ترجمهٔ معانی قرآن کریم - الترجمة الكردية الكرمانجية * - لیست ترجمه ها


ترجمهٔ معانی سوره: سوره نمل   آیه:

سوره نمل

طسٓۚ تِلۡكَ ءَايَٰتُ ٱلۡقُرۡءَانِ وَكِتَابٖ مُّبِينٍ
1. (طس) هۆسا دئێتە خواندن: (طا، سین)، و ئەڤ ڕەنگە تیپە نیشانن ل سەر ئیعجازا قورئانێ. ئەڤە ئایەتێت قورئانێ و كتێبا ڕۆنكەرن.
تفسیرهای عربی:
هُدٗى وَبُشۡرَىٰ لِلۡمُؤۡمِنِينَ
2. ڕاستەڕێیی و مزگینییە بۆ خودان باوەران.
تفسیرهای عربی:
ٱلَّذِينَ يُقِيمُونَ ٱلصَّلَوٰةَ وَيُؤۡتُونَ ٱلزَّكَوٰةَ وَهُم بِٱلۡأٓخِرَةِ هُمۡ يُوقِنُونَ
3. ئەوێت بەردەوام و ب ڕەنگێ پێدڤی نڤێژان دكەن، و زەكاتێ ددەن، و باوەرییەكا بێ گۆمان، باوەرییێ ب ئاخرەتێ دئینن.
تفسیرهای عربی:
إِنَّ ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡأٓخِرَةِ زَيَّنَّا لَهُمۡ أَعۡمَٰلَهُمۡ فَهُمۡ يَعۡمَهُونَ
4. ب ڕاستی ئەڤێت باوەرییێ ب ئاخرەتێ نەئینن، مە كار و كریارێت وان یێت ل بەر وان شرینكرین، و د چاڤێت واندا یێت جوانكرین، و هەر دێ د خرابییا خۆدا زڤڕن [ئانكو چوجا ژێ دەرناكەڤن].
تفسیرهای عربی:
أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ لَهُمۡ سُوٓءُ ٱلۡعَذَابِ وَهُمۡ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ هُمُ ٱلۡأَخۡسَرُونَ
5. ئەڤە ئەون ئەوێت بۆ وان [د دنیایێ و ئاخرەتێدا]، دژوارترین ئیزا هەی، و ئەو د ئاخرەتێدا ژ هەمییان خوسارەتترن.
تفسیرهای عربی:
وَإِنَّكَ لَتُلَقَّى ٱلۡقُرۡءَانَ مِن لَّدُنۡ حَكِيمٍ عَلِيمٍ
6. و ب سویند تو قورئانێ، ژ دەڤ خودایێ كاربنەجهـ و زێدەزانا، وەردگری.
تفسیرهای عربی:
إِذۡ قَالَ مُوسَىٰ لِأَهۡلِهِۦٓ إِنِّيٓ ءَانَسۡتُ نَارٗا سَـَٔاتِيكُم مِّنۡهَا بِخَبَرٍ أَوۡ ءَاتِيكُم بِشِهَابٖ قَبَسٖ لَّعَلَّكُمۡ تَصۡطَلُونَ
7. [بێژە وان] وەختێ مووسایی گۆتییە هەڤسەرا خۆ، ئەزێ ژ دویرڤە ئاگرەكی دبینم، [خۆ ل ڤێرێ بگرن] ئەز دێ بۆ هەوە ئاخڤتنەكێ [ل سەر ڕێكێ ئینم، كو ئەم ب ڕێكا خۆ بكەڤین]، یان ژی دێ بۆ هەوە بزۆتەكی ژێ ئینم، دا [ئاگرەكی بۆ خۆ هەلكەین ] هوین خۆ پێ گەرم بكەن.
تفسیرهای عربی:
فَلَمَّا جَآءَهَا نُودِيَ أَنۢ بُورِكَ مَن فِي ٱلنَّارِ وَمَنۡ حَوۡلَهَا وَسُبۡحَٰنَ ٱللَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
8. ڤێجا وەختێ مووسا گەهشتییە دەڤ ئاگری، هاتە گازیكرن: ئەڤێ ل دەڤ ئاگری [كو مووسایە] و یێت ل دۆر ئاگری [كو ملیاكەتن] پیرۆزبوون [پڕ خێر و بەرەكەت بوون]، و پاك و پاقژی ژ هەمی كێماسییان، بۆ خودانێ هەمی جیهانان بیت.
تفسیرهای عربی:
يَٰمُوسَىٰٓ إِنَّهُۥٓ أَنَا ٱللَّهُ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ
9. هەی مووسا ب ڕاستی [ئەوێ گازی تە دكەت، و د گەل تە دئاخڤیت] ئەزم، خودایێ سەردەست و كاربنەجهـ.
تفسیرهای عربی:
وَأَلۡقِ عَصَاكَۚ فَلَمَّا رَءَاهَا تَهۡتَزُّ كَأَنَّهَا جَآنّٞ وَلَّىٰ مُدۡبِرٗا وَلَمۡ يُعَقِّبۡۚ يَٰمُوسَىٰ لَا تَخَفۡ إِنِّي لَا يَخَافُ لَدَيَّ ٱلۡمُرۡسَلُونَ
10. و دارێ خۆ باڤێژە، ڤێجا وەختێ مووسایی دارێ خۆ دیتی، ب لەز وەكی تیرەمارەكی خۆ دهاڤێژیت و دچیت [ژ ترساندا]، ڕەڤی و ل پشت خۆ نەزڤڕی، [مە گۆتێ] هەی مووسا، نەترسە، ب ڕاستی پێغەمبەر ل دەڤ من ناترسن.
تفسیرهای عربی:
إِلَّا مَن ظَلَمَ ثُمَّ بَدَّلَ حُسۡنَۢا بَعۡدَ سُوٓءٖ فَإِنِّي غَفُورٞ رَّحِيمٞ
11. بەلێ ئەوێ ستەم كری [ژ مرۆڤان، ئەوێت نەپێغەمبەر] ئەو [ژ بەر گونەهێت خۆ دترسیت] پاشی تۆبە بكەت، شوینا خرابییێ قەنجییێ بكەت، ب ڕاستی ئەز گونەهـ ژێبەر و دلۆڤانم [ئەڤە مزگینییە بۆ مرۆڤان، هەر كەسێ پشتی گونەهێ تۆبە بكەت، خودێ دێ تۆبەیا وی وەرگریت].
تفسیرهای عربی:
وَأَدۡخِلۡ يَدَكَ فِي جَيۡبِكَ تَخۡرُجۡ بَيۡضَآءَ مِنۡ غَيۡرِ سُوٓءٖۖ فِي تِسۡعِ ءَايَٰتٍ إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ وَقَوۡمِهِۦٓۚ إِنَّهُمۡ كَانُواْ قَوۡمٗا فَٰسِقِينَ
12. و دەستێ خۆ بكە د پاخلا خۆدا، دەستێ تە بێ ئێش و برسقی دێ دەركەڤیت، و ب ڤان نەهـ موعجیزەیان هەڕە دەڤ فیرعەونی و ملەتێ وی، ب ڕاستی ئەو ملەتەكێ ژ ڕێكا ڕاست دەركەڤتینە.
تفسیرهای عربی:
فَلَمَّا جَآءَتۡهُمۡ ءَايَٰتُنَا مُبۡصِرَةٗ قَالُواْ هَٰذَا سِحۡرٞ مُّبِينٞ
13. ڤێجا پشتی مووسا ب موعجیزەیێت مە، یێت ڕۆن و ئاشكەراڤە، هاتییە دەڤ وان، گۆتن: ئەڤە سێرەبەندییەكا ئاشكەرایە.
