وه‌رگێڕانی ماناكانی قورئانی پیرۆز - وەرگێڕاوی دغبانیە * - پێڕستی وه‌رگێڕاوه‌كان


وه‌رگێڕانی ماناكان سوره‌تی: سورەتی الزخرف   ئایه‌تی:

سورەتی الزخرف

حمٓ
1. Haa-Miim (H.M.). [Bachi gaŋ gaŋ ŋɔ maa wuhirimi ni Alkur’aani nyɛla Muɣujizah (lahiʒibsi din ka ŋmali), dama so ʒi di gbinni naɣila Naawuni.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَٱلۡكِتَٰبِ ٱلۡمُبِينِ
2. M (Mani Naawuni) po liitaafi shεli (Alkur’aani) din kahigri yɛllikam.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِنَّا جَعَلۡنَٰهُ قُرۡءَٰنًا عَرَبِيّٗا لَّعَلَّكُمۡ تَعۡقِلُونَ
3. Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) siɣisili mi ka di nyɛ bɛ ni karindi shɛli Larbu zinli zuɣu, domin achiika! Yi (Larbunim’) niŋ haŋkali.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَإِنَّهُۥ فِيٓ أُمِّ ٱلۡكِتَٰبِ لَدَيۡنَا لَعَلِيٌّ حَكِيمٌ
4. Yaha! Achiika! Di (Alkur’aani) be kundi’ shεli din nyε asali la (Lauhul Mahfuuzu) puuni, ka nyɛla din du, ka mali yɛmgoliŋga Ti (Tinim’ Naawuni) sani.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَفَنَضۡرِبُ عَنكُمُ ٱلذِّكۡرَ صَفۡحًا أَن كُنتُمۡ قَوۡمٗا مُّسۡرِفِينَ
5. Di ni bɔŋɔ, Ti (Tinim’ Naawuni) lebima m-biri ya ka chɛn ya saɣisigu, domin yi ni kuli nyɛ barinanim’ zuɣu?
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَكَمۡ أَرۡسَلۡنَا مِن نَّبِيّٖ فِي ٱلۡأَوَّلِينَ
6. Yaha! Di zooiya ka Ti (Tinim’ Naawuni) daa min tim Annabi so na ninvuɣu shεba ban daŋ tooni maa ni.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَمَا يَأۡتِيهِم مِّن نَّبِيٍّ إِلَّا كَانُواْ بِهِۦ يَسۡتَهۡزِءُونَ
7. Annabi so mi na ʒin ka ba na, naɣila bɛ nyɛla ban maandi o ansarsi.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَأَهۡلَكۡنَآ أَشَدَّ مِنۡهُم بَطۡشٗا وَمَضَىٰ مَثَلُ ٱلۡأَوَّلِينَ
8. Dinzuɣu, ka Ti (Tinim’ Naawuni) niŋ bɛ puuni ninvuɣu shεba ban mali yaa hallaka, ka ban daa daŋ tooni maa kotomso pun daŋ (pɔi ni Makanima).
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَئِن سَأَلۡتَهُم مَّنۡ خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ لَيَقُولُنَّ خَلَقَهُنَّ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡعَلِيمُ
9. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! A yi bɔhi ba (chεfurnim’ maa): “Ŋuni n-leei nam sagbana mini tiŋgbani? Achiika! Bɛ ni yεli: “(Duuma So) Ŋun nyɛ Nyɛŋda, Baŋda la N-nam li.”
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ٱلَّذِي جَعَلَ لَكُمُ ٱلۡأَرۡضَ مَهۡدٗا وَجَعَلَ لَكُمۡ فِيهَا سُبُلٗا لَّعَلَّكُمۡ تَهۡتَدُونَ
10. Ŋuna n-nyɛŊun zaŋ tiŋgbani leei binyɛrgili n-tin ya, ka zali ya soya di puuni, domin achiika! Yi leei ban dolsi.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَٱلَّذِي نَزَّلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءَۢ بِقَدَرٖ فَأَنشَرۡنَا بِهِۦ بَلۡدَةٗ مَّيۡتٗاۚ كَذَٰلِكَ تُخۡرَجُونَ
11. Yaha! Ŋuna n-nyɛŊun siɣisi kom na zuɣusaa ni O zahimbu tariga, dinzuɣu ka Ti (Tinim’ Naawuni) zaŋ li neei tiŋgbani shεli din kpi. Lala ka bɛ yɛn ti yihi ya na (yi gbala ni).
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَٱلَّذِي خَلَقَ ٱلۡأَزۡوَٰجَ كُلَّهَا وَجَعَلَ لَكُم مِّنَ ٱلۡفُلۡكِ وَٱلۡأَنۡعَٰمِ مَا تَرۡكَبُونَ
12. Yaha! Ŋuna n-nyɛŊun nam (binnamdili) balibu kam, ka chɛ ka ŋarim mini yiŋ’ biŋkɔbri leei bimbara n-tin ya.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
لِتَسۡتَوُۥاْ عَلَىٰ ظُهُورِهِۦ ثُمَّ تَذۡكُرُواْ نِعۡمَةَ رَبِّكُمۡ إِذَا ٱسۡتَوَيۡتُمۡ عَلَيۡهِ وَتَقُولُواْ سُبۡحَٰنَ ٱلَّذِي سَخَّرَ لَنَا هَٰذَا وَمَا كُنَّا لَهُۥ مُقۡرِنِينَ
13. Domin yi ʒini viεnyεla di (bimbara maa) zuɣu, din nyaaŋa ka yi teei yi Duuma (Naawuni) ni yolsi ya yolsiri shɛli, di yi ti niŋ ka yi ʒini di zuɣu,ka yεli ya: “(Duuma So) Ŋun balgi ŋɔ maa n-ti ti simsiya, ti di pala ban yɛn tooi nya di yiko.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَإِنَّآ إِلَىٰ رَبِّنَا لَمُنقَلِبُونَ
14. “Yaha! Achiika! Ti nyɛla ban yɛn labi ti Duuma (Naawuni) sani.”
