وه‌رگێڕانی ماناكانی قورئانی پیرۆز - وەرگێڕاوی فارسی دوری * - پێڕستی وه‌رگێڕاوه‌كان
سورۀ احقاف
تَنزِيلُ ٱلۡكِتَٰبِ مِنَ ٱللَّهِ ٱلۡعَزِيزِ ٱلۡحَكِيمِ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
مَا خَلَقۡنَا ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ وَمَا بَيۡنَهُمَآ إِلَّا بِٱلۡحَقِّ وَأَجَلٖ مُّسَمّٗىۚ وَٱلَّذِينَ كَفَرُواْ عَمَّآ أُنذِرُواْ مُعۡرِضُونَ
آسمان‌ها و زمین و آنچه را که در میان این دو است جز به حق و تا وقت معين نه آفریده‌ایم و کافران از آنچه که از آن بیم داده شده‌اند، روی گردانند.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قُلۡ أَرَءَيۡتُم مَّا تَدۡعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ أَرُونِي مَاذَا خَلَقُواْ مِنَ ٱلۡأَرۡضِ أَمۡ لَهُمۡ شِرۡكٞ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِۖ ٱئۡتُونِي بِكِتَٰبٖ مِّن قَبۡلِ هَٰذَآ أَوۡ أَثَٰرَةٖ مِّنۡ عِلۡمٍ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
بگو: آنچه را به جای الله (به دعا) می‌خوانید، دیده‌اید؟ به من نشان دهید چه چیزی از زمین را (معبودان باطل‌تان) آفریده‌اند؟ یا اینکه در آفرینش آسمان‌ها شراکت داشته‌اند؟ اگر راستگو هستید پس کتابی پیش از این یا نشانه‌ای از علم (گذشتگان) را برای من بیاورید.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَمَنۡ أَضَلُّ مِمَّن يَدۡعُواْ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَن لَّا يَسۡتَجِيبُ لَهُۥٓ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ وَهُمۡ عَن دُعَآئِهِمۡ غَٰفِلُونَ
و (وقتی دلیلی ندارید پس) کیست گمراه‌تر از آن که به جای الله کسی را (به دعا) می‌خواند که تا روز قیامت (دعای) او را اجابت کرده نتواند و آنان (معبودان باطل) از دعاهایشان غافل و بی‌خبر اند؟!
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَإِذَا حُشِرَ ٱلنَّاسُ كَانُواْ لَهُمۡ أَعۡدَآءٗ وَكَانُواْ بِعِبَادَتِهِمۡ كَٰفِرِينَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَمۡ يَقُولُونَ ٱفۡتَرَىٰهُۖ قُلۡ إِنِ ٱفۡتَرَيۡتُهُۥ فَلَا تَمۡلِكُونَ لِي مِنَ ٱللَّهِ شَيۡـًٔاۖ هُوَ أَعۡلَمُ بِمَا تُفِيضُونَ فِيهِۚ كَفَىٰ بِهِۦ شَهِيدَۢا بَيۡنِي وَبَيۡنَكُمۡۖ وَهُوَ ٱلۡغَفُورُ ٱلرَّحِيمُ
یا اینکه می‌گویند: (پیغمبر) آن را از خود ساخته و به الله نسبت داده است؟ بگو: اگر من آن را به دروغ به الله نسبت داده باشم شما نمی‌توانید در برابر قهر الله کاری برای دفاع از من بکنید. او از آنچه شما در بارۀ آن (قرآن) گفتگو می‌کنید، داناتر است. کافی است که او در میان من و شما گواه باشد و اوست آمرزگار مهربان.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قُلۡ مَا كُنتُ بِدۡعٗا مِّنَ ٱلرُّسُلِ وَمَآ أَدۡرِي مَا يُفۡعَلُ بِي وَلَا بِكُمۡۖ إِنۡ أَتَّبِعُ إِلَّا مَا يُوحَىٰٓ إِلَيَّ وَمَآ أَنَا۠ إِلَّا نَذِيرٞ مُّبِينٞ
