وه‌رگێڕانی ماناكان سوره‌تی سورەتی القیامة - وەرگێڕاوی تورکی بۆ پوختەی تەفسیری قورئانی پیرۆز - فرەفەرهەنگی قورئانی پیرۆز

Sûretu'l-Kıyâmeh

لە مەبەستەکانی سورەتەکە:

إظهار قدرة الله على بعث الخلق وجمعهم يوم القيامة.

Yüce Allah’ın kıyamet günü bütün mahlukatı yeniden diriltme ve bir araya toplama kudreti gösterilmiştir.

---

ئایه‌تی: 1

لَآ أُقۡسِمُ بِيَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ

Allah Teâlâ, insanların alemlerin Rabbinin huzurunda duracakları kıyamet gününe yemin etmiştir.

ئایه‌تی: 2

وَلَآ أُقۡسِمُ بِٱلنَّفۡسِ ٱللَّوَّامَةِ

Yüce Allah kendisini salih amellerdeki kusurlarından ve yaptığı kötülüklerden ötürü kınayan iyi nefse yemin etmiştir. İnsanları, hesap vermek ve karşılık görmek için dirilteceği bu iki durum adına yemin etmiştir.

ئایه‌تی: 3

أَيَحۡسَبُ ٱلۡإِنسَٰنُ أَلَّن نَّجۡمَعَ عِظَامَهُۥ

İnsanoğlu, ölümünden sonra yeniden diriliş için kemiklerini bir araya getiremeyeceğimizi mi sanıyor?

ئایه‌تی: 4

بَلَىٰ قَٰدِرِينَ عَلَىٰٓ أَن نُّسَوِّيَ بَنَانَهُۥ

Kesinlikle evet! Dosdoğru bir yaratılışla parmaklarının çevresini/uçlarını eskisinde olduğu gibi bir araya getirmeye bile gücümüz yeter.

ئایه‌تی: 5

بَلۡ يُرِيدُ ٱلۡإِنسَٰنُ لِيَفۡجُرَ أَمَامَهُۥ

Bilakis insan, yeniden dirilişi inkâr ederek içinde bulunduğu hatalara hiç ara vermeden gelecekte de devam etmek ister.

ئایه‌تی: 6

يَسۡـَٔلُ أَيَّانَ يَوۡمُ ٱلۡقِيَٰمَةِ

Bunu imkânsız görerek kıyamet gününün ne zaman kopacağını soruyorlar.

ئایه‌تی: 7

فَإِذَا بَرِقَ ٱلۡبَصَرُ

Yalanladığı şeyi gören göz, şaşırıp dehşete kapıldığı zaman.

ئایه‌تی: 8

وَخَسَفَ ٱلۡقَمَرُ

Ayın ışığı kaybolduğu zaman.

ئایه‌تی: 9

وَجُمِعَ ٱلشَّمۡسُ وَٱلۡقَمَرُ

Güneş ve Ay'ın kütlesi birleştiği zaman.

ئایه‌تی: 10

يَقُولُ ٱلۡإِنسَٰنُ يَوۡمَئِذٍ أَيۡنَ ٱلۡمَفَرُّ

O gün günahkâr insanlar şöyle diyecek: "Kaçış nereye?"

ئایه‌تی: 11

كَلَّا لَا وَزَرَ

O gün hiçbir yere kaçamazlar. Günahkâr kimselerin ne barınabileceği bir barınak, ne de sığınabileceği bir sığınak vardır.

ئایه‌تی: 12

إِلَىٰ رَبِّكَ يَوۡمَئِذٍ ٱلۡمُسۡتَقَرُّ

-Ey Peygamber!- O gün hesap görmek ve karşılığını almak üzere, dönüş ve varış yeri yalnız Rabbinin huzurudur.

ئایه‌تی: 13

يُنَبَّؤُاْ ٱلۡإِنسَٰنُ يَوۡمَئِذِۭ بِمَا قَدَّمَ وَأَخَّرَ

O gün insana, yaptığı ve yapmadığı ameller haber verilir.

ئایه‌تی: 14

بَلِ ٱلۡإِنسَٰنُ عَلَىٰ نَفۡسِهِۦ بَصِيرَةٞ

Doğrusu insan, azalarının işlemiş olduğu günahlara şahitlik etmesi sebebiyle kendi aleyhine şahitlik edecektir.

