وه‌رگێڕانی ماناكانی قورئانی پیرۆز - وەرگێڕاوی تلوغی - عبدالرحيم محمد * - پێڕستی وه‌رگێڕاوه‌كان
సూరహ్ అ-నజ్మ్
وَالنَّجْمِ اِذَا هَوٰی ۟ۙ
[1] 'లేక రాలిపోయే నక్షత్రం ... ' అని కొందరు వ్యాఖ్యాతల అభిప్రాయం.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
مَا ضَلَّ صَاحِبُكُمْ وَمَا غَوٰی ۟ۚ
[1] చూడండి, 7:184. మా'గవా: తప్పు దారిలోనూ లేడు, పెడదారి పట్టలేదు.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَمَا یَنْطِقُ عَنِ الْهَوٰی ۟ؕۚ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
اِنْ هُوَ اِلَّا وَحْیٌ یُّوْحٰی ۟ۙ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
عَلَّمَهٗ شَدِیْدُ الْقُوٰی ۟ۙ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ذُوْ مِرَّةٍ ؕ— فَاسْتَوٰی ۟ۙ
[1] శారీరక శక్తి గలవాడు.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَهُوَ بِالْاُفُقِ الْاَعْلٰی ۟ؕ
[1] చూడండి, 81:23. 'స'హీ'హ్ 'హదీస్'ల ప్రకారం దైవప్రవక్త ('స'అస), రెండుసార్లు దైవదూత జిబ్రీల్ ('అ.స.) ను అతని నిజరూపంలో చూశారు. మొదటిసారి ఫ'త్ రతుల్ వ'హీ తరువాత. చూడండి, సూరహ్ అల్ ముద్దస్సి'ర్ (74) మరియు రెండవ సారి మే'రాజ్ రాత్రిలో ఏడవ ఆకాశపు చివరి హద్దులలోనున్న రేగుచెట్టు (సిద్ రతుల్ - మున్ తహా) దగ్గర. ఎవరు కూడా ఆ హద్దును దాటిపోలేరు. చూడండి, 53:13-18 ఆయత్ లు.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ثُمَّ دَنَا فَتَدَلّٰی ۟ۙ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَكَانَ قَابَ قَوْسَیْنِ اَوْ اَدْنٰی ۟ۚ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَاَوْحٰۤی اِلٰی عَبْدِهٖ مَاۤ اَوْحٰی ۟ؕ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
مَا كَذَبَ الْفُؤَادُ مَا رَاٰی ۟
تەفسیرە عەرەبیەکان:
اَفَتُمٰرُوْنَهٗ عَلٰی مَا یَرٰی ۟
تەفسیرە عەرەبیەکان:
عِنْدَ سِدْرَةِ الْمُنْتَهٰی ۟
[1] అంటే మే'రాజ్ రాత్రిలో ఏడవ ఆకాశపు చివరి హద్దులోనున్న రేగుచెట్టు (సిద్ రతుల్ - మున్ తహ్) దగ్గర దైవప్రవక్త ('స'అస) జిబ్రీల్ ('అ.స.) ను అతని నిజరూపంలో రెండవసారి చూశారు. ఏ దైవదూత కూడా ఆ 'సిద్ రతుల్ - మున్ తహా కంటే ముందుకు పోలేడు. దైవదూత ('అలైహిమ్.స.) లక అల్లాహ్ (సు.తా.) ఆజ్ఞలు లభించేది అక్కడే.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
عِنْدَهَا جَنَّةُ الْمَاْوٰی ۟ؕ
[1] దీనిని జన్నతుల్-మఅ'వా అనటానికి కారణం ఇది ఒకప్పటి ఆదమ్ ('అ.స.) యొక్క నివాస స్థలం. ఆత్మలన్నీ అక్కడికే పోయి చేరుతాయని కొందరంటారు. (ఫ'త్హ్ అల్-ఖదీర్.)
