وه‌رگێڕانی ماناكانی قورئانی پیرۆز - وەرگێڕاوی کوردی کرمانجی * - پێڕستی وه‌رگێڕاوه‌كان
سورەتی الجاثیة
تَنزِيلُ ٱلۡكِتَٰبِ مِنَ ٱللَّهِ ٱلۡعَزِيزِ ٱلۡحَكِيمِ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَٱخۡتِلَٰفِ ٱلَّيۡلِ وَٱلنَّهَارِ وَمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مِن رِّزۡقٖ فَأَحۡيَا بِهِ ٱلۡأَرۡضَ بَعۡدَ مَوۡتِهَا وَتَصۡرِيفِ ٱلرِّيَٰحِ ءَايَٰتٞ لِّقَوۡمٖ يَعۡقِلُونَ
5. و هاتن و چۆنا شەڤ و ڕۆژان، و ڕێژی و بارانێت خودێ ژ ئەسمانی دادڕێژیت، و ئەردی پشتی مرنا وی پێ ساخ دكەت، و ئینان و برنا بای، نیشانن [ل سەر هەیین و دەستهەلاتدارییا خودێ] بۆ وان ئەوێت تێ دگەهن.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
تِلۡكَ ءَايَٰتُ ٱللَّهِ نَتۡلُوهَا عَلَيۡكَ بِٱلۡحَقِّۖ فَبِأَيِّ حَدِيثِۭ بَعۡدَ ٱللَّهِ وَءَايَٰتِهِۦ يُؤۡمِنُونَ
6. ئەڤە نیشان و بەلگەیێت خودێنە ئەم بۆ تە ب ڕێكا وەحییێ دخوینین، ڤێجا ئەگەر ئەو (خەلكێ مەكەهێ) باوەر ژ كەلامێ خودێ نەكەن، و باوەرییێ ب بەلگە و نیشانێت وی نەئینن، ئەرێ پا ئەو دێ باوەرییێ ب كیش ئاخڤتنێ ئینن؟
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَيۡلٞ لِّكُلِّ أَفَّاكٍ أَثِيمٖ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
يَسۡمَعُ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ تُتۡلَىٰ عَلَيۡهِ ثُمَّ يُصِرُّ مُسۡتَكۡبِرٗا كَأَن لَّمۡ يَسۡمَعۡهَاۖ فَبَشِّرۡهُ بِعَذَابٍ أَلِيمٖ
8. [ئەوێ] گولێ دبیت ئایەتێت خودێ (ئانكو قورئان) بۆ دئێنە خواندن، پاشی هەر ل سەر گاورییا خۆ دمینیت و خۆ ژ باوەری ئینانێ مەزنتر دبینیت، هەچكو نەبهیستین، ڤێجا ئەڤێ هۆسا مزگینییا ئیزایەكا دژوار بدەیێ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
مِّن وَرَآئِهِمۡ جَهَنَّمُۖ وَلَا يُغۡنِي عَنۡهُم مَّا كَسَبُواْ شَيۡـٔٗا وَلَا مَا ٱتَّخَذُواْ مِن دُونِ ٱللَّهِ أَوۡلِيَآءَۖ وَلَهُمۡ عَذَابٌ عَظِيمٌ
10. دۆژەهـ یا ل پێشییا وان، و نە ئەوا وان ب دەست خۆڤە ئینایی [ژ مال و مالداریێ] فایدەی وان دكەت، و نە ئەوێت وان شوینا خودێ بۆ خۆ كرینە سەمیان و پشتەڤان [ژ بوتان] فایدەی وان دكەن، و ئیزایەكا گران بۆ وان یا هەی.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
۞ ٱللَّهُ ٱلَّذِي سَخَّرَ لَكُمُ ٱلۡبَحۡرَ لِتَجۡرِيَ ٱلۡفُلۡكُ فِيهِ بِأَمۡرِهِۦ وَلِتَبۡتَغُواْ مِن فَضۡلِهِۦ وَلَعَلَّكُمۡ تَشۡكُرُونَ
12. خودێیە دەریا بۆ هەوە سەرنەرم كری، دا گەمی ب دەستویرییا وی تێدا بچن و بێن، و دا هوین ژ كەرەما وی بازرگانییێ تێدا بكەن، و دا هوین سوپاسییا وی بكەن.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَسَخَّرَ لَكُم مَّا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِ جَمِيعٗا مِّنۡهُۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّقَوۡمٖ يَتَفَكَّرُونَ
