وه‌رگێڕانی ماناكانی قورئانی پیرۆز - وەرگێڕاوی ئۆیغوری بۆ پوختەی تەفسیری قورئانی پیرۆز * - پێڕستی وه‌رگێڕاوه‌كان
وَإِذۡ قَالَ مُوسَىٰ لِقَوۡمِهِ ٱذۡكُرُواْ نِعۡمَةَ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡ إِذۡ أَنجَىٰكُم مِّنۡ ءَالِ فِرۡعَوۡنَ يَسُومُونَكُمۡ سُوٓءَ ٱلۡعَذَابِ وَيُذَبِّحُونَ أَبۡنَآءَكُمۡ وَيَسۡتَحۡيُونَ نِسَآءَكُمۡۚ وَفِي ذَٰلِكُم بَلَآءٞ مِّن رَّبِّكُمۡ عَظِيمٞ
ئەي پەيغەمبەر! ئۆز ۋاقتىدا مۇسا پەرۋەردىگارىنىڭ بۇيرۇقىغا بويسۇنۇپ، بەنىي ئىسرائىلدىن ئىبارەت قەۋمىگە ئاللاھنىڭ بەرگەن نېئمەتلىرىنى ئەسلىتىپ: ئەي قەۋمىم! ئاللاھنىڭ سىلەرگە بەرگەن نېئمەتلىرىنى ئەسلەڭلار، ئەينى چاغدا سىلەرنى پىرئەۋننىڭ تەۋەلىرىدىن قۇتۇلدۇرۇپ، ئۇلارنىڭ زۇلمىدىن ساقلاپ قالدى. ئۇلار سىلەرنى شۇنداق قاتتىق قىينايتتىكى، ئاراڭلاردا مۇسانىڭ سەلتەنىتىنى تارتىۋالىدىغان بىرەر بالا تۇغۇلۇپ قالماسلىقى ئۈچۈن ئوغۇل پەرزەنتلىرىڭلارنى بوغۇزلىۋېتەتتى. خىزمىتىگە سېلىپ، خورلاش ئۈچۈن قىزلىرىڭلارنى ھايات قالدۇراتتى. ئۇلارنىڭ بۇنداق قىلىشىدا سىلەر ئۈچۈن سەۋرچانلىق ئۈستىدىكى كاتتا سىناق بار ئىدى. نەتىجىدە ئاللاھ تائالا سىلەرنىڭ مۇشۇنداق خاپىلىقلارغا سەۋر قىلغانلىقىڭلار ئۈچۈن سىلەرنى پىرئەۋن تەۋەلىكىنىڭ زۇلمىدىن قۇتۇلدۇرۇش ئارقىلىق مۇكاپاتلىدى.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَإِذۡ تَأَذَّنَ رَبُّكُمۡ لَئِن شَكَرۡتُمۡ لَأَزِيدَنَّكُمۡۖ وَلَئِن كَفَرۡتُمۡ إِنَّ عَذَابِي لَشَدِيدٞ
ئۆز ۋاقتىدا مۇسا ئۇلارغا ئېيتتى: پەرۋەردىگارىڭلارنىڭ سىلەرگە ئۇقتۇرغان مۇنۇ پاساھەتلىك ئۇقتۇرۇشىنى ئەسلەڭلار: ئەگەر ئاللاھنىڭ سىلەرگە بەرگەن نېئمەتلىرىگە شۈكۈر قىلساڭلار، ئاللاھ ئەلۋەتتە سىلەرگە تېخىمۇ كۆپ نېئمەت ۋە ئىلتىپاتلار ئاتا قىلىدۇ. ناۋادا ئاللاھنىڭ بەرگەن نېئمەتلىرىگە تۇزكورلۇق قىلىپ، شۈكۈر قىلمىساڭلار، شەكسىزكى ئۆز نېئمىتىگە تۇزكورلۇق قىلىپ، شۈكۈر قىلمىغانلارغا ئاللاھنىڭ ئازابى ھەقىقەتەنمۇ قاتتىقتۇر.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَقَالَ مُوسَىٰٓ إِن تَكۡفُرُوٓاْ أَنتُمۡ وَمَن فِي ٱلۡأَرۡضِ جَمِيعٗا فَإِنَّ ٱللَّهَ لَغَنِيٌّ حَمِيدٌ