تەفسیرە عەرەبیەکان:
اِذْ یَغْشَی السِّدْرَةَ مَا یَغْشٰی ۟ۙ
[1] మే'రాజ్ రాత్రిలో దైవప్రవక్త ('స'అస) అక్కడికి చేరుకున్నప్పుడు బంగారు పక్షులు దాని చుట్టూ తిరుగుతూ ఉంటాయి. దైవదూతల నీడలు దానిపై పడుతూ ఉంటాయి. అల్లాహ్ (సు.తా.) యొక్క జ్యోతి అక్కడ ఉంటుంది. (ఇబ్నె-కసీ'ర్ మరియు ఇతరులు). అక్కడ దైవప్రవక్త ('స'అస)కు మూడు విషయాలు ప్రసాదించబడ్డాయి. 1) ఐదు పూటల నమా'జ్ లు, 2) సూరహ్ బఖరహ్ చివరి ఆయతులు మరియు 3) షిర్క్ కు దూరంగా ఉంటే ముస్లింలను క్షమిస్తాననే వాగ్దానం. ('స'హీ'హ్ ముస్లిం).
تەفسیرە عەرەبیەکان:
مَا زَاغَ الْبَصَرُ وَمَا طَغٰی ۟
تەفسیرە عەرەبیەکان:
لَقَدْ رَاٰی مِنْ اٰیٰتِ رَبِّهِ الْكُبْرٰی ۟
[1] ఆ సూచనలు, జిబ్రీల్ ('అ.స.) ను నిజరూపంలో చూసింది, సిద్రతుల్-మున్ తహాను చూసింది. మరియు ఇతర విషయాలసు చూసింది. అవి 'హదీస్'లలో పేర్కొనబడ్డాయి. వివరాలకు చూడండి, 17:1 మరియు 7:187-188.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
اَفَرَءَیْتُمُ اللّٰتَ وَالْعُزّٰی ۟ۙ
[1] ర'అయ్ తుమ్: అంటే అసలు అర్థం: 'చూశారా?' అని. కాని ఇక్కడ దాని అర్థం 'ఆలోచించారా?' లేక 'గమనించారా?' ఖుర్ఆన్ లో ఈ పదం ఈ అర్థంలో చాలా సార్లు ఉపయోగించబడింది. ఇతర అర్థాలు యోచించు, అనుకొను, భావించు, తలచు, అభిప్రాయపడు, మొదలైనవి.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَمَنٰوةَ الثَّالِثَةَ الْاُخْرٰی ۟
[1] చూఅంటే వారి శక్తి ఏమిటి? అవి మీకేమైనా మేలు గానీ, కీడు గానీ చేయగలవా? ఏమైనా సృష్టించగలవా? అవి తమకు తామే సహాయం చేసుకోలేవు మరి మీకెలా సహాయం చేయగలవు. ఇక్కడ ఆ కాలపు కేవలం మూడు విగ్రహాల పేర్లే పేర్కొనబడ్డాయి.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
اَلَكُمُ الذَّكَرُ وَلَهُ الْاُ ۟
[1] ఆడపిల్లలంటే ఆ కాలపు 'అరబ్బులతో ఉన్న అసహ్యానికి చూడండి, 16:57-59, 62.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
تِلْكَ اِذًا قِسْمَةٌ ضِیْزٰی ۟
تەفسیرە عەرەبیەکان:
اِنْ هِیَ اِلَّاۤ اَسْمَآءٌ سَمَّیْتُمُوْهَاۤ اَنْتُمْ وَاٰبَآؤُكُمْ مَّاۤ اَنْزَلَ اللّٰهُ بِهَا مِنْ سُلْطٰنٍ ؕ— اِنْ یَّتَّبِعُوْنَ اِلَّا الظَّنَّ وَمَا تَهْوَی الْاَنْفُسُ ۚ— وَلَقَدْ جَآءَهُمْ مِّنْ رَّبِّهِمُ الْهُدٰی ۟ؕ
ఇవన్నీ మీరు మరియు మీ తండ్రి తాతలు పెట్టిన పేర్లు మాత్రమే, అల్లాహ్ వీటిని గురించి ఎట్టి ప్రమాణం అవతరింప జేయలేదు. వారు, కేవలం తమ ఊహాగానాలను మరియు తమ ఆత్మలు కోరే మనోవాంఛలను మాత్రమే అనుసరిస్తున్నారు.[1] వాస్తవానికి వారి ప్రభువు తరపు నుండి వారి వద్దకు మార్గదర్శకత్వం కూడా వచ్చి ఉన్నది!
