Traduzione dei Significati del Sacro Corano - الترجمة اللوهيا * - Indice Traduzioni


Traduzione dei significati Sura: Al ‘Imrân   Versetto:

Al-Imran (ABANDU BA INZU YA IMRAN)

الٓمٓ
Alif, Lam, Mim.
Esegesi in lingua araba:
ٱللَّهُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ٱلۡحَيُّ ٱلۡقَيُّومُ
Nyasaye, abulao nyasaye wundi owulali Ye tawe. Ni Omulamu, Omwemelesi wa koosi tsinyanga tsioosi.
Esegesi in lingua araba:
نَزَّلَ عَلَيۡكَ ٱلۡكِتَٰبَ بِٱلۡحَقِّ مُصَدِّقٗا لِّمَا بَيۡنَ يَدَيۡهِ وَأَنزَلَ ٱلتَّوۡرَىٰةَ وَٱلۡإِنجِيلَ
Yakhwishilia Eshitabu khubwatoto, eshyunga omukhono akali imbeli washio, ne yeeshia Itaurati nende Injili.
Esegesi in lingua araba:
مِن قَبۡلُ هُدٗى لِّلنَّاسِ وَأَنزَلَ ٱلۡفُرۡقَانَۗ إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ لَهُمۡ عَذَابٞ شَدِيدٞۗ وَٱللَّهُ عَزِيزٞ ذُو ٱنتِقَامٍ
Inyuma awo, fibe obulunjifu khubandu, mana niyeeshia Ifurqani (eshia okhwawukhasia). Toto balia abakhaya efimanyisio fia Nyasaye, baliba nende eshinyasio eshilulu. Ne Nyasaye niwa amaani muno, wokhurunga likhobo.
Esegesi in lingua araba:
إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَخۡفَىٰ عَلَيۡهِ شَيۡءٞ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَلَا فِي ٱلسَّمَآءِ
Toto Nyasaye sishimwifisanga shiosishiosi tawe, shibe mushialo nohomba mwikulu.
Esegesi in lingua araba:
هُوَ ٱلَّذِي يُصَوِّرُكُمۡ فِي ٱلۡأَرۡحَامِ كَيۡفَ يَشَآءُۚ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ
Ye niye ubakasinjia mutsinda tsia banyinenywe shinga yenya. Abulao Nyasaye ulali Ye tawe. Ni Owamaani, Owamachesi muno.
Esegesi in lingua araba:
هُوَ ٱلَّذِيٓ أَنزَلَ عَلَيۡكَ ٱلۡكِتَٰبَ مِنۡهُ ءَايَٰتٞ مُّحۡكَمَٰتٌ هُنَّ أُمُّ ٱلۡكِتَٰبِ وَأُخَرُ مُتَشَٰبِهَٰتٞۖ فَأَمَّا ٱلَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمۡ زَيۡغٞ فَيَتَّبِعُونَ مَا تَشَٰبَهَ مِنۡهُ ٱبۡتِغَآءَ ٱلۡفِتۡنَةِ وَٱبۡتِغَآءَ تَأۡوِيلِهِۦۖ وَمَا يَعۡلَمُ تَأۡوِيلَهُۥٓ إِلَّا ٱللَّهُۗ وَٱلرَّٰسِخُونَ فِي ٱلۡعِلۡمِ يَقُولُونَ ءَامَنَّا بِهِۦ كُلّٞ مِّنۡ عِندِ رَبِّنَاۗ وَمَا يَذَّكَّرُ إِلَّآ أُوْلُواْ ٱلۡأَلۡبَٰبِ
Ye niye owakhwishilia Eshitabu shino, shilimwo tsinyaali tsili habulafu muno (muhkamat). Etsio nitsio eshisina shia Eshitabu shino. Ne etsindi (tsilimwo) shitsili habulafu tawe. Kho, balia ba emioyo chiabu chilimwo obukori baloondanga tsilia etsilali habulafu mutsio tawe; khulwokhukhaaba inzoka, nende okhukhaaba okhutsiinoosia obubii. Ne abulao umanyile okhwinoosia khwatsio halali Nyasaye tawe. Ne balia bali nende obumanyi obusiro, baboolanga mbu, "Khwatsisuubila, tsioosi tsirula khu Nyasaye wefu Omulesi." Ne shibetsulilanga kano tawe halali balia abamachesi.
Esegesi in lingua araba:
رَبَّنَا لَا تُزِغۡ قُلُوبَنَا بَعۡدَ إِذۡ هَدَيۡتَنَا وَهَبۡ لَنَا مِن لَّدُنكَ رَحۡمَةًۚ إِنَّكَ أَنتَ ٱلۡوَهَّابُ
(Nabo baboolanga mbu), ‘‘Nyasaye wefu Omulesi, olakosia emioyo chiefu nomalile okhukhulunjisia tawe, ne okhuwe tsimbabaasi tsirula ewuwo. Toto newe Omuwani muno.
Esegesi in lingua araba:
رَبَّنَآ إِنَّكَ جَامِعُ ٱلنَّاسِ لِيَوۡمٖ لَّا رَيۡبَ فِيهِۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُخۡلِفُ ٱلۡمِيعَادَ
Nyasaye wefu Omulesi, Ewe newe ulikhung’asia Abandu khuyinyanga yibula obukanakani mwo. Toto Nyasaye shafunakanga indakano tawe.”
Esegesi in lingua araba:
إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَن تُغۡنِيَ عَنۡهُمۡ أَمۡوَٰلُهُمۡ وَلَآ أَوۡلَٰدُهُم مِّنَ ٱللَّهِ شَيۡـٔٗاۖ وَأُوْلَٰٓئِكَ هُمۡ وَقُودُ ٱلنَّارِ
Toto balia bakhaya, emiandu chiabu nohomba abana babu shifilibakhoonya shiosishiosi imbeli wa Nyasaye tawe. Ne abo nibo tsikhwi tsia Omulilo.
Esegesi in lingua araba:
كَدَأۡبِ ءَالِ فِرۡعَوۡنَ وَٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡۚ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَا فَأَخَذَهُمُ ٱللَّهُ بِذُنُوبِهِمۡۗ وَٱللَّهُ شَدِيدُ ٱلۡعِقَابِ
Shinga imero ya Abandu ba Firauni nende balia bali imbeli wabu, bakatsula efimanyisio fiefu, mana Nyasaye nabatiila khumabii kabu. Ne Nyasaye ni weshinyasio eshilulu.
Esegesi in lingua araba:
قُل لِّلَّذِينَ كَفَرُواْ سَتُغۡلَبُونَ وَتُحۡشَرُونَ إِلَىٰ جَهَنَّمَۖ وَبِئۡسَ ٱلۡمِهَادُ
Boolela Abakhayi mbu, “Hambi hano mulashilwa, ne mulakhung’asibwa murebwe mumulilo (Jahanam), ne awo ni abundu ambii muno wookhuwulushila.”
Esegesi in lingua araba:
قَدۡ كَانَ لَكُمۡ ءَايَةٞ فِي فِئَتَيۡنِ ٱلۡتَقَتَاۖ فِئَةٞ تُقَٰتِلُ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ وَأُخۡرَىٰ كَافِرَةٞ يَرَوۡنَهُم مِّثۡلَيۡهِمۡ رَأۡيَ ٱلۡعَيۡنِۚ وَٱللَّهُ يُؤَيِّدُ بِنَصۡرِهِۦ مَن يَشَآءُۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَعِبۡرَةٗ لِّأُوْلِي ٱلۡأَبۡصَٰرِ
Toto mwali nende eshimanyisio mumikanda chibili chiabukanana (okhulwaana). Omukanda mulala nikulwananga khunjila ya Nyasaye, ne okundi kwa Abakhayi. (Abasuubila) nibabalolanga (Abakhayi) mbu naabanji muno okhushila bo okhuula khabili, khukhulola butswa khwetsimoni. Ne Nyasaye yonganga omukhono khubuhabini bubwe ulia owayenya. Toto mukano kalimwo ameeko khubandu betsimoni.
Esegesi in lingua araba:
زُيِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ ٱلشَّهَوَٰتِ مِنَ ٱلنِّسَآءِ وَٱلۡبَنِينَ وَٱلۡقَنَٰطِيرِ ٱلۡمُقَنطَرَةِ مِنَ ٱلذَّهَبِ وَٱلۡفِضَّةِ وَٱلۡخَيۡلِ ٱلۡمُسَوَّمَةِ وَٱلۡأَنۡعَٰمِ وَٱلۡحَرۡثِۗ ذَٰلِكَ مَتَٰعُ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَاۖ وَٱللَّهُ عِندَهُۥ حُسۡنُ ٱلۡمَـَٔابِ
Abandu baronelwa okhuchama ebikombungwa shinga abakhasi, nende abana abasiani, nende amabunjikho ka idhahabu nende ifedha, nende tsifarasi nende emiruko, nende tsindalo. Oko ni omwikhoyo kwa obulamu bwokhushialo. Ne Nyasaye ali nende wokhukalukha andayi muno.
Esegesi in lingua araba:
۞ قُلۡ أَؤُنَبِّئُكُم بِخَيۡرٖ مِّن ذَٰلِكُمۡۖ لِلَّذِينَ ٱتَّقَوۡاْ عِندَ رَبِّهِمۡ جَنَّٰتٞ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَا وَأَزۡوَٰجٞ مُّطَهَّرَةٞ وَرِضۡوَٰنٞ مِّنَ ٱللَّهِۗ وَٱللَّهُ بَصِيرُۢ بِٱلۡعِبَادِ
Boola mbu: Ebabolelekhwo amalayi okhushila ako? Khubaria Nyasaye bali nende emikunda chomwikulu ewa Nyasaye wabu Omulesi, echiburangamwo emialo. Balimenyamwo tsinyanga tsioosi, nende abakhaye abatswenulwa, ne bali nende obuchami bwa Nyasaye, ne Nyasaye alolanga muno Abasumba bebe.
Esegesi in lingua araba:
ٱلَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَآ إِنَّنَآ ءَامَنَّا فَٱغۡفِرۡ لَنَا ذُنُوبَنَا وَقِنَا عَذَابَ ٱلنَّارِ
Balia baboolanga mbu, 'Nyasaye wefu Omulesi, efwe khwasuubila, kho khuleshele ebionono biefu ne okhuliinde okhurulana nende eshinyasio shiomulilo.'
Esegesi in lingua araba:
ٱلصَّٰبِرِينَ وَٱلصَّٰدِقِينَ وَٱلۡقَٰنِتِينَ وَٱلۡمُنفِقِينَ وَٱلۡمُسۡتَغۡفِرِينَ بِٱلۡأَسۡحَارِ
Abefwilanga, ababoolanga obwatoto, abehotselefu, abarusinjia eshihanwa nende basabanga eshileshelo mumabwibwi.
Esegesi in lingua araba:
شَهِدَ ٱللَّهُ أَنَّهُۥ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ وَٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ وَأُوْلُواْ ٱلۡعِلۡمِ قَآئِمَۢا بِٱلۡقِسۡطِۚ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ
Nyasaye yarusia obuloli mbu abulao Nyasaye wundi ulali ye tawe, nende Abamalaika nende Abasomi, niye wemeele obwatoto, abulao Nyasaye wundi halaliye, Owamani, Owamachesi muno.
Esegesi in lingua araba:
إِنَّ ٱلدِّينَ عِندَ ٱللَّهِ ٱلۡإِسۡلَٰمُۗ وَمَا ٱخۡتَلَفَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ إِلَّا مِنۢ بَعۡدِ مَا جَآءَهُمُ ٱلۡعِلۡمُ بَغۡيَۢا بَيۡنَهُمۡۗ وَمَن يَكۡفُرۡ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ فَإِنَّ ٱللَّهَ سَرِيعُ ٱلۡحِسَابِ
Toto idini imbeli wa Nyasaye ni yobwisilamu. Ne balia bahebwa Eshitabu shibakabukhanamwo tawe halali obumanyi nibwakhamala okhubetsela, nende shichila ishinda yali hakari wabu, Ne ukhaya ebimanyisio bia Nyasaye, ne toto Nyasaye ni Omwangu wokhubala.
Esegesi in lingua araba:
فَإِنۡ حَآجُّوكَ فَقُلۡ أَسۡلَمۡتُ وَجۡهِيَ لِلَّهِ وَمَنِ ٱتَّبَعَنِۗ وَقُل لِّلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ وَٱلۡأُمِّيِّـۧنَ ءَأَسۡلَمۡتُمۡۚ فَإِنۡ أَسۡلَمُواْ فَقَدِ ٱهۡتَدَواْۖ وَّإِن تَوَلَّوۡاْ فَإِنَّمَا عَلَيۡكَ ٱلۡبَلَٰغُۗ وَٱللَّهُ بَصِيرُۢ بِٱلۡعِبَادِ
Ne nibakhuyingasia, boola mbu, “Esie eleenjiye obweni bwanje khu Nyasaye, nende balia abanonda.’’ Ne boolela balia bahebwa Eshitabu nende timbiti mbu, “Musilime?” Kho, nibasilime, awo mana bamalile okhulunjikha. Ne nibakhaya, ewe olisa wokhusia oburume. Ne Nyasaye alolanga muno Abasumba bebe.
Esegesi in lingua araba:
إِنَّ ٱلَّذِينَ يَكۡفُرُونَ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَيَقۡتُلُونَ ٱلنَّبِيِّـۧنَ بِغَيۡرِ حَقّٖ وَيَقۡتُلُونَ ٱلَّذِينَ يَأۡمُرُونَ بِٱلۡقِسۡطِ مِنَ ٱلنَّاسِ فَبَشِّرۡهُم بِعَذَابٍ أَلِيمٍ
Toto balia bakhayanga ebimanyisio bia Nyasaye, mana nibera Abarumwa ebilali khunjila yobwatoto, ne nibera Abandu bachelelanga Abandu okhukhola amalayi, toto basuubisie eshinyasio eshilulu.
Esegesi in lingua araba:
أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ حَبِطَتۡ أَعۡمَٰلُهُمۡ فِي ٱلدُّنۡيَا وَٱلۡأٓخِرَةِ وَمَا لَهُم مِّن نَّٰصِرِينَ
Abo nibo bebikhole biabu biabiya khushialo nende mwikulu, nabo shibalinyoola bokhubahabina tawe.
Esegesi in lingua araba:
أَلَمۡ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ أُوتُواْ نَصِيبٗا مِّنَ ٱلۡكِتَٰبِ يُدۡعَوۡنَ إِلَىٰ كِتَٰبِ ٱللَّهِ لِيَحۡكُمَ بَيۡنَهُمۡ ثُمَّ يَتَوَلَّىٰ فَرِيقٞ مِّنۡهُمۡ وَهُم مُّعۡرِضُونَ
Sholola balia bahebwa elubeka lwa Eshitabu, balangungwa okhushitsila Eshitabu shia Nyasaye khushinyoole okhubabusilia eshina hakari wabu, ne omukanda mubo kwirukhanga nikushikhayile.
Esegesi in lingua araba:
ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمۡ قَالُواْ لَن تَمَسَّنَا ٱلنَّارُ إِلَّآ أَيَّامٗا مَّعۡدُودَٰتٖۖ وَغَرَّهُمۡ فِي دِينِهِم مَّا كَانُواْ يَفۡتَرُونَ
Endio nilwokhubeela baboola mbu, “Omulilo shikulikhutilakhwo tawe halali tsinyanga tsinditi butswa.” Mana nikabakatia mudini yabu amakhuwa akabeene bachikhanga.
Esegesi in lingua araba:
فَكَيۡفَ إِذَا جَمَعۡنَٰهُمۡ لِيَوۡمٖ لَّا رَيۡبَ فِيهِ وَوُفِّيَتۡ كُلُّ نَفۡسٖ مَّا كَسَبَتۡ وَهُمۡ لَا يُظۡلَمُونَ
Ne kaliba karie olwa khulibakhung’asia khulwa inyanga ibulamwo obukanakani, mana buli Omundu alirungwa shingala yakholanga, ne shibalikholelwa obubii tawe.
Esegesi in lingua araba:
قُلِ ٱللَّهُمَّ مَٰلِكَ ٱلۡمُلۡكِ تُؤۡتِي ٱلۡمُلۡكَ مَن تَشَآءُ وَتَنزِعُ ٱلۡمُلۡكَ مِمَّن تَشَآءُ وَتُعِزُّ مَن تَشَآءُ وَتُذِلُّ مَن تَشَآءُۖ بِيَدِكَ ٱلۡخَيۡرُۖ إِنَّكَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
Boola mbu, “Ewe Nyasaye, mwene obwami bwoosi, ohelesinjia obwami wawenya, ne onulanga obwami owawenya, ne onininjia owawenya ne wishinjia owawenya, tsimbabaasi tsioosi tsili mumukhono kukwo, toto ewe oli omunyali muno wabuli eshindu.
