وه‌رگێڕانی ماناكان ئایه‌تی 119 سوره‌تی سورەتی الأنعام - الترجمة الأويغورية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - فرەفەرهەنگی قورئانی پیرۆز

ئایه‌تی: 119

وَمَا لَكُمۡ أَلَّا تَأۡكُلُواْ مِمَّا ذُكِرَ ٱسۡمُ ٱللَّهِ عَلَيۡهِ وَقَدۡ فَصَّلَ لَكُم مَّا حَرَّمَ عَلَيۡكُمۡ إِلَّا مَا ٱضۡطُرِرۡتُمۡ إِلَيۡهِۗ وَإِنَّ كَثِيرٗا لَّيُضِلُّونَ بِأَهۡوَآئِهِم بِغَيۡرِ عِلۡمٍۚ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعۡلَمُ بِٱلۡمُعۡتَدِينَ

ئەي مۇئمىنلەر! ئاللاھ تائالا سىلەرگە ھارام قىلىپ، يېمەسلىكىڭلار ۋاجىب بولغان نەرسىلەرنى ئېنىق ئېيتىپ بەرگەن تۇرسا، ئاللاھنىڭ نامى ئېيتىلىپ بوغۇزلانغان نەرسىلەرنى يېيىشتىن سىلەرنى نېمە توسىدۇ؟ مەجبۇر بوپقالغاندا ھارام قىلىنغان نەرسىلەرنى يېسەڭلارمۇ بولىدۇ، چۈنكى زۆرۈرىيەت ھارامغا رۇخسەت قىلىدۇ. شەكسىزكى كۆپلىگەن مۇشرىكلار ئۆزلىرىنىڭ نادانلىقىنىڭ مەھسۇلى بولغان بۇزۇق قاراشلىرى تۈپەيلىدىن ئۆز تەرەپدارلىرىنى توغرىدىن يىراقلاشتۇرۇۋېتىدۇكى، ئۇلار ئۆزىچە ئۆلۈپ قالغان ۋە باشقا نەرسىلەرگە ئوخشاش ئاللاھ ھارام قىلغان نەرسىلەرنى ھالال دەپ بىلىدۇ، بەھىيرە، ۋەسىيلە، ھامىي ۋە باشقا ئاللاھ ھالال قىلغان نەرسىلەرنى ھارام قىلىۋالىدۇ. ئەي پەيغەمبەر! شەكسىزكى پەرۋەردىگارىڭ ئاللاھنىڭ چېگرالىرىنى ئاشقانلارنى ئوبدان بىلىدۇ ھەمدە ئۇلارنى ئۆز چېگرالىرىنى ئاشقانلىقىغا قارىتا چوقۇم جازاغا تارتىدۇ.

سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:

• الأصل في الأشياء والأطعمة الإباحة، وأنه إذا لم يرد الشرع بتحريم شيء منها فإنه باق على الإباحة.

نەرسىلەر ۋە يېمەكلىكلەردىكى ئەسلى پىرىنسىپ ھالاللىق بولۇپ، شەرىئەت ئۇلاردىن مەلۇم نەرسىنى ھارام قىلمىغىچە، ئۇ نەرسە ھالال پېتى قالىدۇ.

• كل من تكلم في الدين بما لا يعلمه، أو دعا الناس إلى شيء لا يعلم أنه حق أو باطل، فهو معتدٍ ظالم لنفسه وللناس، وكذلك كل من أفتى وليس هو بكفء للإفتاء.

دىندا بىلمەيدىغان نەرسىنى دېگەن ياكى كىشىلەرنى ئۆزى توغرا ياكى خاتالىقىنى بىلمەيدىغان نەرسىگە چاقىرغان ھەر كىم، ئۆزىگىمۇ، باشقىلارغىمۇ زۇلۇم قىلغان، چەكتىن ئاشقۇچى ھېسابلىنىدۇ. شۇنداقلا پەتىۋا بېرىشكە سالاھىيىتى يوق تۇرۇپ پەتىۋا بەرگەن ھەر قانداق ئادەممۇ شۇنىڭغا ئوخشاش.

• منفعة المؤمن ليست مقتصرة على نفسه، بل مُتَعدِّية لغيره من الناس.

مۇئمىننىڭ مەنپەئەتى ئۆزى بىلەنلا چەكلىنىپ قالماي، باشقىلارغىمۇ يېتىدۇ.