دەست د ئینانا ئیزایێدا نینە].
تفسیرهای عربی:
فَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ لَهُم مَّغۡفِرَةٞ وَرِزۡقٞ كَرِيمٞ
50. ڤێجا ئەوێت باوەری ئینایین، و كار و كریارێت ڕاست و قەنج كرین، بۆ وان لێنەگرتن [گونەهـ ژێبرن]، و ڕزقەكێ باش یێ هەی.
تفسیرهای عربی:
وَٱلَّذِينَ سَعَوۡاْ فِيٓ ءَايَٰتِنَا مُعَٰجِزِينَ أُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلۡجَحِيمِ
51. و ئەوێت بەرگەڕیان د ڕاستا قورئانا مەدا كرین، دا بەتال بكەن، وخەلكی ژ باوەری پێ‌ ئینانێ‌ گران دكەن ئەو دۆژەهینە.
تفسیرهای عربی:
وَمَآ أَرۡسَلۡنَا مِن قَبۡلِكَ مِن رَّسُولٖ وَلَا نَبِيٍّ إِلَّآ إِذَا تَمَنَّىٰٓ أَلۡقَى ٱلشَّيۡطَٰنُ فِيٓ أُمۡنِيَّتِهِۦ فَيَنسَخُ ٱللَّهُ مَا يُلۡقِي ٱلشَّيۡطَٰنُ ثُمَّ يُحۡكِمُ ٱللَّهُ ءَايَٰتِهِۦۗ وَٱللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٞ
52. و مە چو پێغەمبەر بەری تە نەهنارتینە، ئەگەر وەختێ ئەو [وەحییا بۆ هاتی] دخوینیت، شەیتانی هندەك وەسواس نەهاڤێتبیتە د ناڤدا، بەلێ خودێ ئەوا شەیتانی هاڤێتییە د ناڤدا [ژ وەسواسێ] ڕادكەت و پویچ دكەت، پاشی ئایەتێت خۆ د دلێ پێغەمبەراندا موكوم و بنەجهـ دكەت، و خودێ زێدە زانا و كاربنەجهە.
تفسیرهای عربی:
لِّيَجۡعَلَ مَا يُلۡقِي ٱلشَّيۡطَٰنُ فِتۡنَةٗ لِّلَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٞ وَٱلۡقَاسِيَةِ قُلُوبُهُمۡۗ وَإِنَّ ٱلظَّٰلِمِينَ لَفِي شِقَاقِۭ بَعِيدٖ
53. خودێ ڤێ ڕێ ددەتە شەیتانی، دا ئەو وەسواسا شەیتان چێ دكەت، بۆ ئەوێت شك و دوڕوییاتی د دلێ واندا هەی، و ئەوێت دلێت وان ڕەق [كو ئیمان نەچیتە تێدا، ژ بەر شركا وان] ببیتە بەلا و جەڕباندن، و ب ڕاستی ستەمكار [موشرك و دوڕوی] یێت د ڕكۆیییەكا دویری هەقییێدا.
تفسیرهای عربی:
وَلِيَعۡلَمَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡعِلۡمَ أَنَّهُ ٱلۡحَقُّ مِن رَّبِّكَ فَيُؤۡمِنُواْ بِهِۦ فَتُخۡبِتَ لَهُۥ قُلُوبُهُمۡۗ وَإِنَّ ٱللَّهَ لَهَادِ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ
54. و دا ئەوێت زانین بۆ هاتییە دان [ئەوێت باوەری ب خودێ و پێغەمبەری هەی، و جودایییێ‌ د ناڤبەرا هەقی و نەهەقییێدا دكەن] بزانن، ب ڕاستی ئەڤ قورئانە وەحییا دورستە ژ خودایێ تە، دا باوەرییێ پێ بینن، و دلێ وان بەرانبەر تەنا ببیت و بۆ مە ڤەببیت، ب ڕاستی خودێ بەرێ وان ئەوێت باوەری ئینایین، ددەتە ڕێكا ڕاست.
