وه‌رگێڕانی ماناكانی قورئانی پیرۆز - وەرگێڕاوی کوردی * - پێڕستی وه‌رگێڕاوه‌كان
سورەتی یونس
أَكَانَ لِلنَّاسِ عَجَبًا أَنۡ أَوۡحَيۡنَآ إِلَىٰ رَجُلٖ مِّنۡهُمۡ أَنۡ أَنذِرِ ٱلنَّاسَ وَبَشِّرِ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَنَّ لَهُمۡ قَدَمَ صِدۡقٍ عِندَ رَبِّهِمۡۗ قَالَ ٱلۡكَٰفِرُونَ إِنَّ هَٰذَا لَسَٰحِرٞ مُّبِينٌ
ئایا بەلای خەڵکەوە سەیرە کە ئێمە نیگامان کردوە بۆ پیاوێک لەخۆیان (پێمان ووتووە) کە ئادەمی بترسێنە وە موژدە بدە بەوانەی باوەڕیان ھێناوە کە بێگومان بۆیان ھەیە پلە و پایەی بەرز لای پەروەردگاریان بەڵام بێ باوەڕان ووتیان بێگومان ئەم (پیاوە) جادوگەرێکی ئاشکرایە
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِنَّ رَبَّكُمُ ٱللَّهُ ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٖ ثُمَّ ٱسۡتَوَىٰ عَلَى ٱلۡعَرۡشِۖ يُدَبِّرُ ٱلۡأَمۡرَۖ مَا مِن شَفِيعٍ إِلَّا مِنۢ بَعۡدِ إِذۡنِهِۦۚ ذَٰلِكُمُ ٱللَّهُ رَبُّكُمۡ فَٱعۡبُدُوهُۚ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ
بەڕاستی پەروەردگاری ئێوە ئەو زاتەیە کە ھەموو ئاسمانەکان و زەوی دروستکردووە لەشەش ڕۆژدا پاشان بەرزبویەوە سەر عەرش و قەراری گرت (باوەڕمان پێیەتی بەڵام چۆنیەتێکەی نازانین) (خوا) ھەموو کاروبارەکان ھەڵدەسوڕِێنێت ھیچ تکا کارێک نیە (بۆ کەس) مەگەر لەپاش رێگەدانی ئەو (خوا) نەبێت ئەوزاتە پەروەردگاری ئێوەیە کەواتە ھەر ئەو بپەرستن دەی ئایا ئێوە بیرناکەنەوە
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِلَيۡهِ مَرۡجِعُكُمۡ جَمِيعٗاۖ وَعۡدَ ٱللَّهِ حَقًّاۚ إِنَّهُۥ يَبۡدَؤُاْ ٱلۡخَلۡقَ ثُمَّ يُعِيدُهُۥ لِيَجۡزِيَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ بِٱلۡقِسۡطِۚ وَٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَهُمۡ شَرَابٞ مِّنۡ حَمِيمٖ وَعَذَابٌ أَلِيمُۢ بِمَا كَانُواْ يَكۡفُرُونَ
گەڕانەوەی ھەمووتان ھەر بۆلای ئەوە بەڵێنی خوا حەق وڕاستە بێگومان خوا لەسەرەتاوە دروستکراوان دروست دەکات دوای (مردنیان) دووبارە دروستیان دەکاتەوە بۆ ئەوەی پاداشتی ئەوانە بداتەوە کە بڕوایان ھێناوە و کردەوەی چاکیان کردوە بە دادگەرانە وە ئەوانەی باوەڕیان نەھێناوە بۆیان ھەیە خواردنەوەی کوڵاو کوڵی زۆر گەرم وە سزای سەختی ئازاردەر لەبەر ئەوەی لەدونیادا بێ باوەڕبوون
تەفسیرە عەرەبیەکان:
هُوَ ٱلَّذِي جَعَلَ ٱلشَّمۡسَ ضِيَآءٗ وَٱلۡقَمَرَ نُورٗا وَقَدَّرَهُۥ مَنَازِلَ لِتَعۡلَمُواْ عَدَدَ ٱلسِّنِينَ وَٱلۡحِسَابَۚ مَا خَلَقَ ٱللَّهُ ذَٰلِكَ إِلَّا بِٱلۡحَقِّۚ يُفَصِّلُ ٱلۡأٓيَٰتِ لِقَوۡمٖ يَعۡلَمُونَ
خوا زاتێکە کە خۆری گێڕاوە بە تیشک مانگیشی گێراوە بەڕووناکی بۆ (گەڕانی) مانگ چەند قۆناغێکی دیاری کردوە بۆ ئەوەی ژمارەی ساڵەکان و حیسابی (مانگ و ڕۆژی) پێ بزانن خوا ئەوانەی دروست نەکردوە بەحەق و ڕاستی نەبێت ئایەتەکان شیدەکاتەوە بۆ کۆمەڵێک کە زانان و تێدەگەن
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أُوْلَٰٓئِكَ مَأۡوَىٰهُمُ ٱلنَّارُ بِمَا كَانُواْ يَكۡسِبُونَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ يَهۡدِيهِمۡ رَبُّهُم بِإِيمَٰنِهِمۡۖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهِمُ ٱلۡأَنۡهَٰرُ فِي جَنَّٰتِ ٱلنَّعِيمِ
بەڕاستی ئەوانەی بڕوایان ھێناوە و کردەوە چاکەکانیان کردوە پەروەردگاریان ڕێنمونیان دەکات بەھۆی باوەڕەکەیانەوە ڕوبارەکان دێن و دەچن بەژێریاندا لە باخ وبەھەشتانی پڕ نازو نیعمەتدا
تەفسیرە عەرەبیەکان:
دَعۡوَىٰهُمۡ فِيهَا سُبۡحَٰنَكَ ٱللَّهُمَّ وَتَحِيَّتُهُمۡ فِيهَا سَلَٰمٞۚ وَءَاخِرُ دَعۡوَىٰهُمۡ أَنِ ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
دوعایان تێیدا (ئەوەیە کەدەڵێن) پاکو بێگەردی بۆتۆ ئەی پەروەردگارمان سڵاو کردن لێیان لەو (بەھەشتەدا) بەووشەی سەلامە وە دواھەمین دوعایان (ئەوەیەکە دەڵێن) بێگومان سوپاس و ستایش ھەر بۆ خوایە کە پەروەردگاری ھەموو جیھانە
تەفسیرە عەرەبیەکان:
۞ وَلَوۡ يُعَجِّلُ ٱللَّهُ لِلنَّاسِ ٱلشَّرَّ ٱسۡتِعۡجَالَهُم بِٱلۡخَيۡرِ لَقُضِيَ إِلَيۡهِمۡ أَجَلُهُمۡۖ فَنَذَرُ ٱلَّذِينَ لَا يَرۡجُونَ لِقَآءَنَا فِي طُغۡيَٰنِهِمۡ يَعۡمَهُونَ
وەئەگەر خوا پەلەی بکردایە لە (گیرا کردنی دوعای) شەڕ و خراپەدا بۆ خەڵکی وەک پەلەکردنی (گیرا کردنی دوعای) خێر وخۆشی ئەوە ماوەکەیان دوایی پێ دەھێنرا و (کاتی مردنیان دەھات) بۆیە مۆڵەتی ئەوانە دەدەین بەھیوای دیداری ئێمە نین (لەڕۆژی دواییدا) لە نێو گومڕایی و سەرکەشیی خۆیان دا بسوڕێنەوە و بتلێنەوە
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَإِذَا مَسَّ ٱلۡإِنسَٰنَ ٱلضُّرُّ دَعَانَا لِجَنۢبِهِۦٓ أَوۡ قَاعِدًا أَوۡ قَآئِمٗا فَلَمَّا كَشَفۡنَا عَنۡهُ ضُرَّهُۥ مَرَّ كَأَن لَّمۡ يَدۡعُنَآ إِلَىٰ ضُرّٖ مَّسَّهُۥۚ كَذَٰلِكَ زُيِّنَ لِلۡمُسۡرِفِينَ مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