تفسیرهای عربی:
وَجَحَدُواْ بِهَا وَٱسۡتَيۡقَنَتۡهَآ أَنفُسُهُمۡ ظُلۡمٗا وَعُلُوّٗاۚ فَٱنظُرۡ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلۡمُفۡسِدِينَ
14. و هەر چەندە ژ دل دزانین [ئەڤە موعجیزەنە ژ دەڤ خودێ، و نەسحرە]، بەلێ ژ ستەم و مەزناتی درەو دانان و باوەری پێ نەئینان، ڤێجا بڕێنێ، كا دویماهییا خرابكاران یا چاوایە.
تفسیرهای عربی:
وَلَقَدۡ ءَاتَيۡنَا دَاوُۥدَ وَسُلَيۡمَٰنَ عِلۡمٗاۖ وَقَالَا ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ ٱلَّذِي فَضَّلَنَا عَلَىٰ كَثِيرٖ مِّنۡ عِبَادِهِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
15. ب سویند مە زانینەك دابوو داوود و سولەیمانی [ئەو ژی زانینا زمانێ بالەفڕ و تەوالان بوو]، و هەردووكان گۆت: هەمی پەسن و سوپاسی بۆ خودێ بن، ئەوێ قەدرێ مە هەردوویان ب سەر قەدرێ گەلەك ژ بەندەیێت خۆ یێت خودان باوەر ئێخستی.
تفسیرهای عربی:
وَوَرِثَ سُلَيۡمَٰنُ دَاوُۥدَۖ وَقَالَ يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ عُلِّمۡنَا مَنطِقَ ٱلطَّيۡرِ وَأُوتِينَا مِن كُلِّ شَيۡءٍۖ إِنَّ هَٰذَا لَهُوَ ٱلۡفَضۡلُ ٱلۡمُبِينُ
16. و سولەیمان بوو وێرسێ داوودی [د پێغەمبەراتییێدا]، و گۆت: گەلی مرۆڤان، ب ڕاستی خودێ زمانێ بالەفڕان یێ نیشا مە دایی، و هەمی تشت یێت دایینە مە [ئانكو كەرەمێت مەزن، د گەل مە یێت هاتینەكرن]، ب ڕاستی ئەڤە كەرەمەكا ئاشكەرایە.
تفسیرهای عربی:
وَحُشِرَ لِسُلَيۡمَٰنَ جُنُودُهُۥ مِنَ ٱلۡجِنِّ وَٱلۡإِنسِ وَٱلطَّيۡرِ فَهُمۡ يُوزَعُونَ
17. و بۆ سولەیمانی، لەشكەرێ وی ژ ئەجنە و مرۆڤ و تەیران هاتنە كۆمكرن، [هندی هند گەلەك بوون، و دا ژێك ڤەنەقەتن] ڕێزێت پێشییێ‌ دهاتنە ڕاوەستاندن، دا یێت دویماهیكێ بگەهنێ.
تفسیرهای عربی:
حَتَّىٰٓ إِذَآ أَتَوۡاْ عَلَىٰ وَادِ ٱلنَّمۡلِ قَالَتۡ نَمۡلَةٞ يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّمۡلُ ٱدۡخُلُواْ مَسَٰكِنَكُمۡ لَا يَحۡطِمَنَّكُمۡ سُلَيۡمَٰنُ وَجُنُودُهُۥ وَهُمۡ لَا يَشۡعُرُونَ
18. هەتا لەشكەرێ وی گەهشتییە نهالا مێریان [نهالەكە ل شامێ، گەلەك یا ب مێرییە]، مێرییەكێ گۆت: گەلی مێرییان هەڕنە د جهێت خۆڤە، سولەیمان و لەشكەرێ خۆ هەوە نەهەڕشینن، بێی كو هەست پێ‌ بكەن و پێ‌ بحەسن.
تفسیرهای عربی:
فَتَبَسَّمَ ضَاحِكٗا مِّن قَوۡلِهَا وَقَالَ رَبِّ أَوۡزِعۡنِيٓ أَنۡ أَشۡكُرَ نِعۡمَتَكَ ٱلَّتِيٓ أَنۡعَمۡتَ عَلَيَّ وَعَلَىٰ وَٰلِدَيَّ وَأَنۡ أَعۡمَلَ صَٰلِحٗا تَرۡضَىٰهُ وَأَدۡخِلۡنِي بِرَحۡمَتِكَ فِي عِبَادِكَ ٱلصَّٰلِحِينَ
19. ڤێجا سولەیمان ب ئاخڤتنا وێ، گرنژی و كەنی، و گۆت: خودێوۆ، دەستێ من بگرە ئەز سوپاسییا تە بكەم، ل سەر وان كەرەمێت تە د گەل من و دەیبابێت من كرین، و ئەز وان كار و كریارێت قەنج بكەم ئەوێت تو ژێ ڕازی، و ب دلۆڤانییا خۆ من ژ بەندەیێت خۆ یێت باش، حسێب بكە [یان من بێخە د گەل وان، و ناڤێ من د گەل ناڤێ وان دانە، و من د گەل وان د بەحەشتا خۆدا كۆم بكە].
تفسیرهای عربی:
وَتَفَقَّدَ ٱلطَّيۡرَ فَقَالَ مَالِيَ لَآ أَرَى ٱلۡهُدۡهُدَ أَمۡ كَانَ مِنَ ٱلۡغَآئِبِينَ
20. و سولەیمانی چاڤێ خۆ ل بالەفڕان گێڕا، و گۆت: بۆچی ئەز هودهودی نابینم، یان ژی ئەو نەیێ حازرە.
تفسیرهای عربی:
لَأُعَذِّبَنَّهُۥ عَذَابٗا شَدِيدًا أَوۡ لَأَاْذۡبَحَنَّهُۥٓ أَوۡ لَيَأۡتِيَنِّي بِسُلۡطَٰنٖ مُّبِينٖ
21. یان ئەز دێ ئیزایەكا مەزن دەمە بەر وی، یان دێ ڤەكوژم، یان ژی ئەو [ژ بەر نەهاتنا خۆ] دێ نیشانەكا ڕۆن و ب هێز بۆ من ئینیت.
تفسیرهای عربی:
فَمَكَثَ غَيۡرَ بَعِيدٖ فَقَالَ أَحَطتُ بِمَا لَمۡ تُحِطۡ بِهِۦ وَجِئۡتُكَ مِن سَبَإِۭ بِنَبَإٖ يَقِينٍ
22. و گەلەك پێڤە نەچۆ [هودهود هات] گۆت: ئەز ب سەر وێ هەلبووم یا تو ب سەر هەلنەبووی، و من سالۆخەكێ ڕاست و بێ گۆمان ژ سەبەئێ، یێ بۆ تە ئینایی.
تفسیرهای عربی:
إِنِّي وَجَدتُّ ٱمۡرَأَةٗ تَمۡلِكُهُمۡ وَأُوتِيَتۡ مِن كُلِّ شَيۡءٖ وَلَهَا عَرۡشٌ عَظِيمٞ
23. ب ڕاستی [ل وێرێ] من دیت ژنەكێ سەرۆكاتی ل وان دكر، و چو نینە خودێ ژی نەدابیتێ، وێ تەختەكێ مەزن [یێ سەرۆكاتی و میراتی] یێ هەی.
تفسیرهای عربی:
وَجَدتُّهَا وَقَوۡمَهَا يَسۡجُدُونَ لِلشَّمۡسِ مِن دُونِ ٱللَّهِ وَزَيَّنَ لَهُمُ ٱلشَّيۡطَٰنُ أَعۡمَٰلَهُمۡ فَصَدَّهُمۡ عَنِ ٱلسَّبِيلِ فَهُمۡ لَا يَهۡتَدُونَ
24. من دیت وێ و ملەتێ وێ، شوینا بۆ خودێ سوجدەیێ ببەن، بۆ ڕۆژێ سوجدە دبرن، و شەیتانی ئەڤ كارێ وان، بۆ وان یێ خەملاندی، ڤێجا [شەیتانی ب ڤی كارێ خۆ] ئەو ژ ڕێكا ڕاست یێت داینە پاش، و ئەو ڕاستەڕێ نابن.
