Traduzione dei Significati del Sacro Corano - Traduzione dei significati del Nobile Corano in lingua qafár, a cura di un gruppo di studiosi, sotto la supervisione di Shaikh Mahmud Abdul-Qadir Hamza (ed. 1441 H) * - Indice Traduzioni

XML CSV Excel API
Please review the Terms and Policies

Traduzione dei significati Sura: Al-Mâ’idah   Versetto:

Suurat Al-Maa-ida

يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَوۡفُواْ بِٱلۡعُقُودِۚ أُحِلَّتۡ لَكُم بَهِيمَةُ ٱلۡأَنۡعَٰمِ إِلَّا مَا يُتۡلَىٰ عَلَيۡكُمۡ غَيۡرَ مُحِلِّي ٱلصَّيۡدِ وَأَنتُمۡ حُرُمٌۗ إِنَّ ٱللَّهَ يَحۡكُمُ مَا يُرِيدُ
1. Yallaa kee kay farmoyta Nummayse maraw Yallih xagnittee kee sin fanal tan xagnitte duudusa, Yalli Affara xiyyuk lac (lafnabaa kee ubcunto kinnuk) tasguudeenim siinih calalloyseh ama Suurah addal caraamu как tekkeemiy siinil tankirriyime akke waytek, isin Cajjii kee Qumrah icraamat tanin waqdi dibaali admo calalloysite kalah, diggah Yalli isih faxam madqaah mekla.
Esegesi in lingua araba:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تُحِلُّواْ شَعَٰٓئِرَ ٱللَّهِ وَلَا ٱلشَّهۡرَ ٱلۡحَرَامَ وَلَا ٱلۡهَدۡيَ وَلَا ٱلۡقَلَٰٓئِدَ وَلَآ ءَآمِّينَ ٱلۡبَيۡتَ ٱلۡحَرَامَ يَبۡتَغُونَ فَضۡلٗا مِّن رَّبِّهِمۡ وَرِضۡوَٰنٗاۚ وَإِذَا حَلَلۡتُمۡ فَٱصۡطَادُواْۚ وَلَا يَجۡرِمَنَّكُمۡ شَنَـَٔانُ قَوۡمٍ أَن صَدُّوكُمۡ عَنِ ٱلۡمَسۡجِدِ ٱلۡحَرَامِ أَن تَعۡتَدُواْۘ وَتَعَاوَنُواْ عَلَى ٱلۡبِرِّ وَٱلتَّقۡوَىٰۖ وَلَا تَعَاوَنُواْ عَلَى ٱلۡإِثۡمِ وَٱلۡعُدۡوَٰنِۚ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَۖ إِنَّ ٱللَّهَ شَدِيدُ ٱلۡعِقَابِ
2. Yeemeneh yan maraw icraamat tanin waqdi Yalli caraamu siinil abem kee Yalli isi naqoosah isi diinik caggudusem ma- calalloysitina, Yalli Qeb edde abtaanam как carammoyse Alsitte Qeebih ma-calalloysitina, kaqbâ fan beyan lac kee kaqbâ lac kinniimih Astah caram cooxuk tu-edde yexeen lacat boodaanam ma-calalloysitina, caram masgiidi fanah yufkuneeh gexa maray sinni Rabbih Rizqhii kee kay leedaa kee kay kacanu gurrusâ Qidim ma-calalloysitina, Cajjii kee Qumrah gexxan waqdi, icraamak calallowteenik, dibaala admoh tabbixeeniih Qiddaanam siinih xiqtahak admo abita caramak kalih baaxol, seehada čaram masgiidik sin waasseemih naqbi caddok keenit taturtaanamat sin baahe waay, moominiiney sittin fanal maqaaneh abtoo kee Yallak meesi edde taniimil itta cata, dambii kee Caddok tatur edde yaniimil itta macatinaay Yallak meesita, diggah Yalli digaala gibdi kay amri eine maral.
Esegesi in lingua araba:
حُرِّمَتۡ عَلَيۡكُمُ ٱلۡمَيۡتَةُ وَٱلدَّمُ وَلَحۡمُ ٱلۡخِنزِيرِ وَمَآ أُهِلَّ لِغَيۡرِ ٱللَّهِ بِهِۦ وَٱلۡمُنۡخَنِقَةُ وَٱلۡمَوۡقُوذَةُ وَٱلۡمُتَرَدِّيَةُ وَٱلنَّطِيحَةُ وَمَآ أَكَلَ ٱلسَّبُعُ إِلَّا مَا ذَكَّيۡتُمۡ وَمَا ذُبِحَ عَلَى ٱلنُّصُبِ وَأَن تَسۡتَقۡسِمُواْ بِٱلۡأَزۡلَٰمِۚ ذَٰلِكُمۡ فِسۡقٌۗ ٱلۡيَوۡمَ يَئِسَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مِن دِينِكُمۡ فَلَا تَخۡشَوۡهُمۡ وَٱخۡشَوۡنِۚ ٱلۡيَوۡمَ أَكۡمَلۡتُ لَكُمۡ دِينَكُمۡ وَأَتۡمَمۡتُ عَلَيۡكُمۡ نِعۡمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ ٱلۡإِسۡلَٰمَ دِينٗاۚ فَمَنِ ٱضۡطُرَّ فِي مَخۡمَصَةٍ غَيۡرَ مُتَجَانِفٖ لِّإِثۡمٖ فَإِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
3. Barugaay caxta Qabalaay cereyyah cado takmeenim siinil carammowteh, masgaadal Yallih migaaqak kalih migaq eile xagan lacih cadoo kee sorkoociseenih (Quntuurusiyya, Quxuuxus) Rabe lacih cado siinil carammowteh, xaat Qidee kee hinnay caxxat Qidc yekken lacih cado, fayya- le aracak Radek hinnay xiso elle tiddigillee lacih cadoo kee lac yingiqeeh giqit Rabe lacih cado, Ali Qideh yokme lacih cado siinil carammowteh, ama edde yabne lacak masgaadat как matarteeniih tusguuden lacih cado akke waytek, Yallak kalah Qibaadah sooliseenimih tussuguudumeemih cado siinil carammowteh, Azlaam deqsita cooxuy missoyseenit siinil meklimtem kee siinih meklime wayteemih ixxiga kaal gurrusaanam siinil carammowteh, tama siinil carammowteemiy tama Aayatal cussumte abaanam Yallih amriiy kay taaqatak awqiyya kinni, Asaaku koroosite mari isin sinni diinik korraqtaanamak siinik yobboodeenih, toysa yok meesita keenik ma-meesitinaay Asaaku sin diiniy islaamanninö diini kinnii kee yi-Niqmat siinih duuduseeh islaamanninö diinih haysittaanam siinih oggoleeh ikcineh iyye Yalli, Qulul gibda makmo kak carammowtem yakmeemit kafisse num loowitik dambî fanah kelta num akke kalah yokmek woh kaah calaali, toysa diggah Yalli dambi cabti-li xuwaw-li kinni.
Esegesi in lingua araba:
يَسۡـَٔلُونَكَ مَاذَآ أُحِلَّ لَهُمۡۖ قُلۡ أُحِلَّ لَكُمُ ٱلطَّيِّبَٰتُ وَمَا عَلَّمۡتُم مِّنَ ٱلۡجَوَارِحِ مُكَلِّبِينَ تُعَلِّمُونَهُنَّ مِمَّا عَلَّمَكُمُ ٱللَّهُۖ فَكُلُواْ مِمَّآ أَمۡسَكۡنَ عَلَيۡكُمۡ وَٱذۡكُرُواْ ٱسۡمَ ٱللَّهِ عَلَيۡهِۖ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَۚ إِنَّ ٱللَّهَ سَرِيعُ ٱلۡحِسَابِ
4. Nabiyow ku-kataysis maaqok makmo keenih kak xiqtam koo esserta, Nabiyow keenik ixxic, maaqok meqem kee Haadak lifiiqa leeh Alwak maaqiyo leemiy Barisseeniih adbisseeni admoh tibbixeemih cado siinih calallowteh, Yalli sin barseemik admo siinih elle aban inna tet barisak, toysa is siinih как tabbixem akuma isin admoh tet Rubtan waqdi, tet Rubtan waqdi Yallih migaq teetil cusa (Bismillah axcuk) Yalli sin kah amrisem abtaanam kee usuk sin как waaseemik waasimtaanamal kaak meesita, diggah Yalli Cisab Sissikik.
Esegesi in lingua araba:
ٱلۡيَوۡمَ أُحِلَّ لَكُمُ ٱلطَّيِّبَٰتُۖ وَطَعَامُ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ حِلّٞ لَّكُمۡ وَطَعَامُكُمۡ حِلّٞ لَّهُمۡۖ وَٱلۡمُحۡصَنَٰتُ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنَٰتِ وَٱلۡمُحۡصَنَٰتُ مِنَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ مِن قَبۡلِكُمۡ إِذَآ ءَاتَيۡتُمُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ مُحۡصِنِينَ غَيۡرَ مُسَٰفِحِينَ وَلَا مُتَّخِذِيٓ أَخۡدَانٖۗ وَمَن يَكۡفُرۡ بِٱلۡإِيمَٰنِ فَقَدۡ حَبِطَ عَمَلُهُۥ وَهُوَ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ مِنَ ٱلۡخَٰسِرِينَ
5. Moominiiney Asaaku maaqok meqeemiy calaalik tani siinih calallowteh, kitab kah yontocowwime marih (Yahuud kee Nasaara kinnuk) maaqo (usun yusguuden lacih cado kinnuk) siinih calallowteeh sin maaqo (isin tusguuden lacih cado kinnuk) keenih calallowteh, moominiiney moominiinih yan Agabuy currih yaniy dalwak yexxeerek digib keenik siinih calallooweh, siinik naharat kitab kah yontocowwime marih Agabuy currik yaniy dalwak yexxeerek digib keenik siinih calallooweh ken yaras keenih teceenik kollay, calaalih ken haysitak dalwah ken haysite kalah, Mareytiitih ken haysite kalah, iimaan madqooqil koroositeeh yengedde num, toysa Nummah kay taamoomi Bayteeh usuk Akeeral kasaarite marih numu wonnal elle Rabek.
Esegesi in lingua araba:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِذَا قُمۡتُمۡ إِلَى ٱلصَّلَوٰةِ فَٱغۡسِلُواْ وُجُوهَكُمۡ وَأَيۡدِيَكُمۡ إِلَى ٱلۡمَرَافِقِ وَٱمۡسَحُواْ بِرُءُوسِكُمۡ وَأَرۡجُلَكُمۡ إِلَى ٱلۡكَعۡبَيۡنِۚ وَإِن كُنتُمۡ جُنُبٗا فَٱطَّهَّرُواْۚ وَإِن كُنتُم مَّرۡضَىٰٓ أَوۡ عَلَىٰ سَفَرٍ أَوۡ جَآءَ أَحَدٞ مِّنكُم مِّنَ ٱلۡغَآئِطِ أَوۡ لَٰمَسۡتُمُ ٱلنِّسَآءَ فَلَمۡ تَجِدُواْ مَآءٗ فَتَيَمَّمُواْ صَعِيدٗا طَيِّبٗا فَٱمۡسَحُواْ بِوُجُوهِكُمۡ وَأَيۡدِيكُم مِّنۡهُۚ مَا يُرِيدُ ٱللَّهُ لِيَجۡعَلَ عَلَيۡكُم مِّنۡ حَرَجٖ وَلَٰكِن يُرِيدُ لِيُطَهِّرَكُمۡ وَلِيُتِمَّ نِعۡمَتَهُۥ عَلَيۡكُمۡ لَعَلَّكُمۡ تَشۡكُرُونَ
6. Yeemeneh yan maraw Salaatah Soltaanam faxxan waqdi, toysa sinni foocittee kee sinni gaboobi Cusuula luk kaqlisa, sinni Moyyaayi duugaay sinni I bitte Namma kulcunto luk kaqlisa, jinaabat teneenik kaqala, Biyaakita mага tekkeenik hinnay Safarah yan mara tekkeenik hinnay siinik numuk teyni daacoh aracak yemeetek hinnay Agabul fidoh orobteeniih lee wayteenik, tokkel Saytun burtay taahirik tanit tayammum abitaay sinni foocittee kee sinni gaboobi teetit duuga, Yalli tamahal gibdaabina sin amol haam ma-faxa, kinnih immay dambii kee wadô sinnaay jinaabak sin taahirroysaah isi niqmat siinih duudusuh abe wohul kaa faatita mara takkeenimkeh.
Esegesi in lingua araba:
وَٱذۡكُرُواْ نِعۡمَةَ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡ وَمِيثَٰقَهُ ٱلَّذِي وَاثَقَكُم بِهِۦٓ إِذۡ قُلۡتُمۡ سَمِعۡنَا وَأَطَعۡنَاۖ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَلِيمُۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ
7. Moominiiney Yalli siinih yecee iimaan niqmatay sin amol yani kassita, Yalla Nummassaanaah kay farmoyta katattaanamal siinik Bee ateeban (xagana kinnuk) noobbeeh oggolleh itten waqdi kassitaay Yallak meesita, diggah Yalli Alilwat tanim yaaxigi kinni.
Esegesi in lingua araba:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ كُونُواْ قَوَّٰمِينَ لِلَّهِ شُهَدَآءَ بِٱلۡقِسۡطِۖ وَلَا يَجۡرِمَنَّكُمۡ شَنَـَٔانُ قَوۡمٍ عَلَىٰٓ أَلَّا تَعۡدِلُواْۚ ٱعۡدِلُواْ هُوَ أَقۡرَبُ لِلتَّقۡوَىٰۖ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَۚ إِنَّ ٱللَّهَ خَبِيرُۢ بِمَا تَعۡمَلُونَ
8. Yeemeneh yan maraw Yallah cakkil Soolaay Qadaalatal Sumaaqita mara tika, Seehadah abten naqbi Qadaalat abe waytaanamat sin baahc waay, Qadaalat aba Yallak meesil usuk xayuk Raaqak, Yallak meesita, diggah Yalli isin abba haytaanamak adda yaaxigi kinnik.
