Check out the new design

قۇرئان كەرىم مەنىلىرىنىڭ تەرجىمىسى - پاشتۇچە تەرجىمىسى-سەرفراز * - تەرجىمىلەر مۇندەرىجىسى


مەنالار تەرجىمىسى سۈرە: پۇرقان   ئايەت:

فرقان

تَبٰرَكَ الَّذِیْ نَزَّلَ الْفُرْقَانَ عَلٰی عَبْدِهٖ لِیَكُوْنَ لِلْعٰلَمِیْنَ نَذِیْرَا ۟ۙ
ډیر لوړ او برکت ناک دی هغه ذات چې پریکړه کوونکی قرآن يي پر خپل بنده نازل کړی تر څو د ټولو خلکو لپاره ډاروونکی وي.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
١لَّذِیْ لَهٗ مُلْكُ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ وَلَمْ یَتَّخِذْ وَلَدًا وَّلَمْ یَكُنْ لَّهٗ شَرِیْكٌ فِی الْمُلْكِ وَخَلَقَ كُلَّ شَیْءٍ فَقَدَّرَهٗ تَقْدِیْرًا ۟
هغه ذات دی چې د اسمانونو او ځمکې واکمني یوازې د هغه ده نه يې ځوی نیولی او نه ورسره څوک په واکمنۍ کې برخه من دی هر څه يې پیدا کړي او هر څه ته يي یوه ټاکلي اندازه ښوولي ده.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَاتَّخَذُوْا مِنْ دُوْنِهٖۤ اٰلِهَةً لَّا یَخْلُقُوْنَ شَیْـًٔا وَّهُمْ یُخْلَقُوْنَ وَلَا یَمْلِكُوْنَ لِاَنْفُسِهِمْ ضَرًّا وَّلَا نَفْعًا وَّلَا یَمْلِكُوْنَ مَوْتًا وَّلَا حَیٰوةً وَّلَا نُشُوْرًا ۟
خو کافرانو له هغه پرته داسې څه په خدایانو نیولي دي چې هیڅ نه شي پیدا کولي. بلکې هغوی په خپله پیدا کولای شي، نه یې د خپلو ځانونو تاوان او ګټه په واک کې شته. او نه ورسره د مرګ او ژوند او نه د بیا ژوندي راپورته کولو توان شته.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَقَالَ الَّذِیْنَ كَفَرُوْۤا اِنْ هٰذَاۤ اِلَّاۤ اِفْكُ ١فْتَرٰىهُ وَاَعَانَهٗ عَلَیْهِ قَوْمٌ اٰخَرُوْنَ ۛۚ— فَقَدْ جَآءُوْ ظُلْمًا وَّزُوْرًا ۟ۚۛ
او کافران وايې چې دا قران پرته له درواغو بل څه نه دی محمده له ځان نه جوړ کړی او نورو خلکو هم ورسره پکي لاس کړی دی. په رښتیا چې ډيره لویه د ظلم درواغجنه خبره يي وکړه.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَقَالُوْۤا اَسَاطِیْرُ الْاَوَّلِیْنَ اكْتَتَبَهَا فَهِیَ تُمْلٰی عَلَیْهِ بُكْرَةً وَّاَصِیْلًا ۟
او وايې چې قران یوازې د پخوانیو خلکو کیسي دي چې محمد پر بل چا لیکلي او اوس سهار او ماښام ورته اورول کیږي.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قُلْ اَنْزَلَهُ الَّذِیْ یَعْلَمُ السِّرَّ فِی السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ ؕ— اِنَّهٗ كَانَ غَفُوْرًا رَّحِیْمًا ۟
ای محمده! ووایه چې دا قران هغه ذات نازل کړی دی چې د اسمانونو او ځمکې پټ ورته ښه معلوم دي. بې له شکه هغه ښه بښونکی او ډیر مهربان دی.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَقَالُوْا مَالِ هٰذَا الرَّسُوْلِ یَاْكُلُ الطَّعَامَ وَیَمْشِیْ فِی الْاَسْوَاقِ ؕ— لَوْلَاۤ اُنْزِلَ اِلَیْهِ مَلَكٌ فَیَكُوْنَ مَعَهٗ نَذِیْرًا ۟ۙ
او کافران وايي: دا څنګه پیغمبر دی چې خواړه خوري او په بازارونو کې ګرځي راګرځي. ولي کومه ملایکه ور ونه لیږل شوه چې د هغه دښمنان يي ډارولی؟
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
اَوْ یُلْقٰۤی اِلَیْهِ كَنْزٌ اَوْ تَكُوْنُ لَهٗ جَنَّةٌ یَّاْكُلُ مِنْهَا ؕ— وَقَالَ الظّٰلِمُوْنَ اِنْ تَتَّبِعُوْنَ اِلَّا رَجُلًا مَّسْحُوْرًا ۟
یا باید یوه خزانه ورکړ شوې وای، او یا یې باید یو ښه باغ درلودای چې ښه خوراک یي ترې کولی. او ظالمان وايې: تاسې خو په یو جادو وهلي سړي پسې روان يې.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