وەکاتێک ئادەمی زیانێکی لێ بکەوێت بەڕاکشان یان بەدانیشتن یان بەپێوە لێمان دەپاڕێتەوە ئەمجا کاتێک زەرەر و زیانەکەمان لەسەر لابرد و نەمان ھێشت دەڕوات (دەچێتە سەر حاڵی پێشووی و دەگەڕێتەوە سەر کاری ناپەسەندی) وەک ھاوار و دوعای نەکردبێت لێمان نەپاڕابێـتەوە بۆ لابردنی زیانێک کە دووچاری بوو بوو بەو جۆرە ڕازێنراوەتەوە بۆ زیادە ڕەۆیان ئەو کردەوانەی کە دەیان کرد
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَقَدۡ أَهۡلَكۡنَا ٱلۡقُرُونَ مِن قَبۡلِكُمۡ لَمَّا ظَلَمُواْ وَجَآءَتۡهُمۡ رُسُلُهُم بِٱلۡبَيِّنَٰتِ وَمَا كَانُواْ لِيُؤۡمِنُواْۚ كَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلۡمُجۡرِمِينَ
سوێند بەخوا بەڕاستی لەناومان برد چەند گەل و نەتەوە لەپێش ئێوەدا کاتێک ناھەقیان کرد لەکاتێکدا کەپێغەمبەرانیان بەبەڵگەی ڕوونەوە بۆ ھات ھەر باوەڕیان نەھێنا ئا بەو جۆرە تۆڵە لە کۆمەڵی تاوانباران دەستێنین
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَإِذَا تُتۡلَىٰ عَلَيۡهِمۡ ءَايَاتُنَا بَيِّنَٰتٖ قَالَ ٱلَّذِينَ لَا يَرۡجُونَ لِقَآءَنَا ٱئۡتِ بِقُرۡءَانٍ غَيۡرِ هَٰذَآ أَوۡ بَدِّلۡهُۚ قُلۡ مَا يَكُونُ لِيٓ أَنۡ أُبَدِّلَهُۥ مِن تِلۡقَآيِٕ نَفۡسِيٓۖ إِنۡ أَتَّبِعُ إِلَّا مَا يُوحَىٰٓ إِلَيَّۖ إِنِّيٓ أَخَافُ إِنۡ عَصَيۡتُ رَبِّي عَذَابَ يَوۡمٍ عَظِيمٖ
وەکاتێک بخوێنرێتەوە بەسەریاندا ئایەتە روونەکانی ئێمە ئەوانەی بەتەمای دیداری ئێمە نین (لەدوارۆژ دا) دەڵێن قورئانێکی تر جگەلەم قورئانە بھێنە یان بیگۆڕە (ئەی موحەممەد ﷺ) پێیان بڵێ بۆ من نیە کە لەلایەن خۆمەوە بیگۆڕم من شوێن ھیچ شتێ ناکەوم جگەلەوەی وەحی و سرووش دەکرێت بۆم بەڕاستی من دەترسم ئەگەر سەرپێچی پەروەردگارم بکەم لەسزای ڕۆژێکی گەورە (کە ڕۆژی دواییە)
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قُل لَّوۡ شَآءَ ٱللَّهُ مَا تَلَوۡتُهُۥ عَلَيۡكُمۡ وَلَآ أَدۡرَىٰكُم بِهِۦۖ فَقَدۡ لَبِثۡتُ فِيكُمۡ عُمُرٗا مِّن قَبۡلِهِۦٓۚ أَفَلَا تَعۡقِلُونَ
(پێیان) بڵێ ئەگەر خوا بیویستایە ئەم قورئانەم نەدەخوێندەوە بۆتان وە لەو (قورئانە) ئاگادارم نەدەکردن چونکە بێگومان من مامەوە لەناوتاندا ماوەی تەمەنێکی درێژ پێش ھاتنی ئەم قورئانە دەی ئایا ئێوە بۆ ژیر نابن و بیرناکەنەوە؟
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَيَعۡبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَا لَا يَضُرُّهُمۡ وَلَا يَنفَعُهُمۡ وَيَقُولُونَ هَٰٓؤُلَآءِ شُفَعَٰٓؤُنَا عِندَ ٱللَّهِۚ قُلۡ أَتُنَبِّـُٔونَ ٱللَّهَ بِمَا لَا يَعۡلَمُ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَلَا فِي ٱلۡأَرۡضِۚ سُبۡحَٰنَهُۥ وَتَعَٰلَىٰ عَمَّا يُشۡرِكُونَ
ئەوانە بێجگە لەخوا شتانێک دەپەرستن کە نەزیانیان پێ دەگەیەنن نەسوود و قازانج وە دەڵێن ئەو بتانە تکا کارمانن لای خوا (ئەی موحەممەد ﷺ بەوانە) بڵێ ئایا ئێوە ھەواڵ دەدەن بەخوا بەشتێک کەبێ ئاگایە لێی لەئاسمانەکان و زەویدا خوا پاک و بێگەرد و بڵندە لەوەی کە دەیکەنە ھاوبەشی
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَمَا كَانَ ٱلنَّاسُ إِلَّآ أُمَّةٗ وَٰحِدَةٗ فَٱخۡتَلَفُواْۚ وَلَوۡلَا كَلِمَةٞ سَبَقَتۡ مِن رَّبِّكَ لَقُضِيَ بَيۡنَهُمۡ فِيمَا فِيهِ يَخۡتَلِفُونَ
خەڵکی لەرابوردودا ھەریەک ئوممەت بوون (بڕوا دار بوون بەخوا) ئەمجا جیاواز بوون وە ئەگەر بڕیارێک پێشتر نەدرایە لەلایەن پەروەردگارتەوە ئەوا بڕیار دەدرا لەنێوانیاندا لەوەی کە تێیدا جیاواز بوون
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَيَقُولُونَ لَوۡلَآ أُنزِلَ عَلَيۡهِ ءَايَةٞ مِّن رَّبِّهِۦۖ فَقُلۡ إِنَّمَا ٱلۡغَيۡبُ لِلَّهِ فَٱنتَظِرُوٓاْ إِنِّي مَعَكُم مِّنَ ٱلۡمُنتَظِرِينَ
وە ئەوانە دەڵێن با بھێنرایەتە خوارەوە بۆی بەڵگەو نیشانەیەک لەلایەن پەروەردگاریەوە تۆش بڵێ بێگومان (زانینی) نھێنی و پەنھانی تایبەت بە خوایە کەواتە چاوەڕوانی بکەن بەڕاستی منیش لەگەڵ ئێوەدا یەکێکم لە چاوەڕوانکاران
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَإِذَآ أَذَقۡنَا ٱلنَّاسَ رَحۡمَةٗ مِّنۢ بَعۡدِ ضَرَّآءَ مَسَّتۡهُمۡ إِذَا لَهُم مَّكۡرٞ فِيٓ ءَايَاتِنَاۚ قُلِ ٱللَّهُ أَسۡرَعُ مَكۡرًاۚ إِنَّ رُسُلَنَا يَكۡتُبُونَ مَا تَمۡكُرُونَ
وە کاتێک کە نیعمەت و ڕەحمەتی خۆمان دەدەین بەخەڵکی و تامی ئەو نیعمتەیان پێدەچێژین لەپاش زیان و ناخۆشیەک کە لێیان کەوتووە دەست بەجێ ئەوان پیلان دەگێڕن دەربارەی بەڵگە و ئایەتەکانی ئێمە (ئەی موحەممەد ﷺ) بڵێ خوا خێراترە لە پیلان کردندا (لە بەرامبەر پیلانی ئەواندا) بێگومان فریشتە و چاودێرەکانمان ھەر پیلان و فڕو فێڵێک (ئەو بێ باوەڕانە )دەیکەن دەینوسن
تەفسیرە عەرەبیەکان:
هُوَ ٱلَّذِي يُسَيِّرُكُمۡ فِي ٱلۡبَرِّ وَٱلۡبَحۡرِۖ حَتَّىٰٓ إِذَا كُنتُمۡ فِي ٱلۡفُلۡكِ وَجَرَيۡنَ بِهِم بِرِيحٖ طَيِّبَةٖ وَفَرِحُواْ بِهَا جَآءَتۡهَا رِيحٌ عَاصِفٞ وَجَآءَهُمُ ٱلۡمَوۡجُ مِن كُلِّ مَكَانٖ وَظَنُّوٓاْ أَنَّهُمۡ أُحِيطَ بِهِمۡ دَعَوُاْ ٱللَّهَ مُخۡلِصِينَ لَهُ ٱلدِّينَ لَئِنۡ أَنجَيۡتَنَا مِنۡ هَٰذِهِۦ لَنَكُونَنَّ مِنَ ٱلشَّٰكِرِينَ