تفسیرهای عربی:
وَلَا يَزَالُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ فِي مِرۡيَةٖ مِّنۡهُ حَتَّىٰ تَأۡتِيَهُمُ ٱلسَّاعَةُ بَغۡتَةً أَوۡ يَأۡتِيَهُمۡ عَذَابُ يَوۡمٍ عَقِيمٍ
55. و ئەوێت گاوربوویین، بەردەوام دێ میننە د دودلییێدا، د ڕاستا قورئانێدا، هەتا ژ نشكەكێڤە قیامەت ل وان ڕادبیت، یان ژی ئیزایا ڕۆژا قیامەتێ ب خۆ، بۆ وان بێت.
تفسیرهای عربی:
ٱلۡمُلۡكُ يَوۡمَئِذٖ لِّلَّهِ يَحۡكُمُ بَيۡنَهُمۡۚ فَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ فِي جَنَّٰتِ ٱلنَّعِيمِ
56. وێ ڕۆژێ [كو ڕۆژا قیامەتێیە] ملك و دەستهەلات بەس بۆ خودێیە، خودێ دێ حوكمی د ناڤبەرا واندا كەت، ڤێجا ئەوێت باوەری ئینایین و كار و كریارێت قەنج كرین، دێ د بەحەشتێت خۆشدا بن.
تفسیرهای عربی:
وَٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَكَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَا فَأُوْلَٰٓئِكَ لَهُمۡ عَذَابٞ مُّهِينٞ
57. و ئەوێت گاوربوویین و نیشان و ئایەتێت مە درەو و دانایین، ئەها ئەڤان، دێ ئیزایەكا ڕسواكەر و شەرمزاركەر بۆ هەبیت.
تفسیرهای عربی:
وَٱلَّذِينَ هَاجَرُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ ثُمَّ قُتِلُوٓاْ أَوۡ مَاتُواْ لَيَرۡزُقَنَّهُمُ ٱللَّهُ رِزۡقًا حَسَنٗاۚ وَإِنَّ ٱللَّهَ لَهُوَ خَيۡرُ ٱلرَّٰزِقِينَ
58. و ئەوێت د ڕێكا خودێدا مشەخت بوویین [مەخسەد پێ ئەوێت ژ مەكەهێ مشەخت بوویینە مەدینەیێ]، پاشی هاتینە كوشتن [شەهید بوویین]، یان ژی د مشەختبوونا خۆدا مرین، بێ گۆمان خودێ دێ ڕزقەكێ باش دەتە وان، ب ڕاستی خودێ چێترین ڕزقدارە.
تفسیرهای عربی:
لَيُدۡخِلَنَّهُم مُّدۡخَلٗا يَرۡضَوۡنَهُۥۚ وَإِنَّ ٱللَّهَ لَعَلِيمٌ حَلِيمٞ
59. خودێ دێ وان بەتە جهەكی [كو بەحەشتە]، ئەو پێ ڕازی ببن، و ب ڕاستی خودێ یێ زێدە زانا و حەلیمە [ئانكو لەزێ ل ئیزادانێ ناكەت].
تفسیرهای عربی:
۞ ذَٰلِكَۖ وَمَنۡ عَاقَبَ بِمِثۡلِ مَا عُوقِبَ بِهِۦ ثُمَّ بُغِيَ عَلَيۡهِ لَيَنصُرَنَّهُ ٱللَّهُۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَعَفُوٌّ غَفُورٞ
60. [بڕیارا مە دایی، ئەڤەیە] هەر كەسێ ستەم لێ هاتبیتەكرن، و ئەو تەمەتی ستەما لێ هاتییە كرن، تۆلا خۆ ڤەكەت، پاشی [جارەكا دی] ستەم لێ بێتەكرن، ب ڕاستی خودێ دێ هاریكارییا‏ وی كەت، و ب ڕاستی خودێ لێبۆر و لێنەگرە [گونەهـ ژێبەرە].