بگو: من پیغمبر نو آمد و نخستین در میان پیغمبران نیستم و نمی‌دانم که با من و شما چگونه رفتار خواهد شد؟ من پیروی نمی‌کنم مگر آنچه را که به من وحی فرستاده می‌شود و من جز بیم دهندۀ آشکار نیستم.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قُلۡ أَرَءَيۡتُمۡ إِن كَانَ مِنۡ عِندِ ٱللَّهِ وَكَفَرۡتُم بِهِۦ وَشَهِدَ شَاهِدٞ مِّنۢ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ عَلَىٰ مِثۡلِهِۦ فَـَٔامَنَ وَٱسۡتَكۡبَرۡتُمۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلظَّٰلِمِينَ
بگو: به من خبر دهید اگر این قرآن از سوى الله باشد و آن را انکار کنید، در حالیکه گواهی از بنی اسرائیل، بر مانند آن (تورات) گواهی داده و ایمان آورده، ولی شما همچنان تکبر می‌ورزید (پس آیا ظالم نیستید؟) حقا که الله قوم ظالم را هدایت نمی‌کند.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لِلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَوۡ كَانَ خَيۡرٗا مَّا سَبَقُونَآ إِلَيۡهِۚ وَإِذۡ لَمۡ يَهۡتَدُواْ بِهِۦ فَسَيَقُولُونَ هَٰذَآ إِفۡكٞ قَدِيمٞ
و کافران دربارۀ مؤمنان گفتند: اگر (دین اسلام) چیز خوبی بود آنها در پذیرفتن آن از ما سبقت نمی‌کردند و چون خود‌شان به وسیلۀ آن هدایت نشده‌اند، می‌گویند: این دروغی قدیم است.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَمِن قَبۡلِهِۦ كِتَٰبُ مُوسَىٰٓ إِمَامٗا وَرَحۡمَةٗۚ وَهَٰذَا كِتَٰبٞ مُّصَدِّقٞ لِّسَانًا عَرَبِيّٗا لِّيُنذِرَ ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ وَبُشۡرَىٰ لِلۡمُحۡسِنِينَ
و پیش از آن (قرآن) کتاب موسی پیشوا و رحمت بود. و این کتابی است تصدیق کنندۀ (آن) که به زبان عربی (نازل شده) است، تا ظالمان را بترساند و برای نیکوکاران مژده باشد.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلۡجَنَّةِ خَٰلِدِينَ فِيهَا جَزَآءَۢ بِمَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَوَصَّيۡنَا ٱلۡإِنسَٰنَ بِوَٰلِدَيۡهِ إِحۡسَٰنًاۖ حَمَلَتۡهُ أُمُّهُۥ كُرۡهٗا وَوَضَعَتۡهُ كُرۡهٗاۖ وَحَمۡلُهُۥ وَفِصَٰلُهُۥ ثَلَٰثُونَ شَهۡرًاۚ حَتَّىٰٓ إِذَا بَلَغَ أَشُدَّهُۥ وَبَلَغَ أَرۡبَعِينَ سَنَةٗ قَالَ رَبِّ أَوۡزِعۡنِيٓ أَنۡ أَشۡكُرَ نِعۡمَتَكَ ٱلَّتِيٓ أَنۡعَمۡتَ عَلَيَّ وَعَلَىٰ وَٰلِدَيَّ وَأَنۡ أَعۡمَلَ صَٰلِحٗا تَرۡضَىٰهُ وَأَصۡلِحۡ لِي فِي ذُرِّيَّتِيٓۖ إِنِّي تُبۡتُ إِلَيۡكَ وَإِنِّي مِنَ ٱلۡمُسۡلِمِينَ
