وه‌رگێڕانی ماناكان سوره‌تی سورەتی الفجر - الترجمة القيرغيزية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - فرەفەرهەنگی قورئانی پیرۆز

Фажр

لە مەبەستەکانی سورەتەکە:

بيان عاقبة الطغاة، والحكمة من الابتلاء، والتذكير بالآخرة.

Каапырлардын акыбети, сыноолордун жана акыретти эскертүүнүн сырлары баяндалган.

---

ئایه‌تی: 1

وَٱلۡفَجۡرِ

Аллах таң менен ант берди.

ئایه‌تی: 2

وَلَيَالٍ عَشۡرٖ

Зуль-хижжа айынын баштапкы он күнү менен ант берди.

ئایه‌تی: 3

وَٱلشَّفۡعِ وَٱلۡوَتۡرِ

Так жана жуп заттар менен ант берди.

ئایه‌تی: 4

وَٱلَّيۡلِ إِذَا يَسۡرِ

Ошондой эле кирген, уланган жана бүткөн түн менен ант берди. Жана бул анттардын максаты – силер иш-аракеттериңдин жазасын же сыйлыгын сөзсүз аласыңар.

ئایه‌تی: 5

هَلۡ فِي ذَٰلِكَ قَسَمٞ لِّذِي حِجۡرٍ

Бул айтылгандардын ичинде акылы бар адамды ынандыруучу ант бар бекен?

ئایه‌تی: 6

أَلَمۡ تَرَ كَيۡفَ فَعَلَ رَبُّكَ بِعَادٍ

Оо, пайгамбар! Раббиң Худдун коому Аад Анын элчисин жалганга чыгарышканда аларды кандай кылганын көргөн жоксуңбу?

ئایه‌تی: 7

إِرَمَ ذَاتِ ٱلۡعِمَادِ

Чоң атасы Ирамга таандык болгон күч-кубаттуу Аад уруусу.

ئایه‌تی: 8

ٱلَّتِي لَمۡ يُخۡلَقۡ مِثۡلُهَا فِي ٱلۡبِلَٰدِ

Аларга окшогондорду Аллах эч бир шаарда жараткан эмес.

ئایه‌تی: 9

وَثَمُودَ ٱلَّذِينَ جَابُواْ ٱلصَّخۡرَ بِٱلۡوَادِ

Раббиң аска-зоолуу тоолорду оюп, алардан үйлөрдү жасаган Салихтин коому Самудду кандай кылганын көргөн жоксуңбу?

ئایه‌تی: 10

وَفِرۡعَوۡنَ ذِي ٱلۡأَوۡتَادِ

Раббиң адамдар азапталуучу казыктарга ээлик кылган Фараонду кандай кылганын көргөн жоксуңбу?

ئایه‌تی: 11

ٱلَّذِينَ طَغَوۡاْ فِي ٱلۡبِلَٰدِ

Булардын баарысы зулумдукта жана конкордукта чектен чыгып кетишти. Баарысы өз жеринде чектен чыгышты.

ئایه‌تی: 12

فَأَكۡثَرُواْ فِيهَا ٱلۡفَسَادَ

Жана алар ал жакта каапырлыкты жана күнөөлөрдү жайылтуу менен бузукулукту көбөйтүштү.

ئایه‌تی: 13

فَصَبَّ عَلَيۡهِمۡ رَبُّكَ سَوۡطَ عَذَابٍ

Ошондо Аллах аларга катаал азабын тарттырды жана жер бетинен тыптыйпыл жок кылды.

ئایه‌تی: 14

إِنَّ رَبَّكَ لَبِٱلۡمِرۡصَادِ

Оо, пайгамбар! Чындыгында Раббиң адамдардын жакшылык кылгандарын бейиш менен сыйлап, жамандык кылгандарын тозок менен жазалаш үчүн алардын иш-аракеттерин байкап, аларга көз салып турат.

ئایه‌تی: 15

فَأَمَّا ٱلۡإِنسَٰنُ إِذَا مَا ٱبۡتَلَىٰهُ رَبُّهُۥ فَأَكۡرَمَهُۥ وَنَعَّمَهُۥ فَيَقُولُ رَبِّيٓ أَكۡرَمَنِ

Инсан табиятынан ушундай, эгерде Раббиси аны сынап, сый-урматка бөлөсө жана байлык, бала-чака, кадыр-барк берсе, анда ал бул нерселер Аллахтын алдындагы кадырлуулугунан деп ойлоп: «Мен Раббимдин сый-урматына татыктуу болгонум үчүн Ал мени урматтады» – деп айтат.

ئایه‌تی: 16

وَأَمَّآ إِذَا مَا ٱبۡتَلَىٰهُ فَقَدَرَ عَلَيۡهِ رِزۡقَهُۥ فَيَقُولُ رَبِّيٓ أَهَٰنَنِ

Ал эми аны сынап, ырыскысын тар кылып койсо, муну Раббисинин алдында төмөн абалда болгондугу үчүн деп ойлоп: «Раббим мени кордоду» – деп айтат.

ئایه‌تی: 17

كَلَّاۖ بَل لَّا تُكۡرِمُونَ ٱلۡيَتِيمَ

Жок, абал бул инсан ойлогондой, жакшылыктар Аллахтын пендесине ыраазы болгондугунун далили, ал эми жамандыктар пенденин Раббисинин алдында төмөн экендигинин далили эмес. Бирок аныгында силер Аллахтын берген ырыскысынан жетимди сыйлабайсыңар.

ئایه‌تی: 18

وَلَا تَحَٰٓضُّونَ عَلَىٰ طَعَامِ ٱلۡمِسۡكِينِ

Жегенге эч нерсе таппаган кедей-кембагалдарды тойгузууга бири-бириңерди үндөбөйсүңөр.