Esegesi in lingua araba:
تُولِجُ ٱلَّيۡلَ فِي ٱلنَّهَارِ وَتُولِجُ ٱلنَّهَارَ فِي ٱلَّيۡلِۖ وَتُخۡرِجُ ٱلۡحَيَّ مِنَ ٱلۡمَيِّتِ وَتُخۡرِجُ ٱلۡمَيِّتَ مِنَ ٱلۡحَيِّۖ وَتَرۡزُقُ مَن تَشَآءُ بِغَيۡرِ حِسَابٖ
Ewe winjisinjia eshilo mushitere, ne winjisinjia eshitere mushilo, ne orusinjia omulamu okhurulana khumufu, ne orusinjia omufuu okhurulana khu uli omulamu. Ne okabilanga wawenya okhubura eshichelo."
Esegesi in lingua araba:
لَّا يَتَّخِذِ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ ٱلۡكَٰفِرِينَ أَوۡلِيَآءَ مِن دُونِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَۖ وَمَن يَفۡعَلۡ ذَٰلِكَ فَلَيۡسَ مِنَ ٱللَّهِ فِي شَيۡءٍ إِلَّآ أَن تَتَّقُواْ مِنۡهُمۡ تُقَىٰةٗۗ وَيُحَذِّرُكُمُ ٱللَّهُ نَفۡسَهُۥۗ وَإِلَى ٱللَّهِ ٱلۡمَصِيرُ
Abasuubili balakhola abakhayi okhuba abahelwa babu nibalekha abasuubili tawe. Ne ukhola ario, shaliba nende shiosishiosi imbeli wa Nyasaye tawe, halali nibili khulwa okhwilinda okhurulana nende obusuku bwabu. Ne Nyasaye abekanyilisilinjia ninaye. Ne ewa Nyasaye sa niwa amakalushilo.
Esegesi in lingua araba:
قُلۡ إِن تُخۡفُواْ مَا فِي صُدُورِكُمۡ أَوۡ تُبۡدُوهُ يَعۡلَمۡهُ ٱللَّهُۗ وَيَعۡلَمُ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِۗ وَٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
Boola mbu, "Nimufisa kali mumioyo chienyu, nohomba nimukara habulafu, Nyasaye akamanyile, ne amanyile koosi kali mwikulu nende mushialo. Ne Nyasaye nomunyali muno wabuli eshindu."
Esegesi in lingua araba:
يَوۡمَ تَجِدُ كُلُّ نَفۡسٖ مَّا عَمِلَتۡ مِنۡ خَيۡرٖ مُّحۡضَرٗا وَمَا عَمِلَتۡ مِن سُوٓءٖ تَوَدُّ لَوۡ أَنَّ بَيۡنَهَا وَبَيۡنَهُۥٓ أَمَدَۢا بَعِيدٗاۗ وَيُحَذِّرُكُمُ ٱللَّهُ نَفۡسَهُۥۗ وَٱللَّهُ رَءُوفُۢ بِٱلۡعِبَادِ
Inyanga yabuli Omundu alinyoola koosi amalayi kayakhola nikarererwe imbeli wuwe, nende koosi amabii kayakhola. Omundu aliikomba okhuba ehale nende amabii kayakhola. Ne Nyasaye abekanyilisilinjia ninaye. Ne Nyasaye ni Omuholo khubasumba bebe.
Esegesi in lingua araba:
قُلۡ إِن كُنتُمۡ تُحِبُّونَ ٱللَّهَ فَٱتَّبِعُونِي يُحۡبِبۡكُمُ ٱللَّهُ وَيَغۡفِرۡ لَكُمۡ ذُنُوبَكُمۡۚ وَٱللَّهُ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
Boola mbu, “Nimuli mbu mwayanza Nyasaye, nekhanonde esie, Nyasaye alabachama ne yetsa okhubaleshela tsimbii tsienyu, ne Nyasaye ni Omulesheli muno, Owobukoosia.”
Esegesi in lingua araba:
قُلۡ أَطِيعُواْ ٱللَّهَ وَٱلرَّسُولَۖ فَإِن تَوَلَّوۡاْ فَإِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ ٱلۡكَٰفِرِينَ
Boola mbu, “Loonde aka Nyasaye nende Omurumwa.” Ne nibafutara, manya mbu toto Nyasaye shiyachama abakhayi tawe.
Esegesi in lingua araba:
۞ إِنَّ ٱللَّهَ ٱصۡطَفَىٰٓ ءَادَمَ وَنُوحٗا وَءَالَ إِبۡرَٰهِيمَ وَءَالَ عِمۡرَٰنَ عَلَى ٱلۡعَٰلَمِينَ
Toto Nyasaye yalobola Adam, nende Nuh, nende olwibulo lwa Ibrahim nende olwibulo lwa Imran okhushila Abandu boosi.
Esegesi in lingua araba:
ذُرِّيَّةَۢ بَعۡضُهَا مِنۢ بَعۡضٖۗ وَٱللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ
Ni abebulane abeene khubeene, ne Nyasaye ni Omuwulili muno, Omumanyi muno.
Esegesi in lingua araba:
إِذۡ قَالَتِ ٱمۡرَأَتُ عِمۡرَٰنَ رَبِّ إِنِّي نَذَرۡتُ لَكَ مَا فِي بَطۡنِي مُحَرَّرٗا فَتَقَبَّلۡ مِنِّيٓۖ إِنَّكَ أَنتَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡعَلِيمُ
Olwa omukhaye wa Imran yaboola mbu, “Nyasaye wanje Omulesi, toto esie ekhulachile mumwoyo kwanje shili munda mwanje nishirula mbu shibe eshiishio sa. Kho, fuchilila okhurula khwisie. Toto ewe newe Omuwulili muno, Omumanyi muno.”
Esegesi in lingua araba:
فَلَمَّا وَضَعَتۡهَا قَالَتۡ رَبِّ إِنِّي وَضَعۡتُهَآ أُنثَىٰ وَٱللَّهُ أَعۡلَمُ بِمَا وَضَعَتۡ وَلَيۡسَ ٱلذَّكَرُ كَٱلۡأُنثَىٰۖ وَإِنِّي سَمَّيۡتُهَا مَرۡيَمَ وَإِنِّيٓ أُعِيذُهَا بِكَ وَذُرِّيَّتَهَا مِنَ ٱلشَّيۡطَٰنِ ٱلرَّجِيمِ
Mana shingala yebula, yaboola mbu, “Nyasaye wanje Omulesi, esie toto ndibule weshikhaana - ne Nyasaye amanyile muno shiayebula - ne weshisiaani shali shinga oweshikhaana tawe. Ne esie toto emukulishe mbu Mariamu. Ne toto esie emushinga khwiwe, nende olwibulo lulwe, obaliinde okhurulana nende Shetani owatsubwa."
Esegesi in lingua araba:
فَتَقَبَّلَهَا رَبُّهَا بِقَبُولٍ حَسَنٖ وَأَنۢبَتَهَا نَبَاتًا حَسَنٗا وَكَفَّلَهَا زَكَرِيَّاۖ كُلَّمَا دَخَلَ عَلَيۡهَا زَكَرِيَّا ٱلۡمِحۡرَابَ وَجَدَ عِندَهَا رِزۡقٗاۖ قَالَ يَٰمَرۡيَمُ أَنَّىٰ لَكِ هَٰذَاۖ قَالَتۡ هُوَ مِنۡ عِندِ ٱللَّهِۖ إِنَّ ٱللَّهَ يَرۡزُقُ مَن يَشَآءُ بِغَيۡرِ حِسَابٍ
Mana Nyasaye wuwe Omulesi namufuchilila okhufuchilila okhulayi, ne namukhusia okhukhusia okhulayi, ne Zakaria naba omuliindi wuwe. Buli olwa Zakaria yenjilanga mushikoro shiaye, yamunyoolanga nebiakhulia. Kho namureeba mbu, “Ewe Mariam, bino orusiye hena?” Mariamu naboola mbu, “Bino birula khu Nyasaye, toto Nyasaye akabilanga owayenya okhubura eshichelo.”
Esegesi in lingua araba:
هُنَالِكَ دَعَا زَكَرِيَّا رَبَّهُۥۖ قَالَ رَبِّ هَبۡ لِي مِن لَّدُنكَ ذُرِّيَّةٗ طَيِّبَةًۖ إِنَّكَ سَمِيعُ ٱلدُّعَآءِ
Awo Zakaria yasaba Nyasaye wuwe Omulesi, naboola mbu, “Nyasaye wanje Omulesi, umbe okhurula khwiwe olwibulo olulayi. Toto newe uwulilanga muno amasayo.”
Esegesi in lingua araba:
فَنَادَتۡهُ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ وَهُوَ قَآئِمٞ يُصَلِّي فِي ٱلۡمِحۡرَابِ أَنَّ ٱللَّهَ يُبَشِّرُكَ بِيَحۡيَىٰ مُصَدِّقَۢا بِكَلِمَةٖ مِّنَ ٱللَّهِ وَسَيِّدٗا وَحَصُورٗا وَنَبِيّٗا مِّنَ ٱلصَّٰلِحِينَ
Olwa yali niyemele nalamanga Mushikoro shishie, Malaika namulanga, “Toto Nyasaye akhusubisia mbu olebula Omwana ulangwa mbu Yahya, witsa okhutinyilisia likhuwa lirula khu Nyasaye, ne ni Omwaami Omushisila, Omunabii uli mubandu abalayi.”
Esegesi in lingua araba:
قَالَ رَبِّ أَنَّىٰ يَكُونُ لِي غُلَٰمٞ وَقَدۡ بَلَغَنِيَ ٱلۡكِبَرُ وَٱمۡرَأَتِي عَاقِرٞۖ قَالَ كَذَٰلِكَ ٱللَّهُ يَفۡعَلُ مَا يَشَآءُ
Naboola mbu, “Nyasaye wanje Omulesi, ndakhanyoola endie omwana nemalile okhukofula endi, ne omukhaye wanje uno ni omukuumba?” Naboola mbu, “Nilwa kali kario, Nyasaye akholanga shiayenya.”
Esegesi in lingua araba:
قَالَ رَبِّ ٱجۡعَل لِّيٓ ءَايَةٗۖ قَالَ ءَايَتُكَ أَلَّا تُكَلِّمَ ٱلنَّاسَ ثَلَٰثَةَ أَيَّامٍ إِلَّا رَمۡزٗاۗ وَٱذۡكُر رَّبَّكَ كَثِيرٗا وَسَبِّحۡ بِٱلۡعَشِيِّ وَٱلۡإِبۡكَٰرِ
Naboola mbu, “Nyasaye wanje Omulesi, mbelesia eshimanyisio.” Naboola mbu, “Eshimanyisio shishio ne mbu sholalomaloma nende Abandu khutsinyanga tsitaru tawe halali okhuchela sa khwonyene. Ne orumbule Nyasaye wuwo Omulesi mubuunji, ne omutswenule ingoloobe nende mumabwibwi.”
Esegesi in lingua araba:
وَإِذۡ قَالَتِ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ يَٰمَرۡيَمُ إِنَّ ٱللَّهَ ٱصۡطَفَىٰكِ وَطَهَّرَكِ وَٱصۡطَفَىٰكِ عَلَىٰ نِسَآءِ ٱلۡعَٰلَمِينَ
Ne olwa Malaika yaboola mbu, “Ewe Mariam! Toto Nyasaye akhwawule mana nakhutswenula, ne nakhuwa oluyali okhushila abakhasi boosi bokhushialo.
Esegesi in lingua araba:
يَٰمَرۡيَمُ ٱقۡنُتِي لِرَبِّكِ وَٱسۡجُدِي وَٱرۡكَعِي مَعَ ٱلرَّٰكِعِينَ
Ewe Mariam, wihotselesilie Nyasaye wuwo Omulesi, ne osujudile Nyasaye wuwo ne winame (okhukhola rukuu) halala nende bamwinamilanga."
Esegesi in lingua araba:
ذَٰلِكَ مِنۡ أَنۢبَآءِ ٱلۡغَيۡبِ نُوحِيهِ إِلَيۡكَۚ وَمَا كُنتَ لَدَيۡهِمۡ إِذۡ يُلۡقُونَ أَقۡلَٰمَهُمۡ أَيُّهُمۡ يَكۡفُلُ مَرۡيَمَ وَمَا كُنتَ لَدَيۡهِمۡ إِذۡ يَخۡتَصِمُونَ
Kano ni amacheni akefisa akakhukhufimbulilanga, ne ewe shiwali ninabo tawe olwa basukunanga tsikalamu tsiabu mbu ni wina mubo witsa okhulela Mariamu, ne shiwali nabo olwabo baingananga tawe.
Esegesi in lingua araba:
إِذۡ قَالَتِ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ يَٰمَرۡيَمُ إِنَّ ٱللَّهَ يُبَشِّرُكِ بِكَلِمَةٖ مِّنۡهُ ٱسۡمُهُ ٱلۡمَسِيحُ عِيسَى ٱبۡنُ مَرۡيَمَ وَجِيهٗا فِي ٱلدُّنۡيَا وَٱلۡأٓخِرَةِ وَمِنَ ٱلۡمُقَرَّبِينَ
Olwa Malaika yaboola mbu, “Ewe Mariamu, toto Nyasaye akhwesinjia akomwikhoyo mbu olanyoola Omwana khulikhuwa lirula ewuwe, elira lilie ni Omubakhwa Isa omwana wa Mariamu (Yesu). Oweshiribwa khushialo nende mwikulu, ne ali mubarebwa hambi nende Nyasaye.
Esegesi in lingua araba:
وَيُكَلِّمُ ٱلنَّاسَ فِي ٱلۡمَهۡدِ وَكَهۡلٗا وَمِنَ ٱلصَّٰلِحِينَ
Naye alilomalomia abandu nashili indaana ilelwa nende nali omukhoongo, ne aliba mubandu abalayi."
Esegesi in lingua araba:
قَالَتۡ رَبِّ أَنَّىٰ يَكُونُ لِي وَلَدٞ وَلَمۡ يَمۡسَسۡنِي بَشَرٞۖ قَالَ كَذَٰلِكِ ٱللَّهُ يَخۡلُقُ مَا يَشَآءُۚ إِذَا قَضَىٰٓ أَمۡرٗا فَإِنَّمَا يَقُولُ لَهُۥ كُن فَيَكُونُ
Mariam naboola mbu, “Nyasaye wanje Omulesi, ndakhanyoola endie omwana ne omundu ashili okhundilakhwo?” Nyasaye naboola mbu, “Nilwa kali endio, Nyasaye alonganga shiayenya. Nabusia likhuwa, toto alibolelanga butswa mbu, 'Ba!' Niliba.
Esegesi in lingua araba:
وَيُعَلِّمُهُ ٱلۡكِتَٰبَ وَٱلۡحِكۡمَةَ وَٱلتَّوۡرَىٰةَ وَٱلۡإِنجِيلَ
Ne (Nyasaye) yetsa okhumwechesia okhuhandika nende amachesi, nende Itaurati nende Injili.
Esegesi in lingua araba:
وَرَسُولًا إِلَىٰ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ أَنِّي قَدۡ جِئۡتُكُم بِـَٔايَةٖ مِّن رَّبِّكُمۡ أَنِّيٓ أَخۡلُقُ لَكُم مِّنَ ٱلطِّينِ كَهَيۡـَٔةِ ٱلطَّيۡرِ فَأَنفُخُ فِيهِ فَيَكُونُ طَيۡرَۢا بِإِذۡنِ ٱللَّهِۖ وَأُبۡرِئُ ٱلۡأَكۡمَهَ وَٱلۡأَبۡرَصَ وَأُحۡيِ ٱلۡمَوۡتَىٰ بِإِذۡنِ ٱللَّهِۖ وَأُنَبِّئُكُم بِمَا تَأۡكُلُونَ وَمَا تَدَّخِرُونَ فِي بُيُوتِكُمۡۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗ لَّكُمۡ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ
Ne ni Omurumwa khubaana ba Israili, ababoolele mbu, 'Esie toto ebetseele nende eshimanyisio okhurula khu Nyasaye wenyu Omulesi, mbu enyala okhubalonjela okhurula khuliloba eshifwanani shieliyoni, mana efuremwo emiuya, ne libe liyoni khu bunyali bwa Nyasaye. Ne nditsa okhuhonia abawofu nende abamachele, ne ndalalamusia abafu khubunyali bwa Nyasaye. Ne ndalababoolela shiamulia nende shiamubikha mutsinzu tsienyu. Toto mukano shilimwo eshimanyisio khwinywe nimuli mbu mwasuubila.