ئایه‌تی: 15

وَلَوۡ أَلۡقَىٰ مَعَاذِيرَهُۥ

Kendisini savunduğu mazeretleri getirse bile, şüphesiz yaptığı kötülüklerin ona bir faydası olmaz.

ئایه‌تی: 16

لَا تُحَرِّكۡ بِهِۦ لِسَانَكَ لِتَعۡجَلَ بِهِۦٓ

-Ey Peygamber!- Senden hiçbir şey kaçmasın diye, Kur'an okurken dilini aceleyle hareket ettirme.

ئایه‌تی: 17

إِنَّ عَلَيۡنَا جَمۡعَهُۥ وَقُرۡءَانَهُۥ

Şüphesiz onu, senin kalbinde toplamamız ve okunuşunu dilinde sabit kılmamız bizim sorumluluğumuzdur.

ئایه‌تی: 18

فَإِذَا قَرَأۡنَٰهُ فَٱتَّبِعۡ قُرۡءَانَهُۥ

Elçimiz Cebrâil sana Kur'an okuduğu zaman, susup onun kıraatini dinle!

ئایه‌تی: 19

ثُمَّ إِنَّ عَلَيۡنَا بَيَانَهُۥ

Sonra, onun sana tefsir edilmesi de yine bize aittir.

سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:

• مشيئة العبد مُقَيَّدة بمشيئة الله.

Kulun dilemesi Allah'ın dilemesine bağlıdır.

• حرص رسول الله صلى الله عليه وسلم على حفظ ما يوحى إليه من القرآن، وتكفّل الله له بجمعه في صدره وحفظه كاملًا فلا ينسى منه شيئًا.

Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem-'in, kendisine vahyedilen Kur’an’ı ezberlemeye olan hırsı aktarılmıştır. Rasûlullah'ın Kur’an’dan hiçbir şey unutmadan, bütünüyle Kur'an'ı onun kalbinde toplama ve ezberleme sorumluluğunu Yüce Allah üstlenmiştir.

ئایه‌تی: 20

كَلَّا بَلۡ تُحِبُّونَ ٱلۡعَاجِلَةَ

Kesinlikle hayır! Durum, sizin yeniden dirilişin imkânsız olduğunu iddia ettiğiniz gibi değildir. Siz, çok iyi biliyorsunuz ki sizleri yoktan yaratmaya kadir olan, ölümünüzün ardından size tekrar hayat vermekten de aciz değildir. Oysa sizin yeniden dirilişi inkâr etmenizin gerçek sebebi, çabucak geçiveren dünya hayatına olan sevginizdir.

ئایه‌تی: 21

وَتَذَرُونَ ٱلۡأٓخِرَةَ

Allah’ın size emrettiği ibadetleri yerine getirmek ve size yasakladığı haramları terk etmekle ulaşılan ahiret hayatını ise terk ediyorsunuz.

ئایه‌تی: 22

وُجُوهٞ يَوۡمَئِذٖ نَّاضِرَةٌ

O gün, iman ve saadet ehli kimselerin yüzleri nur içinde parlar.

ئایه‌تی: 23

إِلَىٰ رَبِّهَا نَاظِرَةٞ

Bundan zevk duyarak Rablerine bakarlar.

ئایه‌تی: 24

وَوُجُوهٞ يَوۡمَئِذِۭ بَاسِرَةٞ

O gün, kâfir ve bedbaht kimselerin yüzleri ise asıktır.

ئایه‌تی: 25

تَظُنُّ أَن يُفۡعَلَ بِهَا فَاقِرَةٞ

Başlarına çok büyük bir cezanın ve elem verici bir azabın geleceğini kesin olarak bilirler.

ئایه‌تی: 26

كَلَّآ إِذَا بَلَغَتِ ٱلتَّرَاقِيَ

Durum, öldükleri zaman azap görmeyeceklerini zanneden müşriklerin düşündükleri gibi değildir. Onlardan birinin canı, göğsünün en üstüne ulaştığında.