Esegesi in lingua araba:
وَعَدَ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ لَهُم مَّغۡفِرَةٞ وَأَجۡرٌ عَظِيمٞ
9. Yalli Yeemenech meqe taamoomi abbaasite mага dambi cabtii kee kaxxa galto (jannat kinnuk) loonumul ken xagnise.
Esegesi in lingua araba:
وَٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَكَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَآ أُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلۡجَحِيمِ
10. Koroositeeh Ni-inkittinaanee tascassee Astooti dirabboyse mari, woo mari usun jaciim deqsitta girah mara kinnon.
Esegesi in lingua araba:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱذۡكُرُواْ نِعۡمَتَ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡ إِذۡ هَمَّ قَوۡمٌ أَن يَبۡسُطُوٓاْ إِلَيۡكُمۡ أَيۡدِيَهُمۡ فَكَفَّ أَيۡدِيَهُمۡ عَنكُمۡۖ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَۚ وَعَلَى ٱللَّهِ فَلۡيَتَوَكَّلِ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ
11. Yallaa kee kay farmoyta Nummayse maraw, Yallih niqmatay sin amol yani kassita, sin Qaduwwik sin dacriseemil, sin Qaduwwih yan mari Qidimih sinnі gaboobi siinil fakam niyaate waqdiy Yalli ken gaboobi siinik yibbixeeh waase kassita, maqaane abittaanaah umaanek waasimtaanamal Yallak meesita, yeemeneh yan mari diini caagid kee Addunyâ Caagidil inkih Yallal keltoonay.
Esegesi in lingua araba:
۞ وَلَقَدۡ أَخَذَ ٱللَّهُ مِيثَٰقَ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ وَبَعَثۡنَا مِنۡهُمُ ٱثۡنَيۡ عَشَرَ نَقِيبٗاۖ وَقَالَ ٱللَّهُ إِنِّي مَعَكُمۡۖ لَئِنۡ أَقَمۡتُمُ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتَيۡتُمُ ٱلزَّكَوٰةَ وَءَامَنتُم بِرُسُلِي وَعَزَّرۡتُمُوهُمۡ وَأَقۡرَضۡتُمُ ٱللَّهَ قَرۡضًا حَسَنٗا لَّأُكَفِّرَنَّ عَنكُمۡ سَيِّـَٔاتِكُمۡ وَلَأُدۡخِلَنَّكُمۡ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُۚ فَمَن كَفَرَ بَعۡدَ ذَٰلِكَ مِنكُمۡ فَقَدۡ ضَلَّ سَوَآءَ ٱلسَّبِيلِ
12. Nummah Yalli israa-iil xaylok ateeban (xagana kinnuk) beeh Yalli Nabii Muusa taban kee Namma makaabantu kccnik beyaah ken Ruubaamah kaa amrise, Yalli israa-iil xaylok anu diggah Siini luk an iyye, isin Salat Soolisseeniih Zaká teceeniih Yi- farmoytit Nummasseeniih ken tessekexxeenik, mattaccoot Yallih fooca gurrusak teceenik, dambitte siinik duugeyyooh weeqaytitte guba kak gexxa jannoota sin culseyyo, tohuk lakal siinik koroosite num Nummah Massa-le gitak Baditeeh makot gexe num kinni.
Esegesi in lingua araba:
فَبِمَا نَقۡضِهِم مِّيثَٰقَهُمۡ لَعَنَّٰهُمۡ وَجَعَلۡنَا قُلُوبَهُمۡ قَٰسِيَةٗۖ يُحَرِّفُونَ ٱلۡكَلِمَ عَن مَّوَاضِعِهِۦ وَنَسُواْ حَظّٗا مِّمَّا ذُكِّرُواْ بِهِۦۚ وَلَا تَزَالُ تَطَّلِعُ عَلَىٰ خَآئِنَةٖ مِّنۡهُمۡ إِلَّا قَلِيلٗا مِّنۡهُمۡۖ فَٱعۡفُ عَنۡهُمۡ وَٱصۡفَحۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلۡمُحۡسِنِينَ
13. Tama Yahuud Ni-Ateeban makteemih Sabbatah Ni-Racmatak ken neyxeereh, lubbitte keenik niygibdeeh (kafisneh) iimaanah Allagowtaamak, usun Yallih yaabay Nabii Muusal oobe laaracak Koran korsaanaah iimaanak ken kah amriseenimiy ken kassiiseenik sinni maglabak tu-cabaanaah elle mataamitan, Nabiyow Yahuuduk xagni makoo kee gano tableemik makatta keenik yeemene maray dago akke waytek, Toysa atu Qafu keenih Abaay ken uma taamal ken makataatin, diggah Yalli maqaane Aba mara kicnihik.
Esegesi in lingua araba:
وَمِنَ ٱلَّذِينَ قَالُوٓاْ إِنَّا نَصَٰرَىٰٓ أَخَذۡنَا مِيثَٰقَهُمۡ فَنَسُواْ حَظّٗا مِّمَّا ذُكِّرُواْ بِهِۦ فَأَغۡرَيۡنَا بَيۡنَهُمُ ٱلۡعَدَاوَةَ وَٱلۡبَغۡضَآءَ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِۚ وَسَوۡفَ يُنَبِّئُهُمُ ٱللَّهُ بِمَا كَانُواْ يَصۡنَعُونَ
14. Diggah nanu Nasaara Nabii Qiisa kataata mara kinnino iyye marak Ateeban beyneh, tokkel usun iimaanak kah amrisimeenimiy ken kassiiseenik maglabak tu-cabeeniih elle mataamitinnon, tokkel ken fanat Qadaawat kee gibdi Naqabu Qidnc Qhiyaamah ayrô fanah, Yalli sarra akeeral umaanek abak sugeenim keenih warse-le.
Esegesi in lingua araba:
يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ قَدۡ جَآءَكُمۡ رَسُولُنَا يُبَيِّنُ لَكُمۡ كَثِيرٗا مِّمَّا كُنتُمۡ تُخۡفُونَ مِنَ ٱلۡكِتَٰبِ وَيَعۡفُواْ عَن كَثِيرٖۚ قَدۡ جَآءَكُم مِّنَ ٱللَّهِ نُورٞ وَكِتَٰبٞ مُّبِينٞ
15.Kitab maraw (yahuud kee Nasaara kinnuk) Nummah Ni- farmoyti Nabiі Mucammad Siinih yemeeteh isin maggoomuy kitaabak (Tawraat kee injiil kinnuk) Qellisak sugteeni Baxxaqqa siinih haah maggoomuk Qafu siinih abaah Siinih caba, Nummah Yallak Noorii (Nabii Mucammad kinnuk) kee cakki Baxxaqqa haa kitab (Qhuraan kinnuk) siinih yemeeteh.
Esegesi in lingua araba:
يَهۡدِي بِهِ ٱللَّهُ مَنِ ٱتَّبَعَ رِضۡوَٰنَهُۥ سُبُلَ ٱلسَّلَٰمِ وَيُخۡرِجُهُم مِّنَ ٱلظُّلُمَٰتِ إِلَى ٱلنُّورِ بِإِذۡنِهِۦ وَيَهۡدِيهِمۡ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ
16. Yalli ama kitaabal (Qhuraan kinnuk) kay leedaa kee kay kacni edde yanim kataata mara Saayaay nagayna edde tan gital tirri ken haa, Yalli koroosanni diteetak iimaan diifu fanah ken edde yayyaaqe kay idniiy kay fayxih, massa-le gitâ (islaam diini kinnuk) fanah tirri ken haa.
Esegesi in lingua araba:
لَّقَدۡ كَفَرَ ٱلَّذِينَ قَالُوٓاْ إِنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلۡمَسِيحُ ٱبۡنُ مَرۡيَمَۚ قُلۡ فَمَن يَمۡلِكُ مِنَ ٱللَّهِ شَيۡـًٔا إِنۡ أَرَادَ أَن يُهۡلِكَ ٱلۡمَسِيحَ ٱبۡنَ مَرۡيَمَ وَأُمَّهُۥ وَمَن فِي ٱلۡأَرۡضِ جَمِيعٗاۗ وَلِلَّهِ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَمَا بَيۡنَهُمَاۚ يَخۡلُقُ مَا يَشَآءُۚ وَٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
17. Nummah Maryam baxi Qiisa usuk Yalla iyye mari (Nasaara kinnuk) koroositeh, Nabiyow keenik ixxic, tokkel Yalli Maryam baxa Nabii Qiisaa kee kay ina Maryam kee baaxô bagul tanim inkih Qidam faxek iyyaay? woh duddaah abe kaa kaltam, Yalli Qaranwaa kee baaxooy ken Nammayih fanal taniimih Reeda usuk-le, usuk isih faxam gina, Yalli usuk ummaan iimih dudda-li kinni.
Esegesi in lingua araba:
وَقَالَتِ ٱلۡيَهُودُ وَٱلنَّصَٰرَىٰ نَحۡنُ أَبۡنَٰٓؤُاْ ٱللَّهِ وَأَحِبَّٰٓؤُهُۥۚ قُلۡ فَلِمَ يُعَذِّبُكُم بِذُنُوبِكُمۖ بَلۡ أَنتُم بَشَرٞ مِّمَّنۡ خَلَقَۚ يَغۡفِرُ لِمَن يَشَآءُ وَيُعَذِّبُ مَن يَشَآءُۚ وَلِلَّهِ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَمَا بَيۡنَهُمَاۖ وَإِلَيۡهِ ٱلۡمَصِيرُ
18. Yahuud кее Nasaara nanu Yallih xaylooy kay kacnoytiiti itte, Nabiyow toysa sin dambittel macah sin digaalaa? wonna hinnay isin Yalli gineemik Seehada kinniton keenik ixxic, Yalli isih faxa marah dambi cabaah isih faxa mara digaalah, Yalli Qaranwaa kee baaxooy ken nammayih fanal taniimih Reeda-leeh Qhiyaamah ayró gacim kaä fanah yakke.
Esegesi in lingua araba:
يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ قَدۡ جَآءَكُمۡ رَسُولُنَا يُبَيِّنُ لَكُمۡ عَلَىٰ فَتۡرَةٖ مِّنَ ٱلرُّسُلِ أَن تَقُولُواْ مَا جَآءَنَا مِنۢ بَشِيرٖ وَلَا نَذِيرٖۖ فَقَدۡ جَآءَكُم بَشِيرٞ وَنَذِيرٞۗ وَٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
19. Kitab maraw (yahuud kee Nasaara kinnuk) Nummah Ni-farmoyti Nabii Mucammad Siinih yemeeteh cakkii kee tirto edde tanim Baxxaqqa siinih haak, Yallih farmoytiitiy wacyi eile ooba edde teedce waktik lakat, hebelto farmoytay maqaanel nee aytikumusaah umaanek nee meesiisa neh ma-matto ittaanamak, Nummah maqaanel sin aytikumusaah umaanek sin meesiisa farmoyti (Nabii Mucammad kinnuk) siinih yemeeteh, Yalli ummaan iimih dudda-li kinni.
Esegesi in lingua araba:
وَإِذۡ قَالَ مُوسَىٰ لِقَوۡمِهِۦ يَٰقَوۡمِ ٱذۡكُرُواْ نِعۡمَةَ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡ إِذۡ جَعَلَ فِيكُمۡ أَنۢبِيَآءَ وَجَعَلَكُم مُّلُوكٗا وَءَاتَىٰكُم مَّا لَمۡ يُؤۡتِ أَحَدٗا مِّنَ ٱلۡعَٰلَمِينَ
20.A-Nabiyow Cus, Nabii Muusa isi marak Yi-maraw Yallih niqmatay sin amol yani kassita, Yalli Ambiya siinik Ruubeeh sin addal ken hee, Amoytit sin abeeh sin dabaanih marak numuh Acee weem siinih yecee keenik iyye waqdi.
Esegesi in lingua araba:
يَٰقَوۡمِ ٱدۡخُلُواْ ٱلۡأَرۡضَ ٱلۡمُقَدَّسَةَ ٱلَّتِي كَتَبَ ٱللَّهُ لَكُمۡ وَلَا تَرۡتَدُّواْ عَلَىٰٓ أَدۡبَارِكُمۡ فَتَنقَلِبُواْ خَٰسِرِينَ
21.Yi-maraw Yalli taahirroyse baaxoy (beytal maqhdis kinnuk) sinim takkeemih Yalli sin kah xagnise culaay tet addal tan korosut Qeb abaay bukah wadirih magacina, tokkel Addunyaa kee Akeerâ kayrik inkih Baxaysiteeh kasaarite marah anuk gacetton keenik iyye Nabii Muusa.
Esegesi in lingua araba:
قَالُواْ يَٰمُوسَىٰٓ إِنَّ فِيهَا قَوۡمٗا جَبَّارِينَ وَإِنَّا لَن نَّدۡخُلَهَا حَتَّىٰ يَخۡرُجُواْ مِنۡهَا فَإِن يَخۡرُجُواْ مِنۡهَا فَإِنَّا دَٰخِلُونَ
22. Nabii Muusâ mari :Muusaw, diggah tet (beytal maqhdis baaxo kinnuk) addal Qaangah yan mari yaniih, diggah nanu inkinnah tet cullam madudna usun teetik eweqqi iyyaanam fanah, usun teetik yewqeenik, toysa diggah nanu tet culah yan mara akkenno iyyen.
Esegesi in lingua araba:
قَالَ رَجُلَانِ مِنَ ٱلَّذِينَ يَخَافُونَ أَنۡعَمَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِمَا ٱدۡخُلُواْ عَلَيۡهِمُ ٱلۡبَابَ فَإِذَا دَخَلۡتُمُوهُ فَإِنَّكُمۡ غَٰلِبُونَۚ وَعَلَى ٱللَّهِ فَتَوَكَّلُوٓاْ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ
23. Yallak meesita marak Namma numuy, Yallih amrii kee kay farmoytih amri oggolaanamih niqmat Yalli kah yecee, tama Qaangal ken magaala afaak keenil cula, isin tet afak cuitan waqdi, toysa diggah iisa lem siinik isin Yallal kelita kaal yeemene mагa tekkeenik keenik iyyen.
Esegesi in lingua araba:
قَالُواْ يَٰمُوسَىٰٓ إِنَّا لَن نَّدۡخُلَهَآ أَبَدٗا مَّا دَامُواْ فِيهَا فَٱذۡهَبۡ أَنتَ وَرَبُّكَ فَقَٰتِلَآ إِنَّا هَٰهُنَا قَٰعِدُونَ
24. Nabii Muusâ mari :Muusaw, diggah nanu inkinnah tet (beytal maqhdis baaxo kinnuk) macul la usun tet addal yaniinim fanah, toysa koo kee ku-Rabbi gexaay Qeb keenit aba, diggah nanu takkel daffeynaah Qeb keenit mabnak kaak iyyen.
Esegesi in lingua araba:
قَالَ رَبِّ إِنِّي لَآ أَمۡلِكُ إِلَّا نَفۡسِي وَأَخِيۖ فَٱفۡرُقۡ بَيۡنَنَا وَبَيۡنَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡفَٰسِقِينَ
25. Nabii Muusa isi Rabbi kallacak Yi-Rabbow diggah anu inni Nafsii kee inni toobokoyta Nabii Haaruun nafsik-sa duudam mayyuk nee kee Ni-maray ku-amri cineeh ku- taaqatak yewqê fan baxisaay nee mekel iyye.
