وه‌رگێڕانی ماناكان ئایه‌تی 12 سوره‌تی سورەتی فاطر - الترجمة الأويغورية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - فرەفەرهەنگی قورئانی پیرۆز

ئایه‌تی: 12

وَمَا يَسۡتَوِي ٱلۡبَحۡرَانِ هَٰذَا عَذۡبٞ فُرَاتٞ سَآئِغٞ شَرَابُهُۥ وَهَٰذَا مِلۡحٌ أُجَاجٞۖ وَمِن كُلّٖ تَأۡكُلُونَ لَحۡمٗا طَرِيّٗا وَتَسۡتَخۡرِجُونَ حِلۡيَةٗ تَلۡبَسُونَهَاۖ وَتَرَى ٱلۡفُلۡكَ فِيهِ مَوَاخِرَ لِتَبۡتَغُواْ مِن فَضۡلِهِۦ وَلَعَلَّكُمۡ تَشۡكُرُونَ

ئىككى دېڭىز ئوخشاش ئەمەس: يەنى بىرىنىڭ سۈيى ناھايىتى تاتلىق بولۇپ، تاتلىقلىقىدىن ئىچىش ئاسان. يەنە بىرى تۇزلۇق، ئاچچىق بولغاچقا، قاتتىق تۇزلۇقلۇقىدىن ئىچكىلى بولمايدۇ. سىلەر مەزكۇر ئىككى دېڭىزدىن بېلىق گۆشلىرىنى يېڭى پېتى يەيسىلەر، كىيىم - كېچەكلىرىڭلارنى زىننەتلەيدىغان ئۈنچە - مارجانلارنى سۈزۈۋالىسىلەر. -ئەي كۆزى كۆرىدىغان ئىنسان!- كېمىلەرنىڭ دېڭىز دولقۇنلىرىنى يېرىپ ئۇياق - بۇياققا مېڭىۋاتقانلىقىنى كۆرىسەن. (بۇ) سىلەرنىڭ تىجارەت قىلىش ئارقىلىق ئاللاھنىڭ پەزلى - مەرھەمىتىنى تىلىشىڭلار ۋە ئاللاھنىڭ سىلەرگە كۆپلىگەن نېئمەتلەرنى بەرگەنلىكىگە شۈكۈر قىلىشىڭلار ئۈچۈندۇر.

سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:

• تسخير البحر، وتعاقب الليل والنهار، وتسخير الشمس والقمر: من نعم الله على الناس، لكن الناس تعتاد هذه النعم فتغفل عنها.

دېڭىزنى بويسۇندۇرۇپ بېرىش، كېچە بىلەن كۈندۈزنىڭ نۆۋەت بىلەن ئالمىشىپ تۇرۇشى، قۇياشنى ۋە ئاينى بويسۇندۇرۇپ بېرىش قاتارلىقلارنىڭ ئاللاھنىڭ ئىنسانلارغا بەرگەن نېئمەتلىرىدىندۇر. لېكىن ئىنسانلار بۇ نېئمەتلەرگە كۆنۈپ كەتكەن بولغاچقا، ئۇ نېئمەتلەردىن بىخۇتلىشىپ قالىدۇ.

• سفه عقول المشركين حين يدعون أصنامًا لا تسمع ولا تعقل.

ئاڭلىمايدىغان ۋە چۈشەنمەيدىغان بۇتلارغا سىغىنىش مۇشرىكلارنىڭ دۆتلۈكىدۇر.

• الافتقار إلى الله صفة لازمة للبشر، والغنى صفة كمال لله.

ئاللاھقا موھتاجلىق ئىنساننىڭ پىشانىسىگە پۈتۈلگەن بىر سۈپەت بولۇپ، بىھاجەتلىك ئاللاھنىڭ مۇكەممەللىك سۈپىتىدۇر.

• تزكية النفس عائدة إلى العبد؛ فهو يحفظها إن شاء أو يضيعها.

نەپسىنى پاكلىغاننىڭ پايدىسى بەندىنىڭ ئۆزىگە بولىدۇ. شۇڭا ئەگەر خالىسا نەپسىنى پاكلاشقا كۆڭۈل بۆلسۇن، خالىسا نابۇت قىلىۋەتسۇن.