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَجَعَلُواْ لَهُۥ مِنۡ عِبَادِهِۦ جُزۡءًاۚ إِنَّ ٱلۡإِنسَٰنَ لَكَفُورٞ مُّبِينٌ
15. Ka bɛ (chεfurinim’) naan zali O (Naawuni) yεɣ’ shɛli Oni suO daba puuni. Achiika! Ninsala nyɛla ŋun zooi gutulunsi polo ni.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَمِ ٱتَّخَذَ مِمَّا يَخۡلُقُ بَنَاتٖ وَأَصۡفَىٰكُم بِٱلۡبَنِينَ
16. Dinibɔŋɔ, O (Naawuni) mali la bipuɣinsi O ni namdi shɛli puuni, ka gahim ya (yi Makka chɛfurinima) ni bidibsi?
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَإِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُم بِمَا ضَرَبَ لِلرَّحۡمَٰنِ مَثَلٗا ظَلَّ وَجۡهُهُۥ مُسۡوَدّٗا وَهُوَ كَظِيمٌ
17. Yaha! Bɛ yi ti ti bɛ (Maka chεfurinim’ maa) puuni yino suhupiεlli lahibali ni bɛ ni mali shɛli ŋmahindi Naawuni maa (bɛ yi yɛli onio paɣadɔɣi bipuɣiŋga), a ni nya ka o nina polo sabgi, ka o puuni pali ni suhusaɣiŋgu.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَوَمَن يُنَشَّؤُاْ فِي ٱلۡحِلۡيَةِ وَهُوَ فِي ٱلۡخِصَامِ غَيۡرُ مُبِينٖ
18. Di nibɔŋɔ,bɛ ni yoondi so nachinsi puuni (bipuɣiŋga), ka o nyɛla ŋun ku tooi kahigi neei yɛltɔɣa namgbankpeeni puuni (ka yi mali tiri Naawuni)?
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَجَعَلُواْ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةَ ٱلَّذِينَ هُمۡ عِبَٰدُ ٱلرَّحۡمَٰنِ إِنَٰثًاۚ أَشَهِدُواْ خَلۡقَهُمۡۚ سَتُكۡتَبُ شَهَٰدَتُهُمۡ وَيُسۡـَٔلُونَ
19. Ka bɛ naan zali Malaaikanim’ ban nyɛ Nambɔzobonaa (Naawuni) daba maa ka bɛ nyɛ paɣaba. Di ni bɔŋɔ,bɛ daadi la bɛ nambu shɛhira? Ni baalim, bɛ ni sabi bɛ shɛhira maa zali, ka ti bɔhi ba li (Zaadali).
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَقَالُواْ لَوۡ شَآءَ ٱلرَّحۡمَٰنُ مَا عَبَدۡنَٰهُمۗ مَّا لَهُم بِذَٰلِكَ مِنۡ عِلۡمٍۖ إِنۡ هُمۡ إِلَّا يَخۡرُصُونَ
20.Ka bɛ yεli: “Nambɔzobonaa (Naawuni) yi di bɔra, ti naan ku jεm ba (buɣa maa),” bɛ kala di baŋsim shεli, bɛ mi ka shɛli m-pahila bɛ ŋmarila ʒiri.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَمۡ ءَاتَيۡنَٰهُمۡ كِتَٰبٗا مِّن قَبۡلِهِۦ فَهُم بِهِۦ مُسۡتَمۡسِكُونَ
21. Bee Ti (Tinim’ Naawuni) daa ti ba (Larbunim’ maa) la litaafi shεli poi ni dina (Alkur’aani), ka bɛ nyɛla ban gbibi li (lala litaafi maa) ni yɛlimaŋli?
تەفسیرە عەرەبیەکان:
بَلۡ قَالُوٓاْ إِنَّا وَجَدۡنَآ ءَابَآءَنَا عَلَىٰٓ أُمَّةٖ وَإِنَّا عَلَىٰٓ ءَاثَٰرِهِم مُّهۡتَدُونَ
22. Chɛli gba! Bɛ yεli mi: “Tinim’ paaila ti banim’ ka bɛ doli adiini shεli (buɣajɛma), ka ti mi doli bɛ boba ni ti dolsi.”
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَكَذَٰلِكَ مَآ أَرۡسَلۡنَا مِن قَبۡلِكَ فِي قَرۡيَةٖ مِّن نَّذِيرٍ إِلَّا قَالَ مُتۡرَفُوهَآ إِنَّا وَجَدۡنَآ ءَابَآءَنَا عَلَىٰٓ أُمَّةٖ وَإِنَّا عَلَىٰٓ ءَاثَٰرِهِم مُّقۡتَدُونَ
23. Lala n-nyɛ li, Ti (Tinim’ Naawuni) na ʒin tim valsigulana so tiŋgbani shɛli nim’ sani, naɣila bɛ asanza niriba yεli: “Tinim’ paaila ti banim’ ka bɛ be adiini shεli ni,ka ti minyɛ ban tɔɣsiri ba, ka nyɛla ban doli bɛ bɔba zuɣu.”