اُنْظُرْ كَیْفَ ضَرَبُوْا لَكَ الْاَمْثَالَ فَضَلُّوْا فَلَا یَسْتَطِیْعُوْنَ سَبِیْلًا ۟۠
وګوره ای محمده! چې تا په څه ډول مثالونه سره یادوي؟ ښه پوره يې لار ورکه کړی، هیڅکله به سمه لار نشي برابریدای.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
تَبٰرَكَ الَّذِیْۤ اِنْ شَآءَ جَعَلَ لَكَ خَیْرًا مِّنْ ذٰلِكَ جَنّٰتٍ تَجْرِیْ مِنْ تَحْتِهَا الْاَنْهٰرُ ۙ— وَیَجْعَلْ لَّكَ قُصُوْرًا ۟
ډیر برکتناک دی هغه ذات چې که غواړي نو له دې څیزونو څخه ډیر غوره درکولای شي چې هغه به داسې باغونه وي چې لاندې به ترې ویالې روانې وي او ډيرې ماڼۍ به درکړي.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
بَلْ كَذَّبُوْا بِالسَّاعَةِ وَاَعْتَدْنَا لِمَنْ كَذَّبَ بِالسَّاعَةِ سَعِیْرًا ۟ۚ
بلکې هغوی قیامت درواغ ګڼي او هر څوک چې قیامت درواغ وګڼي مونږ ورته تاوجن اور برابر کړی دی.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
اِذَا رَاَتْهُمْ مِّنْ مَّكَانٍ بَعِیْدٍ سَمِعُوْا لَهَا تَغَیُّظًا وَّزَفِیْرًا ۟
کله يي چې اور له لرې وویني نو دوی به يې د قهر او تاو غرار واوري.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَاِذَاۤ اُلْقُوْا مِنْهَا مَكَانًا ضَیِّقًا مُّقَرَّنِیْنَ دَعَوْا هُنَالِكَ ثُبُوْرًا ۟ؕ
او چې لاس او پښې تړل شوي د اور په کوم تنګ ځای کې وروغورځول شي نو د خپل مرګ غوښتنه به وکړي.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
لَا تَدْعُوا الْیَوْمَ ثُبُوْرًا وَّاحِدًا وَّادْعُوْا ثُبُوْرًا كَثِیْرًا ۟
هلته به ورته وویل شي چې: نن یو مرګ نه [۱۷] بلکې ډیر مرګونه وغواړئ.
[۱۷] معنې دا چې یوازې مرګ نه بلکي ټول غمونه ځان ته وغواړئ، او یا دا چې ستاسې ګناهونه ډیر دي د هر یوه له کبله یو مرګ وغواړئ، او یا دا چې د هر اندام او عضوي لپاره بیل بیل مرګ وغواړئ ( ابن جریر الطبری).
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قُلْ اَذٰلِكَ خَیْرٌ اَمْ جَنَّةُ الْخُلْدِ الَّتِیْ وُعِدَ الْمُتَّقُوْنَ ؕ— كَانَتْ لَهُمْ جَزَآءً وَّمَصِیْرًا ۟
ای محمده! ووایه چې دا ښه دي او که تل پاتې هغه جنت چې له پرهیزګارانو سره يې وعده شوې؟ د هغوی د کړنو بدل او ورتګ ځای دی.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
لَهُمْ فِیْهَا مَا یَشَآءُوْنَ خٰلِدِیْنَ ؕ— كَانَ عَلٰی رَبِّكَ وَعْدًا مَّسْـُٔوْلًا ۟
هلته به د جنتیانو لپاره د هغوی د غوښتنې هر څه تل تر تله وي. ستا رب د هغوی د غوښتنې د پوره کولو پخه وعده کړې ده.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَیَوْمَ یَحْشُرُهُمْ وَمَا یَعْبُدُوْنَ مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ فَیَقُوْلُ ءَاَنْتُمْ اَضْلَلْتُمْ عِبَادِیْ هٰۤؤُلَآءِ اَمْ هُمْ ضَلُّوا السَّبِیْلَ ۟ؕ
او هغه ورځ رایاده کړه چې الله به کافران او هغه خدایان يې چې پرته له الله يي بلل ګرد سره راټول او ورته به ووايې: ایا تاسې واست چې زما دغه بنده ګان مو بې لارې کړي وو؟ او که دوی په خپله لار وکه کړې وه؟
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالُوْا سُبْحٰنَكَ مَا كَانَ یَنْۢبَغِیْ لَنَاۤ اَنْ نَّتَّخِذَ مِنْ دُوْنِكَ مِنْ اَوْلِیَآءَ وَلٰكِنْ مَّتَّعْتَهُمْ وَاٰبَآءَهُمْ حَتّٰی نَسُوا الذِّكْرَ ۚ— وَكَانُوْا قَوْمًا بُوْرًا ۟
