وه‌رگێڕانی ماناكانی قورئانی پیرۆز - وەرگێڕاوی ئەلبانی - ناوەندی ڕواد بۆ وەرگێڕان - کاری لە سەر دەکرێت * - پێڕستی وه‌رگێڕاوه‌كان
Suretu El Enam
ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ وَجَعَلَ ٱلظُّلُمَٰتِ وَٱلنُّورَۖ ثُمَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بِرَبِّهِمۡ يَعۡدِلُونَ
Lavdërimi i takon Allahut, i Cili i krijoi qiejt e Tokën dhe e bëri errësirën e dritën. Megjithatë, jobesimtarët barazojnë të tjerë me Zotin e tyre.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
هُوَ ٱلَّذِي خَلَقَكُم مِّن طِينٖ ثُمَّ قَضَىٰٓ أَجَلٗاۖ وَأَجَلٞ مُّسَمًّى عِندَهُۥۖ ثُمَّ أَنتُمۡ تَمۡتَرُونَ
Është Ai që ju krijoi prej baltës e pastaj caktoi një afat (për ju në këtë botë) dhe një afat tjetër tek Ai (për ringjallje), por ju përsëri dyshoni[1].
[1] Në fuqinë e Allahut për të ringjallur njerëzit.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَمَا تَأۡتِيهِم مِّنۡ ءَايَةٖ مِّنۡ ءَايَٰتِ رَبِّهِمۡ إِلَّا كَانُواْ عَنۡهَا مُعۡرِضِينَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَلَمۡ يَرَوۡاْ كَمۡ أَهۡلَكۡنَا مِن قَبۡلِهِم مِّن قَرۡنٖ مَّكَّنَّٰهُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ مَا لَمۡ نُمَكِّن لَّكُمۡ وَأَرۡسَلۡنَا ٱلسَّمَآءَ عَلَيۡهِم مِّدۡرَارٗا وَجَعَلۡنَا ٱلۡأَنۡهَٰرَ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهِمۡ فَأَهۡلَكۡنَٰهُم بِذُنُوبِهِمۡ وَأَنشَأۡنَا مِنۢ بَعۡدِهِمۡ قَرۡنًا ءَاخَرِينَ
A nuk shohin ata se sa e sa breza para tyre i kemi shkatërruar? Ne u patëm dhënë atyre më shumë pushtet në tokë sesa ju kemi dhënë juve dhe patëm lëshuar mbi ta shira me bollëk e u patëm bërë lumenj që rridhnin pranë tyre, por i shkatërruam ata për shkak të gjynaheve të tyre dhe krijuam pas tyre breza të tjerë.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَوۡ نَزَّلۡنَا عَلَيۡكَ كِتَٰبٗا فِي قِرۡطَاسٖ فَلَمَسُوهُ بِأَيۡدِيهِمۡ لَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّا سِحۡرٞ مُّبِينٞ
Edhe sikur të të zbritnim ty një Libër të shkruar në letër e ta preknin me duart e veta, jobesimtarët me siguri do të thoshin: "Kjo s'është gjë tjetër veçse magji e kulluar."
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قُلۡ سِيرُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ ثُمَّ ٱنظُرُواْ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلۡمُكَذِّبِينَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قُل لِّمَن مَّا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۖ قُل لِّلَّهِۚ كَتَبَ عَلَىٰ نَفۡسِهِ ٱلرَّحۡمَةَۚ لَيَجۡمَعَنَّكُمۡ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ لَا رَيۡبَ فِيهِۚ ٱلَّذِينَ خَسِرُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ فَهُمۡ لَا يُؤۡمِنُونَ
Thuaj: "Kujt i takon gjithçka që është në qiej e në Tokë?" Thuaj: "Allahut!" Ai ia ka caktuar Vetes mëshirën. Ai, me siguri, do t'ju tubojë në Ditën e Kiametit, për të cilën nuk ka dyshim. Ata që kanë humbur vetveten nuk do të besojnë.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
۞ وَلَهُۥ مَا سَكَنَ فِي ٱلَّيۡلِ وَٱلنَّهَارِۚ وَهُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡعَلِيمُ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قُلۡ أَغَيۡرَ ٱللَّهِ أَتَّخِذُ وَلِيّٗا فَاطِرِ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَهُوَ يُطۡعِمُ وَلَا يُطۡعَمُۗ قُلۡ إِنِّيٓ أُمِرۡتُ أَنۡ أَكُونَ أَوَّلَ مَنۡ أَسۡلَمَۖ وَلَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ
Thuaj: "Si të marr mbrojtës tjetër përveç Allahut, Krijuesit të qiejve e të Tokës, i Cili ushqen dhe nuk ushqehet?!" Thuaj: "Unë jam urdhëruar të jem i pari që nënshtrohet (ndaj Allahut) dhe të mos jem kurrsesi prej idhujtarëve."
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قُلۡ إِنِّيٓ أَخَافُ إِنۡ عَصَيۡتُ رَبِّي عَذَابَ يَوۡمٍ عَظِيمٖ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَإِن يَمۡسَسۡكَ ٱللَّهُ بِضُرّٖ فَلَا كَاشِفَ لَهُۥٓ إِلَّا هُوَۖ وَإِن يَمۡسَسۡكَ بِخَيۡرٖ فَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
Nëse nga Allahu të godet ndonjë fatkeqësi, atëherë nuk do të mund të ta largojë atë askush përveç Tij, e, nëse të dhuron ndonjë mirësi, atëherë Ai është i Plotfuqishëm për çdo gjë.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَهُوَ ٱلۡقَاهِرُ فَوۡقَ عِبَادِهِۦۚ وَهُوَ ٱلۡحَكِيمُ ٱلۡخَبِيرُ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قُلۡ أَيُّ شَيۡءٍ أَكۡبَرُ شَهَٰدَةٗۖ قُلِ ٱللَّهُۖ شَهِيدُۢ بَيۡنِي وَبَيۡنَكُمۡۚ وَأُوحِيَ إِلَيَّ هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانُ لِأُنذِرَكُم بِهِۦ وَمَنۢ بَلَغَۚ أَئِنَّكُمۡ لَتَشۡهَدُونَ أَنَّ مَعَ ٱللَّهِ ءَالِهَةً أُخۡرَىٰۚ قُل لَّآ أَشۡهَدُۚ قُلۡ إِنَّمَا هُوَ إِلَٰهٞ وَٰحِدٞ وَإِنَّنِي بَرِيٓءٞ مِّمَّا تُشۡرِكُونَ
Thuaj: "Cila është dëshmia më e madhe?" Përgjigju: "Allahu është Dëshmitar mes meje dhe jush. Mua më është shpallur ky Kuran që përmes tij t'jua tërheq vërejtjen juve dhe kujtdo që i kumtohet. Mos vallë ju dëshmoni se krahas Allahut ka edhe zota të tjerë (të denjë për adhurim)?!" Thuaju: "Unë nuk dëshmoj." Thuaj: "Me të vërtetë, Ai është Zoti i Vetëm i Vërtetë dhe unë jam larg asaj që ju i shoqëroni Atij."
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَيَوۡمَ نَحۡشُرُهُمۡ جَمِيعٗا ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذِينَ أَشۡرَكُوٓاْ أَيۡنَ شُرَكَآؤُكُمُ ٱلَّذِينَ كُنتُمۡ تَزۡعُمُونَ
Kujto Ditën kur do t'i tubojmë të gjithë dhe pastaj do t'u themi atyre që adhuronin të tjerë përveç Allahut: "Ku janë të adhuruarit tuaj për të cilët thoshit se ishin ortakë të Allahut?!"
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ٱنظُرۡ كَيۡفَ كَذَبُواْ عَلَىٰٓ أَنفُسِهِمۡۚ وَضَلَّ عَنۡهُم مَّا كَانُواْ يَفۡتَرُونَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَمِنۡهُم مَّن يَسۡتَمِعُ إِلَيۡكَۖ وَجَعَلۡنَا عَلَىٰ قُلُوبِهِمۡ أَكِنَّةً أَن يَفۡقَهُوهُ وَفِيٓ ءَاذَانِهِمۡ وَقۡرٗاۚ وَإِن يَرَوۡاْ كُلَّ ءَايَةٖ لَّا يُؤۡمِنُواْ بِهَاۖ حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءُوكَ يُجَٰدِلُونَكَ يَقُولُ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّآ أَسَٰطِيرُ ٱلۡأَوَّلِينَ
Në mesin e tyre ka të atillë që të dëgjojnë, porse Ne kemi vënë mbulesë në zemrat e tyre që ata të mos e kuptojnë atë (Kuranin) dhe ua kemi shurdhuar veshët. Prandaj, edhe sikur të shihnin çdo shenjë, nuk do t'i besonin. Kur vijnë te ti për të të kundërshtuar, jobesimtarët thonë: "Këto janë vetëm trillime të të parëve."
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَوۡ تَرَىٰٓ إِذۡ وُقِفُواْ عَلَى ٱلنَّارِ فَقَالُواْ يَٰلَيۡتَنَا نُرَدُّ وَلَا نُكَذِّبَ بِـَٔايَٰتِ رَبِّنَا وَنَكُونَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
Sikur t'i shihje ata kur të vihen para Zjarrit e të thonë: "Ah, sikur të ktheheshim (në dynja) e të mos i mohonim shpalljet e Zotit tonë dhe të bëheshim besimtarë!"
تەفسیرە عەرەبیەکان:
بَلۡ بَدَا لَهُم مَّا كَانُواْ يُخۡفُونَ مِن قَبۡلُۖ وَلَوۡ رُدُّواْ لَعَادُواْ لِمَا نُهُواْ عَنۡهُ وَإِنَّهُمۡ لَكَٰذِبُونَ
Jo, por atyre u doli në shesh ajo që fshihnin më parë. Edhe nëse do të ktheheshin, sërish do të bënin gjërat që u ishin ndaluar. Ata janë vërtet gënjeshtarë.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَقَالُوٓاْ إِنۡ هِيَ إِلَّا حَيَاتُنَا ٱلدُّنۡيَا وَمَا نَحۡنُ بِمَبۡعُوثِينَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَوۡ تَرَىٰٓ إِذۡ وُقِفُواْ عَلَىٰ رَبِّهِمۡۚ قَالَ أَلَيۡسَ هَٰذَا بِٱلۡحَقِّۚ قَالُواْ بَلَىٰ وَرَبِّنَاۚ قَالَ فَذُوقُواْ ٱلۡعَذَابَ بِمَا كُنتُمۡ تَكۡفُرُونَ
Sikur t'i shihje kur të dalin para Zotit të tyre! Ai do t'u thotë: "A nuk është kjo (ringjallje) e vërtetë?" Ata do të thonë: "Po, për Zotin tonë." Ai do t'u thotë: "Atëherë, shijoni dënimin për shkak se e mohonit!"
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قَدۡ خَسِرَ ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِلِقَآءِ ٱللَّهِۖ حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءَتۡهُمُ ٱلسَّاعَةُ بَغۡتَةٗ قَالُواْ يَٰحَسۡرَتَنَا عَلَىٰ مَا فَرَّطۡنَا فِيهَا وَهُمۡ يَحۡمِلُونَ أَوۡزَارَهُمۡ عَلَىٰ ظُهُورِهِمۡۚ أَلَا سَآءَ مَا يَزِرُونَ
Me të vërtetë, kanë humbur ata që e mohojnë takimin me Allahun. Kur t'u vijë Ora e Kiametit papritmas, ata do të thonë: "Ah, mjerë ne për atë që kemi lënë pas dore!", ndërsa bartin gjynahet e veta mbi supet e tyre! Eh, sa e shëmtuar që është ajo barrë!