تەفسیرە عەرەبیەکان:
۞ قَٰلَ أَوَلَوۡ جِئۡتُكُم بِأَهۡدَىٰ مِمَّا وَجَدتُّمۡ عَلَيۡهِ ءَابَآءَكُمۡۖ قَالُوٓاْ إِنَّا بِمَآ أُرۡسِلۡتُم بِهِۦ كَٰفِرُونَ
24. Ka o (tumo maa) yεli ba: “Hali di yi niŋ ka n-kan ya na ni adiini shεli din dolsi gari yi ni paai yi banim’ shεli zuɣu maa?” Ka bɛ yεli: “Tinim’ nyɛla ban zaɣisi shɛli zuɣubɛ ni tim ya maa na.”
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَٱنتَقَمۡنَا مِنۡهُمۡۖ فَٱنظُرۡ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلۡمُكَذِّبِينَ
25. Dinzuɣu, ka Ti (Tinim’ (Naawuni) niŋ ba azaaba, dinzuɣu yulimi ninvuɣu shεba ban labsi (tuumba) ʒirinim’ maa bahigu ni daa ti nyɛ shεm.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَإِذۡ قَالَ إِبۡرَٰهِيمُ لِأَبِيهِ وَقَوۡمِهِۦٓ إِنَّنِي بَرَآءٞ مِّمَّا تَعۡبُدُونَ
26. (Yaa nyini Annabi)! Teemi saha shεli Annabi Ibrahima ni daa yεli o ba mini o niriba: “N-nuu ka binyεr’ shεŋa yi ni jεmdi maa ni.”
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِلَّا ٱلَّذِي فَطَرَنِي فَإِنَّهُۥ سَيَهۡدِينِ
27. “Naɣila Ŋun nam ma, achiika! Ni baalim, O nyɛla Ŋun yɛn dolsi ma.”
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَجَعَلَهَا كَلِمَةَۢ بَاقِيَةٗ فِي عَقِبِهِۦ لَعَلَّهُمۡ يَرۡجِعُونَ
28. Ka o (Annabi Ibrahima) zaŋ li zali (Naawuni gaŋsibu) ka di nyɛ yεltɔɣali din yɛn ti kpalim o zuliya ni, domin achiika! Bɛ leei ban niŋdi tuuba labri Naawuni sani.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
بَلۡ مَتَّعۡتُ هَٰٓؤُلَآءِ وَءَابَآءَهُمۡ حَتَّىٰ جَآءَهُمُ ٱلۡحَقُّ وَرَسُولٞ مُّبِينٞ
29. Chɛli gba! N (Mani Naawuni) chɛ mi ka bambɔŋɔnima (Larbunima), mini bɛ banim’ wum nyεɣisim hali ka yεlimaŋli (Alkur’aani) ti kaba na, ni tuun’ so (Annabi Muhammadu) polo ni.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَمَّا جَآءَهُمُ ٱلۡحَقُّ قَالُواْ هَٰذَا سِحۡرٞ وَإِنَّا بِهِۦ كَٰفِرُونَ
30. Saha shεli yεlimaŋli (Alkur’aani) maa ni daa ti kaba na, ka bɛ yεli: “Ŋɔ maa nyɛla sihira. Yaha! Achiika! Tinim’ nyɛla ban bi ti li yɛlimaŋli.”
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَقَالُواْ لَوۡلَا نُزِّلَ هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانُ عَلَىٰ رَجُلٖ مِّنَ ٱلۡقَرۡيَتَيۡنِ عَظِيمٍ
31. Ka bɛ (Maka chεfurnim’) naan yεli: “Bozuɣu ka bɛ bi siɣisi Alkur’aani ŋɔ maa na n-ti ti ninvuɣu so ŋun yitiŋkara ayi ŋɔ maa (Maka mini Taa’if) puuni shɛli na?”