هغوی به ووايي: ای زمونږ ربه! ته پاک يې زمونږ توان نه وو چې د ځان لپاره له تا پرته بل څوک ملاتړ ونیسو. خو تا دوی او پلرونو ته يې ښه ژوند او وسایل ورکړي وو ان تر دې چې پند يې هیر او په هلاکت کې وغورځیدل.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَقَدْ كَذَّبُوْكُمْ بِمَا تَقُوْلُوْنَ ۙ— فَمَا تَسْتَطِیْعُوْنَ صَرْفًا وَّلَا نَصْرًا ۚ— وَمَنْ یَّظْلِمْ مِّنْكُمْ نُذِقْهُ عَذَابًا كَبِیْرًا ۟
نو خدایانو مو ستاسې خبرې درواغ ګڼلې تاسې نه د عذاب د اړولو او نه د یو بل سره د کومک کولو توان لرئ او ستاسې هر څو چې ظلم او تیری وکړي نو مونږ به لوی عذاب ور وڅکو.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَمَاۤ اَرْسَلْنَا قَبْلَكَ مِنَ الْمُرْسَلِیْنَ اِلَّاۤ اِنَّهُمْ لَیَاْكُلُوْنَ الطَّعَامَ وَیَمْشُوْنَ فِی الْاَسْوَاقِ ؕ— وَجَعَلْنَا بَعْضَكُمْ لِبَعْضٍ فِتْنَةً ؕ— اَتَصْبِرُوْنَ ۚ— وَكَانَ رَبُّكَ بَصِیْرًا ۟۠
او ای محمده! له تا نه وړاندې چې مونږ څومره پیغمبران لیږلي دي ټول خوراک کاوو او په بازارونو کې ګرځیدل. مونږ تاسې یو د بل لپاره ازمیښت ګرځولي يې . ایا تاسې زغم کوئ؟ او ستا رب هر څه ویني.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَقَالَ الَّذِیْنَ لَا یَرْجُوْنَ لِقَآءَنَا لَوْلَاۤ اُنْزِلَ عَلَیْنَا الْمَلٰٓىِٕكَةُ اَوْ نَرٰی رَبَّنَا ؕ— لَقَدِ اسْتَكْبَرُوْا فِیْۤ اَنْفُسِهِمْ وَعَتَوْ عُتُوًّا كَبِیْرًا ۟
او هغه کسان چې زمونږ د ملاقات هیله من نه دي وايې چې ولې پر مونږ ملایکې نازلې نه شوې؟ او ولې مونږ خپل رب ونه لید؟ هو! د خپلو ځانو په هکله يې ډیره لويې وکړه او سرغړونه کې تر تولو پولو ور واوښتل.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
یَوْمَ یَرَوْنَ الْمَلٰٓىِٕكَةَ لَا بُشْرٰی یَوْمَىِٕذٍ لِّلْمُجْرِمِیْنَ وَیَقُوْلُوْنَ حِجْرًا مَّحْجُوْرًا ۟
په کومه ورځ چې ملایکې وویني، نو په هغې ورځ به د مجرمانو. خیر نه وي او وايي به چې رانه يې منعه کړئ.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَقَدِمْنَاۤ اِلٰی مَا عَمِلُوْا مِنْ عَمَلٍ فَجَعَلْنٰهُ هَبَآءً مَّنْثُوْرًا ۟
او مونږ د هغوی تولې کړنې د دوړو په شان تیت او پرک او تس، نس کوو.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
اَصْحٰبُ الْجَنَّةِ یَوْمَىِٕذٍ خَیْرٌ مُّسْتَقَرًّا وَّاَحْسَنُ مَقِیْلًا ۟
په هغې ورځ به د جنتیانو هستوګن ځای خورا غوره او غرمه ځای به يې خورا ښه وي.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَیَوْمَ تَشَقَّقُ السَّمَآءُ بِالْغَمَامِ وَنُزِّلَ الْمَلٰٓىِٕكَةُ تَنْزِیْلًا ۟
په هغه ورځ به اسمان له وریځو نه ټوټه، ټوټه څیرې او د ملایکو کتارونه به راښکته شي.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
اَلْمُلْكُ یَوْمَىِٕذِ ١لْحَقُّ لِلرَّحْمٰنِ ؕ— وَكَانَ یَوْمًا عَلَی الْكٰفِرِیْنَ عَسِیْرًا ۟
په هغه ورځ به واکمني یوازې د مهربان خدای وي. او پر کافرانو به خورا سخته ورځ وي.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَیَوْمَ یَعَضُّ الظَّالِمُ عَلٰی یَدَیْهِ یَقُوْلُ یٰلَیْتَنِی اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُوْلِ سَبِیْلًا ۟
په هغه ورځ به ظالم انسان خپل لاسونه چیچې [۱] او وايې به چې کاشکې ما د رسول لار نیولې وای.
