Traduzione dei Significati del Sacro Corano - الترجمة الأوزبكية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - Indice Traduzioni


Traduzione dei significati Sura: An-Naml   Versetto:

Намл сураси

Alcuni scopi di questa Sura comprendono:
الامتنان على النبي صلى الله عليه وسلم بنعمة القرآن وشكرها والصبر على تبليغه.
Сурада Пайғамбар алайҳиссолату вассаломга Қуръон неъматининг берилиши у зотга кўрсатилган жуда катта эҳтиром экани айтилиб, бу неъматнинг шукрини адо этиш ва уни етказиш йўлидаги балоларга сабр қилишга ундалади.

طسٓۚ تِلۡكَ ءَايَٰتُ ٱلۡقُرۡءَانِ وَكِتَابٖ مُّبِينٍ
Бундай ҳарфларнинг тафсири "Бақара" сурасининг бошида айтиб ўтилди. Сизга нозил қилинган оятлар Қуръон оятларидир, ҳеч бир чалкашлиги йўқ очиқ-ойдин китоб оятларидир. У ҳақда тафаккур қилган одам унинг Аллоҳ тарафидан эканини билади.
Esegesi in lingua araba:
هُدٗى وَبُشۡرَىٰ لِلۡمُؤۡمِنِينَ
Бу оятлар ҳақ йўлга бошлайди ҳамда Аллоҳ ва пайғамбарига иймон келтирган мўминларга хушхабар келтиради.
Esegesi in lingua araba:
ٱلَّذِينَ يُقِيمُونَ ٱلصَّلَوٰةَ وَيُؤۡتُونَ ٱلزَّكَوٰةَ وَهُم بِٱلۡأٓخِرَةِ هُمۡ يُوقِنُونَ
Мўминларки, намозни тўкис адо этадилар, закотни ўз ўрнига - чин ҳақдорларга берадилар ҳамда улар охиратдаги савоб ва жазога аниқ ишонадилар.
Esegesi in lingua araba:
إِنَّ ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡأٓخِرَةِ زَيَّنَّا لَهُمۡ أَعۡمَٰلَهُمۡ فَهُمۡ يَعۡمَهُونَ
Охиратга ва унда содир бўладиган савобу жазога ишонмайдиган кофирларга қилаётган ишларини чиройли кўрсатиб қўйганмиз. Шунинг учун ўша ишларини қилишда давом этаверадилар. Улар тўғри йўлни топа олмай, доим адашиб, тентираб юраверадилар.
Esegesi in lingua araba:
أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ لَهُمۡ سُوٓءُ ٱلۡعَذَابِ وَهُمۡ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ هُمُ ٱلۡأَخۡسَرُونَ
Шу сифатларга эга бўлган кофирлар бу дунёнинг ўзида ҳам қатл қилиниш, асир олиниш каби азобларга дучор бўладилар. Охиратда эса энг катта зарар кўрадиганлар ана ўшалар бўлади. Чунки улар Қиёмат куни дўзахда абадий қолиб, ўзларини ҳам, оилаларини ҳам қўлдан бой берадилар.
Esegesi in lingua araba:
وَإِنَّكَ لَتُلَقَّى ٱلۡقُرۡءَانَ مِن لَّدُنۡ حَكِيمٍ عَلِيمٍ
Эй Пайғамбар, сизга бу Қуръон Ўзининг яратишида, тадбир қилишида, шариатлаштиришида ҳикмат билан иш қиладиган Ҳаким ва бандалари учун нима керакли ва фойдали эканини жуда яхши биладиган Алим Зот тарафидан берилади.
Esegesi in lingua araba:
إِذۡ قَالَ مُوسَىٰ لِأَهۡلِهِۦٓ إِنِّيٓ ءَانَسۡتُ نَارٗا سَـَٔاتِيكُم مِّنۡهَا بِخَبَرٍ أَوۡ ءَاتِيكُم بِشِهَابٖ قَبَسٖ لَّعَلَّكُمۡ تَصۡطَلُونَ
Эй Пайғамбар, эсланг! Мусо оиласига шундай деганди: "Мен бир олов кўрдим. Унинг қаерда ёқилаётгани ҳақида бирон хабар билиб келаман. Ёки сизлар исиниб олишингиз учун ундан бир чўғ олиб келаман".
Esegesi in lingua araba:
فَلَمَّا جَآءَهَا نُودِيَ أَنۢ بُورِكَ مَن فِي ٱلنَّارِ وَمَنۡ حَوۡلَهَا وَسُبۡحَٰنَ ٱللَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
Аллоҳ кўрсатган олов ёнига келганида Аллоҳ унга шундай нидо қилди: "Олов ёнидаги одам ҳам. унинг атрофидаги фаришталар ҳам муборак бўлди. Оламлар павардигори Аллоҳ Ўзига лойиқ бўлмаган сифатлардан, нуқсонлардан Покдир, Олийдир.
Esegesi in lingua araba:
يَٰمُوسَىٰٓ إِنَّهُۥٓ أَنَا ٱللَّهُ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ
Унга Аллоҳ деди: "Эй Мусо, бу Менман. Аллоҳман. Ҳаммадан Ғолиб, Азизман. Яратишимда ҳам, тақдир қилишимда ҳам, шариатлаштиришимда ҳам ҳар бир ишни ҳикмат билан қиладиган Ҳаким Зотман.
Esegesi in lingua araba:
وَأَلۡقِ عَصَاكَۚ فَلَمَّا رَءَاهَا تَهۡتَزُّ كَأَنَّهَا جَآنّٞ وَلَّىٰ مُدۡبِرٗا وَلَمۡ يُعَقِّبۡۚ يَٰمُوسَىٰ لَا تَخَفۡ إِنِّي لَا يَخَافُ لَدَيَّ ٱلۡمُرۡسَلُونَ
Унга, асоингни ташла, дейилди. Мусо буйруқни бажариб, асони ташлади. Қараса, у худди илондек қимирлаяпти. Қўрққанидан орқасига қарамай қочди. Шунда Аллоҳ унга деди: "Ундан қўрқма. Зеро, Менинг ҳузуримда пайғамбарлар илондан ҳам, ундан бошқасидан ҳам қўрқмайдилар".
Esegesi in lingua araba:
إِلَّا مَن ظَلَمَ ثُمَّ بَدَّلَ حُسۡنَۢا بَعۡدَ سُوٓءٖ فَإِنِّي غَفُورٞ رَّحِيمٞ
Ким бир гуноҳ қилиб, ўзига ўзи зулм қилса, ортидан тавба қилса, бас, Мен уни Кечиргувчи ва унга Раҳмли Зотман.
Esegesi in lingua araba:
وَأَدۡخِلۡ يَدَكَ فِي جَيۡبِكَ تَخۡرُجۡ بَيۡضَآءَ مِنۡ غَيۡرِ سُوٓءٖۖ فِي تِسۡعِ ءَايَٰتٍ إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ وَقَوۡمِهِۦٓۚ إِنَّهُمۡ كَانُواْ قَوۡمٗا فَٰسِقِينَ
Қўлингни кўйлагинг ичига суқ. У қордек оппоқ бўлиб чиқади. Лекин пес каби касаллик бўлмайди. Сенинг ҳақ эканингни кўрсатадиган тўққиз мўъжиза ичида бу ҳам бор. Улар қўл, асо, йиллар, меваларнинг камайиши, тўфон, чигиртка, битлар, бақалар ва қон бўлиб, Фиръавн ва унинг қавмига қаратилган эди. Аммо улар Аллоҳга итоат қилмайдиган фосиқ қавм эдилар.
Esegesi in lingua araba:
فَلَمَّا جَآءَتۡهُمۡ ءَايَٰتُنَا مُبۡصِرَةٗ قَالُواْ هَٰذَا سِحۡرٞ مُّبِينٞ
Уларга Мусони қўллаб қувватловчи оятларимиз, мўъжизаларимиз очиқ-ойдин келган пайтда: "Мусо олиб келган бу мўъжизалар аниқ сеҳрдир", дедилар.
Esegesi in lingua araba:
Alcuni insegnamenti da trarre da questi versi sono:
• القرآن هداية وبشرى للمؤمنين.
Қуръон инсоният учун ҳидоят ва хушхабардир.

• الكفر بالله سبب في اتباع الباطل من الأعمال والأقوال، والحيرة، والاضطراب.
Аллоҳга куфр келтириш ботил ишлар, ботил гаплар, иккиланишлару безовталиклар сари етаклайди.

