Terjemahan makna Surah Surah Al-Fatḥ - الترجمة الكردية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - Ensiklopedia Alquran Alkarim

سورەتی الفتح

Tujuan Pokok Surah Ini:

تبشير النبي والمؤمنين بالفتح والتمكين.

موژدەدان بە پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- و ئیمانداران بە فەتح و دەسەڵات پێبەخشین.

---

Ayah: 1

إِنَّا فَتَحۡنَا لَكَ فَتۡحٗا مُّبِينٗا

- ئەی پێغەمبەر- (صلی اللە علیە وسلم) ئێمە بەڕاستی سەرکەوتنی ئاشکرامان پێبەخشیویت (مەبەست بە ڕێکكەوتنی حودەیبیەیە).

Ayah: 2

لِّيَغۡفِرَ لَكَ ٱللَّهُ مَا تَقَدَّمَ مِن ذَنۢبِكَ وَمَا تَأَخَّرَ وَيُتِمَّ نِعۡمَتَهُۥ عَلَيۡكَ وَيَهۡدِيَكَ صِرَٰطٗا مُّسۡتَقِيمٗا

تا بە ھۆیەوە (اللە تعالی) لە گوناھەكانی ڕابردوو و داھاتووت خۆشبێت و ناز و نیعمەتی خۆی تەواو ئاشکرا بکات بۆت، بە سەرخستنی دینەکەی، وە ھیدایەتت بدات بۆ بەرنامە و نەخشەیەکی ڕاست و دروست، کە ھیچ لار و وێری و ناڕێکییەکی تێدا نییە، ئەو ڕێگایەش دینی ئیسلامە.

Ayah: 3

وَيَنصُرَكَ ٱللَّهُ نَصۡرًا عَزِيزًا

تا لەداھاتویەکی نزیکدا (اللە تعالی) بەسەر دوژمنانتدا سەرکەوتووت بکات،بە سەرکەوتنێکی پڕ لە شکۆداری و سام و ھەیبەت، کە ھیچ جۆرە ترس و شکستێکی تێدا نەبێت.

Ayah: 4

هُوَ ٱلَّذِيٓ أَنزَلَ ٱلسَّكِينَةَ فِي قُلُوبِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ لِيَزۡدَادُوٓاْ إِيمَٰنٗا مَّعَ إِيمَٰنِهِمۡۗ وَلِلَّهِ جُنُودُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۚ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمٗا

ھەر ئەو زاتە (اللە تعالی) خۆی ئارامی و ھێمنی دابەزاندووەتەە نێو دڵی ئیمانداران، بۆ ئەوەی ئیمانیان دامەزراوتر و پتەوتر بکات، چونکە (اللە تعالی) خاوەنی ھەموو سەرباز و ھێزەکانە لە ئاسمانەکان و زەویدا، ئەمانەش بۆ پشتگیری ئەو بەندانەی کە خۆی دەیەوێت، (اللە تعالی) زانیارە و دەزانێت سوود و قازانج لە چیدایە بۆ بەندەکانی، وە داناو کاربەجێیە و بڕیار لەسەر ھەر شتێک بدات پڕە لە حیکمەت.

Ayah: 5

لِّيُدۡخِلَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ وَٱلۡمُؤۡمِنَٰتِ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَا وَيُكَفِّرَ عَنۡهُمۡ سَيِّـَٔاتِهِمۡۚ وَكَانَ ذَٰلِكَ عِندَ ٱللَّهِ فَوۡزًا عَظِيمٗا

(اللە تعالی) دەیەوێت ئیمانداران لە پیاوان و ئافرەتان لە قیامەتدا بخاتە باخ و باخاتی بەھەشتەوە، کەجۆگە و ڕوبار بەژێر درەختەکان و بە بەردەم کۆشکەکانیدا تێدەپەڕێت، لەگەڵ ژیانی نەبڕاوەدا، ھەروەھا دەیەوێت چاوپۆشی بکات لە گوناھەکانیان، ھیچ تۆڵەیان لێ نەسێنێت، بێگومان ئەو بەڵێنەش لەلایەن (اللە تعالی) وە - بۆ ئەوەیە بتوانن بەھەشت بەدەست بھێنن و خۆیان بەدوور بگرن لە تاوان - بۆ ئیمانداران دەسکەوت و سەرفرازییەکی بێ سنورە دڵنیایان دەکات کە ئایندە و دوا ڕۆژ لەھەردوو جیھاندا ھەر بۆ ئەوانە.

Ayah: 6

وَيُعَذِّبَ ٱلۡمُنَٰفِقِينَ وَٱلۡمُنَٰفِقَٰتِ وَٱلۡمُشۡرِكِينَ وَٱلۡمُشۡرِكَٰتِ ٱلظَّآنِّينَ بِٱللَّهِ ظَنَّ ٱلسَّوۡءِۚ عَلَيۡهِمۡ دَآئِرَةُ ٱلسَّوۡءِۖ وَغَضِبَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِمۡ وَلَعَنَهُمۡ وَأَعَدَّ لَهُمۡ جَهَنَّمَۖ وَسَآءَتۡ مَصِيرٗا

(اللە تعالی) ئازار و ئەشکەنجەی دوو ڕووەکان و موشریکەکان لە پیاوان و ئافرەتان بدات، ئەوانە کە ھەمیشە گومانی خراپ بە (اللە تعالی) دەبەن کە ناتوانێت دینەکەی سەربخات و ناوی (اللە تعالی) بەرز ڕابگرێت، بێگومان سەرئەنجام نەھامەتی و نەگبەتی بەسەر خۆیاندا دەشکێتەوە، لە ڕاستیدا ئەوان (اللە تعالی) خەشمی لێ گرتوون و ڕقی لێیانە - بە ھۆی کافربوونیان و گومانی خراپیان - و نەفرینی لێ کردوون و لە بەزەیی خۆی دەری کردوون، وە لە ڕۆژی قیامەتیشدا دۆزەخی بۆ ئامادە کردوون، کە سەرەنجامێکی زۆر سەخت و سامناک چاوەڕێیانە.