تفسیرهای عربی:
ذَٰلِكَ بِأَنَّ ٱللَّهَ يُولِجُ ٱلَّيۡلَ فِي ٱلنَّهَارِ وَيُولِجُ ٱلنَّهَارَ فِي ٱلَّيۡلِ وَأَنَّ ٱللَّهَ سَمِيعُۢ بَصِيرٞ
61. ئەڤە [ئانكو ئەڤ هاریكاریە] ژ بەر هندێیە خودێ [یێ خودان شیانە] شەڤێ دكەتە د ڕۆژێدا [ڤێجا ڕۆژێ درێژ دكەت]، و ڕۆژێ دكەتە د شەڤێدا [ڤێجا شەڤێ درێژ دكەت]، و ب ڕاستی خودێ گوهدێر و بینەرە.
تفسیرهای عربی:
ذَٰلِكَ بِأَنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلۡحَقُّ وَأَنَّ مَا يَدۡعُونَ مِن دُونِهِۦ هُوَ ٱلۡبَٰطِلُ وَأَنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلۡعَلِيُّ ٱلۡكَبِيرُ
62. چێكرنا شەڤ و ڕۆژان هۆسا، دا بزانن خودێ یێ هەقە، و چو پەرستییێت ڕاست و دورست، ژ بلی وی نینن، و دا بزانن ئەوێت ئەو شوینا خودێ دپەرێسن یێت پویچن، و ب ڕاستی خودێ یێ بلند و مەزنە.
تفسیرهای عربی:
أَلَمۡ تَرَ أَنَّ ٱللَّهَ أَنزَلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءٗ فَتُصۡبِحُ ٱلۡأَرۡضُ مُخۡضَرَّةًۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَطِيفٌ خَبِيرٞ
63. ئەرێ ما تو نابینی، كو ب ڕاستی خودێ ئاڤێ ژ ئەسمانی دئینیتە خوارێ، ڤێجا ئەرد پێ كەسك دبیت، ب ڕاستی خودێ زێدە هویربین و شارەزایە.
تفسیرهای عربی:
لَّهُۥ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِۚ وَإِنَّ ٱللَّهَ لَهُوَ ٱلۡغَنِيُّ ٱلۡحَمِيدُ
64. هندی د ئەرد و ئەسماناندا هەی یێ وییە، و ب ڕاستی خودێیە یێ زەنگین، و هێژایی سوپاسییێ.
تفسیرهای عربی:
أَلَمۡ تَرَ أَنَّ ٱللَّهَ سَخَّرَ لَكُم مَّا فِي ٱلۡأَرۡضِ وَٱلۡفُلۡكَ تَجۡرِي فِي ٱلۡبَحۡرِ بِأَمۡرِهِۦ وَيُمۡسِكُ ٱلسَّمَآءَ أَن تَقَعَ عَلَى ٱلۡأَرۡضِ إِلَّا بِإِذۡنِهِۦٓۚ إِنَّ ٱللَّهَ بِٱلنَّاسِ لَرَءُوفٞ رَّحِيمٞ
65. ئەرێ ما تو نابینی، كو ب ڕاستی خودێ، تشتێ د ئەردیدا هەی، یێ بۆ هەوە سەرنەرم كری [وەكی جانەوەر و دار و ڕویباران، و... هتد، و هەمی یێت ئێخستینە د خێرا هەوەدا]، و گەمی بۆ هەوە یێت سەرنەرم كرین ب ئەمرێ خودێ د دەریایاندا دچن، و ئەسمانی ڕادگریت، دا نەكەڤیتە سەر ئەردی، ب دەستویرییا وی نەبیت [كو ئەو ژی ڕۆژا قیامەتێیە]، ب ڕاستی خودێ بۆ مرۆڤان ب ڕەحم و دلۆڤانە.