Esegesi in lingua araba:
وَمُصَدِّقٗا لِّمَا بَيۡنَ يَدَيَّ مِنَ ٱلتَّوۡرَىٰةِ وَلِأُحِلَّ لَكُم بَعۡضَ ٱلَّذِي حُرِّمَ عَلَيۡكُمۡۚ وَجِئۡتُكُم بِـَٔايَةٖ مِّن رَّبِّكُمۡ فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ
Ne endinyisia kali inyuma wanje mu Taurati, ne ebasubule ebindu bindi biamwali nimwekalilwa, ne ebetsele nende ebimanyisio okhurula khu Nyasaye wenyu Omulesi, kho rie Nyasaye wenyu ne muloonde shiebaboolela.
Esegesi in lingua araba:
إِنَّ ٱللَّهَ رَبِّي وَرَبُّكُمۡ فَٱعۡبُدُوهُۚ هَٰذَا صِرَٰطٞ مُّسۡتَقِيمٞ
Toto Nyasaye ni Omulesi wanje ne ni Omulesi wenyu, kho mumulaame, ino ni injila ingololofu.'"
Esegesi in lingua araba:
۞ فَلَمَّآ أَحَسَّ عِيسَىٰ مِنۡهُمُ ٱلۡكُفۡرَ قَالَ مَنۡ أَنصَارِيٓ إِلَى ٱللَّهِۖ قَالَ ٱلۡحَوَارِيُّونَ نَحۡنُ أَنصَارُ ٱللَّهِ ءَامَنَّا بِٱللَّهِ وَٱشۡهَدۡ بِأَنَّا مُسۡلِمُونَ
Isa ngala yalola obukhayi nibuliho hakari wabu, yaboola mbu, “Ni wina omukhoonyi wanje khu Nyasaye?” Abechi bebe nibaboola mbu, “Efwe khuli abakhoonyibo khu Nyasaye, khusuubile Nyasaye, ne ba omuloli mbu efwe khuli Abasalamu.
Esegesi in lingua araba:
رَبَّنَآ ءَامَنَّا بِمَآ أَنزَلۡتَ وَٱتَّبَعۡنَا ٱلرَّسُولَ فَٱكۡتُبۡنَا مَعَ ٱلشَّٰهِدِينَ
Nyasaye wefu Omulesi, khusuubile akaweshia, ne khuloondele – injila - ya Omurumwa, kho khuhandiche halala nende abaloli."
Esegesi in lingua araba:
وَمَكَرُواْ وَمَكَرَ ٱللَّهُۖ وَٱللَّهُ خَيۡرُ ٱلۡمَٰكِرِينَ
Abakhayi nibatuta, naye Nyasaye napanga, ne Nyasaye niye Omupanji umalayo.
Esegesi in lingua araba:
إِذۡ قَالَ ٱللَّهُ يَٰعِيسَىٰٓ إِنِّي مُتَوَفِّيكَ وَرَافِعُكَ إِلَيَّ وَمُطَهِّرُكَ مِنَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَجَاعِلُ ٱلَّذِينَ ٱتَّبَعُوكَ فَوۡقَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِۖ ثُمَّ إِلَيَّ مَرۡجِعُكُمۡ فَأَحۡكُمُ بَيۡنَكُمۡ فِيمَا كُنتُمۡ فِيهِ تَخۡتَلِفُونَ
Olwa Nyasaye yaboola mbu, “Ewe Isa, esie nditsa okhukhubukula, ne nditsa okhukhukalusia ewanje, ne nditsa okhukhuliinda okhurulana nende Abakhayi abo, ne nditsa okhura balia bakhuloonda hekulu wabalia bakhukhaya okhula Inyanga ya Indukho. Ne amakalushilo kenyu kaliba khwisie, mana ndilibabusilia eshina mukalia kamwakabukhanangamwo.
Esegesi in lingua araba:
فَأَمَّا ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ فَأُعَذِّبُهُمۡ عَذَابٗا شَدِيدٗا فِي ٱلدُّنۡيَا وَٱلۡأٓخِرَةِ وَمَا لَهُم مِّن نَّٰصِرِينَ
Kho balia bakhaya, abo ndilibahelesia eshinyasio eshilulu mushialo nende mwikulu, ne shibalinyoola ababahabina tawe.
Esegesi in lingua araba:
وَأَمَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ فَيُوَفِّيهِمۡ أُجُورَهُمۡۗ وَٱللَّهُ لَا يُحِبُّ ٱلظَّٰلِمِينَ
Ne balia basuubila mana nibakhola amalayi, (Nyasaye) alibarunga omurungo kwabu omulaamba, ne Nyasaye shiyachama abamabii tawe."
Esegesi in lingua araba:
ذَٰلِكَ نَتۡلُوهُ عَلَيۡكَ مِنَ ٱلۡأٓيَٰتِ وَٱلذِّكۡرِ ٱلۡحَكِيمِ
Kakhukhusomelanga kano ni ebimanyisio nende obwitsulisio obwa amachesi muno.
Esegesi in lingua araba:
إِنَّ مَثَلَ عِيسَىٰ عِندَ ٱللَّهِ كَمَثَلِ ءَادَمَۖ خَلَقَهُۥ مِن تُرَابٖ ثُمَّ قَالَ لَهُۥ كُن فَيَكُونُ
Toto okhuchelasibwa khwa Isa ewa Nyasaye khuli shinga okhuchelasibwa khwa Adam, yamulonga okhurula khwiloba mana namuboolela mbu, "Ba!" Mana naye naaba.
Esegesi in lingua araba:
ٱلۡحَقُّ مِن رَّبِّكَ فَلَا تَكُن مِّنَ ٱلۡمُمۡتَرِينَ
Buno ni obwatoto okhurula khu Nyasaye wuwo omulesi, kho olaba mubalia bakholanga tsinganakani tawe.
Esegesi in lingua araba:
فَمَنۡ حَآجَّكَ فِيهِ مِنۢ بَعۡدِ مَا جَآءَكَ مِنَ ٱلۡعِلۡمِ فَقُلۡ تَعَالَوۡاْ نَدۡعُ أَبۡنَآءَنَا وَأَبۡنَآءَكُمۡ وَنِسَآءَنَا وَنِسَآءَكُمۡ وَأَنفُسَنَا وَأَنفُسَكُمۡ ثُمَّ نَبۡتَهِلۡ فَنَجۡعَل لَّعۡنَتَ ٱللَّهِ عَلَى ٱلۡكَٰذِبِينَ
Ne ulia ulakhuyingasia mukano obumanyi buno nibumalile okhukhuulila, boola mbu, “Itse khulaange abana befu nende abana benyu, abakhasi befu nende abakhasi benyu, nende efwe abeene nende enywe abeene, mana khusabe mubwihotselefu nikhwenya eshilaamo shia Nyasaye shishile ababeyi.”
Esegesi in lingua araba:
إِنَّ هَٰذَا لَهُوَ ٱلۡقَصَصُ ٱلۡحَقُّۚ وَمَا مِنۡ إِلَٰهٍ إِلَّا ٱللَّهُۚ وَإِنَّ ٱللَّهَ لَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ
Toto kano niko amakhuwa katoto. Ne abulaho nyasaye wundi owulali Nyasaye tawe. Ne toto Nyasaye niye Owamaani, Owamachesi muno.
Esegesi in lingua araba:
فَإِن تَوَلَّوۡاْ فَإِنَّ ٱللَّهَ عَلِيمُۢ بِٱلۡمُفۡسِدِينَ
Ne nibafutara, manya mbu toto Nyasaye yamanya muno abonooni.
Esegesi in lingua araba:
قُلۡ يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ تَعَالَوۡاْ إِلَىٰ كَلِمَةٖ سَوَآءِۭ بَيۡنَنَا وَبَيۡنَكُمۡ أَلَّا نَعۡبُدَ إِلَّا ٱللَّهَ وَلَا نُشۡرِكَ بِهِۦ شَيۡـٔٗا وَلَا يَتَّخِذَ بَعۡضُنَا بَعۡضًا أَرۡبَابٗا مِّن دُونِ ٱللَّهِۚ فَإِن تَوَلَّوۡاْ فَقُولُواْ ٱشۡهَدُواْ بِأَنَّا مُسۡلِمُونَ
Boola mbu, “Enywe Abandu ba Eshitabu, itse khulikhuwa elia habwene hakari wefu ninenyu, mbu khulalaama yesiyesi owulali Nyasaye tawe, ne khulamutsokaasiakhwo nende shiosishiosi tawe, nekhulakholana efwe khwifwe okhuba eminyasaye emilesi chilali Nyasaye tawe.” Ne nibafutara, boole mbu, “Be abaloli mbu efwe khuli Abasalamu.”
Esegesi in lingua araba:
يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ لِمَ تُحَآجُّونَ فِيٓ إِبۡرَٰهِيمَ وَمَآ أُنزِلَتِ ٱلتَّوۡرَىٰةُ وَٱلۡإِنجِيلُ إِلَّا مِنۢ بَعۡدِهِۦٓۚ أَفَلَا تَعۡقِلُونَ
Enywe Abandu ba Eshitabu, shichila shina muyingananga khu Ibrahim, ne Itaurati nende Injili shibieshibwa halali inyuma wuwe, shimwikhonyelanga obwongo tawe?
Esegesi in lingua araba:
هَٰٓأَنتُمۡ هَٰٓؤُلَآءِ حَٰجَجۡتُمۡ فِيمَا لَكُم بِهِۦ عِلۡمٞ فَلِمَ تُحَآجُّونَ فِيمَا لَيۡسَ لَكُم بِهِۦ عِلۡمٞۚ وَٱللَّهُ يَعۡلَمُ وَأَنتُمۡ لَا تَعۡلَمُونَ
Lola nenywe bano mwayingana khumakhuwa ka mumanyile, ne shichila shina lano muyingananga khumakhuwa kamulamanyile tawe? Ne Nyasaye amanyile nanyu shimumanyile tawe.
Esegesi in lingua araba:
مَا كَانَ إِبۡرَٰهِيمُ يَهُودِيّٗا وَلَا نَصۡرَانِيّٗا وَلَٰكِن كَانَ حَنِيفٗا مُّسۡلِمٗا وَمَا كَانَ مِنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ
Ibrahim shiyali omuyahudi nohomba omukiristo tawe. Halali yali omulunjifu, omwihotselefu, ne shiyali mubatsookasi tawe.
Esegesi in lingua araba:
إِنَّ أَوۡلَى ٱلنَّاسِ بِإِبۡرَٰهِيمَ لَلَّذِينَ ٱتَّبَعُوهُ وَهَٰذَا ٱلنَّبِيُّ وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْۗ وَٱللَّهُ وَلِيُّ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
Abandu bakhoyeshele Ibrahim muno ni balia abamuloonda nende Omurumwa uno, nende Abasuubili. Ne Nyasaye niye Omuliindi wabasuubili.
Esegesi in lingua araba:
وَدَّت طَّآئِفَةٞ مِّنۡ أَهۡلِ ٱلۡكِتَٰبِ لَوۡ يُضِلُّونَكُمۡ وَمَا يُضِلُّونَ إِلَّآ أَنفُسَهُمۡ وَمَا يَشۡعُرُونَ
Kuliwo omukanda mubandu ba Eshitabu kwekoombanga okhubakosia, ne shibakosinjia tawe halali bekosinjia abeene, nabo shibamanyile tawe.
Esegesi in lingua araba:
يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ لِمَ تَكۡفُرُونَ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَأَنتُمۡ تَشۡهَدُونَ
Enywe Abandu ba Eshitabu, shichila shina mukhayanga ebimanyisio bia Nyasaye ne enywe toto mulolanga?
Esegesi in lingua araba:
يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ لِمَ تَلۡبِسُونَ ٱلۡحَقَّ بِٱلۡبَٰطِلِ وَتَكۡتُمُونَ ٱلۡحَقَّ وَأَنتُمۡ تَعۡلَمُونَ
Enywe Abandu ba Eshitabu, shichila shina mufwalanga obwatoto obubeyi ne mufisanga obwatoto nimumanyile?
Esegesi in lingua araba:
وَقَالَت طَّآئِفَةٞ مِّنۡ أَهۡلِ ٱلۡكِتَٰبِ ءَامِنُواْ بِٱلَّذِيٓ أُنزِلَ عَلَى ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَجۡهَ ٱلنَّهَارِ وَٱكۡفُرُوٓاْ ءَاخِرَهُۥ لَعَلَّهُمۡ يَرۡجِعُونَ
Ne omukanda mubandu bahebwa Eshitabu baboola mbu, “Suubile kalia keshilibwa Abasuubili okhuchaka khweshitere, ne mukakhaye okhuwa khweshitere, babe bario khobanyoole okhukalukha.
Esegesi in lingua araba:
وَلَا تُؤۡمِنُوٓاْ إِلَّا لِمَن تَبِعَ دِينَكُمۡ قُلۡ إِنَّ ٱلۡهُدَىٰ هُدَى ٱللَّهِ أَن يُؤۡتَىٰٓ أَحَدٞ مِّثۡلَ مَآ أُوتِيتُمۡ أَوۡ يُحَآجُّوكُمۡ عِندَ رَبِّكُمۡۗ قُلۡ إِنَّ ٱلۡفَضۡلَ بِيَدِ ٱللَّهِ يُؤۡتِيهِ مَن يَشَآءُۗ وَٱللَّهُ وَٰسِعٌ عَلِيمٞ
Ne mulasuubila yesiyesi tawe halali ulia waloonda idini yenyu." Boola mbu, “Toto obulunjifu ni obulunjifu bwa Nyasaye, omundu ahelesibwe shinga enywe mwahelesibwa nohomba babarebe imbeli wa Nyasaye wenyu Omulesi." Boola mbu, “Toto tsimbabaasi tsili mumikhono chia Nyasaye, yelesinjia owayenya, ne Nyasaye ni Wefinji (Omuyinda), Owamachesi.
Esegesi in lingua araba:
يَخۡتَصُّ بِرَحۡمَتِهِۦ مَن يَشَآءُۗ وَٱللَّهُ ذُو ٱلۡفَضۡلِ ٱلۡعَظِيمِ
Yawulanga owayenya okhumuhelesia tsimbabaasi tsitsie. Ne Nyasaye niye Owetsimbabaasi tsikhongo."
Esegesi in lingua araba:
۞ وَمِنۡ أَهۡلِ ٱلۡكِتَٰبِ مَنۡ إِن تَأۡمَنۡهُ بِقِنطَارٖ يُؤَدِّهِۦٓ إِلَيۡكَ وَمِنۡهُم مَّنۡ إِن تَأۡمَنۡهُ بِدِينَارٖ لَّا يُؤَدِّهِۦٓ إِلَيۡكَ إِلَّا مَا دُمۡتَ عَلَيۡهِ قَآئِمٗاۗ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمۡ قَالُواْ لَيۡسَ عَلَيۡنَا فِي ٱلۡأُمِّيِّـۧنَ سَبِيلٞ وَيَقُولُونَ عَلَى ٱللَّهِ ٱلۡكَذِبَ وَهُمۡ يَعۡلَمُونَ
Ne mubandu ba Eshitabu aliwo ulia nomuchelekha okhukhubishila omwandu, akubikha ne alakhukalusilia. Ne mubo aliwo ulia nomuchelekha isende ndala, shakhukalusilia tawe halali nomwemeele muno okhumubanza. Kano nilwokhuba mbu baboola mbu, “Khubula ukhufunanibwa khulwa abakorwa okhusooma bano.” Ne bachishilanga Nyasaye obubeyi nibamanyile.
Esegesi in lingua araba:
بَلَىٰۚ مَنۡ أَوۡفَىٰ بِعَهۡدِهِۦ وَٱتَّقَىٰ فَإِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلۡمُتَّقِينَ
Shikali kario tawe, ulia ukhola shinga alachile, mana naria Nyasaye, toto Nyasaye yayanza abamuria.