Ayah: 7

وَلِلَّهِ جُنُودُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۚ وَكَانَ ٱللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمًا

دڵنیا بن کە ھەرچی ھێز و سەرباز ھەیە لە ئاسمانەکان و زەویدا ھی (اللە تعالی) یە، دەیانکات بەپشت و پەنای ھەر کەسێك کە خۆی بیەوێت، ھەمیشە و بەردەوام ئەو زاتە شكۆدار و باڵادەستە بە سەریاندا، وە داناو كاربەجێیە لە دروست کراو و خەمڵاندن و بەڕێوەبردنەکانیدا.

Ayah: 8

إِنَّآ أَرۡسَلۡنَٰكَ شَٰهِدٗا وَمُبَشِّرٗا وَنَذِيرٗا

- ئەی پێغەمبەر - (صلی اللە علیە وسلم) ئێمە تۆمان ڕەوانە کردووە تا شاهێد و موژدەدەر بیت بۆ سەرکەوتنی ئیمانداران لە دونیادا، وە بە نیعمەت و خۆشی بەھەشت لە ڕۆژی قیامەتدا، وە ترسێنەر و بێدارکەرەوە بیت بۆ کافرەکان کە ھەر لە دونیا زەلیلی و شکست بەشیانە، وە لە ڕۆژی قیامەتیشدا ئاگری سەختی دۆزەخ چاوەڕێیانە.

Ayah: 9

لِّتُؤۡمِنُواْ بِٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦ وَتُعَزِّرُوهُ وَتُوَقِّرُوهُۚ وَتُسَبِّحُوهُ بُكۡرَةٗ وَأَصِيلًا

بەڵکو ئیمان بە (اللە تعالی) و بە پێغەمبەرەکەی (صلی اللە علیە وسلم) بھێنن بەھێزی بکەن و قەدر و حورمەتی بگرن، وە ھەروەھا تەسبیحات و ستایشی (اللە تعالی) بە بەردەوامی بکەن، بە تایبەت لە بەرەبەیان و دەمەو ئێواراندا.

Beberapa Faedah Ayat-ayat di Halaman Ini:

• صلح الحديبية بداية فتح عظيم على الإسلام والمسلمين.

ڕێکەوتنی حودەیبییە سەرەتای سەرکەوتنێکی گەورە بوو بۆ ئیسلام و موسوڵمانان.

• السكينة أثر من آثار الإيمان تبعث على الطمأنينة والثبات.

ھێمنی و دڵنیایی شوێنەوارێکە لە شوێنەوارەکانی باوەڕ، ھەڵدەقوڵێت لە دڵێکی جێگیر و دامەزراوەوە.

• خطر ظن السوء بالله، فإن الله يعامل الناس حسب ظنهم به سبحانه.

مەترسی گومان بردنی خراپ بە (اللە تعالی)، چونکە (اللە تعالی) بە گوێرەی گومانەکان مامەڵە دەکات لەگەڵ بەندەکانیدا.

• وجوب تعظيم وتوقير رسول الله صلى الله عليه وسلم.

بەگەورە زانینی پێغەمبەر (صلی الله علیه وسلم) و ڕێزلێنانی واجبە.

Ayah: 10

إِنَّ ٱلَّذِينَ يُبَايِعُونَكَ إِنَّمَا يُبَايِعُونَ ٱللَّهَ يَدُ ٱللَّهِ فَوۡقَ أَيۡدِيهِمۡۚ فَمَن نَّكَثَ فَإِنَّمَا يَنكُثُ عَلَىٰ نَفۡسِهِۦۖ وَمَنۡ أَوۡفَىٰ بِمَا عَٰهَدَ عَلَيۡهُ ٱللَّهَ فَسَيُؤۡتِيهِ أَجۡرًا عَظِيمٗا

لەڕاستیدا - ئەی پێغەمبەر - (صلی اللە علیە وسلم) ئەوانەی پەیمانی پابەندبوون و گوێڕایەڵی و خۆبەخت کردن بەتۆ دەدەن، لە دژی خەڵکی مەكکە ئەوە لەڕاستیدا پەیمان بە (اللە تعالی) دەدەن، چونکە ئەو داوای لێکردوون کە بجەنگێن دژی موشریکەکان، وە ھەر ئەویش پاداشتیان دەداتەوە، دەستی (اللە تعالی) لەسەرووی دەستی ئەوانەوەیە لەکاتی پەیماندانەکەدا، وە ئەو ئاگای لێیانە و ھیچی لێ ون نابێت، جا ئەوەی ئەو پەیمانە بشکێنێت و پاشگەز بێتەوە لێی، ئەوە زەرەر و زیانی ئەو پاشگەز بوونەوە بۆ خۆی دەگەڕێتەوە، وە (اللە تعالی) ھیچ زەرەر ناکات، وە ئەوەش کە پەیمانەکە دەباتە سەر و پاشگەز نابێتەوە -لەسەرخستنی ئاینەکەی- لە ئایندەدا (اللە تعالی) پاداشتی بێ سنور و زۆر بە نرخی پێدەبەخشێت کە بەھەشتە.