تفسیرهای عربی:
أَلَّاۤ يَسۡجُدُواْۤ لِلَّهِ ٱلَّذِي يُخۡرِجُ ٱلۡخَبۡءَ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَيَعۡلَمُ مَا تُخۡفُونَ وَمَا تُعۡلِنُونَ
25. [و شەیتانی كارێ وان بۆ جوانكر] دا سوجدەیێ بۆ خودێ نەبەن، ئەو خودایێ تشتێ ڤەشارتی [وەكی بارانێ و شینكاتی و نهینیێت گەردوونی] د ئەرد و ئەسماناندا ئاشكەرا دكەت، و تشتێ هوین ب ڤەشارتن و ئاشكەرایی دكەن، دزانیت.
تفسیرهای عربی:
ٱللَّهُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ رَبُّ ٱلۡعَرۡشِ ٱلۡعَظِيمِ۩
26. خودێ ئەوە یێ چو پەرستییێت ڕاست و دورست ژ وی پێڤەتر نەی، ئەو خودانێ عەرشێ مەزنە.
تفسیرهای عربی:
۞ قَالَ سَنَنظُرُ أَصَدَقۡتَ أَمۡ كُنتَ مِنَ ٱلۡكَٰذِبِينَ
27. [سولەیمانی] گۆت: دێ بەرێ خۆ دەینێ كا تو ڕاست دبێژی، یان ژی تو درەوان دكەی.
تفسیرهای عربی:
ٱذۡهَب بِّكِتَٰبِي هَٰذَا فَأَلۡقِهۡ إِلَيۡهِمۡ ثُمَّ تَوَلَّ عَنۡهُمۡ فَٱنظُرۡ مَاذَا يَرۡجِعُونَ
28. تو ئەڤێ نامەیا من ببە، باڤێژە بەر وان، پاشی خۆ ژ وان بدە پاش، و بڕێنێ كا دێ چ بەرسڤێ دەن؟.
تفسیرهای عربی:
قَالَتۡ يَٰٓأَيُّهَا ٱلۡمَلَؤُاْ إِنِّيٓ أُلۡقِيَ إِلَيَّ كِتَٰبٞ كَرِيمٌ
29. [ڤێجا وەختێ هودهودی، نامە هاڤێتییە بەر وان و خوندكارا وان] گۆت: گەلی ڕویسپیان، نامەیەكا ب قەدر یا بۆ من هاتی.
تفسیرهای عربی:
إِنَّهُۥ مِن سُلَيۡمَٰنَ وَإِنَّهُۥ بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ
30. ئەو ژی ژ دەڤ سولەیمانییە، و یا تێدا هاتی: (بسم الله الرحمن الرحیم). ب ناڤێ‌ خودایێ‌ دلۆڤان و پڕ دلۆڤین.
تفسیرهای عربی:
أَلَّا تَعۡلُواْ عَلَيَّ وَأۡتُونِي مُسۡلِمِينَ
31. و خۆ ل سەر سەرێ من مەزن نەكەن، و موسلمان وەرنە دەڤ من [ئانكو موسلمان ببن].
تفسیرهای عربی:
قَالَتۡ يَٰٓأَيُّهَا ٱلۡمَلَؤُاْ أَفۡتُونِي فِيٓ أَمۡرِي مَا كُنتُ قَاطِعَةً أَمۡرًا حَتَّىٰ تَشۡهَدُونِ
32. گۆت: گەلی ڕویسپیان د ڕاستا ڤی كاریدا بێژن، كا ئەز چ بكەم و ئەز بێی هەوە چو بڕیاران نادەم، هوین تێدا پشكدار و حازر نەبن.
تفسیرهای عربی:
قَالُواْ نَحۡنُ أُوْلُواْ قُوَّةٖ وَأُوْلُواْ بَأۡسٖ شَدِيدٖ وَٱلۡأَمۡرُ إِلَيۡكِ فَٱنظُرِي مَاذَا تَأۡمُرِينَ
33. گۆتن: ئەم خودان هێز و دەستهەلاتین، و د شەڕاندا مێرخاسین، و فەرمان فەرمانا تەیە، بڕێنێ كا دێ چ فەرمان دەی [ئەم دێ فەرمانا تە ب جهـ ئینین].
تفسیرهای عربی:
قَالَتۡ إِنَّ ٱلۡمُلُوكَ إِذَا دَخَلُواْ قَرۡيَةً أَفۡسَدُوهَا وَجَعَلُوٓاْ أَعِزَّةَ أَهۡلِهَآ أَذِلَّةٗۚ وَكَذَٰلِكَ يَفۡعَلُونَ
34. گۆت: ب ڕاستی گاڤا خوندكار [ب خورتی] چۆنە د گوندەكیدا، گوندی كاڤل و وێران دكەن، و ڕویسپی و ماقویلێت وان دشكێنن و ڕەزیل دكەن، و كارێ وان هەر ئەڤەیە.
تفسیرهای عربی:
وَإِنِّي مُرۡسِلَةٌ إِلَيۡهِم بِهَدِيَّةٖ فَنَاظِرَةُۢ بِمَ يَرۡجِعُ ٱلۡمُرۡسَلُونَ
35. و ئەز دێ دیارییەكێ بۆ وان هنێرم، و دێ بەرێ خۆ دەمێ، كا ئەوێت من هنارتین دێ ب چ سەر، زڤڕن [ژ نوی ئەم دێ بڕیارێ دەین، كا ئەم دێ چ كەین]؟.
تفسیرهای عربی:
فَلَمَّا جَآءَ سُلَيۡمَٰنَ قَالَ أَتُمِدُّونَنِ بِمَالٖ فَمَآ ءَاتَىٰنِۦَ ٱللَّهُ خَيۡرٞ مِّمَّآ ءَاتَىٰكُمۚ بَلۡ أَنتُم بِهَدِيَّتِكُمۡ تَفۡرَحُونَ
36. ڤێجا وەختێ [هنارتی] هاتینە دەڤ سولەیمانی، [سولەیمان پێغەمبەر] گۆت: هوین مالی ددەنە من [هوین ب مالی، من ڕازی دكەن، دا هەوە بهێلم، و دەینەكەمە هەوە چو نەبێژمە هەوە]، و تشتێ خودێ دایییە من [ژ پێغەمبەراتی و خوندكاری و كەرەمان]، چێترە ژ وی تشتی یێ دایییە هەوە، ئەز نەئەوم یێ كەیف ب دیاریان دئێت، بەلێ هوینن كەیفا هەوە ب دیاریان دئێت.
تفسیرهای عربی:
ٱرۡجِعۡ إِلَيۡهِمۡ فَلَنَأۡتِيَنَّهُم بِجُنُودٖ لَّا قِبَلَ لَهُم بِهَا وَلَنُخۡرِجَنَّهُم مِّنۡهَآ أَذِلَّةٗ وَهُمۡ صَٰغِرُونَ
37. بزڤڕە دەڤ وان، و بێژە وان: ئەم دێ لەشكەرەكێ وەسا بەینە سەر وان، نەشێن بەرسینگێ وان بگرن، و ئەم دێ وان ڕەزیل و شكەستی ژ وێرێ [ژ سەبەئێ] دەرئێخین.
تفسیرهای عربی:
قَالَ يَٰٓأَيُّهَا ٱلۡمَلَؤُاْ أَيُّكُمۡ يَأۡتِينِي بِعَرۡشِهَا قَبۡلَ أَن يَأۡتُونِي مُسۡلِمِينَ
38. [سولەیمانی] گۆت: گەلی ڕویسپییان، كی ژ هەوە دێ تەختێ خوندكارییا سەبەئێ، بۆ من ئینیت، بەری ئەو موسلمان بێنە دەڤ من.