و انسان را دربارۀ پدر و مادرش به نیکوکاری سفارش کردیم، مادرش او را به سختی حمل کرد و به سختی به دنیا آورد، و دوران بارداری و از شیر جدا کردن او سی ماه را در بر می‌گیرد، تا آنکه به كمال جوانی برسد و چهل ساله شود، می‌گوید: ای پروردگارم! به من توفیق ده تا نعمتی را که بر من و بر پدر و مادرم بخشیده‌ای شکر گزارم و کار نیک انجام دهم که از آن راضی شوی. و فرزندانم را نیز برایم نیک بگردان. همانا من به‌سوی تو باز گشته‌ام و از جملۀ مسلمانانم.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ نَتَقَبَّلُ عَنۡهُمۡ أَحۡسَنَ مَا عَمِلُواْ وَنَتَجَاوَزُ عَن سَيِّـَٔاتِهِمۡ فِيٓ أَصۡحَٰبِ ٱلۡجَنَّةِۖ وَعۡدَ ٱلصِّدۡقِ ٱلَّذِي كَانُواْ يُوعَدُونَ
آنان کسانی‌اند که بهترین کردارشان را از آنان می‌پذیریم و از بدی‌هایشان در می‌گذریم، در حالیکه در (میان) جنتیان خواهند بود، این همان وعدۀ راستی است که به آنان وعده داده می‌شد.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَٱلَّذِي قَالَ لِوَٰلِدَيۡهِ أُفّٖ لَّكُمَآ أَتَعِدَانِنِيٓ أَنۡ أُخۡرَجَ وَقَدۡ خَلَتِ ٱلۡقُرُونُ مِن قَبۡلِي وَهُمَا يَسۡتَغِيثَانِ ٱللَّهَ وَيۡلَكَ ءَامِنۡ إِنَّ وَعۡدَ ٱللَّهِ حَقّٞ فَيَقُولُ مَا هَٰذَآ إِلَّآ أَسَٰطِيرُ ٱلۡأَوَّلِينَ
و آنکه به پدر و مادرش گفت: اف بر شما! آیا به من وعده می‌دهید که من (از قبر) بیرون آورده خواهم شد، حال آنکه پیش از من اقوام و ملت‌هایی از جهان رفته‌اند (و زنده نشده‌اند) و آن دو (پدر و مادر) الله را می‌خوانند (و می‌گویند:) وای بر تو! ایمان بیاور، بی‌گمان وعدۀ الله حق است. اما او می‌گوید: این جز افسانه‌های مردمان گذشته نیست.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَيَوۡمَ يُعۡرَضُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ عَلَى ٱلنَّارِ أَذۡهَبۡتُمۡ طَيِّبَٰتِكُمۡ فِي حَيَاتِكُمُ ٱلدُّنۡيَا وَٱسۡتَمۡتَعۡتُم بِهَا فَٱلۡيَوۡمَ تُجۡزَوۡنَ عَذَابَ ٱلۡهُونِ بِمَا كُنتُمۡ تَسۡتَكۡبِرُونَ فِي ٱلۡأَرۡضِ بِغَيۡرِ ٱلۡحَقِّ وَبِمَا كُنتُمۡ تَفۡسُقُونَ
و یادآور شو، روزی که کافران بر آتش عرضه شوند (در این وقت به آنان گفته می‌شود) شما لذت‌ها و خوشی‌های خود را در زندگانی دنیای خویش از بین بردید و از آن برخوردار شدید، امروز شما به سبب آن که به ناحق در زمین تکبر می‌ورزیدید و به (سزای) آنکه مرتکب گناه می‌شدید، به عذاب خوار کننده و ذلت بار سزا داده می‌شوید.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
۞ وَٱذۡكُرۡ أَخَا عَادٍ إِذۡ أَنذَرَ قَوۡمَهُۥ بِٱلۡأَحۡقَافِ وَقَدۡ خَلَتِ ٱلنُّذُرُ مِنۢ بَيۡنِ يَدَيۡهِ وَمِنۡ خَلۡفِهِۦٓ أَلَّا تَعۡبُدُوٓاْ إِلَّا ٱللَّهَ إِنِّيٓ أَخَافُ عَلَيۡكُمۡ عَذَابَ يَوۡمٍ عَظِيمٖ