[۱] دا د هغو ناپوهو انسانانو بیان دی چې په دنیا کې د رسول د ملګرتیا او لارې پریښي وي. او دشیطان او د هغه د انډیوالانو په لار ولاړ شي. کله عقبة چې د رسول الله صلی الله علیه وسلم ملګرتیا پريښوده او دا بۍ خبره يي ومنله( البحرالمحیط في التفسیر).
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
یٰوَیْلَتٰی لَیْتَنِیْ لَمْ اَتَّخِذْ فُلَانًا خَلِیْلًا ۟
ای زما بدې ورځې کاشکې چې ما فلانی سړی په دوستۍ نه وای نیولی.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
لَقَدْ اَضَلَّنِیْ عَنِ الذِّكْرِ بَعْدَ اِذْ جَآءَنِیْ ؕ— وَكَانَ الشَّیْطٰنُ لِلْاِنْسَانِ خَذُوْلًا ۟
زه يې له هغه پند نه بې لارې کړم چې ماته راغلی وو. او رښتیا هم چې شیطان د انسانان غولوونکی دښمن دی.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَقَالَ الرَّسُوْلُ یٰرَبِّ اِنَّ قَوْمِی اتَّخَذُوْا هٰذَا الْقُرْاٰنَ مَهْجُوْرًا ۟
او پیغمبر به وايې چې : ای زما ربه ! زما قوم دغه قران بالکل پریښی وو.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَكَذٰلِكَ جَعَلْنَا لِكُلِّ نَبِیٍّ عَدُوًّا مِّنَ الْمُجْرِمِیْنَ ؕ— وَكَفٰی بِرَبِّكَ هَادِیًا وَّنَصِیْرًا ۟
مونږ په همدې توګه مجرمان د هر پیغمبر دښمنان ګرځولي دي. او ستا رب د ښوونې او ملاتړ لپاره بس دی.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَقَالَ الَّذِیْنَ كَفَرُوْا لَوْلَا نُزِّلَ عَلَیْهِ الْقُرْاٰنُ جُمْلَةً وَّاحِدَةً ۛۚ— كَذٰلِكَ ۛۚ— لِنُثَبِّتَ بِهٖ فُؤَادَكَ وَرَتَّلْنٰهُ تَرْتِیْلًا ۟
او کافران وايې چې: قران پرې ولې یو ځل نازل نه شو؟ هو! مونږ لږ لږ نازل کړ چې ستا زړه پرې ښه کلک او تا پرې ښه پوه کړو.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَلَا یَاْتُوْنَكَ بِمَثَلٍ اِلَّا جِئْنٰكَ بِالْحَقِّ وَاَحْسَنَ تَفْسِیْرًا ۟ؕ
او هغوی چې ستا په هکله هره خبره کوي مونږ د هغې حق ځواب په ښه شان سره بیانوو.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
اَلَّذِیْنَ یُحْشَرُوْنَ عَلٰی وُجُوْهِهِمْ اِلٰی جَهَنَّمَ ۙ— اُولٰٓىِٕكَ شَرٌّ مَّكَانًا وَّاَضَلُّ سَبِیْلًا ۟۠
او کوم کسان چې د جهنم په لور پرمخونو(۲) بیول کیږي د هغوی هستوګنځآی خورا بد او هغوی خورا لار ورکي دي.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَلَقَدْ اٰتَیْنَا مُوْسَی الْكِتٰبَ وَجَعَلْنَا مَعَهٗۤ اَخَاهُ هٰرُوْنَ وَزِیْرًا ۟ۚۖ
او په تحقیق چې مونږ موسی ته کتاب ورکړی او د هغه ورور هارون مو د هغه ملاتړ ګرځولی وو.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَقُلْنَا اذْهَبَاۤ اِلَی الْقَوْمِ الَّذِیْنَ كَذَّبُوْا بِاٰیٰتِنَا ؕ— فَدَمَّرْنٰهُمْ تَدْمِیْرًا ۟ؕ
مونږ ورته وویل: تاسې دواړه هغه قوم ته ولاړ شئ چې زما ایاتونه يې درواغ ګڼلي دي په پای کې مو هغه قوم هلاک کړ.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَقَوْمَ نُوْحٍ لَّمَّا كَذَّبُوا الرُّسُلَ اَغْرَقْنٰهُمْ وَجَعَلْنٰهُمْ لِلنَّاسِ اٰیَةً ؕ— وَاَعْتَدْنَا لِلظّٰلِمِیْنَ عَذَابًا اَلِیْمًا ۟ۚۙ
او د نوح قوم مو هم چې پیغمبران يې درواغجن وګڼل په اوبو کې غرق او د خلکو لپاره مو د عبرت نښه وګرځول او مونږ د تیري کوونکو لپاره دردناک عذاب تیار کړی دی.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَّعَادًا وَّثَمُوْدَاۡ وَاَصْحٰبَ الرَّسِّ وَقُرُوْنًا بَیْنَ ذٰلِكَ كَثِیْرًا ۟
په همدغه شان مو عادیان، ثمودیان، د څاه خاوندان[۳] او په دې اوږدو کې د پیړیو پیړیو خلک تس، نس کړل.