خوا زاتێکە ھاتو چۆتان پێ دەکات لەووشکایی و لەدەریادا ھەتا کاتێک ئێوە لەکەشتیدان (کەشتیەکان) دەیان گێڕێت بەھۆی شنە بایەکی خۆشەوە و خۆش حاڵ دەبن پێی (لەپڕ) ڕەشە بایەکی زۆر بەھێز لەو (کەشتییانە) ھەڵکات وشەپۆلیان بۆ بێت لەھەموو لایەکەوە، وە دڵنیا بوون لەوەی کە ئەوان دەورە دراون و (لەناو دەچن) ھاوار دەکەنە خوا ی گەورە زۆر بەدڵسۆزی وگەردنی بۆ کەچ دەکەن (و دەڵێن) سوێند بەخوا ئەگەر ڕزگارمان بکەیت لەم سەختی وناڕەحەتیە بێگومان ئێمە لە سوپاسگوزاران دەبین (بۆتۆ ئەی خوایە)
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَلَمَّآ أَنجَىٰهُمۡ إِذَا هُمۡ يَبۡغُونَ فِي ٱلۡأَرۡضِ بِغَيۡرِ ٱلۡحَقِّۗ يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ إِنَّمَا بَغۡيُكُمۡ عَلَىٰٓ أَنفُسِكُمۖ مَّتَٰعَ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَاۖ ثُمَّ إِلَيۡنَا مَرۡجِعُكُمۡ فَنُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ
ئەمجا کاتێک خوا ڕزگاری کردن ( لەو ناڕەحەتیە) کوتوپڕ دەست دەکەنەوە بە خراپەکاری و بێ باوەڕی لەزەویدا بە ناڕەوا ئەی ئادەمیە (خراپەکارەکان) لەڕاستیدا ستەم و ناحەقیەکانتان زیانی ھەر بۆ خۆتانە لەزەتی ژیانی دونیاش بێ نرخە پاشان گەڕانەوەتان ھەر بۆلای ئێمەیە ئەمجا ھەواڵتان پێ دەدەین بەوەی کە (لەدونیادا) دەتان کرد
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِنَّمَا مَثَلُ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا كَمَآءٍ أَنزَلۡنَٰهُ مِنَ ٱلسَّمَآءِ فَٱخۡتَلَطَ بِهِۦ نَبَاتُ ٱلۡأَرۡضِ مِمَّا يَأۡكُلُ ٱلنَّاسُ وَٱلۡأَنۡعَٰمُ حَتَّىٰٓ إِذَآ أَخَذَتِ ٱلۡأَرۡضُ زُخۡرُفَهَا وَٱزَّيَّنَتۡ وَظَنَّ أَهۡلُهَآ أَنَّهُمۡ قَٰدِرُونَ عَلَيۡهَآ أَتَىٰهَآ أَمۡرُنَا لَيۡلًا أَوۡ نَهَارٗا فَجَعَلۡنَٰهَا حَصِيدٗا كَأَن لَّمۡ تَغۡنَ بِٱلۡأَمۡسِۚ كَذَٰلِكَ نُفَصِّلُ ٱلۡأٓيَٰتِ لِقَوۡمٖ يَتَفَكَّرُونَ
بێگومان وێنەی ژیانی دونیا وەک بارانێک وایە لەئاسمانەوە باراندومانە جا بەھۆی ئەو (بارانەوە ڕوەکی زۆر ڕواوە و) سەوزی و ڕوەکی زەوی تێکەڵ بەیەک بوون وبە یەکدا چوون لەوەی کە خەڵکی و ئاژەڵیش دەیخۆن ھەتا کاتێک زەوی (بەسەوزی و ڕوەک) ڕەونەق و جوانی خۆی وەردەگرێت و خۆی دەڕازێنێتەوە دانیشتوان و خەڵکی ئەو (زەویە) وا دەزانن کەبە ڕاستی ئەوان بەتوانان بەسەر (دروێنە کردن) یدا (لەناکاوێکدا) فەرمانی ئێمە بێت بۆ ئەو (زەوی و کشتوکاڵە) لەشەو یان لەڕۆژدا ئەمجا وەک دروێنە کراوی لێ بکەین (وھیچیان بۆ نەمێنێتەوە) وەک لەوەو پێش ھەر نەبووبێت ئابەو جۆرە ڕوونی دەکەینەوە ئایەت و بەڵگەو نیشانەکانمان بۆ گەلێک کە بیربکەنەوە
تەفسیرە عەرەبیەکان:
۞ لِّلَّذِينَ أَحۡسَنُواْ ٱلۡحُسۡنَىٰ وَزِيَادَةٞۖ وَلَا يَرۡهَقُ وُجُوهَهُمۡ قَتَرٞ وَلَا ذِلَّةٌۚ أُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلۡجَنَّةِۖ هُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ
بۆ ئەوانەی چاکەیان کردوە پاداشتی چاکتر (بەھەشت) و زیاتریان ھەیە (کەبینینی خوایە) دەم و چاویان دایناگرێت (لێی نانیشێت) ھیچ ڕەشی وتەپ و تۆزو ڕیسواییەک ئەوانە ھاوڕێی بەھەشتن ئەوانە لەو (بەھەشتە) دان بەھەمیشەیی
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَٱلَّذِينَ كَسَبُواْ ٱلسَّيِّـَٔاتِ جَزَآءُ سَيِّئَةِۭ بِمِثۡلِهَا وَتَرۡهَقُهُمۡ ذِلَّةٞۖ مَّا لَهُم مِّنَ ٱللَّهِ مِنۡ عَاصِمٖۖ كَأَنَّمَآ أُغۡشِيَتۡ وُجُوهُهُمۡ قِطَعٗا مِّنَ ٱلَّيۡلِ مُظۡلِمًاۚ أُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلنَّارِۖ هُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ
ئەوانەش کەکردەوەی خراپیان کردووە تۆڵەی ھەر خراپەیەک بەئەندازەی ئەو (خراپەیە تۆڵەی لێ دەسێندرێت) وە ڕیسوایی دایان دەگرێت بۆیان نیە ھیچ پەنادەرێک لە (سزای) خودا (بەڕادەیەک ڕوویان ڕەش بووە) دەڵێی دەم و چاوویان داپۆشراوە بە چەند بەشێک لەشەوە زەنگ ئەوانەی (کەباس کران) ھاوڕێی ئاگری دۆزەخن ئەوان تێیدا دەمێننەوە بەھەمیشەیی
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَيَوۡمَ نَحۡشُرُهُمۡ جَمِيعٗا ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذِينَ أَشۡرَكُواْ مَكَانَكُمۡ أَنتُمۡ وَشُرَكَآؤُكُمۡۚ فَزَيَّلۡنَا بَيۡنَهُمۡۖ وَقَالَ شُرَكَآؤُهُم مَّا كُنتُمۡ إِيَّانَا تَعۡبُدُونَ
(ئەی موحەممەد ﷺ باسی بکە بۆیان) ئەو ڕۆژەی ھەموویان کۆدەکەینەوە ئەمجا دەڵێین بەوانەی ھاوبەشیان بۆ خوا بڕیار داوە لەشوێنی خۆتاندا نەجوڵێن (ڕاوەستن) خۆتان و بت و پەرستراوەکانتان ئەمجا لێکیان جیادەکەینەوە پەرستراوەکانیان دەڵێن ئێوە ئێمەتان نەدەپەرست
تەفسیرە عەرەبیەکان:
هُنَالِكَ تَبۡلُواْ كُلُّ نَفۡسٖ مَّآ أَسۡلَفَتۡۚ وَرُدُّوٓاْ إِلَى ٱللَّهِ مَوۡلَىٰهُمُ ٱلۡحَقِّۖ وَضَلَّ عَنۡهُم مَّا كَانُواْ يَفۡتَرُونَ