تفسیرهای عربی:
قَالَ عِفۡرِيتٞ مِّنَ ٱلۡجِنِّ أَنَا۠ ءَاتِيكَ بِهِۦ قَبۡلَ أَن تَقُومَ مِن مَّقَامِكَۖ وَإِنِّي عَلَيۡهِ لَقَوِيٌّ أَمِينٞ
39. عفریتەكی ژ ئەجنەیان گۆت: ئەز دێ بۆ تە ئینم، هێژ تو ژ دیوانا خۆ نەڕابوویی، و ب ڕاستی ئەز بۆ ئینانا تەختێ خوندكارییێ، خودان شیان و ئەمینم.
تفسیرهای عربی:
قَالَ ٱلَّذِي عِندَهُۥ عِلۡمٞ مِّنَ ٱلۡكِتَٰبِ أَنَا۠ ءَاتِيكَ بِهِۦ قَبۡلَ أَن يَرۡتَدَّ إِلَيۡكَ طَرۡفُكَۚ فَلَمَّا رَءَاهُ مُسۡتَقِرًّا عِندَهُۥ قَالَ هَٰذَا مِن فَضۡلِ رَبِّي لِيَبۡلُوَنِيٓ ءَأَشۡكُرُ أَمۡ أَكۡفُرُۖ وَمَن شَكَرَ فَإِنَّمَا يَشۡكُرُ لِنَفۡسِهِۦۖ وَمَن كَفَرَ فَإِنَّ رَبِّي غَنِيّٞ كَرِيمٞ
40. و ئەوێ زانینەك ژ كتیبێ هەی [كو ناڤێ خودێ، یێ مەزن دزانی] گۆت: ئەز دێ بۆ تە ئینم، بەری چاڤێت تە ژ بەرێخۆدانا دویر بێنە وەرگێڕان، ڤێجا وەختێ ل دەڤ خۆ دیتی یێ دانایییە، گۆت: ئەڤە ژ كەرەما خودایێ منە، دا من بجەڕبینیت، كا ئەز دێ سوپاسییا وی كەم، یان ژی دێ چاڤنقییێ‌ كەم [و كەرەمێت وی نائینمە بەرچاڤێت خۆ]، و ئەوێ سوپاسییێ‌ دكەت نێ بۆ خۆ دكەت [ئانكو مفایێ سوپاسییێ‌ هەر بۆ وییە]، و ئەوێ چاڤنقییێ‌ دكەت و سوپاسییێ‌ نەكەت [بلا بزانیت]، ب ڕاستی خودێ پاكی ب سوپاسییا وی نینە، و یێ بێ منەت و خودان كەرەمە.
تفسیرهای عربی:
قَالَ نَكِّرُواْ لَهَا عَرۡشَهَا نَنظُرۡ أَتَهۡتَدِيٓ أَمۡ تَكُونُ مِنَ ٱلَّذِينَ لَا يَهۡتَدُونَ
41. [سولەیمانی] گۆت: تەختێ وێ، یێ خوندكاریێ، بگوهۆڕن [گوهۆڕینەكا وەسا بێخنە تێدا، كو نەنیاسیت]، دا بزانین كا دێ پێ حەسیت، و تەختێ خۆ نیاست یان نە..
تفسیرهای عربی:
فَلَمَّا جَآءَتۡ قِيلَ أَهَٰكَذَا عَرۡشُكِۖ قَالَتۡ كَأَنَّهُۥ هُوَۚ وَأُوتِينَا ٱلۡعِلۡمَ مِن قَبۡلِهَا وَكُنَّا مُسۡلِمِينَ
42. ڤێجا وەختێ [بەلقیس] هاتی، گۆتێ: ئەرێ تەختێ تە یێ هۆسایە؟ گۆت: هەروەكی ئەڤە ئەوە و [سولەیمانی گۆت]: بەری بەلقیسێ خودێ زانین دابوو مە، و ئەم بەری وێ‌ [بەلقیس] بۆ خودێ موسلمان بوویین.
تفسیرهای عربی:
وَصَدَّهَا مَا كَانَت تَّعۡبُدُ مِن دُونِ ٱللَّهِۖ إِنَّهَا كَانَتۡ مِن قَوۡمٖ كَٰفِرِينَ
43. و ئەو پەرستییێ‌ وێ شوینا خودێ دپەرست، ئەو [ژ موسلمانبوونێ و ڕێكا ڕاست] دا پاش، ب ڕاستی ئەو ژ وان بوو یێت گاور.
تفسیرهای عربی:
قِيلَ لَهَا ٱدۡخُلِي ٱلصَّرۡحَۖ فَلَمَّا رَأَتۡهُ حَسِبَتۡهُ لُجَّةٗ وَكَشَفَتۡ عَن سَاقَيۡهَاۚ قَالَ إِنَّهُۥ صَرۡحٞ مُّمَرَّدٞ مِّن قَوَارِيرَۗ قَالَتۡ رَبِّ إِنِّي ظَلَمۡتُ نَفۡسِي وَأَسۡلَمۡتُ مَعَ سُلَيۡمَٰنَ لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
44. [سولەیمانی] گۆتە وێ (گۆتە بەلقیسێ): كەرەمكە هەڕە د قەسرێڤە، ڤێجا وەختێ [وێ ڕێكا قەسرێ] دیتی، هزركر ئاڤەكا كویرە، دەلنگێت خۆ هەلدان [دا بدەتە ناڤ وێ ئاڤێ]، [سولەیمانی] گۆت: [دەلنگێت خۆ هەلنەدە] ب ڕاستی ئەڤە قەسرەكا حولیكرییە و ژ شویشەیییە، [ڤێجا وەختێ بەلقیسێ ئەڤە زانی] گۆت: خودێوۆ، ب ڕاستی من ستەم یا ل خۆ كری [وەختێ من ڕۆژ پەرستی]، و ئەز د گەل سولەیمانی بۆ خودێ، خودانێ هەمی جیهانان، موسلمان بووم.
تفسیرهای عربی:
وَلَقَدۡ أَرۡسَلۡنَآ إِلَىٰ ثَمُودَ أَخَاهُمۡ صَٰلِحًا أَنِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ فَإِذَا هُمۡ فَرِيقَانِ يَخۡتَصِمُونَ
45. و ب سویند بۆ (ثمود)، مە برایێ وان (صالح) هنارت، گۆتە وان: خودێ بپەرێسن، ڤێجا ئەو بوونە دو جوین، و هەڤڕكییا ئێك و دو كرن، و مانە پێكڤە [جوینا موسلمانان، و جوینا گاوران].
تفسیرهای عربی:
قَالَ يَٰقَوۡمِ لِمَ تَسۡتَعۡجِلُونَ بِٱلسَّيِّئَةِ قَبۡلَ ٱلۡحَسَنَةِۖ لَوۡلَا تَسۡتَغۡفِرُونَ ٱللَّهَ لَعَلَّكُمۡ تُرۡحَمُونَ
46. [(صالح)ی] گۆت: ملەتێ من، هوین بۆچی لەزێ ل ئیزایێ دكەن بەری دلۆڤانییێ [ئانكو بۆچی هوین باوەری ئینانێ گیرۆ دكەن، ئەو باوەری ئینانا دلۆڤانییێ بۆ هەوە دئینیت، و هوین گاورییێ ب پێش دئێخن، ئەو گاورییا ئیزایێ بۆ هەوە دئینیت]. بلا هەوە داخوازا لێبۆرینێ ژ خودێ كربایە، دا دلۆڤانی ب هەوە هاتبایە برن [و هوین نەهاتبانە ئیزادان].
