وه‌رگێڕانی ماناكان سوره‌تی سورەتی الأعلى - الترجمة الكردية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - فرەفەرهەنگی قورئانی پیرۆز

سورەتی الأعلى

لە مەبەستەکانی سورەتەکە:

تذكير النفس بالحياة الأخروية، وتخليصها من التعلقات الدنيوية.

بە بیردا هێنانەوەى نەفس سەبارەت بە ژیانی قیامەت و ڕزگارکردنی لە پەیوەست بوون بە شتە دونیاییەکان.

---

ئایه‌تی: 1

سَبِّحِ ٱسۡمَ رَبِّكَ ٱلۡأَعۡلَى

تەسبیحات ویادی پەروەردگاری بەرز وبڵند وپایەدارت بکە، بەرز وبڵندە بەسەر ھەموو بەدیھێنراوەکانیدا، (بە ووتنی: سبحان ربي الأعلی).

ئایه‌تی: 2

ٱلَّذِي خَلَقَ فَسَوَّىٰ

ئەو پەروەردگارەی کە مرۆڤی بەجوانی بەدیھێناوە، و بەژن و باڵایشی ڕێکوپێک کردووە.

ئایه‌تی: 3

وَٱلَّذِي قَدَّرَ فَهَدَىٰ

ئەو پەروەردگارەی کە نەخشەی ھەموو بەدیھێنراوەکانی کێشاوە (لە شێواز وجۆر وڕەنگ وسیفات وکار وگوفتار و ڕزق وئەجەلی)، پاشان ڕێنمونی ھەموو بەدیھێنراوێکی کردووە بۆ ئەو شتەی شیاو وشایستەیەتی.

ئایه‌تی: 4

وَٱلَّذِيٓ أَخۡرَجَ ٱلۡمَرۡعَىٰ

ئەو پەروەردگارەی کە گژوگیا ولەوەڕی دەرھێناوە بۆ ئاژەڵەکانتان.

ئایه‌تی: 5

فَجَعَلَهُۥ غُثَآءً أَحۡوَىٰ

پاشان ماوەیەکیش دەیگۆڕێت بە پووش وپەڵاشی زەرد و وشکی ڕەش ھەڵگەڕاو، دوای ئەوەی کە سەوز وتەڕ وپاراو بوو.

ئایه‌تی: 6

سَنُقۡرِئُكَ فَلَا تَنسَىٰٓ

-ئەی پێغەمبەر- ئێمە قورئانت بەسەردا دەخوێنینەوە و لەسینگتدا کۆی دەکەینەوە وھەرگیز لەبیریشت ناچێتەوە، بۆیە لەکاتی خوێندنەوەدا پێشبڕکێ لەگەڵ جبریلدا مەکە، ھەروەکو پێشتر وات دەکرد چونکە بەپەرۆش بوویت لەسەری تاوەکو لەبیرت نەچێتەوە.

ئایه‌تی: 7

إِلَّا مَا شَآءَ ٱللَّهُۚ إِنَّهُۥ يَعۡلَمُ ٱلۡجَهۡرَ وَمَا يَخۡفَىٰ

مەگەر شتێک کە اللە -تەعاﻻ- بیەوێت و لەبیرتی بەرێتەوە لەبەر ھەر حیکمەتێک خۆی بیەوێت، بێگومان ئەو ئاگادارە بەو شتانەی کە ئادەمیزاد دەیکات بەئاشکرا و بەنھێنی، وە ھیچ شتێکیشی لانھێنی وشاراوە نییە.

ئایه‌تی: 8

وَنُيَسِّرُكَ لِلۡيُسۡرَىٰ

ئێمە یارمەتیت دەدەین وئاسانی دەکەین بۆت ئەنجامدانى ھەموو کردەوەیەکی چاک کە هۆکارن بۆ چوونە بەھەشتت.

ئایه‌تی: 9

فَذَكِّرۡ إِن نَّفَعَتِ ٱلذِّكۡرَىٰ

ئەمجا تۆش ھەمیشە ئامۆژگاری خەڵکی بکە بەو قورئانەی بۆمان ناردوویت وڕێنموێنیان بکە بۆ سەر ڕێگای ڕاست وشەریعەتی ئیسلام، ئەگەر ئەو ئامۆژگاری وڕێنموونیانە سوودی ھەبێت بۆیان وپەندی لێوەربگرن.

ئایه‌تی: 10

سَيَذَّكَّرُ مَن يَخۡشَىٰ

تەنها ئەوانە سوود لە ئامۆژگاریەکانت وەردەگرن؛ کە بێگومان لە اللە -تەعاﻻ- دەترسن.

سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:

• تحفظ الملائكة الإنسان وأعماله خيرها وشرها ليحاسب عليها.

فریشتەکان مرۆڤ وکردەوەکانی دەپارێزن، بەچاکە وخراپەیەوە، بۆئەوەی لەڕۆژی دواییدا لێپرسینەوەی لەسەر بکرێت لەگەڵیدا.

