Fassarar Ma'anonin Alqura'ni - الترجمة الكردية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - Teburin Bayani kan wasu Fassarori
سورەتی الملك
daga cikin abunda Surar ta kunsa:
إظهار كمال ملك الله وقدرته؛ بعثًا على خشيته، وتحذيرًا من عقابه.
تَبَٰرَكَ ٱلَّذِي بِيَدِهِ ٱلۡمُلۡكُ وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٌ
گەورە وزۆرە خێر وبەخشینەکانى پەروەردگار کە ھەرچی دەسەڵات بەسەر دروستکراوەکان وپادشایی ھەیە تەنها بەدەستی ئەوە، ھەر ئەویشە دەسەڵاتی بەسەر ھەموو شتێکدا ھەیە و لەسەر کردنی هەموو شتێک توانادارە، وهیچ شتێكیش دەسەوسانی ناكات.
Tafsiran larabci:
ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلۡمَوۡتَ وَٱلۡحَيَوٰةَ لِيَبۡلُوَكُمۡ أَيُّكُمۡ أَحۡسَنُ عَمَلٗاۚ وَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡغَفُورُ
ئەو زاتەی کە مردن وژیانی بەدی هێناوە وئەفراندوویەتی، تاوەکو -ئەی خەڵكینه- تاقیتان بکاتەوە کامتان کردەوەی چاکترە، ھەر ئەوە زاتێکی باڵادەست بەسەر بێباوەڕان وهیچ كەسێك زاڵ نابێت بەسەریدا، ولێخۆشبووە لە تاوانی ئەو بەندانەی تەوبە دەكەن.
Tafsiran larabci:
ٱلَّذِي خَلَقَ سَبۡعَ سَمَٰوَٰتٖ طِبَاقٗاۖ مَّا تَرَىٰ فِي خَلۡقِ ٱلرَّحۡمَٰنِ مِن تَفَٰوُتٖۖ فَٱرۡجِعِ ٱلۡبَصَرَ هَلۡ تَرَىٰ مِن فُطُورٖ
ئەو زاتەی کە ھەر حەوت ئاسمانەکەی لەسەر یەک وچین چین بەدیھێناوە، بەبێ ئەوەی هیچ ئاسمانێك بەر ئاسمانێكی تر بكەوێت، ھەرگیز لە نێو بەدیهێنراوەكانی پەروەردگاری بە بەزەیی ومیھرەباندا ناڕێکی و ناتەبایی نابینیت، چاوبگێڕە و وردببەرەوە بزانە ھیچ ناتەواوی و درزو کون وکەلەبەرێک دەبینێت؟!! نایبینیت، بەڵکو بەدیهێنراوێکی وورد وتۆکمە دەبینیت.
Tafsiran larabci:
ثُمَّ ٱرۡجِعِ ٱلۡبَصَرَ كَرَّتَيۡنِ يَنقَلِبۡ إِلَيۡكَ ٱلۡبَصَرُ خَاسِئٗا وَهُوَ حَسِيرٞ
پاشان جار لەدوای جار چاوت بگێڕە سەرسام وملکەچ دەبیت، وچاوت بە ڕسوایی وزەبوونی نائومێدی دەگەڕێتەوە وھیچ ناتەواویەک نابینیت لەبەدیھێنانی ئاسمانەکاندا، لەکاتێکدا ئەو چاوانە ماندوون وپەکیان کەوتووە (واتە ناتوانن کەموکورتی لە بەدیھێنراوەکانی اللە -سبحانه وتعالى- بەدی بکەن).
Tafsiran larabci:
وَلَقَدۡ زَيَّنَّا ٱلسَّمَآءَ ٱلدُّنۡيَا بِمَصَٰبِيحَ وَجَعَلۡنَٰهَا رُجُومٗا لِّلشَّيَٰطِينِۖ وَأَعۡتَدۡنَا لَهُمۡ عَذَابَ ٱلسَّعِيرِ
بێگومان ئێمە ئاسمانی دونیامان بەچراخانی (جوانی ودرەوشاوەیی ئەستێرەکان) ڕازاندووەتەوە، وبەم ئەستێرانەش تیربارانی شەیتانەکانی پێدەکەین (ئەوانەیان کە دەیانەوێت نھێنیەکانی گەردوون لە فریشتەکان بدزن لە ئاسمانەکان)، وە سزای سوتێنەر وسەختمان بۆ ئەمانە ئامادەکردوون (لە ڕۆژی دواییدا).
Tafsiran larabci:
تَكَادُ تَمَيَّزُ مِنَ ٱلۡغَيۡظِۖ كُلَّمَآ أُلۡقِيَ فِيهَا فَوۡجٞ سَأَلَهُمۡ خَزَنَتُهَآ أَلَمۡ يَأۡتِكُمۡ نَذِيرٞ
نزیکە دۆزەخ لەڕق وداخی ئەو کەسانە لەت لەت وپارچە پارچە ببێت، وە ھەرکاتێک دەستە وتاقمێکی تێ فڕێ دەدەن، پاسەوان ودەرگاوانەکانی دۆزەخ بۆ سەرزەنشتکردنیان لێیان دەپرسن: باشە ئەوە ھیچ پێغەمبەرێکتان بۆ نەھات کە بتان ترسێنێت لەسزای اللە -سبحانه وتعالى-؟!
Tafsiran larabci:
قَالُواْ بَلَىٰ قَدۡ جَآءَنَا نَذِيرٞ فَكَذَّبۡنَا وَقُلۡنَا مَا نَزَّلَ ٱللَّهُ مِن شَيۡءٍ إِنۡ أَنتُمۡ إِلَّا فِي ضَلَٰلٖ كَبِيرٖ
بەداخ وحەسرەتێکەوە بێباوەڕان دەڵێن: بەڵێ، پێغەمبەر هات وەکو ترسێنەر بۆمان لە سزای خواى گەورە بەڵام ئێمە بەدرۆمان خستنەوە، -بەو پێغەمبەرە- ووتمان: لەسەر زمانی ئێوەوە خواى گەورە -وەحی:نیگای- بۆ نەناردوینەتە خوارەوە، ئێوەش -ئەی پێغەمبەران- لەسەر گومڕایی و سەرلێشێواویەکی گەورەدان ودوورن لە هەق وڕاستی.
Tafsiran larabci:
وَقَالُواْ لَوۡ كُنَّا نَسۡمَعُ أَوۡ نَعۡقِلُ مَا كُنَّا فِيٓ أَصۡحَٰبِ ٱلسَّعِيرِ
وە بێباوەڕان ووتیان: ئەگەر ووتەی ئەو پێغەمبەرانەمان ببیستایە بەبیستنێک کە سوودی دەبێت بۆمان، یان بیروھۆشمان بەکاربھێنایە وەکو ئەو کەسەی هەق لە پوچەڵ جیا دەکاتەوە، ئێستا نەدەبووینە ھاوڕێ ونیشتەجێی دۆزەخ، بەڵكو باوەڕمان دەهێنا بەپێغەمبەران، وە ئەوەی بۆیان هێناین بەڕاستمان دەزانی، ئەوكات ئێمەیش لەو كەسانە دەبووین كەدەچوونە بەهەشتەوە.
Tafsiran larabci:
daga cikin fa'idodin Ayoyin wannan shafi:
• في معرفة الحكمة من خلق الموت والحياة وجوب المبادرة للعمل الصالح قبل الموت.
یەکێک لەحیکمەتەکانی زانینی بەدیھێنانی مردن وژیان، ئەوەیە واجبە لەسەر مرۆڤ دەستپێشخەری بکات بۆ ئەنجامدانی کردەوەی چاک پێش مردنی.
• حَنَقُ جهنم على الكفار وغيظها غيرةً لله سبحانه.
توڕەیی ئاگری دۆزەخ لەبێباوەڕان، بەڵگەیە لەسەر ئەوەی ئاگری دۆزەخ غیرەتی بۆ اللە -سبحانه وتعالى- دەجۆشێت.
وَأَسِرُّواْ قَوۡلَكُمۡ أَوِ ٱجۡهَرُواْ بِهِۦٓۖ إِنَّهُۥ عَلِيمُۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ
ئەی خەڵکینە ئێوە قسە بەنھێنی یان بەئاشکرا بکەن لەلای اللە -سبحانه وتعالى- یەکسانە وئەو دەیزانێت وئاگادارێـتی، چونکە ئەو زاتە پیرۆزە بێگومان زانایە بەنھێنی نێو سینگ ودڵی بەندەکانی، وھیچ شتێک لەلای ئەو زاتە مەزنە نھێنی وشاراوە نییە.
Tafsiran larabci:
أَلَا يَعۡلَمُ مَنۡ خَلَقَ وَهُوَ ٱللَّطِيفُ ٱلۡخَبِيرُ
ئایا ئەو زاتەی ھەموو خوڵقێنراوەکانى بەدیھێناوە ئاگادار نییە بە ھەموو نھێنیەکان وبە ئەوەیشی لەنھێنی شاراوەترە؟! لەکاتێکدا ئەو زاتە زۆر وورد بین و بەئاگایە سەبارەت بەکاروباری بەندەکانی، وھیچ شتێک لەلای ئەو زاتە مەزنە نھێنی وشاراوە نییە.
Tafsiran larabci:
هُوَ ٱلَّذِي جَعَلَ لَكُمُ ٱلۡأَرۡضَ ذَلُولٗا فَٱمۡشُواْ فِي مَنَاكِبِهَا وَكُلُواْ مِن رِّزۡقِهِۦۖ وَإِلَيۡهِ ٱلنُّشُورُ
ئەو زاتەی کە زەوی بۆ ڕام وئاسان وژێربار کردوون بۆئەوەى لەسەری نیشتەجێ ببن، دەی ئێوەش بگەڕێن بە ھەموو گۆشە وکەنارێکیدا ولە ڕزق وڕۆزیەکەی بخۆن کە بۆ ئێوە ئامادەى کردووە، وئەوەش بزانن سەرەنجام وگەڕانەوەتان ھەر بۆ لای ئەوه بۆ لێپرسینەوه وپاداشت دانەوه.
Tafsiran larabci:
ءَأَمِنتُم مَّن فِي ٱلسَّمَآءِ أَن يَخۡسِفَ بِكُمُ ٱلۡأَرۡضَ فَإِذَا هِيَ تَمُورُ
ئایا ئێوە ئەی بێباوەڕان دڵنیان لە ئەو زاتەی کە لە ئاسمانە؛ زەوی شەق نەکات ونەتانباتە خوار بەناخی زەویدا، وەک چۆن قارونی برد بەناخی زەویدا؟ دوای ئەوەی ژێربار وئاسان بوو بۆ نیشتەجێبوون وسەقامگیری، پاشان ئەو زەویە دەستبەجێ دەلەرزێ ودەجوڵێ پاش ئەوەى جێگیر بوو؟!
Tafsiran larabci:
أَمۡ أَمِنتُم مَّن فِي ٱلسَّمَآءِ أَن يُرۡسِلَ عَلَيۡكُمۡ حَاصِبٗاۖ فَسَتَعۡلَمُونَ كَيۡفَ نَذِيرِ
یان ئایا ئێوە ئەی بێباوەڕان دڵنیان لە ئەو زاتەی لە ئاسمانە؛ کە بەردبارانتان نەکات، وەک چۆن قەومی لوطی بەردباران كرد؟! ئەودەمەی سزاکەی من دێت بەسەرتاندا؛ دەزانن ھەڕەشە وئاگادارکردنەوەى من چۆنە، بەڵام پاش ئەوەى سزاکە دێت بەسەرتاندا ئەوکات ھیچ سوودێک لەو ئاگادارکردنەوەیە نابینین (چونکە دەستبەجێ گوێڕایەڵ نەبوون وپەیامەکەتان پشتگوێ خست).
Tafsiran larabci:
وَلَقَدۡ كَذَّبَ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡ فَكَيۡفَ كَانَ نَكِيرِ
بێگومان ھۆز وگەلانی پێشووتر لەم بت پەرست وموشریکانە پێغەمبەرەکانیان بەدرۆخستەوە، ئەوە بوو اللە -سبحانه وتعالى- سزای بەسەردا باراندن کاتێک ھەر سووربوون لەسەر کوفر و بەدرۆخستنەوەى پێغەمبەران، جا چۆن بوو نکۆڵی وتۆڵە وبەگژداچوونەوەی من بۆیان، بێگومان بەگژداچوونەوەیەکی زۆر توند بوو.
Tafsiran larabci:
أَوَلَمۡ يَرَوۡاْ إِلَى ٱلطَّيۡرِ فَوۡقَهُمۡ صَٰٓفَّٰتٖ وَيَقۡبِضۡنَۚ مَا يُمۡسِكُهُنَّ إِلَّا ٱلرَّحۡمَٰنُۚ إِنَّهُۥ بِكُلِّ شَيۡءِۭ بَصِيرٌ
ئایا ئەوانەى پێغەمبەرانیان بەدرۆ خستەوە سەیری (پۆلە) باڵندەکانیان نەکردووە بەسەریانەوە بەباڵ کراوەیی لەکاتی فڕینیاندا لەهەوادا چۆن باڵەکانیان درێژ دەکەنەوە -ڕایدەخەن- وجارێکی تر دەیھێننەوە یەک؟ ئەو باڵندانە جگە لە خوای میھرەبان کەس بەئاسمانەوە ڕاگیریان ناکات بۆئەوەى نەکەونە خوارەوە بەسەر زەویدا، بێگومان ئەو زاتە بینایە بەھەموو شتێک، وھیچیشی لێ وون نابێت.
Tafsiran larabci:
أَمَّنۡ هَٰذَا ٱلَّذِي هُوَ جُندٞ لَّكُمۡ يَنصُرُكُم مِّن دُونِ ٱلرَّحۡمَٰنِۚ إِنِ ٱلۡكَٰفِرُونَ إِلَّا فِي غُرُورٍ
ئەی بێباوەڕان ھیچ سەرباز وسوپایەکتان نییە بەرگریتان لێبکات لەسزای اللە -سبحانه وتعالى- ئەگەر بیەوێت سزاتان بدات، نا شتی وانییە، بێباوەڕان لە فریو خواردن وخەڵەفاویدان، شەیتان فریووی داون وھەڵیخەڵەتاندوون.
Tafsiran larabci:
أَفَمَن يَمۡشِي مُكِبًّا عَلَىٰ وَجۡهِهِۦٓ أَهۡدَىٰٓ أَمَّن يَمۡشِي سَوِيًّا عَلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ
ئایا ئەو کەسەی کە بەدەمدا کەوتووە وبەو حاڵەیەوە ڕێ دەکات؛ باشتر ڕێگا دەزانێت (پەروەردگار ئەم نمونەیەی بە بێباوەڕان ھێناوەتەوە کە لەسەر ڕێگای ناهەق دەڕۆن)، یان ئەو ئیماندارەی لەسەر ڕێگایەکی ڕاست ودروست ڕێ دەکات (ئەمەش نمونەی باوەڕدارانە کە لەسەر ڕێگای ھیدایەتن).
Tafsiran larabci:
قُلۡ هُوَ ٱلَّذِيٓ أَنشَأَكُمۡ وَجَعَلَ لَكُمُ ٱلسَّمۡعَ وَٱلۡأَبۡصَٰرَ وَٱلۡأَفۡـِٔدَةَۚ قَلِيلٗا مَّا تَشۡكُرُونَ
ئەی پێغەمبەر بەو بت پەرست وموشریکە بێباوەڕانە بڵێ: ھەر پەروەردگارە کە ئێوەی بەدیھێناوە وگوێ پێبەخشیوون بۆئەوەى بەهۆیەوە ببیستن، وچاو پێبەخشیوون بۆئەوەى بەهۆیەوە ببینن وتێبڕوانن، ودڵی پێبەخشیوون بۆئەوەى بەهۆیەوە بیر بکەنەوە وهزرتان بەکاربهێنن، لەبەرامبەریشدا کەمتان ھەیە سوپاس وشوکری زاتی اللە بکات -سبحانه وتعالى- لەبەرامبەر ئەو نیعمەتانەی پێی بەخشیوون.
Tafsiran larabci:
قُلۡ هُوَ ٱلَّذِي ذَرَأَكُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَإِلَيۡهِ تُحۡشَرُونَ
ئەی پێغەمبەر بەو بت پەرست وموشریکە بێباوەڕانە بڵێ: ھەر الله یه کە ئێوەی لەسەر زەویشدا بڵاو کردووەتەوە، نەک بتەکانتان کە ھیچ شتێکیان بەدینەھێناوە، گەڕانەوە وکۆکردنەوەشتان ھەر بۆ لای ئەوە لەڕۆژی قیامەتدا، کۆ دەکرێنەوە بۆ لێپرسینەوە وپاداشت دانەوە، نەک کۆ بکرێنەوە بۆ لای بتەکانتان، کەوابێتە ھەر لە ئەو زاتە مەزنە بترسن وھەر بەتەنھا ئەویش بپەرستن.
