وه‌رگێڕانی ماناكانی قورئانی پیرۆز - وەرگێڕاوی پەشتۆیی بۆ پوختەی تەفسیری قورئانی پیرۆز * - پێڕستی وه‌رگێڕاوه‌كان
وَاَنْذِرْهُمْ یَوْمَ الْحَسْرَةِ اِذْ قُضِیَ الْاَمْرُ ۘ— وَهُمْ فِیْ غَفْلَةٍ وَّهُمْ لَا یُؤْمِنُوْنَ ۟
او ویره ورکړه -ای پیغمبره- دې خلکو ته د ورځ د افسوسونو نه کله چې پښیمانه به شي ګناهګار په خپله ګناه باندې، او نیکي کوونکی په نه ډیروالي د نیکیو باندې، په هغه وخت کې چې د بندګانو عملنامې به خورې کړی شي، او د هغوی د حساب کتاب به ختم شي، او هر څوک به د خپل عمل د انجام سره مخامخ شي، او حال دا دی چې دوی په خپله دنیوي ژوند باندې دوکه شوي دي، د اخرت نه غافله دي، او دوی د قیامت په ورځ ایمان نه لري.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
اِنَّا نَحْنُ نَرِثُ الْاَرْضَ وَمَنْ عَلَیْهَا وَاِلَیْنَا یُرْجَعُوْنَ ۟۠
یقینا مونږ باقي پاتي کیدونکي یو وروسته د ختمیدلو د ټولو مخلوقاتو، مونږ وارثان کیږو د ځمکې، او د ټولو هغو مخلوقاتو او شیانو چې په دې ځمکه باندې دي د هغوی د ختمېدلو د وجې او زمونږ د باقي کیدلو د وجې وروسته د هغوی نه او زمونږ د مالک کیدلو د وجې نه هغوی لره، او زمونږ د واک د وجې نه په دوی کې څرنګه چې مونږ وغواړو، او خاص یواځې مونږ ته به دوی راوګرځول شي د قیامت په ورځ د حساب او بدلو ورکولو لپاره.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَاذْكُرْ فِی الْكِتٰبِ اِبْرٰهِیْمَ ؕ۬— اِنَّهٗ كَانَ صِدِّیْقًا نَّبِیًّا ۟
او یاد کړه -ای پیغمبره- په قرآن کریم کې -کوم چې په تا باندې نازل شوی- قصه د ابراهیم -علیه السلام-، یقینا دا ډیر ریښتیا ویونکی و او تصدیق کوونکی د الله تعالی په ایتونو باندې، او پیغمبر و د الله تعالی له طرفه.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
اِذْ قَالَ لِاَبِیْهِ یٰۤاَبَتِ لِمَ تَعْبُدُ مَا لَا یَسْمَعُ وَلَا یُبْصِرُ وَلَا یُغْنِیْ عَنْكَ شَیْـًٔا ۟
کله چې ئې خپل پلار آزر ته وویل: ای زما پلار جانه؛ ته ولې د الله تعالی نه پرته د داسې یو بوت بندګي کوې چې ستا اواز نشي اوریدلی کله چې ورته اواز کوې او ستا بندګي نشې لیدلی کله چې یې ته بندګي کوې، او نه ستا نه ضرر بچ کولی شي، او نه درته څه خیر در رسولی شي؟!.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
یٰۤاَبَتِ لَا تَعْبُدِ الشَّیْطٰنَ ؕ— اِنَّ الشَّیْطٰنَ كَانَ لِلرَّحْمٰنِ عَصِیًّا ۟
ای زما پلار جانه! بندګي مه کوه د شیطان په تابعدارۍ کولو سره د هغه، یقینا شیطان چې دی د رحمان ذات ډیر نافرمانه دی، کله چې امر یې ورته وکړو په سجدې کولو سره ادم -علیه السلام- ته خو مګر هغه سجده ونه کړه.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قَالَ اَرَاغِبٌ اَنْتَ عَنْ اٰلِهَتِیْ یٰۤاِبْرٰهِیْمُ ۚ— لَىِٕنْ لَّمْ تَنْتَهِ لَاَرْجُمَنَّكَ وَاهْجُرْنِیْ مَلِیًّا ۟