Ayah: 11

سَيَقُولُ لَكَ ٱلۡمُخَلَّفُونَ مِنَ ٱلۡأَعۡرَابِ شَغَلَتۡنَآ أَمۡوَٰلُنَا وَأَهۡلُونَا فَٱسۡتَغۡفِرۡ لَنَاۚ يَقُولُونَ بِأَلۡسِنَتِهِم مَّا لَيۡسَ فِي قُلُوبِهِمۡۚ قُلۡ فَمَن يَمۡلِكُ لَكُم مِّنَ ٱللَّهِ شَيۡـًٔا إِنۡ أَرَادَ بِكُمۡ ضَرًّا أَوۡ أَرَادَ بِكُمۡ نَفۡعَۢاۚ بَلۡ كَانَ ٱللَّهُ بِمَا تَعۡمَلُونَ خَبِيرَۢا

- ئەی پێغەمبەر - (صلی اللە علیە وسلم) ئەو ھۆز و تیرە عەرەبانەی کە بەجێمان و لەگەڵتدا نەھاتن کە چوویت بۆ مەککە بۆ بەجێھێنانی عومرە ، ئەگەر لۆمەیان بکەیت، دەڵێن: ماڵات و کەسوکارمان گیری کردین و نەمانتوانی لەگەڵتدا سەفەر بکەین، وە دەڵێن: داوای لێخۆشبوونمان بۆ بکە، جا ئەوان بە دەم شتێک دەڵێن، بەڵام دڵیان ئەوەی تێدانیە کە داوا لەپێغەمبەر (صلی اللە علیە وسلم) بکەن تا (اللە تعالی) لێیان خۆشبێت، چونکە تەوبەیان نەکردووە لە گوناھەکانیان، تۆش پێیان بڵێ: کێ دەتوانێت بەری دەسەڵاتی (اللە تعالی) بگرێت، ئەگەر بیەوێت زیانتان پێ بگەیەنێت، یان سوود و قازانجێکتان بۆ پێش بھێنێت، چونکە (اللە تعالی) تەواو ئاگادارە بە ھەموو کار و کردەوەکانتان - ھەرچەندە بیشارنەوە -.

Ayah: 12

بَلۡ ظَنَنتُمۡ أَن لَّن يَنقَلِبَ ٱلرَّسُولُ وَٱلۡمُؤۡمِنُونَ إِلَىٰٓ أَهۡلِيهِمۡ أَبَدٗا وَزُيِّنَ ذَٰلِكَ فِي قُلُوبِكُمۡ وَظَنَنتُمۡ ظَنَّ ٱلسَّوۡءِ وَكُنتُمۡ قَوۡمَۢا بُورٗا

ئێوە لەبەر ئەوە نەبوو نەھاتن بۆ غەزا و بەشداریتان تیا نەکرد، کە بەماڵ و دارایی و ژن و مناڵتانەوە خەریک بوون، لەبەر ئەوە بوو کە گومانتان وابوو ھەرگیز پێغەمبەر (صلی اللە علیە وسلم) و موسوڵمانان بە ساغی لەم غەزایەدا ناگەڕێنەوە بۆ ناو کەسوکاریان لە شاری مەدینە، ئەو گومانە شەیتان لەدڵتانا ڕازاندبوویەوە، ئەوە گومانێکی خراپ بوو بە (اللە تعالی) کە ناتوانێت دینەکەی سەربخات بەسەر دوژمنەکانیدا، ئێوە تاقمێکی فەوتاو و ڕەنج بەخەسار بوون، بەھۆی ئەو گومانە خراپەتان بە (اللە تعالی) و دواکەوتنتان لە گەڵ پێغەمبەردا (صلی اللە علیە وسلم).

Ayah: 13

وَمَن لَّمۡ يُؤۡمِنۢ بِٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦ فَإِنَّآ أَعۡتَدۡنَا لِلۡكَٰفِرِينَ سَعِيرٗا

ھەر کەسیش ئیمانی بە (اللە تعالی) و پێغەمبەرەکەی (صلی اللە علیە وسلم) نەبێت ئەوە بێباوەڕە و ئێمەش ئاگرێکی سوتێنەری ئازاردەرمان بۆ بێباوەڕان ئامادە کردووە.

Ayah: 14

وَلِلَّهِ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۚ يَغۡفِرُ لِمَن يَشَآءُ وَيُعَذِّبُ مَن يَشَآءُۚ وَكَانَ ٱللَّهُ غَفُورٗا رَّحِيمٗا

ئاسمانەکان و زەوی تەنھا موڵکی (اللە تعالی) یە، (اللە تعالی) مەیلی لەبەخشینی ھەر کەسێ بێت ئەیبەخشێت و بە فەزڵی خۆی دەیخاتە بەھەشتەوە، وە مەیلی لە سزادانی ھەر کەسێک بێت بە دادوەری خۆی سزای دەدات، ھەمیشە (اللە تعالی) بەخشندە و بە ڕەحمە بۆ ئەو بەندانەی کە پەشیمان دەبنەوە لە تاوانەکانیان.