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَمَا ٱلۡحَيَوٰةُ ٱلدُّنۡيَآ إِلَّا لَعِبٞ وَلَهۡوٞۖ وَلَلدَّارُ ٱلۡأٓخِرَةُ خَيۡرٞ لِّلَّذِينَ يَتَّقُونَۚ أَفَلَا تَعۡقِلُونَ
Jeta e kësaj bote nuk është gjë tjetër veçse lojë e dëfrim, kurse bota tjetër, pa dyshim, është shumë më e mirë për ata që i frikësohen Allahut. Pra, a nuk po mendoni?
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قَدۡ نَعۡلَمُ إِنَّهُۥ لَيَحۡزُنُكَ ٱلَّذِي يَقُولُونَۖ فَإِنَّهُمۡ لَا يُكَذِّبُونَكَ وَلَٰكِنَّ ٱلظَّٰلِمِينَ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ يَجۡحَدُونَ
Ne e dimë se të mundon ajo që thonë ata, mirëpo, në të vërtetë, ata nuk të përgënjeshtrojnë ty, por të padrejtët i mohojnë ajetet e Allahut.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَقَدۡ كُذِّبَتۡ رُسُلٞ مِّن قَبۡلِكَ فَصَبَرُواْ عَلَىٰ مَا كُذِّبُواْ وَأُوذُواْ حَتَّىٰٓ أَتَىٰهُمۡ نَصۡرُنَاۚ وَلَا مُبَدِّلَ لِكَلِمَٰتِ ٱللَّهِۚ وَلَقَدۡ جَآءَكَ مِن نَّبَإِيْ ٱلۡمُرۡسَلِينَ
Edhe para teje janë mohuar (shumë) të dërguar, por ata kanë bërë durim kundrejt mohimit dhe janë lënduar derisa u erdhi fitorja jonë. Askush nuk mund t'i ndryshojë fjalët e Tij. Ty të kanë ardhur tashmë lajme për të dërguarit.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَإِن كَانَ كَبُرَ عَلَيۡكَ إِعۡرَاضُهُمۡ فَإِنِ ٱسۡتَطَعۡتَ أَن تَبۡتَغِيَ نَفَقٗا فِي ٱلۡأَرۡضِ أَوۡ سُلَّمٗا فِي ٱلسَّمَآءِ فَتَأۡتِيَهُم بِـَٔايَةٖۚ وَلَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ لَجَمَعَهُمۡ عَلَى ٱلۡهُدَىٰۚ فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡجَٰهِلِينَ
Nëse të vjen rëndë shmangia e tyre, atëherë përpiqu të gjesh ndonjë tunel në tokë ose ndonjë shkallë për në qiell që t'u sjellësh atyre ndonjë mrekulli! Sikur të donte Allahu, do t'i mblidhte të gjithë në rrugë të drejtë, kështu që mos u bëj nga të paditurit!
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَقَالُواْ لَوۡلَا نُزِّلَ عَلَيۡهِ ءَايَةٞ مِّن رَّبِّهِۦۚ قُلۡ إِنَّ ٱللَّهَ قَادِرٌ عَلَىٰٓ أَن يُنَزِّلَ ءَايَةٗ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ
Ata thanë: "Sikur t'i zbriste atij ndonjë mrekulli nga Zoti i tij." Thuaju: "Allahu ka mundësi të zbresë mrekulli, por shumica e tyre nuk e dinë."
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَمَا مِن دَآبَّةٖ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَلَا طَٰٓئِرٖ يَطِيرُ بِجَنَاحَيۡهِ إِلَّآ أُمَمٌ أَمۡثَالُكُمۚ مَّا فَرَّطۡنَا فِي ٱلۡكِتَٰبِ مِن شَيۡءٖۚ ثُمَّ إِلَىٰ رَبِّهِمۡ يُحۡشَرُونَ
Të gjitha kafshët në tokë dhe të gjithë shpendët që fluturojnë me krahët e vet janë vetëm bashkësi sikurse ju. Ne nuk kemi lënë në Libër[1] asgjë mangët. Pastaj, te Zoti i tyre do të tubohen të gjithë.
[1] Në Leuhi Mahfudh.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَا صُمّٞ وَبُكۡمٞ فِي ٱلظُّلُمَٰتِۗ مَن يَشَإِ ٱللَّهُ يُضۡلِلۡهُ وَمَن يَشَأۡ يَجۡعَلۡهُ عَلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ
Ata që mohojnë shpalljet tona janë të shurdhër e memecë, janë në errësira. Atë që do Allahu e shpie në humbje dhe atë që do e udhëzon në rrugë të drejtë.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قُلۡ أَرَءَيۡتَكُمۡ إِنۡ أَتَىٰكُمۡ عَذَابُ ٱللَّهِ أَوۡ أَتَتۡكُمُ ٱلسَّاعَةُ أَغَيۡرَ ٱللَّهِ تَدۡعُونَ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
Thuaj: "Më thoni. Nëse ju godet dënimi i Allahut ose ju vjen Ora e Kiametit, a do të lutnit (për ndihmë) dikë tjetër përveç Allahut, nëse e thoni të vërtetën?!"
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَلَمَّا نَسُواْ مَا ذُكِّرُواْ بِهِۦ فَتَحۡنَا عَلَيۡهِمۡ أَبۡوَٰبَ كُلِّ شَيۡءٍ حَتَّىٰٓ إِذَا فَرِحُواْ بِمَآ أُوتُوٓاْ أَخَذۡنَٰهُم بَغۡتَةٗ فَإِذَا هُم مُّبۡلِسُونَ
Kur harruan atë me të cilën këshilloheshin, Ne ua hapëm dyert e çdo gjëje, derisa kur ata u gëzuan për atë që iu dha, ne i dënuam befas e ata u bënë të dëshpëruar.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَقُطِعَ دَابِرُ ٱلۡقَوۡمِ ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْۚ وَٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قُلۡ أَرَءَيۡتُمۡ إِنۡ أَخَذَ ٱللَّهُ سَمۡعَكُمۡ وَأَبۡصَٰرَكُمۡ وَخَتَمَ عَلَىٰ قُلُوبِكُم مَّنۡ إِلَٰهٌ غَيۡرُ ٱللَّهِ يَأۡتِيكُم بِهِۗ ٱنظُرۡ كَيۡفَ نُصَرِّفُ ٱلۡأٓيَٰتِ ثُمَّ هُمۡ يَصۡدِفُونَ
Thuaj: "Më thoni, nëse Allahu jua merr dëgjimin e shikimin dhe jua vulos zemrat, cili zot përveç Allahut do t'jua kthente ato?!" Shih se si ua shpjegojmë provat e ata sërish shmangen!
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَمَا نُرۡسِلُ ٱلۡمُرۡسَلِينَ إِلَّا مُبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَۖ فَمَنۡ ءَامَنَ وَأَصۡلَحَ فَلَا خَوۡفٌ عَلَيۡهِمۡ وَلَا هُمۡ يَحۡزَنُونَ
Ne i dërgojmë të dërguarit vetëm si kumtues të lajmit të mirë dhe si paralajmërues. Prandaj, kushdo që beson dhe bën mirë, as do të ketë frikë, as do të brengoset.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَا يَمَسُّهُمُ ٱلۡعَذَابُ بِمَا كَانُواْ يَفۡسُقُونَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قُل لَّآ أَقُولُ لَكُمۡ عِندِي خَزَآئِنُ ٱللَّهِ وَلَآ أَعۡلَمُ ٱلۡغَيۡبَ وَلَآ أَقُولُ لَكُمۡ إِنِّي مَلَكٌۖ إِنۡ أَتَّبِعُ إِلَّا مَا يُوحَىٰٓ إِلَيَّۚ قُلۡ هَلۡ يَسۡتَوِي ٱلۡأَعۡمَىٰ وَٱلۡبَصِيرُۚ أَفَلَا تَتَفَكَّرُونَ
Thuaj: "Nuk po ju them se unë zotëroj thesaret e Allahut, as se e di të fshehtën e as po ju them se jam melek. Unë ndjek vetëm atë që më shpallet." Thuaju: "A janë njësoj i verbri dhe ai që sheh?! A nuk po mendoni?"
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَأَنذِرۡ بِهِ ٱلَّذِينَ يَخَافُونَ أَن يُحۡشَرُوٓاْ إِلَىٰ رَبِّهِمۡ لَيۡسَ لَهُم مِّن دُونِهِۦ وَلِيّٞ وَلَا شَفِيعٞ لَّعَلَّهُمۡ يَتَّقُونَ
Paralajmëroji me këtë (Kuran) ata që i frikësohen tubimit para Zotit të tyre, përveç të Cilit nuk kanë mbrojtës e as ndërmjetës, në mënyrë që të kenë frikë (nga Allahu)!
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَا تَطۡرُدِ ٱلَّذِينَ يَدۡعُونَ رَبَّهُم بِٱلۡغَدَوٰةِ وَٱلۡعَشِيِّ يُرِيدُونَ وَجۡهَهُۥۖ مَا عَلَيۡكَ مِنۡ حِسَابِهِم مِّن شَيۡءٖ وَمَا مِنۡ حِسَابِكَ عَلَيۡهِم مِّن شَيۡءٖ فَتَطۡرُدَهُمۡ فَتَكُونَ مِنَ ٱلظَّٰلِمِينَ
Mos i përzër ata që i luten Zotit të tyre mëngjes e mbrëmje duke kërkuar kënaqësinë e Tij. Ti nuk do të japësh llogari për ta, as ata nuk do të japin llogari për ty. Nëse i dëbon ata, atëherë do të jesh i padrejtë.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَكَذَٰلِكَ فَتَنَّا بَعۡضَهُم بِبَعۡضٖ لِّيَقُولُوٓاْ أَهَٰٓؤُلَآءِ مَنَّ ٱللَّهُ عَلَيۡهِم مِّنۢ بَيۡنِنَآۗ أَلَيۡسَ ٱللَّهُ بِأَعۡلَمَ بِٱلشَّٰكِرِينَ
Kështu ne i sprovuam disa nga ata me disa të tjerë, që të thonë: "Vallë, këta i begatoi Allahu nga mesi ynë?!" A nuk është Allahu Ai që i njeh më së miri mirënjohësit?