• ضعف كيد الكفار إذا قوبل بكيد الله سبحانه.

لاوازی فرت وفێڵی بێباوەڕان، ئەگەر بەراوورد بکرێت بەنەخشە وپیلانی اللە -سبحانە وتعالی-.

• خشية الله تبعث على الاتعاظ.

ترسان لە اللە -تەعاﻻ- وا دەکات لەمرۆڤ پەند وئامۆژگاری وەربگرێت لەڕێنوونی وڕێنماییەکانی قورئان.

ئایه‌تی: 11

وَيَتَجَنَّبُهَا ٱلۡأَشۡقَى

بەڵام ئەوەیشی بێباوەڕ بێت دوور دەکەوێتەوە لە ئامۆژگاری ولێی ڕادەکات، لەبەرئەوەی بەدبەخترین کەسە لەڕۆژی دواییدا، چونکە چووەتە ناو ئاگری دۆزەخەوە.

ئایه‌تی: 12

ٱلَّذِي يَصۡلَى ٱلنَّارَ ٱلۡكُبۡرَىٰ

ئەوەی دەچێتە ناو ئاگرە ھەرە گەورەکەی ڕۆژی دوایی (مەبەست پێی ئاگری دۆزەخە)، ھاوار وداد وبێدادیەتی لەدەست گەرما وناڕەحەتیەکانی بۆ هەمیشەیی.

ئایه‌تی: 13

ثُمَّ لَا يَمُوتُ فِيهَا وَلَا يَحۡيَىٰ

پاشان بەھەمیشەیی لەناو ئەو ئاگرەدا نە دەمرێت کە گیانی بکێشرێت وڕزگاری ببێت لەسزای دۆزەخ، وە نە دەژێت بەژیانێکی ئاسوودەیی وخۆشی.

ئایه‌تی: 14

قَدۡ أَفۡلَحَ مَن تَزَكَّىٰ

بێگومان ڕزگاری بوو ئەوەی کە دڵ ودەروونی خۆی پاک بکاتەوە لە شیرک وھاوەڵ پەیدا کردن بۆ پەروەردگار.

ئایه‌تی: 15

وَذَكَرَ ٱسۡمَ رَبِّهِۦ فَصَلَّىٰ

وە یادی پەروەردگاری خۆی کرد بەو شێوەیەی شەرع دیاریکردووە، ونوێژەکانی ئەنجامدا بەو شێوەیەی داواکراوە لێی ئەنجامی بدات.

ئایه‌تی: 16

بَلۡ تُؤۡثِرُونَ ٱلۡحَيَوٰةَ ٱلدُّنۡيَا

کەچی ئێوە ژیانی دونیا ھەڵدەبژێرن وفەزڵی دەدەن بەسەر ژیانی دواڕۆژدا، لەگەڵ ئەو ھەمووە جیاوازیە گەورەیەی لەنێوانیاندا ھەیە.

ئایه‌تی: 17

وَٱلۡأٓخِرَةُ خَيۡرٞ وَأَبۡقَىٰٓ

لەگەڵ ئەوەیشدا ژیانی دواڕۆژ لەو ھەموو خۆشی وچێژەى ژیانی دونیا خێرتر وباشتر وبەردەوامترە، چونکە ناز ونیعمەتەکانی دواڕۆژ ھەمیشە وبەردەوامە وھەرگیز کۆتایی نایەن ونابڕێنەوە.

ئایه‌تی: 18

إِنَّ هَٰذَا لَفِي ٱلصُّحُفِ ٱلۡأُولَىٰ

ئەوەى بۆتان باسمان کرد لە فەرمان و چیرۆکەکان لەو کتێب و پەڕانەیە کە پێش قورئان دابەزێندراون هەن.

ئایه‌تی: 19

صُحُفِ إِبۡرَٰهِيمَ وَمُوسَىٰ

لەو پەیام وپەڕاوانەیە کە دابەزیوون بۆ سەر ئیبراھیم وموسا -علیهما السلام-.

سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:

• أهمية تطهير النفس من الخبائث الظاهرة والباطنة.

گرنگی پاککردنەوەی دڵ ودەروون لە پیسی وپۆخڵی دیار ونادیار.

• الاستدلال بالمخلوقات على وجود الخالق وعظمته.

بەڵگەھێنانەوە بە خوڵقێنراو وبەدیھێنراوەکان لەسەر بوونی پەروەردگار وگەورەیی ئەو زاتە پیرۆزە.

• مهمة الداعية الدعوة، لا حمل الناس على الهداية؛ لأن الهداية بيد الله.

ئەرکی بانگخواز بریتیە لە بانگەوازی کردنی خەڵکی بۆ باوەڕهێنان بەشێوازێکی جوان ودانایانە، نەک بەزۆر وناچاری خەڵکی ھیدایەت وەربگرێت وڕێنموونی بکرێت، چونکە ئەوە تەنھا بەدەستی اللە -تەعاﻻ-یە نەک ھیچ کەسێکی تر.