لەوێدا دەردەکەوێت ھەموو کەسێک چی پێش خۆی خستووە، وە ھەموو دەگەڕێنرێنەوە بۆلای خوا کە کۆمەکیکار وپەروەردگاری حەق و ڕاستیانە وە لێیان وون دەبێت ئەو (پەرستراوە درۆیانەی) ھەڵیان بەستبوون
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قُلۡ مَن يَرۡزُقُكُم مِّنَ ٱلسَّمَآءِ وَٱلۡأَرۡضِ أَمَّن يَمۡلِكُ ٱلسَّمۡعَ وَٱلۡأَبۡصَٰرَ وَمَن يُخۡرِجُ ٱلۡحَيَّ مِنَ ٱلۡمَيِّتِ وَيُخۡرِجُ ٱلۡمَيِّتَ مِنَ ٱلۡحَيِّ وَمَن يُدَبِّرُ ٱلۡأَمۡرَۚ فَسَيَقُولُونَ ٱللَّهُۚ فَقُلۡ أَفَلَا تَتَّقُونَ
(ئەی موحەممەد ﷺ) بڵێ ئایا کێ ڕزق و ڕۆزیتان دەدات لەئاسمان (بە باران) و لەزەویەوە (بە ڕووەک) یان کێ خاوەنی (دروستکەری) گوێ و چاوانە وە کێ زیندوو لە مردوو دەردەھێنێت وە مردوو لەزیندوو دەردەھێنێت ھەروەھا کێ کارەکان ھەڵدەسوڕێنێ بێگومان یەکسەر دەڵێن خوا کەواتە (ئەی موحەممەد ﷺ) پێیان بڵێ دەی بۆ خۆتان ناپارێزن (لەسزای خوا)؟
تەفسیرە عەرەبیەکان:
كَذَٰلِكَ حَقَّتۡ كَلِمَتُ رَبِّكَ عَلَى ٱلَّذِينَ فَسَقُوٓاْ أَنَّهُمۡ لَا يُؤۡمِنُونَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قُلۡ هَلۡ مِن شُرَكَآئِكُم مَّن يَبۡدَؤُاْ ٱلۡخَلۡقَ ثُمَّ يُعِيدُهُۥۚ قُلِ ٱللَّهُ يَبۡدَؤُاْ ٱلۡخَلۡقَ ثُمَّ يُعِيدُهُۥۖ فَأَنَّىٰ تُؤۡفَكُونَ
(ئەی موحەممەد ﷺ) بڵێ لەوانەی کردوتانە بەھاوبەشی خوا کەسێک ھەیە شتێک لەنەبوونەوە دروست بکات ئەمجا (لەپاش مردنی) دووبارەی بکاتەوە بڵێ خوا لە نەبوو شت دروست دەکات ئەمجا (لە پاش مردنی) دروستی دەکاتەوە دەی چۆن لە ڕاستی لا دەدرێن
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قُلۡ هَلۡ مِن شُرَكَآئِكُم مَّن يَهۡدِيٓ إِلَى ٱلۡحَقِّۚ قُلِ ٱللَّهُ يَهۡدِي لِلۡحَقِّۗ أَفَمَن يَهۡدِيٓ إِلَى ٱلۡحَقِّ أَحَقُّ أَن يُتَّبَعَ أَمَّن لَّا يَهِدِّيٓ إِلَّآ أَن يُهۡدَىٰۖ فَمَا لَكُمۡ كَيۡفَ تَحۡكُمُونَ
بڵێ ئایا لە ناو پەرستراوەکانتاندا کەسێ ھەیە ڕێنمونی بکات بۆ ڕێگای ڕاست بڵێ خوا ڕێنمونی دەکات بۆ ڕێگای ڕاست جا ئایا کەسێک کە ڕێنمونی دەکات بۆ ڕاستە ڕێ شایان ترە بەوەی پەیڕەوی بکرێت وشوێنی بکەویت یان کەسێک ڕێبازی ڕاست شارەزا نابێ مەگەر شارەزا بکرێت ئەوە چیتانە چۆن ئەو بڕیارە دەدەن؟
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَمَا كَانَ هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانُ أَن يُفۡتَرَىٰ مِن دُونِ ٱللَّهِ وَلَٰكِن تَصۡدِيقَ ٱلَّذِي بَيۡنَ يَدَيۡهِ وَتَفۡصِيلَ ٱلۡكِتَٰبِ لَا رَيۡبَ فِيهِ مِن رَّبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
ڕەوا نیە و ناگونجێت ئەم قورئانە ھەڵبەسترا بێ (لەلایەن کەسێکەوە) جگە لەخوا بەڵکو بەڕاست دانەری ئەو (کتێبانەی) پێش خۆیەتی (پێش دەستکاری کردنیان) وە ڕوون کەرەوەی کتێبە ئاسمانیەکانە (ئەم قورئانە) ھیچ گومانی تێدا نیە لەلایەن پەروەردگاری جیھانیانەوە ھاتووە
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَمۡ يَقُولُونَ ٱفۡتَرَىٰهُۖ قُلۡ فَأۡتُواْ بِسُورَةٖ مِّثۡلِهِۦ وَٱدۡعُواْ مَنِ ٱسۡتَطَعۡتُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
یان دەڵێن (موحەممەد ﷺ) خۆی ئەم قورئانەی ھەڵبەستووە بەدەم خواوە بەوانە بڵێ سورەتێک بھێنن وەک ئەو و ھەر کەسێک کەدەتوانن بانگی بکەن بێجگە لەخوا ئەگەر ئێوە ڕاست دەکەن
تەفسیرە عەرەبیەکان:
بَلۡ كَذَّبُواْ بِمَا لَمۡ يُحِيطُواْ بِعِلۡمِهِۦ وَلَمَّا يَأۡتِهِمۡ تَأۡوِيلُهُۥۚ كَذَٰلِكَ كَذَّبَ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡۖ فَٱنظُرۡ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلظَّٰلِمِينَ
(ئەوە واز لێ بھێنە) بەڵکو ئەوانە بڕوایان بەقورئان نەھێناو بە درۆیان دانا کە ھیچ زانیاریان دەربارەی نەبوو کە ھێشتا سەرئەنجامی (سزاو تۆڵەی) قورئانیان بۆ نەھاتووە بە ھەمان شێوە (پەیامی پێغەمبەرانیان) بەدرۆ زانی ئەوانەی لەپێش ئەمانەوە بوون ئەمجا سەرنج بدە کە چۆن بوو دواڕۆژ و ئاکامی ستەمکاران
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَإِن كَذَّبُوكَ فَقُل لِّي عَمَلِي وَلَكُمۡ عَمَلُكُمۡۖ أَنتُم بَرِيٓـُٔونَ مِمَّآ أَعۡمَلُ وَأَنَا۠ بَرِيٓءٞ مِّمَّا تَعۡمَلُونَ
ئەگەر بڕوایان پێ نەھێنای ئەوە پێیان بڵێ (پاداشتی) کردەوەی خۆم بۆ خۆم و (پاداشتی) کردەوەی خۆتان بۆ خۆتان ئێوە بەرین (بەرپرسیارنین) لەوەی من دەیکەم منیش بەریم (بەرپرسیارنیم) لەوەی ئێوە دەیکەن
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَظۡلِمُ ٱلنَّاسَ شَيۡـٔٗا وَلَٰكِنَّ ٱلنَّاسَ أَنفُسَهُمۡ يَظۡلِمُونَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَيَوۡمَ يَحۡشُرُهُمۡ كَأَن لَّمۡ يَلۡبَثُوٓاْ إِلَّا سَاعَةٗ مِّنَ ٱلنَّهَارِ يَتَعَارَفُونَ بَيۡنَهُمۡۚ قَدۡ خَسِرَ ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِلِقَآءِ ٱللَّهِ وَمَا كَانُواْ مُهۡتَدِينَ
وە (بیریان بخەنەوە) ئەو ڕۆژەی کە (خوا) ھەموویان کۆ دەکاتەوە دەڵێی لە دونیادا نەماونەتەوە ساتێکی کەم نەبێت لە ڕۆژێک خۆیان بەیەکتر دەناسێنن بەڕاستی زەرەرمەند بوون ئەوانەی کە بڕوایان نەھێنا بە (زیندووبونەوە) و دیداری خوا وە ئەوانە ڕێنمون وەرگرنەبوون
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَإِمَّا نُرِيَنَّكَ بَعۡضَ ٱلَّذِي نَعِدُهُمۡ أَوۡ نَتَوَفَّيَنَّكَ فَإِلَيۡنَا مَرۡجِعُهُمۡ ثُمَّ ٱللَّهُ شَهِيدٌ عَلَىٰ مَا يَفۡعَلُونَ
بەڕاستی ئەگەر نیشانت بدەین ھەندێک لەوەی بەڵێنمان داوە پێیان (زاڵبوونت بەسەریاندا) یان تۆ بمرێنین (پێش بەدی ھاتنی) ئەوە گەڕانەوەیان ھەر بۆلای ئێمەیە پاشان خوا شایەتە لەسەر ئەو کردەوانەی کە دەیکەن (لەپاش تۆ)
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَيَقُولُونَ مَتَىٰ هَٰذَا ٱلۡوَعۡدُ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قُل لَّآ أَمۡلِكُ لِنَفۡسِي ضَرّٗا وَلَا نَفۡعًا إِلَّا مَا شَآءَ ٱللَّهُۗ لِكُلِّ أُمَّةٍ أَجَلٌۚ إِذَا جَآءَ أَجَلُهُمۡ فَلَا يَسۡتَـٔۡخِرُونَ سَاعَةٗ وَلَا يَسۡتَقۡدِمُونَ
(ئەی موحەممەدﷺ) بڵێ بەدەستم نیە بۆ خودی خۆم ھیچ زیان و سوودێک مەگەر ئەوەی خوا بیەوێت بۆ ھەموو گەل و نەتەوەیەک کاتێکی دیاری کراو ھەیە ئەگەر کاتەکەیان ھات ئەوا نەساتێک دوا دەکەون نەپێشیش دەکەون
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَوۡ أَنَّ لِكُلِّ نَفۡسٖ ظَلَمَتۡ مَا فِي ٱلۡأَرۡضِ لَٱفۡتَدَتۡ بِهِۦۗ وَأَسَرُّواْ ٱلنَّدَامَةَ لَمَّا رَأَوُاْ ٱلۡعَذَابَۖ وَقُضِيَ بَيۡنَهُم بِٱلۡقِسۡطِ وَهُمۡ لَا يُظۡلَمُونَ
ئەگەر ھی ھەرکەسێک بێت کە ستەمی کردووە (لەدونیادا) یان بێ باوەڕ بوو بێت ھەرچی لە زەویدایە لەبریتی خۆی دەیدات (تەنھا بۆ ئەوەی ڕزگاری ببێت) وە (بێ باوەڕان) پەشیمانی خۆیان دەشارنەوە (لەو ڕۆژەدا) کاتێک کە ئەو سزایە دەبینن جا بڕیار دەدرێت لە نێوانیاندا بەدادوەری و ئەوانە ھیچ ستەمیان لێ ناکرێت
تەفسیرە عەرەبیەکان:
هُوَ يُحۡيِۦ وَيُمِيتُ وَإِلَيۡهِ تُرۡجَعُونَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ قَدۡ جَآءَتۡكُم مَّوۡعِظَةٞ مِّن رَّبِّكُمۡ وَشِفَآءٞ لِّمَا فِي ٱلصُّدُورِ وَهُدٗى وَرَحۡمَةٞ لِّلۡمُؤۡمِنِينَ
ئەی خەڵکینە بێگومان بۆتان ھاتووە ئامۆژگاری (قورئان) لەلایەن پەروەردگارتانەوە, وە شیفا و چارەیە بۆ ئەوەی لە ناو دڵ و دەرونتاندایە وە ڕێنمونی و میھرەبانیە بۆ بڕواداران
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قُلۡ أَرَءَيۡتُم مَّآ أَنزَلَ ٱللَّهُ لَكُم مِّن رِّزۡقٖ فَجَعَلۡتُم مِّنۡهُ حَرَامٗا وَحَلَٰلٗا قُلۡ ءَآللَّهُ أَذِنَ لَكُمۡۖ أَمۡ عَلَى ٱللَّهِ تَفۡتَرُونَ
بڵێ (بەو بێ بڕوایانە) پێم بڵێن ئەوەی خوا ناردوویەتیە خوارەوە بۆتان لە ڕزق و ڕۆزی ھەندێکیتان کردووە بە حەرام و (ھەندێکی) بە حەڵاڵ بڵێ ئایا خوا مۆڵەتی (ئەوەی) پێ داوون (لەخۆتانەوە شتانێک حەڵاڵ و شتانێکیش حەرام بکەن) یان درۆ دەکەن بەناوی خواوە
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَمَا ظَنُّ ٱلَّذِينَ يَفۡتَرُونَ عَلَى ٱللَّهِ ٱلۡكَذِبَ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۗ إِنَّ ٱللَّهَ لَذُو فَضۡلٍ عَلَى ٱلنَّاسِ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَهُمۡ لَا يَشۡكُرُونَ
وە گومانی ئەوانە چیە کە درۆ ھەڵئەبەستن بەناوی خواوە لەڕۆژی دواییدا بەڕاستی خوا خاوەنی چاکەو فەزڵ و بەھرەیە بەسەر خەڵکی یەوە بەڵام زۆربەی خەڵکی سوپاسی (ئەو چاکەو بەھرانە) ناکەن
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَمَا تَكُونُ فِي شَأۡنٖ وَمَا تَتۡلُواْ مِنۡهُ مِن قُرۡءَانٖ وَلَا تَعۡمَلُونَ مِنۡ عَمَلٍ إِلَّا كُنَّا عَلَيۡكُمۡ شُهُودًا إِذۡ تُفِيضُونَ فِيهِۚ وَمَا يَعۡزُبُ عَن رَّبِّكَ مِن مِّثۡقَالِ ذَرَّةٖ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَلَا فِي ٱلسَّمَآءِ وَلَآ أَصۡغَرَ مِن ذَٰلِكَ وَلَآ أَكۡبَرَ إِلَّا فِي كِتَٰبٖ مُّبِينٍ
وە (ئەی موحەممەد ﷺ) تۆ لە ھەر مەبەست و کارێکدا بیت وە ھەرچی لە قورئان بخوێنی و (ئێوە) ھەر کردەوەیەک بکەن بێگومان ئێمە بەسەرتانەوە شایەتین و ئاگادارین کاتێک دەڕۆنە ناویەوە و پێوەی خەریکن وە وون نابێت لەپەروەردگارت بەئەندازەی گەردیلەیەک نە لەزەوی و نە لەئاسماندا وە نەبچوکتر لەو گەردیلەیە و نە گەورەتر لەو (گەردیلەیە) مەگەر ئەوەتا لە ناو پەڕاوێکی ئاشکرادا (کەمەبەست پێی لوح المحفوظ) ـە
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَلَآ إِنَّ أَوۡلِيَآءَ ٱللَّهِ لَا خَوۡفٌ عَلَيۡهِمۡ وَلَا هُمۡ يَحۡزَنُونَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَكَانُواْ يَتَّقُونَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَا يَحۡزُنكَ قَوۡلُهُمۡۘ إِنَّ ٱلۡعِزَّةَ لِلَّهِ جَمِيعًاۚ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡعَلِيمُ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَلَآ إِنَّ لِلَّهِ مَن فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَن فِي ٱلۡأَرۡضِۗ وَمَا يَتَّبِعُ ٱلَّذِينَ يَدۡعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ شُرَكَآءَۚ إِن يَتَّبِعُونَ إِلَّا ٱلظَّنَّ وَإِنۡ هُمۡ إِلَّا يَخۡرُصُونَ