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَإِذَا جَآءَكَ ٱلَّذِينَ يُؤۡمِنُونَ بِـَٔايَٰتِنَا فَقُلۡ سَلَٰمٌ عَلَيۡكُمۡۖ كَتَبَ رَبُّكُمۡ عَلَىٰ نَفۡسِهِ ٱلرَّحۡمَةَ أَنَّهُۥ مَنۡ عَمِلَ مِنكُمۡ سُوٓءَۢا بِجَهَٰلَةٖ ثُمَّ تَابَ مِنۢ بَعۡدِهِۦ وَأَصۡلَحَ فَأَنَّهُۥ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
Kur të vijnë te ti ata që i besojnë ajetet Tona, thuaju: "Paqja qoftë mbi ju! Zoti juaj ia ka caktuar Vetes mëshirën: kushdo nga ju që bën ndonjë të keqe nga padija e pastaj pendohet dhe përmirësohet, do ta gjejë Allahun Falës të Madh e Mëshirëplotë.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَكَذَٰلِكَ نُفَصِّلُ ٱلۡأٓيَٰتِ وَلِتَسۡتَبِينَ سَبِيلُ ٱلۡمُجۡرِمِينَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قُلۡ إِنِّي نُهِيتُ أَنۡ أَعۡبُدَ ٱلَّذِينَ تَدۡعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِۚ قُل لَّآ أَتَّبِعُ أَهۡوَآءَكُمۡ قَدۡ ضَلَلۡتُ إِذٗا وَمَآ أَنَا۠ مِنَ ٱلۡمُهۡتَدِينَ
Thuaj: "Mua më është ndaluar t'i adhuroj ata që i adhuroni në vend të Allahut." Thuaj: "Unë nuk ndjek dëshirat tuaja, se atëherë do të isha i humbur e nuk do të isha nga të udhëzuarit."
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قُلۡ إِنِّي عَلَىٰ بَيِّنَةٖ مِّن رَّبِّي وَكَذَّبۡتُم بِهِۦۚ مَا عِندِي مَا تَسۡتَعۡجِلُونَ بِهِۦٓۚ إِنِ ٱلۡحُكۡمُ إِلَّا لِلَّهِۖ يَقُصُّ ٱلۡحَقَّۖ وَهُوَ خَيۡرُ ٱلۡفَٰصِلِينَ
Thuaj: "Unë jam në një udhëzim të qartë nga Zoti im, ndërsa ju e përgënjeshtroni atë. Nuk është në dorën time ajo që e kërkoni me ngut. Vendimi i takon vetëm Allahut. Ai e thotë të vërtetën dhe Ai është Gjykatësi më i mirë."
تەفسیرە عەرەبیەکان:
۞ وَعِندَهُۥ مَفَاتِحُ ٱلۡغَيۡبِ لَا يَعۡلَمُهَآ إِلَّا هُوَۚ وَيَعۡلَمُ مَا فِي ٱلۡبَرِّ وَٱلۡبَحۡرِۚ وَمَا تَسۡقُطُ مِن وَرَقَةٍ إِلَّا يَعۡلَمُهَا وَلَا حَبَّةٖ فِي ظُلُمَٰتِ ٱلۡأَرۡضِ وَلَا رَطۡبٖ وَلَا يَابِسٍ إِلَّا فِي كِتَٰبٖ مُّبِينٖ
Ai i ka çelësat e së fshehtës, të cilën nuk e di askush përveç Tij. Ai e di çfarë ka në tokë dhe çfarë ka në det. Asnjë gjethe nuk bie pa e ditur Ai, as ndonjë kokërr në brendësinë e tokës, madje nuk ka asgjë të njomë e as të thatë që nuk është në një Libër[1] të qartë.
[1] Në Leuhi Mahfudh.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَهُوَ ٱلَّذِي يَتَوَفَّىٰكُم بِٱلَّيۡلِ وَيَعۡلَمُ مَا جَرَحۡتُم بِٱلنَّهَارِ ثُمَّ يَبۡعَثُكُمۡ فِيهِ لِيُقۡضَىٰٓ أَجَلٞ مُّسَمّٗىۖ ثُمَّ إِلَيۡهِ مَرۡجِعُكُمۡ ثُمَّ يُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ
Është Ai që jua merr shpirtrat natën (duke qenë në gjumë) dhe e di se çfarë keni bërë ditën. Pastaj ju zgjon për të përmbushur afatin e caktuar. Më pas, tek Ai do të ktheheni e mandej Ai do t'ju njoftojë për atë që keni punuar.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَهُوَ ٱلۡقَاهِرُ فَوۡقَ عِبَادِهِۦۖ وَيُرۡسِلُ عَلَيۡكُمۡ حَفَظَةً حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءَ أَحَدَكُمُ ٱلۡمَوۡتُ تَوَفَّتۡهُ رُسُلُنَا وَهُمۡ لَا يُفَرِّطُونَ
Ai është Sunduesi i Gjithëfuqishëm sipër robërve të Tij. Ai ju dërgon rojtarë (melekë). Kur ndonjërit prej jush i vjen vdekja, atij ia marrin shpirtin të dërguarit tanë, duke mos bërë kurrfarë lëshimi.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قُلۡ مَن يُنَجِّيكُم مِّن ظُلُمَٰتِ ٱلۡبَرِّ وَٱلۡبَحۡرِ تَدۡعُونَهُۥ تَضَرُّعٗا وَخُفۡيَةٗ لَّئِنۡ أَنجَىٰنَا مِنۡ هَٰذِهِۦ لَنَكُونَنَّ مِنَ ٱلشَّٰكِرِينَ
Thuaj: "Kush ju shpëton nga errësirat e tokës dhe detit, kur i luteni Atij të përulur e në fshehtësi: "Nëse na shpëton nga kjo, ne do të jemi me të vërtetë mirënjohës?"
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قُلۡ هُوَ ٱلۡقَادِرُ عَلَىٰٓ أَن يَبۡعَثَ عَلَيۡكُمۡ عَذَابٗا مِّن فَوۡقِكُمۡ أَوۡ مِن تَحۡتِ أَرۡجُلِكُمۡ أَوۡ يَلۡبِسَكُمۡ شِيَعٗا وَيُذِيقَ بَعۡضَكُم بَأۡسَ بَعۡضٍۗ ٱنظُرۡ كَيۡفَ نُصَرِّفُ ٱلۡأٓيَٰتِ لَعَلَّهُمۡ يَفۡقَهُونَ
Thuaj: "Ai ka mundësi t'ju godasë me ndëshkim prej së larti ose poshtë këmbëve tuaja, ose t'ju ndajë në grupe dhe t'ju bëjë të vuani nga njëri-tjetri. Shih si ua shpjegojmë shpalljet, që ata të mund të kuptojnë.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
لِّكُلِّ نَبَإٖ مُّسۡتَقَرّٞۚ وَسَوۡفَ تَعۡلَمُونَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَإِذَا رَأَيۡتَ ٱلَّذِينَ يَخُوضُونَ فِيٓ ءَايَٰتِنَا فَأَعۡرِضۡ عَنۡهُمۡ حَتَّىٰ يَخُوضُواْ فِي حَدِيثٍ غَيۡرِهِۦۚ وَإِمَّا يُنسِيَنَّكَ ٱلشَّيۡطَٰنُ فَلَا تَقۡعُدۡ بَعۡدَ ٱلذِّكۡرَىٰ مَعَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلظَّٰلِمِينَ
Kur t'i shohësh ata duke shpërfillur ajetet Tona, largohu prej tyre derisa ta ndërrojnë bisedën! E, nëse djalli të bën të harrosh, sapo të përmendesh, mos rri më me të padrejtët!
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَذَرِ ٱلَّذِينَ ٱتَّخَذُواْ دِينَهُمۡ لَعِبٗا وَلَهۡوٗا وَغَرَّتۡهُمُ ٱلۡحَيَوٰةُ ٱلدُّنۡيَاۚ وَذَكِّرۡ بِهِۦٓ أَن تُبۡسَلَ نَفۡسُۢ بِمَا كَسَبَتۡ لَيۡسَ لَهَا مِن دُونِ ٱللَّهِ وَلِيّٞ وَلَا شَفِيعٞ وَإِن تَعۡدِلۡ كُلَّ عَدۡلٖ لَّا يُؤۡخَذۡ مِنۡهَآۗ أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ أُبۡسِلُواْ بِمَا كَسَبُواْۖ لَهُمۡ شَرَابٞ مِّنۡ حَمِيمٖ وَعَذَابٌ أَلِيمُۢ بِمَا كَانُواْ يَكۡفُرُونَ
Lëri ata që fenë e tyre e marrin si lojë e argëtim dhe që mashtrohen nga jeta e kësaj bote! Këshillo me Kuran, që të mos humbasin veten për shkak të veprave të veta (të këqija). Ata, përveç Allahut, nuk do të kenë mbrojtës e as ndërmjetës. Edhe nëse ofrojnë çdo lloj shpagimi (për të shpëtuar nga dënimi), nuk do t'u pranohet. Ata do t'i vuajnë pasojat e asaj që kanë punuar. Për ta do të ketë pije të vluar dhe dënim të dhembshëm për shkak se nuk besonin.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قُلۡ أَنَدۡعُواْ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَا لَا يَنفَعُنَا وَلَا يَضُرُّنَا وَنُرَدُّ عَلَىٰٓ أَعۡقَابِنَا بَعۡدَ إِذۡ هَدَىٰنَا ٱللَّهُ كَٱلَّذِي ٱسۡتَهۡوَتۡهُ ٱلشَّيَٰطِينُ فِي ٱلۡأَرۡضِ حَيۡرَانَ لَهُۥٓ أَصۡحَٰبٞ يَدۡعُونَهُۥٓ إِلَى ٱلۡهُدَى ٱئۡتِنَاۗ قُلۡ إِنَّ هُدَى ٱللَّهِ هُوَ ٱلۡهُدَىٰۖ وَأُمِرۡنَا لِنُسۡلِمَ لِرَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
Thuaj: "A të lusim në vend të Allahut ata që nuk na bëjnë dobi e as dëm e të sprapsemi (duke u kthyer në mosbesim) pasi na ka udhëzuar Allahu, sikurse ai që është tunduar nga shejtanët e ka mbetur i hutuar në tokë, megjithëqë ai ka shokë që e thërrasin në rrugë të drejtë (duke thënë): "Eja me ne!?!" Thuaj: "Pa dyshim, udhëzimi i Allahut është udhëzimi i vërtetë dhe ne jemi urdhëruar t'i nënshtrohemi Zotit të botëve,
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَأَنۡ أَقِيمُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَٱتَّقُوهُۚ وَهُوَ ٱلَّذِيٓ إِلَيۡهِ تُحۡشَرُونَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَهُوَ ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ بِٱلۡحَقِّۖ وَيَوۡمَ يَقُولُ كُن فَيَكُونُۚ قَوۡلُهُ ٱلۡحَقُّۚ وَلَهُ ٱلۡمُلۡكُ يَوۡمَ يُنفَخُ فِي ٱلصُّورِۚ عَٰلِمُ ٱلۡغَيۡبِ وَٱلشَّهَٰدَةِۚ وَهُوَ ٱلۡحَكِيمُ ٱلۡخَبِيرُ
Është Ai që krijoi qiejt dhe Tokën me urtësi. Ditën kur Ai thotë: Bëhu!" Sakaq bëhet. Fjala e Tij është e vërteta dhe i Tiji është sundimi Ditën kur do t'i fryhet Surit[1]. Ai e di të fshehtën e të dukshmen dhe Ai është i Urti dhe i Gjithëdituri.
[1] Sur quhet një bri të cilit do t'i fryjë meleku Israfil dy herë; fryrja e parë lajmëron ardhjen e Kiametit, kurse fryrja e dytë lajmëron fillimin e ringjalljes.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَلَمَّا رَءَا ٱلۡقَمَرَ بَازِغٗا قَالَ هَٰذَا رَبِّيۖ فَلَمَّآ أَفَلَ قَالَ لَئِن لَّمۡ يَهۡدِنِي رَبِّي لَأَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلضَّآلِّينَ
Dhe, kur pa Hënën të shfaqej, tha: "Ky është Zoti im." Mirëpo, kur u fsheh, tha: "Nëse Zoti im nuk më udhëzon, unë do të jem nga të humburit."