Esegesi in lingua araba:
إِنَّ ٱلَّذِينَ يَشۡتَرُونَ بِعَهۡدِ ٱللَّهِ وَأَيۡمَٰنِهِمۡ ثَمَنٗا قَلِيلًا أُوْلَٰٓئِكَ لَا خَلَٰقَ لَهُمۡ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ وَلَا يُكَلِّمُهُمُ ٱللَّهُ وَلَا يَنظُرُ إِلَيۡهِمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ وَلَا يُزَكِّيهِمۡ وَلَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ
Toto balia bakusiinjia indache ya Nyasaye nende ebitsubo biabu obukusi obutiti, abo shibalibakho nende obulayi bwosibwosi mwikulu tawe, ne Nyasaye shaliboola nabo tawe, ne shalibalingakhwo inyanga ya Indukho tawe, ne shalibatswenula tawe, ne balinyoola eshinyasio eshilulu.
Esegesi in lingua araba:
وَإِنَّ مِنۡهُمۡ لَفَرِيقٗا يَلۡوُۥنَ أَلۡسِنَتَهُم بِٱلۡكِتَٰبِ لِتَحۡسَبُوهُ مِنَ ٱلۡكِتَٰبِ وَمَا هُوَ مِنَ ٱلۡكِتَٰبِ وَيَقُولُونَ هُوَ مِنۡ عِندِ ٱللَّهِ وَمَا هُوَ مِنۡ عِندِ ٱللَّهِۖ وَيَقُولُونَ عَلَى ٱللَّهِ ٱلۡكَذِبَ وَهُمۡ يَعۡلَمُونَ
Ne toto mubo kuliwo omukanda kwa balia bakalukhaninjia tsinimi tsiabu mukhusoma Eshitabu, khomupare mbu ako karula mushitabu, ne shikarula mushitabu tawe. Ne baboolanga mbu, "Kano karula khu Nyasaye" ne shikarula khu Nyasaye tawe, ne babeyelanga Nyasaye nabo nibamanyile.
Esegesi in lingua araba:
مَا كَانَ لِبَشَرٍ أَن يُؤۡتِيَهُ ٱللَّهُ ٱلۡكِتَٰبَ وَٱلۡحُكۡمَ وَٱلنُّبُوَّةَ ثُمَّ يَقُولَ لِلنَّاسِ كُونُواْ عِبَادٗا لِّي مِن دُونِ ٱللَّهِ وَلَٰكِن كُونُواْ رَبَّٰنِيِّـۧنَ بِمَا كُنتُمۡ تُعَلِّمُونَ ٱلۡكِتَٰبَ وَبِمَا كُنتُمۡ تَدۡرُسُونَ
Shikanyala okhuba mbu Nyasaye ahelesie omundu Eshitabu, nende amachesi nende oburumwa, mana (omundu oyo) aboolele Abandu mbu, “Munaame esie habundu wokhulaama Nyasaye" halali ababoolela mbu, "Be bokhulaama Nyasaye wenyu Omulesi webindu bioosi, shichila enywe mwechesinjia Eshitabu, ne shichila mushisomanga."
Esegesi in lingua araba:
وَلَا يَأۡمُرَكُمۡ أَن تَتَّخِذُواْ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةَ وَٱلنَّبِيِّـۧنَ أَرۡبَابًاۚ أَيَأۡمُرُكُم بِٱلۡكُفۡرِ بَعۡدَ إِذۡ أَنتُم مُّسۡلِمُونَ
Ne shalabalomesia mbu mukhole Abamalaika nende Abanabi okhuba abanyasaye tawe. Koo, yakhabalomesia obukhayi nanyu nimumalile okhwilekhulila Nyasaye (Abasalamu)?
Esegesi in lingua araba:
وَإِذۡ أَخَذَ ٱللَّهُ مِيثَٰقَ ٱلنَّبِيِّـۧنَ لَمَآ ءَاتَيۡتُكُم مِّن كِتَٰبٖ وَحِكۡمَةٖ ثُمَّ جَآءَكُمۡ رَسُولٞ مُّصَدِّقٞ لِّمَا مَعَكُمۡ لَتُؤۡمِنُنَّ بِهِۦ وَلَتَنصُرُنَّهُۥۚ قَالَ ءَأَقۡرَرۡتُمۡ وَأَخَذۡتُمۡ عَلَىٰ ذَٰلِكُمۡ إِصۡرِيۖ قَالُوٓاْ أَقۡرَرۡنَاۚ قَالَ فَٱشۡهَدُواْ وَأَنَا۠ مَعَكُم مِّنَ ٱلشَّٰهِدِينَ
Ne (yitsulila) olwa Nyasaye yabukula indache ya Abanabii mbu, “Nemala okhubahelesia eshitabu nende amachesi, mana abetsele Omurumwa ufuchilisania nende kamuli nako, kalaba khwinywe mumusuubile mana mumukhoonye." Naboola mbu, “Koo, mufuchilile mana muchamile amalachilisio kanje khumakhuwa kano?" Nibaboola mbu, “Khuchamile.” Naboola mbu, “Mana be abaloli, nasi endi ninanyu halala mubaloli.”
Esegesi in lingua araba:
فَمَن تَوَلَّىٰ بَعۡدَ ذَٰلِكَ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡفَٰسِقُونَ
Ne ulia ufutara olunyuma lwa ako, abo nibo abarumanga tsinzakho.
Esegesi in lingua araba:
أَفَغَيۡرَ دِينِ ٱللَّهِ يَبۡغُونَ وَلَهُۥٓ أَسۡلَمَ مَن فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ طَوۡعٗا وَكَرۡهٗا وَإِلَيۡهِ يُرۡجَعُونَ
Koo, benyanga idini ilali ya Nyasaye tawe, ne buli shili mwikulu nende khushialo biamwilekhulila, bichame bikhaye, ne ewuwe butswa ni ewabalikalusibwa.
Esegesi in lingua araba:
قُلۡ ءَامَنَّا بِٱللَّهِ وَمَآ أُنزِلَ عَلَيۡنَا وَمَآ أُنزِلَ عَلَىٰٓ إِبۡرَٰهِيمَ وَإِسۡمَٰعِيلَ وَإِسۡحَٰقَ وَيَعۡقُوبَ وَٱلۡأَسۡبَاطِ وَمَآ أُوتِيَ مُوسَىٰ وَعِيسَىٰ وَٱلنَّبِيُّونَ مِن رَّبِّهِمۡ لَا نُفَرِّقُ بَيۡنَ أَحَدٖ مِّنۡهُمۡ وَنَحۡنُ لَهُۥ مُسۡلِمُونَ
Boola mbu, “Khusuubile Nyasaye nende akeshibwa khu Ibrahim nende ka Musa yahelesibwa, nende Isa, nende Abarumwa okhurula khu Nyasaye wabu, Omulesi, shikhukabukhasinjiakhwo hakari wabu tawe, nafu khwilekhulile khuye.”
Esegesi in lingua araba:
وَمَن يَبۡتَغِ غَيۡرَ ٱلۡإِسۡلَٰمِ دِينٗا فَلَن يُقۡبَلَ مِنۡهُ وَهُوَ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ مِنَ ٱلۡخَٰسِرِينَ
Ne ukhaaba idini ilali yobwisilamu tawe, shalichamilwa tawe, ne ye mwikulu aliba mubandu basikha.
Esegesi in lingua araba:
كَيۡفَ يَهۡدِي ٱللَّهُ قَوۡمٗا كَفَرُواْ بَعۡدَ إِيمَٰنِهِمۡ وَشَهِدُوٓاْ أَنَّ ٱلرَّسُولَ حَقّٞ وَجَآءَهُمُ ٱلۡبَيِّنَٰتُۚ وَٱللَّهُ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلظَّٰلِمِينَ
Nyasaye anyala okhulunjisia arie Abandu bakhaya olunyuma lwa okhusuubila khwabu, ne mana nibaba abaloli mbu Omurumwa uno niwobwatoto, mana ebifune bia habulafu nibiboolela? Ne Nyasaye shalunjisinjia Abandu abamabii tawe.
Esegesi in lingua araba:
أُوْلَٰٓئِكَ جَزَآؤُهُمۡ أَنَّ عَلَيۡهِمۡ لَعۡنَةَ ٱللَّهِ وَٱلۡمَلَٰٓئِكَةِ وَٱلنَّاسِ أَجۡمَعِينَ
Abo omurungo kwabu ni mbu bali nende eshilaamo shia Nyasaye, nende shia Abamalaika nende eshia abandu boosi.
Esegesi in lingua araba:
خَٰلِدِينَ فِيهَا لَا يُخَفَّفُ عَنۡهُمُ ٱلۡعَذَابُ وَلَا هُمۡ يُنظَرُونَ
Balimenyamwo tsinyanga tsioosi, shibalitutuyilibwa eshinyasio tawe, ne shibalihebwa obwiyangu tawe.
Esegesi in lingua araba:
إِلَّا ٱلَّذِينَ تَابُواْ مِنۢ بَعۡدِ ذَٰلِكَ وَأَصۡلَحُواْ فَإِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٌ
Halali balia basaba eshileshelo olunyuma lwa ako, mana nibaba abalayi, toto Nyasaye Niwobulesheli muno, Owetsimbabaasi.
Esegesi in lingua araba:
إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بَعۡدَ إِيمَٰنِهِمۡ ثُمَّ ٱزۡدَادُواْ كُفۡرٗا لَّن تُقۡبَلَ تَوۡبَتُهُمۡ وَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلضَّآلُّونَ
Toto balia bakhaya nibamalile okhusuubila, mana nibameta okhukhaya, shibalileshelwa tawe, ne abo nibo abandu abakora.
Esegesi in lingua araba:
إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَمَاتُواْ وَهُمۡ كُفَّارٞ فَلَن يُقۡبَلَ مِنۡ أَحَدِهِم مِّلۡءُ ٱلۡأَرۡضِ ذَهَبٗا وَلَوِ ٱفۡتَدَىٰ بِهِۦٓۗ أُوْلَٰٓئِكَ لَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ وَمَا لَهُم مِّن نَّٰصِرِينَ
Toto balia bakhaya mana nibafwa nibali abakhayi, shibalichamilwa tawe kata nibarusia idhahabu eshialo eshilaamba okhubanunula. Abo balinyoola eshinyasio eshilulu, ne shibaliba nende ababahabina tawe.
Esegesi in lingua araba:
لَن تَنَالُواْ ٱلۡبِرَّ حَتَّىٰ تُنفِقُواْ مِمَّا تُحِبُّونَۚ وَمَا تُنفِقُواْ مِن شَيۡءٖ فَإِنَّ ٱللَّهَ بِهِۦ عَلِيمٞ
Ne shimulanyoola obulayi tawe okhula murusie khubilia biamwachama. Ne shiosishiosi shiamurusia, toto Nyasaye ashimanyile muno.
Esegesi in lingua araba:
۞ كُلُّ ٱلطَّعَامِ كَانَ حِلّٗا لِّبَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ إِلَّا مَا حَرَّمَ إِسۡرَٰٓءِيلُ عَلَىٰ نَفۡسِهِۦ مِن قَبۡلِ أَن تُنَزَّلَ ٱلتَّوۡرَىٰةُۚ قُلۡ فَأۡتُواْ بِٱلتَّوۡرَىٰةِ فَٱتۡلُوهَآ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
Buli eshilibwa shiali shiafuchililwa okhulibwa khu bana ba Israili halali shia Israili yeyikalila omwene Itaurati nishili okhwishibwa. Boola mbu, “Rere Itaurati mana muyisome toto nimuli mbu muboolanga obulaamba."
Esegesi in lingua araba:
فَمَنِ ٱفۡتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ ٱلۡكَذِبَ مِنۢ بَعۡدِ ذَٰلِكَ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلظَّٰلِمُونَ
Ne balia bachishila Nyasaye obubeyi olunyuma lwa kano, abo nibo ababii.
Esegesi in lingua araba:
قُلۡ صَدَقَ ٱللَّهُۗ فَٱتَّبِعُواْ مِلَّةَ إِبۡرَٰهِيمَ حَنِيفٗاۖ وَمَا كَانَ مِنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ
Boola mbu: "Nyasaye aboolanga obwatoto, kho loonde emilukha chia Ibrahim omulunjifu, ne shiyali mubatsokasinjia Nyasaye tawe."
Esegesi in lingua araba:
إِنَّ أَوَّلَ بَيۡتٖ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبَارَكٗا وَهُدٗى لِّلۡعَٰلَمِينَ
Toto inzu yokhuranga ya Abandu barererwao okhulamilamwo ni ilia ili Bakka, eyahebwa tsikhabi nende obulunjifu khubandu boosi.
Esegesi in lingua araba:
فِيهِ ءَايَٰتُۢ بَيِّنَٰتٞ مَّقَامُ إِبۡرَٰهِيمَۖ وَمَن دَخَلَهُۥ كَانَ ءَامِنٗاۗ وَلِلَّهِ عَلَى ٱلنَّاسِ حِجُّ ٱلۡبَيۡتِ مَنِ ٱسۡتَطَاعَ إِلَيۡهِ سَبِيلٗاۚ وَمَن كَفَرَ فَإِنَّ ٱللَّهَ غَنِيٌّ عَنِ ٱلۡعَٰلَمِينَ
Mukari omo bilimwo ebimanyisio bilolekha, ameemelo ka Ibrahim, ne winjilamwo aba nende omulembe. Ne neshilachilo shia Nyasaye khubandu okhuhija khu inzu eyo, khu ulia unyala oluchendo lwokhutsia eyo. Ne ulia ukhaya, Nyasaye toto shiyenya shiosishiosi khubandu tawe (nomuyinda.)
Esegesi in lingua araba:
قُلۡ يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ لِمَ تَكۡفُرُونَ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَٱللَّهُ شَهِيدٌ عَلَىٰ مَا تَعۡمَلُونَ
Boola mbu, "Enywe Abandu beshitabu, shichilanga shina nimukhaya ebimanyisio bia Nyasaye, ne Nyasaye nomuloli wa kamukholanga?"
Esegesi in lingua araba:
قُلۡ يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ لِمَ تَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ مَنۡ ءَامَنَ تَبۡغُونَهَا عِوَجٗا وَأَنتُمۡ شُهَدَآءُۗ وَمَا ٱللَّهُ بِغَٰفِلٍ عَمَّا تَعۡمَلُونَ
Boola mbu, "Enywe Abandu beshitabu, mbushina mwikalilanga ulia usuubila injila ya Nyasaye nimuyikonyela obushiamu nanyu nimulola? Ne Nyasaye shang’ang’alanga ehale nende kamukholanga tawe."
Esegesi in lingua araba:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِن تُطِيعُواْ فَرِيقٗا مِّنَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ يَرُدُّوكُم بَعۡدَ إِيمَٰنِكُمۡ كَٰفِرِينَ
Enywe Abasuubila, nimuloonda omukanda okhurula mubandu bahebwa Eshitabu, betsa okhubakalusia nimumalile okhusuubila mubukhayi.
Esegesi in lingua araba:
وَكَيۡفَ تَكۡفُرُونَ وَأَنتُمۡ تُتۡلَىٰ عَلَيۡكُمۡ ءَايَٰتُ ٱللَّهِ وَفِيكُمۡ رَسُولُهُۥۗ وَمَن يَعۡتَصِم بِٱللَّهِ فَقَدۡ هُدِيَ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ
Ne mulakhaya murie, ne musomelungwa tsinyaali tsia Nyasaye, ne Omurumwa ali hakari wenyu? Ne ulia utilana muno nende Nyasaye, oyo toto yamala okhulunjisibwa khu injila ingololofu.
Esegesi in lingua araba:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِۦ وَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنتُم مُّسۡلِمُونَ
Enywe Abasuubila, rie Nyasaye okhumuria khwatoto, ne mukhaletsa muafwa tawe halali nimuli Abasalamu.
Esegesi in lingua araba:
وَٱعۡتَصِمُواْ بِحَبۡلِ ٱللَّهِ جَمِيعٗا وَلَا تَفَرَّقُواْۚ وَٱذۡكُرُواْ نِعۡمَتَ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡ إِذۡ كُنتُمۡ أَعۡدَآءٗ فَأَلَّفَ بَيۡنَ قُلُوبِكُمۡ فَأَصۡبَحۡتُم بِنِعۡمَتِهِۦٓ إِخۡوَٰنٗا وَكُنتُمۡ عَلَىٰ شَفَا حُفۡرَةٖ مِّنَ ٱلنَّارِ فَأَنقَذَكُم مِّنۡهَاۗ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ ٱللَّهُ لَكُمۡ ءَايَٰتِهِۦ لَعَلَّكُمۡ تَهۡتَدُونَ
Ne mutiilane muno khumukoye kwa Nyasaye mwesi halala, ne mulakabukhana tawe. Ne yitsulile tsimbabaasi tsia Nyasaye khwinywe, olwa mwali abasuku abeene khubeene, mana niyoongasia emioyo chienyu, ne khutsimbabaasi tsitsie nimuba abanaanda (beyinda ndala), ne mwali khulukuku lwa litukho lwomumulilo mana nabahonokosiamwo. Ne endio nilwa Nyasaye abenoosilinjia ebimanyisio bibie kho munyoole okhulunjikha.
Esegesi in lingua araba:
وَلۡتَكُن مِّنكُمۡ أُمَّةٞ يَدۡعُونَ إِلَى ٱلۡخَيۡرِ وَيَأۡمُرُونَ بِٱلۡمَعۡرُوفِ وَيَنۡهَوۡنَ عَنِ ٱلۡمُنكَرِۚ وَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُفۡلِحُونَ
Ne kube mwinywe omukanda kulanjililanga abandu okhukhola amalayi, okulomesinjia abandu okhukhola akakwanile ne nikubakania amabii. Ne abo nibo abalibura.
Esegesi in lingua araba:
وَلَا تَكُونُواْ كَٱلَّذِينَ تَفَرَّقُواْ وَٱخۡتَلَفُواْ مِنۢ بَعۡدِ مَا جَآءَهُمُ ٱلۡبَيِّنَٰتُۚ وَأُوْلَٰٓئِكَ لَهُمۡ عَذَابٌ عَظِيمٞ
Ne mulaba shinga balia abakabukhana mana nibaburana obwatoto nibumalile okhuboolela tawe. Abo bali nende eshinyasio eshilulu.
Esegesi in lingua araba:
يَوۡمَ تَبۡيَضُّ وُجُوهٞ وَتَسۡوَدُّ وُجُوهٞۚ فَأَمَّا ٱلَّذِينَ ٱسۡوَدَّتۡ وُجُوهُهُمۡ أَكَفَرۡتُم بَعۡدَ إِيمَٰنِكُمۡ فَذُوقُواْ ٱلۡعَذَابَ بِمَا كُنتُمۡ تَكۡفُرُونَ
Inyanga yobweni bulilaba tswe, ne obweni bundi bumaliye ti! Kho balia bobweni bwabu bulimaliya ti (baliboolelwa mbu), “Koo, mwakhaya nimumalile okhusuubila? Kho mana pile eshinyasio shinga mwakhayanga.”
Esegesi in lingua araba:
وَأَمَّا ٱلَّذِينَ ٱبۡيَضَّتۡ وُجُوهُهُمۡ فَفِي رَحۡمَةِ ٱللَّهِۖ هُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ
Ne balia bobweni bwabu buliba nibulabile tswe, baliba mutsimbabaasi tsia Nyasaye, balimenyamo tsinyanga tsioosi.
Esegesi in lingua araba:
تِلۡكَ ءَايَٰتُ ٱللَّهِ نَتۡلُوهَا عَلَيۡكَ بِٱلۡحَقِّۗ وَمَا ٱللَّهُ يُرِيدُ ظُلۡمٗا لِّلۡعَٰلَمِينَ
Etso nitsinyaali tsia Nyasaye, khukhusomelanga khubwatoto, ne Nyasaye shiyenyanga okhukholela ebilonje obubii tawe.
Esegesi in lingua araba:
وَلِلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِۚ وَإِلَى ٱللَّهِ تُرۡجَعُ ٱلۡأُمُورُ
Ne buli shiosi shili mwikulu nende mushialo nishia Nyasaye, ne ewa Nyasaye ne wamakhuwa koosi kalikalusibwa.
Esegesi in lingua araba:
كُنتُمۡ خَيۡرَ أُمَّةٍ أُخۡرِجَتۡ لِلنَّاسِ تَأۡمُرُونَ بِٱلۡمَعۡرُوفِ وَتَنۡهَوۡنَ عَنِ ٱلۡمُنكَرِ وَتُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِۗ وَلَوۡ ءَامَنَ أَهۡلُ ٱلۡكِتَٰبِ لَكَانَ خَيۡرٗا لَّهُمۚ مِّنۡهُمُ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ وَأَكۡثَرُهُمُ ٱلۡفَٰسِقُونَ
Enywe muli omukanda omulayi kwarusibwa khulwa abandu, shichila mulomesinjia amalayi ne mukaniinjia amabii, ne musuubilanga Nyasaye. Ne abandu ba Eshitabu basuubilanga, bwakhabeele obulayi khubo. Mubo balimwo abasuubili halali abanji babu nabakori.
Esegesi in lingua araba:
لَن يَضُرُّوكُمۡ إِلَّآ أَذٗىۖ وَإِن يُقَٰتِلُوكُمۡ يُوَلُّوكُمُ ٱلۡأَدۡبَارَ ثُمَّ لَا يُنصَرُونَ
Abasuku shibalabaumisia tawe halali okhubasinyisia butswa. Ne nibalwaana ninenyu, balabahelesia emikongo chiabu mana khandi shibalahabinwa tawe.
Esegesi in lingua araba:
ضُرِبَتۡ عَلَيۡهِمُ ٱلذِّلَّةُ أَيۡنَ مَا ثُقِفُوٓاْ إِلَّا بِحَبۡلٖ مِّنَ ٱللَّهِ وَحَبۡلٖ مِّنَ ٱلنَّاسِ وَبَآءُو بِغَضَبٖ مِّنَ ٱللَّهِ وَضُرِبَتۡ عَلَيۡهِمُ ٱلۡمَسۡكَنَةُۚ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمۡ كَانُواْ يَكۡفُرُونَ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَيَقۡتُلُونَ ٱلۡأَنۢبِيَآءَ بِغَيۡرِ حَقّٖۚ ذَٰلِكَ بِمَا عَصَواْ وَّكَانُواْ يَعۡتَدُونَ
Bakhupwa nobuteshele wosiwosi wabanyolekhana, halali nibatila omukoye kwa Nyasaye nende omukoye kwabandu. Mana nibakhoyeshela liruma lia Nyasaye mana nibakhupwa nobutakha. Ako nilwokhuba mbu bakhayanga ebimanyisio bia Nyasaye, ne beranga Abarumwa khunjila ilali yatoto tawe. Ako nilwokhuba mbu shibatiilanga amalako tawe, ne barumanga tsinzakho tsia Nyasaye.
Esegesi in lingua araba:
۞ لَيۡسُواْ سَوَآءٗۗ مِّنۡ أَهۡلِ ٱلۡكِتَٰبِ أُمَّةٞ قَآئِمَةٞ يَتۡلُونَ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ ءَانَآءَ ٱلَّيۡلِ وَهُمۡ يَسۡجُدُونَ
Boosi shibali nashilala tawe. Mubandu ba Eshitabu kulimwo omukanda kwa abandu beema obulayi, basomanga tsinyaali tsia Nyasaye eshilo nende eshitere, nabo khandi bamurereranga obweni hasi.
Esegesi in lingua araba:
يُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ وَيَأۡمُرُونَ بِٱلۡمَعۡرُوفِ وَيَنۡهَوۡنَ عَنِ ٱلۡمُنكَرِ وَيُسَٰرِعُونَ فِي ٱلۡخَيۡرَٰتِۖ وَأُوْلَٰٓئِكَ مِنَ ٱلصَّٰلِحِينَ
Basuubilanga Nyasaye nende Inyanga ya Indukho, ne balomesinjia okhukhola amalayi, ne bakaaninjia amabii, ne belushilanga okhukhola amakhuwa amalayi. Ne abo nibo abali mubakholi bamalayi.
Esegesi in lingua araba:
وَمَا يَفۡعَلُواْ مِنۡ خَيۡرٖ فَلَن يُكۡفَرُوهُۗ وَٱللَّهُ عَلِيمُۢ بِٱلۡمُتَّقِينَ
Ne kabakhola mumalayi, shibaliimwa omurungo kwako tawe. Ne Nyasaye amanyile muno abamuria.
Esegesi in lingua araba:
إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَن تُغۡنِيَ عَنۡهُمۡ أَمۡوَٰلُهُمۡ وَلَآ أَوۡلَٰدُهُم مِّنَ ٱللَّهِ شَيۡـٔٗاۖ وَأُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلنَّارِۖ هُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ
Toto balia abakhaya aka Nyasaye, omwandu kwabu nohomba abana babu shibilibakhoonya shiosishiosi imbeli wa Nyasaye tawe. Ne abo nibo abandu bomumulilo, balimenyamwo tsinyanga tsioosi.
Esegesi in lingua araba:
مَثَلُ مَا يُنفِقُونَ فِي هَٰذِهِ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا كَمَثَلِ رِيحٖ فِيهَا صِرٌّ أَصَابَتۡ حَرۡثَ قَوۡمٖ ظَلَمُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ فَأَهۡلَكَتۡهُۚ وَمَا ظَلَمَهُمُ ٱللَّهُ وَلَٰكِنۡ أَنفُسَهُمۡ يَظۡلِمُونَ
Ifwani ya ebia barusinjia khubulamu bwokhushialo buno ili shinga omuyeka kuli nende omunyiri kwa ibarafu, mana nikunyoola omukunda kwa abandu bakholela obubii emioyo chiabu mana nikukunyasia. Ne Nyasaye shiyabakholela obubii tawe, halali abeene nibo bekholelanga obubii.
Esegesi in lingua araba:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَتَّخِذُواْ بِطَانَةٗ مِّن دُونِكُمۡ لَا يَأۡلُونَكُمۡ خَبَالٗا وَدُّواْ مَا عَنِتُّمۡ قَدۡ بَدَتِ ٱلۡبَغۡضَآءُ مِنۡ أَفۡوَٰهِهِمۡ وَمَا تُخۡفِي صُدُورُهُمۡ أَكۡبَرُۚ قَدۡ بَيَّنَّا لَكُمُ ٱلۡأٓيَٰتِۖ إِن كُنتُمۡ تَعۡقِلُونَ
Enywe Abasuubila, abandu balali ninanyu mulabakhola okhuba abesikwa benyu tawe. Shibalalekha okhubakholela obubii tawe. Bayanza okhulola akamunyasia. Imalile okhumanyikha isila yabu khuminwa chiabu, ne kabafisanga mubilifu biabu ni amakhongo muno. Toto khumalile okhubenoosilia ebimanyisio nimuba toto nimwikhonyelanga obwongo.
Esegesi in lingua araba:
هَٰٓأَنتُمۡ أُوْلَآءِ تُحِبُّونَهُمۡ وَلَا يُحِبُّونَكُمۡ وَتُؤۡمِنُونَ بِٱلۡكِتَٰبِ كُلِّهِۦ وَإِذَا لَقُوكُمۡ قَالُوٓاْ ءَامَنَّا وَإِذَا خَلَوۡاْ عَضُّواْ عَلَيۡكُمُ ٱلۡأَنَامِلَ مِنَ ٱلۡغَيۡظِۚ قُلۡ مُوتُواْ بِغَيۡظِكُمۡۗ إِنَّ ٱللَّهَ عَلِيمُۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ
Mana enywe mbabano mwabachama, nabo shibabachama tawe. Nanyu musuubilanga ebitabu (bia Nyasaye) bioosi. Ne nibabukanana ninanyu, nibaboola mbu, “Khwasuubila" ne nibaba bonyene, babalumilanga tsinzala khu isila. Boola mbu, “Fwe nende isila yenyu. Toto Nyasaye yamanya muno kali mubilifu.”
Esegesi in lingua araba:
إِن تَمۡسَسۡكُمۡ حَسَنَةٞ تَسُؤۡهُمۡ وَإِن تُصِبۡكُمۡ سَيِّئَةٞ يَفۡرَحُواْ بِهَاۖ وَإِن تَصۡبِرُواْ وَتَتَّقُواْ لَا يَضُرُّكُمۡ كَيۡدُهُمۡ شَيۡـًٔاۗ إِنَّ ٱللَّهَ بِمَا يَعۡمَلُونَ مُحِيطٞ
Nimunyoolwa nende obulayi bwosibwosi, nibubasinyisia bo. Ne nimunyoolwa nende obubii, nibabusangalila. Ne nimwisumilisia mana mumurie (Nyasaye), okhututa khwabu shikhulabakhola enywe shiosishiosi tawe. Toto Nyasaye yatererera koosi kabakholanga.
Esegesi in lingua araba:
وَإِذۡ غَدَوۡتَ مِنۡ أَهۡلِكَ تُبَوِّئُ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ مَقَٰعِدَ لِلۡقِتَالِۗ وَٱللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ
Ne olwa warula mumabwibwi nolekha abandu bobo, shichila okhupanga Abasuubili muliyie, ne Nyasaye awulilanga muno ne amanyile muno.
Esegesi in lingua araba:
إِذۡ هَمَّت طَّآئِفَتَانِ مِنكُمۡ أَن تَفۡشَلَا وَٱللَّهُ وَلِيُّهُمَاۗ وَعَلَى ٱللَّهِ فَلۡيَتَوَكَّلِ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ
Olwa emikanda chibili mwinywe chienjilamwo oburi mbu betsa okhushilwa, ne Nyasaye niye omulindi wabu. Ne Abasuubili besikesa Nyasaye yenyene.
Esegesi in lingua araba:
وَلَقَدۡ نَصَرَكُمُ ٱللَّهُ بِبَدۡرٖ وَأَنتُمۡ أَذِلَّةٞۖ فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ لَعَلَّكُمۡ تَشۡكُرُونَ
Ne toto Nyasaye yabahabina enywe mu Badiri nanyu nimuli abateshele. Kho rie Nyasaye kho munyoole okhupa orio.
Esegesi in lingua araba:
إِذۡ تَقُولُ لِلۡمُؤۡمِنِينَ أَلَن يَكۡفِيَكُمۡ أَن يُمِدَّكُمۡ رَبُّكُم بِثَلَٰثَةِ ءَالَٰفٖ مِّنَ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةِ مُنزَلِينَ
Olwa waboolela Abasuubili mbu, ‘’Koo, shibibayela tawe nikali mbu Nyasaye wenyu alabakhoonya nende Abamalaika elfu tsitaru abeshibwa (okhurula mwikulu)?’’
Esegesi in lingua araba:
بَلَىٰٓۚ إِن تَصۡبِرُواْ وَتَتَّقُواْ وَيَأۡتُوكُم مِّن فَوۡرِهِمۡ هَٰذَا يُمۡدِدۡكُمۡ رَبُّكُم بِخَمۡسَةِ ءَالَٰفٖ مِّنَ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةِ مُسَوِّمِينَ
Koo, nimwisumilisia mana murie Nyasaye, ne kata abasuku nibabetsela mapwoka, awo Nyasaye wenyu Omulesi alabakhoonya nende Abamalaika elfu tsirano abali neefimanyisio.
Esegesi in lingua araba:
وَمَا جَعَلَهُ ٱللَّهُ إِلَّا بُشۡرَىٰ لَكُمۡ وَلِتَطۡمَئِنَّ قُلُوبُكُم بِهِۦۗ وَمَا ٱلنَّصۡرُ إِلَّا مِنۡ عِندِ ٱللَّهِ ٱلۡعَزِيزِ ٱلۡحَكِيمِ
Ne Nyasaye shiyakhola kano halali bube obusangali khwinywe, ne emioyo chenyu chinyoole okhwihotselesia khuko, ne obukhoonyi shiburulanga awundi tawe halali khu Nyasaye Owoluyali, Owamani, Owamachesi muno.
Esegesi in lingua araba:
لِيَقۡطَعَ طَرَفٗا مِّنَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ أَوۡ يَكۡبِتَهُمۡ فَيَنقَلِبُواْ خَآئِبِينَ
Endio nilwokhuba atete ebuleka khubakhayi nohomba ababeelesie muno; khobanyoole okhukalukha inyuma nibalanyolele shiosishiosi tawe.
Esegesi in lingua araba:
لَيۡسَ لَكَ مِنَ ٱلۡأَمۡرِ شَيۡءٌ أَوۡ يَتُوبَ عَلَيۡهِمۡ أَوۡ يُعَذِّبَهُمۡ فَإِنَّهُمۡ ظَٰلِمُونَ
Ewe obula liosiliosi mukano. Nalabaleshela nohomba abahelesie eshinyasio, shichilabo toto ni abamabii.
Esegesi in lingua araba:
وَلِلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِۚ يَغۡفِرُ لِمَن يَشَآءُ وَيُعَذِّبُ مَن يَشَآءُۚ وَٱللَّهُ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
Ne bioosi bili mwikulu nende mushialo ni bia Nyasaye, aleshelanga wayenya ne ahelesinjia wayenya eshinyasio, ne Nyasaye ni Omulesheli muno, Owetsimbabaasi muno.
Esegesi in lingua araba:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَأۡكُلُواْ ٱلرِّبَوٰٓاْ أَضۡعَٰفٗا مُّضَٰعَفَةٗۖ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ لَعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ
Enywe Abasuubila, mulalia riba tawe nimumetelakhwo hekulu hekulu, ne murie Nyasaye khomunyoole okhubura.
Esegesi in lingua araba:
وَٱتَّقُواْ ٱلنَّارَ ٱلَّتِيٓ أُعِدَّتۡ لِلۡكَٰفِرِينَ
Ne rie omulilo kwarecheshelwa abakhayi.
Esegesi in lingua araba:
وَأَطِيعُواْ ٱللَّهَ وَٱلرَّسُولَ لَعَلَّكُمۡ تُرۡحَمُونَ
Ne wulile Nyasaye nende Omurumwa wuwe kho munyoole okhuhelesibwa tsimbabaasi.
Esegesi in lingua araba:
۞ وَسَارِعُوٓاْ إِلَىٰ مَغۡفِرَةٖ مِّن رَّبِّكُمۡ وَجَنَّةٍ عَرۡضُهَا ٱلسَّمَٰوَٰتُ وَٱلۡأَرۡضُ أُعِدَّتۡ لِلۡمُتَّقِينَ
Ne yilushile obulesheli bwa Nyasaye wenyu Omulesi, nende omukunda kwomwikulu (Jannah) kwobubambalifu bwako ni likulu nende eshialo, kwarecheshelwa abaria Nyasaye.
Esegesi in lingua araba:
ٱلَّذِينَ يُنفِقُونَ فِي ٱلسَّرَّآءِ وَٱلضَّرَّآءِ وَٱلۡكَٰظِمِينَ ٱلۡغَيۡظَ وَٱلۡعَافِينَ عَنِ ٱلنَّاسِۗ وَٱللَّهُ يُحِبُّ ٱلۡمُحۡسِنِينَ
Balia barusinjia omwandu nibenyala nende nibali mubutinyu, nende beyikalilanga liruma nende baleshelanga Abandu. Ne Nyasaye yachama abakholi bamalayi.
Esegesi in lingua araba:
وَٱلَّذِينَ إِذَا فَعَلُواْ فَٰحِشَةً أَوۡ ظَلَمُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ ذَكَرُواْ ٱللَّهَ فَٱسۡتَغۡفَرُواْ لِذُنُوبِهِمۡ وَمَن يَغۡفِرُ ٱلذُّنُوبَ إِلَّا ٱللَّهُ وَلَمۡ يُصِرُّواْ عَلَىٰ مَا فَعَلُواْ وَهُمۡ يَعۡلَمُونَ
Balia nibakhola ashifuolo nohomba nibekholela obubii, betsulila Nyasaye mana basabe eshileshelo khutsimbi tsiabu. Ne ni wina uleshelanga tsimbi ulali Nyasaye? Ne shibatsilililanga okhukhola akabakhola nabo nibamanyile tawe.
Esegesi in lingua araba:
أُوْلَٰٓئِكَ جَزَآؤُهُم مَّغۡفِرَةٞ مِّن رَّبِّهِمۡ وَجَنَّٰتٞ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَاۚ وَنِعۡمَ أَجۡرُ ٱلۡعَٰمِلِينَ
Abo omurungo kwabu ni obulesheli okhurula khu Nyasaye wabu Omulesi, nende emikunda chomwikulu chiburangamwo emialo, balimenyamwo tsinyanga tsioosi, ne ni omulayi muno omurungo kwa abakholi bamalayi.
Esegesi in lingua araba:
قَدۡ خَلَتۡ مِن قَبۡلِكُمۡ سُنَنٞ فَسِيرُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَٱنظُرُواْ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلۡمُكَذِّبِينَ
Imbeli wenyu chiamala okhubura emilukha eminji. Kho chende khushialo mulole indukho ya balia abakatsula.
Esegesi in lingua araba:
هَٰذَا بَيَانٞ لِّلنَّاسِ وَهُدٗى وَمَوۡعِظَةٞ لِّلۡمُتَّقِينَ
Khuno nookhwinoosilia abandu, nende obulunjifu nende amachelo khubalia baria Nyasaye.
Esegesi in lingua araba:
وَلَا تَهِنُواْ وَلَا تَحۡزَنُواْ وَأَنتُمُ ٱلۡأَعۡلَوۡنَ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ
Ne mulateshele tawe, ne mulabeelela tawe. Toto enywe nenywe ba hekulu nikali mbu toto muba Abasuubili.
Esegesi in lingua araba:
إِن يَمۡسَسۡكُمۡ قَرۡحٞ فَقَدۡ مَسَّ ٱلۡقَوۡمَ قَرۡحٞ مِّثۡلُهُۥۚ وَتِلۡكَ ٱلۡأَيَّامُ نُدَاوِلُهَا بَيۡنَ ٱلنَّاسِ وَلِيَعۡلَمَ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَيَتَّخِذَ مِنكُمۡ شُهَدَآءَۗ وَٱللَّهُ لَا يُحِبُّ ٱلظَّٰلِمِينَ
Obubii nibubanyoola, manye mbu toto abandu bandi abo boosi banyoolwa nende obubii shinga obo. Ne etso nitsinyanga tsia khukalukhanilinjia abandu, kho Nyasaye amanye Abasuubili, ne abukule mwinywe aberwa khunjila yiyie. Ne Nyasaye shiyachama abamabii tawe.
Esegesi in lingua araba:
وَلِيُمَحِّصَ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَيَمۡحَقَ ٱلۡكَٰفِرِينَ
Ne khandi Nyasaye yoosie balia abasuubila ne asukune ehale Abakhayi.
Esegesi in lingua araba:
أَمۡ حَسِبۡتُمۡ أَن تَدۡخُلُواْ ٱلۡجَنَّةَ وَلَمَّا يَعۡلَمِ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ جَٰهَدُواْ مِنكُمۡ وَيَعۡلَمَ ٱلصَّٰبِرِينَ
Koo, muparanga mbu mulenjilasa mumukunda kwomwikulu Nyasaye nashili okhumanya abakhalabani mwinywe nende okhumanya abokhwifwila?
Esegesi in lingua araba:
وَلَقَدۡ كُنتُمۡ تَمَنَّوۡنَ ٱلۡمَوۡتَ مِن قَبۡلِ أَن تَلۡقَوۡهُ فَقَدۡ رَأَيۡتُمُوهُ وَأَنتُمۡ تَنظُرُونَ
Ne enywe mwekombanga lifwa nimushili okhubukana nalio. Kholaano mumalile okhulilola nanyu nimuhenganga.
Esegesi in lingua araba:
وَمَا مُحَمَّدٌ إِلَّا رَسُولٞ قَدۡ خَلَتۡ مِن قَبۡلِهِ ٱلرُّسُلُۚ أَفَإِيْن مَّاتَ أَوۡ قُتِلَ ٱنقَلَبۡتُمۡ عَلَىٰٓ أَعۡقَٰبِكُمۡۚ وَمَن يَنقَلِبۡ عَلَىٰ عَقِبَيۡهِ فَلَن يَضُرَّ ٱللَّهَ شَيۡـٔٗاۚ وَسَيَجۡزِي ٱللَّهُ ٱلشَّٰكِرِينَ
Ne Mohammad shiyali halali Omurumwa butswa, toto Abarumwa babura imbeli wuwe. Koo, nafwa nohomba niyerwa, mulafutara mukalukhe inyuma? Ne ufutara yakalukha inyuma, oyo shakholakhwo shiosishiosi Nyasaye tawe, ne Nyasaye alarunga (obulayi) bamukhupilanga orio.
Esegesi in lingua araba:
وَمَا كَانَ لِنَفۡسٍ أَن تَمُوتَ إِلَّا بِإِذۡنِ ٱللَّهِ كِتَٰبٗا مُّؤَجَّلٗاۗ وَمَن يُرِدۡ ثَوَابَ ٱلدُّنۡيَا نُؤۡتِهِۦ مِنۡهَا وَمَن يُرِدۡ ثَوَابَ ٱلۡأٓخِرَةِ نُؤۡتِهِۦ مِنۡهَاۚ وَسَنَجۡزِي ٱلشَّٰكِرِينَ
Ne omundu shiyakhafwasa tawe halali khubuchami bwa Nyasaye, shingala yahandichilwa. Ne owenya omurungo kwokhushialo, khwitsa okhumuwa khukwo. Ne owenya omurungo kwomwikulu, khwitsa okhumuwa khukwo. Ne khularunga (obulayi) balia bakhupanga orio.
Esegesi in lingua araba:
وَكَأَيِّن مِّن نَّبِيّٖ قَٰتَلَ مَعَهُۥ رِبِّيُّونَ كَثِيرٞ فَمَا وَهَنُواْ لِمَآ أَصَابَهُمۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ وَمَا ضَعُفُواْ وَمَا ٱسۡتَكَانُواْۗ وَٱللَّهُ يُحِبُّ ٱلصَّٰبِرِينَ
Ne ni Abarumwa benga ba Abasuubili abaanji bakholanga shichila Nyasaye balwaana halala ninabo, ne shibakhola oburi khukabanyoola khunjila ya Nyasaye tawe, ne shibateshelekhana tawe, ne shibatofula tawe. Ne Nyasaye yachama abefwilanga.
Esegesi in lingua araba:
وَمَا كَانَ قَوۡلَهُمۡ إِلَّآ أَن قَالُواْ رَبَّنَا ٱغۡفِرۡ لَنَا ذُنُوبَنَا وَإِسۡرَافَنَا فِيٓ أَمۡرِنَا وَثَبِّتۡ أَقۡدَامَنَا وَٱنصُرۡنَا عَلَى ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡكَٰفِرِينَ
Ne shikali amakhuwa kabu halali okhuboola sa mbu, ‘’Nyasaye wefu Omulesi, khuleshele ebionono biefu, nende okhubura eshichelo khwefu mumakhuwa kefu, ne tinyisia ebilenje biefu, ne okhuhabine khushile omukanda kwa Abakhayi."
Esegesi in lingua araba:
فَـَٔاتَىٰهُمُ ٱللَّهُ ثَوَابَ ٱلدُّنۡيَا وَحُسۡنَ ثَوَابِ ٱلۡأٓخِرَةِۗ وَٱللَّهُ يُحِبُّ ٱلۡمُحۡسِنِينَ
Mana Nyasaye nabahelesia omurungo omulayi kwokhushialo nende omurungo omulayi kwomwikulu, ne Nyasaye yachama abakholanga amalayi.
Esegesi in lingua araba:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِن تُطِيعُواْ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ يَرُدُّوكُمۡ عَلَىٰٓ أَعۡقَٰبِكُمۡ فَتَنقَلِبُواْ خَٰسِرِينَ
Enywe abasuubila, nimuloonda khu balia abakhaya, betsa okhubakalusia inyuma, ne mwitsa okhuba mubasikha.
Esegesi in lingua araba:
بَلِ ٱللَّهُ مَوۡلَىٰكُمۡۖ وَهُوَ خَيۡرُ ٱلنَّٰصِرِينَ
Halali Nyasaye niye omulindi wenyu, naye niye omukhoonyi omulayi muno.
Esegesi in lingua araba:
سَنُلۡقِي فِي قُلُوبِ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ ٱلرُّعۡبَ بِمَآ أَشۡرَكُواْ بِٱللَّهِ مَا لَمۡ يُنَزِّلۡ بِهِۦ سُلۡطَٰنٗاۖ وَمَأۡوَىٰهُمُ ٱلنَّارُۖ وَبِئۡسَ مَثۡوَى ٱلظَّٰلِمِينَ
Khwitsa okhura obuyendi obunji mumioyo chia abakhayi, shingala batsokasia Nyasaye nende abayalarumilakho eshifune tawe, ne wokhumenya wabu aliba mumulilo, ne ni wokhumenya ambii muno khubakholi ba amabii.
Esegesi in lingua araba:
وَلَقَدۡ صَدَقَكُمُ ٱللَّهُ وَعۡدَهُۥٓ إِذۡ تَحُسُّونَهُم بِإِذۡنِهِۦۖ حَتَّىٰٓ إِذَا فَشِلۡتُمۡ وَتَنَٰزَعۡتُمۡ فِي ٱلۡأَمۡرِ وَعَصَيۡتُم مِّنۢ بَعۡدِ مَآ أَرَىٰكُم مَّا تُحِبُّونَۚ مِنكُم مَّن يُرِيدُ ٱلدُّنۡيَا وَمِنكُم مَّن يُرِيدُ ٱلۡأٓخِرَةَۚ ثُمَّ صَرَفَكُمۡ عَنۡهُمۡ لِيَبۡتَلِيَكُمۡۖ وَلَقَدۡ عَفَا عَنكُمۡۗ وَٱللَّهُ ذُو فَضۡلٍ عَلَى ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
Ne Nyasaye yabakholela toto akayabalaka shingala mwabeeranga khubuchami bubwe, okhula shingala mwatoratora mana nimusoolana khulikhuwa elo, mana nimukhaya okhutila amalako olunyuma lwa Nyasaye okhubechesia eshiamwachama. Baliwo mwinywe abenyanga eshialo, ne baliwo mwinywe abenyanga mwikulu. Mana nabakabukhasia enywe ehale ninabo okhubatema. Naye toto yamala okhubaleshela enywe, ne Nyasaye niwetsimbabaasi muno khubasuubili.
Esegesi in lingua araba:
۞ إِذۡ تُصۡعِدُونَ وَلَا تَلۡوُۥنَ عَلَىٰٓ أَحَدٖ وَٱلرَّسُولُ يَدۡعُوكُمۡ فِيٓ أُخۡرَىٰكُمۡ فَأَثَٰبَكُمۡ غَمَّۢا بِغَمّٖ لِّكَيۡلَا تَحۡزَنُواْ عَلَىٰ مَا فَاتَكُمۡ وَلَا مَآ أَصَٰبَكُمۡۗ وَٱللَّهُ خَبِيرُۢ بِمَا تَعۡمَلُونَ
Olwa mwelukhanga tsimbilo nimulawulila yesiyesi tawe, ne Omurumwa nabalanganga nali inyuma wenyu. Mana Nyasaye nabawa obusiro khubusiro, khomulabeelela khukababurire tawe nohomba khukabanyoolele tawe. Ne Nyasaye amanyile muno koosi kamukholanga.
Esegesi in lingua araba:
ثُمَّ أَنزَلَ عَلَيۡكُم مِّنۢ بَعۡدِ ٱلۡغَمِّ أَمَنَةٗ نُّعَاسٗا يَغۡشَىٰ طَآئِفَةٗ مِّنكُمۡۖ وَطَآئِفَةٞ قَدۡ أَهَمَّتۡهُمۡ أَنفُسُهُمۡ يَظُنُّونَ بِٱللَّهِ غَيۡرَ ٱلۡحَقِّ ظَنَّ ٱلۡجَٰهِلِيَّةِۖ يَقُولُونَ هَل لَّنَا مِنَ ٱلۡأَمۡرِ مِن شَيۡءٖۗ قُلۡ إِنَّ ٱلۡأَمۡرَ كُلَّهُۥ لِلَّهِۗ يُخۡفُونَ فِيٓ أَنفُسِهِم مَّا لَا يُبۡدُونَ لَكَۖ يَقُولُونَ لَوۡ كَانَ لَنَا مِنَ ٱلۡأَمۡرِ شَيۡءٞ مَّا قُتِلۡنَا هَٰهُنَاۗ قُل لَّوۡ كُنتُمۡ فِي بُيُوتِكُمۡ لَبَرَزَ ٱلَّذِينَ كُتِبَ عَلَيۡهِمُ ٱلۡقَتۡلُ إِلَىٰ مَضَاجِعِهِمۡۖ وَلِيَبۡتَلِيَ ٱللَّهُ مَا فِي صُدُورِكُمۡ وَلِيُمَحِّصَ مَا فِي قُلُوبِكُمۡۚ وَٱللَّهُ عَلِيمُۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ
Mana nabarerera obwihotselefu olunyuma lwa obutinyu obo, tsindolo tsiatila omukanda mulala mwinywe, ne omukanda kundi mwinywe emioyo chiabu chiabakanakania okhula baparira Nyasaye amaparo kalali katoto, amaparo keshisilu, nibaboola mbu, “Koo, mana khulikho nende shiosishiosi mulikhuwa lino?” Boola mbu, "Amakhuwa koosi nika Nyasaye." Bafisanga mumioyo chiabu kabalakhuboolelanga tawe. Baboolanga mbu, "Khubetsanga mbu khuli nende shiosishiosi mulikhuwa lino, sikhwakhererwe ano tawe." Boola mbu, “Kata mubetsanga mutsinzu tsienyu, abahandichilwa okhufwa bakharulile batsia habundu wabu wabahandichilwa okhufwila bafwilao.” Kano ni okhubeela Nyasaye ateme kali mubilifu bienyu, ne yosie kali mumioyo chienyu. Ne Nyasaye amanyile muno kali mubilifu.