• تأمين الله لرسله وحفظه لهم سبحانه من كل سوء.
Аллоҳ Ўзининг пайғамбарларига тинчлик-хотиржамлик ато этиб, уларни ҳар қандай ёмонликдан асрайди.

وَجَحَدُواْ بِهَا وَٱسۡتَيۡقَنَتۡهَآ أَنفُسُهُمۡ ظُلۡمٗا وَعُلُوّٗاۚ فَٱنظُرۡ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلۡمُفۡسِدِينَ
Ўзлари бу мўъжизалар Аллоҳ тарафидан эканига амин бўлиб турсалар-да, золимлик ва такаббурлик қилиб, уларни инкор этдилар, тан олмадилар. Бас, эй Пайғамбар, ер юзида куфру маъсиятлар ила бузғунчилик қилиб юрганларнинг оқибати қандай бўлганига қаранг. Уларни ҳалок айлаб, таг-туги билан қуритиб юбормадикми?
Esegesi in lingua araba:
وَلَقَدۡ ءَاتَيۡنَا دَاوُۥدَ وَسُلَيۡمَٰنَ عِلۡمٗاۖ وَقَالَا ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ ٱلَّذِي فَضَّلَنَا عَلَىٰ كَثِيرٖ مِّنۡ عِبَادِهِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
Биз Довуд ва унинг ўғли Сулаймонга илм бердик. Жумладан қуш тилини ҳам ўргатдик. Улар улуғ ва буюк Аллоҳдан миннатдор бўлиб дедилар: "Бизни кўп мўмин бандаларидан пайғамбарлик ва илм билан афзал қилган Аллоҳга ҳамдлар бўлсин".
Esegesi in lingua araba:
وَوَرِثَ سُلَيۡمَٰنُ دَاوُۥدَۖ وَقَالَ يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ عُلِّمۡنَا مَنطِقَ ٱلطَّيۡرِ وَأُوتِينَا مِن كُلِّ شَيۡءٍۖ إِنَّ هَٰذَا لَهُوَ ٱلۡفَضۡلُ ٱلۡمُبِينُ
Сулаймон отаси Довуддан пайғамбарлик, илм ва подшоҳликни мерос қилиб олди. Аллоҳнинг ўзига ва отасига ато этган неъматларини гапириб шундай деди: "Эй одамлар, Аллоҳ бизга қуш тилини ўргатди ҳамда пайғамбарлару подшоҳларга берган ҳамма нарсалардан бизга ҳам берди. Аллоҳнинг бизга берган бу неъматлари очиқ кўриниб турган фазлу марҳаматдир".
Esegesi in lingua araba:
وَحُشِرَ لِسُلَيۡمَٰنَ جُنُودُهُۥ مِنَ ٱلۡجِنِّ وَٱلۡإِنسِ وَٱلطَّيۡرِ فَهُمۡ يُوزَعُونَ
Сулаймонга жин, инс ва қушлардан бўлган аскарлари тўпланиб, тартиб билан тизилиб турдилар.
Esegesi in lingua araba:
حَتَّىٰٓ إِذَآ أَتَوۡاْ عَلَىٰ وَادِ ٱلنَّمۡلِ قَالَتۡ نَمۡلَةٞ يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّمۡلُ ٱدۡخُلُواْ مَسَٰكِنَكُمۡ لَا يَحۡطِمَنَّكُمۡ سُلَيۡمَٰنُ وَجُنُودُهُۥ وَهُمۡ لَا يَشۡعُرُونَ
Улар Шомдаги чумолилар водийсигача етиб келганларида, бир чумоли деди: "Эй чумолилар, инларингизга кириб олинглар, тағин Сулаймон ва унинг аскарлари сизларни билмасдан янчиб юбормасинлар. Билсалар, бундай қилмайдилар, албатта".
Esegesi in lingua araba:
فَتَبَسَّمَ ضَاحِكٗا مِّن قَوۡلِهَا وَقَالَ رَبِّ أَوۡزِعۡنِيٓ أَنۡ أَشۡكُرَ نِعۡمَتَكَ ٱلَّتِيٓ أَنۡعَمۡتَ عَلَيَّ وَعَلَىٰ وَٰلِدَيَّ وَأَنۡ أَعۡمَلَ صَٰلِحٗا تَرۡضَىٰهُ وَأَدۡخِلۡنِي بِرَحۡمَتِكَ فِي عِبَادِكَ ٱلصَّٰلِحِينَ
Сулаймон чумолининг гапидан кулиб-табассум қилди ва Парвардигорига дуо қилиб деди: "Парвардигорим, менга ва ота-онамга берган неъматингга шукр этишимга ва Ўзинг рози бўладиган яхши амалларни қилишимга мени муваффақ айлагин ҳамда Ўз фазлу марҳаматинг ила солиҳ бандаларинг сафига киритгин!"
Esegesi in lingua araba:
وَتَفَقَّدَ ٱلطَّيۡرَ فَقَالَ مَالِيَ لَآ أَرَى ٱلۡهُدۡهُدَ أَمۡ كَانَ مِنَ ٱلۡغَآئِبِينَ
Сулаймон қушларни текшириб кўрганди, ҳудҳудга кўзи тушмади ва деди: "Нега ҳудҳудни кўрмаяпман? Нимадир уни мендан тўсиб турибдими ёки у мендан берухсат кетиб қолганми?"
Esegesi in lingua araba:
لَأُعَذِّبَنَّهُۥ عَذَابٗا شَدِيدًا أَوۡ لَأَاْذۡبَحَنَّهُۥٓ أَوۡ لَيَأۡتِيَنِّي بِسُلۡطَٰنٖ مُّبِينٖ
Унинг кетиб қолгани аён бўлгач, деди: "Энди у ё кетиб қолиш сабабини, узрини билдирувчи бир очиқ ҳужжат олиб келади ёки уни жуда қаттиқ жазолайман ёхуд сўйиб юбораман".
Esegesi in lingua araba:
فَمَكَثَ غَيۡرَ بَعِيدٖ فَقَالَ أَحَطتُ بِمَا لَمۡ تُحِطۡ بِهِۦ وَجِئۡتُكَ مِن سَبَإِۭ بِنَبَإٖ يَقِينٍ
Кўп ўтмасдан ҳудҳуд келиб, Сулаймон алайҳиссаломга: "Сен билмаган нарсани билдим ва сенга Сабаъдан ишончли бир хабар олиб келдим", деди.
Esegesi in lingua araba:
Alcuni insegnamenti da trarre da questi versi sono:
• التبسم ضحك أهل الوقار.
Салобатли кишиларнинг кулиши табассумдир.

• شكر النعم أدب الأنبياء والصالحين مع ربهم.
Неъматларга шукр қилиш пайғамбарлар ва солиҳлар одобидир.

• الاعتذار عن أهل الصلاح بظهر الغيب.
Яхшиларнинг хатолари ёки хатодек кўринган ишлари ҳақида ўзлари йўқ бўлсалар ҳам яхши гумонга бориб, бирон узри бўлса керак, деган ўйга бормоқ лозим.

• سياسة الرعية بإيقاع العقاب على من يستحقه، وقبول عذر أصحاب الأعذار.
Раиятни бошқариш жазога лойиқ одамни жазолаш, узри бор одамнинг эса узрини қабул қилиш билан бўлади.

• قد يوجد من العلم عند الأصاغر ما لا يوجد عند الأكابر.
Гоҳида кичиклар катталардан кўра кўпроқ нарсани биладилар.