مۇسا قەۋمىگە ئېيتتى: ئى قەۋمىم! ناۋادا سىلەر ۋە يەر يۈزىدىكى بارچە ئىنسانلار كاپىر بوپكەتكەن تەقدىردىمۇ، سىلەرنىڭ كۇپرىڭلارنىڭ زىيىنى يەنىلا ئۆزۈڭلارغا يانىدۇ. شەكسىزكى ئاللاھ تائالا مەخلۇقاتلىرىدىن بىھاجەتتۇر، ئۆز زاتىدا ھەمدۇ-ساناغا لايىق زاتتۇر. ئىمان ئېيتقۇچىلارنىڭ ئىمانى ئۇنىڭغا پايدا ئېلىپ كېلەلمەيدۇ، شۇنىڭدەك ئىنكارچىلارنىڭ كۇپرىسىمۇ ئۇنىڭغا زىيان يەتكۈزەلمەيدۇ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَلَمۡ يَأۡتِكُمۡ نَبَؤُاْ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِكُمۡ قَوۡمِ نُوحٖ وَعَادٖ وَثَمُودَ وَٱلَّذِينَ مِنۢ بَعۡدِهِمۡ لَا يَعۡلَمُهُمۡ إِلَّا ٱللَّهُۚ جَآءَتۡهُمۡ رُسُلُهُم بِٱلۡبَيِّنَٰتِ فَرَدُّوٓاْ أَيۡدِيَهُمۡ فِيٓ أَفۡوَٰهِهِمۡ وَقَالُوٓاْ إِنَّا كَفَرۡنَا بِمَآ أُرۡسِلۡتُم بِهِۦ وَإِنَّا لَفِي شَكّٖ مِّمَّا تَدۡعُونَنَآ إِلَيۡهِ مُرِيبٖ
ئەي كاپىرلار! سىلەردىن ئىلگىرى ئۆتكەن نۇھ ۋە ئاد قەۋمى، ھۇد قەۋمى، سالىھ قەۋمى بولغان سەمۇد ئاھالىسى، شۇنداقلا ئۇلاردىن كېيىن ئۆتكەن، سانىنى ئاللاھتىن باشقا ھېچكىم بىلىپ بولالمايدىغان دەرىجىدە كۆپ، پەيغەمبەرلىرىنى ئىنكار قىلغۇچى ئۈممەتلەرنىڭ ھالاك قىلىنغانلىق خەۋىرى سىلەرگە كەلمىدىمۇ؟ ئۇلارغا پەيغەمبەرلىرى روشەن دەلىللەرنى ئېلىپ كەلگەندە ئۇلار پەيغەمبەرلەرگە بولغان ئاچچىقتىن بارماقلىرىنى چىشلەپ تۇرۇپ پەيغەمبەرلىرىگە: شەكسىزكى بىز سىلەر ئەۋەتىلگەن دىنغا كاپىر بولدۇق، شەكسىزكى بىز شۇنداق بىر گۇمان ئىچىدىدۇرمىزكى، بۇ گۇمان بىزنى سىلەر چاقىرىۋاتقان ئىشتىن شەكلىنىشكە ئۈندەۋاتىدۇ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
۞ قَالَتۡ رُسُلُهُمۡ أَفِي ٱللَّهِ شَكّٞ فَاطِرِ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۖ يَدۡعُوكُمۡ لِيَغۡفِرَ لَكُم مِّن ذُنُوبِكُمۡ وَيُؤَخِّرَكُمۡ إِلَىٰٓ أَجَلٖ مُّسَمّٗىۚ قَالُوٓاْ إِنۡ أَنتُمۡ إِلَّا بَشَرٞ مِّثۡلُنَا تُرِيدُونَ أَن تَصُدُّونَا عَمَّا كَانَ يَعۡبُدُ ءَابَآؤُنَا فَأۡتُونَا بِسُلۡطَٰنٖ مُّبِينٖ
