وه‌رگێڕانی ماناكان ئایه‌تی 194 سوره‌تی سورەتی البقرة - الترجمة الأويغورية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - فرەفەرهەنگی قورئانی پیرۆز

ئایه‌تی: 194

ٱلشَّهۡرُ ٱلۡحَرَامُ بِٱلشَّهۡرِ ٱلۡحَرَامِ وَٱلۡحُرُمَٰتُ قِصَاصٞۚ فَمَنِ ٱعۡتَدَىٰ عَلَيۡكُمۡ فَٱعۡتَدُواْ عَلَيۡهِ بِمِثۡلِ مَا ٱعۡتَدَىٰ عَلَيۡكُمۡۚ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ مَعَ ٱلۡمُتَّقِينَ

ھىجىرىيە 7- يىلى ئۇرۇش ھارام قىلغان ئايدا ئاللاھ سىلەرگە ھەرەمگە كىرىپ ئۆمرە قىلىش ئىمكانىيىتى بەرگەن ۋاقىت بولسا، ھىجىرىيە 6- يىلى مۇشرىكلار سىلەرنى ھەرەمدىن توسۇۋالغان ئۇرۇش ھارام قىلىنغان ئاينىڭ تۇلۇقلىمىسىدۇر. ھەددىدىن ئاشقانلاردىن قىساس ئېلىش ھەرەم ۋە ئۇرۇش ھارام قىلىنغان ئايلاردا، ئېھراملىق بولۇشقا ئوخشاش رايون ۋە ئەھۋاللاردىمۇ ئىجرا قىلىنىۋېرىدۇ. كىمكى سىلەرگە ئۇرۇش ھارام قىلىنغان ئايلاردا ھۇجۇم قىلسا، سىلەرمۇ شۇ ئايلاردا ئۇلارغا چېقىلساڭلار بولىدۇ. سىلەر ھۇجۇمنى تەڭ-باراۋەر قىلىشتىن ئاشۇرۇۋەتمەڭلار. شۈبھىسىزكى ئاللاھ ھەددىدىن ئاشقۇچىلارنى دوست تۇتمايدۇ، سىلەرگە رۇخسەت قىلىنغان نەرسىلەردە چەكتىن ئاشۇرىۋىتىشتە ئاللاھتىن قورقۇڭلار. بىلىڭلاركى ئاللاھ تەۋپىق ۋە كۈچ قۇۋۋەت ئاتا قىلىشتا تەقۋادارلار بىلەن بىللىدۇر.

سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:

• مقصود الجهاد وغايته جَعْل الحكم لله تعالى وإزالة ما يمنع الناس من سماع الحق والدخول فيه.

جىھادنىڭ مەقسىتى ۋە غايىسى؛ ھۆكۈمنى ئاللاھقا خاس قىلىش، كىشىلەرنىڭ ھەقىقەتنى ئاڭلاپ ئۇ يولغا مېڭىشىدىن چەكلەيدىغان ئامىللارنى يوق قىلىشتىن ئىبارەتتۇر.

• ترك الجهاد والقعود عنه من أسباب هلاك الأمة؛ لأنه يؤدي إلى ضعفها وطمع العدو فيها.

جىھادنى تەرىك قىلىش، جىھادقا چىقماي ئولتۇرىۋېلىش ئۈممەتنىڭ ھالاك بولۇشىدىكى ئاساسلىق سەۋەبلەردىندۇر. چۈنكى ئۇ ئۈممەتنىڭ ئاجىزلىشى ۋە دۇشمەننىڭ تاما قىلىشىغا ئېلىپ بارىدۇ.

• وجوب إتمام الحج والعمرة لمن شرع فيهما، وجواز التحلل منهما بذبح هدي لمن مُنِع عن الحرم.

ھەج ۋە ئۆمرىنى باشلىغان كىشىنىڭ ئۇ ئىككىسىنى تولۇق ئادا قىلىشى ۋاجىپتۇر. ھەرەمگە بېرىشتىن يول ئۈستىدە چەكلىنىپ قالغان كىشىنىڭ قۇربانلىق قىلىدىغان مالنى بۇغۇزلاش بىلەن ئېھرامدىن چىقىپ كېتىشى جائىزدۇر.