وه‌رگێڕانی ماناكان ئایه‌تی 38 سوره‌تی سورەتی الأنعام - الترجمة الأويغورية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - فرەفەرهەنگی قورئانی پیرۆز

ئایه‌تی: 38

وَمَا مِن دَآبَّةٖ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَلَا طَٰٓئِرٖ يَطِيرُ بِجَنَاحَيۡهِ إِلَّآ أُمَمٌ أَمۡثَالُكُمۚ مَّا فَرَّطۡنَا فِي ٱلۡكِتَٰبِ مِن شَيۡءٖۚ ثُمَّ إِلَىٰ رَبِّهِمۡ يُحۡشَرُونَ

ئەي ئادەم ئەۋلادى! يەر يۈزىدە مىدىرلايدىغان قانداق بىر جانلىق، ھاۋادا ئۇچىدىغان قانداق بىر قۇش بولىدىكەن، يارىتىلىش ۋە رىزىق بېرىلىشتە سىلەرگە ئوخشاشتۇر. بىز لەۋھۇلمەھفۇزدا ھېچنەرسىنى چۈشۈرۈپ قويماي، ھەممىنى تولۇق پۈتۈپ قويدۇق. ھەممىنىڭ ئىلمى ئاللاھنىڭ دەرگاھىدىدۇر. قىيامەت كۈنى سوتلىنىش ئۈچۈن يالغۇز پەرۋەردىگارىڭلار تەرەپكە توپلىنىسىلەر. ئاندىن ئاللاھ ھەر كىمگە ئۆزىگە لايىق جازا-مۇكاپات بېرىدۇ.

سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:

• تشبيه الكفار بالموتى؛ لأن الحياة الحقيقية هي حياة القلب بقَبوله الحق واتباعه طريق الهداية.

يۇقىرىدىكى ئايەتلەر كاپىرلارنى ئۆلۈككە ئوخشىتىدۇ. چۈنكى ھەقىقىي ھاياتلىق ھەقنى قوبۇل قىلىش ۋە توغرا يولغا ئەگىشىش ئارقىلىق قەلبنىڭ ھاياتلىققا ئېرىشىشىدۇر.

• من حكمة الله تعالى في الابتلاء: إنزال البلاء على المخالفين من أجل تليين قلوبهم وردِّهم إلى ربهم.

ئاللاھ تائالانىڭ بەندىلىرىنى سىنىشىدىكى ھېكمەتلىرىدىن بىرى: ئەمىر-پەرمانلىرىغا قارشى چىققۇچىلارنىڭ قەلبلىرىنى يۇمشىتىپ، پەرۋەردىگارى تەرەپكە قايتۇرۇش ئۈچۈن تۈرلۈك خاپىلىقلارغا مۇپتىلا قىلىشتