Fassarar Ma'anonin Alqura'ni - Fassarar Poshto - Sarfaraz * - Teburin Bayani kan wasu Fassarori
فرقان
١لَّذِیْ لَهٗ مُلْكُ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ وَلَمْ یَتَّخِذْ وَلَدًا وَّلَمْ یَكُنْ لَّهٗ شَرِیْكٌ فِی الْمُلْكِ وَخَلَقَ كُلَّ شَیْءٍ فَقَدَّرَهٗ تَقْدِیْرًا ۟
هغه ذات دی چې د اسمانونو او ځمکې واکمني یوازې د هغه ده نه يې ځوی نیولی او نه ورسره څوک په واکمنۍ کې برخه من دی هر څه يې پیدا کړي او هر څه ته يي یوه ټاکلي اندازه ښوولي ده.
Tafsiran larabci:
وَاتَّخَذُوْا مِنْ دُوْنِهٖۤ اٰلِهَةً لَّا یَخْلُقُوْنَ شَیْـًٔا وَّهُمْ یُخْلَقُوْنَ وَلَا یَمْلِكُوْنَ لِاَنْفُسِهِمْ ضَرًّا وَّلَا نَفْعًا وَّلَا یَمْلِكُوْنَ مَوْتًا وَّلَا حَیٰوةً وَّلَا نُشُوْرًا ۟
خو کافرانو له هغه پرته داسې څه په خدایانو نیولي دي چې هیڅ نه شي پیدا کولي. بلکې هغوی په خپله پیدا کولای شي، نه یې د خپلو ځانونو تاوان او ګټه په واک کې شته. او نه ورسره د مرګ او ژوند او نه د بیا ژوندي راپورته کولو توان شته.
Tafsiran larabci:
وَقَالَ الَّذِیْنَ كَفَرُوْۤا اِنْ هٰذَاۤ اِلَّاۤ اِفْكُ ١فْتَرٰىهُ وَاَعَانَهٗ عَلَیْهِ قَوْمٌ اٰخَرُوْنَ ۛۚ— فَقَدْ جَآءُوْ ظُلْمًا وَّزُوْرًا ۟ۚۛ
او کافران وايې چې دا قران پرته له درواغو بل څه نه دی محمده له ځان نه جوړ کړی او نورو خلکو هم ورسره پکي لاس کړی دی. په رښتیا چې ډيره لویه د ظلم درواغجنه خبره يي وکړه.
Tafsiran larabci:
وَقَالُوْا مَالِ هٰذَا الرَّسُوْلِ یَاْكُلُ الطَّعَامَ وَیَمْشِیْ فِی الْاَسْوَاقِ ؕ— لَوْلَاۤ اُنْزِلَ اِلَیْهِ مَلَكٌ فَیَكُوْنَ مَعَهٗ نَذِیْرًا ۟ۙ
او کافران وايي: دا څنګه پیغمبر دی چې خواړه خوري او په بازارونو کې ګرځي راګرځي. ولي کومه ملایکه ور ونه لیږل شوه چې د هغه دښمنان يي ډارولی؟
Tafsiran larabci:
اَوْ یُلْقٰۤی اِلَیْهِ كَنْزٌ اَوْ تَكُوْنُ لَهٗ جَنَّةٌ یَّاْكُلُ مِنْهَا ؕ— وَقَالَ الظّٰلِمُوْنَ اِنْ تَتَّبِعُوْنَ اِلَّا رَجُلًا مَّسْحُوْرًا ۟
یا باید یوه خزانه ورکړ شوې وای، او یا یې باید یو ښه باغ درلودای چې ښه خوراک یي ترې کولی. او ظالمان وايې: تاسې خو په یو جادو وهلي سړي پسې روان يې.
Tafsiran larabci:
تَبٰرَكَ الَّذِیْۤ اِنْ شَآءَ جَعَلَ لَكَ خَیْرًا مِّنْ ذٰلِكَ جَنّٰتٍ تَجْرِیْ مِنْ تَحْتِهَا الْاَنْهٰرُ ۙ— وَیَجْعَلْ لَّكَ قُصُوْرًا ۟
ډیر برکتناک دی هغه ذات چې که غواړي نو له دې څیزونو څخه ډیر غوره درکولای شي چې هغه به داسې باغونه وي چې لاندې به ترې ویالې روانې وي او ډيرې ماڼۍ به درکړي.
Tafsiran larabci:
بَلْ كَذَّبُوْا بِالسَّاعَةِ وَاَعْتَدْنَا لِمَنْ كَذَّبَ بِالسَّاعَةِ سَعِیْرًا ۟ۚ
Tafsiran larabci:
اِذَا رَاَتْهُمْ مِّنْ مَّكَانٍ بَعِیْدٍ سَمِعُوْا لَهَا تَغَیُّظًا وَّزَفِیْرًا ۟
Tafsiran larabci:
وَاِذَاۤ اُلْقُوْا مِنْهَا مَكَانًا ضَیِّقًا مُّقَرَّنِیْنَ دَعَوْا هُنَالِكَ ثُبُوْرًا ۟ؕ
Tafsiran larabci:
لَا تَدْعُوا الْیَوْمَ ثُبُوْرًا وَّاحِدًا وَّادْعُوْا ثُبُوْرًا كَثِیْرًا ۟
[۱۷] معنې دا چې یوازې مرګ نه بلکي ټول غمونه ځان ته وغواړئ، او یا دا چې ستاسې ګناهونه ډیر دي د هر یوه له کبله یو مرګ وغواړئ، او یا دا چې د هر اندام او عضوي لپاره بیل بیل مرګ وغواړئ ( ابن جریر الطبری).
Tafsiran larabci:
وَیَوْمَ یَحْشُرُهُمْ وَمَا یَعْبُدُوْنَ مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ فَیَقُوْلُ ءَاَنْتُمْ اَضْلَلْتُمْ عِبَادِیْ هٰۤؤُلَآءِ اَمْ هُمْ ضَلُّوا السَّبِیْلَ ۟ؕ
او هغه ورځ رایاده کړه چې الله به کافران او هغه خدایان يې چې پرته له الله يي بلل ګرد سره راټول او ورته به ووايې: ایا تاسې واست چې زما دغه بنده ګان مو بې لارې کړي وو؟ او که دوی په خپله لار وکه کړې وه؟
Tafsiran larabci:
قَالُوْا سُبْحٰنَكَ مَا كَانَ یَنْۢبَغِیْ لَنَاۤ اَنْ نَّتَّخِذَ مِنْ دُوْنِكَ مِنْ اَوْلِیَآءَ وَلٰكِنْ مَّتَّعْتَهُمْ وَاٰبَآءَهُمْ حَتّٰی نَسُوا الذِّكْرَ ۚ— وَكَانُوْا قَوْمًا بُوْرًا ۟
هغوی به ووايي: ای زمونږ ربه! ته پاک يې زمونږ توان نه وو چې د ځان لپاره له تا پرته بل څوک ملاتړ ونیسو. خو تا دوی او پلرونو ته يې ښه ژوند او وسایل ورکړي وو ان تر دې چې پند يې هیر او په هلاکت کې وغورځیدل.
Tafsiran larabci:
فَقَدْ كَذَّبُوْكُمْ بِمَا تَقُوْلُوْنَ ۙ— فَمَا تَسْتَطِیْعُوْنَ صَرْفًا وَّلَا نَصْرًا ۚ— وَمَنْ یَّظْلِمْ مِّنْكُمْ نُذِقْهُ عَذَابًا كَبِیْرًا ۟
نو خدایانو مو ستاسې خبرې درواغ ګڼلې تاسې نه د عذاب د اړولو او نه د یو بل سره د کومک کولو توان لرئ او ستاسې هر څو چې ظلم او تیری وکړي نو مونږ به لوی عذاب ور وڅکو.
Tafsiran larabci:
وَمَاۤ اَرْسَلْنَا قَبْلَكَ مِنَ الْمُرْسَلِیْنَ اِلَّاۤ اِنَّهُمْ لَیَاْكُلُوْنَ الطَّعَامَ وَیَمْشُوْنَ فِی الْاَسْوَاقِ ؕ— وَجَعَلْنَا بَعْضَكُمْ لِبَعْضٍ فِتْنَةً ؕ— اَتَصْبِرُوْنَ ۚ— وَكَانَ رَبُّكَ بَصِیْرًا ۟۠
او ای محمده! له تا نه وړاندې چې مونږ څومره پیغمبران لیږلي دي ټول خوراک کاوو او په بازارونو کې ګرځیدل. مونږ تاسې یو د بل لپاره ازمیښت ګرځولي يې . ایا تاسې زغم کوئ؟ او ستا رب هر څه ویني.
Tafsiran larabci:
وَقَالَ الَّذِیْنَ لَا یَرْجُوْنَ لِقَآءَنَا لَوْلَاۤ اُنْزِلَ عَلَیْنَا الْمَلٰٓىِٕكَةُ اَوْ نَرٰی رَبَّنَا ؕ— لَقَدِ اسْتَكْبَرُوْا فِیْۤ اَنْفُسِهِمْ وَعَتَوْ عُتُوًّا كَبِیْرًا ۟
او هغه کسان چې زمونږ د ملاقات هیله من نه دي وايې چې ولې پر مونږ ملایکې نازلې نه شوې؟ او ولې مونږ خپل رب ونه لید؟ هو! د خپلو ځانو په هکله يې ډیره لويې وکړه او سرغړونه کې تر تولو پولو ور واوښتل.
Tafsiran larabci:
یَوْمَ یَرَوْنَ الْمَلٰٓىِٕكَةَ لَا بُشْرٰی یَوْمَىِٕذٍ لِّلْمُجْرِمِیْنَ وَیَقُوْلُوْنَ حِجْرًا مَّحْجُوْرًا ۟
Tafsiran larabci:
وَقَدِمْنَاۤ اِلٰی مَا عَمِلُوْا مِنْ عَمَلٍ فَجَعَلْنٰهُ هَبَآءً مَّنْثُوْرًا ۟
Tafsiran larabci:
اَصْحٰبُ الْجَنَّةِ یَوْمَىِٕذٍ خَیْرٌ مُّسْتَقَرًّا وَّاَحْسَنُ مَقِیْلًا ۟
Tafsiran larabci:
وَیَوْمَ تَشَقَّقُ السَّمَآءُ بِالْغَمَامِ وَنُزِّلَ الْمَلٰٓىِٕكَةُ تَنْزِیْلًا ۟
Tafsiran larabci:
اَلْمُلْكُ یَوْمَىِٕذِ ١لْحَقُّ لِلرَّحْمٰنِ ؕ— وَكَانَ یَوْمًا عَلَی الْكٰفِرِیْنَ عَسِیْرًا ۟
Tafsiran larabci:
وَیَوْمَ یَعَضُّ الظَّالِمُ عَلٰی یَدَیْهِ یَقُوْلُ یٰلَیْتَنِی اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُوْلِ سَبِیْلًا ۟
[۱] دا د هغو ناپوهو انسانانو بیان دی چې په دنیا کې د رسول د ملګرتیا او لارې پریښي وي. او دشیطان او د هغه د انډیوالانو په لار ولاړ شي. کله عقبة چې د رسول الله صلی الله علیه وسلم ملګرتیا پريښوده او دا بۍ خبره يي ومنله( البحرالمحیط في التفسیر).
Tafsiran larabci:
یٰوَیْلَتٰی لَیْتَنِیْ لَمْ اَتَّخِذْ فُلَانًا خَلِیْلًا ۟
Tafsiran larabci:
لَقَدْ اَضَلَّنِیْ عَنِ الذِّكْرِ بَعْدَ اِذْ جَآءَنِیْ ؕ— وَكَانَ الشَّیْطٰنُ لِلْاِنْسَانِ خَذُوْلًا ۟
Tafsiran larabci:
وَقَالَ الرَّسُوْلُ یٰرَبِّ اِنَّ قَوْمِی اتَّخَذُوْا هٰذَا الْقُرْاٰنَ مَهْجُوْرًا ۟
Tafsiran larabci:
وَكَذٰلِكَ جَعَلْنَا لِكُلِّ نَبِیٍّ عَدُوًّا مِّنَ الْمُجْرِمِیْنَ ؕ— وَكَفٰی بِرَبِّكَ هَادِیًا وَّنَصِیْرًا ۟
Tafsiran larabci:
وَلَا یَاْتُوْنَكَ بِمَثَلٍ اِلَّا جِئْنٰكَ بِالْحَقِّ وَاَحْسَنَ تَفْسِیْرًا ۟ؕ
Tafsiran larabci:
وَلَقَدْ اٰتَیْنَا مُوْسَی الْكِتٰبَ وَجَعَلْنَا مَعَهٗۤ اَخَاهُ هٰرُوْنَ وَزِیْرًا ۟ۚۖ
Tafsiran larabci:
وَقَوْمَ نُوْحٍ لَّمَّا كَذَّبُوا الرُّسُلَ اَغْرَقْنٰهُمْ وَجَعَلْنٰهُمْ لِلنَّاسِ اٰیَةً ؕ— وَاَعْتَدْنَا لِلظّٰلِمِیْنَ عَذَابًا اَلِیْمًا ۟ۚۙ
او د نوح قوم مو هم چې پیغمبران يې درواغجن وګڼل په اوبو کې غرق او د خلکو لپاره مو د عبرت نښه وګرځول او مونږ د تیري کوونکو لپاره دردناک عذاب تیار کړی دی.
Tafsiran larabci:
وَّعَادًا وَّثَمُوْدَاۡ وَاَصْحٰبَ الرَّسِّ وَقُرُوْنًا بَیْنَ ذٰلِكَ كَثِیْرًا ۟
[۳] ځینې علماء وايې چې دا د شعیب (عَ) قوم وو، او نور وايي چې دا یو قوم وو چې خپل پیغمبر يي وواژه او بیا يي په څاه کې واچاوو( فتح القدیر).
Tafsiran larabci:
وَكُلًّا ضَرَبْنَا لَهُ الْاَمْثَالَ ؗ— وَكُلًّا تَبَّرْنَا تَتْبِیْرًا ۟
Tafsiran larabci:
وَلَقَدْ اَتَوْا عَلَی الْقَرْیَةِ الَّتِیْۤ اُمْطِرَتْ مَطَرَ السَّوْءِ ؕ— اَفَلَمْ یَكُوْنُوْا یَرَوْنَهَا ۚ— بَلْ كَانُوْا لَا یَرْجُوْنَ نُشُوْرًا ۟
او د مکې کافران خامخا په هغه کلي تیر شوي دي چې خورا بد ورښت پرې شوی ؤ . ایا هغوی يې نه ګوري؟ ښه يې ګوري خو دوی په بیا ژوندي کیدو نا باوره دي.
Tafsiran larabci:
اِنْ كَادَ لَیُضِلُّنَا عَنْ اٰلِهَتِنَا لَوْلَاۤ اَنْ صَبَرْنَا عَلَیْهَا ؕ— وَسَوْفَ یَعْلَمُوْنَ حِیْنَ یَرَوْنَ الْعَذَابَ مَنْ اَضَلُّ سَبِیْلًا ۟
که مونږ ټینګار نه وای کړی، لرې نه وه چې مونږ به يې له خپلو خدایانو نه اړولي وو خو کله چې د الله عذاب ووینې پوه به شي چې ډیر لار ورکي څوک دي؟
Tafsiran larabci:
اَرَءَیْتَ مَنِ اتَّخَذَ اِلٰهَهٗ هَوٰىهُ ؕ— اَفَاَنْتَ تَكُوْنُ عَلَیْهِ وَكِیْلًا ۟ۙ
Tafsiran larabci:
اَلَمْ تَرَ اِلٰی رَبِّكَ كَیْفَ مَدَّ الظِّلَّ ۚ— وَلَوْ شَآءَ لَجَعَلَهٗ سَاكِنًا ۚ— ثُمَّ جَعَلْنَا الشَّمْسَ عَلَیْهِ دَلِیْلًا ۟ۙ
ایا ته نه ګورې چې ستا رب څرنګه سیوری خور کړی؟ که هغه غوښتي وای نو تل به يې ودرولی وو. مونږ لمر د هغه ښوونکی وګرځاو[۴].
[۴] د لمر په واسطه سیوری معلومیږي چې شته که نه؟ ( فتح القدیر)
Tafsiran larabci:
ثُمَّ قَبَضْنٰهُ اِلَیْنَا قَبْضًا یَّسِیْرًا ۟
Tafsiran larabci:
وَلَوْ شِئْنَا لَبَعَثْنَا فِیْ كُلِّ قَرْیَةٍ نَّذِیْرًا ۟ؗۖ
[۵] په هر کلي کې به مو یو پیغمبر لیږلی وو خو مونږ داسې ونه کړل بلکې ته مو د ټول بشر لپاره ولیږلې نو ځکه ته باید د هیڅ کافر پسې ولاړ نه شې( فتح القدیر).
Tafsiran larabci:
فَلَا تُطِعِ الْكٰفِرِیْنَ وَجَاهِدْهُمْ بِهٖ جِهَادًا كَبِیْرًا ۟
Tafsiran larabci:
وَهُوَ الَّذِیْ مَرَجَ الْبَحْرَیْنِ هٰذَا عَذْبٌ فُرَاتٌ وَّهٰذَا مِلْحٌ اُجَاجٌ ۚ— وَجَعَلَ بَیْنَهُمَا بَرْزَخًا وَّحِجْرًا مَّحْجُوْرًا ۟
او الله همغه ذات دی چې دوه سیندونه يي سره یو ځای کړي دا یو ډیر خوږ او تنده ماتوونکی، او دا بل ښه تریو مالګین دی. او بیا يې د دواړو په مینځ کې پرده پیدا کړی چې یو له بل ښه جلا ساتي.
Tafsiran larabci:
وَهُوَ الَّذِیْ خَلَقَ مِنَ الْمَآءِ بَشَرًا فَجَعَلَهٗ نَسَبًا وَّصِهْرًا ؕ— وَكَانَ رَبُّكَ قَدِیْرًا ۟
او الله هغه ذات دی چې له اوبو نه يي بشر پیدا او بیا يي د نسب او خوسرګنۍ په مزو سره وتړل[۶] او ستا رب د هر څه توان لري.
[۶] په دنیا کې انسانان یو له بل سره د نسب په خپلوۍ او یا له هر چا سره د خوسرګنۍ په مزو تړي.
Tafsiran larabci:
وَمَاۤ اَرْسَلْنٰكَ اِلَّا مُبَشِّرًا وَّنَذِیْرًا ۟
Tafsiran larabci:
١لَّذِیْ خَلَقَ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضَ وَمَا بَیْنَهُمَا فِیْ سِتَّةِ اَیَّامٍ ثُمَّ اسْتَوٰی عَلَی الْعَرْشِ ۛۚ— اَلرَّحْمٰنُ فَسْـَٔلْ بِهٖ خَبِیْرًا ۟
او الله هغه ذات دی چې اسمانونه، ځمکه او د دواړو په مینځ کې ټول موجود څیزونه يي په شپږو ورځو کې پیدا او بیا يي پر عرش استواء وکړه خورا ډیر مهربان دی، د هغه د شان پوښتنه له ډیر پوه نه وکړه[۷].
[۷] په انسانانو کې د الله جل جلاله د شان په هکله زیات پوه حضرت محمد صلی الله علیه وسلم دی. ( تفسیر ابن کثیر).
Tafsiran larabci:
وَاِذَا قِیْلَ لَهُمُ اسْجُدُوْا لِلرَّحْمٰنِ ۚ— قَالُوْا وَمَا الرَّحْمٰنُ ۗ— اَنَسْجُدُ لِمَا تَاْمُرُنَا وَزَادَهُمْ نُفُوْرًا ۟
او کله چې هغوی ته وویل شو چې رحمن خدای ته سجده وکړئ! نو ويې ویل: چې رحمن څه وي؟ ایا ته چې څوک ښايې مونږ به هغه ته سجده کوو؟ دغې بلنې د هغوی کرکه لا پسې زیاته کړې ده.
Tafsiran larabci:
تَبٰرَكَ الَّذِیْ جَعَلَ فِی السَّمَآءِ بُرُوْجًا وَّجَعَلَ فِیْهَا سِرٰجًا وَّقَمَرًا مُّنِیْرًا ۟
بابرکته دی هغه ذات چې په اسمان کې يي برجونه[۸] پیدا کړي او په هغه کې يي څراغ او روښنايې ورکوونکې سپوږمۍ پیدا کړې ده.
[۸] بروچ د برج جمع چې د تبرج نه اخیستی شوی په معنې د ښکاره دی( فتح القدیر).