Ayah: 15

سَيَقُولُ ٱلۡمُخَلَّفُونَ إِذَا ٱنطَلَقۡتُمۡ إِلَىٰ مَغَانِمَ لِتَأۡخُذُوهَا ذَرُونَا نَتَّبِعۡكُمۡۖ يُرِيدُونَ أَن يُبَدِّلُواْ كَلَٰمَ ٱللَّهِۚ قُل لَّن تَتَّبِعُونَا كَذَٰلِكُمۡ قَالَ ٱللَّهُ مِن قَبۡلُۖ فَسَيَقُولُونَ بَلۡ تَحۡسُدُونَنَاۚ بَلۡ كَانُواْ لَا يَفۡقَهُونَ إِلَّا قَلِيلٗا

- ئەی باوەڕداران - ھەر کاتێک ڕۆیشتن بۆ غەزایەک کە غەنیمەتی -دەستکەوتی جەنگی- تێدابێت - وەک غەزای خەیبەر - کە لەدوای ڕێکەوتنی حودەیبیە (اللە تعالی) پەیمانی پێدا بوون، ئەوانەی بۆ حودەیبیە نەھاتن و خۆیان کشاندەوە، پێتان دەڵێن: وازمان لێبێنن با لەگەڵتان بێین شتێکمان دەسبکەوێت، ئەوانە دەیانەوێت ئەوەی (اللە تعالی) بڕیاری لەسەر داوە بیگۆڕن، کە مەبەست لەو بڕیارەی (اللە تعالی) کە ئەو غەنیمەتەی کە لەغەزای خەیبەر دەست دەکەوێت ھەر بۆ ئەو کەسانە دەبێت کە لە حودەیبیەدا لەگەڵ پێغەمبەردا (صلی اللە علیە وسلم) بەشدار بوون، - ئەی پێغەمبەر - (صلی اللە علیە وسلم) تۆ بە ئەوانە بڵێ: نابێت ئێوە لەگەڵماندا بێن و بکەونە شوێنمان، ئەمە (اللە تعالی) بڕیاری داوە کە ئەو غەنیمەتەی کە لەغەزای خەیبەر دەست دەکەوێت تەنھا بۆ ئەو کەسانە دەبێت کە لەحودەیبیەدا لەگەڵ پێغەمبەردا (صلی اللە علیە وسلم) بەشدار بوون، لە وەڵامدا پێتان دەڵێن: ڕێگری کردنتان لێمان لەوەی بەشداربین فەرمانی (اللە تعالی) نییە، بەڵکو حەسوودیمان پێ دەبەن، نەخێر ئەوەی ئەوان وای دەبینن وانییە، بەڵکو ئەوان نە لە فەرمانی (اللە تعالی) تێدەگەن و نە لە قەدەغەکراوەکانی، تەنھا کەمێک نەبێت، بۆیە توشی تاوان و گوناهـ بوون.

Beberapa Faedah Ayat-ayat di Halaman Ini:

• مكانة بيعة الرضوان عند الله عظيمة، وأهلها من خير الناس على وجه الأرض.

پلە وپایەی پەیمانی ڕەزامەندی (بیعة الرضوان) زۆر گەورەیە لەلای (اللە تعالی)، بەشداربووانی لە چاکترینەکانی سەر زەوین.

• سوء الظن بالله من أسباب الوقوع في المعصية وقد يوصل إلى الكفر.

گومانی خراپ بە (اللە تعالی) ھۆکارێکە لە ھۆکارەکانی توشبوون بەتاوان و گوناهـ ، تا دەگاتە کوفر و بێباوەڕی.

• ضعاف الإيمان قليلون عند الفزع، كثيرون عند الطمع.

ئیمان لاوازەکان لەکاتی ترس وشەڕدا کەم دەبنەوە -کەمیان دەردەکەوێت- و لەکاتی تەماح وهاتنە پێشی شتومەکی دونیایی زۆر دەبنەوە -زۆریان دەردەکەوێت-.

Ayah: 16

قُل لِّلۡمُخَلَّفِينَ مِنَ ٱلۡأَعۡرَابِ سَتُدۡعَوۡنَ إِلَىٰ قَوۡمٍ أُوْلِي بَأۡسٖ شَدِيدٖ تُقَٰتِلُونَهُمۡ أَوۡ يُسۡلِمُونَۖ فَإِن تُطِيعُواْ يُؤۡتِكُمُ ٱللَّهُ أَجۡرًا حَسَنٗاۖ وَإِن تَتَوَلَّوۡاْ كَمَا تَوَلَّيۡتُم مِّن قَبۡلُ يُعَذِّبۡكُمۡ عَذَابًا أَلِيمٗا

- ئەی پێغەمبەر - (صلی اللە علیە وسلم) بەو عەرەبە بیابان نشینانەی کە لەگەڵت نەھاتن بۆ مەککە بڵێ: لەداھاتوودا بانگ دەکرێن بۆ غەزا دژی قەوم و میللەتێک کە ئازا و جەنگاوەر و توندو تیژن، ئەو کات یا دەجەنگن لە دژیان، یان بەبێ جەنگ موسوڵمان دەبن، ئەوسا ئەگەر فەرمانبەردار و گوێڕایەڵ بن (اللە تعالی) پاداشتی چاکتان دەداتەوە کە بەھەشتە، بەڵام ئەگەر پشت ھەڵکەن لە فەرمانی (اللە تعالی) - کەچۆن پشتتان ھەڵکرد و خۆتان دزییەوە و نەڕۆشتن بۆ مەککە لەگەڵ پێغەمبەر (صلی اللە علیە وسلم) ئەوە (اللە تعالی) سزایەکی بە ئێشتان بۆ پێش دەھێنێت.

Ayah: 17

لَّيۡسَ عَلَى ٱلۡأَعۡمَىٰ حَرَجٞ وَلَا عَلَى ٱلۡأَعۡرَجِ حَرَجٞ وَلَا عَلَى ٱلۡمَرِيضِ حَرَجٞۗ وَمَن يُطِعِ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ يُدۡخِلۡهُ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُۖ وَمَن يَتَوَلَّ يُعَذِّبۡهُ عَذَابًا أَلِيمٗا

ئەو کەسانەی کە کوێرن، یا شەلن، یا نەخۆشن، بەخشراون و گوناھبار نابن ئەگەر نەتوانن بەشداری لە جەنگان لەپێناو خواى گەورە، جا ئەوەی فەرمانبەرداری (اللە تعالی) و پێغەمبەرەکەی (صلی اللە علیە وسلم) بکات، ئەوە دەیخاتە باخەکانی بەھەشتەوە کە جۆگە و ڕووبار لە ژێر کۆشکەکان و درەختەکانیدا تێدەپەڕێت، ئەوەشی سەرپێچی بکات و خۆی بدزێتەوە لە فەرمانەکانی، ئەوە (اللە تعالی) سزایەکی بەئێشی دەدات.