[1] చూడండి, 12:40.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
اَمْ لِلْاِنْسَانِ مَا تَمَنّٰی ۟ؗۖ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَلِلّٰهِ الْاٰخِرَةُ وَالْاُوْلٰی ۟۠
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَكَمْ مِّنْ مَّلَكٍ فِی السَّمٰوٰتِ لَا تُغْنِیْ شَفَاعَتُهُمْ شَیْـًٔا اِلَّا مِنْ بَعْدِ اَنْ یَّاْذَنَ اللّٰهُ لِمَنْ یَّشَآءُ وَیَرْضٰی ۟
మరియు ఆకాశాలలో ఎందరో దేవదూతలు ఉన్నారు. కాని వారి సిఫారసు ఏ మాత్రం పనికిరాదు; అల్లాహ్ ఎవరి పట్లనైతే ప్రసన్నుడై, తన ఇష్టంతో వారికి అనుమతిస్తేనే తప్ప![1]
[1] మనోవాంఛలు అంటే, ఆ దేవతలు తమ కొరకు అల్లాహ్ (సు.తా.) దగ్గర సిఫారసు చేస్తారని భావించటం.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
اِنَّ الَّذِیْنَ لَا یُؤْمِنُوْنَ بِالْاٰخِرَةِ لَیُسَمُّوْنَ الْمَلٰٓىِٕكَةَ تَسْمِیَةَ الْاُ ۟
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلِلّٰهِ مَا فِی السَّمٰوٰتِ وَمَا فِی الْاَرْضِ ۙ— لِیَجْزِیَ الَّذِیْنَ اَسَآءُوْا بِمَا عَمِلُوْا وَیَجْزِیَ الَّذِیْنَ اَحْسَنُوْا بِالْحُسْنٰی ۟ۚ
మరియు ఆకాశాలలో నున్నది మరియు భూమిలో నున్నది, అంతా అల్లాహ్ కే చెందుతుంది. దుష్టులకు వారి కర్మలకు తగిన ప్రతిఫలం ఇవ్వటానికి మరియు సత్కార్యాలు చేసిన వారికి మంచి ప్రతిఫలం ఇవ్వటానికి.[1]
[1] సత్కార్యాలకు ఎన్నో రెట్లు ప్రతిఫలమివ్వబడుతుంది. కాని పాపాలకు మాత్రం సమాన శిక్షయే విధించబడుతుంది. చూడండి, 6:160.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
اَلَّذِیْنَ یَجْتَنِبُوْنَ كَبٰٓىِٕرَ الْاِثْمِ وَالْفَوَاحِشَ اِلَّا اللَّمَمَ ؕ— اِنَّ رَبَّكَ وَاسِعُ الْمَغْفِرَةِ ؕ— هُوَ اَعْلَمُ بِكُمْ اِذْ اَنْشَاَكُمْ مِّنَ الْاَرْضِ وَاِذْ اَنْتُمْ اَجِنَّةٌ فِیْ بُطُوْنِ اُمَّهٰتِكُمْ ۚ— فَلَا تُزَكُّوْۤا اَنْفُسَكُمْ ؕ— هُوَ اَعْلَمُ بِمَنِ اتَّقٰی ۟۠
ఎవరైతే చిన్న చిన్న తప్పులు తప్ప, పెద్ద పాపాల నుండి[1] మరియు అసహ్యకరమైన పనుల నుండి దూరంగా ఉంటారో వారి కొరకు, నిశ్చయంగా, నీ ప్రభువు క్షమాపణ పరిధి చాలా విశాలమైనది. మిమ్మల్ని మట్టి నుండి సృష్టించినప్పటి నుండి మరియు మీ తల్లుల గర్భాలలో పిండాలుగా[2] ఉన్నప్పటి నుండి కూడా, ఆయనకు మీ గురించి బాగా తెలుసు. కావున మీరు మీ పవిత్రతను గురించి (గొప్పలు) చెప్పుకోకండి.[3] ఎవడు భయభక్తులు గలవాడో ఆయనకు బాగా తెలుసు.
[1] పెద్దపాపాల వివరణ విషయంలో విద్వాంసుల మధ్య భేదాభిప్రాయాలున్నాయి. చాలా మంది విద్వాంసుల దృష్టిలో నరకశిక్ష సూచించబడిన పాపాలు పెద్దవి లేక ఖుర్ఆన్ మరియు 'హదీస్'లో గట్టిగా వారించబడినవి కూడా! అలాగే చిన్న పాపాలు మళ్ళీ మళ్ళీ చేయటం కూడా పెద్ద పాపమే.