تفسیرهای عربی:
وَهُوَ ٱلَّذِيٓ أَحۡيَاكُمۡ ثُمَّ يُمِيتُكُمۡ ثُمَّ يُحۡيِيكُمۡۗ إِنَّ ٱلۡإِنسَٰنَ لَكَفُورٞ
66. و ئەو ئەوە یێ هوین دایین، پاشی دێ هەوە مرینیت، پاشی دێ هەوە ساخكەتەڤە، ب ڕاستی مرۆڤ زێدە یێ چاڤنق و نیعمەت ژ بیركەرە.
تفسیرهای عربی:
لِّكُلِّ أُمَّةٖ جَعَلۡنَا مَنسَكًا هُمۡ نَاسِكُوهُۖ فَلَا يُنَٰزِعُنَّكَ فِي ٱلۡأَمۡرِۚ وَٱدۡعُ إِلَىٰ رَبِّكَۖ إِنَّكَ لَعَلَىٰ هُدٗى مُّسۡتَقِيمٖ
67. و بۆ هەر ملەتەكی [مەخسەد بۆ خەلكێ هەر دینەكی] مە بەرنامە و ڕێكەك یا دانایی، ئەو ل سەر دچن و عیبادەتێ خۆ دكەن، ڤێجا گوهێ خۆ نەدەنە مەدەڕكی و هەڤڕكییا وان، و بلا چو كارلێكرنێ ل تە نەكەن، و گازی مرۆڤان بكە بۆ پەرستنا خودایێ خۆ، ب ڕاستی تو یێ ل سەر ڕێكا ڕاستا بێ خواری [كو ئیسلامە].
تفسیرهای عربی:
وَإِن جَٰدَلُوكَ فَقُلِ ٱللَّهُ أَعۡلَمُ بِمَا تَعۡمَلُونَ
68. و ئەگەر ئەو [پشتی هەقی بۆ وان ئاشكەرا بووی] جڕەبڕێ د گەل تە بكەن، بێژە: تشتێ هوین دكەن خودێ چێتر دزانیت [ئانكو جڕەبڕێ د گەل وان نەكە، و بێژە وان خودێ كریارێت هەوە چێتر دزانیت، و چێتر دزانیت كا هوین هێژایی چ جزایینە].
تفسیرهای عربی:
ٱللَّهُ يَحۡكُمُ بَيۡنَكُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ فِيمَا كُنتُمۡ فِيهِ تَخۡتَلِفُونَ
69. ڕۆژا قیامەتێ خودێ دێ حوكمی د ناڤبەرا هەوەدا كەت، ل سەر وی تشتێ هوین [موسلمان و گاوران] تێدا ژێك جودا.
تفسیرهای عربی:
أَلَمۡ تَعۡلَمۡ أَنَّ ٱللَّهَ يَعۡلَمُ مَا فِي ٱلسَّمَآءِ وَٱلۡأَرۡضِۚ إِنَّ ذَٰلِكَ فِي كِتَٰبٍۚ إِنَّ ذَٰلِكَ عَلَى ٱللَّهِ يَسِيرٞ
70. ئەرێ ما تو نوزانی، كو ب ڕاستی هندی د ئەرد و ئەسماناندا هەی خودێ ژێ ب ئاگەهە؟ ب ڕاستی هەمی [هەمی زانینا ل دۆر ئەرد و ئەسمانان، و كا چ تێدا هەیە] ل دەڤ وی یا نڤێسییە، و ئەڤە ل دەڤ وی یا ب ساناهییە.
تفسیرهای عربی:
وَيَعۡبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَا لَمۡ يُنَزِّلۡ بِهِۦ سُلۡطَٰنٗا وَمَا لَيۡسَ لَهُم بِهِۦ عِلۡمٞۗ وَمَا لِلظَّٰلِمِينَ مِن نَّصِيرٖ
71. و ئەو وان شوینا خودێ دپەرێسن، ئەوێت چو بەلگە و نیشان وان پێ نەیی، و ستەمكاران چو هاریكار و پشتەڤان نینن.