و (هود) برادر (قوم) عاد را یاد کن وقتی که در منطقۀ ریگستان احقاف قوم خود را (از عذاب الله) بیم داد، و به راستی پیش از او و پس از او نیز بیم دهندگانی گذشته بودند (با این پیام) که جز الله را نپرستید. چون من از عذاب روز بزرگ بر شما می‌ترسم.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَلَمَّا رَأَوۡهُ عَارِضٗا مُّسۡتَقۡبِلَ أَوۡدِيَتِهِمۡ قَالُواْ هَٰذَا عَارِضٞ مُّمۡطِرُنَاۚ بَلۡ هُوَ مَا ٱسۡتَعۡجَلۡتُم بِهِۦۖ رِيحٞ فِيهَا عَذَابٌ أَلِيمٞ
پس چون تودۀ ابر را دیدند که به‌سوی دره‌هایشان روی آورده است، گفتند: این ابری است که برای ما خواهد بارید، (نه)، بلکه آن چیزی است که آن را به شتاب می‌خواستید، بادی است که عذاب دردناک در آن نهفته است.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَقَدۡ مَكَّنَّٰهُمۡ فِيمَآ إِن مَّكَّنَّٰكُمۡ فِيهِ وَجَعَلۡنَا لَهُمۡ سَمۡعٗا وَأَبۡصَٰرٗا وَأَفۡـِٔدَةٗ فَمَآ أَغۡنَىٰ عَنۡهُمۡ سَمۡعُهُمۡ وَلَآ أَبۡصَٰرُهُمۡ وَلَآ أَفۡـِٔدَتُهُم مِّن شَيۡءٍ إِذۡ كَانُواْ يَجۡحَدُونَ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَحَاقَ بِهِم مَّا كَانُواْ بِهِۦ يَسۡتَهۡزِءُونَ
و البته به آنان چنان امکانات داده بودیم که به شما ندادیم و برای آنها گوش و چشمان و دلها قرار داده بودیم، اما گوشها و چشم‌ها و دل‌هایشان به حال‌شان سودی نبخشید، چرا که آیات الله را انکار می‌کردند و آنچه که به آن تمسخر می‌کردند، آنان را احاطه کرد.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَلَوۡلَا نَصَرَهُمُ ٱلَّذِينَ ٱتَّخَذُواْ مِن دُونِ ٱللَّهِ قُرۡبَانًا ءَالِهَةَۢۖ بَلۡ ضَلُّواْ عَنۡهُمۡۚ وَذَٰلِكَ إِفۡكُهُمۡ وَمَا كَانُواْ يَفۡتَرُونَ
پس چرا کسانیکه (ایشان را) برای تقرب به الله معبود (خود) برگزیده بودند، آنها را یاری نکرد؟ بلکه از نزد آنان محو شدند و این بود (عاقبت) دروغ و افترای‌شان.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَإِذۡ صَرَفۡنَآ إِلَيۡكَ نَفَرٗا مِّنَ ٱلۡجِنِّ يَسۡتَمِعُونَ ٱلۡقُرۡءَانَ فَلَمَّا حَضَرُوهُ قَالُوٓاْ أَنصِتُواْۖ فَلَمَّا قُضِيَ وَلَّوۡاْ إِلَىٰ قَوۡمِهِم مُّنذِرِينَ
و یادآور شو وقتی که گروهی از جن را به‌سوی تو روان کردیم تا قرآن را بشنوند، پس وقتی حاضر شدند، گفتند: خاموش باشید پس چون (تلاوت قرآن) تمام شد به‌سوی قومشان بازگشتند تا آنها را بیم دهند.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قَالُواْ يَٰقَوۡمَنَآ إِنَّا سَمِعۡنَا كِتَٰبًا أُنزِلَ مِنۢ بَعۡدِ مُوسَىٰ مُصَدِّقٗا لِّمَا بَيۡنَ يَدَيۡهِ يَهۡدِيٓ إِلَى ٱلۡحَقِّ وَإِلَىٰ طَرِيقٖ مُّسۡتَقِيمٖ