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَهُمۡ يَقۡسِمُونَ رَحۡمَتَ رَبِّكَۚ نَحۡنُ قَسَمۡنَا بَيۡنَهُم مَّعِيشَتَهُمۡ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَاۚ وَرَفَعۡنَا بَعۡضَهُمۡ فَوۡقَ بَعۡضٖ دَرَجَٰتٖ لِّيَتَّخِذَ بَعۡضُهُم بَعۡضٗا سُخۡرِيّٗاۗ وَرَحۡمَتُ رَبِّكَ خَيۡرٞ مِّمَّا يَجۡمَعُونَ
32. (Yaa nyini Annabi)! Di ni bɔŋɔ, bana n-nyɛ ban piriti a Duuma (Naawuni) nambɔzɔhigu? Ti (Tinim’ Naawuni) n-nyɛ ban piri bɛ bindirigu bɛ sunsuuni Dunia biεhigu puuni. Yaha! Ka Ti duhi bɛ puuni shεba kabɛ gari taba darzanima, domin bɛ shɛba leei daliri ti shɛba n­zaŋ kpa arzichi mini dibu shee. Yaha! A Duuma (Naawuni) nambɔzobo n-gari bɛ ni laɣindi (arzichi) shεli maa.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَوۡلَآ أَن يَكُونَ ٱلنَّاسُ أُمَّةٗ وَٰحِدَةٗ لَّجَعَلۡنَا لِمَن يَكۡفُرُ بِٱلرَّحۡمَٰنِ لِبُيُوتِهِمۡ سُقُفٗا مِّن فِضَّةٖ وَمَعَارِجَ عَلَيۡهَا يَظۡهَرُونَ
33. Yaha! Di yi di pala ninsalinim’ zaa ti leei ninvuɣu yinsi (chɛfurinim’) zuɣu, Ti naan chɛ ka ninvuɣu shɛba ban niŋ chεfuritali ni Nambɔzobonaa (Naawuni) maa yiŋsi mopila leei anʒilfa, ni darsi shɛŋabɛ ni yɛn mali n-duri di zuɣusaa.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلِبُيُوتِهِمۡ أَبۡوَٰبٗا وَسُرُرًا عَلَيۡهَا يَتَّكِـُٔونَ
34. Ka bɛ yiŋsi lahi mali (anʒilfa) dindoya, n-ti pahi (anʒilfa) gariti, ka bɛ doya n-dalim di zuɣu.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَزُخۡرُفٗاۚ وَإِن كُلُّ ذَٰلِكَ لَمَّا مَتَٰعُ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَاۚ وَٱلۡأٓخِرَةُ عِندَ رَبِّكَ لِلۡمُتَّقِينَ
35. Ni nachinsi, amaa! Di zaa maa nyɛla Dunia biεhigu nyεɣsim. Yaha! Chiyaama yolsigu yɛn ti nyɛla wuntizɔriba dini a Duuma (Naawuni) sani.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَمَن يَعۡشُ عَن ذِكۡرِ ٱلرَّحۡمَٰنِ نُقَيِّضۡ لَهُۥ شَيۡطَٰنٗا فَهُوَ لَهُۥ قَرِينٞ
36. Yaha! Ninvuɣu so ŋun lebi biri ka chɛ Nambɔnaa (Naawuni) yɛla teebu, Ti (Tinim’ Naawuni) ni pεli shintaŋ mbahi o zuɣu,ka o leegi o zosima.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَإِنَّهُمۡ لَيَصُدُّونَهُمۡ عَنِ ٱلسَّبِيلِ وَيَحۡسَبُونَ أَنَّهُم مُّهۡتَدُونَ
37. Yaha! Achiika! Bɛ (shintana) maa taɣiri ba (chεfurinim’) mi ka chɛ sochibga, amaa! Ka bɛ tεhiri ni bɛ nyɛla ban yɛn dolsi.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءَنَا قَالَ يَٰلَيۡتَ بَيۡنِي وَبَيۡنَكَ بُعۡدَ ٱلۡمَشۡرِقَيۡنِ فَبِئۡسَ ٱلۡقَرِينُ
38. Hali ni saha shεli o (chɛfura) yi ti ka Ti (Tinim’ Naawuni) sani na, ka yεli: “M-baye, di yi di kuli niŋ ka m mini a (shintaŋ) sunsuuni waɣilim be kamani wulimpuhili ni wulinluhili, o (shintaŋ) shiri be pam ni o leei (ninsala) zosima.”
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَن يَنفَعَكُمُ ٱلۡيَوۡمَ إِذ ظَّلَمۡتُمۡ أَنَّكُمۡ فِي ٱلۡعَذَابِ مُشۡتَرِكُونَ
39. “Di kariya ka di niŋ ya anfaani shεli zuŋɔ, domin yi daa di zualinsi, dinzuɣu yi nyɛla bɛ ni yɛn laɣim shɛba n-ti niŋ azaaba puuni.”
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَفَأَنتَ تُسۡمِعُ ٱلصُّمَّ أَوۡ تَهۡدِي ٱلۡعُمۡيَ وَمَن كَانَ فِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٖ
40. (Yaa nyini Annabi)! Di ni bɔŋɔ, a ni tooi chɛ ka tikpiralana wum (boligu), bee ka a chɛ ka zom bee ninvuɣu so ŋun be birginsim puuni dolsi?
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَإِمَّا نَذۡهَبَنَّ بِكَ فَإِنَّا مِنۡهُم مُّنتَقِمُونَ
41. (Yaa nyini Annabi)! Ti (Tinim’ Naawuni) yi zaŋ a chaŋ (Ti yi deegi a nyɛvuli ka chɛ ba), tɔ! Achiika! Ti nyɛla banyɛn niŋ ba (chɛfurinim’ maa) azaaba.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَوۡ نُرِيَنَّكَ ٱلَّذِي وَعَدۡنَٰهُمۡ فَإِنَّا عَلَيۡهِم مُّقۡتَدِرُونَ
42. Bee ka Ti (Tinim’ Naawuni) zaŋ Ti ni gbaai ba alikauli shɛli (Azaaba) maa n-wuhi a. Achiika! Ti nyɛla ban mali yiko bɛ zuɣu.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَٱسۡتَمۡسِكۡ بِٱلَّذِيٓ أُوحِيَ إِلَيۡكَۖ إِنَّكَ عَلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ
43. Dinzuɣu (yaa nyini Annabi)! Gbibi Bɛ (Tinim’ Naawuni) ni siɣisi shɛli n-zaŋ kana a sani maa ni yɛlimaŋli. Achiika! A nyɛla Ŋun be sochibga zuɣu.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَإِنَّهُۥ لَذِكۡرٞ لَّكَ وَلِقَوۡمِكَۖ وَسَوۡفَ تُسۡـَٔلُونَ
44. Yaha! Achiika! Di (Alkur’aani) nyɛla teebu n-zaŋ ti a mini a niriba (Quraishi nima). Yaha! Ni baalim, bɛ ni ti bɔhi ya dizuɣu.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَسۡـَٔلۡ مَنۡ أَرۡسَلۡنَا مِن قَبۡلِكَ مِن رُّسُلِنَآ أَجَعَلۡنَا مِن دُونِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ءَالِهَةٗ يُعۡبَدُونَ
45. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Bɔhimi Ti (Tinim’ Naawuni) ni daa tim tuun’ shɛba na Ti tuumba puuni pɔi ni nyini maa. Di ni bɔŋɔ, Ti zaŋla binyɛr’ shɛŋa leei duumanim’ ka bɛ jɛmdi ba ka pa ni Nambɔzobonaa (Naawuni)?