إِنِّي وَجَدتُّ ٱمۡرَأَةٗ تَمۡلِكُهُمۡ وَأُوتِيَتۡ مِن كُلِّ شَيۡءٖ وَلَهَا عَرۡشٌ عَظِيمٞ
Мен бир аёлни кўрдим. Уларнинг маликаси экан. Унга куч-қудрат, подшоҳлик каби ҳар нарсадан берилган экан ва унинг катта тахти бор ҳам экан. Ўшанда ўтириб, халқини бошқарар экан.
Esegesi in lingua araba:
وَجَدتُّهَا وَقَوۡمَهَا يَسۡجُدُونَ لِلشَّمۡسِ مِن دُونِ ٱللَّهِ وَزَيَّنَ لَهُمُ ٱلشَّيۡطَٰنُ أَعۡمَٰلَهُمۡ فَصَدَّهُمۡ عَنِ ٱلسَّبِيلِ فَهُمۡ لَا يَهۡتَدُونَ
У ва унинг қавми ҳар қандай нуқсондан пок Аллоҳ таолони қўйиб, қуёшга ибодат қилаётганларини кўрдим. Шайтон уларга ширк ва гуноҳлар каби қилаётган ишларини чиройли қилиб кўрсатди ва ҳақ йўлдан оздирди. Бас, энди улар ҳидоят топмаслар.
Esegesi in lingua araba:
أَلَّاۤ يَسۡجُدُواْۤ لِلَّهِ ٱلَّذِي يُخۡرِجُ ٱلۡخَبۡءَ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَيَعۡلَمُ مَا تُخۡفُونَ وَمَا تُعۡلِنُونَ
Нима учун шайтон уларга қилаётган ширк ва гуноҳларини чиройли қилиб кўрсатди? Осмондаги сирларни ошкор этиб, ёмғир ёғдирадиган, ердаги сирларни ҳам ошкор қилиб, ўсимликларни ундириб чиқарадиган ва сизларнинг яширган ишларингизни ҳам, ошкора ишларингизни ҳам биладиган Аллоҳга сажда қилмасликлари учун.
Esegesi in lingua araba:
ٱللَّهُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ رَبُّ ٱلۡعَرۡشِ ٱلۡعَظِيمِ۩
Аллоҳ. Ундан ўзга чин маъбуд йўқ. Буюк Аршнинг эгаси.
Esegesi in lingua araba:
۞ قَالَ سَنَنظُرُ أَصَدَقۡتَ أَمۡ كُنتَ مِنَ ٱلۡكَٰذِبِينَ
Сулаймон алайҳиссалом ҳудҳудга деди: "Айтаётган гапларинг ростми ё сен ёлғончилардан бўлиб қолганмисан, у ёғини текшириб кўрамиз".
Esegesi in lingua araba:
ٱذۡهَب بِّكِتَٰبِي هَٰذَا فَأَلۡقِهۡ إِلَيۡهِمۡ ثُمَّ تَوَلَّ عَنۡهُمۡ فَٱنظُرۡ مَاذَا يَرۡجِعُونَ
Сулаймон бир мактуб ёзиб, уни ҳудҳудга берди ва деди: "Мана бу мактубимни олиб бориб, Сабаъ аҳлига ташла. Хатни топширганингдан кейин бир чеккада қараб тур-чи, у ҳақда нималар дер эканлар.
Esegesi in lingua araba:
قَالَتۡ يَٰٓأَيُّهَا ٱلۡمَلَؤُاْ إِنِّيٓ أُلۡقِيَ إِلَيَّ كِتَٰبٞ كَرِيمٌ
Малика мактубни олгач: "Эй аъёнлар, ҳақиқатан менга улуғ бир мактуб ташланди", деди.
Esegesi in lingua araba:
إِنَّهُۥ مِن سُلَيۡمَٰنَ وَإِنَّهُۥ بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ
Мактуб Сулаймон тарафидан юборилган бўлиб, Меҳрибон ва Раҳмли Аллоҳ номи билан бошланган.
Esegesi in lingua araba:
أَلَّا تَعۡلُواْ عَلَيَّ وَأۡتُونِي مُسۡلِمِينَ
Мактубда шундай дейилган: "Ўзингизни катта олмай, ширк ишларингизни, қуёшга ибодат қилишни тарк этиб, мен даъват этаётган Аллоҳни ягона ҳақиқий илоҳ деб билишга таслим бўлиб, бўйсуниб келинглар".
Esegesi in lingua araba:
قَالَتۡ يَٰٓأَيُّهَا ٱلۡمَلَؤُاْ أَفۡتُونِي فِيٓ أَمۡرِي مَا كُنتُ قَاطِعَةً أَمۡرًا حَتَّىٰ تَشۡهَدُونِ
Малика деди: "Эй аъёнлар, менга бу ишимда фатво-маслаҳат беринглар, тўғри йўлни кўрсатинглар. Мен то сизлар ҳузуримга келиб, ўз фикрларингизни билдирмагунингизча бирон ишда қатъий ҳукм чиқара олмасман".
Esegesi in lingua araba:
قَالُواْ نَحۡنُ أُوْلُواْ قُوَّةٖ وَأُوْلُواْ بَأۡسٖ شَدِيدٖ وَٱلۡأَمۡرُ إِلَيۡكِ فَٱنظُرِي مَاذَا تَأۡمُرِينَ
Қавми орасидаги улуғ аъёнлари унга шундай дедилар: "Биз қувватли, жангларда метин матонатли одамлармиз. Иш ўзингга ҳавола. Бас, нимага буюришни ўйлаб кўр. Нимага буюрсанг ҳам уни бажариш қўлимиздан келади".
Esegesi in lingua araba:
قَالَتۡ إِنَّ ٱلۡمُلُوكَ إِذَا دَخَلُواْ قَرۡيَةً أَفۡسَدُوهَا وَجَعَلُوٓاْ أَعِزَّةَ أَهۡلِهَآ أَذِلَّةٗۚ وَكَذَٰلِكَ يَفۡعَلُونَ
Малика деди: "Подшоҳлар бирон юртни босиб олсалар, уни вайрон этадилар, ўлдирадилар, осадилар, талон-торож қиладилар. Юртнинг улуғларини хорлайдилар. Подшоҳларнинг одати шу. Доим шундай қиладилар. Шу йўл билан одамларнинг қалбига қўрқув соладилар.
Esegesi in lingua araba:
وَإِنِّي مُرۡسِلَةٌ إِلَيۡهِم بِهَدِيَّةٖ فَنَاظِرَةُۢ بِمَ يَرۡجِعُ ٱلۡمُرۡسَلُونَ
Мен бу хатни юборган одамга ва унинг қавмига бир ҳадя юбориб, кўрай-чи, элчиларим нима хабар билан қайтар эканлар.
Esegesi in lingua araba:
Alcuni insegnamenti da trarre da questi versi sono:
• إنكار الهدهد على قوم سبأ ما هم عليه من الشرك والكفر دليل على أن الإيمان فطري عند الخلائق.
Ҳудҳуд Сабаъ аҳлининг куфру ширкини қоралади. Шунинг ўзи иймон ҳамма махлуқотларнинг табиатида бор эканидан далолатдир.

• التحقيق مع المتهم والتثبت من حججه.
Гумонланувчи қаттиқ текширилади, ўзини оқлайдиган ҳужжатлари яхшилаб ўрганилади.

• مشروعية الكشف عن أخبار الأعداء.
Душман ҳақидаги хабарларни фош этиш шаръан дуруст амал.

• من آداب الرسائل افتتاحها بالبسملة.
Мактуб одобларидан бири уни "Бисмиллоҳ" билан бошламоқдир.

• إظهار عزة المؤمن أمام أهل الباطل أمر مطلوب.
Ботил аҳлининг олдида мўминнинг азизлигини намойиш қилиш маъқул ва матлуб бир ишдир.