[۳] ځینې علماء وايې چې دا د شعیب (عَ) قوم وو، او نور وايي چې دا یو قوم وو چې خپل پیغمبر يي وواژه او بیا يي په څاه کې واچاوو( فتح القدیر).
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَكُلًّا ضَرَبْنَا لَهُ الْاَمْثَالَ ؗ— وَكُلًّا تَبَّرْنَا تَتْبِیْرًا ۟
مونږ د هیر یوه د پوهولو لپاره هر ډول مثالونه وړاندې کړل خو بالاخره مو ټول هلاک او تار، مار کړل.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَلَقَدْ اَتَوْا عَلَی الْقَرْیَةِ الَّتِیْۤ اُمْطِرَتْ مَطَرَ السَّوْءِ ؕ— اَفَلَمْ یَكُوْنُوْا یَرَوْنَهَا ۚ— بَلْ كَانُوْا لَا یَرْجُوْنَ نُشُوْرًا ۟
او د مکې کافران خامخا په هغه کلي تیر شوي دي چې خورا بد ورښت پرې شوی ؤ . ایا هغوی يې نه ګوري؟ ښه يې ګوري خو دوی په بیا ژوندي کیدو نا باوره دي.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَاِذَا رَاَوْكَ اِنْ یَّتَّخِذُوْنَكَ اِلَّا هُزُوًا ؕ— اَهٰذَا الَّذِیْ بَعَثَ اللّٰهُ رَسُوْلًا ۟
او چې تا وګوري نو پرته له ملنډو بل څه نه کوي او وايې چې: ښه دا همغه څوک دی چې الله پیغمبر رالیږلی دی؟
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
اِنْ كَادَ لَیُضِلُّنَا عَنْ اٰلِهَتِنَا لَوْلَاۤ اَنْ صَبَرْنَا عَلَیْهَا ؕ— وَسَوْفَ یَعْلَمُوْنَ حِیْنَ یَرَوْنَ الْعَذَابَ مَنْ اَضَلُّ سَبِیْلًا ۟
که مونږ ټینګار نه وای کړی، لرې نه وه چې مونږ به يې له خپلو خدایانو نه اړولي وو خو کله چې د الله عذاب ووینې پوه به شي چې ډیر لار ورکي څوک دي؟
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
اَرَءَیْتَ مَنِ اتَّخَذَ اِلٰهَهٗ هَوٰىهُ ؕ— اَفَاَنْتَ تَكُوْنُ عَلَیْهِ وَكِیْلًا ۟ۙ
ایا تا هغه څوک لیدلی چې خپله هوا او هوس يي خپل خدای ګرځولی؟ ایا نو ته پر هغه څارونکی يې؟
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
اَمْ تَحْسَبُ اَنَّ اَكْثَرَهُمْ یَسْمَعُوْنَ اَوْ یَعْقِلُوْنَ ؕ— اِنْ هُمْ اِلَّا كَالْاَنْعَامِ بَلْ هُمْ اَضَلُّ سَبِیْلًا ۟۠
ایا ته انګیرې چې د هغوی زیات خلک اوري؟ یا پوهیږي؟ نه! هغوی د څارویو په شان بل:ې له هغوی هم خورا ډیر لار ورکي دي.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
اَلَمْ تَرَ اِلٰی رَبِّكَ كَیْفَ مَدَّ الظِّلَّ ۚ— وَلَوْ شَآءَ لَجَعَلَهٗ سَاكِنًا ۚ— ثُمَّ جَعَلْنَا الشَّمْسَ عَلَیْهِ دَلِیْلًا ۟ۙ
ایا ته نه ګورې چې ستا رب څرنګه سیوری خور کړی؟ که هغه غوښتي وای نو تل به يې ودرولی وو. مونږ لمر د هغه ښوونکی وګرځاو[۴].
