وه‌رگێڕانی ماناكان ئایه‌تی 17 سوره‌تی سورەتی الرعد - الترجمة القيرغيزية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - فرەفەرهەنگی قورئانی پیرۆز

ئایه‌تی: 17

أَنزَلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءٗ فَسَالَتۡ أَوۡدِيَةُۢ بِقَدَرِهَا فَٱحۡتَمَلَ ٱلسَّيۡلُ زَبَدٗا رَّابِيٗاۖ وَمِمَّا يُوقِدُونَ عَلَيۡهِ فِي ٱلنَّارِ ٱبۡتِغَآءَ حِلۡيَةٍ أَوۡ مَتَٰعٖ زَبَدٞ مِّثۡلُهُۥۚ كَذَٰلِكَ يَضۡرِبُ ٱللَّهُ ٱلۡحَقَّ وَٱلۡبَٰطِلَۚ فَأَمَّا ٱلزَّبَدُ فَيَذۡهَبُ جُفَآءٗۖ وَأَمَّا مَا يَنفَعُ ٱلنَّاسَ فَيَمۡكُثُ فِي ٱلۡأَرۡضِۚ كَذَٰلِكَ يَضۡرِبُ ٱللَّهُ ٱلۡأَمۡثَالَ

Аллах, жалгандын жок болуусуна жана акыйкаттын сакталып калуусуна асмандан түшкөн жамгырдын суусун мисал кылды. Ал өлчөмүнө жараша аз же көп болуп өзөндөрдө агат. Анан ал сел таштанды, көбүктөрдү суунун үстүнө чыгарат. Ошондой эле Аллах ал экөөнө, кымбат баалуу металдарды отко эритип, анын ширенди-датын ажыратып, жасана турган жасалгаларды жасаганды мисал кылат. Аллах ушундай мисалдарды акыйкат менен жалганга мисал катары келтирет. Жалган – суунун үстүнө чыгып калган таштанды жана көбүктөргө жана металды эриткенде чыккан ширенди-даттарга окшош. Ал эми акыйкат – ичиле турган таза суу сыяктуу. Анын натыйжасында мөмөлөр, өсүмдүктөр, чөптөр өсөт. Жана жасалгандан кийинки (таза) темир сыяктуу. Аны адамдар пайдаланат. Аллах акыйкат жалгандан айырмаланып туруусу үчүн адамдарга ушул эки мисалды келтирген сыяктуу башка мисалдарды да келтирет.

سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:

• بيان ضلال المشركين في دعوتهم واستغاثتهم بغير الله تعالى، وتشبيه حالهم بحال من يريد الشرب فيبسط يده للماء بلا تناول له، وليس بشارب مع هذه الحالة؛ لكونه لم يتخذ وسيلة صحيحة لذلك.

Мушриктердин Аллах тааладан башка нерседен коргоо сурап жана башка нерсеге дуба кылып адашкандарын баяндоо. Алардын абалын суу ичем деп колун сууга сунуп бирок суу суза албаган адамдын абалына окшош. Ал адам бул абалда суу иче албайт. Анткени ал нерсеге туура себепти колдонгон жок.

• أن من وسائل الإيضاح في القرآن: ضرب الأمثال وهي تقرب المعقول من المحسوس، وتعطي صورة ذهنية تعين على فهم المراد.

Курандагы түшүндүрүү жолдордун бири – мисалдарды келтирүү. Ал акылга сыя турган нерсени көрүнүктүү нерсе менен мисал кылуу. Анткени ал зээнде бир элести пайда кылып, максат кылынган нерсени түшүнүүгө жардам берет.

• إثبات سجود جميع الكائنات لله تعالى طوعًا، أو كرهًا بما تمليه الفطرة من الخضوع له سبحانه.

Жаратылган нерселердин бардыгы Аллах таалага моюн сунган абалда же аруу Аллахка моюн сунуу алардын таза табиятында болгондуктан, алар мажбур түрүндө сажда кылышат.