Esegesi in lingua araba:
قَالَ فَإِنَّهَا مُحَرَّمَةٌ عَلَيۡهِمۡۛ أَرۡبَعِينَ سَنَةٗۛ يَتِيهُونَ فِي ٱلۡأَرۡضِۚ فَلَا تَأۡسَ عَلَى ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡفَٰسِقِينَ
26.Yalli isi Nabii Muusak tama yahuudul tama magaalay taahirik tani morooton Sanatih gide tet culaanam keenil caraamuk tan, usun Baaxot baditih maxqawitak, toysa Muusaw Yallih amri cineeh kay taaqatak yewqe marah ma- rookitin kaak iyye.
Esegesi in lingua araba:
۞ وَٱتۡلُ عَلَيۡهِمۡ نَبَأَ ٱبۡنَيۡ ءَادَمَ بِٱلۡحَقِّ إِذۡ قَرَّبَا قُرۡبَانٗا فَتُقُبِّلَ مِنۡ أَحَدِهِمَا وَلَمۡ يُتَقَبَّلۡ مِنَ ٱلۡأٓخَرِ قَالَ لَأَقۡتُلَنَّكَۖ قَالَ إِنَّمَا يَتَقَبَّلُ ٱللَّهُ مِنَ ٱلۡمُتَّقِينَ
27.Nabiyow israa-iil xaylol Aadam Namma baxih (Qhaabiil kee Haabiil kinnuk) xaaguy cakki xaagu kinni akriyaay keenil maaqey ken Nammayak kulli num Yallat xayyoowuh maruw kaah xayyoyse num kee buqrek tawqeemik gactam kaah xayyoyse num yekken waqdi, tokkel Yalli keenik numuk teynay (Haabiil kinnuk) Yallak meesitak sugek oggoleeh, akattuy (Qhaabiil kinnuk) Yallak meesite waak sugek moggolinna, tokkel Qhaabiil isi toobokoytak diggah anu koo Qideyyo iyye, Haabiil kaal gacisak cagalah Yalli как oggolam isik meesita mara kaak iyye.
Esegesi in lingua araba:
لَئِنۢ بَسَطتَ إِلَيَّ يَدَكَ لِتَقۡتُلَنِي مَآ أَنَا۠ بِبَاسِطٖ يَدِيَ إِلَيۡكَ لِأَقۡتُلَكَۖ إِنِّيٓ أَخَافُ ٱللَّهَ رَبَّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
28.Haabiil isi toobokoyta kassiisak atu isi gaba yoo Qiddamkeh yol Rubtek anu inni gaba koi ruuba num hinniyo koo Qidamkeh, diggah anu Yallay ginö Rabbi kinnik meesitä kal kaak iyye.
Esegesi in lingua araba:
إِنِّيٓ أُرِيدُ أَن تَبُوٓأَ بِإِثۡمِي وَإِثۡمِكَ فَتَكُونَ مِنۡ أَصۡحَٰبِ ٱلنَّارِۚ وَذَٰلِكَ جَزَٰٓؤُاْ ٱلظَّٰلِمِينَ
29.Diggah anu Yi-Qidimih dambii kee Atu dumaak luk sugte dambi luk gactaah girä marak numuk teyna takkem kok faxa, toh daalimiinih yan marih galtó kinni kaak iyye Haabiil.
Esegesi in lingua araba:
فَطَوَّعَتۡ لَهُۥ نَفۡسُهُۥ قَتۡلَ أَخِيهِ فَقَتَلَهُۥ فَأَصۡبَحَ مِنَ ٱلۡخَٰسِرِينَ
30.Tokkel Qhaabiilit-le Nafsi isi toobokoytih Qidim kaat Bilqiseeh kaa Qideh, tokkel usuk kasaarite marih Numuh maacise.
Esegesi in lingua araba:
فَبَعَثَ ٱللَّهُ غُرَابٗا يَبۡحَثُ فِي ٱلۡأَرۡضِ لِيُرِيَهُۥ كَيۡفَ يُوَٰرِي سَوۡءَةَ أَخِيهِۚ قَالَ يَٰوَيۡلَتَىٰٓ أَعَجَزۡتُ أَنۡ أَكُونَ مِثۡلَ هَٰذَا ٱلۡغُرَابِ فَأُوَٰرِيَ سَوۡءَةَ أَخِيۖ فَأَصۡبَحَ مِنَ ٱلنَّٰدِمِينَ
31.Tokkel Yalli kuraanuy Rabe kuraanu edde yabkunemkeh, Baaxo daga Ruube Qhaabiil isi toobokoyta Haabiil lafa elle yabkune inna kaa yaybulleemkeh, tokkel Qhaabiil isi Assacakkuk yoo gee finqaaw!, A-uraani kah abe innah abam efferee? Iyye inni toobokoytay Rabe lafa abkuneeh Qellisaamak, tokkel usuk Nadaamita marih numuh maacise isi toobokoyta elle yabkune inna waagiseemih Sabbatah.
Esegesi in lingua araba:
مِنۡ أَجۡلِ ذَٰلِكَ كَتَبۡنَا عَلَىٰ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ أَنَّهُۥ مَن قَتَلَ نَفۡسَۢا بِغَيۡرِ نَفۡسٍ أَوۡ فَسَادٖ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَكَأَنَّمَا قَتَلَ ٱلنَّاسَ جَمِيعٗا وَمَنۡ أَحۡيَاهَا فَكَأَنَّمَآ أَحۡيَا ٱلنَّاسَ جَمِيعٗاۚ وَلَقَدۡ جَآءَتۡهُمۡ رُسُلُنَا بِٱلۡبَيِّنَٰتِ ثُمَّ إِنَّ كَثِيرٗا مِّنۡهُم بَعۡدَ ذَٰلِكَ فِي ٱلۡأَرۡضِ لَمُسۡرِفُونَ
32.Qhaabiil isi toobokoytat abeh yan Qidimih Sabbatah israa-iil xaylol, diggah Sabab maliinoh Nafsi Qide num hinnay umaanet Baaxó baysa num, toysa woo num cagalah Sinam inkih Qideh gide iyyaanam keenil madaqne, Yalli Qidim как caraamu abe nafsih Qidimik isi waase num, toysa usuk cagalah Sinam inkih Rabak wadeh gide iyyaanam keenil madaqne, Nummah israa-iil xayloh Ni-farmoytit baxxaqqa-le Astooti keenih luk temeete, tohuk lakal diggah keenik maggo mari farmoytit keenih temeetek lakal Baaxó bagul uma taamoomit caddok tatre mara yekken.
Esegesi in lingua araba:
إِنَّمَا جَزَٰٓؤُاْ ٱلَّذِينَ يُحَارِبُونَ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ وَيَسۡعَوۡنَ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَسَادًا أَن يُقَتَّلُوٓاْ أَوۡ يُصَلَّبُوٓاْ أَوۡ تُقَطَّعَ أَيۡدِيهِمۡ وَأَرۡجُلُهُم مِّنۡ خِلَٰفٍ أَوۡ يُنفَوۡاْ مِنَ ٱلۡأَرۡضِۚ ذَٰلِكَ لَهُمۡ خِزۡيٞ فِي ٱلدُّنۡيَاۖ وَلَهُمۡ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌ
33.Cagalah Yallaa kee kay farmoytah Qeebih ugteeh Baaxô bagul Sinam Qidimiiy maali Seelabut Baaxó baysa marih galto ken Qidee kee hinnay Qiddi ken heenih caxxat ken xinkiyeenih ken fannisee kee hinnay gaboobii kee ibitte ittal Нохак migdi gabaa kee guri iba keenik Argaquk, hinnay baaxok ken xiiriyi, hinnay ken baaxol elle casbit ken hayi yakkeenimi, toh keenik addunyal xixxibisiyyaay wacarriysiyya, usun akeeral kaxxa digaala-lon.
Esegesi in lingua araba:
إِلَّا ٱلَّذِينَ تَابُواْ مِن قَبۡلِ أَن تَقۡدِرُواْ عَلَيۡهِمۡۖ فَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
34.Kinnih immay tama marak isin ken tabbixecniih ken digaaltaanak naharat wohut nadaamiteeniih Yallal gaceenik, Toysa Moominiiney diggah Yalli dambi Cabti-li xuwaw-li kinnim ixiga.
Esegesi in lingua araba:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَٱبۡتَغُوٓاْ إِلَيۡهِ ٱلۡوَسِيلَةَ وَجَٰهِدُواْ فِي سَبِيلِهِۦ لَعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ
35.Yeemeneh yan maraw Yallak meesitaay kay amri oggola, Yallat sin xayyossam gurrusaay kay gital ingicilliya kay jannatal yaffoofee mara takkeenimkeh.
Esegesi in lingua araba:
إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَوۡ أَنَّ لَهُم مَّا فِي ٱلۡأَرۡضِ جَمِيعٗا وَمِثۡلَهُۥ مَعَهُۥ لِيَفۡتَدُواْ بِهِۦ مِنۡ عَذَابِ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ مَا تُقُبِّلَ مِنۡهُمۡۖ وَلَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ
36.Diggah koroosite mari Baaxó bagul tanim inkih Yaalleenimil, wonnah tanim edde luk suginnoonuy diggah Qhiyaamah ayróh digaalá fidah tet yaceenim faxaanamah Yalli keenik tet oggolak mananna, usun akeeral ken Qansarissa digaala-lon.
Esegesi in lingua araba:
يُرِيدُونَ أَن يَخۡرُجُواْ مِنَ ٱلنَّارِ وَمَا هُم بِخَٰرِجِينَ مِنۡهَاۖ وَلَهُمۡ عَذَابٞ مُّقِيمٞ
37.Tama koros gira keenit abtah tan Qansarih gibdah girak yawqeenim faxaanaah usun teetik yawqc mara hinnon, usun umman amok keenik kate wayta digaala-lon.
Esegesi in lingua araba:
وَٱلسَّارِقُ وَٱلسَّارِقَةُ فَٱقۡطَعُوٓاْ أَيۡدِيَهُمَا جَزَآءَۢ بِمَا كَسَبَا نَكَٰلٗا مِّنَ ٱللَّهِۗ وَٱللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٞ
38.Garqaa kee Garqák sinam maalu Garqeenimih galtoh ken Nammayak Garqo abe Seehadaytih gaba irgiqa is Yallak tan digaalay aka mari Garqok edde waasimmi iyya digaala takkemkeh, Yalli Mayso-li Naggaara.
Esegesi in lingua araba:
فَمَن تَابَ مِنۢ بَعۡدِ ظُلۡمِهِۦ وَأَصۡلَحَ فَإِنَّ ٱللَّهَ يَتُوبُ عَلَيۡهِۚ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٌ
39.Isi nafsi Garqo abaamat yudlumeh yan num, tohuk lakal Yallal gaceeh isi taama yessemeqqek, toysa diggah Yalli toobat kaak oggolah, diggah Yalli dambi Cabti-li xuwaw-li kinni.
Esegesi in lingua araba:
أَلَمۡ تَعۡلَمۡ أَنَّ ٱللَّهَ لَهُۥ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ يُعَذِّبُ مَن يَشَآءُ وَيَغۡفِرُ لِمَن يَشَآءُۗ وَٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
40.Nabiyow diggah Yalli Qaranwaa kee baaxo Reedaleeh, usuk isih faxa mara digaalaah isih faxa marah dambi cabam Maaxaginnitoo? Yalli ummaan iimih dudda-li kinni.
Esegesi in lingua araba:
۞ يَٰٓأَيُّهَا ٱلرَّسُولُ لَا يَحۡزُنكَ ٱلَّذِينَ يُسَٰرِعُونَ فِي ٱلۡكُفۡرِ مِنَ ٱلَّذِينَ قَالُوٓاْ ءَامَنَّا بِأَفۡوَٰهِهِمۡ وَلَمۡ تُؤۡمِن قُلُوبُهُمۡۛ وَمِنَ ٱلَّذِينَ هَادُواْۛ سَمَّٰعُونَ لِلۡكَذِبِ سَمَّٰعُونَ لِقَوۡمٍ ءَاخَرِينَ لَمۡ يَأۡتُوكَۖ يُحَرِّفُونَ ٱلۡكَلِمَ مِنۢ بَعۡدِ مَوَاضِعِهِۦۖ يَقُولُونَ إِنۡ أُوتِيتُمۡ هَٰذَا فَخُذُوهُ وَإِن لَّمۡ تُؤۡتَوۡهُ فَٱحۡذَرُواْۚ وَمَن يُرِدِ ٱللَّهُ فِتۡنَتَهُۥ فَلَن تَمۡلِكَ لَهُۥ مِنَ ٱللَّهِ شَيۡـًٔاۚ أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ لَمۡ يُرِدِ ٱللَّهُ أَن يُطَهِّرَ قُلُوبَهُمۡۚ لَهُمۡ فِي ٱلدُّنۡيَا خِزۡيٞۖ وَلَهُمۡ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٞ
41.Yallih farmoytaw kunubuwwannu yangaddeeh koroosannû fanah yasissike maray afak neemeneh iyyaah lubbitte как Aamine wayte marih (Munaafiqhiin kinnuk), caagid koo Rookise waay, yahuuduk koo dirabboysa maray dirab ankacsaah ku-xaqu amaate wee maray Yallih yab yeexegeenik lakal Yalli kaa edde hee aracak kaa korankorsay Mucammadak tawraat kitaabal sugteeh nanu korisneemil как tamaatem siinih baahek kaak beetaay elle taamita, woh siinih baahe week cibbarsimaay elle mataamitina iyya marih yab yaabbe marih yab koo rookise waay, Nabiyow Yalli makot beyam faxa num, toysa atu Yallak kaah xiqtam mantu, woo mari usun Yalli lubbitte как Saytunnoysam faxe wee mara kinnon, usun Addunyal xixxibaanee kee wacarriysiyya loonuuh Akeeral kaxxa digaala-lon.
Esegesi in lingua araba:
سَمَّٰعُونَ لِلۡكَذِبِ أَكَّٰلُونَ لِلسُّحۡتِۚ فَإِن جَآءُوكَ فَٱحۡكُم بَيۡنَهُمۡ أَوۡ أَعۡرِضۡ عَنۡهُمۡۖ وَإِن تُعۡرِضۡ عَنۡهُمۡ فَلَن يَضُرُّوكَ شَيۡـٔٗاۖ وَإِنۡ حَكَمۡتَ فَٱحۡكُم بَيۡنَهُم بِٱلۡقِسۡطِۚ إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلۡمُقۡسِطِينَ
42. Tama yahuud dirab ankacissaah caraamu kaxxam takmem kicni, Nabiyow usun ken fan mekeltuh koo fan yemeeteenik, toysa ken fan meklee kee hinnay derre keenit cabctik, atu derre keenit cabtek, toysa inkinnah usun tu-kok makalan, atu ken fan mekelte koo tekkek, toysa ken fan Qadaalatal mekel, diggah Yalli Qadaalat aba mara kicnik.