تفسیرهای عربی:
قَالُواْ ٱطَّيَّرۡنَا بِكَ وَبِمَن مَّعَكَۚ قَالَ طَٰٓئِرُكُمۡ عِندَ ٱللَّهِۖ بَلۡ أَنتُمۡ قَوۡمٞ تُفۡتَنُونَ
47. و گۆتن [هەی (صالح)] ئەم بێ وەغەرییا خۆ ژ تە و یێت د گەل تە دبینین [چونكی پشتی تو هاتی، نەخۆشی ل دویڤ ئێك یێت ب سەرێ مە دئێن] [(صالح) پێغەمبەر ] گۆت: [بزانن] ب ڕاستی هەر خۆشی و نەخۆشییەكا بگەهیتە هەوە ژ خودێیە [بەلێ باراپتر ژ وان نوزانن كو هەر نەخۆشییەكا ب سەرێ وان بهێت یان هاتبیت، ژ گونەهێت وانە و نە ژ (صالح)ییە]، بەلێ هوین ملەتەكن، ب ڤێ چەندێ [ب هاتنا خۆشی و نەخۆشییان] دئێنە جەڕباندن.
تفسیرهای عربی:
وَكَانَ فِي ٱلۡمَدِينَةِ تِسۡعَةُ رَهۡطٖ يُفۡسِدُونَ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَلَا يُصۡلِحُونَ
48. و د باژێریدا [د باژێرێ حیجردا] نەهـ كەس [ژ كوڕێت كەنكەنەیان] هەبوون، خرابی د ئەردیدا دكرن و باشی نەدكرن.
تفسیرهای عربی:
قَالُواْ تَقَاسَمُواْ بِٱللَّهِ لَنُبَيِّتَنَّهُۥ وَأَهۡلَهُۥ ثُمَّ لَنَقُولَنَّ لِوَلِيِّهِۦ مَا شَهِدۡنَا مَهۡلِكَ أَهۡلِهِۦ وَإِنَّا لَصَٰدِقُونَ
49. بۆ ئێكدو سویند خوارن، و گۆتن: ب شەڤ ئەم دێ ب سەر (صالح)ی و مالا ویدا گرین [و دێ كوژین، و كەسێ های ژێ نە]، پاشی دێ بێژینە سەمیانێ وی [یێ خوینا وی دخوازیت]، مە كوشتنا مرۆڤێ تە نەدیتییە، و مە ئاگەهـ ژێ نینە، و ئەم ڕاست دبێژین [و درەوان ناكەین].
تفسیرهای عربی:
وَمَكَرُواْ مَكۡرٗا وَمَكَرۡنَا مَكۡرٗا وَهُمۡ لَا يَشۡعُرُونَ
50. و وان [بۆ كوشتنا (صالح)ی، و یێت دگەل] نەخشە و پیلان گێڕان و خودێ بەرسینگێ وان گرت، بێی وان های ژ خۆ هەبیت.
تفسیرهای عربی:
فَٱنظُرۡ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ مَكۡرِهِمۡ أَنَّا دَمَّرۡنَٰهُمۡ وَقَوۡمَهُمۡ أَجۡمَعِينَ
51. ڤێجا بڕێنێ، كا دویماهیكا نەخشەیێ وان بوو چ؟! مە ئەو و ملەتێ وان، هەمی پێكڤە ڤەبراندن.
تفسیرهای عربی:
فَتِلۡكَ بُيُوتُهُمۡ خَاوِيَةَۢ بِمَا ظَلَمُوٓاْۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗ لِّقَوۡمٖ يَعۡلَمُونَ
52. و ئەڤە خانییێت وانن، كاڤل و ڤالانە ژ بەر ستەما وان كری، ب ڕاستی ئەڤە بەلگە و نیشانەكا ئاشكەرایە، بۆ وان ئەوێت دزانن.
تفسیرهای عربی:
وَأَنجَيۡنَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَكَانُواْ يَتَّقُونَ
53. و ئەوێت باوەری ئینایین و پارێزكارییا خودێ دكرن، مە رزگار كرن.
تفسیرهای عربی:
وَلُوطًا إِذۡ قَالَ لِقَوۡمِهِۦٓ أَتَأۡتُونَ ٱلۡفَٰحِشَةَ وَأَنتُمۡ تُبۡصِرُونَ
54. و بێژە وان: وەختێ (لوط) پێغەمبەر ژی گۆتییە ملەتێ خۆ، ئەرێ هوین ڤی كارێ پویچ و زێدەكرێت ل بەر چاڤان دكەن، و هوین دزانن یێ پویچ و كرێتە؟.
تفسیرهای عربی:
أَئِنَّكُمۡ لَتَأۡتُونَ ٱلرِّجَالَ شَهۡوَةٗ مِّن دُونِ ٱلنِّسَآءِۚ بَلۡ أَنتُمۡ قَوۡمٞ تَجۡهَلُونَ
55. ئەرێ چاوا هوین ژ حیزاتییا خۆ تالۆقەتی زەلامان دبن، شوینا ژنان؟! بەلێ هوین ملەتەكێ ساویلكە و نەفامن [لەو هوین هۆ دكەن].
تفسیرهای عربی:
۞ فَمَا كَانَ جَوَابَ قَوۡمِهِۦٓ إِلَّآ أَن قَالُوٓاْ أَخۡرِجُوٓاْ ءَالَ لُوطٖ مِّن قَرۡيَتِكُمۡۖ إِنَّهُمۡ أُنَاسٞ يَتَطَهَّرُونَ
56. ڤێجا ملەتێ وی چو بەرسڤ نەبوو، ژ وێ پێڤەتر نەبیت، گۆتن: بنەمالا (لوط)ی ژ گوندێ خۆ دەربێخن، ب ڕاستی ئەو خۆ پاقژ ددانن.
تفسیرهای عربی:
فَأَنجَيۡنَٰهُ وَأَهۡلَهُۥٓ إِلَّا ٱمۡرَأَتَهُۥ قَدَّرۡنَٰهَا مِنَ ٱلۡغَٰبِرِينَ
57. ڤێجا مە ئەو و مرۆڤێت وی [ئەوێت باوەری ئینایین] رزگار كرن، ژ بلی ژنا وی، مە ئەو دا د گەل وان ئەوێت د ناڤ ئیزایێدا مایین.
تفسیرهای عربی:
وَأَمۡطَرۡنَا عَلَيۡهِم مَّطَرٗاۖ فَسَآءَ مَطَرُ ٱلۡمُنذَرِينَ
58. و مە بارانەك ب سەر واندا باراند [بارانا، بەرێت سۆتی]، ڤێجا بارانا وان، ئەوێت هاتینە ئاگەهداركرن [و فایدە بۆ خۆ ژێ نەكرین] پیسەباران بوو.
تفسیرهای عربی:
قُلِ ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ وَسَلَٰمٌ عَلَىٰ عِبَادِهِ ٱلَّذِينَ ٱصۡطَفَىٰٓۗ ءَآللَّهُ خَيۡرٌ أَمَّا يُشۡرِكُونَ
59. [هەی موحەممەد] بێژە: حەمد و سوپاسی بۆ خودێ [ل سەر كەرەمێت وی، و نەهێلانا ملەتێت گاور ژ بەرێ ویڤە]، و سلاڤ ل سەر بەندەیێت وی، ئەوێت وی هەلبژارتین [كو پێغەمبەرن]. ئەرێ خودێ و پەرستنا وی چێترە، یان ژی هەڤپشكێت هوین چێ دكەن و پەرستنا وان..؟!.
تفسیرهای عربی:
أَمَّنۡ خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ وَأَنزَلَ لَكُم مِّنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءٗ فَأَنۢبَتۡنَا بِهِۦ حَدَآئِقَ ذَاتَ بَهۡجَةٖ مَّا كَانَ لَكُمۡ أَن تُنۢبِتُواْ شَجَرَهَآۗ أَءِلَٰهٞ مَّعَ ٱللَّهِۚ بَلۡ هُمۡ قَوۡمٞ يَعۡدِلُونَ
60. ئەرێ ئەوێت هەوە بۆ خودێ كرینە هەڤپشك چێترن، یان ئەوێ ئەرد و ئەسمان چێكرین و باران بۆ هەوە ژ عەوران باراندی..؟! ڤێجا مە باخچەیێت دلڤەكەر و جوان پێ شینكرن، هەوە نەدشیا داروبارێ وان شین بكەن [ئەگەر مە بۆ هەوە شین نەكربایە]، ئەرێ پەرستییەكێ دی د گەل خودێیە [هەتا هوین بپەرێسن یان ژی چێكرن و دانێ ب بالڤە لێ بدەن] نەخێر وەسا نینە، بەلێ ئەو ملەتەكن، هەڤبەران بۆ خودێ چێ دكەن، و بەرێ خۆ ژ هەقییێ وەردگێڕن.