[۴] د لمر په واسطه سیوری معلومیږي چې شته که نه؟ ( فتح القدیر)
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
ثُمَّ قَبَضْنٰهُ اِلَیْنَا قَبْضًا یَّسِیْرًا ۟
او بیا مو د ځان په لور په ډيره اسانۍ او چپتیا سره راټول کړ.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَهُوَ الَّذِیْ جَعَلَ لَكُمُ الَّیْلَ لِبَاسًا وَّالنَّوْمَ سُبَاتًا وَّجَعَلَ النَّهَارَ نُشُوْرًا ۟
او الله هغه ذات دی چې شپه يې درته لباس، خوب يي ارام او ورځ يې د ښکته او پورته خوریدلو وخت ګرځولی دی.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَهُوَ الَّذِیْۤ اَرْسَلَ الرِّیٰحَ بُشْرًاۢ بَیْنَ یَدَیْ رَحْمَتِهٖ ۚ— وَاَنْزَلْنَا مِنَ السَّمَآءِ مَآءً طَهُوْرًا ۟ۙ
او الله همغه ذات دی چې له خپل رحمت نه وړاندې زیري ورکوونکي بادونه لیږي. او همدا مونږ یو چې له بره مو پاکې او پاکوونکی اوبه لیږلي دي.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
لِّنُحْیِ بِهٖ بَلْدَةً مَّیْتًا وَّنُسْقِیَهٗ مِمَّا خَلَقْنَاۤ اَنْعَامًا وَّاَنَاسِیَّ كَثِیْرًا ۟
تر څو پرې مړه ښارونه ژوندي او هغه ډیر څاروي او انسانان چې زمونږ د پیدایښت یوه برخه ده پرې خړوبه کړو.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَلَقَدْ صَرَّفْنٰهُ بَیْنَهُمْ لِیَذَّكَّرُوْا ۖؗ— فَاَبٰۤی اَكْثَرُ النَّاسِ اِلَّا كُفُوْرًا ۟
او مونږ یو چې د باران اوبه د هغوی په مینځ کې ویشو تر څو پند واخلي خو زیات خلک د کفر او ناشکرۍ نه پرته بله لار نه نیسي.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَلَوْ شِئْنَا لَبَعَثْنَا فِیْ كُلِّ قَرْیَةٍ نَّذِیْرًا ۟ؗۖ
که مونږ غوښتي وای نو په هر کلي[۵] کې به مو یو ډاروونکی لیږلی وو.
[۵] په هر کلي کې به مو یو پیغمبر لیږلی وو خو مونږ داسې ونه کړل بلکې ته مو د ټول بشر لپاره ولیږلې نو ځکه ته باید د هیڅ کافر پسې ولاړ نه شې( فتح القدیر).
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَلَا تُطِعِ الْكٰفِرِیْنَ وَجَاهِدْهُمْ بِهٖ جِهَادًا كَبِیْرًا ۟
نو ای پیغمبره! د کافرانو مه منه! او په دې قران ورسره ستر جهاد وکړه.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَهُوَ الَّذِیْ مَرَجَ الْبَحْرَیْنِ هٰذَا عَذْبٌ فُرَاتٌ وَّهٰذَا مِلْحٌ اُجَاجٌ ۚ— وَجَعَلَ بَیْنَهُمَا بَرْزَخًا وَّحِجْرًا مَّحْجُوْرًا ۟
او الله همغه ذات دی چې دوه سیندونه يي سره یو ځای کړي دا یو ډیر خوږ او تنده ماتوونکی، او دا بل ښه تریو مالګین دی. او بیا يې د دواړو په مینځ کې پرده پیدا کړی چې یو له بل ښه جلا ساتي.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَهُوَ الَّذِیْ خَلَقَ مِنَ الْمَآءِ بَشَرًا فَجَعَلَهٗ نَسَبًا وَّصِهْرًا ؕ— وَكَانَ رَبُّكَ قَدِیْرًا ۟
او الله هغه ذات دی چې له اوبو نه يي بشر پیدا او بیا يي د نسب او خوسرګنۍ په مزو سره وتړل[۶] او ستا رب د هر څه توان لري.
[۶] په دنیا کې انسانان یو له بل سره د نسب په خپلوۍ او یا له هر چا سره د خوسرګنۍ په مزو تړي.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَیَعْبُدُوْنَ مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ مَا لَا یَنْفَعُهُمْ وَلَا یَضُرُّهُمْ ؕ— وَكَانَ الْكَافِرُ عَلٰی رَبِّهٖ ظَهِیْرًا ۟
او هغوی له الله پرته د هغه څه عبادت کوي چې نه ورته ګټه رسوي او نه تاوان. او کافر انسان د خپل رب دښمنۍ ته ملا تړلې ده.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَمَاۤ اَرْسَلْنٰكَ اِلَّا مُبَشِّرًا وَّنَذِیْرًا ۟
او ای محمده! ته مونږ یوازې زیری ورکوونکی او ډاروونکی لیږلی يې.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قُلْ مَاۤ اَسْـَٔلُكُمْ عَلَیْهِ مِنْ اَجْرٍ اِلَّا مَنْ شَآءَ اَنْ یَّتَّخِذَ اِلٰی رَبِّهٖ سَبِیْلًا ۟
ای محمده! ووایه چې زه د دین په رسونه له تاسې نه کوم بدل نه غواړم. زما مزدوري یوازې همدا ده چې د چا خوښه وی د خپل رب لار دې غوره کړي.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَتَوَكَّلْ عَلَی الْحَیِّ الَّذِیْ لَا یَمُوْتُ وَسَبِّحْ بِحَمْدِهٖ ؕ— وَكَفٰی بِهٖ بِذُنُوْبِ عِبَادِهٖ خَبِیْرَا ۟
پر هغه ژوندي ذات توکل وکړه چې هیڅکله نه مري، له ستاینې سره يې پاکي بیان کړه، او د خپلو بنده ګانو له ګناهونو څخه یوازې د هغه باخبر توب کافي دی.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
١لَّذِیْ خَلَقَ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضَ وَمَا بَیْنَهُمَا فِیْ سِتَّةِ اَیَّامٍ ثُمَّ اسْتَوٰی عَلَی الْعَرْشِ ۛۚ— اَلرَّحْمٰنُ فَسْـَٔلْ بِهٖ خَبِیْرًا ۟
او الله هغه ذات دی چې اسمانونه، ځمکه او د دواړو په مینځ کې ټول موجود څیزونه يي په شپږو ورځو کې پیدا او بیا يي پر عرش استواء وکړه خورا ډیر مهربان دی، د هغه د شان پوښتنه له ډیر پوه نه وکړه[۷].