Esegesi in lingua araba:
وَكَيۡفَ يُحَكِّمُونَكَ وَعِندَهُمُ ٱلتَّوۡرَىٰةُ فِيهَا حُكۡمُ ٱللَّهِ ثُمَّ يَتَوَلَّوۡنَ مِنۢ بَعۡدِ ذَٰلِكَۚ وَمَآ أُوْلَٰٓئِكَ بِٱلۡمُؤۡمِنِينَ
43. Nabiyow tama yahuud meklah mannal koo fan tamaateeh tawraat kitaabay Yallih madqa addal как tani loonuk, Sarra tohuk lakal atu abte meklat leede weeniih derre edde cabeenik, tama weelot weeloysime mari usun Yallaa kee kay farmoyta Nummayse mara hinnon.
Esegesi in lingua araba:
إِنَّآ أَنزَلۡنَا ٱلتَّوۡرَىٰةَ فِيهَا هُدٗى وَنُورٞۚ يَحۡكُمُ بِهَا ٱلنَّبِيُّونَ ٱلَّذِينَ أَسۡلَمُواْ لِلَّذِينَ هَادُواْ وَٱلرَّبَّٰنِيُّونَ وَٱلۡأَحۡبَارُ بِمَا ٱسۡتُحۡفِظُواْ مِن كِتَٰبِ ٱللَّهِ وَكَانُواْ عَلَيۡهِ شُهَدَآءَۚ فَلَا تَخۡشَوُاْ ٱلنَّاسَ وَٱخۡشَوۡنِ وَلَا تَشۡتَرُواْ بِـَٔايَٰتِي ثَمَنٗا قَلِيلٗاۚ وَمَن لَّمۡ يَحۡكُم بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡكَٰفِرُونَ
44. Diggah nanu tawraat kitaabay makkootiyak tirto elle taniih madqooqiy baxxaqqa ittay Noori takke elle tani oobisne kaal Yallih madqooqi oggolte Ambiya kay addal taniimil yahuuduh mekla elle abteh, yahuuduk ixxiga-le maraa kee Qibaadâ mari keenik mekla kaal abeh, tawraat kitaabal tanim korsaanam kee kaa baytik dacrisaanamah Yalli ken amriseemî Sabbatah, ama kitab Ambiyaa kee yahuuduk tu-taaxago kay addal tanim Koran-korsaanamak kaa dacrisa marah Sugen, toysa yahuud Qolamak Nabii Mucammad weeloy kay addal temeete warissaanamak Sinaamak ma-meesitinaay yok meesita, yaayoota addunyâ dago duyyê baxat (mellebit) maxaamitina Yalli isi kitaabal oobise madqooqil mekla abe wee mari, toysa woo mari usun koros kinnon.
Esegesi in lingua araba:
وَكَتَبۡنَا عَلَيۡهِمۡ فِيهَآ أَنَّ ٱلنَّفۡسَ بِٱلنَّفۡسِ وَٱلۡعَيۡنَ بِٱلۡعَيۡنِ وَٱلۡأَنفَ بِٱلۡأَنفِ وَٱلۡأُذُنَ بِٱلۡأُذُنِ وَٱلسِّنَّ بِٱلسِّنِّ وَٱلۡجُرُوحَ قِصَاصٞۚ فَمَن تَصَدَّقَ بِهِۦ فَهُوَ كَفَّارَةٞ لَّهُۥۚ وَمَن لَّمۡ يَحۡكُم بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلظَّٰلِمُونَ
45.tawraat kitaabal Nafsi Nafsih qidaanaah, inti intih yayyaaqeenim, San Sanali yargiqeeniih, Ayti Aytih yargiqeenim, moddina moddinah Siibaanaah, xagarak muddumtem kee hinnay Qanxixxeemil canê gacsi yanim fardi keenil abne, işit tekkem cabeeh cane gacse wee numuh woh dambi-cabti kaah takke, Yalli madqooqik oobiseemil meklá abe wee mari, Toysa woo mari usun daalimiin kinnon.
Esegesi in lingua araba:
وَقَفَّيۡنَا عَلَىٰٓ ءَاثَٰرِهِم بِعِيسَى ٱبۡنِ مَرۡيَمَ مُصَدِّقٗا لِّمَا بَيۡنَ يَدَيۡهِ مِنَ ٱلتَّوۡرَىٰةِۖ وَءَاتَيۡنَٰهُ ٱلۡإِنجِيلَ فِيهِ هُدٗى وَنُورٞ وَمُصَدِّقٗا لِّمَا بَيۡنَ يَدَيۡهِ مِنَ ٱلتَّوۡرَىٰةِ وَهُدٗى وَمَوۡعِظَةٗ لِّلۡمُتَّقِينَ
46.Israa-iil xayloh Ambiyah Raatal Maryam baxa Nabii Qiisa katasneeh Rubne kaak naharat yemeete tawraat kitab Nummaysak, Nabii Qiisah injiil kitab necee Baditik (maxqawitik) tirtooy Yallih madqooqih Baxxaqqa kay addal anuk, kaak foocat yemeete tawraat kitab usuk Yallih xaquk yaniimih Sumaaqitak yemeete, Yallak meesita marah tirtoo kee kassis yakke kitab kaa abne.
Esegesi in lingua araba:
وَلۡيَحۡكُمۡ أَهۡلُ ٱلۡإِنجِيلِ بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ فِيهِۚ وَمَن لَّمۡ يَحۡكُم بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡفَٰسِقُونَ
47.injiil maray Nabii Qiisa kah Rubsume Yalli kay addal oobise madqooqil mekla aboonay, Yalli kay Addal oobiseemil mekla abe wee mari, toysa woo mari usun Yallih amri cineeh kay taaqatak yewqe тага kinnon.
Esegesi in lingua araba:
وَأَنزَلۡنَآ إِلَيۡكَ ٱلۡكِتَٰبَ بِٱلۡحَقِّ مُصَدِّقٗا لِّمَا بَيۡنَ يَدَيۡهِ مِنَ ٱلۡكِتَٰبِ وَمُهَيۡمِنًا عَلَيۡهِۖ فَٱحۡكُم بَيۡنَهُم بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُۖ وَلَا تَتَّبِعۡ أَهۡوَآءَهُمۡ عَمَّا جَآءَكَ مِنَ ٱلۡحَقِّۚ لِكُلّٖ جَعَلۡنَا مِنكُمۡ شِرۡعَةٗ وَمِنۡهَاجٗاۚ وَلَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ لَجَعَلَكُمۡ أُمَّةٗ وَٰحِدَةٗ وَلَٰكِن لِّيَبۡلُوَكُمۡ فِي مَآ ءَاتَىٰكُمۡۖ فَٱسۡتَبِقُواْ ٱلۡخَيۡرَٰتِۚ إِلَى ٱللَّهِ مَرۡجِعُكُمۡ جَمِيعٗا فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمۡ فِيهِ تَخۡتَلِفُونَ
48.Nabiyow Qhuraan kitab cakkil koo oobisne, usuk kitoobak kaak naharat temeetem Nummaysak, cakkik teetil temeeteemih Sumaaqitak teetik amol Raaqak kaa oobisne, toysa yahuuduk meklah koo fanah yamaate marah Yalli Qhuraanak koo oobiseemil ken fan mekel, Nabiyow cakkik koh temeeteeh Yalli koo kah Amriseemik ken nafsî fayxiixa makataatin kulli ummatah madqooqii kee Baxxaqqa-le gitay elle taamitaana siinih hayne, Yalli faxinnay inki diini-le ummat sin abak yen, kinnih immay Yalli siinih yeceemil sin mokoramkeh abek, toysa Addunyaa kee Akeeral kayrih siinih tayseemih fanah isissika gacsimeyna siinik inkih Yallâ fanah takkck, toysa Yalli diini caagidik itta elle waak Sugteenim siinih warse-le Qhiyaamah ayró.
Esegesi in lingua araba:
وَأَنِ ٱحۡكُم بَيۡنَهُم بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ وَلَا تَتَّبِعۡ أَهۡوَآءَهُمۡ وَٱحۡذَرۡهُمۡ أَن يَفۡتِنُوكَ عَنۢ بَعۡضِ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ إِلَيۡكَۖ فَإِن تَوَلَّوۡاْ فَٱعۡلَمۡ أَنَّمَا يُرِيدُ ٱللَّهُ أَن يُصِيبَهُم بِبَعۡضِ ذُنُوبِهِمۡۗ وَإِنَّ كَثِيرٗا مِّنَ ٱلنَّاسِ لَفَٰسِقُونَ
49.Nabiyow yahuud fanat yaabaay ken fan mekel Yalli Qhuraanak koo oobiseemil, ken nafsî fayxiixa makataatinaay Yalli Qhuraanak koo oobiseemik tuk koo waasaanaah kaal taniimil taamite waytaamak keenik cibbarsim, tama yahuud atu ken fanat abta meklat derre cabeeniih cineenik, toysa cagalah Yalli usun aben dambittek tul ken digaalam faxam ixig Nabiyow, diggah Sinaamak maggo mari Yallih Amri cineeh kay taaqatak yewqe mara kinnon.
Esegesi in lingua araba:
أَفَحُكۡمَ ٱلۡجَٰهِلِيَّةِ يَبۡغُونَۚ وَمَنۡ أَحۡسَنُ مِنَ ٱللَّهِ حُكۡمٗا لِّقَوۡمٖ يُوقِنُونَ
50.Tama yahuud koros jaahiliyyâ Saaku usun sittin fanal abak sugen mekla ken fanal abtam kok faxaana innaa? Yallak meklâ Qaxah tayseeh Qadaalat abtam miyyaay? Yallih inkittinaanee Asmatah Nummayse marih xaqul.
Esegesi in lingua araba:
۞ يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَتَّخِذُواْ ٱلۡيَهُودَ وَٱلنَّصَٰرَىٰٓ أَوۡلِيَآءَۘ بَعۡضُهُمۡ أَوۡلِيَآءُ بَعۡضٖۚ وَمَن يَتَوَلَّهُم مِّنكُمۡ فَإِنَّهُۥ مِنۡهُمۡۗ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلظَّٰلِمِينَ
51.Yeemeneh уan maraw yahuud kee Nasaara catoo kee awlaytiitih mahaysitina, yahuuduk mariiy mari awlah yaniih Nasaarak mariiy mari awlah yan, moominiiney usun sitta kah catan innah sin celtám mariiy mara siinik cataah Qoklaama, siinik ken Awlitaah cato keenit faxa num, toysa diggah usuk keenik numuk teyna kinni, diggah Yalli daalimiinih yan maray koroosite mara Awlah haysita tirri mahaa.
Esegesi in lingua araba:
فَتَرَى ٱلَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٞ يُسَٰرِعُونَ فِيهِمۡ يَقُولُونَ نَخۡشَىٰٓ أَن تُصِيبَنَا دَآئِرَةٞۚ فَعَسَى ٱللَّهُ أَن يَأۡتِيَ بِٱلۡفَتۡحِ أَوۡ أَمۡرٖ مِّنۡ عِندِهِۦ فَيُصۡبِحُواْ عَلَىٰ مَآ أَسَرُّواْ فِيٓ أَنفُسِهِمۡ نَٰدِمِينَ
52.Nabiyow lubbittet biyak-le maray (Munaafiqhiin kinnuk) yahuud Awlah haysituh yasissike table, nanu yahuud kah nakcinem usun muslimiinik yayseeniih muslimiin xagte gibda keení luk nee xagtaamak meesitna iyyan, Yalli makki fakim Akki hinnay isi farmoyta Mucammadah iisa yeceeh koros edde Boolatta caagid baahe Akkele isi xaquk, tokkel tama munaafiqhiin sinni Nafsih Addat Qellissaamat Nadaamita marah maacise-lon too Saaku.
Esegesi in lingua araba:
وَيَقُولُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَهَٰٓؤُلَآءِ ٱلَّذِينَ أَقۡسَمُواْ بِٱللَّهِ جَهۡدَ أَيۡمَٰنِهِمۡ إِنَّهُمۡ لَمَعَكُمۡۚ حَبِطَتۡ أَعۡمَٰلُهُمۡ فَأَصۡبَحُواْ خَٰسِرِينَ
53.Yeemeneh yan mari munaafiqhiin caalat Qajjibsitak (cakkumsutak) iyyah:A-mara Hinnaa diggah nanu siinî luk nani axcuk Yallal kaxxa xiibah xiibittem?tama munaafiqhiinik aben taamoomi bayteeh usun kasaarite marah maacisen Addunyaay Akeeral.
Esegesi in lingua araba:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ مَن يَرۡتَدَّ مِنكُمۡ عَن دِينِهِۦ فَسَوۡفَ يَأۡتِي ٱللَّهُ بِقَوۡمٖ يُحِبُّهُمۡ وَيُحِبُّونَهُۥٓ أَذِلَّةٍ عَلَى ٱلۡمُؤۡمِنِينَ أَعِزَّةٍ عَلَى ٱلۡكَٰفِرِينَ يُجَٰهِدُونَ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ وَلَا يَخَافُونَ لَوۡمَةَ لَآئِمٖۚ ذَٰلِكَ فَضۡلُ ٱللَّهِ يُؤۡتِيهِ مَن يَشَآءُۚ وَٱللَّهُ وَٰسِعٌ عَلِيمٌ
54.Yeemeneh yan maraw isi diinik siinik korraaqa mari Yallak kalam mali, toysa Yalli usuk kicniih kaa kicna mara baahe-le, usun moominiinih Nacrur leeh Ramına iyya maraay korosul gibda leeh fayya keenil faxa maray Yallih gital yangicilleeh usun Yallah Abaanamak Sahteh Sahik mameesitan, woh Yallih muxxooy isih faxa marah tet yacee, Yallak muxxo farakka-le usuk isi muxxo cakkisita mara yaaxigi kinni.
Esegesi in lingua araba:
إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ ٱللَّهُ وَرَسُولُهُۥ وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱلَّذِينَ يُقِيمُونَ ٱلصَّلَوٰةَ وَيُؤۡتُونَ ٱلزَّكَوٰةَ وَهُمۡ رَٰكِعُونَ
55.Moominiiney cagalah sin Awlah taniih sin cattam Yallaa kee kay farmoytaay yeemeneh yan mara, usun (moominiin kinnuk) Salat Soolisaah Zaká yacee mara usun Yallah Rammitak.
Esegesi in lingua araba:
وَمَن يَتَوَلَّ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ فَإِنَّ حِزۡبَ ٱللَّهِ هُمُ ٱلۡغَٰلِبُونَ
56.Yallaa kee kay farmoytaay yeemeneh yan mara Awlah haysite mari diggah usun Yallih cizbi, Toysa diggah Yallih Cizbit yan mari usun mayso-le mara kinnon.