ئاگادار بن بەڕاستی ھەر بۆ خوایە ھەر چی لە ئاسمانەکان ھەرچیش لە زەویدایە پەیڕەویان نەکردووە ئەوانەی بێجگە لە خوا دەپەرستن پەرستراوانێک (ھاوبەشانێ بۆ خوا) ئەوانە تەنھا شوێن گومان کەوتوون وە ئەوانە تەنھا درۆدەکەن (بەگومان و گۆترە شت دەڵێن)
تەفسیرە عەرەبیەکان:
هُوَ ٱلَّذِي جَعَلَ لَكُمُ ٱلَّيۡلَ لِتَسۡكُنُواْ فِيهِ وَٱلنَّهَارَ مُبۡصِرًاۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّقَوۡمٖ يَسۡمَعُونَ
ئەو خوایە زاتێکە شەوی بۆ داناون تا تێیدا بحەسێنەوە ڕۆژیشی داناوە بە ڕووناککەرەوە (کەمایەی ژیان وگوزەرانتان بێت) بەڕاستی لەوەدا (کە باس کرا) چەند بەڵگە و نیشانە ھەیە بۆ کەسانێک کە دەبیستن و ژیرن
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قَالُواْ ٱتَّخَذَ ٱللَّهُ وَلَدٗاۗ سُبۡحَٰنَهُۥۖ هُوَ ٱلۡغَنِيُّۖ لَهُۥ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِۚ إِنۡ عِندَكُم مِّن سُلۡطَٰنِۭ بِهَٰذَآۚ أَتَقُولُونَ عَلَى ٱللَّهِ مَا لَا تَعۡلَمُونَ
ئەوانە دەڵێن خوا منداڵی بۆخۆی ھەڵبژاردوە!! پاکی و بێگەردی بۆ خوا ئەو بێ نیازە تەنھا ئەو خاوەنیانە ھەرچی وا لە ئاسمانەکان و ھەرچی وا لە زەویدا ھیچ بەڵگەیەکتان لا نیە بەمەی کە دەیڵێن. ئایا شتێک دەڵێن بە دەم خواوە کە نایزانن و بێ ئاگان لێی
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قُلۡ إِنَّ ٱلَّذِينَ يَفۡتَرُونَ عَلَى ٱللَّهِ ٱلۡكَذِبَ لَا يُفۡلِحُونَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
مَتَٰعٞ فِي ٱلدُّنۡيَا ثُمَّ إِلَيۡنَا مَرۡجِعُهُمۡ ثُمَّ نُذِيقُهُمُ ٱلۡعَذَابَ ٱلشَّدِيدَ بِمَا كَانُواْ يَكۡفُرُونَ
(چونکە) بەھرە و ڕابواردنێکی کەم لە دونیادا (بەسەر دەبەن) پاشان بۆ لای ئێمەیە گەڕانەوەیان ئەمجا پێیان دەچێژین سزای زۆر توند بەھۆی ئەوەی کە بڕوایان نەھێنا (تامردن)
تەفسیرە عەرەبیەکان:
۞ وَٱتۡلُ عَلَيۡهِمۡ نَبَأَ نُوحٍ إِذۡ قَالَ لِقَوۡمِهِۦ يَٰقَوۡمِ إِن كَانَ كَبُرَ عَلَيۡكُم مَّقَامِي وَتَذۡكِيرِي بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ فَعَلَى ٱللَّهِ تَوَكَّلۡتُ فَأَجۡمِعُوٓاْ أَمۡرَكُمۡ وَشُرَكَآءَكُمۡ ثُمَّ لَا يَكُنۡ أَمۡرُكُمۡ عَلَيۡكُمۡ غُمَّةٗ ثُمَّ ٱقۡضُوٓاْ إِلَيَّ وَلَا تُنظِرُونِ
(ئەی موحەممەد ﷺ) دەنگوباس و ھەواڵی نوح (علیە السلام) یان بۆ بخوێنەرەوە کاتێک بەگەلەکەی ووت ئەی گەلەکەم ئەگەر بەلاتانەوە قورس و گرانە مانەوەم لەناوتاندا و ئامۆژگاری کردنم (بۆتان) بەئایەتەکانی خوا ئەوامن پشتم بەخوا بەستووه ئێوەش کارو بڕیاری خۆتان کۆکەنەوە لەگەڵ ھاوبەشەکانتاندا ئەمجا با کار و بڕیارەکانتان شاراوە نەبێت بە لاتانەوە (بەڵکو ئاشکرابێت) پاشان پەلامارم بدەن و ماوەم مەدەن
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَإِن تَوَلَّيۡتُمۡ فَمَا سَأَلۡتُكُم مِّنۡ أَجۡرٍۖ إِنۡ أَجۡرِيَ إِلَّا عَلَى ٱللَّهِۖ وَأُمِرۡتُ أَنۡ أَكُونَ مِنَ ٱلۡمُسۡلِمِينَ
جا ئەگەر سەرپێچیتان کردم (پشتم تێ دەکەن) ئەوە من داوام نەکردووە لێتان ھیچ پاداشتێک پاداشتی من ھەر لەسەر خوایە وە فەرمانم پێدراوە کە لە فەرمانبەردارانی خودا و موسوڵمانان بم
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَكَذَّبُوهُ فَنَجَّيۡنَٰهُ وَمَن مَّعَهُۥ فِي ٱلۡفُلۡكِ وَجَعَلۡنَٰهُمۡ خَلَٰٓئِفَ وَأَغۡرَقۡنَا ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَاۖ فَٱنظُرۡ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلۡمُنذَرِينَ
ئەمجا بەدرۆیان زانی ئەوسا ئێمەش ئەو (نوح) و ئەوانەش کەلەگەڵی بوون ڕزگارمان کردن لەکەشتیەکەدا وە کردمانن بەجێنشینانی (ئەوان لەزەویدا) ئەوانەشمان ژێر ئاو خست کەبڕوایان بەئایەتەکانی ئێمە نەھێنا ئەمجا سەرنج بدە و بڕوانە بزانە چۆن بوو دواڕۆژ و ئاکامی ترسێنراوان
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ثُمَّ بَعَثۡنَا مِنۢ بَعۡدِهِۦ رُسُلًا إِلَىٰ قَوۡمِهِمۡ فَجَآءُوهُم بِٱلۡبَيِّنَٰتِ فَمَا كَانُواْ لِيُؤۡمِنُواْ بِمَا كَذَّبُواْ بِهِۦ مِن قَبۡلُۚ كَذَٰلِكَ نَطۡبَعُ عَلَىٰ قُلُوبِ ٱلۡمُعۡتَدِينَ
ئەمجا لەدوای نوح ناردمان پێغەمبەرانێک بۆ ناو گەلەکانیان ئەوانیش ھاتن بۆ لایان بەبەڵگە ڕوونەکانەوە کەچی ئەوان بڕوایان نەھێنا بەوەی کەلە ڕابردوودا بڕوایان پێنەھێنا بوو بەو جۆرە مۆر دەنێین بەسەر دڵی دەست درێژ کاراندا (تاتێبگەن)
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ثُمَّ بَعَثۡنَا مِنۢ بَعۡدِهِم مُّوسَىٰ وَهَٰرُونَ إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ وَمَلَإِيْهِۦ بِـَٔايَٰتِنَا فَٱسۡتَكۡبَرُواْ وَكَانُواْ قَوۡمٗا مُّجۡرِمِينَ
پاشان ناردمان لەپاش ئەو نێرراوانە موسا و ھارون بۆلای فیرعەون و ە بۆ لای دەستە و تاقمەکەی بە بەڵگە و موعجیزەکانمانەوە بەڵام ئەوان خۆیان بە گەورە زانی و ئەوان ھۆزێکی تاوان باربوون