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَقَدۡ أَرۡسَلۡنَا مُوسَىٰ بِـَٔايَٰتِنَآ إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ وَمَلَإِيْهِۦ فَقَالَ إِنِّي رَسُولُ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
46. Yaha! Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) daa tim Annabi Musa na ni Ti nam yɛlikpahinda n-zaŋ chaŋ Fir’auna ni o niriba sani, ka o ti yεli: “Achiika! N-nyɛla binnamda Duuma tumo.”
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَلَمَّا جَآءَهُم بِـَٔايَٰتِنَآ إِذَا هُم مِّنۡهَا يَضۡحَكُونَ
47. Saha shεli o ni kaba na ni Ti (Tinim’ Naawuni) nam yɛlikpahinda, ka a nya ba ka bɛ nyɛla ban lari li.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَمَا نُرِيهِم مِّنۡ ءَايَةٍ إِلَّا هِيَ أَكۡبَرُ مِنۡ أُخۡتِهَاۖ وَأَخَذۡنَٰهُم بِٱلۡعَذَابِ لَعَلَّهُمۡ يَرۡجِعُونَ
48. Yaha! Ti (Tinim’ Naawuni) na ʒin zaŋ yɛlikpahindili n-wuhi ba, naɣila di nyɛla din galsi mi n-gari di kpee. Yaha! Ka Ti gbaai ba ni azaaba, domin achiika! Bɛ niŋ tuuba n-labi Naawuni sani..
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَقَالُواْ يَٰٓأَيُّهَ ٱلسَّاحِرُ ٱدۡعُ لَنَا رَبَّكَ بِمَا عَهِدَ عِندَكَ إِنَّنَا لَمُهۡتَدُونَ
49. Ka bɛ yεli: “Yaa nyini sihiralana (Annabi Musa)! Suhimi a Duuma n-ti ti ka O pali a alikauli shεli O ni gbaagi a sani maa. Achiika! Ti nyɛla ban yɛn dolsi.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَلَمَّا كَشَفۡنَا عَنۡهُمُ ٱلۡعَذَابَ إِذَا هُمۡ يَنكُثُونَ
50. Saha shεli Ti (Tinim’ Naawuni) ni vuui azaaba maa ka chɛ ba, ka bɛ leei ban yiɣisiri alikauli maa.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَنَادَىٰ فِرۡعَوۡنُ فِي قَوۡمِهِۦ قَالَ يَٰقَوۡمِ أَلَيۡسَ لِي مُلۡكُ مِصۡرَ وَهَٰذِهِ ٱلۡأَنۡهَٰرُ تَجۡرِي مِن تَحۡتِيٓۚ أَفَلَا تُبۡصِرُونَ
51. Ka Fir’auna moli o niriba puuni, ka yεli: “Yaa yinim’ n niriba! Di ni bɔŋɔ, ka mani n-su Misra nam, ka kulibona ŋɔ maa zɔri gindi n (yiliwaɣila ŋɔ) gbini. Di ni bɔŋɔ, yi bi nyara?
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَمۡ أَنَا۠ خَيۡرٞ مِّنۡ هَٰذَا ٱلَّذِي هُوَ مَهِينٞ وَلَا يَكَادُ يُبِينُ
52. “Bee ka mani (Fir’auna) n-nyɛŋun gari ninvuɣu chɔɣifu (Annabi Musa) so ŋun ku tooi kahigi neei yεltɔɣa ŋɔ maa? ”
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَلَوۡلَآ أُلۡقِيَ عَلَيۡهِ أَسۡوِرَةٞ مِّن ذَهَبٍ أَوۡ جَآءَ مَعَهُ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ مُقۡتَرِنِينَ
53. “Bozuɣuka bɛ (Naawuni maa) bi zaŋ salima baŋsi n-labi o na (zuɣusaa), bee ka o mini Malaaika nima laɣim kana?”