Esegesi in lingua araba:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَتَّخِذُواْ ٱلَّذِينَ ٱتَّخَذُواْ دِينَكُمۡ هُزُوٗا وَلَعِبٗا مِّنَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ مِن قَبۡلِكُمۡ وَٱلۡكُفَّارَ أَوۡلِيَآءَۚ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ
57.Yeemeneh yan maraw sin diini anqas kee digirih haysite шага Awlaytiitih mahaysitina, siinik duma kitab kah yontocowwime maraa kee korosuk, isin Yallak meesita Nummah Yalla Nummaysa mara tekkeenik.
Esegesi in lingua araba:
وَإِذَا نَادَيۡتُمۡ إِلَى ٱلصَّلَوٰةِ ٱتَّخَذُوهَا هُزُوٗا وَلَعِبٗاۚ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمۡ قَوۡمٞ لَّا يَعۡقِلُونَ
58.Moominiiney isin Salaatah adan abtan waqdi tama koros anqas kee digirih kaa haysitta, woh kah kinnim diggah usun Salaatat faydak tanim kasah Aaxige waa mara kinnoonumû Sabbata.
Esegesi in lingua araba:
قُلۡ يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ هَلۡ تَنقِمُونَ مِنَّآ إِلَّآ أَنۡ ءَامَنَّا بِٱللَّهِ وَمَآ أُنزِلَ إِلَيۡنَا وَمَآ أُنزِلَ مِن قَبۡلُ وَأَنَّ أَكۡثَرَكُمۡ فَٰسِقُونَ
59.Nabiyow tama korosuk ixxic: kitab maraw nek tassacakkeeniih nek faxe waytaanam manton Yalla nummasneeh Qhuraan kitaabay nel obsimee kee nek dumi Ambiyal obte kitooba Nummasnem akke waytek, diggah siinik maggo mari Massa-le gitak yewqeh.
Esegesi in lingua araba:
قُلۡ هَلۡ أُنَبِّئُكُم بِشَرّٖ مِّن ذَٰلِكَ مَثُوبَةً عِندَ ٱللَّهِۚ مَن لَّعَنَهُ ٱللَّهُ وَغَضِبَ عَلَيۡهِ وَجَعَلَ مِنۡهُمُ ٱلۡقِرَدَةَ وَٱلۡخَنَازِيرَ وَعَبَدَ ٱلطَّٰغُوتَۚ أُوْلَٰٓئِكَ شَرّٞ مَّكَانٗا وَأَضَلُّ عَن سَوَآءِ ٱلسَّبِيلِ
60.Nabiyow kitab marak sin diinil Anqasa marak, Qhiyaamah Ayró Yallih xaqul umaanch umuk Raqta galto-le mara siinih warsoo? keenik ixxic, Yalli isi Racmatak yeyxeereeh yinqibech tu-kak damaaqee kee ceray abe maraa kee Sheytan kee Yallak kalah tanim yaqbude mara, woo mari usun akeeral arac umaaneh lafitak Raaqaah Addunyal Massa-le gitak makkootiyyah lafitak Raaqa mara.
Esegesi in lingua araba:
وَإِذَا جَآءُوكُمۡ قَالُوٓاْ ءَامَنَّا وَقَد دَّخَلُواْ بِٱلۡكُفۡرِ وَهُمۡ قَدۡ خَرَجُواْ بِهِۦۚ وَٱللَّهُ أَعۡلَمُ بِمَا كَانُواْ يَكۡتُمُونَ
61.Moominiiney yahuud munaafiqhiin siinil tamaate waqdi neemeneh siinik iyyan, usun Nummah lubbittet koroosannu luk siinil culeeniih Nummah usun sin garik kaa luk yewqen, Yalli usun koroosannuu kee munaafiqhannuk Qellisak Sugeenim Yaaxigeh usun iimaan yaybulleen way.
Esegesi in lingua araba:
وَتَرَىٰ كَثِيرٗا مِّنۡهُمۡ يُسَٰرِعُونَ فِي ٱلۡإِثۡمِ وَٱلۡعُدۡوَٰنِ وَأَكۡلِهِمُ ٱلسُّحۡتَۚ لَبِئۡسَ مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
62.Nabiyow yahuuduk maggo mari dambitte edde tan taamaa kee dulmii kee caddok taturuuy caraami maalih makmot Asissikah ken table usun aban uma taamoomi manxu Qaxumaa.
Esegesi in lingua araba:
لَوۡلَا يَنۡهَىٰهُمُ ٱلرَّبَّٰنِيُّونَ وَٱلۡأَحۡبَارُ عَن قَوۡلِهِمُ ٱلۡإِثۡمَ وَأَكۡلِهِمُ ٱلسُّحۡتَۚ لَبِئۡسَ مَا كَانُواْ يَصۡنَعُونَ
63.Ama keenik Qibaada aba maraa kee ken tu-taaxago ken maxcoy dambi edde yanii kee usun caraamu yakmeenimik macah ken waase waytaa? Manxu gacta taamaay ken tu-taaxago abak sugtem umaanek ken Assacakke ween waqdi.
Esegesi in lingua araba:
وَقَالَتِ ٱلۡيَهُودُ يَدُ ٱللَّهِ مَغۡلُولَةٌۚ غُلَّتۡ أَيۡدِيهِمۡ وَلُعِنُواْ بِمَا قَالُواْۘ بَلۡ يَدَاهُ مَبۡسُوطَتَانِ يُنفِقُ كَيۡفَ يَشَآءُۚ وَلَيَزِيدَنَّ كَثِيرٗا مِّنۡهُم مَّآ أُنزِلَ إِلَيۡكَ مِن رَّبِّكَ طُغۡيَٰنٗا وَكُفۡرٗاۚ وَأَلۡقَيۡنَا بَيۡنَهُمُ ٱلۡعَدَٰوَةَ وَٱلۡبَغۡضَآءَ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِۚ كُلَّمَآ أَوۡقَدُواْ نَارٗا لِّلۡحَرۡبِ أَطۡفَأَهَا ٱللَّهُۚ وَيَسۡعَوۡنَ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَسَادٗاۚ وَٱللَّهُ لَا يُحِبُّ ٱلۡمُفۡسِدِينَ
64.Yahuud Yallih gaba mattaccoo abtaamak cillaaleh (cinnaaneh) tonxowwimeh itte, mattaccoo abtaamak gaboobi keenik tanxawwamay cillaaleh, tama edde yaaben uma maxcoh Sabbatah Yalli isi Racmatak ken yayxaaray, usun kah iyyan inna hinnay kay Namma gaba fakimut taniih isih elle faxxa hee innal yacee, Nabiyow diggah tama yahuuduk maggo marah ku-Rabbik Qhuraanak koo obsimtem caddok tatur kee koroosannu keenih osse-le, nanu ken fanat Qhiyaamah ayrô fanah Qadaawat kee naqabu Qidnc, usun fitnaa kee Qeebih gira ursinnaanih waqdi Yalli tet bargusah, usun Baaxô bagul Baaxô baysah yasissikeenimik makatan, Yalli baaxo baysa mara makicna.
Esegesi in lingua araba:
وَلَوۡ أَنَّ أَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ ءَامَنُواْ وَٱتَّقَوۡاْ لَكَفَّرۡنَا عَنۡهُمۡ سَيِّـَٔاتِهِمۡ وَلَأَدۡخَلۡنَٰهُمۡ جَنَّٰتِ ٱلنَّعِيمِ
65.Diggah kitab mari (yahuud kee Nasaara kinnuk) Yallaa kee kay farmoyta Nummayseeh Yalli carammoyseemik Axxeerinnoonuy dambitte keenih duugak neneeh, diggah niqmat jannoota ken culusak nen.
Esegesi in lingua araba:
وَلَوۡ أَنَّهُمۡ أَقَامُواْ ٱلتَّوۡرَىٰةَ وَٱلۡإِنجِيلَ وَمَآ أُنزِلَ إِلَيۡهِم مِّن رَّبِّهِمۡ لَأَكَلُواْ مِن فَوۡقِهِمۡ وَمِن تَحۡتِ أَرۡجُلِهِمۚ مِّنۡهُمۡ أُمَّةٞ مُّقۡتَصِدَةٞۖ وَكَثِيرٞ مِّنۡهُمۡ سَآءَ مَا يَعۡمَلُونَ
66.Diggah usun tawraat kee injiiliiy ken Rabbik keenil obsimteemil (Qhuraan kinnuk) taamitinnoonuy Qaraanak Rob keenih oobisnaah baaxok buqre keenih nayyaaqeemit Rizqhi keenih farakka haak neneeh kaa attakammuk yenen, keenik massa-le gital taniih cakkil diggi itte ummattay Nabii Mucammad Nummasse keenit taniih, keenik maggo mari manxu Qaxuma taamah taamitaa!
Esegesi in lingua araba:
۞ يَٰٓأَيُّهَا ٱلرَّسُولُ بَلِّغۡ مَآ أُنزِلَ إِلَيۡكَ مِن رَّبِّكَۖ وَإِن لَّمۡ تَفۡعَلۡ فَمَا بَلَّغۡتَ رِسَالَتَهُۥۚ وَٱللَّهُ يَعۡصِمُكَ مِنَ ٱلنَّاسِۗ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلۡكَٰفِرِينَ
67.A-farmoytaw (Nabii Mucammad kinnuk) ku-Rabbik wacyih kol obsimtem Sinam guddus atu ku-Rabbih farmo guddussam abe waytek dagom takke way, toysa kay farmo magudduysinnito, Yalli sinaamak koo dacrise-lek, diggah Yalli koroosite maray cakki gitak makkoote tirri mahaa.
Esegesi in lingua araba:
قُلۡ يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ لَسۡتُمۡ عَلَىٰ شَيۡءٍ حَتَّىٰ تُقِيمُواْ ٱلتَّوۡرَىٰةَ وَٱلۡإِنجِيلَ وَمَآ أُنزِلَ إِلَيۡكُم مِّن رَّبِّكُمۡۗ وَلَيَزِيدَنَّ كَثِيرٗا مِّنۡهُم مَّآ أُنزِلَ إِلَيۡكَ مِن رَّبِّكَ طُغۡيَٰنٗا وَكُفۡرٗاۖ فَلَا تَأۡسَ عَلَى ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡكَٰفِرِينَ
68.Nabiyow keenik ixxic:kitab maraw (yahuud kee Nasaara kinnuk) diggah isin diinik tubbagul matanin, tawraat kee injiiliiy sin Rabbik siinil obsimteemil (Qhuraan kinnuk) taamitti ittaanam fanah, diggah Nabiyow keenik maggo marah ku-Rabbik Qhuraanak koo obsimtem caddok tatur kee koroosannu keenih osse- lek, toysa Nabiyow koroosite mari koo Nummayse waamih Sabbatah keenih marookitin.
Esegesi in lingua araba:
إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَٱلَّذِينَ هَادُواْ وَٱلصَّٰبِـُٔونَ وَٱلنَّصَٰرَىٰ مَنۡ ءَامَنَ بِٱللَّهِ وَٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ وَعَمِلَ صَٰلِحٗا فَلَا خَوۡفٌ عَلَيۡهِمۡ وَلَا هُمۡ يَحۡزَنُونَ
69.Diggah yeemene maraay (moominiin kinnuk) yahuud yekke maraay Saabi-uun deqsita maraa kee Nasaara, tama marak Yallaa kee ellecaboh Ayró Nummayseeh meqe taama keenik abbaasittem, toysa Qhiyaamah ayróh gibdaabinih meesi ken amol matanaay Addunyal keenik Raqteemih marookitan.
Esegesi in lingua araba:
لَقَدۡ أَخَذۡنَا مِيثَٰقَ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ وَأَرۡسَلۡنَآ إِلَيۡهِمۡ رُسُلٗاۖ كُلَّمَا جَآءَهُمۡ رَسُولُۢ بِمَا لَا تَهۡوَىٰٓ أَنفُسُهُمۡ فَرِيقٗا كَذَّبُواْ وَفَرِيقٗا يَقۡتُلُونَ
70.Nummah israa-iil xaylok tawraat kitaabal ateeban (xagana kinnuk) beyneeh diini caagid Baxxaqqa keenih hayta farmoytit keenih Rubne, tama farmoytiitik farmoyti ken Nafsitte faxe waytam luk keenih amaatinnaanih waqdi, tama farmoytiitik Horta dirabboysaanaah Horta keenik Qidaanah.
Esegesi in lingua araba:
وَحَسِبُوٓاْ أَلَّا تَكُونَ فِتۡنَةٞ فَعَمُواْ وَصَمُّواْ ثُمَّ تَابَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِمۡ ثُمَّ عَمُواْ وَصَمُّواْ كَثِيرٞ مِّنۡهُمۡۚ وَٱللَّهُ بَصِيرُۢ بِمَا يَعۡمَلُونَ
71.Israa-iil xaylo Ambiyâ Qidim kee ken dirabboysiyyal Balaa kee digaala sinnil oobe waytu waytam yekkeleeniih cakki gitay yableenik inti maleela yekkeeniih cakki maabbak Ayti maleela yekken, tohuk lakal Yalli digaala keenil oobiseeh kaal gaceeniih Yalli gacim keenik oggoleh, tohuk lakal cakki keenih Baxxaqqa iyyeek lakal maggo mari keenik cakki gitay yableenik inti maleela yekkeeniih cakki maabbak Ayti maleela yekken, Yalli usun Abba haan uma taamoomi yaba-li kinni.
Esegesi in lingua araba:
لَقَدۡ كَفَرَ ٱلَّذِينَ قَالُوٓاْ إِنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلۡمَسِيحُ ٱبۡنُ مَرۡيَمَۖ وَقَالَ ٱلۡمَسِيحُ يَٰبَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ رَبِّي وَرَبَّكُمۡۖ إِنَّهُۥ مَن يُشۡرِكۡ بِٱللَّهِ فَقَدۡ حَرَّمَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِ ٱلۡجَنَّةَ وَمَأۡوَىٰهُ ٱلنَّارُۖ وَمَا لِلظَّٰلِمِينَ مِنۡ أَنصَارٖ
72. Nummah Yalli xiibitak iyyeh:diggah Maryam baxi masiic (Nabii Qiisa kinnuk) usuk Yalla iyye mari koroositeh, masiic: israa-iil xaylok Yalla uqbuda usuk yi-Rabbiiy sin Rabbi kinnik, Diggah Yallat Agleyta haa num, toysa Nummah Yalli jannat kaal carammoyseh kaak madab kee orbeyna gira, isi Nafsi koroosannut yudlume mari Yallih digaalak isi cataah Qokla mara mali keenik iyye.