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَلَمَّا رَءَا ٱلشَّمۡسَ بَازِغَةٗ قَالَ هَٰذَا رَبِّي هَٰذَآ أَكۡبَرُۖ فَلَمَّآ أَفَلَتۡ قَالَ يَٰقَوۡمِ إِنِّي بَرِيٓءٞ مِّمَّا تُشۡرِكُونَ
Kur pa Diellin duke lindur, tha: "Ky është zoti im! Ky qenka më i madh!" Mirëpo, kur perëndoi, tha: "O populli im, unë jam larg nga ajo që i shoqëroni Allahut (në adhurim).
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَحَآجَّهُۥ قَوۡمُهُۥۚ قَالَ أَتُحَٰٓجُّوٓنِّي فِي ٱللَّهِ وَقَدۡ هَدَىٰنِۚ وَلَآ أَخَافُ مَا تُشۡرِكُونَ بِهِۦٓ إِلَّآ أَن يَشَآءَ رَبِّي شَيۡـٔٗاۚ وَسِعَ رَبِّي كُلَّ شَيۡءٍ عِلۡمًاۚ أَفَلَا تَتَذَكَّرُونَ
Populli i tij u grindën me të. Ai tha: "A po grindeni me mua për Allahun, ndërkohë që Ai më ka udhëzuar? Unë nuk kam frikë nga ajo që ju i shoqëroni Atij, përveç nëse Zoti im do diçka. Zoti im përfshin çdo gjë me dijen e Tij. A nuk po mendoni?!
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَكَيۡفَ أَخَافُ مَآ أَشۡرَكۡتُمۡ وَلَا تَخَافُونَ أَنَّكُمۡ أَشۡرَكۡتُم بِٱللَّهِ مَا لَمۡ يُنَزِّلۡ بِهِۦ عَلَيۡكُمۡ سُلۡطَٰنٗاۚ فَأَيُّ ٱلۡفَرِيقَيۡنِ أَحَقُّ بِٱلۡأَمۡنِۖ إِن كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ
E si të frikësohem nga ata që ju i adhuroni në vend të Allahut, ndërkohë që ju nuk keni frikë të adhuroni të tjerë përveç Allahut, gjë për të cilën nuk ju ka zbritur asnjë dëshmi. Pra, cili grup meriton të jetë më i sigurt, nëse e dini?!"
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَتِلۡكَ حُجَّتُنَآ ءَاتَيۡنَٰهَآ إِبۡرَٰهِيمَ عَلَىٰ قَوۡمِهِۦۚ نَرۡفَعُ دَرَجَٰتٖ مَّن نَّشَآءُۗ إِنَّ رَبَّكَ حَكِيمٌ عَلِيمٞ
Kjo është prova jonë të cilën ia dhamë Ibrahimit kundër popullit të vet. Ne ngremë në shkallë të larta atë që duam. Me të vërtetë, Zoti yt është i Urtë dhe i Gjithëdijshëm.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَوَهَبۡنَا لَهُۥٓ إِسۡحَٰقَ وَيَعۡقُوبَۚ كُلًّا هَدَيۡنَاۚ وَنُوحًا هَدَيۡنَا مِن قَبۡلُۖ وَمِن ذُرِّيَّتِهِۦ دَاوُۥدَ وَسُلَيۡمَٰنَ وَأَيُّوبَ وَيُوسُفَ وَمُوسَىٰ وَهَٰرُونَۚ وَكَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلۡمُحۡسِنِينَ
Ne ia dhamë atij Ishakun e Jakubin dhe secilin nga ata e udhëzuam. Nuhun e patëm udhëzuar më parë, ndërsa prej pasardhësve të tij udhëzuam Davudin, Sulejmanin, Ejubin, Jusufin, Musain dhe Harunin. Kështu i shpërblejmë vepërmirët.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَزَكَرِيَّا وَيَحۡيَىٰ وَعِيسَىٰ وَإِلۡيَاسَۖ كُلّٞ مِّنَ ٱلصَّٰلِحِينَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَإِسۡمَٰعِيلَ وَٱلۡيَسَعَ وَيُونُسَ وَلُوطٗاۚ وَكُلّٗا فَضَّلۡنَا عَلَى ٱلۡعَٰلَمِينَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ذَٰلِكَ هُدَى ٱللَّهِ يَهۡدِي بِهِۦ مَن يَشَآءُ مِنۡ عِبَادِهِۦۚ وَلَوۡ أَشۡرَكُواْ لَحَبِطَ عَنۡهُم مَّا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
Ky është udhëzimi i Allahut, me të cilin përudh këdo që dëshiron nga robërit e Vet. Mirëpo, nëse adhurojnë të tjerë në vend të Allahut, do t'u asgjësohen veprat që i bëjnë.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ ءَاتَيۡنَٰهُمُ ٱلۡكِتَٰبَ وَٱلۡحُكۡمَ وَٱلنُّبُوَّةَۚ فَإِن يَكۡفُرۡ بِهَا هَٰٓؤُلَآءِ فَقَدۡ وَكَّلۡنَا بِهَا قَوۡمٗا لَّيۡسُواْ بِهَا بِكَٰفِرِينَ
Këta janë ata të cilëve ua kemi dhënë Librin, Urtësinë dhe pejgamberinë. Nëse ata i mohojnë këto, atëherë ne do t'ia besojmë ato një populli që nuk do t'i mohojë.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ هَدَى ٱللَّهُۖ فَبِهُدَىٰهُمُ ٱقۡتَدِهۡۗ قُل لَّآ أَسۡـَٔلُكُمۡ عَلَيۡهِ أَجۡرًاۖ إِنۡ هُوَ إِلَّا ذِكۡرَىٰ لِلۡعَٰلَمِينَ
Këta janë ata të cilët i ka udhëzuar Allahu, andaj udhëzimin e këtyre ndiqe! Thuaj: "Unë nuk kërkoj shpërblim për këtë. Kjo është vetëm këshillë për njerëzimin."
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَمَا قَدَرُواْ ٱللَّهَ حَقَّ قَدۡرِهِۦٓ إِذۡ قَالُواْ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ عَلَىٰ بَشَرٖ مِّن شَيۡءٖۗ قُلۡ مَنۡ أَنزَلَ ٱلۡكِتَٰبَ ٱلَّذِي جَآءَ بِهِۦ مُوسَىٰ نُورٗا وَهُدٗى لِّلنَّاسِۖ تَجۡعَلُونَهُۥ قَرَاطِيسَ تُبۡدُونَهَا وَتُخۡفُونَ كَثِيرٗاۖ وَعُلِّمۡتُم مَّا لَمۡ تَعۡلَمُوٓاْ أَنتُمۡ وَلَآ ءَابَآؤُكُمۡۖ قُلِ ٱللَّهُۖ ثُمَّ ذَرۡهُمۡ فِي خَوۡضِهِمۡ يَلۡعَبُونَ
Ata nuk e madhëruan Allahun ashtu siç e meriton, kur thanë: “Allahu nuk i ka zbritur asgjë njeriut.” Thuaj: Atëherë, kush e zbriti Librin që e solli Musai si dritë dhe udhërrëfyes për njerëzit?! Ju e keni shpërndarë atë në fletë, disa prej të cilave i shfaqni, kurse shumicën i fshihni, ndonëse tani keni mësuar diçka që as ju, as etërit tuaj nuk e keni ditur më parë?! Thuaj: Allahu (e zbriti atë)! Pastaj lëri ata që të dëfrehen me gënjeshtrat e tyre.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَهَٰذَا كِتَٰبٌ أَنزَلۡنَٰهُ مُبَارَكٞ مُّصَدِّقُ ٱلَّذِي بَيۡنَ يَدَيۡهِ وَلِتُنذِرَ أُمَّ ٱلۡقُرَىٰ وَمَنۡ حَوۡلَهَاۚ وَٱلَّذِينَ يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡأٓخِرَةِ يُؤۡمِنُونَ بِهِۦۖ وَهُمۡ عَلَىٰ صَلَاتِهِمۡ يُحَافِظُونَ
Ky është një Libër i bekuar që e kemi zbritur për të vërtetuar atë që ishte më parë dhe për të paralajmëruar qytetin mëmë (Mekën) dhe ata që janë përreth saj. Ata që besojnë në botën tjetër, besojnë edhe në këtë (Kuran) dhe janë të kujdesshëm ndaj namazit të tyre.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَمَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّنِ ٱفۡتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبًا أَوۡ قَالَ أُوحِيَ إِلَيَّ وَلَمۡ يُوحَ إِلَيۡهِ شَيۡءٞ وَمَن قَالَ سَأُنزِلُ مِثۡلَ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُۗ وَلَوۡ تَرَىٰٓ إِذِ ٱلظَّٰلِمُونَ فِي غَمَرَٰتِ ٱلۡمَوۡتِ وَٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ بَاسِطُوٓاْ أَيۡدِيهِمۡ أَخۡرِجُوٓاْ أَنفُسَكُمُۖ ٱلۡيَوۡمَ تُجۡزَوۡنَ عَذَابَ ٱلۡهُونِ بِمَا كُنتُمۡ تَقُولُونَ عَلَى ٱللَّهِ غَيۡرَ ٱلۡحَقِّ وَكُنتُمۡ عَنۡ ءَايَٰتِهِۦ تَسۡتَكۡبِرُونَ
E kush është më i padrejtë se ai që trillon gënjeshtra për Allahun ose që thotë: "Mua më vjen shpallje", ndonëse asgjë nuk i është shpallur atij, ose që thotë: "Unë do të shpall (diçka) si ajo që ka shpallur Allahu?" Ah, sikur t'i shihje keqbërësit kur janë në agoni të vdekjes, ndërsa melekët i zgjasin duart (duke thënë): "Dorëzoni shpirtrat tuaj! Sot do të ndëshkoheni me dënim poshtërues për shkak se thoshit për Allahun të pavërteta dhe tregoheshit mendjemëdhenj kundrejt ajeteve të Tij."
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَقَدۡ جِئۡتُمُونَا فُرَٰدَىٰ كَمَا خَلَقۡنَٰكُمۡ أَوَّلَ مَرَّةٖ وَتَرَكۡتُم مَّا خَوَّلۡنَٰكُمۡ وَرَآءَ ظُهُورِكُمۡۖ وَمَا نَرَىٰ مَعَكُمۡ شُفَعَآءَكُمُ ٱلَّذِينَ زَعَمۡتُمۡ أَنَّهُمۡ فِيكُمۡ شُرَكَٰٓؤُاْۚ لَقَد تَّقَطَّعَ بَيۡنَكُمۡ وَضَلَّ عَنكُم مَّا كُنتُمۡ تَزۡعُمُونَ
Tashmë ju keni ardhur te Ne të vetmuar, ashtu si ju krijuam herën e parë dhe keni lënë pas vete gjithçka që ju patëm dhënë. Nuk po shohim të jenë me ju ndërmjetësit tuaj për të cilët thoshit se ishin ortakë të Allahut. Pa dyshim, çdo lidhje mes jush është shkëputur tashmë dhe ka humbur ajo që shpresonit.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
۞ إِنَّ ٱللَّهَ فَالِقُ ٱلۡحَبِّ وَٱلنَّوَىٰۖ يُخۡرِجُ ٱلۡحَيَّ مِنَ ٱلۡمَيِّتِ وَمُخۡرِجُ ٱلۡمَيِّتِ مِنَ ٱلۡحَيِّۚ ذَٰلِكُمُ ٱللَّهُۖ فَأَنَّىٰ تُؤۡفَكُونَ
Me të vërtetë, Allahu është Ai që bën farën dhe bërthamën të mbijë. Ai e nxjerr të gjallën prej së vdekurës dhe nxjerr të vdekurën prej së gjallës. Pra, ky është Allahu. Atëherë, përse shmangeni?!