Ayah: 18

۞ لَّقَدۡ رَضِيَ ٱللَّهُ عَنِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ إِذۡ يُبَايِعُونَكَ تَحۡتَ ٱلشَّجَرَةِ فَعَلِمَ مَا فِي قُلُوبِهِمۡ فَأَنزَلَ ٱلسَّكِينَةَ عَلَيۡهِمۡ وَأَثَٰبَهُمۡ فَتۡحٗا قَرِيبٗا

بێگومان (اللە تعالی) لەو باوەڕدارانەی کە لەژێر درەختەکەدا پەیمانیان پێدایت - پەیمانی ڕەزامەندی (بیعة الرضوان)- لە (حودەیبیە) دا ڕازی بووە، (اللە تعالی) چاک دەزانێ چی لەو دڵ ودەروونە پیرۆزانەدا ھەیە لە ئیمان ودڵسۆزی وڕاستگۆیی ونیاز پاکی و خۆشەویستی (اللە تعالی) و پێغەمبەرەکەی (صلی اللە علیە وسلم)، لەپاداشتی ئەوەدا ئارامی و ئاسودەیی دابەزاند بۆ نێو دڵیان و ھەر لەدونیادا پاداشتی دانەوە بە ڕزگارکردن وفەتحی خەیبەر، لە قەرەبووی ئەوەی کە نەچوونە نێو شاری (مەککە).

Ayah: 19

وَمَغَانِمَ كَثِيرَةٗ يَأۡخُذُونَهَاۗ وَكَانَ ٱللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمٗا

غەنیمەتێکی زۆرتان دەسگیر دەبێت لە فەتحی خەیبەردا، (اللە تعالی) شکۆدارە وخاوەن تواناییەکی زۆر و بەھێزە، کەس ناتوانێت بەرامبەری بوەستێت، ئەوەی بیەوێت دەیکات، وە لەھەموو خوڵقاندن وئەندازەگیری وفەرمان و کار و کردەوەکانیدا خاوەن مەبەست و حیکمەتە.

Ayah: 20

وَعَدَكُمُ ٱللَّهُ مَغَانِمَ كَثِيرَةٗ تَأۡخُذُونَهَا فَعَجَّلَ لَكُمۡ هَٰذِهِۦ وَكَفَّ أَيۡدِيَ ٱلنَّاسِ عَنكُمۡ وَلِتَكُونَ ءَايَةٗ لِّلۡمُؤۡمِنِينَ وَيَهۡدِيَكُمۡ صِرَٰطٗا مُّسۡتَقِيمٗا

- ئەی باوەڕداران - (اللە تعالی) بەڵێنتان پێدەدات بەدەستکەوتنی غەنیمەتێکی زۆر لەو غەزایانەدا کە دەچن بۆی، جارێك ئەم دەستکەوتانەی قەڵای خەیبەری بۆ پێشخستوون، ھەروەھا دەستی دوژمنەکانتانی -جولەکە- لێ گێڕانەوە، تا ئەم ڕێکەوتن و سەرکەوتن و دەسکەوتانە ببێتە بەڵگە و نیشانەیەکی تەواو بۆ ئیمانداران، کە (اللە تعالی) یارمەتیدەر وسەرخەرتانەە، ھەروەھا تا ڕێنمونیتان بکات بۆ ڕێگەی ڕاست و دروست، کە ھیچ خوار و خێچێکی تێدا نییە.

Ayah: 21

وَأُخۡرَىٰ لَمۡ تَقۡدِرُواْ عَلَيۡهَا قَدۡ أَحَاطَ ٱللَّهُ بِهَاۚ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٗا

ھەروەھا چەندین غەنیمەت و سەرکەوتنی تریشتان پێ دەبەخشێت کە خۆتان دەستتان پێی نەدەگەیشت لەم کاتەدا، (اللە تعالی) بەتوانا و زانایە بەسەر ھەموو شتێکدا، وە ھیچ شتێک لەژێر دەسەڵاتی (اللە تعالی) ون نابێت.

Ayah: 22

وَلَوۡ قَٰتَلَكُمُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَوَلَّوُاْ ٱلۡأَدۡبَٰرَ ثُمَّ لَا يَجِدُونَ وَلِيّٗا وَلَا نَصِيرٗا

- ئەی باوەڕداران- ئەگەر کافر و بێباوەڕان بجەنگێن دژی ئێوە، لە جەنگەکەدا خۆیان پێنەدەگیراو ئەشکان و ھەڵئەھاتن و پشتیان لێ ھەڵئەکرد، ئیتر پاش ئەوە کەسیان دەست نەئەکەوت سەرپەرشتیان بکات، وە کەسیان دەست نەئەکەوت یارمەتییان بدات لە جەنگەکەدا.