Tafsiran larabci:
قُلۡ إِنَّمَا ٱلۡعِلۡمُ عِندَ ٱللَّهِ وَإِنَّمَآ أَنَا۠ نَذِيرٞ مُّبِينٞ
تۆش -ئەی پێغەمبەر- پێیان بڵێ: زانیاری تەواو لەھاتنی ئەو ڕۆژە تەنھا لای اللە یە -سبحانه وتعالى-، کەس نازانێت کەی ڕوودەدات؛ تەنها ئەو زاتە دەیزانێت، منیش تەنھا ترسێنەرێکی ئاشکرام بۆ ترساندنتان (سەبارەت بە ئەو ڕۆژە).
Tafsiran larabci:
daga cikin fa'idodin Ayoyin wannan shafi:
• اطلاع الله على ما تخفيه صدور عباده.
• الكفر والمعاصي من أسباب حصول عذاب الله في الدنيا والآخرة.
فَلَمَّا رَأَوۡهُ زُلۡفَةٗ سِيٓـَٔتۡ وُجُوهُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَقِيلَ هَٰذَا ٱلَّذِي كُنتُم بِهِۦ تَدَّعُونَ
كاتێك ئەو بەڵێنەی پێیان درا هاتەدی، وبەچاوی خۆیان لەنزیكترین كاتدا كە ڕۆژی قیامەتە ئەو سزایەیان بینی، ڕوومەت وڕووخساری بێباوەڕان بە الله -سبحانه وتعالى- گۆڕا وڕەش بوو، وە پێیان دەوترێت: ئەمە ئەوە بوو لە دونیادا داواتان دەكرد وبۆ هاتنی پەلەتان بوو.
Tafsiran larabci:
قُلۡ أَرَءَيۡتُمۡ إِنۡ أَهۡلَكَنِيَ ٱللَّهُ وَمَن مَّعِيَ أَوۡ رَحِمَنَا فَمَن يُجِيرُ ٱلۡكَٰفِرِينَ مِنۡ عَذَابٍ أَلِيمٖ
-ئەی پێغەمبەر- بەنکۆڵی کردنەوە بەو بت پەرست و موشریکە بێباوەڕانە بڵێ: ئەگەر اللە -سبحانه وتعالى- من و ئەو ئیماندارانە لەناو ببات و بمانباتەوە بۆ لای خۆی (وەک ئەوەی ئێوە ئاواتە خوازینی) یان بەرامبەرمان ڕەحم و میھرەبان بێت و ئەجەلمان دوا بخات، کێ ھەیە بێباوەڕان پەنا بدات لە سزای سەختی بە ئازاری پەروەردگار؟! بێگومان ھیچ یەکێک نییە لە سزای ئەو زاتە مەزنە ڕزگاریان بکات.
Tafsiran larabci:
قُلۡ هُوَ ٱلرَّحۡمَٰنُ ءَامَنَّا بِهِۦ وَعَلَيۡهِ تَوَكَّلۡنَاۖ فَسَتَعۡلَمُونَ مَنۡ هُوَ فِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٖ
-ئەی پێغەمبەر- بەو بت پەرست وموشریکانە بڵێ: ئەوە خوای میھرەبانە کە بانگتان دەکات بۆ تەنها پەرستنی ئەو، وئێمە باوەڕمان پێی ھێناوە، پشت وپەناشمان لەھەموو کاروبارێکماندا ھەر ئەوە، جا ئیتر ڕۆژێک دێت وبۆتان دەردەکەوێت کێ لە گومڕایی ئاشکرادایە، وکێیش لەسەر ڕێگای ڕاست ودروستە؟
Tafsiran larabci:
قُلۡ أَرَءَيۡتُمۡ إِنۡ أَصۡبَحَ مَآؤُكُمۡ غَوۡرٗا فَمَن يَأۡتِيكُم بِمَآءٖ مَّعِينِۭ
ئەی پێغەمبەر بەو بت پەرست وموشریکانە بڵێ: لاتان چۆنە ئەگەر بینیتان کە ئاوی سەرزەویتان بەناخدا ڕۆچوو وناتوانن بگەن پێی، کێ ھەیە (جگە لە اللە -سبحانه وتعالى-) ئاوی زوڵاڵ وسازگارتان بداتێ؟ بێگومان جگە لە اللە -سبحانه وتعالى- ھیچ کەسێکی تر نییە.
Tafsiran larabci:
daga cikin fa'idodin Ayoyin wannan shafi:
• اتصاف الرسول صلى الله عليه وسلم بأخلاق القرآن.
Fassarar Ma'anoni Sura: Suratu Al'mulk
Fassarar Ma'anonin Alqura'ni - الترجمة الكردية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - Teburin Bayani kan wasu Fassarori
الترجمة الكردية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.