فَلَمَّا جَآءَ سُلَيۡمَٰنَ قَالَ أَتُمِدُّونَنِ بِمَالٖ فَمَآ ءَاتَىٰنِۦَ ٱللَّهُ خَيۡرٞ مِّمَّآ ءَاتَىٰكُمۚ بَلۡ أَنتُم بِهَدِيَّتِكُمۡ تَفۡرَحُونَ
Элчи ва унинг аъёнлари Сулаймон алайҳиссалом олдига ҳадя билан келганларида Сулаймон алайҳиссалом бу ишни маъқул кўрмади ва деди: "Менга мол-давлат билан мадад бериб, ўзинглардан буриб юбормоқчи бўляпсизларми? Аллоҳ менга ато этган пайғамбарлик ва подшоҳлик У Зотнинг сизларга ато этганидан яхшироқ. Мол-давлатдан иборат ҳадядан қувонадиган сизларсизлар.
Esegesi in lingua araba:
ٱرۡجِعۡ إِلَيۡهِمۡ فَلَنَأۡتِيَنَّهُم بِجُنُودٖ لَّا قِبَلَ لَهُم بِهَا وَلَنُخۡرِجَنَّهُم مِّنۡهَآ أَذِلَّةٗ وَهُمۡ صَٰغِرُونَ
Сулаймон алайҳиссалом элчига деди: "Ҳадянгни олиб, уларга қайтиб бор. Биз унинг устига у бас кела олмайдиган қўшин тортиб борамиз ва агар бўйсунмасалар, уларни Сабаъдан хор-зор қилиб қувиб чиқарамиз".
Esegesi in lingua araba:
قَالَ يَٰٓأَيُّهَا ٱلۡمَلَؤُاْ أَيُّكُمۡ يَأۡتِينِي بِعَرۡشِهَا قَبۡلَ أَن يَأۡتُونِي مُسۡلِمِينَ
Сулаймон алайҳиссалом ўз мулкининг аъёнларига қарата шундай деди: "Эй аъёнлар, улар менинг олдимга бўйсуниб келишларидан олдин унинг тахтини менга қайси бирингиз келтира олади?"
Esegesi in lingua araba:
قَالَ عِفۡرِيتٞ مِّنَ ٱلۡجِنِّ أَنَا۠ ءَاتِيكَ بِهِۦ قَبۡلَ أَن تَقُومَ مِن مَّقَامِكَۖ وَإِنِّي عَلَيۡهِ لَقَوِيٌّ أَمِينٞ
Жинлардан бир паҳлавони шундай жавоб берди: "Мен унинг тахтини сенга ўрнингдан туришингдан олдин келтираман ва албатта, мен бунга қодир ва ишончлидирман".
Esegesi in lingua araba:
قَالَ ٱلَّذِي عِندَهُۥ عِلۡمٞ مِّنَ ٱلۡكِتَٰبِ أَنَا۠ ءَاتِيكَ بِهِۦ قَبۡلَ أَن يَرۡتَدَّ إِلَيۡكَ طَرۡفُكَۚ فَلَمَّا رَءَاهُ مُسۡتَقِرًّا عِندَهُۥ قَالَ هَٰذَا مِن فَضۡلِ رَبِّي لِيَبۡلُوَنِيٓ ءَأَشۡكُرُ أَمۡ أَكۡفُرُۖ وَمَن شَكَرَ فَإِنَّمَا يَشۡكُرُ لِنَفۡسِهِۦۖ وَمَن كَفَرَ فَإِنَّ رَبِّي غَنِيّٞ كَرِيمٞ
Сулаймон ҳузуридаги китобдан хабари бор, жумладан, Аллоҳнинг буюк номи айтилиб дуо қилинганда у албатта ижобат бўлишини ҳам биладиган бир солиҳ олим киши: "Мен уни сенга кўз юмиб очгунингча келтираман", деди. Аллоҳга дуо қилди. Аллоҳ унинг дуосини ижобат айлаб, тахт ўша заҳоти ҳозиру нозир бўлди. Сулайҳмон алайҳиссалом тахтнинг ўз ҳузурида жойлашиб турганини кўргач, деди: "Бу Парвардигоримнинг шукр қиламанми ёки нонкўрлик қиламанми, шуни синаш учун кўрсатган фазлидандир. Ким шукр қилса, ўзига фойда. Ким нонкўрлик қилса, бас, Парвардигорим унинг шукр қилишидан беҳожат ва карамли Зотдир. Шу қадар карамлики, Уни инкор қилиб турган кофирга ҳам ризқ бераверади.".
Esegesi in lingua araba:
قَالَ نَكِّرُواْ لَهَا عَرۡشَهَا نَنظُرۡ أَتَهۡتَدِيٓ أَمۡ تَكُونُ مِنَ ٱلَّذِينَ لَا يَهۡتَدُونَ
Сулаймон алайҳиссалом деди: "Тахтнинг шаклини ўзгартириб қўйинглар. Кўрайлик-чи, уни таний олармикин ёки ўзининг нарсасини танишга йўл тополмайдиганлардан бўлармикин".
Esegesi in lingua araba:
فَلَمَّا جَآءَتۡ قِيلَ أَهَٰكَذَا عَرۡشُكِۖ قَالَتۡ كَأَنَّهُۥ هُوَۚ وَأُوتِينَا ٱلۡعِلۡمَ مِن قَبۡلِهَا وَكُنَّا مُسۡلِمِينَ
Сабаъ маликаси келгач, синаш учун унга: "Тахтинг мана шундаймиди?", дейилди. Бу саволга у: "Худди ўшанинг ўзи-ку", деб жавоб берди. Шунда Сулайҳмон алайҳиссалом деди: "Аллоҳ илмни ундан олдин бизга берди. Зеро, Аллоҳ бундай ишларга Қодирдир ва биз Аллоҳнинг амрига итоат этгувчилардан эдик".
Esegesi in lingua araba:
وَصَدَّهَا مَا كَانَت تَّعۡبُدُ مِن دُونِ ٱللَّهِۖ إِنَّهَا كَانَتۡ مِن قَوۡمٖ كَٰفِرِينَ
У қавмига эргашиб, тақлид қилиб, Аллоҳни қўйиб, бошқа нарсаларга ибодат қиларди. Ўша ибодат қилган нарсаси уни Аллоҳга тавҳид узра ибодат қилишдан қайтарди. У Аллоҳга куфр келтирган қавмдан бўлгани учун ўзи ҳам кофир эди.
Esegesi in lingua araba:
قِيلَ لَهَا ٱدۡخُلِي ٱلصَّرۡحَۖ فَلَمَّا رَأَتۡهُ حَسِبَتۡهُ لُجَّةٗ وَكَشَفَتۡ عَن سَاقَيۡهَاۚ قَالَ إِنَّهُۥ صَرۡحٞ مُّمَرَّدٞ مِّن قَوَارِيرَۗ قَالَتۡ رَبِّ إِنِّي ظَلَمۡتُ نَفۡسِي وَأَسۡلَمۡتُ مَعَ سُلَيۡمَٰنَ لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
Унга: "Саройга кир", дейилди. Сарой биллур қаср бўлиб, худди сув устига қурилганга ўхшар эди. Уни кўргач, сув деб ўйлади ва пойчаларини шимарди. Сулаймон алайҳиссалом унга: "Бу биллурдан силлиқ қилиб ясалган қасрдир", деди ва уни Исломга даъват этди. Малика бу даъватни қабул қилиб: "Парвардигорим, мен Сендан бошқага ибодат қилиб, ўзимга ўзим жабр қилибман. Энди Сулаймон билан бирга ҳамма махлуқотларнинг парвардигори Аллоҳга бўйсундим, мусулмон бўлдим", деди.
Esegesi in lingua araba:
Alcuni insegnamenti da trarre da questi versi sono:
• عزة الإيمان تحصّن المؤمن من التأثر بحطام الدنيا.
Иймон иззати мўминни дунё зеб-зийнатларига берилиб кетишдан асраб туради.

• الفرح بالماديات والركون إليها صفة من صفات الكفار.
Фақат моддий ютуқлар билангина қувониб, шунинг ўзида қотиб қолиш кофирларга хос хислатлардандир.

• يقظة شعور المؤمن تجاه نعم الله.
Мўмин Аллоҳнинг неъматларини ҳис этиш борасида ҳар доим сергакдир.

• اختبار ذكاء الخصم بغية التعامل معه بما يناسبه.
Рақибнинг заковати синаб кўрилса, у билан қандай муомала қилиш ойдинлашади.

• إبراز التفوق على الخصم للتأثير فيه.
Рақибга таъсир ўтказмоқчи бўлсангиз, ундан устун эканингизни кўрсатиб қўйинг.