Ayah: 23

سُنَّةَ ٱللَّهِ ٱلَّتِي قَدۡ خَلَتۡ مِن قَبۡلُۖ وَلَن تَجِدَ لِسُنَّةِ ٱللَّهِ تَبۡدِيلٗا

سەرکەوتنی باوەڕداران و شکستی کافر و بێباوەڕان، ئەو یاسا و بڕیارە لەھەموو کات و شوێنێکدا جێبەجێ دەکرێت، ئەوە بڕیار و یاسای (اللە تعالی) یە کە پێش ئەم درۆزنانە لە نێوانی گەلانی تردا جێبەجێ کراوە، - ئەی پێغەمبەر - قەت نابینیت ھەرگیز گۆڕان بەسەر بەرنامە و بڕیار و یاسای (اللە تعالی) دا بێت.

Beberapa Faedah Ayat-ayat di Halaman Ini:

• إخبار القرآن بمغيبات تحققت فيما بعد - مثل الفتوح الإسلامية - دليل قاطع على أن القرآن الكريم من عند الله.

ئەو ھەواڵە غەیبیانەی کە قورئانی پیرۆز داویەتی ھاتوونەتە دی - وەک فەتحی مەكکە - بەڵگەیەکی یەکلاکەرەوەیە کە قورئان لەلایەن (اللە تعالی) نێردراوە.

• تقوم أحكام الشريعة على الرفق واليسر.

حوکمە شەرعییەکان لەسەر بنەمای بەزەیی و ئاسانکاری دامەزراون.

• جزاء أهل بيعة الرضوان منه ما هو معجل، ومنه ما هو مدَّخر لهم في الآخرة.

پاداشتی ئەو ئیماندارانەی کە - پەیمانی ڕەزامەندی (بیعة الرضوان) - یان داوە، ھەندێکی لە دونیا و ھەندێکی ھەڵگیراوە بۆ ڕۆژی قیامەت.

• غلبة الحق وأهله على الباطل وأهله سُنَّة إلهية.

سەرکەوتنی هەق و ڕاستی بەسەر پوچەڵ و بێ بنەمادا، سوننەت و بەرنامەی (اللە تعالی) یە.

Ayah: 24

وَهُوَ ٱلَّذِي كَفَّ أَيۡدِيَهُمۡ عَنكُمۡ وَأَيۡدِيَكُمۡ عَنۡهُم بِبَطۡنِ مَكَّةَ مِنۢ بَعۡدِ أَنۡ أَظۡفَرَكُمۡ عَلَيۡهِمۡۚ وَكَانَ ٱللَّهُ بِمَا تَعۡمَلُونَ بَصِيرًا

ھەر ئەو زاتەش بوو کە نەیھێشت بێباوەڕان دەستیان بگاتە ئێوە (لە حودەیبیەدا ھەشتا لە پیاوەکانیان ھاتن بۆ ئەوەی زەرەر و زیانێکتان پێ بگەیەنن ) وە دەستی ئێوەشی گرتەوە دژ بەوان، نەتان کوشتن و ئازارتان نەدان، بەڵکو ئازادتان کردن لە کاتێکدا ئەتانتوانی بیانگرن و دیلیان بکەن، بێگومان (اللە تعالی) بەھەموو کار و کردەوەکانتان بینایە، وە ھیچ کار و کردەوەیەکتان لەلای ئەو ون نابێت.

Ayah: 25

هُمُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَصَدُّوكُمۡ عَنِ ٱلۡمَسۡجِدِ ٱلۡحَرَامِ وَٱلۡهَدۡيَ مَعۡكُوفًا أَن يَبۡلُغَ مَحِلَّهُۥۚ وَلَوۡلَا رِجَالٞ مُّؤۡمِنُونَ وَنِسَآءٞ مُّؤۡمِنَٰتٞ لَّمۡ تَعۡلَمُوهُمۡ أَن تَطَـُٔوهُمۡ فَتُصِيبَكُم مِّنۡهُم مَّعَرَّةُۢ بِغَيۡرِ عِلۡمٖۖ لِّيُدۡخِلَ ٱللَّهُ فِي رَحۡمَتِهِۦ مَن يَشَآءُۚ لَوۡ تَزَيَّلُواْ لَعَذَّبۡنَا ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مِنۡهُمۡ عَذَابًا أَلِيمًا

ئەوانە کافر و بێباوەڕ بوون بە (اللە تعالی) و پێغەمبەرەکەی (صلی اللە علیە وسلم)، کە ڕێگرییان لێ کردن و نەیانھێشت بچن بۆ کەعبەی پیرۆز - مسجد الحرام - وە نەیانھێشت قوربانیەکانتان لە جێگای خۆیدا ئەنجام بدەن، خۆ ئەگەر پیاوانێکی ئیماندار و ئافرەتانێکی ئیماندار نەبوونایە لە مەککەدا، ئێوە نەتان دەناسین لەشەڕەکەدا و لەوانە بوو بیانکوژن، یا زیانیان پێ بگەیشتایە بێ ئەوەی پێیان بزانن، ھەروەھا ئەگەر لەبەر ئەوە نەبوایە کە ھەندێک لەو بێباوەڕ و بتپەرستانە ئیمان دێنن و (اللە تعالی) دەیانخاتە بەر ڕەحمەتی خۆی - لەفەتحی مەکكەدا-، جا ئەگەر ئەمانە و ئەو پیاو و ئافرەتە ئیماندارانەی کە باسیان کرا، لە بێباوەڕان جیاببونایەتەوە، ئەوە مۆڵەتمان پێدەدان کە ھێرش بەرنە سەر شاری مەککە و لەگەڵ بێباوەڕاندا بجەنگن و بەوەش سزایەکی پڕ ئێش و ئازاری کافر و بێباوەڕانمان دەدا.