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَٱسۡتَخَفَّ قَوۡمَهُۥ فَأَطَاعُوهُۚ إِنَّهُمۡ كَانُواْ قَوۡمٗا فَٰسِقِينَ
54. Ka o (Fir’auna) zu o niriba haŋkali, ka bɛ doli o. Achiika! Bɛ daa nyɛla ninvuɣu shεba ban kpeeyi.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَلَمَّآ ءَاسَفُونَا ٱنتَقَمۡنَا مِنۡهُمۡ فَأَغۡرَقۡنَٰهُمۡ أَجۡمَعِينَ
55. Saha shεli bɛ (Fir’auna mini o niriba) ni ku Ti (Tinim’ Naawuni) suli, ka Ti niŋ ba azaaba, ka chɛ ka kom di ba namgbaniyini.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَجَعَلۡنَٰهُمۡ سَلَفٗا وَمَثَلٗا لِّلۡأٓخِرِينَ
56. Ka Ti (Tinim’ Naawuni) zali ba ka bɛ nyɛ ban daŋ tooni (ni azaaba), ka nyɛŋmahinli n-ti ninvuɣu shεba banyɛn ti kana bɛ nyaaŋa.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
۞ وَلَمَّا ضُرِبَ ٱبۡنُ مَرۡيَمَ مَثَلًا إِذَا قَوۡمُكَ مِنۡهُ يَصِدُّونَ
57. (Yaa nyini Annabi)! Saha shεli bɛ ni daa zaŋ Mariam bia (Annabi Issa) n-ti ŋmahinli, ka a niriba (Larbu nima) naan lara li ka yɔhira.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَقَالُوٓاْ ءَأَٰلِهَتُنَا خَيۡرٌ أَمۡ هُوَۚ مَا ضَرَبُوهُ لَكَ إِلَّا جَدَلَۢاۚ بَلۡ هُمۡ قَوۡمٌ خَصِمُونَ
58. Ka bɛ (Maka chɛfurinim’) naa yɛli: “Dini bɔŋɔ, ti buɣa maa n­nyɛ din gari bee ŋuna (Annabi Issa)? Bɛ bi ti a di ŋmahinli maa m-pahila namgbankpeeni zuɣu. Chɛli gba! Bɛ nyɛla ninvuɣu shɛba ban nyɛ namgbankpeeni nima.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِنۡ هُوَ إِلَّا عَبۡدٌ أَنۡعَمۡنَا عَلَيۡهِ وَجَعَلۡنَٰهُ مَثَلٗا لِّبَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ
59. O (Annabi Issa) pala so m-pahila dabli, ka Ti (Tinim’ Naawuni) yolsi o, ka zaŋ o leei ŋmahinli n-ti Israaila bihi.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَوۡ نَشَآءُ لَجَعَلۡنَا مِنكُم مَّلَٰٓئِكَةٗ فِي ٱلۡأَرۡضِ يَخۡلُفُونَ
60. Yaha! Ti (Tinim’ Naawuni) yi di bɔra, Ti naan zaŋ Malaaikanima leei gbaŋlannima tiŋgbani yaaŋa zuɣu.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَإِنَّهُۥ لَعِلۡمٞ لِّلسَّاعَةِ فَلَا تَمۡتَرُنَّ بِهَا وَٱتَّبِعُونِۚ هَٰذَا صِرَٰطٞ مُّسۡتَقِيمٞ
61.Yaha! Achiika! O (Annabi Issa) nyɛla Chiyaama yiɣsibu daalaama, dinzuɣu di zilsi ya li, ka doli ya ma (Annabi Muhammadu), ŋɔ maa n­nyɛ sochibga.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَا يَصُدَّنَّكُمُ ٱلشَّيۡطَٰنُۖ إِنَّهُۥ لَكُمۡ عَدُوّٞ مُّبِينٞ
62.Yaha! Di chɛli ya ka shintaŋ taɣi ya (ka chɛ yεlimaŋli dolibu). Achiika! O nyɛla dim tin ya polo ni.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَمَّا جَآءَ عِيسَىٰ بِٱلۡبَيِّنَٰتِ قَالَ قَدۡ جِئۡتُكُم بِٱلۡحِكۡمَةِ وَلِأُبَيِّنَ لَكُم بَعۡضَ ٱلَّذِي تَخۡتَلِفُونَ فِيهِۖ فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ
63. Yaha! Saha shεli Annabi Issa ni kana (o niriba sani) ni dalirinim’ dimbe poloni,kaoyεli: “Achiika! N-kan ya mi na ni yɛmgoliŋga, domin n-ti kahigi neei ya yi ni niŋdi namgbankpeeni shɛli ni maa pirgili. Dinzuɣu, zom ya Naawuni ka doli ma.”
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِنَّ ٱللَّهَ هُوَ رَبِّي وَرَبُّكُمۡ فَٱعۡبُدُوهُۚ هَٰذَا صِرَٰطٞ مُّسۡتَقِيمٞ
64. Achiika! Naawuni n-nyɛ n Duuma, ni yi gba Duuma, dinzuɣu jεmmi ya O, ŋɔ maa n-nyɛ sochibga.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَٱخۡتَلَفَ ٱلۡأَحۡزَابُ مِنۢ بَيۡنِهِمۡۖ فَوَيۡلٞ لِّلَّذِينَ ظَلَمُواْ مِنۡ عَذَابِ يَوۡمٍ أَلِيمٍ
65. Ka laɣinsi niŋ namgbankpeeni bɛ sunsuuni, dinzuɣu ashaara be ninvuɣu shɛba ban di zualinsi ni dabsi’ kpeeni la daazaaba.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
هَلۡ يَنظُرُونَ إِلَّا ٱلسَّاعَةَ أَن تَأۡتِيَهُم بَغۡتَةٗ وَهُمۡ لَا يَشۡعُرُونَ
66. Bɛ (chɛfurinim’) bi guhiri shεli mpahila saha (Chiyaama yiɣisibu) ti kaba na yim zuɣu, ka bɛ nyɛla ninvuɣu shɛba ban bi lahi mi?