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَالِقُ ٱلۡإِصۡبَاحِ وَجَعَلَ ٱلَّيۡلَ سَكَنٗا وَٱلشَّمۡسَ وَٱلۡقَمَرَ حُسۡبَانٗاۚ ذَٰلِكَ تَقۡدِيرُ ٱلۡعَزِيزِ ٱلۡعَلِيمِ
Ai bën të shkëlqejë drita e agimit. Ai e bëri natën për pushim, kurse Diellin dhe Hënën për të llogaritur kohën. Ky është përcaktimi i të Gjithëfuqishmit, të Gjithëdijshmit.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَهُوَ ٱلَّذِي جَعَلَ لَكُمُ ٱلنُّجُومَ لِتَهۡتَدُواْ بِهَا فِي ظُلُمَٰتِ ٱلۡبَرِّ وَٱلۡبَحۡرِۗ قَدۡ فَصَّلۡنَا ٱلۡأٓيَٰتِ لِقَوۡمٖ يَعۡلَمُونَ
Është Ai që bëri yjet për ju, që të orientoheni nëpërmjet tyre në errësirën e tokës dhe detit. Ne ua kemi sqaruar hollësisht shenjat Tona njerëzve që dinë.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَهُوَ ٱلَّذِيٓ أَنزَلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءٗ فَأَخۡرَجۡنَا بِهِۦ نَبَاتَ كُلِّ شَيۡءٖ فَأَخۡرَجۡنَا مِنۡهُ خَضِرٗا نُّخۡرِجُ مِنۡهُ حَبّٗا مُّتَرَاكِبٗا وَمِنَ ٱلنَّخۡلِ مِن طَلۡعِهَا قِنۡوَانٞ دَانِيَةٞ وَجَنَّٰتٖ مِّنۡ أَعۡنَابٖ وَٱلزَّيۡتُونَ وَٱلرُّمَّانَ مُشۡتَبِهٗا وَغَيۡرَ مُتَشَٰبِهٍۗ ٱنظُرُوٓاْ إِلَىٰ ثَمَرِهِۦٓ إِذَآ أَثۡمَرَ وَيَنۡعِهِۦٓۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكُمۡ لَأٓيَٰتٖ لِّقَوۡمٖ يُؤۡمِنُونَ
Është Ai që lëshon shiun nga qielli dhe përmes tij nxjerr bimësi të të gjitha llojeve. Prej tyre Ne nxjerrim jeshile, nga të cilat prodhojmë kokrra të dendura në kallinj dhe nga sythi i hurmës vile të varura. Ne nxjerrim edhe kopshte me vreshta rrushi, ullinj e shegë, të ngjashme e jo të ngjashme. Vështroni frytet e tyre kur formohen e piqen! Njëmend, në të gjitha këto ka shenja për njerëzit që besojnë.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَجَعَلُواْ لِلَّهِ شُرَكَآءَ ٱلۡجِنَّ وَخَلَقَهُمۡۖ وَخَرَقُواْ لَهُۥ بَنِينَ وَبَنَٰتِۭ بِغَيۡرِ عِلۡمٖۚ سُبۡحَٰنَهُۥ وَتَعَٰلَىٰ عَمَّا يَصِفُونَ
Megjithatë, ata i shohin xhinët si ortakë të Allahut, ndonëse Ai i ka krijuar ata. Po ashtu, ata i veshin Allahut djem e vajza, pa pasur dijeni. I patëmeta dhe i Lartësuar është Allahu mbi çdo gjë që i veshin ata.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
بَدِيعُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۖ أَنَّىٰ يَكُونُ لَهُۥ وَلَدٞ وَلَمۡ تَكُن لَّهُۥ صَٰحِبَةٞۖ وَخَلَقَ كُلَّ شَيۡءٖۖ وَهُوَ بِكُلِّ شَيۡءٍ عَلِيمٞ
Ai është Krijuesi i qiejve dhe i Tokës. Si mund të ketë fëmijë kur Ai nuk ka bashkëshorte?! Ai ka krijuar çdo gjë dhe Ai është i Gjithëdijshëm për çdo gjë.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ذَٰلِكُمُ ٱللَّهُ رَبُّكُمۡۖ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَۖ خَٰلِقُ كُلِّ شَيۡءٖ فَٱعۡبُدُوهُۚ وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ وَكِيلٞ
Pra, Ky është Allahu, Zoti juaj! S'ka zot që adhurohet me të drejtë përveç Tij. Ai është Krijuesi i çdo gjëje, prandaj vetëm Atë adhurojeni! Ai është Mbikëqyrës i çdo gjëje.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قَدۡ جَآءَكُم بَصَآئِرُ مِن رَّبِّكُمۡۖ فَمَنۡ أَبۡصَرَ فَلِنَفۡسِهِۦۖ وَمَنۡ عَمِيَ فَعَلَيۡهَاۚ وَمَآ أَنَا۠ عَلَيۡكُم بِحَفِيظٖ
(Thuaju, o Muhamed): "Juve ju kanë ardhur tashmë prova të qarta nga Zoti juaj. Kush i sheh ato, e ka për vete, e kush bëhet i verbër, i bën dëm vetes. Unë nuk jam rojtar juaji."
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَا تَسُبُّواْ ٱلَّذِينَ يَدۡعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ فَيَسُبُّواْ ٱللَّهَ عَدۡوَۢا بِغَيۡرِ عِلۡمٖۗ كَذَٰلِكَ زَيَّنَّا لِكُلِّ أُمَّةٍ عَمَلَهُمۡ ثُمَّ إِلَىٰ رَبِّهِم مَّرۡجِعُهُمۡ فَيُنَبِّئُهُم بِمَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
Mos i shani ata që i adhurojnë në vend të Allahut, në mënyrë që ata të mos e shajnë Allahun armiqësisht e pa dije! Kështu Ne ua kemi hijeshuar çdo populli veprat e veta, pastaj ata do të kthehen te Zoti i tyre dhe Ai do t'i njoftojë ata lidhur me atë që bënin.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَأَقۡسَمُواْ بِٱللَّهِ جَهۡدَ أَيۡمَٰنِهِمۡ لَئِن جَآءَتۡهُمۡ ءَايَةٞ لَّيُؤۡمِنُنَّ بِهَاۚ قُلۡ إِنَّمَا ٱلۡأٓيَٰتُ عِندَ ٱللَّهِۖ وَمَا يُشۡعِرُكُمۡ أَنَّهَآ إِذَا جَآءَتۡ لَا يُؤۡمِنُونَ
Ata betoheshin fuqishëm në Allahun se, nëse u vjen ndonjë mrekulli, ata me siguri do ta besojnë. Thuaju: "Mrekullitë janë vetëm tek Allahu." E çfarë ju bën ta dini se, kur t'u vijnë ato, ata do të besojnë?
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَنُقَلِّبُ أَفۡـِٔدَتَهُمۡ وَأَبۡصَٰرَهُمۡ كَمَا لَمۡ يُؤۡمِنُواْ بِهِۦٓ أَوَّلَ مَرَّةٖ وَنَذَرُهُمۡ فِي طُغۡيَٰنِهِمۡ يَعۡمَهُونَ
Ne do t'ua largojmë zemrat dhe sytë e tyre (nga e vërteta), ashtu siç nuk e besuan atë herën e parë dhe do t'i lëmë të bredhin verbërisht në humbjen e tyre.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
۞ وَلَوۡ أَنَّنَا نَزَّلۡنَآ إِلَيۡهِمُ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةَ وَكَلَّمَهُمُ ٱلۡمَوۡتَىٰ وَحَشَرۡنَا عَلَيۡهِمۡ كُلَّ شَيۡءٖ قُبُلٗا مَّا كَانُواْ لِيُؤۡمِنُوٓاْ إِلَّآ أَن يَشَآءَ ٱللَّهُ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَهُمۡ يَجۡهَلُونَ
Edhe sikur t'ua zbritnim melekët e t'u flisnin atyre të vdekurit dhe t'i mblidhnim të gjitha gjërat para (syve të) tyre, ata nuk do të besonin, përveç nëse do të donte Allahu. Por, shumica e tyre nuk dinë.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَكَذَٰلِكَ جَعَلۡنَا لِكُلِّ نَبِيٍّ عَدُوّٗا شَيَٰطِينَ ٱلۡإِنسِ وَٱلۡجِنِّ يُوحِي بَعۡضُهُمۡ إِلَىٰ بَعۡضٖ زُخۡرُفَ ٱلۡقَوۡلِ غُرُورٗاۚ وَلَوۡ شَآءَ رَبُّكَ مَا فَعَلُوهُۖ فَذَرۡهُمۡ وَمَا يَفۡتَرُونَ
Kështu, çdo pejgamberi Ne i kemi caktuar armiq shejtanët e njerëzve dhe të xhinëve, të cilët i pëshpëritin njëri-tjetrit fjalë të zbukuruara për t'i mashtruar. Sikur të kishte dashur Zoti yt (që të mos e bënin), ata nuk do ta bënin atë; prandaj lëri ata dhe trillimet e tyre.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلِتَصۡغَىٰٓ إِلَيۡهِ أَفۡـِٔدَةُ ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡأٓخِرَةِ وَلِيَرۡضَوۡهُ وَلِيَقۡتَرِفُواْ مَا هُم مُّقۡتَرِفُونَ
(Vepruam kështu) në mënyrë që zemrat e atyre që nuk besojnë në botën tjetër të anojnë nga ajo dhe të jenë të kënaqura me të dhe të bëjnë atë që bëjnë.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَفَغَيۡرَ ٱللَّهِ أَبۡتَغِي حَكَمٗا وَهُوَ ٱلَّذِيٓ أَنزَلَ إِلَيۡكُمُ ٱلۡكِتَٰبَ مُفَصَّلٗاۚ وَٱلَّذِينَ ءَاتَيۡنَٰهُمُ ٱلۡكِتَٰبَ يَعۡلَمُونَ أَنَّهُۥ مُنَزَّلٞ مِّن رَّبِّكَ بِٱلۡحَقِّۖ فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡمُمۡتَرِينَ
(Thuaj:) "Vallë, a të kërkoj ndonjë gjykatës tjetër përveç Allahut, kur Ai është i Cili jua ka zbritur Librin e shpjeguar hollësisht?" Ata të cilëve u dhamë Librat[1], e dinë se ai është shpallur nga Zoti yt me të vërtetën, prandaj mos u bëj prej atyre që dyshojnë.