ئایه‌تی: 19

وَتَأۡكُلُونَ ٱلتُّرَاثَ أَكۡلٗا لَّمّٗا

Жана адал жагына карабастан, алсыз аялдардын жана жетимдердин акысын сугалактык менен жейсиңер.

ئایه‌تی: 20

وَتُحِبُّونَ ٱلۡمَالَ حُبّٗا جَمّٗا

Мал-мүлктү өтө жакшы көргөнүңөр үчүн аны ач көздүктөн Аллах жолуна сарптоодон сараңдык кыласыңар.

ئایه‌تی: 21

كَلَّآۖ إِذَا دُكَّتِ ٱلۡأَرۡضُ دَكّٗا دَكّٗا

Силер мындай кылбагыла! Эстегиле, жер катуу силкинип титирегенде.

ئایه‌تی: 22

وَجَآءَ رَبُّكَ وَٱلۡمَلَكُ صَفّٗا صَفّٗا

Оо, пайгамбар! Раббиң пенделеринин ортосун ажыратуу үчүн келгенде жана периштелер дагы сап-сап болуп тизилип келгенде.

سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:

• فضل عشر ذي الحجة على أيام السنة.

Жылдын башка күндөрүнө караганда зуль-хижжа айынын он күнүнүн артыкчылыгы.

• ثبوت المجيء لله تعالى يوم القيامة وفق ما يليق به؛ من غير تشبيه ولا تمثيل ولا تعطيل.

Аллах тааланын кыямат күнү келүүсүн эч нерсеге окшоштурбастан, мисал келтирбестен жана жокко чыгарбастан Өзүнө ылайыктуу деңгээлде тастыктоо.

• المؤمن إذا ابتلي صبر وإن أعطي شكر.

Ыймандуу адам сыноого кабылса сабыр кылат, жакшылык берилсе шүгүр кылат.

ئایه‌تی: 23

وَجِاْيٓءَ يَوۡمَئِذِۭ بِجَهَنَّمَۚ يَوۡمَئِذٖ يَتَذَكَّرُ ٱلۡإِنسَٰنُ وَأَنَّىٰ لَهُ ٱلذِّكۡرَىٰ

Ал күнү тозок алып келинет. Анын жетимиш миң чылбыры болот. Ар бир чылбырды жетимиш миң периште сүйрөйт. Ошол күнү инсан Аллахка карата кылган кайдыгерлигин эстейт, бирок ал күндө эстөө ага эч пайда келтирбейт. Анткени ал күн иш-аракет кыла турган күн эмес, сыйлык же жаза ала турган күн.

ئایه‌تی: 24

يَقُولُ يَٰلَيۡتَنِي قَدَّمۡتُ لِحَيَاتِي

Ал терең өкүнүчтөн мындай дейт: «Аттиң-ай! Чыныгы жашоо болгон акырет жашоомо алдын ала жакшылык иштерди кылсам болмок».

ئایه‌تی: 25

فَيَوۡمَئِذٖ لَّا يُعَذِّبُ عَذَابَهُۥٓ أَحَدٞ

Ал күнү Аллахтын азабындай эч ким азаптай албайт. Анткени Аллахтын азабы өтө катаал жана түбөлүктүү.

ئایه‌تی: 26

وَلَا يُوثِقُ وَثَاقَهُۥٓ أَحَدٞ

Ал каапырларды чынжырлар менен байлагандай эч ким байлай албайт.

ئایه‌تی: 27

يَٰٓأَيَّتُهَا ٱلنَّفۡسُ ٱلۡمُطۡمَئِنَّةُ

Ал эми ыймандуу жанга өлүм келген кезде жана кыяматта мындай деп айтылат: «Оо, ыймандан жана жакшылык иштерден тынчтык тапкан жан!

ئایه‌تی: 28

ٱرۡجِعِيٓ إِلَىٰ رَبِّكِ رَاضِيَةٗ مَّرۡضِيَّةٗ

Сен алган улуу сыйлык үчүн Раббиңе ыраазы болуп жана кылган жакшылык иштериң үчүн Анын алдында ыраазылыкка жеткен абалда кайткын.

ئایه‌تی: 29

فَٱدۡخُلِي فِي عِبَٰدِي

Менин такыба пенделеримдин катарына кошулгун!

ئایه‌تی: 30

وَٱدۡخُلِي جَنَّتِي

Жана алар менен бирге Мен алар үчүн даярдап койгон бейишиме киргин!».

سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:

• عتق الرقاب، وإطعام المحتاجين في وقت الشدة، والإيمان بالله، والتواصي بالصبر والرحمة: من أسباب دخول الجنة.

Кулду азат кылуу, кыйынчылыкта муктаждарга тамак-аш берүү, Аллахка ыйман келтирүү, бири-бирине сабырдуулукту жана ырайымдуулукту осуят кылуу — бейишке кирүүнүн себептеринен.

• من دلائل النبوة إخباره أن مكة ستكون حلالًا له ساعة من نهار.

Пайгамбарчылыктын белгилеринин бири — күндүзгү бир убакытта ал үчүн Меккеге бастырып кирүү уруксат болору тууралуу кабар берүүсү.

• لما ضيق الله طرق الرق وسع طرق العتق، فجعل الإعتاق من القربات والكفارات.

Качан Аллах кулчулуктун жолдорун тарытканда, азат кылуунун жолдорун кеңейтти жана кулчулуктан куткарууну Аллахка жакындаткан жана күнөөлөрдүн кечирилишине себеп болгон иштерден кылды.