ఫవా'హిషున్, ఫా'హిషతున్ యొక్క బహువచనం. అంటే సిగ్గుమాలిన పనులు ఉదా: 'జినా మరియు లవా'తత్. ఎవరైతే పెద్ద పాపాల నుండి మరియు అసహ్యకరమైన పనుల నుండి దూరంగా ఉంటారో వారికి క్షమాభిక్ష దొరకవచ్చు అని ఈ ఆయత్ లో చెప్పబడింది.
[2] అజిన్నతున్-జనీనున్ యొక్క బహువచనం అంటే తల్లిగర్భంలో ఉండే పిండం. అది ఇతరులకు కనిపించదు. కనుక దాన్ని ఆ విధంగా అంటారు.
[3] చూడండి, 4:49.
ఫవా'హిషున్, ఫా'హిషతున్ యొక్క బహువచనం. అంటే సిగ్గుమాలిన పనులు ఉదా: 'జినా మరియు లవా'తత్. ఎవరైతే పెద్ద పాపాల నుండి మరియు అసహ్యకరమైన పనుల నుండి దూరంగా ఉంటారో వారికి క్షమాభిక్ష దొరకవచ్చు అని ఈ ఆయత్ లో చెప్పబడింది.
[2] అజిన్నతున్-జనీనున్ యొక్క బహువచనం అంటే తల్లిగర్భంలో ఉండే పిండం. అది ఇతరులకు కనిపించదు. కనుక దాన్ని ఆ విధంగా అంటారు.
[3] చూడండి, 4:49.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
اَفَرَءَیْتَ الَّذِیْ تَوَلّٰی ۟ۙ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَاَعْطٰی قَلِیْلًا وَّاَكْدٰی ۟
تەفسیرە عەرەبیەکان:
اَعِنْدَهٗ عِلْمُ الْغَیْبِ فَهُوَ یَرٰی ۟
تەفسیرە عەرەبیەکان:
اَمْ لَمْ یُنَبَّاْ بِمَا فِیْ صُحُفِ مُوْسٰی ۟ۙ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَاِبْرٰهِیْمَ الَّذِیْ وَ ۟ۙ
[1] చూడండి, 2:124.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
اَلَّا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِّزْرَ اُخْرٰی ۟ۙ
[1] ఈ ఆయత్ ఖుర్ఆన్ లో ఐదుసార్లు వచ్చింది. 6:164, 17:15, 35:18, 39:7 మరియు ఇక్కడ. ఈ సూరహ్ లో ఖుర్ఆన్ అవతరణలో మొట్ట మొదటి సారి వచ్చింది. ఇది క్రైస్తవుల 'మూలపాపం' అనే సిద్ధాంతాన్ని కూడా ఖండిస్తోంది. రెండవది: 'ఒకని పాపభారాన్ని ఒక ప్రవక్త లేక సన్యాసి భరిస్తాడు' అనే సిద్ధాంతాన్ని కూడా ఖండిస్తోంది. ఉదా: క్రైస్తవుల: 'దైవప్రవక్త 'ఈసా ('అస) మానవజాతి పాపాలను భరిస్తాడు.' అనే సిద్ధాంతం.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَاَنْ لَّیْسَ لِلْاِنْسَانِ اِلَّا مَا سَعٰی ۟ۙ
[1] దైవప్రవక్త ('స'అస) ప్రవచనం: 'కర్మల ఫలితాలు, వాటి కర్తల ఉద్దేశాలను బట్టి నిర్ణయించబడతాయి. ప్రతివాడు తాను బుద్ధిపూర్వకంగా చేసిన దాని ఫలితమే పొందుతాడు.' (బు'ఖారీ, ముస్లిం, తిర్మి'జీ, అబూ-దావూద్, నసాయి', ఇబ్నె-మాజా, ఇబ్నె-'హంబల్ మరియు ఇతరులు). ఆమాల్ అంటే కర్మలు - మంచివి గానీ, చెడ్డవి గానీ. చేయడమే గాక పలకడం గూడా లెక్కించబడుతుంది. ఒక పని, చేయటమే గాక, బుద్ధిపూర్వకంగా ఒక పని చేయకుండా ఉండటం కూడా కర్మగానే లెక్కించబడుతుంది. అది మంచిపని గానీ లేక చెడ్డ పని గానీ. అదే విధంగా నమ్మకాలను,విశ్వాసాలను ప్రకటించటం కూడా, అవి మూఢనమ్మకాలు గానీ లేదా సత్య విశ్వాసాలు గానీ లెక్కింపబడతాయి. అంటే మానవుడు చేసే ప్రతి పని, పలికే ప్రతి మాట లెక్కించబడుతుందన్న మాట.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَاَنَّ سَعْیَهٗ سَوْفَ یُرٰی ۟