[1] Hebrenjtë dhe të krishterët.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَكُلُواْ مِمَّا ذُكِرَ ٱسۡمُ ٱللَّهِ عَلَيۡهِ إِن كُنتُم بِـَٔايَٰتِهِۦ مُؤۡمِنِينَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَمَا لَكُمۡ أَلَّا تَأۡكُلُواْ مِمَّا ذُكِرَ ٱسۡمُ ٱللَّهِ عَلَيۡهِ وَقَدۡ فَصَّلَ لَكُم مَّا حَرَّمَ عَلَيۡكُمۡ إِلَّا مَا ٱضۡطُرِرۡتُمۡ إِلَيۡهِۗ وَإِنَّ كَثِيرٗا لَّيُضِلُّونَ بِأَهۡوَآئِهِم بِغَيۡرِ عِلۡمٍۚ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعۡلَمُ بِٱلۡمُعۡتَدِينَ
E përse të mos hani nga ajo që theret me emrin e Allahut, kur Ai jua ka shpjeguar hollësisht atë që është e ndaluar për ju, përveç kur jeni të detyruar? Në të vërtetë, shumë njerëz i çojnë të tjerët në humbje me dëshirat e tyre, pa kurrfarë dijeje. Zoti yt i di më së miri shkelësit.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَا تَأۡكُلُواْ مِمَّا لَمۡ يُذۡكَرِ ٱسۡمُ ٱللَّهِ عَلَيۡهِ وَإِنَّهُۥ لَفِسۡقٞۗ وَإِنَّ ٱلشَّيَٰطِينَ لَيُوحُونَ إِلَىٰٓ أَوۡلِيَآئِهِمۡ لِيُجَٰدِلُوكُمۡۖ وَإِنۡ أَطَعۡتُمُوهُمۡ إِنَّكُمۡ لَمُشۡرِكُونَ
Mos hani nga ajo që nuk është therur me emrin e Allahut, sepse kjo është mosbindje e rëndë. Njëmend shejtanët cytin miqtë e tyre (nga njerëzit) që të grinden me ju. E, nëse do t'u bindeshit atyre, me të vërtetë do të bëheshit idhujtarë.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَوَمَن كَانَ مَيۡتٗا فَأَحۡيَيۡنَٰهُ وَجَعَلۡنَا لَهُۥ نُورٗا يَمۡشِي بِهِۦ فِي ٱلنَّاسِ كَمَن مَّثَلُهُۥ فِي ٱلظُّلُمَٰتِ لَيۡسَ بِخَارِجٖ مِّنۡهَاۚ كَذَٰلِكَ زُيِّنَ لِلۡكَٰفِرِينَ مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
A është njësoj ai që ishte i vdekur e Ne e ngjallëm e i dhamë dritë me të cilën ecën mes njerëzve me atë që është në errësirë e nuk mund të dalë prej saj?! Kështu u janë hijeshuar jobesimtarëve punët që bëjnë.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَكَذَٰلِكَ جَعَلۡنَا فِي كُلِّ قَرۡيَةٍ أَكَٰبِرَ مُجۡرِمِيهَا لِيَمۡكُرُواْ فِيهَاۖ وَمَا يَمۡكُرُونَ إِلَّا بِأَنفُسِهِمۡ وَمَا يَشۡعُرُونَ
Kështu Ne kemi bërë në çdo qytet udhëheqës keqbërës që të ngrenë kurthe atje, porse, në të vërtetë, ata ngrenë kurthe vetëm kundër vetvetes, ndonëse nuk e ndiejnë.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَإِذَا جَآءَتۡهُمۡ ءَايَةٞ قَالُواْ لَن نُّؤۡمِنَ حَتَّىٰ نُؤۡتَىٰ مِثۡلَ مَآ أُوتِيَ رُسُلُ ٱللَّهِۘ ٱللَّهُ أَعۡلَمُ حَيۡثُ يَجۡعَلُ رِسَالَتَهُۥۗ سَيُصِيبُ ٱلَّذِينَ أَجۡرَمُواْ صَغَارٌ عِندَ ٱللَّهِ وَعَذَابٞ شَدِيدُۢ بِمَا كَانُواْ يَمۡكُرُونَ
E kur atyre u vjen ndonjë shenjë, thonë: "Ne nuk do të besojmë derisa të na jepet ajo që u është dhënë të dërguarve të Allahut." Allahu e di më së miri kujt t'ia japë mesazhin e Tij. Ata që bënin keq do t'i godasë një poshtërim nga Allahu dhe një dënim i ashpër për shkak të kurtheve që ngrinin.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَمَن يُرِدِ ٱللَّهُ أَن يَهۡدِيَهُۥ يَشۡرَحۡ صَدۡرَهُۥ لِلۡإِسۡلَٰمِۖ وَمَن يُرِدۡ أَن يُضِلَّهُۥ يَجۡعَلۡ صَدۡرَهُۥ ضَيِّقًا حَرَجٗا كَأَنَّمَا يَصَّعَّدُ فِي ٱلسَّمَآءِۚ كَذَٰلِكَ يَجۡعَلُ ٱللَّهُ ٱلرِّجۡسَ عَلَى ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ
Atë që Allahu dëshiron ta udhëzojë, ia hap gjoksin për (të pranuar) Islamin, ndërsa atë që dëshiron ta humbasë, ia ngushton e ia rëndon gjoksin, sikur të ngjitej në qiell. Pra, kështu i dënon Allahu ata që nuk besojnë.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَيَوۡمَ يَحۡشُرُهُمۡ جَمِيعٗا يَٰمَعۡشَرَ ٱلۡجِنِّ قَدِ ٱسۡتَكۡثَرۡتُم مِّنَ ٱلۡإِنسِۖ وَقَالَ أَوۡلِيَآؤُهُم مِّنَ ٱلۡإِنسِ رَبَّنَا ٱسۡتَمۡتَعَ بَعۡضُنَا بِبَعۡضٖ وَبَلَغۡنَآ أَجَلَنَا ٱلَّذِيٓ أَجَّلۡتَ لَنَاۚ قَالَ ٱلنَّارُ مَثۡوَىٰكُمۡ خَٰلِدِينَ فِيهَآ إِلَّا مَا شَآءَ ٱللَّهُۚ إِنَّ رَبَّكَ حَكِيمٌ عَلِيمٞ
Ditën kur Allahu do t'i tubojë të gjithë, do të thotë: "Oj shoqëri e xhinëve! Ju keni mashtruar shumë njerëz." Ndërkaq, miqtë e tyre nga mesi i njerëzve do të thonë: "Zoti ynë! Ne përfituam nga njëri-tjetri dhe e arritëm afatin që na e ke caktuar." Allahu do të thotë: "Zjarri është vendbanimi juaj, ku do të qëndroni përgjithmonë, përveç aq sa dëshiron Allahu. Me të vërtetë, Zoti yt është i Urtë dhe i Gjithëdijshëm.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَكَذَٰلِكَ نُوَلِّي بَعۡضَ ٱلظَّٰلِمِينَ بَعۡضَۢا بِمَا كَانُواْ يَكۡسِبُونَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
يَٰمَعۡشَرَ ٱلۡجِنِّ وَٱلۡإِنسِ أَلَمۡ يَأۡتِكُمۡ رُسُلٞ مِّنكُمۡ يَقُصُّونَ عَلَيۡكُمۡ ءَايَٰتِي وَيُنذِرُونَكُمۡ لِقَآءَ يَوۡمِكُمۡ هَٰذَاۚ قَالُواْ شَهِدۡنَا عَلَىٰٓ أَنفُسِنَاۖ وَغَرَّتۡهُمُ ٱلۡحَيَوٰةُ ٱلدُّنۡيَا وَشَهِدُواْ عَلَىٰٓ أَنفُسِهِمۡ أَنَّهُمۡ كَانُواْ كَٰفِرِينَ
O shoqëria e xhinëve dhe njerëzve, a nuk ju erdhën të dërguar nga mesi juaj për t'jua treguar shpalljet e Mia dhe për t'ju paralajmëruar për takimin e kësaj dite? Ata do të thonë: "Ne dëshmojmë kundër vetvetes." Ata i mashtroi jeta e kësaj bote, kështu që ata do të dëshmojnë kundër vetes se ishin jobesimtarë.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَرَبُّكَ ٱلۡغَنِيُّ ذُو ٱلرَّحۡمَةِۚ إِن يَشَأۡ يُذۡهِبۡكُمۡ وَيَسۡتَخۡلِفۡ مِنۢ بَعۡدِكُم مَّا يَشَآءُ كَمَآ أَنشَأَكُم مِّن ذُرِّيَّةِ قَوۡمٍ ءَاخَرِينَ
Zoti yt është i Vetëmjaftueshmi, Zotëruesi i mëshirës. Nëse do, Ai mund t'ju zhdukë dhe të sjellë pas jush kë të dojë, ashtu siç ju krijoi nga pasardhësit e popujve të tjerë.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِنَّ مَا تُوعَدُونَ لَأٓتٖۖ وَمَآ أَنتُم بِمُعۡجِزِينَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قُلۡ يَٰقَوۡمِ ٱعۡمَلُواْ عَلَىٰ مَكَانَتِكُمۡ إِنِّي عَامِلٞۖ فَسَوۡفَ تَعۡلَمُونَ مَن تَكُونُ لَهُۥ عَٰقِبَةُ ٱلدَّارِۚ إِنَّهُۥ لَا يُفۡلِحُ ٱلظَّٰلِمُونَ
Thuaj: "O populli im! Vazhdoni ju të bëni atë që jeni duke bërë, e unë po e bëj timen. Së shpejti do ta merrni vesh se kujt do t'i takojë fundi i mirë. Me të vërtetë, keqbërësit nuk do të gjejnë shpëtim."
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَجَعَلُواْ لِلَّهِ مِمَّا ذَرَأَ مِنَ ٱلۡحَرۡثِ وَٱلۡأَنۡعَٰمِ نَصِيبٗا فَقَالُواْ هَٰذَا لِلَّهِ بِزَعۡمِهِمۡ وَهَٰذَا لِشُرَكَآئِنَاۖ فَمَا كَانَ لِشُرَكَآئِهِمۡ فَلَا يَصِلُ إِلَى ٱللَّهِۖ وَمَا كَانَ لِلَّهِ فَهُوَ يَصِلُ إِلَىٰ شُرَكَآئِهِمۡۗ سَآءَ مَا يَحۡكُمُونَ
Ata kanë caktuar për Allahun një pjesë nga drithi dhe kafshët shtëpiake që Ai i krijoi, duke thënë: "Kjo është për Allahun", - siç pandehin ata, - "ndërsa kjo është për idhujt tanë." Mirëpo pjesa e caktuar për idhujt e tyre nuk arrin tek Allahu, kurse ajo që është caktuar për Allahun arrin tek idhujt e tyre. Sa i shëmtuar që është gjykimi i tyre!