آزر خپل زوی ابراهیم -علیه السلام- ته وویل: آیا ته مخ اړوونکی یې زما د هغو بوتانو نه چې زه ئې بندګي کوم ای ابراهیمه؟! که ته چیرته زما د بوتانو د بد ویلو نه لاس وانخلي نو زه به تا په تیږو وولم، او ته جدا شه زما نه ډیره موده نو زما سره خبرې مه کوه، او زما سره یو ځای کیږه هم مه.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قَالَ سَلٰمٌ عَلَیْكَ ۚ— سَاَسْتَغْفِرُ لَكَ رَبِّیْ ؕ— اِنَّهٗ كَانَ بِیْ حَفِیًّا ۟
ابراهیم -علیه السلام- خپل پلار ته وویل: سلام دې وي په تا باندې زما له طرفه، نه به دررسیږي تا ته زما له طرفه څه ضرر، زر دی چې زه به تا لره د خپل رب نه بخنه او هدایت غواړم، یقینا دغه الله تعالی پاک دی د هر قسم عیب نه په ما باندې ډیر مهربان دی.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَاَعْتَزِلُكُمْ وَمَا تَدْعُوْنَ مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ وَاَدْعُوْا رَبِّیْ ۖؗ— عَسٰۤی اَلَّاۤ اَكُوْنَ بِدُعَآءِ رَبِّیْ شَقِیًّا ۟
او زه ډډه کوم ستاسې نه او ډډه کوم ستاسې د معبودانو نه هغه چې تاسې یې بندګي کوئ پرته له الله تعالی نه، او زه رابلم خپل رب لره یوازې چې هیڅ شی ورسره نه شریکوم، امید دی چې ما نه به څه منعه نه کړي کله یې چې زه راوبلم، نو زه به د هغه په رابللو باندې بد بخته شم.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَلَمَّا اعْتَزَلَهُمْ وَمَا یَعْبُدُوْنَ مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ ۙ— وَهَبْنَا لَهٗۤ اِسْحٰقَ وَیَعْقُوْبَ ؕ— وَكُلًّا جَعَلْنَا نَبِیًّا ۟
نو هر کله چې ابراهیم -علیه السلام- هغوی او د هغوی هغه معبودان پریښودل چې هغوی یې د الله تعالی نه پرته بندګي کوله، مونږ هغه ته د هغه د کورنۍ بدل ورکړو نو مونږ ورته اسحاق ځوی وروبخښه، او یعقوب لمسی مو وروبخښه، او هر یو د دې دواړو نه مونږ پیغمبر وګرځاوه.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:
• لما كان اعتزال إبراهيم لقومه مشتركًا فيه مع سارة، ناسب أن يذكر هبتهما المشتركة وحفيدهما، ثم جاء ذكر إسماعيل مستقلًّا مع أن الله وهبه إياه قبل إسحاق.
هر کله چې ابراهیم علیه السلام د ساره سره یو ځای له خپل قوم څخه جلا کېده ، نو مناسب وه چې د دې دواړو (ګډه) تحفه او مشترکه (ګډ) لمسی یاد کړل شي، بیا د اسماعیل یادونه یواځې وشوه سره لدې نه چې الله تعالی ورته دا د اسحاق نه مخکې وربښلی و.
• التأدب واللطف والرفق في محاورة الوالدين واختيار أفضل الأسماء في مناداتهما.
ادب او نرمي کول د مور او پلار سره په خبرو کې او اختیار د غوره نومونو هغوی دواړو ته د اواز کولو په وخت کې.
وه‌رگێڕانی ماناكانی قورئانی پیرۆز - وەرگێڕاوی پەشتۆیی بۆ پوختەی تەفسیری قورئانی پیرۆز - پێڕستی وه‌رگێڕاوه‌كان
بڵاوكراوەتەوە لە لایەن ناوەندی تەفسیر بۆ خوێندنە قورئانیەکان.