گفتند: ای قوم ما! ما کتابی را شنیدیم که پس از موسی نازل شده است و تصدیق کنندۀ کتاب‌های پیش از خود است، (و) به حق و به راه راست هدایت می‌کند.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَمَن لَّا يُجِبۡ دَاعِيَ ٱللَّهِ فَلَيۡسَ بِمُعۡجِزٖ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَلَيۡسَ لَهُۥ مِن دُونِهِۦٓ أَوۡلِيَآءُۚ أُوْلَٰٓئِكَ فِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٍ
و کسیکه (دعوت) دعوت دهندۀ الله را نپذیرد، پس نمی‌تواند (اسباب غضب الله) در زمین را عاجز کند و برای او جز الله هیچ ولی و یاوری نیست، (بلکه) ایشان در گمراهی آشکارند.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَوَلَمۡ يَرَوۡاْ أَنَّ ٱللَّهَ ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ وَلَمۡ يَعۡيَ بِخَلۡقِهِنَّ بِقَٰدِرٍ عَلَىٰٓ أَن يُحۡـِۧيَ ٱلۡمَوۡتَىٰۚ بَلَىٰٓۚ إِنَّهُۥ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
آیا ندیده‌اند که الله همان ذاتی است که آسمان‌ها و زمین را آفریده و در آفریدن آنها عاجر و خسته نشده است، قادر است بر آنکه مرده‌ها را زنده کند؟! بلی؛ او بر هر کاری قادر است.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَيَوۡمَ يُعۡرَضُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ عَلَى ٱلنَّارِ أَلَيۡسَ هَٰذَا بِٱلۡحَقِّۖ قَالُواْ بَلَىٰ وَرَبِّنَاۚ قَالَ فَذُوقُواْ ٱلۡعَذَابَ بِمَا كُنتُمۡ تَكۡفُرُونَ
و روزی که کافران بر دوزخ عرضه شوند (به آنان گفته می‌شود:) آیا این حق نیست؟ می‌گویند: بلی، قسم به پروردگارما. الله (به ایشان) می‌فرماید: پس به سبب آنکه کفر می‌ورزیدید عذاب را بچشید.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَٱصۡبِرۡ كَمَا صَبَرَ أُوْلُواْ ٱلۡعَزۡمِ مِنَ ٱلرُّسُلِ وَلَا تَسۡتَعۡجِل لَّهُمۡۚ كَأَنَّهُمۡ يَوۡمَ يَرَوۡنَ مَا يُوعَدُونَ لَمۡ يَلۡبَثُوٓاْ إِلَّا سَاعَةٗ مِّن نَّهَارِۭۚ بَلَٰغٞۚ فَهَلۡ يُهۡلَكُ إِلَّا ٱلۡقَوۡمُ ٱلۡفَٰسِقُونَ
(وقتی سزای‌شان چنین باشد) پس صبر کن طوری که پیغمبران اولوالعزم صبر کردند، و برای (عذاب) آنها شتاب مكن. روزی که آنچه را وعده داده می‌شوند، ببینند، گویی (در دنیا) جز ساعتی از روز نمانده‌اند، این (قرآن) ابلاغی است. پس آیا (قومی) جز گروه فاسقان هلاک می‌شود؟
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وه‌رگێڕانی ماناكان سوره‌تی: سورەتی الأحقاف
وه‌رگێڕانی ماناكانی قورئانی پیرۆز - وەرگێڕاوی فارسی دوری - پێڕستی وه‌رگێڕاوه‌كان
وەرگێڕاوی ماناکانی قورئانی پیرۆز بۆ زمانی فارسی دوری، وەرگێڕان: شیخ مەولەوی محمد ئەنوەر بدخشانی.