Esegesi in lingua araba:
إِنَّ ٱلَّذِينَ تَوَلَّوۡاْ مِنكُمۡ يَوۡمَ ٱلۡتَقَى ٱلۡجَمۡعَانِ إِنَّمَا ٱسۡتَزَلَّهُمُ ٱلشَّيۡطَٰنُ بِبَعۡضِ مَا كَسَبُواْۖ وَلَقَدۡ عَفَا ٱللَّهُ عَنۡهُمۡۗ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٌ حَلِيمٞ
Toto balia bakalukha inyuma inyanga yemikanda chibili chiabukanana, Shetani niye owabareresia khutsimbii tsiabakhola. Toto Nyasaye yamala okhubaleshela. Toto Nyasaye niwobulesheli muno, Omwihotselefu muno.
Esegesi in lingua araba:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَكُونُواْ كَٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَقَالُواْ لِإِخۡوَٰنِهِمۡ إِذَا ضَرَبُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ أَوۡ كَانُواْ غُزّٗى لَّوۡ كَانُواْ عِندَنَا مَا مَاتُواْ وَمَا قُتِلُواْ لِيَجۡعَلَ ٱللَّهُ ذَٰلِكَ حَسۡرَةٗ فِي قُلُوبِهِمۡۗ وَٱللَّهُ يُحۡيِۦ وَيُمِيتُۗ وَٱللَّهُ بِمَا تَعۡمَلُونَ بَصِيرٞ
Enywe abasuubila, mulaba shinga balia bakhaya mana nibaboola khubashiabwe ngala basamula khushialo nohomba shingala batsia mwiye, “Babetsanga hano ninaafu, shibakhafwile tawe, ne shibakhererwe tawe." Kho Nyasaye akhole ako okhuba eshibeela mumioyo chiabu. Ne Nyasaye niye welesinjia obulamu, ne niye ufwisinjia. Ne Nyasaye alolanga muno kamukholanga.
Esegesi in lingua araba:
وَلَئِن قُتِلۡتُمۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ أَوۡ مُتُّمۡ لَمَغۡفِرَةٞ مِّنَ ٱللَّهِ وَرَحۡمَةٌ خَيۡرٞ مِّمَّا يَجۡمَعُونَ
Ne nimwirwa khunjila ya Nyasaye nohomba nimufwa, toto obulesheli nende tsimbabaasi tsirulanga khu Nyasaye tsishila kalia kabakhung’asinjia.
Esegesi in lingua araba:
وَلَئِن مُّتُّمۡ أَوۡ قُتِلۡتُمۡ لَإِلَى ٱللَّهِ تُحۡشَرُونَ
Ne nimufwa nohomba nimwirwa, ni ewa Nyasaye sa ni wamulikhung'asibwa.
Esegesi in lingua araba:
فَبِمَا رَحۡمَةٖ مِّنَ ٱللَّهِ لِنتَ لَهُمۡۖ وَلَوۡ كُنتَ فَظًّا غَلِيظَ ٱلۡقَلۡبِ لَٱنفَضُّواْ مِنۡ حَوۡلِكَۖ فَٱعۡفُ عَنۡهُمۡ وَٱسۡتَغۡفِرۡ لَهُمۡ وَشَاوِرۡهُمۡ فِي ٱلۡأَمۡرِۖ فَإِذَا عَزَمۡتَ فَتَوَكَّلۡ عَلَى ٱللَّهِۚ إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلۡمُتَوَكِّلِينَ
Ne nikhulwa tsimbabaasi tsirulanga khu Nyasaye nitsio tsichila noba omwihotselefu khubo. Ne obetsanga omululu, womwoyo omumu, bakhakhwilushe. Khomana baleshele, ne obasabile eshileshelo, ne sanjilana ninabo mumakhuwa. Ne nomala wabusia, wisiche Nyasaye. Toto Nyasaye yachama Abandu bamwisikanga.
Esegesi in lingua araba:
إِن يَنصُرۡكُمُ ٱللَّهُ فَلَا غَالِبَ لَكُمۡۖ وَإِن يَخۡذُلۡكُمۡ فَمَن ذَا ٱلَّذِي يَنصُرُكُم مِّنۢ بَعۡدِهِۦۗ وَعَلَى ٱللَّهِ فَلۡيَتَوَكَّلِ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ
Ne Nyasaye nabahabina, abulao wakhabashila. Ne nabasukuna, ni wina wuundi ulaliye wakhabahabina? Ne Nyasaye butswa niwabasuubili besiche.
Esegesi in lingua araba:
وَمَا كَانَ لِنَبِيٍّ أَن يَغُلَّۚ وَمَن يَغۡلُلۡ يَأۡتِ بِمَا غَلَّ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۚ ثُمَّ تُوَفَّىٰ كُلُّ نَفۡسٖ مَّا كَسَبَتۡ وَهُمۡ لَا يُظۡلَمُونَ
Ne shikanyalikhana khumurumwa yesiyesi okhukhoba tawe. Ne ulia ukhoba, alitsa nende shiayakhoba inyanga ya Indukho, mana buli omundu alirungwa kayakhola, nabo shibalikholelwa obubii tawe.
Esegesi in lingua araba:
أَفَمَنِ ٱتَّبَعَ رِضۡوَٰنَ ٱللَّهِ كَمَنۢ بَآءَ بِسَخَطٖ مِّنَ ٱللَّهِ وَمَأۡوَىٰهُ جَهَنَّمُۖ وَبِئۡسَ ٱلۡمَصِيرُ
Koo! Ulia waloonda kachamisia Nyasaye ali shinga ulia wakhoyekhana liruma lia Nyasaye, ne eshimenyo shiaye nimumulilo? Ne awo ni habundu abii muno wokhukalukha.
Esegesi in lingua araba:
هُمۡ دَرَجَٰتٌ عِندَ ٱللَّهِۗ وَٱللَّهُ بَصِيرُۢ بِمَا يَعۡمَلُونَ
Abo bali nende tsingasi tsikabukhane, ne Nyasaye alolanga muno akabakholanga.
Esegesi in lingua araba:
لَقَدۡ مَنَّ ٱللَّهُ عَلَى ٱلۡمُؤۡمِنِينَ إِذۡ بَعَثَ فِيهِمۡ رَسُولٗا مِّنۡ أَنفُسِهِمۡ يَتۡلُواْ عَلَيۡهِمۡ ءَايَٰتِهِۦ وَيُزَكِّيهِمۡ وَيُعَلِّمُهُمُ ٱلۡكِتَٰبَ وَٱلۡحِكۡمَةَ وَإِن كَانُواْ مِن قَبۡلُ لَفِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٍ
Toto Nyasaye yakholela Abasuubili obulayi obukhongo, olwa yabarumila Omurumwa okhurula mubo, owubasomelanga tsinyaali tsitsie, ne owubatswenulanga, ne abechesinjia Eshitabu nende amachesi kata nikali mbu inyuma awo bali mubukori bwa habulafu.
Esegesi in lingua araba:
أَوَلَمَّآ أَصَٰبَتۡكُم مُّصِيبَةٞ قَدۡ أَصَبۡتُم مِّثۡلَيۡهَا قُلۡتُمۡ أَنَّىٰ هَٰذَاۖ قُلۡ هُوَ مِنۡ عِندِ أَنفُسِكُمۡۗ إِنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
Enywe olwakabanyoola amasila, amasila aka enywe mwabahelesia okhuula khabili shinga ako, muboola mbu, "Karulile hena kano?" Boola mbu, “Ako karulile khwinywe abeene.” Toto Nyasaye ni Omunyali muno wa buli eshindu.
Esegesi in lingua araba:
وَمَآ أَصَٰبَكُمۡ يَوۡمَ ٱلۡتَقَى ٱلۡجَمۡعَانِ فَبِإِذۡنِ ٱللَّهِ وَلِيَعۡلَمَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
Amasila kabanyoola olwa emikanda chibili chiabukanana (khuliyie) kali khubuchami bwa Nyasaye, kho anyoole okhumanya Abasuubili.
Esegesi in lingua araba:
وَلِيَعۡلَمَ ٱلَّذِينَ نَافَقُواْۚ وَقِيلَ لَهُمۡ تَعَالَوۡاْ قَٰتِلُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ أَوِ ٱدۡفَعُواْۖ قَالُواْ لَوۡ نَعۡلَمُ قِتَالٗا لَّٱتَّبَعۡنَٰكُمۡۗ هُمۡ لِلۡكُفۡرِ يَوۡمَئِذٍ أَقۡرَبُ مِنۡهُمۡ لِلۡإِيمَٰنِۚ يَقُولُونَ بِأَفۡوَٰهِهِم مَّا لَيۡسَ فِي قُلُوبِهِمۡۚ وَٱللَّهُ أَعۡلَمُ بِمَا يَكۡتُمُونَ
Ne kho anyoole okhumanya abeshikhabili, nibaboolelwa mbu, “Itse mulwaane khunjila ya Nyasaye nohomba muliinde.” Nibaboola mbu, “Khumanyanga mbu ni okhulwana, toto shikhwakhabalondelekhwo tawe.” Abo inyanga eyo bali ahambi muno nende obukhayi okhushila obusuubili, baboolanga neminwa chiabu kalali mumioyo chiabu tawe, ne Nyasaye amanyile muno akabafisanga.
Esegesi in lingua araba:
ٱلَّذِينَ قَالُواْ لِإِخۡوَٰنِهِمۡ وَقَعَدُواْ لَوۡ أَطَاعُونَا مَا قُتِلُواْۗ قُلۡ فَٱدۡرَءُواْ عَنۡ أَنفُسِكُمُ ٱلۡمَوۡتَ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
Abo nibo baboolela Abana babu, ne abeene nibekhala, mbu, “Bakhuwulilanga, shibakhererwe tawe.” Boola mbu, “Kheyikalilekhwo lifwa okhubeetsela enywe, toto nimuli mbu muboolanga abwene.”
Esegesi in lingua araba:
وَلَا تَحۡسَبَنَّ ٱلَّذِينَ قُتِلُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ أَمۡوَٰتَۢاۚ بَلۡ أَحۡيَآءٌ عِندَ رَبِّهِمۡ يُرۡزَقُونَ
Mulakhaparakhwo mbu balia bererwe khunjila ya Nyasaye mbu ni abafu tawe. Halali bo ni abalamu, banyoolanga omukabo kwabu ewa Nyasaye wabu Omulesi.
Esegesi in lingua araba:
فَرِحِينَ بِمَآ ءَاتَىٰهُمُ ٱللَّهُ مِن فَضۡلِهِۦ وَيَسۡتَبۡشِرُونَ بِٱلَّذِينَ لَمۡ يَلۡحَقُواْ بِهِم مِّنۡ خَلۡفِهِمۡ أَلَّا خَوۡفٌ عَلَيۡهِمۡ وَلَا هُمۡ يَحۡزَنُونَ
Basangalilanga aka Nyasaye yabahelesia khu tsimbabaasi tsitsie, ne bekhoyelanga balia bashiri okhuba halala ninabo abali inyuma wabu, mbu shibalaba nobuyendi ne shibalabeelela tawe.
Esegesi in lingua araba:
۞ يَسۡتَبۡشِرُونَ بِنِعۡمَةٖ مِّنَ ٱللَّهِ وَفَضۡلٖ وَأَنَّ ٱللَّهَ لَا يُضِيعُ أَجۡرَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
Bekhoyelanga obwokholo okhurula khu Nyasaye nende tsimbabaasi tsitsie. Ne toto Nyasaye shakosinjia omurungo kwa abasuubili tawe.
Esegesi in lingua araba:
ٱلَّذِينَ ٱسۡتَجَابُواْ لِلَّهِ وَٱلرَّسُولِ مِنۢ بَعۡدِ مَآ أَصَابَهُمُ ٱلۡقَرۡحُۚ لِلَّذِينَ أَحۡسَنُواْ مِنۡهُمۡ وَٱتَّقَوۡاْ أَجۡرٌ عَظِيمٌ
Balia bafuchilila Nyasaye nende Omurumwa wuwe, olwa bali nibanyolelwe nende tsinguma. Balia bakhola amalayi mubo mana nibaria, baliba nende omurungo omukhongo.
Esegesi in lingua araba:
ٱلَّذِينَ قَالَ لَهُمُ ٱلنَّاسُ إِنَّ ٱلنَّاسَ قَدۡ جَمَعُواْ لَكُمۡ فَٱخۡشَوۡهُمۡ فَزَادَهُمۡ إِيمَٰنٗا وَقَالُواْ حَسۡبُنَا ٱللَّهُ وَنِعۡمَ ٱلۡوَكِيلُ
Balia baboolelwa nende Abandu mbu, “Abandu babakhung’anile, kho mubarie!” Ako nikabameta obusuubili, nibaboola mbu, “Nyasaye akhuyela, naye niye omulayi muno wokhwisikwa.”
Esegesi in lingua araba:
فَٱنقَلَبُواْ بِنِعۡمَةٖ مِّنَ ٱللَّهِ وَفَضۡلٖ لَّمۡ يَمۡسَسۡهُمۡ سُوٓءٞ وَٱتَّبَعُواْ رِضۡوَٰنَ ٱللَّهِۗ وَٱللَّهُ ذُو فَضۡلٍ عَظِيمٍ
Kho mana nibakalukha nende obwokholo nende tsimbabaasi tsia Nyasaye, libi liosiliosi shiliabanyolakhwo tawe, ne nibaloonda ka Nyasaye yachama. Ne Nyasaye niwa obulayi obukhongo.
Esegesi in lingua araba:
إِنَّمَا ذَٰلِكُمُ ٱلشَّيۡطَٰنُ يُخَوِّفُ أَوۡلِيَآءَهُۥ فَلَا تَخَافُوهُمۡ وَخَافُونِ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ
Toto oyo ni Shetani arisinjia abetsa baye, kho mulamuria tawe, murie esie nikali mbu muli Abasuubili.
Esegesi in lingua araba:
وَلَا يَحۡزُنكَ ٱلَّذِينَ يُسَٰرِعُونَ فِي ٱلۡكُفۡرِۚ إِنَّهُمۡ لَن يَضُرُّواْ ٱللَّهَ شَيۡـٔٗاۚ يُرِيدُ ٱللَّهُ أَلَّا يَجۡعَلَ لَهُمۡ حَظّٗا فِي ٱلۡأٓخِرَةِۖ وَلَهُمۡ عَذَابٌ عَظِيمٌ
Ne balia belushilanga mubukhayi balakhuyendia tawe. Toto abo shibaliwumisia Nyasaye khushiosishiosi tawe. Nyasaye yenyanga mbu alababishilakhwo shiosishiosi mwikulu tawe. Ne baliba nende eshinyasio eshilulu.
Esegesi in lingua araba:
إِنَّ ٱلَّذِينَ ٱشۡتَرَوُاْ ٱلۡكُفۡرَ بِٱلۡإِيمَٰنِ لَن يَضُرُّواْ ٱللَّهَ شَيۡـٔٗاۖ وَلَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ
Toto balia bakula obukhayi khubusuubili, shibalawumisia shiosishiosi Nyasaye tawe, ne bali nende eshinyasio eshilulu.
Esegesi in lingua araba:
وَلَا يَحۡسَبَنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ أَنَّمَا نُمۡلِي لَهُمۡ خَيۡرٞ لِّأَنفُسِهِمۡۚ إِنَّمَا نُمۡلِي لَهُمۡ لِيَزۡدَادُوٓاْ إِثۡمٗاۖ وَلَهُمۡ عَذَابٞ مُّهِينٞ
Abakhayi balakhaparakho mbu okhubahelesia ebise khwakhubahelesinjia khuno nobulayi khubo tawe. Toto khubametanga ebise khobamete tsimbii, ne baliba nende eshinyasio shia okhututuyia.