Esegesi in lingua araba:
لَّقَدۡ كَفَرَ ٱلَّذِينَ قَالُوٓاْ إِنَّ ٱللَّهَ ثَالِثُ ثَلَٰثَةٖۘ وَمَا مِنۡ إِلَٰهٍ إِلَّآ إِلَٰهٞ وَٰحِدٞۚ وَإِن لَّمۡ يَنتَهُواْ عَمَّا يَقُولُونَ لَيَمَسَّنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مِنۡهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٌ
73.Nummah Yalli xiibitak iyyeh:diggah Nasaarak Yalli Sidiica Yallak Sidoccaytu iyye mari koroositeh, manol hebeltô Yalli mayan inki Yallay Qibaada cakkisita akke waytek, usun tama maxcoy edde yaabaanak Aadee weenik, diggah keenik koroosite mara Qansarissa digaala xage-le.
Esegesi in lingua araba:
أَفَلَا يَتُوبُونَ إِلَى ٱللَّهِ وَيَسۡتَغۡفِرُونَهُۥۚ وَٱللَّهُ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
74.Tama Nasaara edde yabte yaabak Yallâ fanah gactaah dambi cabti kaal messerittaa? Yalli dambi cabti- li xuwaw-li kinnik.
Esegesi in lingua araba:
مَّا ٱلۡمَسِيحُ ٱبۡنُ مَرۡيَمَ إِلَّا رَسُولٞ قَدۡ خَلَتۡ مِن قَبۡلِهِ ٱلرُّسُلُ وَأُمُّهُۥ صِدِّيقَةٞۖ كَانَا يَأۡكُلَانِ ٱلطَّعَامَۗ ٱنظُرۡ كَيۡفَ نُبَيِّنُ لَهُمُ ٱلۡأٓيَٰتِ ثُمَّ ٱنظُرۡ أَنَّىٰ يُؤۡفَكُونَ
75.Maryam baxi masiic (Nabii Qiisa kinnuk) kalah kah yanim mali, Nummah kaak duma warrayte farmoytiitik farmoytak teynah yan kaa akke waytek, kay ina kaa kee kaal oobe kitab Nummasseeh maggom Nummat yabta Barra kinni, ken Nammay Seehadak fuxxih (muxxih) maaqo yakmeeh maaqoh ceyta marah sugen, Nabii Mucammadow ﷺ wagitaay cubbus Ni-inkittinaanee kee Ni-dudda tascassee Astooti Baxxaqqa keenih elle hayna inna, tohuk lakal usun cakkik elle daggaawan inna wagitey.
Esegesi in lingua araba:
قُلۡ أَتَعۡبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَا لَا يَمۡلِكُ لَكُمۡ ضَرّٗا وَلَا نَفۡعٗاۚ وَٱللَّهُ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡعَلِيمُ
76. Nabiyow tama korosuk ixxic: Yallak kalah Yallat Agleytiitih haytan Yallittey tu-siinik kaltam duude waytaah tu-siinih xiqtam dude wayta mannal taqbudeenii? Yalli usuk yaabbi yaaxigi kinnik.
Esegesi in lingua araba:
قُلۡ يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ لَا تَغۡلُواْ فِي دِينِكُمۡ غَيۡرَ ٱلۡحَقِّ وَلَا تَتَّبِعُوٓاْ أَهۡوَآءَ قَوۡمٖ قَدۡ ضَلُّواْ مِن قَبۡلُ وَأَضَلُّواْ كَثِيرٗا وَضَلُّواْ عَن سَوَآءِ ٱلسَّبِيلِ
77.Nabiyow kitab marak (yahuud kee Nasaara kinnuk) cakki Akke waytek sinni diinit Yalli madqe weem edde osissaanamal caddok matatrina, siinik duma Nummah isih makkooteeh Seehadak maggo mara makkoyseeh sinnih massa­ le gitak makkoote marih Nafsî fayxiixa makataatina keenik ixxic.
Esegesi in lingua araba:
لُعِنَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مِنۢ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ عَلَىٰ لِسَانِ دَاوُۥدَ وَعِيسَى ٱبۡنِ مَرۡيَمَۚ ذَٰلِكَ بِمَا عَصَواْ وَّكَانُواْ يَعۡتَدُونَ
78.Israa-iil xaylok koroosite mari Nabii Daawuud Arrabaay Maryam baxa Nabii Qiisah Arrabat abbarsimeh, woh kah keenit tekkem Yallih Amrih cinaa kee umaanet caddok taturak Sugeenimih Sabbata.
Esegesi in lingua araba:
كَانُواْ لَا يَتَنَاهَوۡنَ عَن مُّنكَرٖ فَعَلُوهُۚ لَبِئۡسَ مَا كَانُواْ يَفۡعَلُونَ
79.Tama yahuud sittak table umaaney abtak itta waasak masuginna usun abak Sugeenim manxu Qaxumaa!
Esegesi in lingua araba:
تَرَىٰ كَثِيرٗا مِّنۡهُمۡ يَتَوَلَّوۡنَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْۚ لَبِئۡسَ مَا قَدَّمَتۡ لَهُمۡ أَنفُسُهُمۡ أَن سَخِطَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِمۡ وَفِي ٱلۡعَذَابِ هُمۡ خَٰلِدُونَ
80.Nabiyow keenik (yahuud kinnuk) maggo mari koroosite mara Awlaytiitih haysitah ken table, usun Sinni Nafsih taamoomik tatruseenim manxu Qaxumaa! Yalli ken edde yanqibeemit asen waqdi, usun Qhiyaamah Ayró Yallih digaalal waare-lon.
Esegesi in lingua araba:
وَلَوۡ كَانُواْ يُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَٱلنَّبِيِّ وَمَآ أُنزِلَ إِلَيۡهِ مَا ٱتَّخَذُوهُمۡ أَوۡلِيَآءَ وَلَٰكِنَّ كَثِيرٗا مِّنۡهُمۡ فَٰسِقُونَ
81.Tama yahuud Yallaa kee kay Nabii Mucammad kee Qhuraanak kaal obsimtcm Nummaysinnoonuy Ama koros Awlaytiitih haysitak manannon, kinnih immay keenik maggo mari Yallih Amri cineeh kay taaqatak yewqeh.
Esegesi in lingua araba:
۞ لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ ٱلنَّاسِ عَدَٰوَةٗ لِّلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱلۡيَهُودَ وَٱلَّذِينَ أَشۡرَكُواْۖ وَلَتَجِدَنَّ أَقۡرَبَهُم مَّوَدَّةٗ لِّلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱلَّذِينَ قَالُوٓاْ إِنَّا نَصَٰرَىٰۚ ذَٰلِكَ بِأَنَّ مِنۡهُمۡ قِسِّيسِينَ وَرُهۡبَانٗا وَأَنَّهُمۡ لَا يَسۡتَكۡبِرُونَ
82.Nabiyow Sinaamak Yallaa kee koo Nummayse marah Qadaawatah gidibuk Raqtam yahuud kee Yallat Agleytit haa mara kinnim keenik geetto, diggah Nabiyow yeemeneh yan marah kacanuh xayuk Raaqa mari diggah nanu Nasaara iyye mara kinnim keenik geetto, woh kah kinnim diggah keenik isi diinih ixxiga le maraa kee Qibaada keenik Abita mari keenit yaniimi, diggah usun cakkik makaxxa mariinitan.
Esegesi in lingua araba:
وَإِذَا سَمِعُواْ مَآ أُنزِلَ إِلَى ٱلرَّسُولِ تَرَىٰٓ أَعۡيُنَهُمۡ تَفِيضُ مِنَ ٱلدَّمۡعِ مِمَّا عَرَفُواْ مِنَ ٱلۡحَقِّۖ يَقُولُونَ رَبَّنَآ ءَامَنَّا فَٱكۡتُبۡنَا مَعَ ٱلشَّٰهِدِينَ
83.Nasaara deqsita marak horta Qhuraanak Yallih farmoytal obsimtem yaabben waqdi ken intiitak Ximó caxitah table, usuk (Qhuraan kinnuk) cakkiy Yallih xaquk obsimem kaak yeexegeenimih sabbatah, usun Yallat xaaqimak Ni-Rabbow koo Nummasneeh ku-farmoyta Nummasnehik Qhiyaamâ Saaku Nabii Mucammad ummatak ummattal Sumaaqita mará luk nee uktub iyyan.
Esegesi in lingua araba:
وَمَا لَنَا لَا نُؤۡمِنُ بِٱللَّهِ وَمَا جَآءَنَا مِنَ ٱلۡحَقِّ وَنَطۡمَعُ أَن يُدۡخِلَنَا رَبُّنَا مَعَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلصَّٰلِحِينَ
84.Маса linoo Yalla kah Nummayse waynaah kay xaquk Nabii Mucammad ﷺ Arrabat cakkik neh temeetem kah Nummayse waynam, Ni-Rabbik meqe mará luk isi Jannat nee çulsam kaak Qaagitnaah Sangella iyyan.
Esegesi in lingua araba:
فَأَثَٰبَهُمُ ٱللَّهُ بِمَا قَالُواْ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَاۚ وَذَٰلِكَ جَزَآءُ ٱلۡمُحۡسِنِينَ
85.Tokkel Yalli tamah iyyeenimih Sabbatah weeqaytitte guba kak gexxa Jannootal ken gälte usun teetil waarak, woh taamaa kee maxco kak temqe marih galtó kinni.
Esegesi in lingua araba:
وَٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَكَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَآ أُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلۡجَحِيمِ
86.Yallih inkittinaanel koroositeeh Ni-Aayoota dirabboyse mari, woo mari usun Jaciim deqsitta girah mara kinnon.
Esegesi in lingua araba:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تُحَرِّمُواْ طَيِّبَٰتِ مَآ أَحَلَّ ٱللَّهُ لَكُمۡ وَلَا تَعۡتَدُوٓاْۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ ٱلۡمُعۡتَدِينَ
87.Yeemeneh yan maraw! Yalli meqeemik yakmeenih yaaqubeenim kee Agabuk siinih calalloysem sinnil ma- carammoysina, Yalli siinil carammoyseemit matatrina, diggah Yalli umaanet caddok tatra mara makicnik.
Esegesi in lingua araba:
وَكُلُواْ مِمَّا رَزَقَكُمُ ٱللَّهُ حَلَٰلٗا طَيِّبٗاۚ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ ٱلَّذِيٓ أَنتُم بِهِۦ مُؤۡمِنُونَ
88.Moominiiney Yalli sin yurzuqheh yanim calaalih anuk muquk tet Akuma, Yallay isin elle teemeneenih taniinik meesita.
Esegesi in lingua araba:
لَا يُؤَاخِذُكُمُ ٱللَّهُ بِٱللَّغۡوِ فِيٓ أَيۡمَٰنِكُمۡ وَلَٰكِن يُؤَاخِذُكُم بِمَا عَقَّدتُّمُ ٱلۡأَيۡمَٰنَۖ فَكَفَّٰرَتُهُۥٓ إِطۡعَامُ عَشَرَةِ مَسَٰكِينَ مِنۡ أَوۡسَطِ مَا تُطۡعِمُونَ أَهۡلِيكُمۡ أَوۡ كِسۡوَتُهُمۡ أَوۡ تَحۡرِيرُ رَقَبَةٖۖ فَمَن لَّمۡ يَجِدۡ فَصِيَامُ ثَلَٰثَةِ أَيَّامٖۚ ذَٰلِكَ كَفَّٰرَةُ أَيۡمَٰنِكُمۡ إِذَا حَلَفۡتُمۡۚ وَٱحۡفَظُوٓاْ أَيۡمَٰنَكُمۡۚ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ ٱللَّهُ لَكُمۡ ءَايَٰتِهِۦ لَعَلَّكُمۡ تَشۡكُرُونَ
89.Muslimiiney Yalli isin loowitik abe waytaanaah halalawah abtan xiibaabil sin ma-digaala, kinnih immay Yalli sin xiibaabik sin elle digaalam sinni lubbittel tirgiqeenih diggossen xiibaabi, toysa tama xiibaabi abinat Assewayteenih tiggilcenik woo dambik tawqoonuh Yalli Kaffaara teetik taceenim siinih madqe, toysa tama xiibah Kaffaara tabna tudagoyta (maskintu kinnuk) sinni Buxaaxih mara taskamen maaqok fanah tan maaqo ken taskameenimi, kulli tudagoytah Saaqak garab Acayuk, hinnay tabna tudagoyta Sartanak Sarissaanama, hinnay Naqasu Naqoosannuk currusaanama, tama xiiba Abinat Assewee num tama Sidocuk tiyak tcyna doorita, tama Sidocuk tu-gee wee num, toysa Sidiica Ayró Soomam kaal tan, tamah sin xiibaabih Kaffaara xiibitteenik kollay Abinat tet Asse wayteenik, Muslimiiney sinni xiibaabi dacrisa annaak xiibittaanamak, hinnay tet duuduse tika, Yalli tama xiibaabi madqa Baxxaqqa siinih kah hee innah, isi diinih Aayoota Baxxaqqa Siinih haa kaa faatita mara takkeenimkeh.
Esegesi in lingua araba:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِنَّمَا ٱلۡخَمۡرُ وَٱلۡمَيۡسِرُ وَٱلۡأَنصَابُ وَٱلۡأَزۡلَٰمُ رِجۡسٞ مِّنۡ عَمَلِ ٱلشَّيۡطَٰنِ فَٱجۡتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ
90. Yallaa kee kay farmoyta Nummayse maraw! Cagalah gocoy kee kammaaraay Qibaadah Sooliseenim kee Azlaam deqsita cooxuy missoyseeniy meklimtem kee meklime waytem elle gurrusak sugeeni is Najisiiy caraamuuy Sheytan Sinaamat bilqisa taama kinnik, toysa teetik exxeera Jannatal taffoofeenimkeh.
Esegesi in lingua araba:
إِنَّمَا يُرِيدُ ٱلشَّيۡطَٰنُ أَن يُوقِعَ بَيۡنَكُمُ ٱلۡعَدَٰوَةَ وَٱلۡبَغۡضَآءَ فِي ٱلۡخَمۡرِ وَٱلۡمَيۡسِرِ وَيَصُدَّكُمۡ عَن ذِكۡرِ ٱللَّهِ وَعَنِ ٱلصَّلَوٰةِۖ فَهَلۡ أَنتُم مُّنتَهُونَ
91.Cagalah Sheytan tama taamoomiy dambi edde yani siinit kah bilqisam sin fanat Qadaawat kee kaxxa naqabu Qidaamih fayxi gocoy taaqubceniih kammaar digirtaanamat, Yallih cusiyyaa kee Salaatak sin edde waasamkeh, toysa isin tama uma taamoomik taadeenih innaa? Idiya.