تفسیرهای عربی:
أَمَّن جَعَلَ ٱلۡأَرۡضَ قَرَارٗا وَجَعَلَ خِلَٰلَهَآ أَنۡهَٰرٗا وَجَعَلَ لَهَا رَوَٰسِيَ وَجَعَلَ بَيۡنَ ٱلۡبَحۡرَيۡنِ حَاجِزًاۗ أَءِلَٰهٞ مَّعَ ٱللَّهِۚ بَلۡ أَكۡثَرُهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ
61. ئەرێ ئەوێت هەوە بۆ خودێ كرینە هەڤپشك چێترن، یان ژی ئەوێ ئەرد بۆ هەوە ل سەر ئاوایێ هێكێ ڕاستكری و بۆ ژینێ خۆشكری، و ڕویبارێت ئاڤێ ئێخستینە تێدا، و چیا بۆ كرینە سنگ، دا نەهەژیت، و ناڤبڕ دانایینە د ناڤبەرا هەردو دەریایاندا [دا ئاڤا شرین و سویر (شۆر) تێكەلی ئێك نەبن]؟ ئەرێ پەرستییەكێ دی د گەل خودێ هەیە [هەتا ئەو، وی بپەرێسن، یان ژی خودێ ب تنێ ئەڤە دایینە]؟ [نەخێر.. ئەو بێ هەڤپشكە، و چو پەرستی د گەل نینن]، بەلێ باراپتر ژ وان نوزانن.
تفسیرهای عربی:
أَمَّن يُجِيبُ ٱلۡمُضۡطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَيَكۡشِفُ ٱلسُّوٓءَ وَيَجۡعَلُكُمۡ خُلَفَآءَ ٱلۡأَرۡضِۗ أَءِلَٰهٞ مَّعَ ٱللَّهِۚ قَلِيلٗا مَّا تَذَكَّرُونَ
62. ئەرێ ئەوێت هەوە بۆ خودێ كرینە هەڤپشك چێترن، یان ژی ئەوێ بەرسڤا تەنگاڤی ددەت، گاڤا هەوارا خۆ دگەهینیتێ، یان ژی نەخۆشییێ [ل سەر وان] ڕادكەت و ددەتە ئالەكی، و هەوە دكەتە وێرسێت ئەردی [ب نەهێلانا هندەك ملەتێت بەری هەوە]..؟! ئەرێ پەرستییەكێ دی د گەل خودێ هەیە [كو هوین بپەرێسن، یان ژی خودێ ب تنێیە، ئەڤێ دكەت]؟ و هوین كێم كەرەم و نیعمەتێت خودێ، دئیننە بیرا خۆ.
تفسیرهای عربی:
أَمَّن يَهۡدِيكُمۡ فِي ظُلُمَٰتِ ٱلۡبَرِّ وَٱلۡبَحۡرِ وَمَن يُرۡسِلُ ٱلرِّيَٰحَ بُشۡرَۢا بَيۡنَ يَدَيۡ رَحۡمَتِهِۦٓۗ أَءِلَٰهٞ مَّعَ ٱللَّهِۚ تَعَٰلَى ٱللَّهُ عَمَّا يُشۡرِكُونَ
63. ئەرێ ئەوێت هەوە بۆ خودێ كرینە هەڤپشك چێترن، یان ژی ئەوێ هەوە د تاریستانا دێمی و دەریایێدا ڕاستەڕێ دكەت، و بەری ڕەحمەتا خۆ [ئانكو بارانێ] مزگینی دهنێریت..؟! ئەرێ پەرستییەكێ دی د گەل خودێ هەیە [كو هوین بپەرێسن، یان ژی خودێ ب تنێیە ڤی كاری دكەت]؟ خودێ بلندتر و پاقژترە ژ وێ شركا، ئەو دكەن.
تفسیرهای عربی:
أَمَّن يَبۡدَؤُاْ ٱلۡخَلۡقَ ثُمَّ يُعِيدُهُۥ وَمَن يَرۡزُقُكُم مِّنَ ٱلسَّمَآءِ وَٱلۡأَرۡضِۗ أَءِلَٰهٞ مَّعَ ٱللَّهِۚ قُلۡ هَاتُواْ بُرۡهَٰنَكُمۡ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
64. ئەرێ ئەوێت هەوە بۆ خودێ كرینە هەڤپشك چێترن، یان ژی ئەوێ جارا ئێكێ دەست ب چێكرنێ دكەت، پاشی [پشتی مرنێ] ساخ دكەتەڤە، و ڕزقێ هەوە ژ ئەرد و ئەسمانان ددەت..؟! ئەرێ پەرستییەكێ دی د گەل خودێ هەیە [هەتا هوین بپەرێسن، و بۆ خودێ بكەنە هەڤپشك]. [هەی موحەممەد] بێژە: نیشان و بەلگەیا خۆ بینن، ئەگەر هوین ڕاست دبێژن [كو خودێ هەڤپشكەكێ هەی].
تفسیرهای عربی:
قُل لَّا يَعۡلَمُ مَن فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ ٱلۡغَيۡبَ إِلَّا ٱللَّهُۚ وَمَا يَشۡعُرُونَ أَيَّانَ يُبۡعَثُونَ
65. بێژە: كەس د ئەرد و ئەسماناندا، ژ بلی خودێ، تشتێ ڤەشارتی و نەدیار نوزانیت، و كەس نوزانیت كەنگی دێ ژ گۆڕان ڕابنەڤە.
تفسیرهای عربی:
بَلِ ٱدَّٰرَكَ عِلۡمُهُمۡ فِي ٱلۡأٓخِرَةِۚ بَلۡ هُمۡ فِي شَكّٖ مِّنۡهَاۖ بَلۡ هُم مِّنۡهَا عَمُونَ
66. هەمی ئەگەرێت زانینا وان ب هاتنا قیامەتێ، هەر چەندە هەنە ژی، كەڤتن و نەمان [هند نیشان و بەلگەیێت بەرچاڤ هەنە، پێ بزانن، ب ڕاستی قیامەت هەر دێ ئێت] بەلێ [دگەل هندێ ژی] ئەو ب هاتنا قیامەتێ ب گومانن، بەلكی ئەو ژی (ژ دیتنا نیشان و بەلگەیێت قیامەتێ، و یێت وان بگەهیننە هەقییێ) د كۆرەنە.
تفسیرهای عربی:
وَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ أَءِذَا كُنَّا تُرَٰبٗا وَءَابَآؤُنَآ أَئِنَّا لَمُخۡرَجُونَ
67. و ئەوێت گاوربوویین، گۆتن: ئەرێ ئەگەر [پشتی مرنێ] ئەم و باب و باپیرێت خۆ بوویینە ئاخ، ئەرێ جارەكا دی، دێ ژ گۆڕان ڕابینەڤە؟.
تفسیرهای عربی:
لَقَدۡ وُعِدۡنَا هَٰذَا نَحۡنُ وَءَابَآؤُنَا مِن قَبۡلُ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّآ أَسَٰطِيرُ ٱلۡأَوَّلِينَ
68. ب سویند بەری نوكە ژی، سۆز و پەیمان بۆ مە و باب و باپیرێت مە، ب ڤێ چەندێ هاتبوونە دان [ئەگەر وەسابایە، دا باب و باپیرێت مە، ژ گۆڕان ڕابنەڤە]، ب ڕاستی ئەڤە [ئەڤ پەیمانە] ژ چیڕۆك و چیڤانۆكێت بەرێ پێڤەتر نینە.