Ayah: 26

إِذۡ جَعَلَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ فِي قُلُوبِهِمُ ٱلۡحَمِيَّةَ حَمِيَّةَ ٱلۡجَٰهِلِيَّةِ فَأَنزَلَ ٱللَّهُ سَكِينَتَهُۥ عَلَىٰ رَسُولِهِۦ وَعَلَى ٱلۡمُؤۡمِنِينَ وَأَلۡزَمَهُمۡ كَلِمَةَ ٱلتَّقۡوَىٰ وَكَانُوٓاْ أَحَقَّ بِهَا وَأَهۡلَهَاۚ وَكَانَ ٱللَّهُ بِكُلِّ شَيۡءٍ عَلِيمٗا

ئەوانەی کافر و بێباوەڕن بە (اللە تعالی) و پێغەمبەرەکەی (صلی اللە علیە وسلم) دەمارگیری و توندڕەوییان خستۆتە ناو دڵ و دەروونی خۆیانەوە، کە دەمارگیرییەکی نەفامانەیە،کە ناھێڵێ ئادەمیزاد مل بۆ ڕاستی کەچ بکات، بەڵکو پەیوەستە بە ھەوا و ئارەزووەوە، ڕێگریان کرد لەوەی کە پێغەمبەر (صلی اللە علیە وسلم) و ھاوەڵەکانی بچنە ناو شاری مەکكە لە ساڵی حودەیبیەدا، لەترسا وایان دەزانی کە بەو شێوەیە سەرکەوتوون بەسەریدا، بەڵام (اللە تعالی) ئارامی و ئاسودەیی داباراندە سەر دڵ و دەروونی پێغەمبەرەکەی (صلی اللە علیە وسلم) و ئیمانداران، وە دڵخۆش بوون بە ڕێکەوتنەکە -حودەیبیە - وە دەرەنجامەکانی و توڕەیی خۆیان خواردەوە و ئارامیان گرت بەرامبەر کردەوەکانی موشریکەکان، (اللە تعالی) گفتی لە ئیمانداران وەرگرت کە پابەندی وشەی ھەق بن کە (لا إلە إلا اللە) یە، وە ئەوەی ئەو وشەیە داوای دەکات، لەڕاستیدا ئەمان شایەنی ئەوە و خاوەنی ئەوە بوون، (اللە تعالی) ئاگادارە کە چ خێر و چاکەیەک لەدڵیاندا دەگوزەرێت، وە (اللە تعالی) ئاگای لەھەموو شتێك ھەیە و بەھەموو شتێک ئەزانێت، وە ھیچ شتێکی لێ ون نابێت.

Ayah: 27

لَّقَدۡ صَدَقَ ٱللَّهُ رَسُولَهُ ٱلرُّءۡيَا بِٱلۡحَقِّۖ لَتَدۡخُلُنَّ ٱلۡمَسۡجِدَ ٱلۡحَرَامَ إِن شَآءَ ٱللَّهُ ءَامِنِينَ مُحَلِّقِينَ رُءُوسَكُمۡ وَمُقَصِّرِينَ لَا تَخَافُونَۖ فَعَلِمَ مَا لَمۡ تَعۡلَمُواْ فَجَعَلَ مِن دُونِ ذَٰلِكَ فَتۡحٗا قَرِيبًا

بێگومان (اللە تعالی) خەوبینینی پێغەمبەرەکەی (صلى اللە علیە وسلم) بەڕاست گێڕا، لەو خەوە ڕاستەدا کە دیبووی و بەگوێرەی ئەو خەونە ئێوە بە ئیزنی (اللە تعالی) بێ ترس ئەڕۆنە ناو - مسجد الحرام - وە ھەندێکتان سەرتان ئەتاشن و ھەندێکیشتان مووی سەرتان کورت ئەکەنەوە و لە کەس ناترسن، (اللە تعالی) شتێک ئەزانێت لەبەرژەوەندیتان کە ئێوە نەتانئەزانی، بۆیە چوونە مەککە و ھاتنەدی خەونەکەی دواخست بۆ ساڵێکی تر، (ئەوەی کە ئێستا جێبەجێ کرا ڕێکەوتنی حودەیبیەیە)، لە پاشان پەروەردگار مژدەیەکی تریان ئەداتێ و دەفەرمووێت: لە دوای - فەتحی مەککە - فەتحێکی تری بەدواوەیە، بەدەستی ئەو ئیماندارانەی کە بەشداری ڕێکەوتنی حودەیبیەیان کرد، کە مەبەستی فەتحی خەیبەرە.

Ayah: 28

هُوَ ٱلَّذِيٓ أَرۡسَلَ رَسُولَهُۥ بِٱلۡهُدَىٰ وَدِينِ ٱلۡحَقِّ لِيُظۡهِرَهُۥ عَلَى ٱلدِّينِ كُلِّهِۦۚ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ شَهِيدٗا

(اللە تعالی) ئەو زاتەیە که پێغەمبەرەکەی موحەممەد (صلی اللە علیە وسلم) ڕەوانە کردووە لەگەڵ ئاینی ڕاست و ڕەوان کە ئاینی ئیسلامە، ھەتا سەری بخات بەسەر ھەموو ئەو ئاینانەی کە پێچەوانەی ئیسلامن، (اللە تعالی) خۆی شاهێدی لەسەر ڕاستی ئەو ئاینە داوە، وە ھەر ئەویش بەسە بۆ شاهێدی دان و یارمەتیدان و سەرخستنی ئەو ئاینە.

Beberapa Faedah Ayat-ayat di Halaman Ini:

• الصد عن سبيل الله جريمة يستحق أصحابها العذاب الأليم.

ڕێگری کردن لە بڵاو بوونەوەی ئاینی (اللە تعالی) ستەمە و زوڵمە، پێویستە ڕێگریکاران سزا بدرێن بەسزایەکی سەخت.