Esegesi in lingua araba:
وَأَطِيعُواْ ٱللَّهَ وَأَطِيعُواْ ٱلرَّسُولَ وَٱحۡذَرُواْۚ فَإِن تَوَلَّيۡتُمۡ فَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّمَا عَلَىٰ رَسُولِنَا ٱلۡبَلَٰغُ ٱلۡمُبِينُ
92.Muslimiiney Yallih Amri oggolaay kay farmoytih Amri oggolaay ken Amri cintaanamak cibbarsima isin tamahat derre cabteenik, toysa cagalah Ni farmoytal tanim baxxaqqa le gudduysiyya kinnim ixiga.
Esegesi in lingua araba:
لَيۡسَ عَلَى ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ جُنَاحٞ فِيمَا طَعِمُوٓاْ إِذَا مَا ٱتَّقَواْ وَّءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ ثُمَّ ٱتَّقَواْ وَّءَامَنُواْ ثُمَّ ٱتَّقَواْ وَّأَحۡسَنُواْۚ وَٱللَّهُ يُحِبُّ ٱلۡمُحۡسِنِينَ
93.Yeemeneeh meqe taamoomi abite maral gocoy caraamu yakkek naharat kaak yooqobeenim kee kammaar maaluy yokmeeni dambi keenil mayan, caraamu xagaanamak Yallak meesiteeniih kaa Nummayseeniih meqe taamoomi abbaasiteenik, tohuk lakal Yallak meesiteeniih taama yessemeqqeeniih kaa Nummayseenik, tohuk lakal caraamuk yexxeereeniih usuk caraamu kinnim Nummayseenik, tohuk lakal Yallak meesil elle warreeniih caraamuk yexxeereeniih meqe taamoomi abeenik dambi keenil mayan, Yalli meqem abe mara yakcineh.
Esegesi in lingua araba:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَيَبۡلُوَنَّكُمُ ٱللَّهُ بِشَيۡءٖ مِّنَ ٱلصَّيۡدِ تَنَالُهُۥٓ أَيۡدِيكُمۡ وَرِمَاحُكُمۡ لِيَعۡلَمَ ٱللَّهُ مَن يَخَافُهُۥ بِٱلۡغَيۡبِۚ فَمَنِ ٱعۡتَدَىٰ بَعۡدَ ذَٰلِكَ فَلَهُۥ عَذَابٌ أَلِيمٞ
94.Yeemeneh yan maraw! Yalli dibaalak tut sin mokkore-le sin gabaa kee sin macaxwa kaa как elelta ikkel siinih xayyoowaamal, Yalli isi able kalah isik meesite тага yaaxigeeh woh isi gino yaybulleemkeh, siinik tama Baxxaqqah lakal Cajjii kee qumrah icraamat anuk dibaali xibixit caddok tatra num, toysa usuk Qansarissa digaala-le Akeeral.
Esegesi in lingua araba:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَقۡتُلُواْ ٱلصَّيۡدَ وَأَنتُمۡ حُرُمٞۚ وَمَن قَتَلَهُۥ مِنكُم مُّتَعَمِّدٗا فَجَزَآءٞ مِّثۡلُ مَا قَتَلَ مِنَ ٱلنَّعَمِ يَحۡكُمُ بِهِۦ ذَوَا عَدۡلٖ مِّنكُمۡ هَدۡيَۢا بَٰلِغَ ٱلۡكَعۡبَةِ أَوۡ كَفَّٰرَةٞ طَعَامُ مَسَٰكِينَ أَوۡ عَدۡلُ ذَٰلِكَ صِيَامٗا لِّيَذُوقَ وَبَالَ أَمۡرِهِۦۗ عَفَا ٱللَّهُ عَمَّا سَلَفَۚ وَمَنۡ عَادَ فَيَنتَقِمُ ٱللَّهُ مِنۡهُۚ وَٱللَّهُ عَزِيزٞ ذُو ٱنتِقَامٍ
95.Yeemeneh yan maraw! Isin icraamat anuk Barri dibaala maqidina, siinik loowitik kaa Qide mari, toysa too galtoh Affara xiyyuk woo dibaalak Qideh innah tanim yasguudem kaal tan, siinik meqe Namma Numuy kas kee Qadaalat-le galto как waadossaah mekeltay makka fan Beyan lacay wokkel yasguudeeniy cado как makki tudagoytiitih meklan lac Akkuk, hinnay lacat ceelallo Aalle waa dibaala tekkek mellebik kaa Qeedaltaamat Kaffaarah maaqo edde xaamaah makki tudagoytiitih mekla, hinnay woo maaqok kulli Saaqih garabih Aftok Ayró Soomaama icraamat anuk dibaala Qideemih galtoh ellecaboh digaala tammoysamkeh, dibaali Qidim carammoowak duma tamahak tut Rade marah Yalli Qafu abeh, Yallih Amrih cinah icraamat anuk dibaali Qidimit Qakte num, toysa Yalli Qhiyaamah ayró kaa digaale- le, Yalli Mayso-li isi Amri cine mara digaala Rabbi kinni.
Esegesi in lingua araba:
أُحِلَّ لَكُمۡ صَيۡدُ ٱلۡبَحۡرِ وَطَعَامُهُۥ مَتَٰعٗا لَّكُمۡ وَلِلسَّيَّارَةِۖ وَحُرِّمَ عَلَيۡكُمۡ صَيۡدُ ٱلۡبَرِّ مَا دُمۡتُمۡ حُرُمٗاۗ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ ٱلَّذِيٓ إِلَيۡهِ تُحۡشَرُونَ
96.Muslimiiney isin Cajjih hinnay Qumrah icraamat teneenik Baddi dibaala (kullumtaa kee kaak kalah tanim kinnuk) tabbixeeniih Qiddaanam Yalli siinih xiqsiiseh, kaat Rabteh taniimih maaqo haysittaanaah takmeeniih edde tantifiqeenim siinih xiqsiiseh madabal teneenik hinnay Safarah teneenik, Barrí dibaali siinil carammooteh icraamat taniinim fanah, isin Yallay cisab kee galtoh xaqul как maagowtoonu waytaanak meesita.
Esegesi in lingua araba:
۞ جَعَلَ ٱللَّهُ ٱلۡكَعۡبَةَ ٱلۡبَيۡتَ ٱلۡحَرَامَ قِيَٰمٗا لِّلنَّاسِ وَٱلشَّهۡرَ ٱلۡحَرَامَ وَٱلۡهَدۡيَ وَٱلۡقَلَٰٓئِدَۚ ذَٰلِكَ لِتَعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ يَعۡلَمُ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِ وَأَنَّ ٱللَّهَ بِكُلِّ شَيۡءٍ عَلِيمٌ
97.Yalli Kaqba Čaram Qari Sinaamak diini maqaanee kee manol saay keenih elle Soolamkeh keenih abe, umaane edde abaanam как carammowte Alsittet Qcb kee Sinaamat tabaanam Yalli siinil carammoyseh, Affara xiyyuk čaram fan beyan lac kee čaram fan beyan lac kinnim yaaxigeenimkeh, cooxuk Asta edde yoxeen lacat Boodaanam carammoyseh, toh diggah Yalli Qaranwaa kee Baaxô Bagul tanim inkih yaaxigeeh, diggah Yalli tu-kaak maqellittaay ummaanim yaaxigi kinnim isin taaxigeenimkeh.
Esegesi in lingua araba:
ٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ شَدِيدُ ٱلۡعِقَابِ وَأَنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
98.Sinaamey diggah Yalli isi Amri cine maral digaala kaak gibdih, diggah Yalli isi Amri oggoleeh kaal gace marah dambi cabti-li xuwaw- li kinnim ixiga.
Esegesi in lingua araba:
مَّا عَلَى ٱلرَّسُولِ إِلَّا ٱلۡبَلَٰغُۗ وَٱللَّهُ يَعۡلَمُ مَا تُبۡدُونَ وَمَا تَكۡتُمُونَ
99.Yallih farmoyta Nabii Mucammadal ﷺ kalah tanim matan, Yallih farmoh gudduysiyya akke waytek, Yalli isin taamoomik taybulleenim kee Qellissaanam inkih siinik yaaxigeh.
Esegesi in lingua araba:
قُل لَّا يَسۡتَوِي ٱلۡخَبِيثُ وَٱلطَّيِّبُ وَلَوۡ أَعۡجَبَكَ كَثۡرَةُ ٱلۡخَبِيثِۚ فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ يَٰٓأُوْلِي ٱلۡأَلۡبَٰبِ لَعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ
100. Nabiyow keenik ixxic: faxemiiy takkay umam kee meqem ma- massowta, Seehadaytow umaamih mangaa kee tet aba marih manga tassokoote way, toysa Qaafiyatah yan Kas-le Maraw Yallak meesita Jannatal taffoofeenimkeh.
Esegesi in lingua araba:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَسۡـَٔلُواْ عَنۡ أَشۡيَآءَ إِن تُبۡدَ لَكُمۡ تَسُؤۡكُمۡ وَإِن تَسۡـَٔلُواْ عَنۡهَا حِينَ يُنَزَّلُ ٱلۡقُرۡءَانُ تُبۡدَ لَكُمۡ عَفَا ٱللَّهُ عَنۡهَاۗ وَٱللَّهُ غَفُورٌ حَلِيمٞ
101. Yeemeneh yan maraw! Diini caagidik sin kah Amrise weenim messerina sin kah Amriseeniih siinih Qaddowtek siinit taamu waytaah siinit tagabdu waytam, Yallih farmoytal Qhuraan obsima waqdi tet esserteenik siinih Baxxaqime-leeh teetih Amrisimettoonuuh isin duude waytaanam takkehik, Yalli isi Naqoosah Ama esseroorak Qafu abahak teetit maqagtina, Yalli dambi cabti-li kaxxam xiq-le Rabbi kinni.
Esegesi in lingua araba:
قَدۡ سَأَلَهَا قَوۡمٞ مِّن قَبۡلِكُمۡ ثُمَّ أَصۡبَحُواْ بِهَا كَٰفِرِينَ
102. Nummah tama innah tan esseroora siinik dumi mari sinni farmoytit essereeh, tohuk lakal usun teetih Amrisimen waqdi teetil koroosita marah maacisen abinat tet Assaanam cinen waqdi.
Esegesi in lingua araba:
مَا جَعَلَ ٱللَّهُ مِنۢ بَحِيرَةٖ وَلَا سَآئِبَةٖ وَلَا وَصِيلَةٖ وَلَا حَامٖ وَلَٰكِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ يَفۡتَرُونَ عَلَى ٱللَّهِ ٱلۡكَذِبَۖ وَأَكۡثَرُهُمۡ لَا يَعۡقِلُونَ
103. Yalli mamadqinna lacak tuk teynat yantifiqeeniih tu- kaat faxaanam cabaanaah Numtinwwelluh kaa yaaxigeenim, woh Baciira deqsitta Alay xaylok maggom xaltek Ayti как yargiqeeniih tu-edde faxe waana kinni, Saaiba deqsitta Alay Numtinwellitteh cabaanay Qari edde hee waanaa kee Wasiila deqsitta Alay xalaayal Say xaylo itta katassaa kee Caami deqsita Rakuubuy moynobuh yaniy Aarre waanay maggo xaylo xale kinni, kinnih immay koroosite mari wohuh Yalli nee Amrise iyyan waqdi usun Yallal diraaba ginnaasitaanam, keenik maggo mari kaskassoowa maray cakkii kee deedal ittak baxsa hinna.
Esegesi in lingua araba:
وَإِذَا قِيلَ لَهُمۡ تَعَالَوۡاْ إِلَىٰ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ وَإِلَى ٱلرَّسُولِ قَالُواْ حَسۡبُنَا مَا وَجَدۡنَا عَلَيۡهِ ءَابَآءَنَآۚ أَوَلَوۡ كَانَ ءَابَآؤُهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ شَيۡـٔٗا وَلَا يَهۡتَدُونَ
104. Tama korosuy Yalli calalloysem carammossak Yalli oobisem kee Yallih farmoytâ fanah calaalii kee caraamu Baxxaqqa siinih haamkeh Ama keenik iyyeenik tamah nanu Nabbobtik nagarreeh ken elle geyneemiy nee xiqta kinni iyyan, ken Abbobti cakki Aaxige waytaah cakkit Rada mага akke waan wayaa? Usun woh iyyaanam.
Esegesi in lingua araba:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ عَلَيۡكُمۡ أَنفُسَكُمۡۖ لَا يَضُرُّكُم مَّن ضَلَّ إِذَا ٱهۡتَدَيۡتُمۡۚ إِلَى ٱللَّهِ مَرۡجِعُكُمۡ جَمِيعٗا فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ
105. Yeemeneh yan maraw! Yalli sin kah Amriseemih bagul sinni nafsi ibbixaay wohul diggi ixxica Sinam sin cinta way, isin toh abteenik makot gexe marih makkootiyyi siinik kalam mali sinnih tirri itteeniih Sinam maqaanel Amrisseeniih umaanek waasseenik kollay, gacim siinik inkih Yallâ fanah yakkeeh isin Addunyal taamoomik abak Sugteenim Akeeral siinih warseleeh teetil sin gaițele Yalli.
Esegesi in lingua araba:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ شَهَٰدَةُ بَيۡنِكُمۡ إِذَا حَضَرَ أَحَدَكُمُ ٱلۡمَوۡتُ حِينَ ٱلۡوَصِيَّةِ ٱثۡنَانِ ذَوَا عَدۡلٖ مِّنكُمۡ أَوۡ ءَاخَرَانِ مِنۡ غَيۡرِكُمۡ إِنۡ أَنتُمۡ ضَرَبۡتُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَأَصَٰبَتۡكُم مُّصِيبَةُ ٱلۡمَوۡتِۚ تَحۡبِسُونَهُمَا مِنۢ بَعۡدِ ٱلصَّلَوٰةِ فَيُقۡسِمَانِ بِٱللَّهِ إِنِ ٱرۡتَبۡتُمۡ لَا نَشۡتَرِي بِهِۦ ثَمَنٗا وَلَوۡ كَانَ ذَا قُرۡبَىٰ وَلَا نَكۡتُمُ شَهَٰدَةَ ٱللَّهِ إِنَّآ إِذٗا لَّمِنَ ٱلۡأٓثِمِينَ
106. Yeemeneh yan maraw! Siinik numuk teynah Rabi xayyoowa waqdi usuk farrimtu abek kollay Muslimiinik Amaanat leeh Qadaalat-le Namma num Sumaaqisaama, Hinnay siinik kalah yan marak (koros kinnuk) Namma num Sumaaqisaama, isin Baaxok teyna Safarah gexxeeniih, tokkel Rabi musiiba sin geytek isin Sumaaqat keenik agaywaagitteenik Qasri Salaatih lakal ken Nammay Soolisa, tokkel ken Nammay Addunyâ dago duyyê Ваха edde maxaamitna nexxayi mara yakkeenimih, Yalli nee kah Amriseh yan Sumaq maqellisna, diggah toysa nanu dambileelak marak teyna kinnino Axcuk Yallal xiibitan.