وَلَقَدۡ أَرۡسَلۡنَآ إِلَىٰ ثَمُودَ أَخَاهُمۡ صَٰلِحًا أَنِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ فَإِذَا هُمۡ فَرِيقَانِ يَخۡتَصِمُونَ
Самудга насл-насаби бир биродарлари Солиҳ алайҳиссаломни пайғамбар қилиб юбордик. У: "Ёлғиз Аллоҳгагина ибодат қилинглар", деди. Шу даъватдан кейин улар кутилмаганда икки гуруҳга бўлиниб олиб, бир-бирлари билан ким ҳақ экани устида талашиб-тортиша бошладилар. Бири мўмин гуруҳ бўлса, иккинчиси кофир гуруҳ эди.
Esegesi in lingua araba:
قَالَ يَٰقَوۡمِ لِمَ تَسۡتَعۡجِلُونَ بِٱلسَّيِّئَةِ قَبۡلَ ٱلۡحَسَنَةِۖ لَوۡلَا تَسۡتَغۡفِرُونَ ٱللَّهَ لَعَلَّكُمۡ تُرۡحَمُونَ
Солиҳ алайҳиссалом уларга деди: "Нима учун раҳмат қолиб, азобни шошилтирасизлар? Бунинг ўрнига Аллоҳдан раҳм қилишини умид қилиб, гуноҳларингизни мағфират айлашини сўрасангиз бўлмайдими?"
Esegesi in lingua araba:
قَالُواْ ٱطَّيَّرۡنَا بِكَ وَبِمَن مَّعَكَۚ قَالَ طَٰٓئِرُكُمۡ عِندَ ٱللَّهِۖ بَلۡ أَنتُمۡ قَوۡمٞ تُفۡتَنُونَ
Дедилар: "Устимизга ёғилаётган балолар сен ва сен билан бирга бўлган мўминларнинг шумқадамлигидан деб билдик". Солиҳ алайҳиссалом деди: "Бошингизга тушган балолар сабабини ёлғиз Аллоҳ билади. Сизлар эса фол очаверасизлар. Яна ҳам тўғрироғи сизлар яхшиликлар билан ҳам, ёмонликлар билан ҳам синалаётган қавмсиз".
Esegesi in lingua araba:
وَكَانَ فِي ٱلۡمَدِينَةِ تِسۡعَةُ رَهۡطٖ يُفۡسِدُونَ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَلَا يُصۡلِحُونَ
Ҳижр шаҳрида куфру маъсиятлар ила ер юзида бузғунчилик қиладиган, иймону яхши амаллар билан ўзларини ислоҳ қилмайдиган тўққиз киши бор эди.
Esegesi in lingua araba:
قَالُواْ تَقَاسَمُواْ بِٱللَّهِ لَنُبَيِّتَنَّهُۥ وَأَهۡلَهُۥ ثُمَّ لَنَقُولَنَّ لِوَلِيِّهِۦ مَا شَهِدۡنَا مَهۡلِكَ أَهۡلِهِۦ وَإِنَّا لَصَٰدِقُونَ
Бир-бирларига дедилар: "Ҳар бирингиз Аллоҳнинг номига қасам ичсин. Уни ва унинг аҳлини тунда бориб ўлдирамиз. Кейин унинг хунини сўраб келган валийига - маййит-мақтул эгасига, уларнинг қандай ўлдирилганини биз кўрмадик, биз рост сўзлагувчилармиз, деймиз".
Esegesi in lingua araba:
وَمَكَرُواْ مَكۡرٗا وَمَكَرۡنَا مَكۡرٗا وَهُمۡ لَا يَشۡعُرُونَ
Улар Солиҳ ва унинг тобеларини ўлдириш учун хуфёна тил бириктирдилар, макр қилдилар. Солиҳни уларнинг макридан қутқариш, кофирларни эса ўзларига билдирмасдан ҳалок қилиш тадбирини тузиб, Биз ҳам макр қилдик.
Esegesi in lingua araba:
فَٱنظُرۡ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ مَكۡرِهِمۡ أَنَّا دَمَّرۡنَٰهُمۡ وَقَوۡمَهُمۡ أَجۡمَعِينَ
Эй Пайғамбар, улар қилган макрнинг оқибати нима бўлганини кўринг! Биз уларга Ўз ҳузуримиздан бир азоб юбориб, ҳамма-ҳаммасини қуритиб юбордик.
Esegesi in lingua araba:
فَتِلۡكَ بُيُوتُهُمۡ خَاوِيَةَۢ بِمَا ظَلَمُوٓاْۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗ لِّقَوۡمٖ يَعۡلَمُونَ
Ана, зулм қилганлари туфайли уйлари вайронага айланиб, ҳувиллаб қолди. Бу ишларда мўмин-мусулмонларга ибрат бордир. Зеро, фақат уларгина ибрат олишни биладилар.
Esegesi in lingua araba:
وَأَنجَيۡنَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَكَانُواْ يَتَّقُونَ
Солиҳ алайҳиссаломнинг қавми орасидаги Аллоҳга иймон келтирган ҳамда У Зотдан буйруқларини бажариш ва тақиқларидан тийилиш ила тақво қилган мўминларга эса нажот бердик.
Esegesi in lingua araba:
وَلُوطًا إِذۡ قَالَ لِقَوۡمِهِۦٓ أَتَأۡتُونَ ٱلۡفَٰحِشَةَ وَأَنتُمۡ تُبۡصِرُونَ
Эй Пайғамбар, Лутни ҳам эсланг. У ўз қавмининг ишларини қоралаб: "Бир-бирингизнинг кўз ўнгингизда баччабозлик қиласизларми?"
Esegesi in lingua araba:
أَئِنَّكُمۡ لَتَأۡتُونَ ٱلرِّجَالَ شَهۡوَةٗ مِّن دُونِ ٱلنِّسَآءِۚ بَلۡ أَنتُمۡ قَوۡمٞ تَجۡهَلُونَ
Аёллар қолиб, эркакларга шаҳват билан яқинлик қиласизларми? Гуноҳдан сақланишни, бола кўришни истамайсизларми? Ҳайвоний шаҳватингизни қондиришдан бошқа ғамингиз йўқми? Йўқ, сизлар иймон, поклик ва гуноҳлардан тийилиш каби устингиздаги вазифаларингизни билмайдиган жоҳил қавмдирсиз.
Esegesi in lingua araba:
Alcuni insegnamenti da trarre da questi versi sono:
• الاستغفار من المعاصي سبب لرحمة الله.
Аллоҳнинг раҳматига сазовор бўлиш учун У Зотдан мағфират сўрамоқ лозим.

• التشاؤم بالأشخاص والأشياء ليس من صفات المؤمنين.
Фол очиб, одамлар ва нарсалардан шумқадамлик излаш мўминлар иши эмас.

• عاقبة التمالؤ على الشر والمكر بأهل الحق سيئة.
Ҳақ аҳлига қарши тил бириктириш ва бир ёвузликни амалга оширишда ўзаро ҳамкорлик қилиш оқибати жуда ёмон бўлади.

• إعلان المنكر أقبح من الاستتار به.
Бир манфур ишни яшириб қилишдан кўра аланг-ошкора қилиш янада манфурроқдир.

• الإنكار على أهل الفسوق والفجور واجب.
Фосиқ ва фожирларни инкор қилиш, қоралаш вожиб.