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَكَذَٰلِكَ زَيَّنَ لِكَثِيرٖ مِّنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ قَتۡلَ أَوۡلَٰدِهِمۡ شُرَكَآؤُهُمۡ لِيُرۡدُوهُمۡ وَلِيَلۡبِسُواْ عَلَيۡهِمۡ دِينَهُمۡۖ وَلَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ مَا فَعَلُوهُۖ فَذَرۡهُمۡ وَمَا يَفۡتَرُونَ
Po kështu, shumë idhujtarëve bashkëpunëtorët e tyre ua hijeshuan vrasjen e fëmijëve të tyre për t'i shkatërruar dhe për t'ua ngatërruar fenë. Po të kishte dashur Allahu, ata nuk do ta kishin bërë këtë. Prandaj, lërini ata dhe trillimet e tyre.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَقَالُواْ هَٰذِهِۦٓ أَنۡعَٰمٞ وَحَرۡثٌ حِجۡرٞ لَّا يَطۡعَمُهَآ إِلَّا مَن نَّشَآءُ بِزَعۡمِهِمۡ وَأَنۡعَٰمٌ حُرِّمَتۡ ظُهُورُهَا وَأَنۡعَٰمٞ لَّا يَذۡكُرُونَ ٱسۡمَ ٱللَّهِ عَلَيۡهَا ٱفۡتِرَآءً عَلَيۡهِۚ سَيَجۡزِيهِم بِمَا كَانُواْ يَفۡتَرُونَ
Ata thonë: "Këto bagëti dhe të korra janë të ndaluara, nuk mund t'i hajë askush, përveç atyre që dëshirojmë ne", - siç pohojnë ata. Disa bagëtive u ndalohet kurrizi[1] dhe disa bagëti i therin pa e përmendur emrin e Allahut, duke sajuar gënjeshtra për Të. Ai do t'i ndëshkojë ata për trillimet e tyre.
[1] Nuk përdoren për bartje.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَقَالُواْ مَا فِي بُطُونِ هَٰذِهِ ٱلۡأَنۡعَٰمِ خَالِصَةٞ لِّذُكُورِنَا وَمُحَرَّمٌ عَلَىٰٓ أَزۡوَٰجِنَاۖ وَإِن يَكُن مَّيۡتَةٗ فَهُمۡ فِيهِ شُرَكَآءُۚ سَيَجۡزِيهِمۡ وَصۡفَهُمۡۚ إِنَّهُۥ حَكِيمٌ عَلِيمٞ
Ata thonë gjithashtu: "Ajo që gjendet në barqet e këtyre bagëtive është vetëm për meshkujt tanë, ndërkohë që është e ndaluar për femrat tona. Mirëpo, nëse lind e ngordhur, të gjithë do të kenë pjesë në të. Ai do t'i ndëshkojë ata për sajimet e tyre. Ai është vërtet i Urtë dhe i Gjithëdijshëm.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قَدۡ خَسِرَ ٱلَّذِينَ قَتَلُوٓاْ أَوۡلَٰدَهُمۡ سَفَهَۢا بِغَيۡرِ عِلۡمٖ وَحَرَّمُواْ مَا رَزَقَهُمُ ٱللَّهُ ٱفۡتِرَآءً عَلَى ٱللَّهِۚ قَدۡ ضَلُّواْ وَمَا كَانُواْ مُهۡتَدِينَ
Me të vërtetë të humbur janë ata që vranë fëmijët e tyre nga mendjelehtësia e padija dhe e bënë të ndaluar atë që ua ka dhënë Allahu, duke trilluar gënjeshtra për Allahun. Njëmend, ata kanë humbur rrugën dhe nuk janë të udhëzuar.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
۞ وَهُوَ ٱلَّذِيٓ أَنشَأَ جَنَّٰتٖ مَّعۡرُوشَٰتٖ وَغَيۡرَ مَعۡرُوشَٰتٖ وَٱلنَّخۡلَ وَٱلزَّرۡعَ مُخۡتَلِفًا أُكُلُهُۥ وَٱلزَّيۡتُونَ وَٱلرُّمَّانَ مُتَشَٰبِهٗا وَغَيۡرَ مُتَشَٰبِهٖۚ كُلُواْ مِن ثَمَرِهِۦٓ إِذَآ أَثۡمَرَ وَءَاتُواْ حَقَّهُۥ يَوۡمَ حَصَادِهِۦۖ وَلَا تُسۡرِفُوٓاْۚ إِنَّهُۥ لَا يُحِبُّ ٱلۡمُسۡرِفِينَ
Është Ai që ka krijuar kopshte të ulëta e të larta, hurma dhe bimë me shije të llojllojshme, ullinj dhe shegë, të ngjashme e të ndryshme! Hani nga frutat e tyre kur të japin fruta dhe jepeni detyrimin për to ditën e vjeljes së tyre. Por, mos shpërdoroni, sepse vërtet Allahu nuk i do shpërdoruesit!
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَمِنَ ٱلۡأَنۡعَٰمِ حَمُولَةٗ وَفَرۡشٗاۚ كُلُواْ مِمَّا رَزَقَكُمُ ٱللَّهُ وَلَا تَتَّبِعُواْ خُطُوَٰتِ ٱلشَّيۡطَٰنِۚ إِنَّهُۥ لَكُمۡ عَدُوّٞ مُّبِينٞ
Ai krijoi disa bagëti për ngarkim e disa jo për ngarkim. Hani nga ajo që ju ka dhënë Allahu dhe mos ndiqni gjurmët e shejtanit, sepse ai është armik i hapur juaji.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ثَمَٰنِيَةَ أَزۡوَٰجٖۖ مِّنَ ٱلضَّأۡنِ ٱثۡنَيۡنِ وَمِنَ ٱلۡمَعۡزِ ٱثۡنَيۡنِۗ قُلۡ ءَآلذَّكَرَيۡنِ حَرَّمَ أَمِ ٱلۡأُنثَيَيۡنِ أَمَّا ٱشۡتَمَلَتۡ عَلَيۡهِ أَرۡحَامُ ٱلۡأُنثَيَيۡنِۖ نَبِّـُٔونِي بِعِلۡمٍ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
Ai krijoi tetë lloje bagëtish (në çifte): një çift nga delet dhe një çift nga dhitë. Thuaju: "A i ka ndaluar Allahu dy meshkujt apo dy femrat, apo atë që mbajnë në barqe dy femrat? Pra, më tregoni në bazë të diturisë, nëse e thoni të vërtetën!"
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَمِنَ ٱلۡإِبِلِ ٱثۡنَيۡنِ وَمِنَ ٱلۡبَقَرِ ٱثۡنَيۡنِۗ قُلۡ ءَآلذَّكَرَيۡنِ حَرَّمَ أَمِ ٱلۡأُنثَيَيۡنِ أَمَّا ٱشۡتَمَلَتۡ عَلَيۡهِ أَرۡحَامُ ٱلۡأُنثَيَيۡنِۖ أَمۡ كُنتُمۡ شُهَدَآءَ إِذۡ وَصَّىٰكُمُ ٱللَّهُ بِهَٰذَاۚ فَمَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّنِ ٱفۡتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبٗا لِّيُضِلَّ ٱلنَّاسَ بِغَيۡرِ عِلۡمٍۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلظَّٰلِمِينَ
Po ashtu një çift nga devetë dhe një çift nga lopët. Thuaju: "A i ka ndaluar Allahu dy meshkujt a dy femrat, apo atë që mbajnë në barqe dy femrat? Apo, mos vallë, ishit të pranishëm kur Allahu ju porositi për këtë?" E kush është më i padrejtë se ai që trillon gënjeshtra për Allahun për t'i çuar njerëzit në humbje nga padija?! Me të vërtetë, Allahu nuk i udhëzon në rrugë të drejtë keqbërësit.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قُل لَّآ أَجِدُ فِي مَآ أُوحِيَ إِلَيَّ مُحَرَّمًا عَلَىٰ طَاعِمٖ يَطۡعَمُهُۥٓ إِلَّآ أَن يَكُونَ مَيۡتَةً أَوۡ دَمٗا مَّسۡفُوحًا أَوۡ لَحۡمَ خِنزِيرٖ فَإِنَّهُۥ رِجۡسٌ أَوۡ فِسۡقًا أُهِلَّ لِغَيۡرِ ٱللَّهِ بِهِۦۚ فَمَنِ ٱضۡطُرَّ غَيۡرَ بَاغٖ وَلَا عَادٖ فَإِنَّ رَبَّكَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
Thuaj: "Unë nuk gjej në atë që më është shpallur asgjë të ndaluar për të ngrënë, përveç ngordhësirës, gjakut të rrjedhshëm, mishit të derrit, – i cili është i papastër, – dhe kurbanit që theret në emër të dikujt tjetër përveç Allahut. Mirëpo, nëse ndokush detyrohet të hajë diçka prej tyre, pa dashur të mëkatojë dhe pa i kaluar kufijtë, atëherë Zoti yt është Falës i Madh e Mëshirues.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَعَلَى ٱلَّذِينَ هَادُواْ حَرَّمۡنَا كُلَّ ذِي ظُفُرٖۖ وَمِنَ ٱلۡبَقَرِ وَٱلۡغَنَمِ حَرَّمۡنَا عَلَيۡهِمۡ شُحُومَهُمَآ إِلَّا مَا حَمَلَتۡ ظُهُورُهُمَآ أَوِ ٱلۡحَوَايَآ أَوۡ مَا ٱخۡتَلَطَ بِعَظۡمٖۚ ذَٰلِكَ جَزَيۡنَٰهُم بِبَغۡيِهِمۡۖ وَإِنَّا لَصَٰدِقُونَ
Ne ua ndaluam hebrenjve çdo kafshë me kthetra, ndërsa nga lopët dhe delet ua ndaluam dhjamin e tyre, përveç dhjamit të shpinës ose të zorrëve ose atij të përzier me eshtra. Kështu i dënuam ata për shkeljen e tyre, e Ne gjithnjë themi të vërtetën.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَإِن كَذَّبُوكَ فَقُل رَّبُّكُمۡ ذُو رَحۡمَةٖ وَٰسِعَةٖ وَلَا يُرَدُّ بَأۡسُهُۥ عَنِ ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡمُجۡرِمِينَ
E, nëse ata të quajnë gënjeshtar (o Muhamed), atëherë thuaju: "Zoti juaj është zotërues i mëshirës së gjerë, por ndëshkimi i Tij nuk mund të zmbrapset nga njerëzit keqbërës."
تەفسیرە عەرەبیەکان:
سَيَقُولُ ٱلَّذِينَ أَشۡرَكُواْ لَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ مَآ أَشۡرَكۡنَا وَلَآ ءَابَآؤُنَا وَلَا حَرَّمۡنَا مِن شَيۡءٖۚ كَذَٰلِكَ كَذَّبَ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡ حَتَّىٰ ذَاقُواْ بَأۡسَنَاۗ قُلۡ هَلۡ عِندَكُم مِّنۡ عِلۡمٖ فَتُخۡرِجُوهُ لَنَآۖ إِن تَتَّبِعُونَ إِلَّا ٱلظَّنَّ وَإِنۡ أَنتُمۡ إِلَّا تَخۡرُصُونَ
Ata që i bëjnë shok Allahut, do të thonë: "Sikur të kishte dashur Allahu, as ne e as baballarët tanë nuk do t'i bënim shok Atij dhe nuk do të ndalonim asgjë. Kështu e mohuan të vërtetën edhe ata që ishin para tyre derisa e shijuan dënimin Tonë. Thuaju: "A keni ndonjë dëshmi që mund të na paraqitni? Ju ndiqni vetëm hamendjen dhe jeni vetëm gënjeshtarë."