Tafsiran larabci:
وَعِبَادُ الرَّحْمٰنِ الَّذِیْنَ یَمْشُوْنَ عَلَی الْاَرْضِ هَوْنًا وَّاِذَا خَاطَبَهُمُ الْجٰهِلُوْنَ قَالُوْا سَلٰمًا ۟
او د مهربان خدای بنده ګان هغه کسان دي چې په خورا وقار سره په ځمکه ځي او چې ناپوهان ورسره په خبرو وي نو روغي خبرې[۹] ورته کوي.
[۹] داسي ځواب ورکوي چې د هغوی د ذهن سره برابر او د هغوی په ګټه وي.
Tafsiran larabci:
وَالَّذِیْنَ یَبِیْتُوْنَ لِرَبِّهِمْ سُجَّدًا وَّقِیَامًا ۟
Tafsiran larabci:
اِنَّهَا سَآءَتْ مُسْتَقَرًّا وَّمُقَامًا ۟
Tafsiran larabci:
وَالَّذِیْنَ اِذَاۤ اَنْفَقُوْا لَمْ یُسْرِفُوْا وَلَمْ یَقْتُرُوْا وَكَانَ بَیْنَ ذٰلِكَ قَوَامًا ۟
Tafsiran larabci:
وَالَّذِیْنَ لَا یَدْعُوْنَ مَعَ اللّٰهِ اِلٰهًا اٰخَرَ وَلَا یَقْتُلُوْنَ النَّفْسَ الَّتِیْ حَرَّمَ اللّٰهُ اِلَّا بِالْحَقِّ وَلَا یَزْنُوْنَ ۚؕ— وَمَنْ یَّفْعَلْ ذٰلِكَ یَلْقَ اَثَامًا ۟ۙ
او هغه کسان دي چې د الله ترڅنګ نور خدیان نه بلي او هغه ساه نه وژني چې پرته له حق نه يي[۱۰] الله وژل حرام کړي دي او زناء نه کوي، او هر څوک چې پورتني کارونه وکړي هرو، مرو به يي له جزا سره مخ کیږي.
[۱۰] الله پاک یوازې په لاندی حالاتو کې د یو چا وژل رواء کړي دي( اول د قصاص په صورت کې، دوهم چې وادو والا زنا وکړي، دریم د ارتداد په صورت کې).
Tafsiran larabci:
یُّضٰعَفْ لَهُ الْعَذَابُ یَوْمَ الْقِیٰمَةِ وَیَخْلُدْ فِیْهٖ مُهَانًا ۟ۗۖ
Tafsiran larabci:
اِلَّا مَنْ تَابَ وَاٰمَنَ وَعَمِلَ عَمَلًا صَالِحًا فَاُولٰٓىِٕكَ یُبَدِّلُ اللّٰهُ سَیِّاٰتِهِمْ حَسَنٰتٍ ؕ— وَكَانَ اللّٰهُ غَفُوْرًا رَّحِیْمًا ۟
مګر هغه چا چې توبه کړي ایمان یي راوړی، او نیکې کړني يې خپلې کړي نو الله پاک د همدغو کسانو بدي په نیکیو سره بدلوي. او الله ډير بښونکی او مهربان دی.
Tafsiran larabci:
وَمَنْ تَابَ وَعَمِلَ صَالِحًا فَاِنَّهٗ یَتُوْبُ اِلَی اللّٰهِ مَتَابًا ۟
Tafsiran larabci:
وَالَّذِیْنَ لَا یَشْهَدُوْنَ الزُّوْرَ ۙ— وَاِذَا مَرُّوْا بِاللَّغْوِ مَرُّوْا كِرَامًا ۟
Tafsiran larabci:
وَالَّذِیْنَ اِذَا ذُكِّرُوْا بِاٰیٰتِ رَبِّهِمْ لَمْ یَخِرُّوْا عَلَیْهَا صُمًّا وَّعُمْیَانًا ۟
Tafsiran larabci:
خٰلِدِیْنَ فِیْهَا ؕ— حَسُنَتْ مُسْتَقَرًّا وَّمُقَامًا ۟
Tafsiran larabci:
Fassarar Ma'anonin Alqura'ni - Fassarar Poshto - Sarfaraz - Teburin Bayani kan wasu Fassarori
Fassara da Mualulawi Janbaz Sarfaraz