تفسیرهای عربی:
وَإِذَا تُتۡلَىٰ عَلَيۡهِمۡ ءَايَٰتُنَا بَيِّنَٰتٖ تَعۡرِفُ فِي وُجُوهِ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ ٱلۡمُنكَرَۖ يَكَادُونَ يَسۡطُونَ بِٱلَّذِينَ يَتۡلُونَ عَلَيۡهِمۡ ءَايَٰتِنَاۗ قُلۡ أَفَأُنَبِّئُكُم بِشَرّٖ مِّن ذَٰلِكُمُۚ ٱلنَّارُ وَعَدَهَا ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْۖ وَبِئۡسَ ٱلۡمَصِيرُ
72. و گاڤا ئایەتێت مە یێت ڕۆن و ئاشكەرا ل سەر وان هاتنە خواندن، تو دێ نەڕازیبوونێ د سەروچاڤێت وانڕا بینی [هندی كەربگرتی دبن ژێ]، ئەوێت پشتا خۆ دایینە باوەرییێ، نێزیكە خۆ د وان وەركەن ئەوێت ئایەتێت مە بۆ وان دخوینن، بێژە: ئەرێ ئەز بۆ هەوە یا ژ ڤێ خرابتر و گرانتر بێژم؟ ئیزایا ئاگریە، خودێ پەیمانا پێ دایییە وان ئەوێت گاوربوویین، و ئەو پیسە دویماهیكە.
تفسیرهای عربی:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ ضُرِبَ مَثَلٞ فَٱسۡتَمِعُواْ لَهُۥٓۚ إِنَّ ٱلَّذِينَ تَدۡعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ لَن يَخۡلُقُواْ ذُبَابٗا وَلَوِ ٱجۡتَمَعُواْ لَهُۥۖ وَإِن يَسۡلُبۡهُمُ ٱلذُّبَابُ شَيۡـٔٗا لَّا يَسۡتَنقِذُوهُ مِنۡهُۚ ضَعُفَ ٱلطَّالِبُ وَٱلۡمَطۡلُوبُ
73. گەلی مرۆڤان نموونەیەك هاتە دیاركرن، ڤێجا گوهێ خۆ بدەنێ، ب ڕاستی ئەوێت هوین شوینا خودێ دپەرێسن، نەشێن مێشەكێ چێ بكەن (بدەن)، خۆ ئەگەر هەمی پێكڤە [بۆ چێكرنا مێشێ] كۆم ببن ژی، و ئەگەر مێش تشتەكی ژ وان ڕاكەت، ئەو نەشێن ژێ بستینن، داخوازكەر [كو بوتە، ئەوێ دخوازیت تشتێ مێشێ ل سەر ڕاكری بێتە زڤڕاندن] و داخوازكری [كو مێشە، داخوازكرییە ژ بەرێ بوتیڤە كو تشتێ وێ بری بزڤڕینیتەڤە]، هەردو ژی [ئانكو مێش و بوت] لاوازن و بێ هێزن.
تفسیرهای عربی:
مَا قَدَرُواْ ٱللَّهَ حَقَّ قَدۡرِهِۦٓۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَقَوِيٌّ عَزِيزٌ
74. [ب ڕاستی وەختێ ئەو ڤان بوتێت لاواز و بێ هێز دپەرێسن] وان ب ڕەنگەكێ پێدڤی قەدرێ خودێ نەگرتییە [و ب دورستی نەنیاسییە]، ب ڕاستی خودێ هێزدار و سەردەستە.
تفسیرهای عربی:
ٱللَّهُ يَصۡطَفِي مِنَ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةِ رُسُلٗا وَمِنَ ٱلنَّاسِۚ إِنَّ ٱللَّهَ سَمِيعُۢ بَصِيرٞ
75. ب ڕاستی خودێ ژ ملیاكەتان و ژ مرۆڤان ژی، هنارتییان هەلدبژێریت، و بێ گۆمان خودێ گوهدێر و بینەرە.