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ٱلۡأَخِلَّآءُ يَوۡمَئِذِۭ بَعۡضُهُمۡ لِبَعۡضٍ عَدُوٌّ إِلَّا ٱلۡمُتَّقِينَ
67. Dindali maa, zonim’ yɛn ti leeila dimba ni taba naɣila wuntizɔriba.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
يَٰعِبَادِ لَا خَوۡفٌ عَلَيۡكُمُ ٱلۡيَوۡمَ وَلَآ أَنتُمۡ تَحۡزَنُونَ
68. (Ka Naawuni yɛli): “Yaa yinim’ N daba! Zuŋɔ yi (wuntizɔriba) ka dabεm shεli, yi mi ka suhusaɣiŋgu ni.”
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ بِـَٔايَٰتِنَا وَكَانُواْ مُسۡلِمِينَ
69. Ninvuɣu shεba ban ti Ti (Tinim’ Naawuni) aayanim’ yεlimaŋli, ka nyɛla ban zaŋ bɛ maŋ’ zaasa n-ti Naawuni (Muslinnima).
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ٱدۡخُلُواْ ٱلۡجَنَّةَ أَنتُمۡ وَأَزۡوَٰجُكُمۡ تُحۡبَرُونَ
70. (Ka bɛ yεli ba): “Yi mini yi paɣaba, kpεm ya Alizanda, ka nyɛla bɛ ni ti shɛba jilma.”
تەفسیرە عەرەبیەکان:
يُطَافُ عَلَيۡهِم بِصِحَافٖ مِّن ذَهَبٖ وَأَكۡوَابٖۖ وَفِيهَا مَا تَشۡتَهِيهِ ٱلۡأَنفُسُ وَتَلَذُّ ٱلۡأَعۡيُنُۖ وَأَنتُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ
71. Bɛ yɛn ti gili ba mi ni salima parantenim’ mini dam jaashɛhi. Yaha! Di (Alizanda maa) puuni mali binshɛɣu kam suhiri ni yura, ka nyɛɣisa n-zaŋ ti nimbihi, ka yi (wuntizɔriba) lahi nyɛ ninvuɣu shεba banyɛn ti kpalim di (Alizanda maa) puuni.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَتِلۡكَ ٱلۡجَنَّةُ ٱلَّتِيٓ أُورِثۡتُمُوهَا بِمَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ
72. Yaha! Dina n-nyɛ Alizanda shεli bɛ ni dihi ya di fali domin yi tuuntumsa ni daa nyɛ shɛli (Dunia la) zuɣu.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
لَكُمۡ فِيهَا فَٰكِهَةٞ كَثِيرَةٞ مِّنۡهَا تَأۡكُلُونَ
73. Yi mali binwola pam di (Alizanda) puuni, ka yi nyɛla ban diri di puuni.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِنَّ ٱلۡمُجۡرِمِينَ فِي عَذَابِ جَهَنَّمَ خَٰلِدُونَ
74. Achiika! Bibiɛhi nyɛla ban yɛn ti kpalim ʒahannama daazaaba puuni.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
لَا يُفَتَّرُ عَنۡهُمۡ وَهُمۡ فِيهِ مُبۡلِسُونَ
75. Bɛ ti bi yɛn balgi azaaba ka chɛ ba, ka bɛ lahi nyɛla ban yɛn fo (ka bɛ ku tooi tɔɣisi yɛltɔɣa) di puuni.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَمَا ظَلَمۡنَٰهُمۡ وَلَٰكِن كَانُواْ هُمُ ٱلظَّٰلِمِينَ
76. Yaha! Ti (Tinim’ Naawuni) bi di ba zualinsi, amaa! Bana n-nyɛ ban di bɛ maŋ zualinsi.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَنَادَوۡاْ يَٰمَٰلِكُ لِيَقۡضِ عَلَيۡنَا رَبُّكَۖ قَالَ إِنَّكُم مَّٰكِثُونَ
77. Ka bɛ (buɣum bihi) boli: “Yaa nyini Maaliki (buɣum Malaaika)! Chɛ ka a Duuma (Naawuni) deei ti nyɛvuya,” Ka O yεli: “Yi nyɛlaban yɛn ʒini (buɣum ŋɔ maa ni) kuli mali wɔra.”
تەفسیرە عەرەبیەکان:
لَقَدۡ جِئۡنَٰكُم بِٱلۡحَقِّ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَكُمۡ لِلۡحَقِّ كَٰرِهُونَ
78. “Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) daa kan ya na ni yεlimaŋli, amaa! Yi pam daa nyɛla ban zaɣisiri yεlimaŋli.”