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَلَمَّا جَآءَهُمُ ٱلۡحَقُّ مِنۡ عِندِنَا قَالُوٓاْ إِنَّ هَٰذَا لَسِحۡرٞ مُّبِينٞ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قَالُوٓاْ أَجِئۡتَنَا لِتَلۡفِتَنَا عَمَّا وَجَدۡنَا عَلَيۡهِ ءَابَآءَنَا وَتَكُونَ لَكُمَا ٱلۡكِبۡرِيَآءُ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَمَا نَحۡنُ لَكُمَا بِمُؤۡمِنِينَ
ووتیان ئایا ھاتووی بۆلامان بۆ ئەوەی لاماندەیت لەوەی باوو باپیرانمان لەسەری بوون تا بۆ ھەر دووکتان (موسا و ھارون) بێت گەورەیی (وسەرۆکایەتی بەنو ئیسرائیل) لەزەویدا وە ئێمە ھەرگیز باوەڕتان پێ ناکەین
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَقَالَ فِرۡعَوۡنُ ٱئۡتُونِي بِكُلِّ سَٰحِرٍ عَلِيمٖ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَلَمَّا جَآءَ ٱلسَّحَرَةُ قَالَ لَهُم مُّوسَىٰٓ أَلۡقُواْ مَآ أَنتُم مُّلۡقُونَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَلَمَّآ أَلۡقَوۡاْ قَالَ مُوسَىٰ مَا جِئۡتُم بِهِ ٱلسِّحۡرُۖ إِنَّ ٱللَّهَ سَيُبۡطِلُهُۥٓ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُصۡلِحُ عَمَلَ ٱلۡمُفۡسِدِينَ
ئەمجا کاتێک (جا دوەکانیان) فڕێدا مووسا ووتی ھەرچی ئێوە ھێناوتانە جادوە بێگومان خوا بەزوویی پوچەڵی دەکاتەوە چونکە بەڕاستی خوا چاکی ناکات کردەوەی خراپەکاران
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَيُحِقُّ ٱللَّهُ ٱلۡحَقَّ بِكَلِمَٰتِهِۦ وَلَوۡ كَرِهَ ٱلۡمُجۡرِمُونَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَمَآ ءَامَنَ لِمُوسَىٰٓ إِلَّا ذُرِّيَّةٞ مِّن قَوۡمِهِۦ عَلَىٰ خَوۡفٖ مِّن فِرۡعَوۡنَ وَمَلَإِيْهِمۡ أَن يَفۡتِنَهُمۡۚ وَإِنَّ فِرۡعَوۡنَ لَعَالٖ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَإِنَّهُۥ لَمِنَ ٱلۡمُسۡرِفِينَ
جا (لەسەرەتاوە) بڕوای نەھێنا بەموسا چەند کەسێک نەبێت لە گەلەکەی بەھۆی ترس و بیمیان لە فیرعەون و کاربەدەست وگەورەکانیان نەوەک بیانگێڕێتەوە بۆ بێ دینی بەڕاستی فیرعەون خۆبە زلزان و زاڵ بوو لە زەوی (میسر) دا وە بەڕاستی لە سنوور بەزێنەران بوو
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَنَجِّنَا بِرَحۡمَتِكَ مِنَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡكَٰفِرِينَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَأَوۡحَيۡنَآ إِلَىٰ مُوسَىٰ وَأَخِيهِ أَن تَبَوَّءَا لِقَوۡمِكُمَا بِمِصۡرَ بُيُوتٗا وَٱجۡعَلُواْ بُيُوتَكُمۡ قِبۡلَةٗ وَأَقِيمُواْ ٱلصَّلَوٰةَۗ وَبَشِّرِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
وە نیگامان کرد بۆ موسا و براکەی (ھارون) کە پێکی بھێنن و ئامادەی بکەن بۆ گەلەکەتان چەند خانوویەک لەمیسردا (کەتێیدا بحەوێنەوە) وە خانووەکانتان بکەن بە قیبلە (واتە بیکەن بەجێگای پەرستنی خودا) و بەڕێکو پێکی نوێژ بەجێ بھێنن مژدەش بدە بەبڕواداران (بەبەھەشت و سەرکەوتن)
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَقَالَ مُوسَىٰ رَبَّنَآ إِنَّكَ ءَاتَيۡتَ فِرۡعَوۡنَ وَمَلَأَهُۥ زِينَةٗ وَأَمۡوَٰلٗا فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا رَبَّنَا لِيُضِلُّواْ عَن سَبِيلِكَۖ رَبَّنَا ٱطۡمِسۡ عَلَىٰٓ أَمۡوَٰلِهِمۡ وَٱشۡدُدۡ عَلَىٰ قُلُوبِهِمۡ فَلَا يُؤۡمِنُواْ حَتَّىٰ يَرَوُاْ ٱلۡعَذَابَ ٱلۡأَلِيمَ
و موسا ووتی ئەی پەروەردگارمان بەڕاستی تۆ بەخشیووتە بەفیرعەون و کۆمەڵەکەی ھۆکاری ڕازانەوە و جوانی و ماڵ و سامانی زۆر لەژیانی دونیادا ئەی پەروەردگارمان بۆ ئەوەی خەڵک گومڕا بکەن لەڕێگای تۆ ئەی لە ناوی بەرە و مەیھێڵە ماڵ و سامانیان دڵەکانیان ڕەق وڕەش بکە چونکە بڕوا ناھێنن ھەتا نەبینن (بەچاوی خۆیان) سزای سەختی ئازاردەر
تەفسیرە عەرەبیەکان:
۞ وَجَٰوَزۡنَا بِبَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ ٱلۡبَحۡرَ فَأَتۡبَعَهُمۡ فِرۡعَوۡنُ وَجُنُودُهُۥ بَغۡيٗا وَعَدۡوًاۖ حَتَّىٰٓ إِذَآ أَدۡرَكَهُ ٱلۡغَرَقُ قَالَ ءَامَنتُ أَنَّهُۥ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا ٱلَّذِيٓ ءَامَنَتۡ بِهِۦ بَنُوٓاْ إِسۡرَٰٓءِيلَ وَأَنَا۠ مِنَ ٱلۡمُسۡلِمِينَ
ئەمجا نەوەی ئیسرائیلمان لە دەریاکە (دەریای سوور) پەڕاندەوە ئەمجا فیرعەون و لەشکرەکەی شوێنیان کەوتن بە ستەم و دەست درێژی کردن ھەتا ئەو کاتەی خەریک بوو (فیرعەون) بخنکێت ئەوسا ووتی بڕوام ھێنا کە ھیچ پەرستراوێکی ڕاست نیە جگە لەئەو (خوایە) نەبێت کە بڕوایان پێ ھێناوە نەوەی ئیسرائیل وە منیش لە موسڵمانانم
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَٱلۡيَوۡمَ نُنَجِّيكَ بِبَدَنِكَ لِتَكُونَ لِمَنۡ خَلۡفَكَ ءَايَةٗۚ وَإِنَّ كَثِيرٗا مِّنَ ٱلنَّاسِ عَنۡ ءَايَٰتِنَا لَغَٰفِلُونَ
بەڵام ئەمڕۆ لاشەکەت (لە دەریا) ڕزگار دەکەین بۆ ئەوەی ببیت بەپەند بۆ ئەوەی لەدوای تـۆ دێت وە بـەڕاستی زۆرێک لـەخەڵکی بێ ئاگان لە بەڵگە و نیشانەکانی ئێمە
