ترجمهٔ معانی سوره توبه - ترجمه‌ى ازبکی كتاب مختصر در تفسير قرآن كريم - شماره صفحه 200 - دایرة المعارف قرآن کریم

آیه: 80

ٱسۡتَغۡفِرۡ لَهُمۡ أَوۡ لَا تَسۡتَغۡفِرۡ لَهُمۡ إِن تَسۡتَغۡفِرۡ لَهُمۡ سَبۡعِينَ مَرَّةٗ فَلَن يَغۡفِرَ ٱللَّهُ لَهُمۡۚ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمۡ كَفَرُواْ بِٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦۗ وَٱللَّهُ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلۡفَٰسِقِينَ

Эй Пайғамбар, улар учун мағфират сўрайсизми, сўрамайсизми, етмиш марталаб мағфират сўрайсизми, фарқи йўқ. Мағфират сўрашингиз ҳар қанча кўп бўлмасин, Аллоҳ уларни мағфират қилишига олиб бормайди. Чунки улар Аллоҳ ва Унинг Пайғамбарига куфр келтирдилар. Аллоҳ Ўзининг шариатидан қасддан чиқиб кетган қавмни ҳақ сари ҳидоят топишига тавфиқ бермайди.

آیه: 81

فَرِحَ ٱلۡمُخَلَّفُونَ بِمَقۡعَدِهِمۡ خِلَٰفَ رَسُولِ ٱللَّهِ وَكَرِهُوٓاْ أَن يُجَٰهِدُواْ بِأَمۡوَٰلِهِمۡ وَأَنفُسِهِمۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ وَقَالُواْ لَا تَنفِرُواْ فِي ٱلۡحَرِّۗ قُلۡ نَارُ جَهَنَّمَ أَشَدُّ حَرّٗاۚ لَّوۡ كَانُواْ يَفۡقَهُونَ

Табук ғазотига чиқмасдан уйида қолган мунофиқлар Пайғамбар алайҳиссаломга қулоқ солмай, жиҳоддан қолганларига хурсанд бўлдилар. Улар молу жонлари билан Аллоҳ йўлида жиҳод қилишни ёқтирмай, ўзларига ўхшаган мунофиқ дўстларига: "Иссиқда юрманглар", дедилар. Табук ғазоти иссиқ кунларда бўлганди. Эй Пайғамбар, уларга айтинг: "Мунофиқларни кутиб турган жаҳаннам олови ундан-да иссиқроқдир, агар билсалар".

آیه: 82

فَلۡيَضۡحَكُواْ قَلِيلٗا وَلۡيَبۡكُواْ كَثِيرٗا جَزَآءَۢ بِمَا كَانُواْ يَكۡسِبُونَ

Бас, анави жиҳоддан қолган мунофиқлар касб қилган кофирликлари, гуноҳлари ва маъсиятларига жазо тарзида мана шу фоний дунёдаги ҳаётларида оз кулиб, боқий охиратдаги ҳаётларида кўп йиғласинлар.

آیه: 83

فَإِن رَّجَعَكَ ٱللَّهُ إِلَىٰ طَآئِفَةٖ مِّنۡهُمۡ فَٱسۡتَـٔۡذَنُوكَ لِلۡخُرُوجِ فَقُل لَّن تَخۡرُجُواْ مَعِيَ أَبَدٗا وَلَن تُقَٰتِلُواْ مَعِيَ عَدُوًّاۖ إِنَّكُمۡ رَضِيتُم بِٱلۡقُعُودِ أَوَّلَ مَرَّةٖ فَٱقۡعُدُواْ مَعَ ٱلۡخَٰلِفِينَ

Эй Пайғамбар, агар Аллоҳ сизни ўша мунофиқлардан бир тоифасига қайтарса ва улар сиз билан бошқа бир ғазотга чиқишга изн сўрасалар, уларга айтингки: "Эй мунофиқлар, жазойингиз шуки, энди ҳеч қачон мен билан Аллоҳ йўлидаги жиҳодга чиқмайсизлар. Сизлардан содир бўлиши мумкин бўлган бузғунчиликлардан эҳтиёт бўлиш шуни тақозо этади. Сизлар аввал-бошда Табук ғазотига чиқмасдан, уйда қолишга рози бўлган эдинглар. Энди ҳам жангдан қолиб, касаллар, аёллар ва болаларга қўшилиб, уйингларда ўтираверинглар".