تفسیرهای عربی:
قُلۡ سِيرُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَٱنظُرُواْ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلۡمُجۡرِمِينَ
69. [هەی موحەممەد] بێژە وان: د ئەردیدا بگەڕن، پاشی بڕێننێ، كا دویماهیكا گونەهكاران بوو چ؟.
تفسیرهای عربی:
وَلَا تَحۡزَنۡ عَلَيۡهِمۡ وَلَا تَكُن فِي ضَيۡقٖ مِّمَّا يَمۡكُرُونَ
70. [هەی موحەممەد] ب خەم نەكەڤە ل سەر [نەباوەری ئینانا] وان، و تەنگاڤ نەبە ژ بەر پیلان و ئۆیینێت، ئەو دگێڕن [خودێ دێ تە پارێزیت، و دێ هاریكارییا‏ تە كەت].
تفسیرهای عربی:
وَيَقُولُونَ مَتَىٰ هَٰذَا ٱلۡوَعۡدُ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
71. و دبێژن: ژڤان و پەیمانا هوین مە ب ئیزایا وێ دترسینن، كا كەنگی دێ ئێت، ئەگەر هوین ڕاست دبێژن.
تفسیرهای عربی:
قُلۡ عَسَىٰٓ أَن يَكُونَ رَدِفَ لَكُم بَعۡضُ ٱلَّذِي تَسۡتَعۡجِلُونَ
72. بێژە: دبیت هندەك ژ وێ [ئیزایێ] ئەوا هوین لەزێ لێ دكەن، گەلەك یا نێزیكی هەوە بیت [و هەوە بهنگێڤیت].
تفسیرهای عربی:
وَإِنَّ رَبَّكَ لَذُو فَضۡلٍ عَلَى ٱلنَّاسِ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَهُمۡ لَا يَشۡكُرُونَ
73. و ب ڕاستی خودایێ تە، خودان كەرەمە ل سەر مرۆڤان، بەلێ باراپتر ژ وان نە د شوكوردارن.
تفسیرهای عربی:
وَإِنَّ رَبَّكَ لَيَعۡلَمُ مَا تُكِنُّ صُدُورُهُمۡ وَمَا يُعۡلِنُونَ
74. و ب ڕاستی خودایێ تە، دزانیت كا چ د سینگێ خۆدا دڤەشێرن، و كا چ ئاشكەرا دكەن.
تفسیرهای عربی:
وَمَا مِنۡ غَآئِبَةٖ فِي ٱلسَّمَآءِ وَٱلۡأَرۡضِ إِلَّا فِي كِتَٰبٖ مُّبِينٍ
75. و چو یێ ڤەشارتی و نەدیار د ئەرد و ئەسماناندا نینە، ئەگەر د دەپێ پاراستیدا نەبیت [ژ وان تشتان: ئەو ئیزایا ئەو لەزێ لێ دكەن، یا دەستنیشانكرییە، ڤێجا چاوا ئەو لەزێ لێ دكەن؟].
تفسیرهای عربی:
إِنَّ هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانَ يَقُصُّ عَلَىٰ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ أَكۡثَرَ ٱلَّذِي هُمۡ فِيهِ يَخۡتَلِفُونَ
76. ب ڕاستی ئەڤ قورئانە، پڕانییا تشتێ ئسرائیلی تێدا ژێك جودا، بۆ وان [ئسرائیلییان] ڤەدگێڕیت و ئاشكەرا دكەت، [وەكی جودابوونا وان دكار عیسایدا].
تفسیرهای عربی:
وَإِنَّهُۥ لَهُدٗى وَرَحۡمَةٞ لِّلۡمُؤۡمِنِينَ
77. و ب ڕاستی ئەڤ قورئانە، ڕاستەڕێیی و دلۆڤانییە بۆ خودان باوەران.
تفسیرهای عربی:
إِنَّ رَبَّكَ يَقۡضِي بَيۡنَهُم بِحُكۡمِهِۦۚ وَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡعَلِيمُ
78. ب ڕاستی خودایێ تە، دێ ب بڕیارێت خۆ حوكمی د ناڤبەرا واندا كەت [ل سەر تشتێ ئەو تێدا ژێك جودا]، و هەر ئەوە یێ سەردەست و زێدەزانا.
تفسیرهای عربی:
فَتَوَكَّلۡ عَلَى ٱللَّهِۖ إِنَّكَ عَلَى ٱلۡحَقِّ ٱلۡمُبِينِ
79. ڤێجا تو پشتا خۆ ب خودێ گەرم بكە، ب ڕاستی تو یێ ل سەر هەقییا ئاشكەرا.
تفسیرهای عربی:
إِنَّكَ لَا تُسۡمِعُ ٱلۡمَوۡتَىٰ وَلَا تُسۡمِعُ ٱلصُّمَّ ٱلدُّعَآءَ إِذَا وَلَّوۡاْ مُدۡبِرِينَ
80. ب ڕاستی تو مرییان [گاورێت دلێ وان ژ هەقییێ تاری بوویی]، و كەڕان [ئەوێت گوهێت وان ژ بهیستنا هەقییێ گرتی]، نەشێی وەلێ بكەی، گول گازییێ‌ ببن، ئەگەر وان پشتا خۆ دا هەقییێ.
تفسیرهای عربی:
وَمَآ أَنتَ بِهَٰدِي ٱلۡعُمۡيِ عَن ضَلَٰلَتِهِمۡۖ إِن تُسۡمِعُ إِلَّا مَن يُؤۡمِنُ بِـَٔايَٰتِنَا فَهُم مُّسۡلِمُونَ
81. و تو نەشێی ئەوێت كۆرە، ژ بەرزەبوون و گومڕابوونا تێدا، ڤەگێڕی و ڕاستەڕێ بكەی، ب تنێ ئەو نەبن ئەوێت باوەری ب قورئانا مە ئینایین، تو دشێی وەلێ بكەی گولێ ببن، نێ هەر ئەون ئەوێت خۆ سپارتینە خودێ.
تفسیرهای عربی:
۞ وَإِذَا وَقَعَ ٱلۡقَوۡلُ عَلَيۡهِمۡ أَخۡرَجۡنَا لَهُمۡ دَآبَّةٗ مِّنَ ٱلۡأَرۡضِ تُكَلِّمُهُمۡ أَنَّ ٱلنَّاسَ كَانُواْ بِـَٔايَٰتِنَا لَا يُوقِنُونَ
82. و ئەگەر قیامەت [و ئەڤا ئایەتان ژێ دگۆت، ژ هاتنا قیامەتێ و ترس و سەهما وێ] نێزیكی وان بوو، ئەم دێ بۆ وان گیانەوەرەكی ژ ئەردی دەرئێخین، د گەل وان باخڤیت [و بێژیت]: ب ڕاستی مرۆڤان باوەرییەكا موكوم نەبوو كو ئەم دێ دەركەڤین [وەك نیشانەك ژ نیشانێت مەزناتییا خودێ].
تفسیرهای عربی:
وَيَوۡمَ نَحۡشُرُ مِن كُلِّ أُمَّةٖ فَوۡجٗا مِّمَّن يُكَذِّبُ بِـَٔايَٰتِنَا فَهُمۡ يُوزَعُونَ
83. و ڕۆژا ئەم ژ هەر ملەتەكی كۆمەك، ژ وان ئەوێت ئایەت و نیشانێت مە درەو دانایین [و باوەری پێ نەئینایین] كۆم دكەین [كو ڕۆژا قیامەتێیە]، ڤێجا ئەوێت بەراهیكێ دئێنە ڕاوەستاندن، دا یێت دویماهیكێ بگەهنێ، و ببنە ئێك ڕێز.