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ثُمَّ یُجْزٰىهُ الْجَزَآءَ الْاَوْفٰی ۟ۙ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَاَنَّ اِلٰی رَبِّكَ الْمُنْتَهٰی ۟ۙ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَاَنَّهٗ هُوَ اَضْحَكَ وَاَبْكٰی ۟ۙ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَاَنَّهٗ هُوَ اَمَاتَ وَاَحْیَا ۟ۙ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَاَنَّهٗ خَلَقَ الزَّوْجَیْنِ الذَّكَرَ وَالْاُ ۟ۙ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
مِنْ نُّطْفَةٍ اِذَا تُمْنٰی ۪۟
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَاَنَّ عَلَیْهِ النَّشْاَةَ الْاُخْرٰی ۟ۙ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَاَنَّهٗ هُوَ اَغْنٰی وَاَقْنٰی ۟ۙ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَاَنَّهٗ هُوَ رَبُّ الشِّعْرٰی ۟ۙ
[1] అష్-షి'అరా: Sirius, అగ్ని నక్షత్రం. ఇది ఆకాశంలో దేదీప్యమానంగా వెలుగుతూ ఉంటుంది. ముష్రిక్ 'అరబ్బులు దీన్ని పూజించేవారు.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَاَنَّهٗۤ اَهْلَكَ عَادَا ١لْاُوْلٰی ۟ۙ
[1] 'ఆద్ జాతివారి గాథకై చూడండి, 7:65-69 వీరు నూ'హ్ జాతివారి తరువాత నాశనం చేయబడ్డవారు.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَثَمُوْدَاۡ فَمَاۤ اَبْقٰی ۟ۙ
[1] స'మూద్ జాతివారి గాథకై చూడండి, 7:73 మరియు 26:141-158.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَقَوْمَ نُوْحٍ مِّنْ قَبْلُ ؕ— اِنَّهُمْ كَانُوْا هُمْ اَظْلَمَ وَاَطْغٰی ۟ؕ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَالْمُؤْتَفِكَةَ اَهْوٰی ۟ۙ
[1] లూ'త్ ప్రజల నాశనానికై చూడండి, 11:77-83.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَغَشّٰىهَا مَا غَشّٰی ۟ۚ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَبِاَیِّ اٰلَآءِ رَبِّكَ تَتَمَارٰی ۟
[1] చూడండి, 55:13.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
هٰذَا نَذِیْرٌ مِّنَ النُّذُرِ الْاُوْلٰی ۟
تەفسیرە عەرەبیەکان:
اَزِفَتِ الْاٰزِفَةُ ۟ۚ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
لَیْسَ لَهَا مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ كَاشِفَةٌ ۟ؕ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
اَفَمِنْ هٰذَا الْحَدِیْثِ تَعْجَبُوْنَ ۟ۙ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَتَضْحَكُوْنَ وَلَا تَبْكُوْنَ ۟ۙ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَاَنْتُمْ سٰمِدُوْنَ ۟
[1] లేక: 'ఆటపాటల్లో మునిగి ఉన్నారా?'
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَاسْجُدُوْا لِلّٰهِ وَاعْبُدُوْا ۟
[1] ఈ ఆజ్ఞను పాటిస్తూ దైవప్రవక్త ('స'అస) సజ్దా చేశారు. అతనితోబాటు 'స'హాబా(ర'ది.'అన్హుమ్) లు మరియు అక్కడున్న ముష్రికులు కూడా సజ్దా చేశారు.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وه‌رگێڕانی ماناكان سوره‌تی: سورەتی النجم
وه‌رگێڕانی ماناكانی قورئانی پیرۆز - وەرگێڕاوی تلوغی - عبدالرحيم محمد - پێڕستی وه‌رگێڕاوه‌كان
وەرگێڕاوی ماناکانی قورئانی پیرۆز بۆ زمانی تیلیگۆ، وەرگێڕان: عبد الرحيم بن محمد.