• تدبير الله لمصالح عباده فوق مستوى علمهم المحدود.

تەدبیر کردنی (اللە تعالی) لە قازانجی بەندەکانیەتی و لەسەروو ئاستی زانستی سنوورداری ئەوانەوەیە.

• التحذير من استبدال رابطة الدين بحمية النسب أو الجاهلية.

ھەڕەشە و ترساندن بۆ ئەو کەسەی کە ئاینی ئیسلام ببەستێتەوە بەدەمارگیری ڕەچەڵەکی یان دەماریگری سەردەمی نەزانی پێش ئیسلام.

• ظهور دين الإسلام سُنَّة ووعد إلهي تحقق.

سەركەوتنی ئاینی ئیسلام بەسەر تەواوی ئاینەكانی تردا، پەیمان و سوننەتێکی (اللە تعالی) یە کەھاتە دی.

Ayah: 29

مُّحَمَّدٞ رَّسُولُ ٱللَّهِۚ وَٱلَّذِينَ مَعَهُۥٓ أَشِدَّآءُ عَلَى ٱلۡكُفَّارِ رُحَمَآءُ بَيۡنَهُمۡۖ تَرَىٰهُمۡ رُكَّعٗا سُجَّدٗا يَبۡتَغُونَ فَضۡلٗا مِّنَ ٱللَّهِ وَرِضۡوَٰنٗاۖ سِيمَاهُمۡ فِي وُجُوهِهِم مِّنۡ أَثَرِ ٱلسُّجُودِۚ ذَٰلِكَ مَثَلُهُمۡ فِي ٱلتَّوۡرَىٰةِۚ وَمَثَلُهُمۡ فِي ٱلۡإِنجِيلِ كَزَرۡعٍ أَخۡرَجَ شَطۡـَٔهُۥ فَـَٔازَرَهُۥ فَٱسۡتَغۡلَظَ فَٱسۡتَوَىٰ عَلَىٰ سُوقِهِۦ يُعۡجِبُ ٱلزُّرَّاعَ لِيَغِيظَ بِهِمُ ٱلۡكُفَّارَۗ وَعَدَ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ مِنۡهُم مَّغۡفِرَةٗ وَأَجۡرًا عَظِيمَۢا

موحەممەد (صلی اللە علیە وسلم) پێغەمبەری (اللە تعالی) یە، وە ئەوانەش کە شوێنی کەوتن، توند و تیژن لەبەرانبەر بێباوەڕانی شەڕکەردا، وە لەنێو خۆشیاندا بە بەزەیی و بەسۆز و میھرەبانن، لەکاتی کڕنووش و سوژدەدا دەیانبینیت، کە داوای ڕەحمەت و لێخۆشبوون و ڕەزامەندی (اللە تعالی) دەکەن، نیشانەی دڵپەروەریی و پەیوەست بوونی دڵیان بە (اللە تعالی) وە، بەھۆی سوژدە بردنەوە، لە ڕوخساریاندا دیارە، نمونەی ئەو ڕەوشتانەیان لە (تەورات) دا کە نێردراوە بۆ (موسا) (سەلامی خوای لێ بێت)، وە لە (ئینجیل) دا کە نێردراوە بۆ (عیسا ) (سەلامی خوای لێ بێت) بە شێوەی درەختێکە کە لقی زۆری لە ڕەگەوە لێ ڕوابێت و قەدەکەی ئەستوور بوو بێت و لەگەڵ لقەکانیدا یەکتریان تۆکمە و بەھێز کردبێت، بەشێوەیەک کە ببێتە مایەی سەرسام بوونی ئەو کەسانەی کە ناشتوویانە، ھەروەھا ببێتە مایەی بوغز و کینە و خەفەت بۆ کافران و بێباوەڕان، بەهۆی ئەو ھێز و بەیەکەوە بوون و تۆکمەییەی کە ھەیانە، (اللە تعالی) گفتی داوە بەوانەی ئیمانیان ھێناوە بە (اللە تعالی) و کردەوەی چاکیان کردووە لە ھاوەڵانی پێغەمبەر (صلی اللە علیە وسلم) کە لە گوناھەکانیان خۆش ببێت و پاداشتێکی گەورەیان بداتەوە کە بریتییە لە (بەھەشت).

Beberapa Faedah Ayat-ayat di Halaman Ini:

• تشرع الرحمة مع المؤمن، والشدة مع الكافر المحارب.

لەشەریعەت و یاسا و ڕێسا ئیسلامییەکاندا دانراوە کە ئیماندار دەبێت بەڕەحم و بەزەیی بێت بۆ ئیمانداران، وە توند و تیژ بێت بەرامبەر بەبێباوەڕانی شەڕکەر.

• التماسك والتعاون من أخلاق أصحابه صلى الله عليه وسلم.

یارمەتیدان و پێکەوە بوون و هاریكاری یەكتری كردن لەڕەوشتی ھاوەڵانی پێغەمبەرە (صلی اللە علیە وسلم).

• من يجد في قلبه كرهًا للصحابة الكرام يُخْشى عليه من الكفر.

ھەر کەسێك ڕق و کینەی لە دڵدا بێت بەرامبەر ھاوەڵە بەڕێزەکان لێی بترسە کە بێباوەڕ و کافر بێت.

• وجوب التأدب مع رسول الله صلى الله عليه وسلم، ومع سُنَّته، ومع ورثته (العلماء).

پێویستە بە ئەدەب بین بەرامبەر پێغەمبەری خودا (صلی الله علیه وسلم) و بەرامبەر سوننەت و ڕێبازەکەی و میراتگرانی (واتە زانایان).