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قُلۡ هَلُمَّ شُهَدَآءَكُمُ ٱلَّذِينَ يَشۡهَدُونَ أَنَّ ٱللَّهَ حَرَّمَ هَٰذَاۖ فَإِن شَهِدُواْ فَلَا تَشۡهَدۡ مَعَهُمۡۚ وَلَا تَتَّبِعۡ أَهۡوَآءَ ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَا وَٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡأٓخِرَةِ وَهُم بِرَبِّهِمۡ يَعۡدِلُونَ
Thuaju: "Sillni dëshmitarët tuaj që dëshmojnë se Allahu i ka ndaluar këto." Nëse ata dëshmojnë, ti mos dëshmo me ta dhe mos ndiq dëshirat e atyre që përgënjeshtrojnë ajetet Tona, që nuk besojnë botën tjetër dhe që barazojnë të tjerë me Zotin e tyre.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
۞ قُلۡ تَعَالَوۡاْ أَتۡلُ مَا حَرَّمَ رَبُّكُمۡ عَلَيۡكُمۡۖ أَلَّا تُشۡرِكُواْ بِهِۦ شَيۡـٔٗاۖ وَبِٱلۡوَٰلِدَيۡنِ إِحۡسَٰنٗاۖ وَلَا تَقۡتُلُوٓاْ أَوۡلَٰدَكُم مِّنۡ إِمۡلَٰقٖ نَّحۡنُ نَرۡزُقُكُمۡ وَإِيَّاهُمۡۖ وَلَا تَقۡرَبُواْ ٱلۡفَوَٰحِشَ مَا ظَهَرَ مِنۡهَا وَمَا بَطَنَۖ وَلَا تَقۡتُلُواْ ٱلنَّفۡسَ ٱلَّتِي حَرَّمَ ٱللَّهُ إِلَّا بِٱلۡحَقِّۚ ذَٰلِكُمۡ وَصَّىٰكُم بِهِۦ لَعَلَّكُمۡ تَعۡقِلُونَ
Thuaj (o Muhamed): "Ejani t'ju lexoj çfarë ju ka ndaluar Zoti juaj: mos i shoqëroni Atij asgjë (në adhurim) dhe nderoni prindërit tuaj! Mos i vritni fëmijët tuaj nga frika e varfërisë, sepse Ne ju furnizojmë ju dhe ata. Mos iu afroni punëve të turpshme, qoftë haptazi, qoftë fshehurazi. Mos vritni askënd që e ka ndaluar Allahu të vritet, përveçse me të drejtë. Kjo është ajo me të cilën ju porosit Ai, që të kuptoni.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَا تَقۡرَبُواْ مَالَ ٱلۡيَتِيمِ إِلَّا بِٱلَّتِي هِيَ أَحۡسَنُ حَتَّىٰ يَبۡلُغَ أَشُدَّهُۥۚ وَأَوۡفُواْ ٱلۡكَيۡلَ وَٱلۡمِيزَانَ بِٱلۡقِسۡطِۖ لَا نُكَلِّفُ نَفۡسًا إِلَّا وُسۡعَهَاۖ وَإِذَا قُلۡتُمۡ فَٱعۡدِلُواْ وَلَوۡ كَانَ ذَا قُرۡبَىٰۖ وَبِعَهۡدِ ٱللَّهِ أَوۡفُواْۚ ذَٰلِكُمۡ وَصَّىٰكُم بِهِۦ لَعَلَّكُمۡ تَذَكَّرُونَ
Dhe mos iu afroni pasurisë së jetimit, përveçse në mënyrën më të mirë, derisa ai të arrijë pjekurinë. Kryeni matjen dhe peshimin me drejtësi. Ne nuk ngarkojmë askënd përtej mundësisë së tij. Kur flisni, thoni të vërtetën, edhe nëse bëhet fjalë për ndonjë të afërm. Dhe përmbushni besëlidhjen e Allahut. Kjo është ajo me të cilën ju porosit Ai, në mënyrë që të kujtoheni.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَأَنَّ هَٰذَا صِرَٰطِي مُسۡتَقِيمٗا فَٱتَّبِعُوهُۖ وَلَا تَتَّبِعُواْ ٱلسُّبُلَ فَتَفَرَّقَ بِكُمۡ عَن سَبِيلِهِۦۚ ذَٰلِكُمۡ وَصَّىٰكُم بِهِۦ لَعَلَّكُمۡ تَتَّقُونَ
Kjo është rruga Ime e drejtë; pra, ndiqeni atë dhe mos ndiqni rrugë të tjera e t'ju shmangin nga rruga e Tij. Kjo është ajo me të cilën ju porosit Ai, që të ruheni."
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ثُمَّ ءَاتَيۡنَا مُوسَى ٱلۡكِتَٰبَ تَمَامًا عَلَى ٱلَّذِيٓ أَحۡسَنَ وَتَفۡصِيلٗا لِّكُلِّ شَيۡءٖ وَهُدٗى وَرَحۡمَةٗ لَّعَلَّهُم بِلِقَآءِ رَبِّهِمۡ يُؤۡمِنُونَ
Musait i dhamë Librin, si plotësim të dhuntisë ndaj atij që vepron mirë, si shpjegim për çdo gjë dhe si udhërrëfyes e mëshirë, në mënyrë që ata të besonin takimin me Zotin e tyre.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَوۡ تَقُولُواْ لَوۡ أَنَّآ أُنزِلَ عَلَيۡنَا ٱلۡكِتَٰبُ لَكُنَّآ أَهۡدَىٰ مِنۡهُمۡۚ فَقَدۡ جَآءَكُم بَيِّنَةٞ مِّن رَّبِّكُمۡ وَهُدٗى وَرَحۡمَةٞۚ فَمَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّن كَذَّبَ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَصَدَفَ عَنۡهَاۗ سَنَجۡزِي ٱلَّذِينَ يَصۡدِفُونَ عَنۡ ءَايَٰتِنَا سُوٓءَ ٱلۡعَذَابِ بِمَا كَانُواْ يَصۡدِفُونَ
Ose që të mos thoni: "Sikur të na ishin shpallur neve Shkrimet, ne do të ishim më të udhëzuar se ata." Tashmë ju ka ardhur nga Zoti juaj dëshmi e qartë dhe udhëzim e mëshirë. Kush është më mizor se ai që i mohon ajetet e Allahut dhe ua kthen shpinën atyre?! Ne do t'i ndëshkojmë me dënim të rëndë ata që shmangen nga ajetet Tona, për shkak se kthenin shpinën.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
هَلۡ يَنظُرُونَ إِلَّآ أَن تَأۡتِيَهُمُ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ أَوۡ يَأۡتِيَ رَبُّكَ أَوۡ يَأۡتِيَ بَعۡضُ ءَايَٰتِ رَبِّكَۗ يَوۡمَ يَأۡتِي بَعۡضُ ءَايَٰتِ رَبِّكَ لَا يَنفَعُ نَفۡسًا إِيمَٰنُهَا لَمۡ تَكُنۡ ءَامَنَتۡ مِن قَبۡلُ أَوۡ كَسَبَتۡ فِيٓ إِيمَٰنِهَا خَيۡرٗاۗ قُلِ ٱنتَظِرُوٓاْ إِنَّا مُنتَظِرُونَ
Vallë, a mos janë duke pritur ata që t'u venë melekët ose t'u vete Zoti yt ose të venë disa shenja të Zotit tënd? Ditën kur të vijnë disa shenja të Zotit tënd, askujt nuk do t'i bëjë dobi besimi i tij, nëse nuk ka besuar më parë ose nuk ka bërë ndonjë të mirë me besimin e tij. Thuaj: "Pritni, se edhe ne po presim!"
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِنَّ ٱلَّذِينَ فَرَّقُواْ دِينَهُمۡ وَكَانُواْ شِيَعٗا لَّسۡتَ مِنۡهُمۡ فِي شَيۡءٍۚ إِنَّمَآ أَمۡرُهُمۡ إِلَى ٱللَّهِ ثُمَّ يُنَبِّئُهُم بِمَا كَانُواْ يَفۡعَلُونَ
Në të vërtetë, ti s'ke të bësh asgjë me ata që bënë përçarje në fenë e tyre dhe u shndërruan në sekte. Tek Allahu është çështja e tyre, pastaj Ai do t'i njoftojë ata për atë që bënin.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
مَن جَآءَ بِٱلۡحَسَنَةِ فَلَهُۥ عَشۡرُ أَمۡثَالِهَاۖ وَمَن جَآءَ بِٱلسَّيِّئَةِ فَلَا يُجۡزَىٰٓ إِلَّا مِثۡلَهَا وَهُمۡ لَا يُظۡلَمُونَ
Kush bën një vepër të mirë, do të shpërblehet dhjetëfish, por kush bën një vepër të keqe, do të ndëshkohet vetëm sipas saj dhe atyre nuk do t'u bëhet padrejtësi.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قُلۡ إِنَّنِي هَدَىٰنِي رَبِّيٓ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ دِينٗا قِيَمٗا مِّلَّةَ إِبۡرَٰهِيمَ حَنِيفٗاۚ وَمَا كَانَ مِنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ
Thuaj (o Muhamed): "Vërtet, Zoti im më përudhi në rrugën e drejtë, në fenë e vërtetë, në besimin e pastër të Ibrahimit, i cili nuk ishte idhujtar."
تەفسیرە عەرەبیەکان:
لَا شَرِيكَ لَهُۥۖ وَبِذَٰلِكَ أُمِرۡتُ وَأَنَا۠ أَوَّلُ ٱلۡمُسۡلِمِينَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قُلۡ أَغَيۡرَ ٱللَّهِ أَبۡغِي رَبّٗا وَهُوَ رَبُّ كُلِّ شَيۡءٖۚ وَلَا تَكۡسِبُ كُلُّ نَفۡسٍ إِلَّا عَلَيۡهَاۚ وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٞ وِزۡرَ أُخۡرَىٰۚ ثُمَّ إِلَىٰ رَبِّكُم مَّرۡجِعُكُمۡ فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمۡ فِيهِ تَخۡتَلِفُونَ
Thuaj: "A të kërkoj tjetër zot përveç Allahut, kur Ai është Zot i gjithçkaje?" Çdokush do të llogaritet vetëm për punën e vet dhe askush nuk do të bartë barrën e tjetrit. Pastaj kthimi juaj është te Zoti juaj dhe Ai do t'ju tregojë për atë me të cilën kundërshtoheshit.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَهُوَ ٱلَّذِي جَعَلَكُمۡ خَلَٰٓئِفَ ٱلۡأَرۡضِ وَرَفَعَ بَعۡضَكُمۡ فَوۡقَ بَعۡضٖ دَرَجَٰتٖ لِّيَبۡلُوَكُمۡ فِي مَآ ءَاتَىٰكُمۡۗ إِنَّ رَبَّكَ سَرِيعُ ٱلۡعِقَابِ وَإِنَّهُۥ لَغَفُورٞ رَّحِيمُۢ
Është Ai që ju bëri pasardhës (të njëri-tjetrit) në tokë dhe ngriti në shkallë disa nga ju mbi të tjerët, për t'ju provuar në atë që ju ka dhënë. Me të vërtetë, Zoti yt është i shpejtë në ndëshkim dhe është Falës i Madh e Mëshirëplotë.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وه‌رگێڕانی ماناكانی قورئانی پیرۆز - وەرگێڕاوی ئەلبانی - ناوەندی ڕواد بۆ وەرگێڕان - کاری لە سەر دەکرێت - پێڕستی وه‌رگێڕاوه‌كان
وەرگێڕاوی ماناکانی قورئانی پیرۆز بۆ زمانی ئەلبانی، وەرگێڕان: ناوەندی ڕواد بۆ وەرگێڕان بە هاوکاری ماڵپەڕی (دار الإسلام islamhouse.com) - کاری لە سەر دەکرێت