۞ فَمَا كَانَ جَوَابَ قَوۡمِهِۦٓ إِلَّآ أَن قَالُوٓاْ أَخۡرِجُوٓاْ ءَالَ لُوطٖ مِّن قَرۡيَتِكُمۡۖ إِنَّهُمۡ أُنَاسٞ يَتَطَهَّرُونَ
Қавмининг жавоби эса: "Лут аҳлини юртингиздан қувиб чиқаринг, чунки улар ўзларини ҳаромдан, нажасдан пок тутадиган кишилардир", дейишдан бошқа нарса бўлмади. Бу гапни Лут аҳли уларнинг бузуқликларига қўшилмагани учун масхара-мазах қилиб айтдилар.
Esegesi in lingua araba:
فَأَنجَيۡنَٰهُ وَأَهۡلَهُۥٓ إِلَّا ٱمۡرَأَتَهُۥ قَدَّرۡنَٰهَا مِنَ ٱلۡغَٰبِرِينَ
Биз унга ва унинг аҳлига нажот бердик. Фақат хотини бундан мустасно бўлди. Уни азобда қоладиганлардан бўлишини тақдир этдик.
Esegesi in lingua araba:
وَأَمۡطَرۡنَا عَلَيۡهِم مَّطَرٗاۖ فَسَآءَ مَطَرُ ٱلۡمُنذَرِينَ
Уларнинг устига осмондан тош ёғдирдик. Азобдан огоҳлантирилганига қарамасдан, кўзини очмаганлар устига ёғдирилган бу тош нақадар ёмон, нақадар ҳалокатли бўлди!
Esegesi in lingua araba:
قُلِ ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ وَسَلَٰمٌ عَلَىٰ عِبَادِهِ ٱلَّذِينَ ٱصۡطَفَىٰٓۗ ءَآللَّهُ خَيۡرٌ أَمَّا يُشۡرِكُونَ
Эй Пайғамбар, айтинг: "Берган неъматлари учун Аллоҳга ҳамд бўлсин. Пайғамбар алайҳиссаломнинг саҳобаларига эса Лут ва Солиҳ алайҳиссаломларнинг қавмларига тушган азобдан омонлик бўлсин. Ҳамма яхшиликлар Қўлида бўлган чин маъбуд Аллоҳ яхшими ёки қўлидан бирон фойда ҳам, зарар ҳам келмайдиган мушрикларнинг сохта худоларими?"
Esegesi in lingua araba:
أَمَّنۡ خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ وَأَنزَلَ لَكُم مِّنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءٗ فَأَنۢبَتۡنَا بِهِۦ حَدَآئِقَ ذَاتَ بَهۡجَةٖ مَّا كَانَ لَكُمۡ أَن تُنۢبِتُواْ شَجَرَهَآۗ أَءِلَٰهٞ مَّعَ ٱللَّهِۚ بَلۡ هُمۡ قَوۡمٞ يَعۡدِلُونَ
Ёки осмонлару ерни йўқдан бор қилган ва сизларга осмондан ёмғир ёғдирган Зотми? Бас, Биз у билан гўзал боғларни ўстирдик. Унинг дарахтини ўстириш қўлингиздан келмас эди. Уни Аллоҳ ўстирди. Бу ишларни Аллоҳ билан бирга яна бирон илоҳ қилганми?! Йўқ, улар ҳақ йўлдан озиб, холиқни махлуққа тенглаштирадиган қавм бўлиб қолганлар!
Esegesi in lingua araba:
أَمَّن جَعَلَ ٱلۡأَرۡضَ قَرَارٗا وَجَعَلَ خِلَٰلَهَآ أَنۡهَٰرٗا وَجَعَلَ لَهَا رَوَٰسِيَ وَجَعَلَ بَيۡنَ ٱلۡبَحۡرَيۡنِ حَاجِزًاۗ أَءِلَٰهٞ مَّعَ ٱللَّهِۚ بَلۡ أَكۡثَرُهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ
Ёки заминни қимирламайдиган барқарор айлаб, унинг орасида дарёлар пайдо қилган ва уни тутиб турадиган поналар-тоғлар барпо этган ҳамда икки денгиз ўртасида шўр сув билан чучук сув аралашиб кетмаслиги учун уларни ажратиб турадиган тўсиқ ўрнатиб қўйган Зотми?! Аллоҳ билан бирга яна бирон илоҳ борми?! Йўқ, уларнинг кўплари билмайдилар!
Esegesi in lingua araba:
أَمَّن يُجِيبُ ٱلۡمُضۡطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَيَكۡشِفُ ٱلسُّوٓءَ وَيَجۡعَلُكُمۡ خُلَفَآءَ ٱلۡأَرۡضِۗ أَءِلَٰهٞ مَّعَ ٱللَّهِۚ قَلِيلٗا مَّا تَذَكَّرُونَ
Ёки касаллик, камбағаллик каби бошига бирон иш тушган музтар одам илтижо қилганида дуосини ижобат этиб, унинг мушкулини осон айлайдиган ҳамда сизларни заминга халифа (бир авлод яшаб ўтганидан кейин унинг ўрнига кейинги авлод яшайдиган) қилиб қўядиган Зотми?! Бу ишларни Аллоҳ билан бирга яна бирон илоҳ қилганми?! Жуда оз ибрат оласизлар!
Esegesi in lingua araba:
أَمَّن يَهۡدِيكُمۡ فِي ظُلُمَٰتِ ٱلۡبَرِّ وَٱلۡبَحۡرِ وَمَن يُرۡسِلُ ٱلرِّيَٰحَ بُشۡرَۢا بَيۡنَ يَدَيۡ رَحۡمَتِهِۦٓۗ أَءِلَٰهٞ مَّعَ ٱللَّهِۚ تَعَٰلَى ٱللَّهُ عَمَّا يُشۡرِكُونَ
Ёки қуруқлигу денгиз зулматларида юлдузлар ва бошқа белгилар орқали сизларни тўғри йўлга йўллаб қўядиган ҳамда бандаларига раҳмат бўлиб ёғаётган ёмғир олдидан шамолларни хушхабар қилиб юборадиган Зотми?! Бу ишни Аллоҳ билан бирга бошқа бирон илоҳ қилганми?! Аллоҳ Ўзига махлуқотларидан бири шерик қилинишидан Олийдир, Покдир.
Esegesi in lingua araba:
Alcuni insegnamenti da trarre da questi versi sono:
• لجوء أهل الباطل للعنف عندما تحاصرهم حجج الحق.
Ботил аҳли ҳаққа қарши етарли далил топиб бера олмай қолганда зўравонлик қилишга ўтади.

• رابطة الزوجية دون الإيمان لا تنفع في الآخرة.
Иймон бўлмаса, охиратда эр-хотинлик риштаси фойда бермайди.

• ترسيخ عقيدة التوحيد من خلال التذكير بنعم الله.
Тавҳид ақидаси Аллоҳнинг неъматларини эслатиш орқали мустаҳкамланади.

• كل مضطر من مؤمن أو كافر فإن الله قد وعده بالإجابة إذا دعاه.
Мўмин бўладими, кофир бўладими, музтар одам дуо қилса, Аллоҳ унинг дуосини ижобат қилади.