ئایه‌تی: 27

وَقِيلَ مَنۡۜ رَاقٖ

İnsanlar birbirine şöyle dediğinde: "Şifa bulması için bunu kim okur?"

ئایه‌تی: 28

وَظَنَّ أَنَّهُ ٱلۡفِرَاقُ

Can çekişmekte olan kimse o zaman, ölümüyle birlikte dünyadan kesin olarak ayrılmakta olduğunu kesin olarak anladığında.

ئایه‌تی: 29

وَٱلۡتَفَّتِ ٱلسَّاقُ بِٱلسَّاقِ

Dünyanın sonunda ve ahiretin başlangıcında sıkıntılar bir araya toplandığında.

ئایه‌تی: 30

إِلَىٰ رَبِّكَ يَوۡمَئِذٍ ٱلۡمَسَاقُ

İşte bunlar meydana gelince, ölen kimse Rabbinin huzuruna getirilir.

ئایه‌تی: 31

فَلَا صَدَّقَ وَلَا صَلَّىٰ

O kâfir, Peygamberin getirdiklerini tasdik etmemiş ve Allah Teâlâ için namaz kılmamıştı.

ئایه‌تی: 32

وَلَٰكِن كَذَّبَ وَتَوَلَّىٰ

Fakat Peygamberin getirdiklerini yalanlamış ve ondan yüz çevirmişti.

ئایه‌تی: 33

ثُمَّ ذَهَبَ إِلَىٰٓ أَهۡلِهِۦ يَتَمَطَّىٰٓ

Bu kâfir, sonra da kibrinden yürüyüşünde böbürlenerek ailesine gitmişti.

ئایه‌تی: 34

أَوۡلَىٰ لَكَ فَأَوۡلَىٰ

Allah Teâlâ, azabının peşine düşmesi ve çok yaklaşmasıyla kâfire gözdağı vermiştir.

ئایه‌تی: 35

ثُمَّ أَوۡلَىٰ لَكَ فَأَوۡلَىٰٓ

Ardından cümleyi tekit etmek için tekrarlamış ve; "Sonra yine layıksın, sana layıktır." diye buyurmuştur.

ئایه‌تی: 36

أَيَحۡسَبُ ٱلۡإِنسَٰنُ أَن يُتۡرَكَ سُدًى

Yoksa insan, Yüce Allah’ın onu bir din ile sorumlu kılmadan başıboş bıraktığını mı zannediyor?

ئایه‌تی: 37

أَلَمۡ يَكُ نُطۡفَةٗ مِّن مَّنِيّٖ يُمۡنَىٰ

Bu insan, bir zamanlar rahme akıtılan bir meni damlası değil miydi?

ئایه‌تی: 38

ثُمَّ كَانَ عَلَقَةٗ فَخَلَقَ فَسَوَّىٰ

Bunun ardından donmuş bir kan pıhtısı oldu. Sonra da Allah, onu yarattı ve onun şeklini düzenledi.

ئایه‌تی: 39

فَجَعَلَ مِنۡهُ ٱلزَّوۡجَيۡنِ ٱلذَّكَرَ وَٱلۡأُنثَىٰٓ

Sonra da onun türünden, erkek ve kadın iki cins yarattı.

ئایه‌تی: 40

أَلَيۡسَ ذَٰلِكَ بِقَٰدِرٍ عَلَىٰٓ أَن يُحۡـِۧيَ ٱلۡمَوۡتَىٰ

İnsanları bir meni damlası ve kan pıhtısından yaratan, hesap görmek ve karşılıklarını vermek üzere ölüleri yeni baştan diriltmeye kadir değil midir? Tabi ki evet! Muhakkak O'nun bunu yapmaya gücü yeter.

سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:

• خطر حب الدنيا والإعراض عن الآخرة.

Dünyayı sevmenin ve ahiretten yüz çevirmenin tehlikesi ifade edilmiştir.

• ثبوت الاختيار للإنسان، وهذا من تكريم الله له.

İnsanın tercih hakkı ispat edilmiştir. Bu durum, Yüce Allah’ın ona olan ikramlarından biridir.

• النظر لوجه الله الكريم من أعظم النعيم.

Yüce Allah'ın değerli yüzüne bakmak en büyük nimetlerdendir.