[۷] په انسانانو کې د الله جل جلاله د شان په هکله زیات پوه حضرت محمد صلی الله علیه وسلم دی. ( تفسیر ابن کثیر).
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَاِذَا قِیْلَ لَهُمُ اسْجُدُوْا لِلرَّحْمٰنِ ۚ— قَالُوْا وَمَا الرَّحْمٰنُ ۗ— اَنَسْجُدُ لِمَا تَاْمُرُنَا وَزَادَهُمْ نُفُوْرًا ۟
او کله چې هغوی ته وویل شو چې رحمن خدای ته سجده وکړئ! نو ويې ویل: چې رحمن څه وي؟ ایا ته چې څوک ښايې مونږ به هغه ته سجده کوو؟ دغې بلنې د هغوی کرکه لا پسې زیاته کړې ده.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
تَبٰرَكَ الَّذِیْ جَعَلَ فِی السَّمَآءِ بُرُوْجًا وَّجَعَلَ فِیْهَا سِرٰجًا وَّقَمَرًا مُّنِیْرًا ۟
بابرکته دی هغه ذات چې په اسمان کې يي برجونه[۸] پیدا کړي او په هغه کې يي څراغ او روښنايې ورکوونکې سپوږمۍ پیدا کړې ده.
[۸] بروچ د برج جمع چې د تبرج نه اخیستی شوی په معنې د ښکاره دی( فتح القدیر).
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَهُوَ الَّذِیْ جَعَلَ الَّیْلَ وَالنَّهَارَ خِلْفَةً لِّمَنْ اَرَادَ اَنْ یَّذَّكَّرَ اَوْ اَرَادَ شُكُوْرًا ۟
او الله هغه ذات دی چې شپه او ورځ يې یو د بل پسې کړي تر څو که د چا اراده وي پند واخلي او یا دشکر ویستلو هیله ورسره وي.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَعِبَادُ الرَّحْمٰنِ الَّذِیْنَ یَمْشُوْنَ عَلَی الْاَرْضِ هَوْنًا وَّاِذَا خَاطَبَهُمُ الْجٰهِلُوْنَ قَالُوْا سَلٰمًا ۟
او د مهربان خدای بنده ګان هغه کسان دي چې په خورا وقار سره په ځمکه ځي او چې ناپوهان ورسره په خبرو وي نو روغي خبرې[۹] ورته کوي.
[۹] داسي ځواب ورکوي چې د هغوی د ذهن سره برابر او د هغوی په ګټه وي.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَالَّذِیْنَ یَبِیْتُوْنَ لِرَبِّهِمْ سُجَّدًا وَّقِیَامًا ۟
او هغه کسان دي چې شپه خپل رب ته په سجده او ولاړه تیروي.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَالَّذِیْنَ یَقُوْلُوْنَ رَبَّنَا اصْرِفْ عَنَّا عَذَابَ جَهَنَّمَ ۖۗ— اِنَّ عَذَابَهَا كَانَ غَرَامًا ۟ۗۖ
او تل يي همدا وینا وي چې: ای زمونږ ربه! د جهنم عذاب له مونږ نه واړه وه بې شکه چې د هغه عذاب خوراک کلک تړلی وي.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
اِنَّهَا سَآءَتْ مُسْتَقَرًّا وَّمُقَامًا ۟
بې له شکه چې هغه د ورتګ او پاتې کیدلو لپاره خورا بد او ناکاره ځای دی.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَالَّذِیْنَ اِذَاۤ اَنْفَقُوْا لَمْ یُسْرِفُوْا وَلَمْ یَقْتُرُوْا وَكَانَ بَیْنَ ذٰلِكَ قَوَامًا ۟
او هغه کسان دي چې کله مال لګوي نو نه اسراف کوي او نه بیخي لاس نیسي بلکې د دواړو په مینځ کې روان وي.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَالَّذِیْنَ لَا یَدْعُوْنَ مَعَ اللّٰهِ اِلٰهًا اٰخَرَ وَلَا یَقْتُلُوْنَ النَّفْسَ الَّتِیْ حَرَّمَ اللّٰهُ اِلَّا بِالْحَقِّ وَلَا یَزْنُوْنَ ۚؕ— وَمَنْ یَّفْعَلْ ذٰلِكَ یَلْقَ اَثَامًا ۟ۙ
او هغه کسان دي چې د الله ترڅنګ نور خدیان نه بلي او هغه ساه نه وژني چې پرته له حق نه يي[۱۰] الله وژل حرام کړي دي او زناء نه کوي، او هر څوک چې پورتني کارونه وکړي هرو، مرو به يي له جزا سره مخ کیږي.