أَمَّن يَبۡدَؤُاْ ٱلۡخَلۡقَ ثُمَّ يُعِيدُهُۥ وَمَن يَرۡزُقُكُم مِّنَ ٱلسَّمَآءِ وَٱلۡأَرۡضِۗ أَءِلَٰهٞ مَّعَ ٱللَّهِۚ قُلۡ هَاتُواْ بُرۡهَٰنَكُمۡ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
Ёки дастлаб бачадонларда бир томчи сувдан босқичма-босқич бир инсонни вужудга келтирган, кейин унинг жонини олган, ундан сўнг эса уни яна қайта тирилтирган Зотми? Сизларга осмондан ёмғир ёғдириб, ердан эса турли хил ўсимликларни ундириб ризқ берадиган ким? Бу ишни Аллоҳ билан бирга бошқа бирон маъбуд ҳам қиладими? Эй Пайғамбар, анави мушрикларга айтинг: "Агар сизлар чиндан ҳам ўзингизни ҳақ деб билсангиз, қилаётган ишингизга ҳужжат келтиринглар".
Esegesi in lingua araba:
قُل لَّا يَعۡلَمُ مَن فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ ٱلۡغَيۡبَ إِلَّا ٱللَّهُۚ وَمَا يَشۡعُرُونَ أَيَّانَ يُبۡعَثُونَ
Эй Пайғамбар, айтинг: "Ғайбни осмонлардаги фаришталар ҳам, ердаги одамлар ҳам билмаслар. Уни ёлғиз Аллоҳгина билур". Осмонлару ердаги кимсалар қачон ҳисоб-китоб учун қайта тирилишларини ҳам билмаслар. Уни ҳам ёлғиз Аллоҳгина билур.
Esegesi in lingua araba:
بَلِ ٱدَّٰرَكَ عِلۡمُهُمۡ فِي ٱلۡأٓخِرَةِۚ بَلۡ هُمۡ فِي شَكّٖ مِّنۡهَاۖ بَلۡ هُم مِّنۡهَا عَمُونَ
Балки охират ҳақидаги илмлари такомиллашиб, унга аниқ ишонгандирлар. Йўқ, улар охират ҳақида шубҳаланиб турибдилар. Кўзлари кўр бўлиб, уни кўрмаяптилар.
Esegesi in lingua araba:
وَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ أَءِذَا كُنَّا تُرَٰبٗا وَءَابَآؤُنَآ أَئِنَّا لَمُخۡرَجُونَ
Кофирлар қайта тирилишни инкор этиб дедилар: "Биз ўлиб, тупроққа айланиб кетганимиздан кейин яна қайта тирилар эканмизми?"
Esegesi in lingua araba:
لَقَدۡ وُعِدۡنَا هَٰذَا نَحۡنُ وَءَابَآؤُنَا مِن قَبۡلُ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّآ أَسَٰطِيرُ ٱلۡأَوَّلِينَ
Бизга ҳам, олдин ўтган ота-боболаримизга ҳам қайта тирилиш ваъда қилинган. Лекин бу иш содир бўлганини кўрмадик. Бу олдингиларнинг китобларида ёзилган тўқима афсоналардан бошқа нарса эмас.
Esegesi in lingua araba:
قُلۡ سِيرُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَٱنظُرُواْ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلۡمُجۡرِمِينَ
Эй Пайғамбар, қайта тирилишни инкор этаётган анавиларга айтинг: "Ер юзини кезиб чиқинглар ва қайта тирилишни инкор қилганларнинг оқибати қандай якун топгани ҳақида фикр юритинглар. Ҳаммасини ҳақни тан олмаганлари боис ҳалок қилганмиз".
Esegesi in lingua araba:
وَلَا تَحۡزَنۡ عَلَيۡهِمۡ وَلَا تَكُن فِي ضَيۡقٖ مِّمَّا يَمۡكُرُونَ
Мушриклар даъватингиздан юз ўгираётганларига хафа бўлманг. Улар қилаётган найранглардан сиқилманг. Аллоҳ сизнинг мададкорингиздир.
Esegesi in lingua araba:
وَيَقُولُونَ مَتَىٰ هَٰذَا ٱلۡوَعۡدُ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
Қавмингиз орасидаги қайта тирилишни инкор этадиган кофирлар шундай дейдилар: "Сен ва сенга ишонганлар ваъда қилаётган бу азоб қачон келади? Чин гапираётган бўлсангиз, шуни айтиб беринглар-чи?"
Esegesi in lingua araba:
قُلۡ عَسَىٰٓ أَن يَكُونَ رَدِفَ لَكُم بَعۡضُ ٱلَّذِي تَسۡتَعۡجِلُونَ
Эй Пайғамбар, уларга айтинг: "Эҳтимол сизлар шошилтираётган азобнинг айрим қисми сизларга яқин келиб қолгандир".
Esegesi in lingua araba:
وَإِنَّ رَبَّكَ لَذُو فَضۡلٍ عَلَى ٱلنَّاسِ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَهُمۡ لَا يَشۡكُرُونَ
Эй Пайғамбар, Парвардигорингиз одамларга фазлу марҳаматлидир. Куфру маъсиятларига қарамасдан, уларни тез жазолаб юбормайди. Лекин одамларнинг кўплари Аллоҳ ато этган неъматларга шукр қилмайдилар.
Esegesi in lingua araba:
وَإِنَّ رَبَّكَ لَيَعۡلَمُ مَا تُكِنُّ صُدُورُهُمۡ وَمَا يُعۡلِنُونَ
Парвардигорингиз бандаларининг ошкора қилган ишларини ҳам, яшириб қилган ишларини ҳам билади. Бирон нарса У Зотдан яширин қолмас ва яқинда ҳаммага амалига яраша жазо ёки мукофотини берур.
Esegesi in lingua araba:
وَمَا مِنۡ غَآئِبَةٖ فِي ٱلسَّمَآءِ وَٱلۡأَرۡضِ إِلَّا فِي كِتَٰبٖ مُّبِينٍ
Осмонда бўладими, ерда бўладими, Очиқ Китобда, яъни, Лавҳул-Маҳфузда баён қилинмаган бирон нарса йўқ.
Esegesi in lingua araba:
إِنَّ هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانَ يَقُصُّ عَلَىٰ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ أَكۡثَرَ ٱلَّذِي هُمۡ فِيهِ يَخۡتَلِفُونَ
Муҳаммад алайҳиссаломга нозил қилинган бу Қуръон Бани Исроилга улар ихтилоф қилаётган нарсаларнинг кўпини баён қилиб, хатоларини кўрсатиб беради.
Esegesi in lingua araba:
Alcuni insegnamenti da trarre da questi versi sono:
• علم الغيب مما اختص به الله، فادعاؤه كفر.
Ғайб илимини Аллоҳдан ўзга ҳеч кимса билмайди. Уни биламан, деб даъво қилиш куфрдир.

• الاعتبار بالأمم السابقة من حيث مصيرها وأحوالها طريق النجاة.
Ўтган халқлардан ибрат олиб, уларнинг оқибати ҳақида фикр юритиб, нажот йўлини тутмоқ лозим.

• إحاطة علم الله بأعمال عباده.
Аллоҳ бандаларининг ҳамма ишларидан Хабардор.

• تصحيح القرآن لانحرافات بني إسرائيل وتحريفهم لكتبهم.
Бани Исроил хатоларга йўл қўйиб, ўзларининг китобларини ўзгартириб юбордилар. Қуръон ўша хатоларни тўғрилаб қўйди.

وَإِنَّهُۥ لَهُدٗى وَرَحۡمَةٞ لِّلۡمُؤۡمِنِينَ
Қуръон ўзи олиб келган маълумотлари билан бутун оламдаги мўминларга ҳидоят ва раҳматдир.
Esegesi in lingua araba:
إِنَّ رَبَّكَ يَقۡضِي بَيۡنَهُم بِحُكۡمِهِۦۚ وَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡعَلِيمُ
Эй Пайғамбар, Қиёмат куни Парвардигорингиз мўмину кофир одамлар орасини Ўзининг адолатли ҳукми ила ажрим қилур. Мўминга раҳм қилиб, кофирни азоблар. У душманларидан интиқом оладиган Азиздир. Ҳеч ким Ундан ғолиб бўла олмас. Ҳамма нарсани билгувчидирки, У Зотга ким ҳақ, ким ноҳақ аниқ кўриниб туради.
Esegesi in lingua araba:
فَتَوَكَّلۡ عَلَى ٱللَّهِۖ إِنَّكَ عَلَى ٱلۡحَقِّ ٱلۡمُبِينِ
Бас, сиз Аллоҳга таваккул қилинг! Ҳамма ишларингизда Унгагина таянинг! Албатта, сиз очиқ-ойдин ҳақиқат устидадирсиз.
Esegesi in lingua araba:
إِنَّكَ لَا تُسۡمِعُ ٱلۡمَوۡتَىٰ وَلَا تُسۡمِعُ ٱلصُّمَّ ٱلدُّعَآءَ إِذَا وَلَّوۡاْ مُدۡبِرِينَ
Эй Пайғамбар, сиз Аллоҳга куфр келтиргани туфайли қалблари ўлиб кетган бадбахтларга гап уқтира олмайсиз. Ҳаққа қулоқ солишдан қулоғи кар бўлиб қолганларга бирон гапни эшиттира олмайсиз. Сиздан юз ўгириб турганларни даъват қила олмайсиз.
Esegesi in lingua araba:
وَمَآ أَنتَ بِهَٰدِي ٱلۡعُمۡيِ عَن ضَلَٰلَتِهِمۡۖ إِن تُسۡمِعُ إِلَّا مَن يُؤۡمِنُ بِـَٔايَٰتِنَا فَهُم مُّسۡلِمُونَ
Сиз кўнгил кўзи ҳақиқатни кўрмайдиган кўр бўлиб қолганларни тўғри йўлга сола олмассиз. Шундай экан, хафа бўлманг, ўзингизни қийнаманг. Сиз Бизнинг оятларимизга иймон келтирган, Аллоҳнинг буйруқларига бўйсунган зотларгагина ҳақни танита олурсиз.
Esegesi in lingua araba:
۞ وَإِذَا وَقَعَ ٱلۡقَوۡلُ عَلَيۡهِمۡ أَخۡرَجۡنَا لَهُمۡ دَآبَّةٗ مِّنَ ٱلۡأَرۡضِ تُكَلِّمُهُمۡ أَنَّ ٱلنَّاسَ كَانُواْ بِـَٔايَٰتِنَا لَا يُوقِنُونَ
Куфру маъсиятларида қаттиқ туриб олганларидан кейин уларга азоб келиши аниқ бўлиб қолган пайтда Қиёмат бўлишининг катта аломатларидан бирини зоҳир қиламиз. Заминдан бир ҳайвон (Доббатул арз) чиқиб, одамлар Бизнинг пайғамбаримизга нозил қилган оятларимизга ишонмайдиган бўлиб қолганлари ҳақида сўзлар.
Esegesi in lingua araba:
وَيَوۡمَ نَحۡشُرُ مِن كُلِّ أُمَّةٖ فَوۡجٗا مِّمَّن يُكَذِّبُ بِـَٔايَٰتِنَا فَهُمۡ يُوزَعُونَ
Эй Пайғамбар, эсланг! Биз ҳар бир умматдан оятларимизни ёлғонга чиқарган катталарини тўплаган кунда бошидан охирига қадар тизилиб, ҳисоб-китоб сари олиб бориладилар.
Esegesi in lingua araba:
حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءُو قَالَ أَكَذَّبۡتُم بِـَٔايَٰتِي وَلَمۡ تُحِيطُواْ بِهَا عِلۡمًا أَمَّاذَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ
Ҳисоб-китоб майдонига олиб келингач, Аллоҳ уларга айтади: "Менинг ягоналигимни англатадиган, шариатимни ўз ичига олган оятларимни билмай, англамай туриб ёлғон дедингизми?! Ёки нима қилган бўлардингиз?! Уни тасдиқлармидингиз ёки ёлғон деган бўлармидингиз?!"
Esegesi in lingua araba:
وَوَقَعَ ٱلۡقَوۡلُ عَلَيۡهِم بِمَا ظَلَمُواْ فَهُمۡ لَا يَنطِقُونَ
Аллоҳга куфр келтириш, оятларини ёлғон дейиш билан ўзларига ўзлари зулм қилганлари туфайли уларга азоб тушди. Энди улар ўзларини мудофаа қилиш учун бир сўз ҳам айта олмайдилар.
Esegesi in lingua araba:
أَلَمۡ يَرَوۡاْ أَنَّا جَعَلۡنَا ٱلَّيۡلَ لِيَسۡكُنُواْ فِيهِ وَٱلنَّهَارَ مُبۡصِرًاۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّقَوۡمٖ يُؤۡمِنُونَ
Анави қайта тирилишни инкор қилаётганлар ором олишлари учун кечани, кўришлари, тирикчилик қилишлари учун эса кундузни қилиб берганимизни кўрмадиларми?! Мана шу такрорланадиган ўлим (уйқу) ва қайта тирилишларда (уйғонишларда) иймон келтирганлар учун Аллоҳнинг қудратига белгилар бордир.
Esegesi in lingua araba:
وَيَوۡمَ يُنفَخُ فِي ٱلصُّورِ فَفَزِعَ مَن فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَن فِي ٱلۡأَرۡضِ إِلَّا مَن شَآءَ ٱللَّهُۚ وَكُلٌّ أَتَوۡهُ دَٰخِرِينَ
Эй Пайғамбар, эсланг! Сур чалиш вазифасини олган фаришта иккинчи марта Сур чалганида осмонлару ердаги ҳамма даҳшатга тушади. Аллоҳ Ўз фазлу карами ила истисно қилган одамларгина бундан саломат бўлади. У кунда ҳамма махлуқотлар Аллоҳга бўйин эгиб келадилар.
Esegesi in lingua araba:
وَتَرَى ٱلۡجِبَالَ تَحۡسَبُهَا جَامِدَةٗ وَهِيَ تَمُرُّ مَرَّ ٱلسَّحَابِۚ صُنۡعَ ٱللَّهِ ٱلَّذِيٓ أَتۡقَنَ كُلَّ شَيۡءٍۚ إِنَّهُۥ خَبِيرُۢ بِمَا تَفۡعَلُونَ
У кунда тоғларни кўриб, тек қотиб турибди, деб ўйлайсиз. Аслида эса улар ҳам худди булутлардек юраётган бўладилар. Бу Аллоҳнинг санъатидир. Уларни ҳаракатга келтираётган Аллоҳдир. У Зот сизлар қилаётган ҳамма ишлардан Хабардордир. Бирон нарса У Зотдан яширин қола олмас. Яқинда аммалларингизга яраша жазо ёки мукофотингизни берур.
Esegesi in lingua araba:
Alcuni insegnamenti da trarre da questi versi sono:
• أهمية التوكل على الله.
Аллоҳга таваккул қилишнинг аҳамияти.