پەيغەمبەرلىرى ئۇلارغا جاۋابەن: ئاللاھنىڭ يەككە - يېگانىلىكى ۋە قۇلچىلىق قىلىنىشتا يالغۇز ئىكەنلىكىدە شەك بارمۇ؟ ھالبۇكى ئۇ ئاسمانلارنىڭ ۋە زېمىننىڭ ياراتقۇچىسى ھەمدە ئىلگىرىكى ئۇلارنى ئۆرنەكسىز بارلىققا كەلتۈرگۈچىدۇر. ئۇ ئىلگىرىكى گۇناھلىرىڭلارنى يوققا چىقىرىۋېتىش ئۈچۈن سىلەرنى ئۆزىگە ئىمان ئېيتىشقا چاقىرىدۇ، سىلەرنى بۇ دۇنيادا بېكىتىلگەن ئەجىلىڭلار توشقانغا قەدەر كېچىكتۈرىدۇ، دېدى. قەۋمى ئۇلارغا: سىلەرمۇ پەقەت بىزگە ئوخشاش ئىنسان سىلەر، بىزدىن ھېچقانداق ئارتۇقچىلىقىڭلار يوق. سىلەر بىزنى ئاتا - بوۋىلىرىمىز بۇرۇندىن چوقۇنۇپ كەلگەن ئىلاھلىرىمىزغا چوقۇنۇشتىن توسماقچى بولۇۋاتىسىلەر. قېنى سىلەر ئۆزۈڭلارنىڭ ئاللاھ تەرەپتىن بىزگە ئەۋەتىلگەن پەيغەمبەر ئىكەنلىكىڭلارنىڭ راستلىقىنى ئىسپاتلايدىغان روشەن دەلىل كەلتۈرۈپ بېقىڭلار، دېدى.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:
• من وسائل الدعوة تذكير المدعوين بنعم الله تعالى عليهم، خاصة إن كان ذلك مرتبطًا بنعمة كبيرة، مثل نصر على عدوه أو نجاة منه.
دەۋەت ئوبېكتلىرىغا ئاللاھنىڭ ئاتا قىلغان نېمەتلىرىنى ئەسلىتىش دەۋەت ئۇسۇللىرىنىڭ بىرىدۇر. بولۇپمۇ بۇ ئەسلىتىش دۈشمەنگە قارشى ياردەم بېرىش ياكى دۈشمەندىن قۇتۇلدۇرۇشقا ئوخشاش كاتتا نېئمەتلەرگە مۇناسىۋەتلىك بولغاندا مۇشۇنداق ئۇسۇلنى قوللىنىش تېخىمۇ ياخشىدۇر.
• من فضل الله تعالى أنه وعد عباده مقابلة شكرهم بمزيد الإنعام، وفي المقابل فإن وعيده شديد لمن يكفر به.
ئاللاھنىڭ بەندىلىرىگە شۈكرىنىڭ بەدىلىگە تېخىمۇ كۆپ نېئمەت بېرىدىغانلىقىنى ۋەدە قىلغانلىقى ئۇنىڭ پەزلى - مەرھەمىتىدىندۇر. يەنە شۇنىڭدەك، ئاللاھنىڭ نېئمەتكە تۇزكورلۇق قىلغانلارغا بولغان تەھدىتى قاتتىقتۇر.
وه‌رگێڕانی ماناكانی قورئانی پیرۆز - وەرگێڕاوی ئۆیغوری بۆ پوختەی تەفسیری قورئانی پیرۆز - پێڕستی وه‌رگێڕاوه‌كان
بڵاوكراوەتەوە لەلایەن ناوەندی تەفسیر بۆ خوێندنە قورئانیەکان.