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَقَدۡ بَوَّأۡنَا بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ مُبَوَّأَ صِدۡقٖ وَرَزَقۡنَٰهُم مِّنَ ٱلطَّيِّبَٰتِ فَمَا ٱخۡتَلَفُواْ حَتَّىٰ جَآءَهُمُ ٱلۡعِلۡمُۚ إِنَّ رَبَّكَ يَقۡضِي بَيۡنَهُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ فِيمَا كَانُواْ فِيهِ يَخۡتَلِفُونَ
سوێند بەخوا بێگومان نیشتە جێمان کردن نەوەی ئیسرائیل لەشوێنێکی چاک و شایستەدا و ڕۆزی چاک و پاکمان پێدان جا ڕاجیاو دووبەرەک نەبوون ھەتا زانین و شارەزایی (تەورات) یان بۆ ھات بەڕاستی پەروەردگارت بڕیار دەدات لەنێوانیاندا لەڕۆژی دوایدا لەوەی ئەوان تێیدا ڕاجیا بوون
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَإِن كُنتَ فِي شَكّٖ مِّمَّآ أَنزَلۡنَآ إِلَيۡكَ فَسۡـَٔلِ ٱلَّذِينَ يَقۡرَءُونَ ٱلۡكِتَٰبَ مِن قَبۡلِكَۚ لَقَدۡ جَآءَكَ ٱلۡحَقُّ مِن رَّبِّكَ فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡمُمۡتَرِينَ
جائەگەر تۆ لەگوماندایت لەوەی کە ناردومانەتە خوارەوە بۆت ئەوە پرسیار لەوانە بکە کە کتێبی ئاسمانی شارەزان و دەیخوێننەوە لەپێش تۆ سوێند بەخوا بەڕاستی بۆت ھاتووە ھەق و ڕاستی لەپەروەردگارتەوە کەواتە لەدەستەی گومانداران مەبە
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِنَّ ٱلَّذِينَ حَقَّتۡ عَلَيۡهِمۡ كَلِمَتُ رَبِّكَ لَا يُؤۡمِنُونَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَلَوۡلَا كَانَتۡ قَرۡيَةٌ ءَامَنَتۡ فَنَفَعَهَآ إِيمَٰنُهَآ إِلَّا قَوۡمَ يُونُسَ لَمَّآ ءَامَنُواْ كَشَفۡنَا عَنۡهُمۡ عَذَابَ ٱلۡخِزۡيِ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا وَمَتَّعۡنَٰهُمۡ إِلَىٰ حِينٖ
(خەڵکی) ھیچ شار وگوندێک (لەوانەی کە ھەڕەشەیان لێکرا) وباوەڕیان ھێنا (کاتی بینین و دابەزینی سزا ی پەروەردگار) باوەڕەکەیان ھیچ سوودی پێ نەگەیاندن جگە لە گەلی یونس (علیە السلام) نەبێت کاتێک ھەموو بڕوایان ھێنا وتەوبەیان کرد (کە دڵنیا بوون سزای پەروەردگار دابەزیوە بۆ سەریان) لامان برد لەسەریان سزای سەرشۆڕی و ڕیسوایی لە ژیانی دونیادا و بەھرە و خۆشیمان پێدان تا ماوەیەک (تاکاتی مردنیان)
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَهَلۡ يَنتَظِرُونَ إِلَّا مِثۡلَ أَيَّامِ ٱلَّذِينَ خَلَوۡاْ مِن قَبۡلِهِمۡۚ قُلۡ فَٱنتَظِرُوٓاْ إِنِّي مَعَكُم مِّنَ ٱلۡمُنتَظِرِينَ
دەی چاوەڕوانی چی دەکەن بێجگە لە ڕووداوێک وەک ڕووداوەکانی ئەوانەی کە لە پێشیانەوە ڕابوردن بڵێ دەی چاوەڕوان بکەن بەڕاستی منیش لەگەڵ ئێوەدا لە چاوەڕوانکارانم
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قُلۡ يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ إِن كُنتُمۡ فِي شَكّٖ مِّن دِينِي فَلَآ أَعۡبُدُ ٱلَّذِينَ تَعۡبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ وَلَٰكِنۡ أَعۡبُدُ ٱللَّهَ ٱلَّذِي يَتَوَفَّىٰكُمۡۖ وَأُمِرۡتُ أَنۡ أَكُونَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
بڵێ ئەی خەڵکینە ئەگەر ئێوە لەگوماندان لە (ڕاستی) ئاینەکەم ئەوە من ناپەرستم ئەوانەی کە ئێوە دەی پەرستن بێجگە لەخوا بەڵکو ئەو خوایە دەپەرستم کەئێوە دەمرێنێ وە من فەرمانم پێکراوە کە لەبڕواداران بم
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَأَنۡ أَقِمۡ وَجۡهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفٗا وَلَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَإِن يَمۡسَسۡكَ ٱللَّهُ بِضُرّٖ فَلَا كَاشِفَ لَهُۥٓ إِلَّا هُوَۖ وَإِن يُرِدۡكَ بِخَيۡرٖ فَلَا رَآدَّ لِفَضۡلِهِۦۚ يُصِيبُ بِهِۦ مَن يَشَآءُ مِنۡ عِبَادِهِۦۚ وَهُوَ ٱلۡغَفُورُ ٱلرَّحِيمُ
وە ئەگەر خوا بە تۆ بگەیەنێت زیانێک ھیچ لادەرێک نیە بۆ ئەو (زیانە) بێجگە لە خوا وە ئەگەر خێر و خۆشیەکی بوێت بۆت ئەوە ھیچ ڕێگریکەرێک نیە بۆ چاکەی خوا بەھرەمەندی دەکات ئەو کەسەی خۆی بیەوێت لە بەندەکانی وە ھەر ئەو لێبوردە و بەبەزەییە
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قُلۡ يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ قَدۡ جَآءَكُمُ ٱلۡحَقُّ مِن رَّبِّكُمۡۖ فَمَنِ ٱهۡتَدَىٰ فَإِنَّمَا يَهۡتَدِي لِنَفۡسِهِۦۖ وَمَن ضَلَّ فَإِنَّمَا يَضِلُّ عَلَيۡهَاۖ وَمَآ أَنَا۠ عَلَيۡكُم بِوَكِيلٖ
(ئەی موحەممەد ﷺ) بڵێ ئەی خەڵکینە بەڕاستی (قورئانی) حەقتان بۆ ھاتووە لەلایەن پەروەردگارتانەوە جا ھەر کەسێک ڕێنمونی وەرگرتبێت ئەوە بێگومان (قازانجی) ڕێنمونیەکەی بۆ خۆیەتی ھەر کەسیش گومڕا بووبێت ئەوە بێگومان (زیانی) گومڕابوونەکەی بۆ خۆیەتی وە من لە ئێوە بەر پرسیارنیم
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وه‌رگێڕانی ماناكان سوره‌تی: سورەتی یونس
وه‌رگێڕانی ماناكانی قورئانی پیرۆز - وەرگێڕاوی کوردی - پێڕستی وه‌رگێڕاوه‌كان
وەرگێڕاوی ماناکانی قورئانی پیرۆز بۆ زمانی کوردی، وەرگێڕان: محمد ساڵح بامۆکی، بڵاوکراوەتەوە بە سەرپەرشتیاری وپێداچوونەوەی ناوەندی ڕواد بۆ وەرگێڕان، پیشاندانی وەرگێڕاوە سەرەکیەکە لەبەردەستە بۆ ڕا دەربڕین لەسەری وهەڵسەنگاندنی وپێشنیارکردنی پەرەپێدانی بەردەوام.