[۱۰] الله پاک یوازې په لاندی حالاتو کې د یو چا وژل رواء کړي دي( اول د قصاص په صورت کې، دوهم چې وادو والا زنا وکړي، دریم د ارتداد په صورت کې).
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
یُّضٰعَفْ لَهُ الْعَذَابُ یَوْمَ الْقِیٰمَةِ وَیَخْلُدْ فِیْهٖ مُهَانًا ۟ۗۖ
د قیامت په ورځ به عذاب ورته دوه چنده او سپک او خوار به پکې د تل لپاره وي.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
اِلَّا مَنْ تَابَ وَاٰمَنَ وَعَمِلَ عَمَلًا صَالِحًا فَاُولٰٓىِٕكَ یُبَدِّلُ اللّٰهُ سَیِّاٰتِهِمْ حَسَنٰتٍ ؕ— وَكَانَ اللّٰهُ غَفُوْرًا رَّحِیْمًا ۟
مګر هغه چا چې توبه کړي ایمان یي راوړی، او نیکې کړني يې خپلې کړي نو الله پاک د همدغو کسانو بدي په نیکیو سره بدلوي. او الله ډير بښونکی او مهربان دی.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَمَنْ تَابَ وَعَمِلَ صَالِحًا فَاِنَّهٗ یَتُوْبُ اِلَی اللّٰهِ مَتَابًا ۟
او چا چې توبه وښکلې او کړنه يې نیکه کړې نو په رښتیا يي الله ته پناه یووړه.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَالَّذِیْنَ لَا یَشْهَدُوْنَ الزُّوْرَ ۙ— وَاِذَا مَرُّوْا بِاللَّغْوِ مَرُّوْا كِرَامًا ۟
او هغه کسان دي چې درواغو ته نه حاضریږي او چې په نارواء تیریږي نو خورا په عزت پرې تیریږي.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَالَّذِیْنَ اِذَا ذُكِّرُوْا بِاٰیٰتِ رَبِّهِمْ لَمْ یَخِرُّوْا عَلَیْهَا صُمًّا وَّعُمْیَانًا ۟
او هغه کسان دي چې کله هم د الله په ایاتونو پند ورکړای شي نو کاڼه او ړانده پرې نه پریوزي.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَالَّذِیْنَ یَقُوْلُوْنَ رَبَّنَا هَبْ لَنَا مِنْ اَزْوَاجِنَا وَذُرِّیّٰتِنَا قُرَّةَ اَعْیُنٍ وَّاجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِیْنَ اِمَامًا ۟
او هغه کسان دي چې وايې: ای زمونږ ربه! سترګې یخوونکې ښځې او اولادونه راوبښه او دپرهیزګارانو مقتداء مو وګرځوه.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
اُولٰٓىِٕكَ یُجْزَوْنَ الْغُرْفَةَ بِمَا صَبَرُوْا وَیُلَقَّوْنَ فِیْهَا تَحِیَّةً وَّسَلٰمًا ۟ۙ
همدغو کسانو ته به د دوی د صبر په بدل کې په جنت کې لوړې درجې ورکړای شي. او په ښه راغلاست او سلام ویلو سره بې استقبال وشي.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
خٰلِدِیْنَ فِیْهَا ؕ— حَسُنَتْ مُسْتَقَرًّا وَّمُقَامًا ۟
تل تر تله به هملته وي. هغه د اوسیدني او پاتې کیدلو لپاره خورا ښه ځای دی.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قُلْ مَا یَعْبَؤُا بِكُمْ رَبِّیْ لَوْلَا دُعَآؤُكُمْ ۚ— فَقَدْ كَذَّبْتُمْ فَسَوْفَ یَكُوْنُ لِزَامًا ۟۠
ای محمده! ووایه که ستاسې دعاء او عبادت نه وای نو زما رب ستاسې پرواء نه لري نو اوس خو تاسې حق درواغ وګاڼه، ژر د چې عذاب به يي هم ورسره تړلی وي.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
 
مەنالار تەرجىمىسى سۈرە: پۇرقان
سۈرە مۇندەرىجىسى بەت نومۇرى
 
قۇرئان كەرىم مەنىلىرىنىڭ تەرجىمىسى - پاشتۇچە تەرجىمىسى-سەرفراز - تەرجىمىلەر مۇندەرىجىسى

مەۋلەۋىي جانباز سەرفراز تەرجىمىسى

تاقاش