13. و هندی د ئەرد و ئەسماناندا هەی خودێ ژ نك خۆ بۆ خێرا هەوە یێت دایین، ب ڕاستی ئەڤە [چێكرنا ئەرد و ئەسمانان هۆسا] نیشان و بەلگەنە بۆ وان ئەوێت هزرا خۆ تێدا دكەن.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قُل لِّلَّذِينَ ءَامَنُواْ يَغۡفِرُواْ لِلَّذِينَ لَا يَرۡجُونَ أَيَّامَ ٱللَّهِ لِيَجۡزِيَ قَوۡمَۢا بِمَا كَانُواْ يَكۡسِبُونَ
14. بێژە وان ئەوێت باوەری ئینایین: بلا ل وان نەگرن ئەوێت نە ل هیڤییا وان ڕۆژێت خودێ ب سەرێ ملەتێت بۆری ئینایین، دا خودێ [ڕۆژا قیامەتێ] خەلاتێ وان [ئەوێت ل گاوران نەگرتین، و بێهنا خۆ ل سەر ئەزیەتا وان فرەهـ كرین] بدەتە وان، ژ بەر وان كار و كریارێت [باش ئەوێت] وان [د دنیایێدا] كرین.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَقَدۡ ءَاتَيۡنَا بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ ٱلۡكِتَٰبَ وَٱلۡحُكۡمَ وَٱلنُّبُوَّةَ وَرَزَقۡنَٰهُم مِّنَ ٱلطَّيِّبَٰتِ وَفَضَّلۡنَٰهُمۡ عَلَى ٱلۡعَٰلَمِينَ
16. ب سویند مە تەورات و حوكم [تێگەهشتن و شارەزایییا دادوەریێ] و پێغەمبەراتی دا ئسرائیلییان، و تشتێ پاقژ مە ب ڕزقێ وان كر، و مە ب سەر خەلكی [وی دەمی] ئێخستن.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَءَاتَيۡنَٰهُم بَيِّنَٰتٖ مِّنَ ٱلۡأَمۡرِۖ فَمَا ٱخۡتَلَفُوٓاْ إِلَّا مِنۢ بَعۡدِ مَا جَآءَهُمُ ٱلۡعِلۡمُ بَغۡيَۢا بَيۡنَهُمۡۚ إِنَّ رَبَّكَ يَقۡضِي بَيۡنَهُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ فِيمَا كَانُواْ فِيهِ يَخۡتَلِفُونَ
17. و مە نیشان و بەلگەیێت ڕۆن و ئاشكەرا د دەرهەقێ پێغەمبەراتییێ و دینیدا دانە وان، و هنگی جودایی و ژێكڤەبوون كەڤتە د ناڤبەرا واندا، پشتی زانین و نیشانێت ئاشكەرا ژ پێغەمبەرێت وان بۆ وان هاتین، ئەڤە ژی ژ بەر زكڕەشییا وان. ب ڕاستی خودایێ تە ڕۆژا قیامەتێ دێ حوكمی د ناڤبەرا واندا كەت، ل سەر وی تشتێ ئەو ل سەر نەبوویین ە ئێك و ژێك جودا.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِنَّهُمۡ لَن يُغۡنُواْ عَنكَ مِنَ ٱللَّهِ شَيۡـٔٗاۚ وَإِنَّ ٱلظَّٰلِمِينَ بَعۡضُهُمۡ أَوۡلِيَآءُ بَعۡضٖۖ وَٱللَّهُ وَلِيُّ ٱلۡمُتَّقِينَ
19. ب ڕاستی ئەو [نەزان] قەت چو ئیزایا خودێ ژ تە نادەنە پاش [ئەگەر تو ل دویڤ وان بچی]، و ب ڕاستی ستەمكار دۆست و پشتەڤانێت ئێك و دونە و خودێ هاریكار و سەمیانێ پارێزكارانە.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَمۡ حَسِبَ ٱلَّذِينَ ٱجۡتَرَحُواْ ٱلسَّيِّـَٔاتِ أَن نَّجۡعَلَهُمۡ كَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ سَوَآءٗ مَّحۡيَاهُمۡ وَمَمَاتُهُمۡۚ سَآءَ مَا يَحۡكُمُونَ
21. ئەرێ ئەوێت گونەهـ و خرابی كرین، هزر دكەن ئەم دێ وان و ئەوێت باوەری ئینایین و كار و كریارێت ڕاست و دورست كرین، وەكی ئێك لێ كەین، مرن و ژینا وان دێ وەكی ئێك بیت؟ چ پیسە حوكمە ئەو دكەن.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَفَرَءَيۡتَ مَنِ ٱتَّخَذَ إِلَٰهَهُۥ هَوَىٰهُ وَأَضَلَّهُ ٱللَّهُ عَلَىٰ عِلۡمٖ وَخَتَمَ عَلَىٰ سَمۡعِهِۦ وَقَلۡبِهِۦ وَجَعَلَ عَلَىٰ بَصَرِهِۦ غِشَٰوَةٗ فَمَن يَهۡدِيهِ مِنۢ بَعۡدِ ٱللَّهِۚ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ
23. ئەرێ تە ئەو دیت ئەوێ خۆشی و دلخوازییا خۆ كرییە پەرستی بۆ خۆ، و خودێ ژ بەر هندێ گومڕا و ڕێبەرزە كری، هەرچەندە هەقی ژی دزانی [بەلێ ڕێكا هەقییێ نەدگرت، ژ بەر هندێ هێژایی گومڕایی و بەرزەبوونێ بوو، نە هێژایی ڕاستەڕێكرنێ بوو]، و خودێ دل و گوهێت وی مۆركرن، و پەردە ئێخستنە بەر چاڤێت وی، ئەرێ [ئەگەر خودێ وی ڕاستەڕێ نەكەت] كی هەیە پشتی خودێ وی ڕاستەڕێ بكەت؟ ڤێجا ما هوین چامەیەكێ بۆ خۆ ناگرن.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَقَالُواْ مَا هِيَ إِلَّا حَيَاتُنَا ٱلدُّنۡيَا نَمُوتُ وَنَحۡيَا وَمَا يُهۡلِكُنَآ إِلَّا ٱلدَّهۡرُۚ وَمَا لَهُم بِذَٰلِكَ مِنۡ عِلۡمٍۖ إِنۡ هُمۡ إِلَّا يَظُنُّونَ
24. و [موشركان] گۆتن: ژ ژیانا مە یا دنیایێ پێڤەتر چو ژیانێت دی نینن، هندەك ژ مە دێ مرن و هندەك دێ بن [و چو قیامەت نینن، ژین و مرن ئەوە یا د دنیایێدا]، و چو مە نامرینیت ژ بۆرینا زەمانی پێڤەتر، و وان چو بەلگە و نیشان ب ڤێ چەندێ نینن، هەما ژ نك خۆ دبێژن.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَإِذَا تُتۡلَىٰ عَلَيۡهِمۡ ءَايَٰتُنَا بَيِّنَٰتٖ مَّا كَانَ حُجَّتَهُمۡ إِلَّآ أَن قَالُواْ ٱئۡتُواْ بِـَٔابَآئِنَآ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
25. و وەختێ ئایەتێت مە یێت ڕۆن و ئاشكەرا [ل سەر قیامەتێ و ڕابوونا پشتی مرنێ] بۆ وان دهاتنە خواندن، وان چو هەجەت و دەلیل نەبوون [هەقییێ پێ بدەنە پاش] ژ وێ چەندێ پێڤەتر كو بێژن: ئەگەر هوین ڕاست دبێژن باب و باپیرێت مە یێت مری بۆ مە ساخ بكەن، دا شادەیییێ بۆ هەوە بدەن.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قُلِ ٱللَّهُ يُحۡيِيكُمۡ ثُمَّ يُمِيتُكُمۡ ثُمَّ يَجۡمَعُكُمۡ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ لَا رَيۡبَ فِيهِ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يَعۡلَمُونَ
26. بێژە: خودێ هەوە ددەت، پاشی هەوە دمرینیت، پاشی هەوە هەمییان ڕۆژا قیامەتێ كو چو گۆمان تێدا نینە دێ كۆم كەت، بەلێ باراپتر ژ خەلكی ڤێ نوزانن.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَتَرَىٰ كُلَّ أُمَّةٖ جَاثِيَةٗۚ كُلُّ أُمَّةٖ تُدۡعَىٰٓ إِلَىٰ كِتَٰبِهَا ٱلۡيَوۡمَ تُجۡزَوۡنَ مَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ
28. و [وێ ڕۆژێ] دێ بینی هەر ملەتەك [ئانكو خەلكێ هەر دینەكی ژ ترسا حسابێ] یێت كەڤتینە سەر چۆكێت خۆ، و هەر ملەتەك بۆ وەرگرتنا كتێبا كار و كریارێت خۆ دێ ئێتە داخوازكرن، ئەڤرۆ هوین دێ ب وان كار و كریارێت هەوە كرین، ئێنە جزاكرن یان خەلاتكرن.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَأَمَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ فَيُدۡخِلُهُمۡ رَبُّهُمۡ فِي رَحۡمَتِهِۦۚ ذَٰلِكَ هُوَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡمُبِينُ
30. و هندی ئەون ئەوێت باوەری ئینایین و كار و كریارێت ڕاست و دورست كرین خودایێ وان دێ وان بەتە د ناڤ دلۆڤانییا خۆدا [ئانكو د بەحەشتێدا] نێ هەر ئەڤەیە سەرفەرازییا دیار و ئاشكرا.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَأَمَّا ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ أَفَلَمۡ تَكُنۡ ءَايَٰتِي تُتۡلَىٰ عَلَيۡكُمۡ فَٱسۡتَكۡبَرۡتُمۡ وَكُنتُمۡ قَوۡمٗا مُّجۡرِمِينَ
31. و هندی ئەون ئەوێت گاوربوویین [خودێ دێ بێژیتە وان:] ئەرێ ما ئایەتێت من [ب ڕێكا پێغەمبەران] بۆ هەوە نەدهاتنە خواندن؟ بەلێ هەوە خۆ مەزن كر [و هەوە باوەر ژێ نەكر، و هەوە پشتا خۆ دایێ]، و هوین ملەتەكێ گونەهكاربوون.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَإِذَا قِيلَ إِنَّ وَعۡدَ ٱللَّهِ حَقّٞ وَٱلسَّاعَةُ لَا رَيۡبَ فِيهَا قُلۡتُم مَّا نَدۡرِي مَا ٱلسَّاعَةُ إِن نَّظُنُّ إِلَّا ظَنّٗا وَمَا نَحۡنُ بِمُسۡتَيۡقِنِينَ
32. و هەر وەختێ هاتبایە گۆتن، پەیمانا خودێ [د ڕاستا ساخكرنا پشتی مرنێ و حسابێدا] ڕاستە، و ڕۆژا قیامەتێ هەر دێ ئێت و شك تێدا نینە، هەوە دگۆت: ئەم نوزانین قیامەت چییە؟ بەلێ ل دەڤ مە خیال و خولیانە، و ئەم ژێ د پشتڕاست نینین.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَقِيلَ ٱلۡيَوۡمَ نَنسَىٰكُمۡ كَمَا نَسِيتُمۡ لِقَآءَ يَوۡمِكُمۡ هَٰذَا وَمَأۡوَىٰكُمُ ٱلنَّارُ وَمَا لَكُم مِّن نَّٰصِرِينَ
34. و [وێ ڕۆژێ] دێ بێژنە وان: ئەڤرۆ ئەم دێ هەوە [برسی و تێنی] هێلینە د ئاگریدا، هەروەكی هەوە كار بۆ ڤێ ڕۆژێ نەكری و هێلایی، و دیتنا ڤێ ڕۆژێ ژ بیرا خۆ بری، و جهێ هەوە ئاگرە و چو هاریكار و پشتەڤان ژی هەوە نابن.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ذَٰلِكُم بِأَنَّكُمُ ٱتَّخَذۡتُمۡ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ هُزُوٗا وَغَرَّتۡكُمُ ٱلۡحَيَوٰةُ ٱلدُّنۡيَاۚ فَٱلۡيَوۡمَ لَا يُخۡرَجُونَ مِنۡهَا وَلَا هُمۡ يُسۡتَعۡتَبُونَ
35. ئەڤە جزایێ وێیە، هەوە ئایەتێت خودێ كربوونە پێتڕانك، و ژیانا دنیایێ هوین سەردابرن و خاپاندن، و ئەڤرۆ نە ئەو ژێ دەردكەڤن و نە دەستویری بۆ وان دئێتەدان عوزرێ بخوازن، و ژ وان نائێتە خواستن ژی ئەو خرابییا خۆ بهێلن، و ژ نوی خودایێ خۆ ب گۆتنەكێ یان ب كریارەكێ ڕازی بكەن [چونكی ڕۆژا قیامەتێ نە ڕۆژا كارییە، بەلێ ڕۆژا جزاكرن و خەلاتكرنێیە].
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَلِلَّهِ ٱلۡحَمۡدُ رَبِّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَرَبِّ ٱلۡأَرۡضِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَهُ ٱلۡكِبۡرِيَآءُ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۖ وَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وه‌رگێڕانی ماناكان سوره‌تی: سورەتی الجاثیة
وه‌رگێڕانی ماناكانی قورئانی پیرۆز - وەرگێڕاوی کوردی کرمانجی - پێڕستی وه‌رگێڕاوه‌كان
وەرگێڕاوی ماناکانی قورئانی پیرۆز بۆ زمانی کوردی - کرمانجی، وەرگێڕان: ئیسماعیل سگێری.