• تزكية النبي صلى الله عليه وسلم بأنه على الحق الواضح.
Пайғамбар алайҳиссаломнинг очиқ ҳақ устида эканини аниқлаштириб қўйиш.

• هداية التوفيق بيد الله، وليست بيد الرسول صلى الله عليه وسلم.
Тавфиқ Пайғамбар алайҳиссаломнинг эмас, Аллоҳнинг Қўлида.

• دلالة النوم على الموت، والاستيقاظ على البعث.
Уйқу ўлимдан далолат, уйғониш эса қайта тирилишдан.

مَن جَآءَ بِٱلۡحَسَنَةِ فَلَهُۥ خَيۡرٞ مِّنۡهَا وَهُم مِّن فَزَعٖ يَوۡمَئِذٍ ءَامِنُونَ
Ким Қиёмат кунига иймон ва солиҳ амал билан келса, унга жаннат бўлур ва улар Қиёмат кунининг даҳшатидан омонда бўлурлар.
Esegesi in lingua araba:
وَمَن جَآءَ بِٱلسَّيِّئَةِ فَكُبَّتۡ وُجُوهُهُمۡ فِي ٱلنَّارِ هَلۡ تُجۡزَوۡنَ إِلَّا مَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ
Ким куфр ва маъсиятлар билан келса, уларга дўзах бўлур. Унга юзтубан ташланурлар ва уларга айтилур: "Сизларга шу дунёда қилиб ўтган куфру маъсиятларингизга яраша жазо берилмоқда, холос".
Esegesi in lingua araba:
إِنَّمَآ أُمِرۡتُ أَنۡ أَعۡبُدَ رَبَّ هَٰذِهِ ٱلۡبَلۡدَةِ ٱلَّذِي حَرَّمَهَا وَلَهُۥ كُلُّ شَيۡءٖۖ وَأُمِرۡتُ أَنۡ أَكُونَ مِنَ ٱلۡمُسۡلِمِينَ
Эй Пайғамбар, айтинг: "Мана шу шаҳарнинг Парвардигоригагина ибодат қилишга буюрилганман. Аллоҳ уни Ҳарам айлаган, яъни, бу шаҳарда қон тўкилиши, бирон кишига зулм қилиниши, ов овланиши ва ҳатто ўт юлиниши ҳам ҳаром қилинган. Ҳамма нарса ёлғиз Аллоҳникидир. Мусулмонлардан бўлишга, У Зотга итоат этишга буюрилганман".
Esegesi in lingua araba:
وَأَنۡ أَتۡلُوَاْ ٱلۡقُرۡءَانَۖ فَمَنِ ٱهۡتَدَىٰ فَإِنَّمَا يَهۡتَدِي لِنَفۡسِهِۦۖ وَمَن ضَلَّ فَقُلۡ إِنَّمَآ أَنَا۠ مِنَ ٱلۡمُنذِرِينَ
Қуръонни одамларга тиловат қилиб беришга ҳам буюрилганман. Ким Қуръонга амал қилиб, ҳидоят топса, унинг ҳидоят топгани ўзига фойда, холос. Ким уни инкор қилиб, залолатга кетса, унга айтинг: "Мен огоҳлантирувчиман, холос. Сизларни Аллоҳнинг азобидан огоҳлантираман. Сизларни ҳидоят қилиш менинг қўлимда эмас".
Esegesi in lingua araba:
وَقُلِ ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ سَيُرِيكُمۡ ءَايَٰتِهِۦ فَتَعۡرِفُونَهَاۚ وَمَا رَبُّكَ بِغَٰفِلٍ عَمَّا تَعۡمَلُونَ
Эй Пайғамбар, айтинг: "Ҳамду сано беҳисоб неъматлари учун ёлғиз Аллоҳникидир. Яқинда Аллоҳ Ўзининг оятларини ўзларингизда ҳам, осмону ерда ҳам намойиш этади. Ўшанда уларни тан оласизлар ва ҳаққа бўйсунишга мажбур бўласизлар. Парвардигорингиз сизлар қилаётган ишлардан ғофил эмас. Ҳаммасини кўриб-билиб туради. Бирон нарса У Зотдан яширин бўла олмайди. Яқинда амалларингизга яраша жазо ёки мукофотингизни беради.
Esegesi in lingua araba:
Alcuni insegnamenti da trarre da questi versi sono:
• الإيمان والعمل الصالح سببا النجاة من الفزع يوم القيامة.
Иймон ва солиҳ амал Қиёмат кунининг даҳшатидан нажот топишга олиб боради.

• الكفر والعصيان سبب في دخول النار.
Куфр ва маъсият дўзахга олиб боради.

• تحريم القتل والظلم والصيد في الحرم.
Ҳарамда қон тўкиш, зулм ва ов қилиш ҳаром.

• النصر والتمكين عاقبة المؤمنين.
Мўминлар оқибати ғалаба ва имкониятдир.

 
Traduzione dei significati Sura: An-Naml
Indice delle Sure Numero di pagina
 
Traduzione dei Significati del Sacro Corano - الترجمة الأوزبكية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - Indice Traduzioni

الترجمة الأوزبكية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.

Chiudi