Esegesi in lingua araba:
فَإِنۡ عُثِرَ عَلَىٰٓ أَنَّهُمَا ٱسۡتَحَقَّآ إِثۡمٗا فَـَٔاخَرَانِ يَقُومَانِ مَقَامَهُمَا مِنَ ٱلَّذِينَ ٱسۡتَحَقَّ عَلَيۡهِمُ ٱلۡأَوۡلَيَٰنِ فَيُقۡسِمَانِ بِٱللَّهِ لَشَهَٰدَتُنَآ أَحَقُّ مِن شَهَٰدَتِهِمَا وَمَا ٱعۡتَدَيۡنَآ إِنَّآ إِذٗا لَّمِنَ ٱلظَّٰلِمِينَ
107. Tokkel diggah num как Rabe mari tama Namma numuk farrimtut hinnay Sumaaqat dirab kee ganot keenik Radeeniih dambi cakkisitaanam keenik yubleenik, toysa num как Rabe marak Namma num Sumaaqah ken Aracat Solta kay nagra cakkisita marak, tokkel ken Nammay: usun diraabah yaceen Sumaaqak Ni Sumaq Nummah aysuk Raaqaah nanu abna Sumaaqat cakkik madardarinnino, diggah toysa nanu tamahat dirab neceek daalimiinik marak teyna kinnino Axcuk Yallal xiibitan.
Esegesi in lingua araba:
ذَٰلِكَ أَدۡنَىٰٓ أَن يَأۡتُواْ بِٱلشَّهَٰدَةِ عَلَىٰ وَجۡهِهَآ أَوۡ يَخَافُوٓاْ أَن تُرَدَّ أَيۡمَٰنُۢ بَعۡدَ أَيۡمَٰنِهِمۡۗ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَٱسۡمَعُواْۗ وَٱللَّهُ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلۡفَٰسِقِينَ
108. Tama Namma numuk (koros Namma num kinnuk) Sumaaqat Agaywaagiteeniih dirab kee gano keenik dareemeenik, hinnay cakki-le mari xiibitek lakal ken xiiba gacsimtaamak meesiteenik tama mekla xayuk Raqta Sumaq elle faxxiima foocal baahoonuh, Sinaamey Yallak meesitaay sin kah Amrisaanam oobbiya! Yalli isi Amri cinaah isi taaqatak yawqe mara tirri mahaak.
Esegesi in lingua araba:
۞ يَوۡمَ يَجۡمَعُ ٱللَّهُ ٱلرُّسُلَ فَيَقُولُ مَاذَآ أُجِبۡتُمۡۖ قَالُواْ لَا عِلۡمَ لَنَآۖ إِنَّكَ أَنتَ عَلَّٰمُ ٱلۡغُيُوبِ
109.Sinaamey Yalli isi farmoytit edde kobxisaah sin ummatta maca siinil gacissee Yallih diinih ken Secten waqdi Axcuk ken essera Ayró (Qhiyaamah ayró kinnuk) cusay, kay farmoytit kaal gacisakmanu ixxigah linom mannuuy usun nek lakal Abeenim manaaxiga, diggah atu Ni-Rabbow Qellittem kee tambulleem inkih yaaxigi kinnito kaak iyyan.
Esegesi in lingua araba:
إِذۡ قَالَ ٱللَّهُ يَٰعِيسَى ٱبۡنَ مَرۡيَمَ ٱذۡكُرۡ نِعۡمَتِي عَلَيۡكَ وَعَلَىٰ وَٰلِدَتِكَ إِذۡ أَيَّدتُّكَ بِرُوحِ ٱلۡقُدُسِ تُكَلِّمُ ٱلنَّاسَ فِي ٱلۡمَهۡدِ وَكَهۡلٗاۖ وَإِذۡ عَلَّمۡتُكَ ٱلۡكِتَٰبَ وَٱلۡحِكۡمَةَ وَٱلتَّوۡرَىٰةَ وَٱلۡإِنجِيلَۖ وَإِذۡ تَخۡلُقُ مِنَ ٱلطِّينِ كَهَيۡـَٔةِ ٱلطَّيۡرِ بِإِذۡنِي فَتَنفُخُ فِيهَا فَتَكُونُ طَيۡرَۢا بِإِذۡنِيۖ وَتُبۡرِئُ ٱلۡأَكۡمَهَ وَٱلۡأَبۡرَصَ بِإِذۡنِيۖ وَإِذۡ تُخۡرِجُ ٱلۡمَوۡتَىٰ بِإِذۡنِيۖ وَإِذۡ كَفَفۡتُ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ عَنكَ إِذۡ جِئۡتَهُم بِٱلۡبَيِّنَٰتِ فَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مِنۡهُمۡ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّا سِحۡرٞ مُّبِينٞ
110. Nabiyow Sinaamah cus Yalli Qhiyaamah ayró iyya waqdi:Maryam baxa Qiisaw Yi-Niqmatay koo kee kuynah amol yani kasey Jibriilit koo maqarroyseeh Abba maleh koo gineeh kuyna teetil heen umaanek tet Saytunnoyseemil koo cateeh atu Sinaamâ luk Handuul kee casiitalih anuk yabte waqdi, kutbee kee kas edde yan yaabaay tawraat kee injiil koo barse waqdi kasey, atu kallak Haadâ weelolem Yiidinih Bicissaah ginta, tokkel ufuy teetit fuufussaah Yiidinih Haada takke waqdi kasey, intimaliy Namma inti luk Aabuke wee kee barasli Yiidinih urussaah Qaffossa waqdi kasey, Rabe mara magooqak Yiidinih tayyaaqe waqdi kasey, israa-iil xaylo atu Nabii kinnitom Nummassa Astootiy Baxxaqqa itta keenih luk temeete waqdiy koo Qidaanam faxeeniih anu ken kok waase waqdi kasey, tokkel keenik koroosite marí Qiisa neh luk yemeetem mali Baxxaqqa iyya Baab akke waytek iyyen waqdi kasey.
Esegesi in lingua araba:
وَإِذۡ أَوۡحَيۡتُ إِلَى ٱلۡحَوَارِيِّـۧنَ أَنۡ ءَامِنُواْ بِي وَبِرَسُولِي قَالُوٓاْ ءَامَنَّا وَٱشۡهَدۡ بِأَنَّنَا مُسۡلِمُونَ
111. Qiisaw Yi-Niqmatay kaamol yani kasey, Cawaariyyuun deqsitta labhah lubbittel fahmi oobise waqdi yoo nummaysaay Yi- farmoyta Nummaysa iyyaanamah, tokkel Cawaariyyuun Ni-Rabbow nanu neemenehik, diggah nanu Muslimiin kinninoomuh neh Sumaaqit iyyen.
Esegesi in lingua araba:
إِذۡ قَالَ ٱلۡحَوَارِيُّونَ يَٰعِيسَى ٱبۡنَ مَرۡيَمَ هَلۡ يَسۡتَطِيعُ رَبُّكَ أَن يُنَزِّلَ عَلَيۡنَا مَآئِدَةٗ مِّنَ ٱلسَّمَآءِۖ قَالَ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ
112. Cawaariyyuun deqsita mari Maryam baxa Qiisaw ku-Rabbi Qaraanak maaqo neh oobisam maay duuda kaak iyyen waqdi cusey, Nabii Qiisa keenil gacisak Nummah iimaanah Yallal yeemene mara tekkeenik kaak meesita keenik iyye.
Esegesi in lingua araba:
قَالُواْ نُرِيدُ أَن نَّأۡكُلَ مِنۡهَا وَتَطۡمَئِنَّ قُلُوبُنَا وَنَعۡلَمَ أَن قَدۡ صَدَقۡتَنَا وَنَكُونَ عَلَيۡهَا مِنَ ٱلشَّٰهِدِينَ
113. Cawaariyyuun deqsita mari nanu teetik Nakmeeh Ni-Lubbitte Satta edde ittaah atu Numma nel teceeh atu Nabii kinnitom Asmatah teetil Naaxigeeh, wohul Sumaaqita mara nakkem fanna kaak iyyen.
Esegesi in lingua araba:
قَالَ عِيسَى ٱبۡنُ مَرۡيَمَ ٱللَّهُمَّ رَبَّنَآ أَنزِلۡ عَلَيۡنَا مَآئِدَةٗ مِّنَ ٱلسَّمَآءِ تَكُونُ لَنَا عِيدٗا لِّأَوَّلِنَا وَءَاخِرِنَا وَءَايَةٗ مِّنكَۖ وَٱرۡزُقۡنَا وَأَنتَ خَيۡرُ ٱلرَّٰزِقِينَ
114. Maryam baxi Nabii Qiisa tamah keenik oggoleeh isi Rabbi kallacak Yallaw Ni-Rabbow Qaraanak maaqoy nee kee nek ellecabo marah Qid takkeeh kok tan Astay atu inki Rabbi kinnitooh anu ku-farmoyta kinniyoomuh Sumaq takke nel oobis, atu Rizqhi neh Acuy atu Rizqhi yacee marak kayrih yayse Rabbi kinnitok iyye.
Esegesi in lingua araba:
قَالَ ٱللَّهُ إِنِّي مُنَزِّلُهَا عَلَيۡكُمۡۖ فَمَن يَكۡفُرۡ بَعۡدُ مِنكُمۡ فَإِنِّيٓ أُعَذِّبُهُۥ عَذَابٗا لَّآ أُعَذِّبُهُۥٓ أَحَدٗا مِّنَ ٱلۡعَٰلَمِينَ
115. Yalli diggah anu tet (maaqo kinnuk) siinih oobiseyyooh, tohuk lakal siinik koroosita num, toysa diggah anu ginok num kah digaale waywaa digaalah kaa digaaleyyo iyye.
Esegesi in lingua araba:
وَإِذۡ قَالَ ٱللَّهُ يَٰعِيسَى ٱبۡنَ مَرۡيَمَ ءَأَنتَ قُلۡتَ لِلنَّاسِ ٱتَّخِذُونِي وَأُمِّيَ إِلَٰهَيۡنِ مِن دُونِ ٱللَّهِۖ قَالَ سُبۡحَٰنَكَ مَا يَكُونُ لِيٓ أَنۡ أَقُولَ مَا لَيۡسَ لِي بِحَقٍّۚ إِن كُنتُ قُلۡتُهُۥ فَقَدۡ عَلِمۡتَهُۥۚ تَعۡلَمُ مَا فِي نَفۡسِي وَلَآ أَعۡلَمُ مَا فِي نَفۡسِكَۚ إِنَّكَ أَنتَ عَلَّٰمُ ٱلۡغُيُوبِ
116. Nabiyow Sinaamah cus:Yalli Qhiyaamah ayró Maryam baxa Qiisaw Sinaamak Yallak kalah yoo kee yina Namma Yallah nee haysita ittee? Kaak iyye waqdi Nabii Qiisa Yalla Saytunnoysak: Yi-Rabbow atu Saytunnitoh anu Sinaamak cakki akke waytek, cakkik Aalle waam Axcem yoh matakkaay yok mafaxxinta, anu tamah exce yoo tekkek, toysa Nummah atu woh Aaxaguk ten, Yi-Rabbow atu Yi-Nafsih addat tanim taaxigeeh anu ku-Nafsih addat tanim maaxiga, diggah atu Qellitti ittem yaaxigi kinnito iyye.
Esegesi in lingua araba:
مَا قُلۡتُ لَهُمۡ إِلَّا مَآ أَمَرۡتَنِي بِهِۦٓ أَنِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ رَبِّي وَرَبَّكُمۡۚ وَكُنتُ عَلَيۡهِمۡ شَهِيدٗا مَّا دُمۡتُ فِيهِمۡۖ فَلَمَّا تَوَفَّيۡتَنِي كُنتَ أَنتَ ٱلرَّقِيبَ عَلَيۡهِمۡۚ وَأَنتَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ شَهِيدٌ
117. Nabii Qiisa:Yi-Rabbow atu gudduysiyyah yoo kah Amrisseemiy Yalla dibuk uqbuda usuk Yi-Rabbiiy sin Rabbi iyyaanam akke waytek keenik excem mayyu, anu ken addal Sugem fanah ken kee ken taamoomi yableeh dacrisa Numuh Suge, toysa Baaxô bagul Qumrik Sugu waah gide yoh duudusseeh nuwwuk Qaraanâ fanah fayya yoo hayte waqdi ken amol dacayrih atu Sugte, Atu Yi- Rabbow ummaanim yabaliiy yaaxigi kinnitо iyye.
Esegesi in lingua araba:
إِن تُعَذِّبۡهُمۡ فَإِنَّهُمۡ عِبَادُكَۖ وَإِن تَغۡفِرۡ لَهُمۡ فَإِنَّكَ أَنتَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ
118. Atu Yi-Rabbow ken digaale koo tekkek, toysa diggah usun ku- Naqoosa, dambi keenih cabtek, toysa diggah atu Yi-Rabbow Mayso-li Naggaara.
Esegesi in lingua araba:
قَالَ ٱللَّهُ هَٰذَا يَوۡمُ يَنفَعُ ٱلصَّٰدِقِينَ صِدۡقُهُمۡۚ لَهُمۡ جَنَّٰتٞ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَآ أَبَدٗاۖ رَّضِيَ ٱللَّهُ عَنۡهُمۡ وَرَضُواْ عَنۡهُۚ ذَٰلِكَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِيمُ
119. Yalli Qhiyaamah ayró Nabii Qiisak iyyeh:tah galtoh Ayroy taamoomii kee maxcooca как Nummatte mara Íe Numma ken tanfaqu wayta Ayro kinni, usun Jannootay weeqaytitte guba как gexxa Ion umman tet Addal waarak, Yalli usun Addunyal aben meqe taamoomit keenik leedeeh, usun meqe galtoy Yalli Akeeral keenih yeceet kaak leedeenih, too galtoy Yalli keenih yecee kaxxa Maffaafa kinni.
Esegesi in lingua araba:
لِلَّهِ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَمَا فِيهِنَّۚ وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرُۢ
120. Qaranwaa kee Baaxooy ken Nammayih Addal taniimih Reeda inkih Yalli-le, usuk ummaan iimih dudda-li kinni.
Esegesi in lingua araba:
 
Traduzione dei significati Sura: Al-Mâ’idah
Indice delle Sure Numero di pagina
 
Traduzione dei Significati del Sacro Corano - Traduzione dei significati del Nobile Corano in lingua qafár, a cura di un gruppo di studiosi, sotto la supervisione di Shaikh Mahmud Abdul-Qadir Hamza (ed. 1441 H) - Indice Traduzioni

ترجمة معاني القرآن الكريم الى اللغة العفرية، ترجمها مجموعة من العلماء برئاسة الشيخ محمود عبدالقادر حمزة. 1441هـ.

Chiudi