تفسیرهای عربی:
يَعۡلَمُ مَا بَيۡنَ أَيۡدِيهِمۡ وَمَا خَلۡفَهُمۡۚ وَإِلَى ٱللَّهِ تُرۡجَعُ ٱلۡأُمُورُ
76. خودێ ژ كار و كریارێت وان كرین و یێت دێ كەن، ب ئاگەهە، و هەمی كاروبار دێ ب بال خودێڤە زڤڕن.
تفسیرهای عربی:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱرۡكَعُواْ وَٱسۡجُدُواْۤ وَٱعۡبُدُواْ رَبَّكُمۡ وَٱفۡعَلُواْ ٱلۡخَيۡرَ لَعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ۩
77. هەی ئەو كەسێت هەوە باوەری ئینایین، داچەمیێن و هەڕنە سوجدەیێ [ئانكو نڤێژان ب ڕەنگێ پێدڤی بكەن]، و خودایێ خۆ بپەرێسن، و باشییێ بكەن، دا هوین سەرفەراز ببن.
تفسیرهای عربی:
وَجَٰهِدُواْ فِي ٱللَّهِ حَقَّ جِهَادِهِۦۚ هُوَ ٱجۡتَبَىٰكُمۡ وَمَا جَعَلَ عَلَيۡكُمۡ فِي ٱلدِّينِ مِنۡ حَرَجٖۚ مِّلَّةَ أَبِيكُمۡ إِبۡرَٰهِيمَۚ هُوَ سَمَّىٰكُمُ ٱلۡمُسۡلِمِينَ مِن قَبۡلُ وَفِي هَٰذَا لِيَكُونَ ٱلرَّسُولُ شَهِيدًا عَلَيۡكُمۡ وَتَكُونُواْ شُهَدَآءَ عَلَى ٱلنَّاسِۚ فَأَقِيمُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتُواْ ٱلزَّكَوٰةَ وَٱعۡتَصِمُواْ بِٱللَّهِ هُوَ مَوۡلَىٰكُمۡۖ فَنِعۡمَ ٱلۡمَوۡلَىٰ وَنِعۡمَ ٱلنَّصِيرُ
78. و جیهادێ د ڕێكا خودێدا بكەن، جیهادەكا دورست بۆ خودێ كو هوین ژ لۆمەیا كەسێ نەترسن، و شیانێت خۆ هەمییان تێدا بمەزێخن. وی هوین [گەلی موسلمانان، بۆ دینێ خۆ] یێت هەلبژارتین، و چو بەرتەنگی و گرانی [یا زێدەی شیانا هەوە] نەكرییە د دینیدا، دینێ هەوە یێ بەرفرەهكری، بەرفرەهییا دینێ بابێ هەوە ئیبراهیمی، و خودێ بەری قورئانێ بینیتە خوارێ د كتێبێت بەرێدا، هوین ب ناڤێ موسلمان ب ناڤ كرینە، و د ڤێ قورئانێدا ژی، مە هوین ب عەینی ناڤی ب ناڤ كرینە، دا پێغەمبەر ل سەر هەوە ببیتە شاهد [كو پەیاما خودێ گەهاندە هەوە]، و دا هوین ژی ل سەر خەلكی [ڕۆژا قیامەتێ] ببنە شاهد، ڤێجا نڤێژێت خۆ ب ڕەنگێ پێدڤی و بەردەوام بكەن، و زەكاتا مالێ خۆ بدەن، و خۆ ب ڕێكا خودێ یا ڕاستڤە بگرن، ئەو (خودێ) پشتەڤان و هاریكارێ هەوەیە، و ئەو چەند پشتەڤان و هاریكارەكێ باشە.
تفسیرهای عربی:
 
ترجمهٔ معانی سوره: سوره حج
فهرست سوره ها شماره صفحه
 
ترجمهٔ معانی قرآن کریم - الترجمة الكردية الكرمانجية - لیست ترجمه ها

ترجمة معاني القرآن الكريم إلى اللغة الكردية الكرمنجية، ترجمها د. اسماعيل سگێری.

بستن