Esegesi in lingua araba:
مَّا كَانَ ٱللَّهُ لِيَذَرَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ عَلَىٰ مَآ أَنتُمۡ عَلَيۡهِ حَتَّىٰ يَمِيزَ ٱلۡخَبِيثَ مِنَ ٱلطَّيِّبِۗ وَمَا كَانَ ٱللَّهُ لِيُطۡلِعَكُمۡ عَلَى ٱلۡغَيۡبِ وَلَٰكِنَّ ٱللَّهَ يَجۡتَبِي مِن رُّسُلِهِۦ مَن يَشَآءُۖ فَـَٔامِنُواْ بِٱللَّهِ وَرُسُلِهِۦۚ وَإِن تُؤۡمِنُواْ وَتَتَّقُواْ فَلَكُمۡ أَجۡرٌ عَظِيمٞ
Nyasaye shiyali wokhulekha Abasuubili muka enywe mulikho ako tawe okhuula yawukhasie ababii nende abalayi. Ne Nyasaye shiyali wokhubechesia kefisa tawe halali Nyasaye yawulanga mubarumwa bebe wayenya. Kho, suubile Nyasaye nende Abarumwa bebe. Ne nimusuubila mana mwaria Nyasaye, mulaba nende omurungo omukhongo.
Esegesi in lingua araba:
وَلَا يَحۡسَبَنَّ ٱلَّذِينَ يَبۡخَلُونَ بِمَآ ءَاتَىٰهُمُ ٱللَّهُ مِن فَضۡلِهِۦ هُوَ خَيۡرٗا لَّهُمۖ بَلۡ هُوَ شَرّٞ لَّهُمۡۖ سَيُطَوَّقُونَ مَا بَخِلُواْ بِهِۦ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۗ وَلِلَّهِ مِيرَٰثُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۗ وَٱللَّهُ بِمَا تَعۡمَلُونَ خَبِيرٞ
Ne balakhaparakhwo balia bemananga bia Nyasaye yabawa khu tsimbabaasi tsitsie mbu bali obulayi tawe. Shinendio tawe. Ebio ni obubii khubo. Baliboywa halala nende biabemananga inyanga ya Indukho. Ne obuchelami bwa bili mwikulu nende khushialo ni bwa Nyasaye. Ne Nyasaye amanyile muno akamukholanga.
Esegesi in lingua araba:
لَّقَدۡ سَمِعَ ٱللَّهُ قَوۡلَ ٱلَّذِينَ قَالُوٓاْ إِنَّ ٱللَّهَ فَقِيرٞ وَنَحۡنُ أَغۡنِيَآءُۘ سَنَكۡتُبُ مَا قَالُواْ وَقَتۡلَهُمُ ٱلۡأَنۢبِيَآءَ بِغَيۡرِ حَقّٖ وَنَقُولُ ذُوقُواْ عَذَابَ ٱلۡحَرِيقِ
Toto Nyasaye awulile likhuwa lia balia baboola mbu, “Nyasaye toto ni omumanani nafu khuli abayinda.” Khulahandika akababoola nende okhwira khwabu Abarumwa munjila ilali yatoto tawe. Ne khulibaboolela inyanga ya Indukho mbu, “Pile eshinyasio shiokhuyisia.
Esegesi in lingua araba:
ذَٰلِكَ بِمَا قَدَّمَتۡ أَيۡدِيكُمۡ وَأَنَّ ٱللَّهَ لَيۡسَ بِظَلَّامٖ لِّلۡعَبِيدِ
Kano nishichila akemikhono chenyu chiaranjilisia, ne mbu toto Nyasaye shali wokhukholela obubii abandu tawe."
Esegesi in lingua araba:
ٱلَّذِينَ قَالُوٓاْ إِنَّ ٱللَّهَ عَهِدَ إِلَيۡنَآ أَلَّا نُؤۡمِنَ لِرَسُولٍ حَتَّىٰ يَأۡتِيَنَا بِقُرۡبَانٖ تَأۡكُلُهُ ٱلنَّارُۗ قُلۡ قَدۡ جَآءَكُمۡ رُسُلٞ مِّن قَبۡلِي بِٱلۡبَيِّنَٰتِ وَبِٱلَّذِي قُلۡتُمۡ فَلِمَ قَتَلۡتُمُوهُمۡ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
Balia baboola mbu, “Nyasaye yakhulaka efwe mbu khulasuubila Omurumwa yesiyesi tawe okhuula akhurusilie eshihanwa (isolo) shisambwe nende omulilo.” Baboolele mbu, “Abarumwa babetsela nende ebifune bia habulafu nende akamurebanga kano. Kho shichila shina nimubera toto nimuba nimuboolanga obulaamba?”
Esegesi in lingua araba:
فَإِن كَذَّبُوكَ فَقَدۡ كُذِّبَ رُسُلٞ مِّن قَبۡلِكَ جَآءُو بِٱلۡبَيِّنَٰتِ وَٱلزُّبُرِ وَٱلۡكِتَٰبِ ٱلۡمُنِيرِ
Ne nibakhukatsula, bamala okhukatsulwa Abarumwa bandi imbeli wuwo, abetsa nende ebifune bilolekha nende Ebitabu bia amachesi, nende Eshitabu shiobulafu.
Esegesi in lingua araba:
كُلُّ نَفۡسٖ ذَآئِقَةُ ٱلۡمَوۡتِۗ وَإِنَّمَا تُوَفَّوۡنَ أُجُورَكُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۖ فَمَن زُحۡزِحَ عَنِ ٱلنَّارِ وَأُدۡخِلَ ٱلۡجَنَّةَ فَقَدۡ فَازَۗ وَمَا ٱلۡحَيَوٰةُ ٱلدُّنۡيَآ إِلَّا مَتَٰعُ ٱلۡغُرُورِ
Buli omundu alipila lifwa. Ne toto mulihebwa omurungo kwenyu inyanga ya Indukho. Kho ulia ulisitibwa ehale nomulilo, mana yenjisibwe mumukunda kwomwikulu, oyo toto aliba aburire. Ne obulamu bwokhushialo shineshindu tawe halali okhwisangasia khwokhukatia sa.
Esegesi in lingua araba:
۞ لَتُبۡلَوُنَّ فِيٓ أَمۡوَٰلِكُمۡ وَأَنفُسِكُمۡ وَلَتَسۡمَعُنَّ مِنَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ مِن قَبۡلِكُمۡ وَمِنَ ٱلَّذِينَ أَشۡرَكُوٓاْ أَذٗى كَثِيرٗاۚ وَإِن تَصۡبِرُواْ وَتَتَّقُواْ فَإِنَّ ذَٰلِكَ مِنۡ عَزۡمِ ٱلۡأُمُورِ
Ne toto mwitsa okhutemwa mumiandu chienyu nende mwinywe abeene. Ne khandi toto mulawulila kabasinyisia amanji okhurulana nende Abandu bahebwa Eshitabu imbeli wenyu, nende Abatsokaasi. Ne ni mwifwila mana mwaria Nyasaye, toto ako ni amakhuwa amalayi muno kokhukhola.
Esegesi in lingua araba:
وَإِذۡ أَخَذَ ٱللَّهُ مِيثَٰقَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ لَتُبَيِّنُنَّهُۥ لِلنَّاسِ وَلَا تَكۡتُمُونَهُۥ فَنَبَذُوهُ وَرَآءَ ظُهُورِهِمۡ وَٱشۡتَرَوۡاْ بِهِۦ ثَمَنٗا قَلِيلٗاۖ فَبِئۡسَ مَا يَشۡتَرُونَ
Ne olwa Nyasaye yabukula indache isiro ya balia bahebwa Eshitabu mbu, “Toto mulashiinoosilia abandu, ne shimulashifisa tawe.” Halali bashisukuna inyuma wemikongo chiabu ne nibakula khushio obukusi obufwolwa, kho neshibi muno eshiabakula esho.
Esegesi in lingua araba:
لَا تَحۡسَبَنَّ ٱلَّذِينَ يَفۡرَحُونَ بِمَآ أَتَواْ وَّيُحِبُّونَ أَن يُحۡمَدُواْ بِمَا لَمۡ يَفۡعَلُواْ فَلَا تَحۡسَبَنَّهُم بِمَفَازَةٖ مِّنَ ٱلۡعَذَابِۖ وَلَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ
Olakhabaparirakhwo balia abasangalilanga akabakholele, ne bachamanga mbu balaywe khukabalakholele, olakhabaparirakhwo mbu balihonokokha ehale nende eshinyasio tawe. Ne baliba nende eshinyasio eshilulu.
Esegesi in lingua araba:
وَلِلَّهِ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۗ وَٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٌ
Ne obwami bwomwikulu nende mushialo nibwa Nyasaye, ne Nyasaye nomunyali muno wabuli eshindu.
Esegesi in lingua araba:
إِنَّ فِي خَلۡقِ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَٱخۡتِلَٰفِ ٱلَّيۡلِ وَٱلنَّهَارِ لَأٓيَٰتٖ لِّأُوْلِي ٱلۡأَلۡبَٰبِ
Toto mukhulongwa khwelikulu nende eshialo, nende okhukalukhana khweshilo nende eshitere, khulimo nende ebimanyisio khubandu ba amachesi.
Esegesi in lingua araba:
ٱلَّذِينَ يَذۡكُرُونَ ٱللَّهَ قِيَٰمٗا وَقُعُودٗا وَعَلَىٰ جُنُوبِهِمۡ وَيَتَفَكَّرُونَ فِي خَلۡقِ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ رَبَّنَا مَا خَلَقۡتَ هَٰذَا بَٰطِلٗا سُبۡحَٰنَكَ فَقِنَا عَذَابَ ٱلنَّارِ
Abetsulilanga Nyasaye nibeemele, nende nibekhaale nende nibakonele tsimbafu tsiabu. Ne baparanga muno khukhulongwa khwelikulu nende eshialo nibaboola mbu, “Nyasaye wefu Omulesi, siwalonga bino eshikhaya tawe. Obutswenufu nobubwo, kho khulinde okhurulana nende eshinyasio shiomulilo.
Esegesi in lingua araba:
رَبَّنَآ إِنَّكَ مَن تُدۡخِلِ ٱلنَّارَ فَقَدۡ أَخۡزَيۡتَهُۥۖ وَمَا لِلظَّٰلِمِينَ مِنۡ أَنصَارٖ
Nyasaye wefu Omulesi, toto ulia wora mumulilo olaba omuhele eshifimbwa murwe. Ne balia bakhola obubii shibaliba nabakhoonyi tawe.
Esegesi in lingua araba:
رَّبَّنَآ إِنَّنَا سَمِعۡنَا مُنَادِيٗا يُنَادِي لِلۡإِيمَٰنِ أَنۡ ءَامِنُواْ بِرَبِّكُمۡ فَـَٔامَنَّاۚ رَبَّنَا فَٱغۡفِرۡ لَنَا ذُنُوبَنَا وَكَفِّرۡ عَنَّا سَيِّـَٔاتِنَا وَتَوَفَّنَا مَعَ ٱلۡأَبۡرَارِ
Nyasaye wefu Omulesi, toto efwe khuwulile omulanji nalanganga khubusuubili mbu, 'Suubile Nyasaye wenyu Omulesi', mana nikhusuubila. Kho khuleshele tsimbi tsiefu nende ebionono biefu, ne okhufwisie halala nende Abandu abalayi.
Esegesi in lingua araba:
رَبَّنَا وَءَاتِنَا مَا وَعَدتَّنَا عَلَىٰ رُسُلِكَ وَلَا تُخۡزِنَا يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۖ إِنَّكَ لَا تُخۡلِفُ ٱلۡمِيعَادَ
Nyasaye wefu Omulesi, khuhelesie akawakhulaka khubarumwa boobo, ne olakhuhelesia eshifimbwa murwe inyanga ya Indukho tawe. Toto ewe shofunakanga indache tawe."
Esegesi in lingua araba:
فَٱسۡتَجَابَ لَهُمۡ رَبُّهُمۡ أَنِّي لَآ أُضِيعُ عَمَلَ عَٰمِلٖ مِّنكُم مِّن ذَكَرٍ أَوۡ أُنثَىٰۖ بَعۡضُكُم مِّنۢ بَعۡضٖۖ فَٱلَّذِينَ هَاجَرُواْ وَأُخۡرِجُواْ مِن دِيَٰرِهِمۡ وَأُوذُواْ فِي سَبِيلِي وَقَٰتَلُواْ وَقُتِلُواْ لَأُكَفِّرَنَّ عَنۡهُمۡ سَيِّـَٔاتِهِمۡ وَلَأُدۡخِلَنَّهُمۡ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ ثَوَابٗا مِّنۡ عِندِ ٱللَّهِۚ وَٱللَّهُ عِندَهُۥ حُسۡنُ ٱلثَّوَابِ
Nyasaye wabu Omulesi nafuchilila amasayo kabu, nakalusia mbu, “Toto esie shengosinjia emilimo chia omukholi yesiyesi mwinywe tawe, abe omusatsa nohomba omukhasi, enywe murulana abeene khubeene. Kho, balia bawuya nende balia baloondwa mumatala kabu, mana nibasandibwa khunjila yanje, mana nibalwana, mana niberwa, toto esie nditsa okhubaleshela ebionono biabu, ne toto nditsa okhubenjisia mumikunda chomwikulu chia emialo chiburangamwo. Oko niko omurungo okhurula khu Nyasaye. Ne ewa Nyasaye chiliyo emirungo emilayi muno."
Esegesi in lingua araba:
لَا يَغُرَّنَّكَ تَقَلُّبُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ فِي ٱلۡبِلَٰدِ
Okhuyiyayiya khwabakhayi khushialo khulatema okhukhukatia tawe.
Esegesi in lingua araba:
مَتَٰعٞ قَلِيلٞ ثُمَّ مَأۡوَىٰهُمۡ جَهَنَّمُۖ وَبِئۡسَ ٱلۡمِهَادُ
Okho ni okhwisangasia khutiti, mana eshimenyo shiabu shiliba mumulilo, ne ni abundu abii muno wokhuhulushila.
Esegesi in lingua araba:
لَٰكِنِ ٱلَّذِينَ ٱتَّقَوۡاْ رَبَّهُمۡ لَهُمۡ جَنَّٰتٞ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَا نُزُلٗا مِّنۡ عِندِ ٱللَّهِۗ وَمَا عِندَ ٱللَّهِ خَيۡرٞ لِّلۡأَبۡرَارِ
Halali balia baria Nyasaye wabu Omulesi balinyoola emikunda chomwikulu chiburangamwo emialo, balimenyamwo tsinyanga tsioosi. (Obo buliba) Obucheni bwokhubukanilwa okhurula khu Nyasaye. Ne ebili ewa Nyasaye ni ebilayi khubandu abalayi.
Esegesi in lingua araba:
وَإِنَّ مِنۡ أَهۡلِ ٱلۡكِتَٰبِ لَمَن يُؤۡمِنُ بِٱللَّهِ وَمَآ أُنزِلَ إِلَيۡكُمۡ وَمَآ أُنزِلَ إِلَيۡهِمۡ خَٰشِعِينَ لِلَّهِ لَا يَشۡتَرُونَ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ ثَمَنٗا قَلِيلًاۚ أُوْلَٰٓئِكَ لَهُمۡ أَجۡرُهُمۡ عِندَ رَبِّهِمۡۗ إِنَّ ٱللَّهَ سَرِيعُ ٱلۡحِسَابِ
Toto mubandu bahebwa Eshitabu balimwo basuubilanga Nyasaye nende kalia keshibwa khwinywe nende kalia kabeshilibwa. Behotselesilinjia Nyasaye, ne shibakusinjia tsinyaali tsia Nyasaye khubukusi obufwoola tawe. Bali nende omurungo kwabu khu Nyasaye wabu Omulesi. Toto Nyasaye ni Omwangu wokhubalila ebilonje amakhuwa kabiakhola.
Esegesi in lingua araba:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱصۡبِرُواْ وَصَابِرُواْ وَرَابِطُواْ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ لَعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ
Enywe Abasuubila, mwisumilisie, ne mwifwile muno (khubasuku), ne mube meso, ne rie Nyasaye khomunyoole okhubura.
Esegesi in lingua araba:
 
Traduzione dei significati Sura: Al ‘Imrân
Indice delle Sure Numero di pagina
 
Traduzione dei Significati del Sacro Corano - الترجمة اللوهيا - Indice Traduzioni

ترجمة معاني القرآن الكريم إلى اللغة اللوهيا صادرة عن الجمعية الدولية للعلوم والثقافة.

Chiudi