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَمۡ أَبۡرَمُوٓاْ أَمۡرٗا فَإِنَّا مُبۡرِمُونَ
79. Di ni bɔŋɔ, bee bɛ (chεfurinim’) nala nabiɛri shɛli? tɔ! Ti (Tinim’ Naawuni) gba nyɛla ban yɛn na.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَمۡ يَحۡسَبُونَ أَنَّا لَا نَسۡمَعُ سِرَّهُمۡ وَنَجۡوَىٰهُمۚ بَلَىٰ وَرُسُلُنَا لَدَيۡهِمۡ يَكۡتُبُونَ
80. Bee bɛ (Maka chɛfurinim’) tεhirimi ni Ti (Tinim’ Naawuni) bi wumdi bɛ daashili mini bɛ saawɔra ni nyɛ shɛli? Wumma! Ti (Tinim’ Naawuni) tuumba (Malaaikanim’) bela bɛ sani n-sabra (bɛ saawɔra maa).
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قُلۡ إِن كَانَ لِلرَّحۡمَٰنِ وَلَدٞ فَأَنَا۠ أَوَّلُ ٱلۡعَٰبِدِينَ
81. (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Nambɔzobonaa (Naawuni) yi mali bia, tɔ! mani n-nyɛ ban jɛmdi Naawuni pilgu.”
تەفسیرە عەرەبیەکان:
سُبۡحَٰنَ رَبِّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ رَبِّ ٱلۡعَرۡشِ عَمَّا يَصِفُونَ
82. Sagbana mini tiŋgbani, n-ti pahi Al’arshi Duuma nam simsiya ka chɛ bɛ ni mali O ŋmahindi shɛli maa.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَذَرۡهُمۡ يَخُوضُواْ وَيَلۡعَبُواْ حَتَّىٰ يُلَٰقُواْ يَوۡمَهُمُ ٱلَّذِي يُوعَدُونَ
83. Dinzuɣu (yaa nyini Annabi)! Chεli ba ka bɛ yεri yεltɔɣa yoya, ka kpɛrita, hali ti laɣimni bɛ dabsi’ shεli bɛ ni gbaari ba di daalikauli maa.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَهُوَ ٱلَّذِي فِي ٱلسَّمَآءِ إِلَٰهٞ وَفِي ٱلۡأَرۡضِ إِلَٰهٞۚ وَهُوَ ٱلۡحَكِيمُ ٱلۡعَلِيمُ
84. Yaha! Ŋuna (Naawuni) n-nyɛ Duuma sagbana ni, ka lahi nyɛ Duuma tiŋgbani yaaŋa zuɣu. Yaha! Ŋuna n-nyɛ Yεmgoliŋgalana, Baŋda.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَتَبَارَكَ ٱلَّذِي لَهُۥ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَمَا بَيۡنَهُمَا وَعِندَهُۥ عِلۡمُ ٱلسَّاعَةِ وَإِلَيۡهِ تُرۡجَعُونَ
85. Yaha! Ŋun su sagbana ni tiŋgbani ni din be di sunsuuni yiko maa nam tibgiya. Yaha! O sani ka Chiyaama yiɣisibu dali baŋsim be. Yaha! O sani ka bɛ yɛn ti labsi ya.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَا يَمۡلِكُ ٱلَّذِينَ يَدۡعُونَ مِن دُونِهِ ٱلشَّفَٰعَةَ إِلَّا مَن شَهِدَ بِٱلۡحَقِّ وَهُمۡ يَعۡلَمُونَ
86. Yaha! Bɛ (chεfurinima) ni jεmdi binyɛr’ shɛŋa ka di pa ni Ŋuna (Naawuni) maa ka suhudee yiko, [1]naɣila ŋun di shɛhira ni yεlimaŋli, ka nyɛla ban mi li.
[1] Ban di shɛhira ni yɛlimaŋli n-nyɛ ban yɛn tooi suhudeei Naawuni sani, ka bɛ lahi nyɛla ban mi ni so ku tooi suhudeei naɣila Naawunininiŋ so yɛdda.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَئِن سَأَلۡتَهُم مَّنۡ خَلَقَهُمۡ لَيَقُولُنَّ ٱللَّهُۖ فَأَنَّىٰ يُؤۡفَكُونَ
87. Yaha! Achiika! (Yaa nyini Annabi) A yi bɔhi ba: “Ŋuna n-leei nam ba? Achiika! Bɛ ni yεli ni Naawuni, ka bozuɣuka bɛŋmalgiri ba (ka chɛri yɛlimaŋli)?
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَقِيلِهِۦ يَٰرَبِّ إِنَّ هَٰٓؤُلَآءِ قَوۡمٞ لَّا يُؤۡمِنُونَ
88. Ni o (Annabi Muhammadu) yεligu la: “Yaa n Duuma Naawuni! Achiika! Bambɔŋɔnim’ nyɛla ninvuɣu shεba ban bi tiri yεlimaŋli.”
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَٱصۡفَحۡ عَنۡهُمۡ وَقُلۡ سَلَٰمٞۚ فَسَوۡفَ يَعۡلَمُونَ
89. Dinzuɣu, (yaa nyini Annabi)! Yim bɛ yɛla ni ka yεli: “Salaamun (suhudoo),” Dinzuɣu ni baalim, bɛ ni ti baŋ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
 
وه‌رگێڕانی ماناكان سوره‌تی: سورەتی الزخرف
پێڕستی سوره‌ته‌كان ژمارەی پەڕە
 
وه‌رگێڕانی ماناكانی قورئانی پیرۆز - وەرگێڕاوی دغبانیە - پێڕستی وه‌رگێڕاوه‌كان

وەرگێڕاوی ماناکانی قورئانی پیرۆز بۆ زمانی دغبانی، وەرگێڕان: محمد بابا غطوبو.

داخستن