تفسیرهای عربی:
حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءُو قَالَ أَكَذَّبۡتُم بِـَٔايَٰتِي وَلَمۡ تُحِيطُواْ بِهَا عِلۡمًا أَمَّاذَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ
84. گاڤا دئێنە مەیدانا حەشرێ [و جهێ حسابێ]، خودێ دێ بێژتە وان: هەوە نیشان و ئایەتێت من درەو دانان، بێی هوین تشتەكی ژێ بزانن، و ئەو چ بوو هەوە دكر [ئەو چ بوو هوین ژ ڤێ ڕۆژێ دایینە پاش، و وەل هەوە كری، هوین درەو بدانن].
تفسیرهای عربی:
وَوَقَعَ ٱلۡقَوۡلُ عَلَيۡهِم بِمَا ظَلَمُواْ فَهُمۡ لَا يَنطِقُونَ
85. و ئیزا ل سەر وان پێدڤی بوو، ژ بەر ستەما وان كری، ڤێجا ئاخڤتن ژ وان نائێت [چونكی وان چو هەجەت نینن، بۆ خۆ بگرن].
تفسیرهای عربی:
أَلَمۡ يَرَوۡاْ أَنَّا جَعَلۡنَا ٱلَّيۡلَ لِيَسۡكُنُواْ فِيهِ وَٱلنَّهَارَ مُبۡصِرًاۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّقَوۡمٖ يُؤۡمِنُونَ
86. ما نابینن مە شەڤ یا دایییە وان، دا تێدا بڤەهەسن، و مە ڕۆژ یا ڕۆنكری [دا كاروبارێت خۆ تێدا ب ڕێڤە ببەن]، ب ڕاستی ئەڤە [شەڤ كرنە جهێ ڤەهسینێ، و ڕۆنكرنا ڕۆژێ] چامە و نیشانن، بۆ وان ئەوێت باوەرییێ دئینن.
تفسیرهای عربی:
وَيَوۡمَ يُنفَخُ فِي ٱلصُّورِ فَفَزِعَ مَن فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَن فِي ٱلۡأَرۡضِ إِلَّا مَن شَآءَ ٱللَّهُۚ وَكُلٌّ أَتَوۡهُ دَٰخِرِينَ
87. و ڕۆژا پف ل بۆقێ دئێتەدان، هنگی ئەوێت د ئەرد و ئەسماناندا هەین، هەمی دێ ترسن، ژ بلی وان ئەوێت خودێ نەڤیایی بترسن [ئەو ژی شەهید و پێغەمبەرن]، و هەمی مەلویل و ڕەزیل دێ ئێنە دەڤ خودێ.
تفسیرهای عربی:
وَتَرَى ٱلۡجِبَالَ تَحۡسَبُهَا جَامِدَةٗ وَهِيَ تَمُرُّ مَرَّ ٱلسَّحَابِۚ صُنۡعَ ٱللَّهِ ٱلَّذِيٓ أَتۡقَنَ كُلَّ شَيۡءٍۚ إِنَّهُۥ خَبِيرُۢ بِمَا تَفۡعَلُونَ
88. [وێ ڕۆژێ كو ڕۆژا قیامەتێیە] دێ چیایان بینی، یا ژ تەڤە د ڕاوەستاینە، و ئەو ب خۆ كا چاوا عەور دچن، وەسا دچن، ئەڤە چێكرنا خودێیە، ئەوێ هەمی تشت موكوم و بنەجهـ چێكری، و خودێ ئاگەهـ ژ وێ هەیە یا هوین دكەن.
تفسیرهای عربی:
مَن جَآءَ بِٱلۡحَسَنَةِ فَلَهُۥ خَيۡرٞ مِّنۡهَا وَهُم مِّن فَزَعٖ يَوۡمَئِذٍ ءَامِنُونَ
89. [وێ ڕۆژێ] هەچیێ بێت خێر هەبن، دێ گەهیتە خێرەكا چێتر [خودێ دەهـ قات دێ دەتێ]، و ئەو ژ ترس و سەهما وێ ڕۆژێ ئێمنن.
تفسیرهای عربی:
وَمَن جَآءَ بِٱلسَّيِّئَةِ فَكُبَّتۡ وُجُوهُهُمۡ فِي ٱلنَّارِ هَلۡ تُجۡزَوۡنَ إِلَّا مَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ
90. و هەر كەسێ بێت، و كار و كریارێت وی هەمی گونەهـ بن، یان هەڤال و هەڤپشك بۆ خودێ چێكربن، دێ سەروسەر كەڤتە د دۆژەهێدا [دەرگەهڤانێت دۆژەهێ دێ بێژنێ]، هوین نائێنە جزاكرن ب وێ نەبیت یا هەوە دكر.
تفسیرهای عربی:
إِنَّمَآ أُمِرۡتُ أَنۡ أَعۡبُدَ رَبَّ هَٰذِهِ ٱلۡبَلۡدَةِ ٱلَّذِي حَرَّمَهَا وَلَهُۥ كُلُّ شَيۡءٖۖ وَأُمِرۡتُ أَنۡ أَكُونَ مِنَ ٱلۡمُسۡلِمِينَ
91. [هەی موحەممەد بێژە] ب ڕاستی فەرمانا من یا هاتییە كرن، كو ئەز خودایێ ڤی باژێری ب تنێ بپەڕێسم، ئەو باژێرێ خودێ ب ڕێز و ڕویمەت ئێخستی و ئێمنكری، و هەمی تشت [دگەل ڤی باژێری] یێ وییە، و ئەمرێ من یێ هاتییە كرن، ئەز ل بەر ئەمرێ وی ڕاوەستم، و ژ خۆسپارتیان بم.
تفسیرهای عربی:
وَأَنۡ أَتۡلُوَاْ ٱلۡقُرۡءَانَۖ فَمَنِ ٱهۡتَدَىٰ فَإِنَّمَا يَهۡتَدِي لِنَفۡسِهِۦۖ وَمَن ضَلَّ فَقُلۡ إِنَّمَآ أَنَا۠ مِنَ ٱلۡمُنذِرِينَ
92. و [ئەمرێ من یێ هاتییە كرن] ئەز قورئانێ [بۆ هەوە] بخوینم [دا هەوە پێ بترسینم، و داخوازكەمە گوهدارییا خودێ]، ڤێجا هەر كەسێ ڕاستەڕێ ببیت، ب ڕاستی بۆ خۆ ب تنێ دێ ڕاستەڕێ بیت، و هەر كەسێ گومڕا ببیت [زیانێ ل خۆ دكەت]، ڤێجا بێژە: ئەز بەس ژ ئاگەهداركەرانم [یا ل سەر خۆ من گەهاندە هەوە، و چو یێ دی ژ بلی ڤێ، ل سەر من نینە].
تفسیرهای عربی:
وَقُلِ ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ سَيُرِيكُمۡ ءَايَٰتِهِۦ فَتَعۡرِفُونَهَاۚ وَمَا رَبُّكَ بِغَٰفِلٍ عَمَّا تَعۡمَلُونَ
93. و بێژە: حەمد و سوپاسی هەمی بۆ خودێ، نێزیك دێ ئایەت و نیشانێت [ل سەر دەستهەلاتدارییا] خۆ نیشا هەوە دەت، ڤێجا هوین دێ نیاسن و زانن، و خودایێ تە ژ تشتێ هوین دكەن، نەیێ بێ ئاگەهە.
تفسیرهای عربی:
 
ترجمهٔ معانی سوره: سوره نمل
فهرست سوره ها شماره صفحه
 
ترجمهٔ معانی قرآن کریم - الترجمة الكردية الكرمانجية - لیست ترجمه ها

ترجمة معاني القرآن الكريم إلى اللغة الكردية الكرمنجية، ترجمها د. اسماعيل سگێری.

بستن