آیه: 84

وَلَا تُصَلِّ عَلَىٰٓ أَحَدٖ مِّنۡهُم مَّاتَ أَبَدٗا وَلَا تَقُمۡ عَلَىٰ قَبۡرِهِۦٓۖ إِنَّهُمۡ كَفَرُواْ بِٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦ وَمَاتُواْ وَهُمۡ فَٰسِقُونَ

Эй Пайғамбар, мунофиқлардан биронтаси ўлса, зинҳор унинг жанозасини ўқиманг ва қабри устида дуо қилиб, мағфират сўраб турманг! Чунки улар Аллоҳ ва Унинг Пайғамбарига куфр келтирдилар ва фосиқ ҳолларида, Аллоҳга итоатсизлик қилган ҳолларида ўлдилар. Бундай ҳолда ўлим топган кимсага жаноза ҳам ўқилмайди, унинг ҳаққига дуо ҳам қилинмайди.

آیه: 85

وَلَا تُعۡجِبۡكَ أَمۡوَٰلُهُمۡ وَأَوۡلَٰدُهُمۡۚ إِنَّمَا يُرِيدُ ٱللَّهُ أَن يُعَذِّبَهُم بِهَا فِي ٱلدُّنۡيَا وَتَزۡهَقَ أَنفُسُهُمۡ وَهُمۡ كَٰفِرُونَ

Эй Пайғамбар, сизни анави мунофиқларнинг молу дунёлари ва бола-чақалари қизиқтирмасин! Аллоҳ уларни ўша нарсалар сабабли бу дунёда азоб-уқубатга солишни, яъни, ўша нарсаларга эришиш йўлидаги машаққатларга, мусибатларга дучор қилишни ва кофир ҳолларида жонлари чиқишини истайди, холос.

آیه: 86

وَإِذَآ أُنزِلَتۡ سُورَةٌ أَنۡ ءَامِنُواْ بِٱللَّهِ وَجَٰهِدُواْ مَعَ رَسُولِهِ ٱسۡتَـٔۡذَنَكَ أُوْلُواْ ٱلطَّوۡلِ مِنۡهُمۡ وَقَالُواْ ذَرۡنَا نَكُن مَّعَ ٱلۡقَٰعِدِينَ

Пайғамбаримиз Муҳаммад алайҳиссаломга Аллоҳга иймон келтириш ва Унинг Пайғамбари билан бирга жиҳод қилиш маъносидаги бирон сура нозил қилинса, улардан бой-бадавлатлари сиздан изн сўраб: «Бизни тек қўй, анави заифлар ва ногиронлар каби узрлилар билан бирга қолаверайлик», дейдилар.

از فواید آیات این صفحه:

• الكافر لا ينفعه الاستغفار ولا العمل ما دام كافرًا.

Модомики, кофир кофир экан, унга истиғфор ҳам, амал ҳам фойда бермайди.

• الآيات تدل على قصر نظر الإنسان، فهو ينظر غالبًا إلى الحال والواقع الذي هو فيه، ولا ينظر إلى المستقبل وما يتَمَخَّض عنه من أحداث.

Оятлар инсон назари нақадар қисқалигини кўрсатиб турибди. У бурнининг остидан нарини кўролмайди. Келажакка ва уни нималар кутаётганига назар ташлай олмайди.

• التهاون بالطاعة إذا حضر وقتها سبب لعقوبة الله وتثبيطه للعبد عن فعلها وفضلها.

Банда тоат вақти кириши билан бепарво бўлмасдан, уни тўкис адо этмоғи лозим. Акс ҳолда Аллоҳ уни жазолаб, ибодатни яхши кўрмайдиган, уни бажаришдан эринадиган қилиб қўяди.

• في الآيات دليل على مشروعية الصلاة على المؤمنين، وزيارة قبورهم والدعاء لهم بعد موتهم، كما كان النبي صلى الله عليه وسلم يفعل ذلك في المؤمنين.

Оятларда мўминлар вафот этганда уларга жаноза ўқиш, қабрларини зиёрат қилиш ва улар ҳаққига дуо қилиш шариатдан эканига далил бор. Пайғамбар алайҳиссалом шундай қилганлар.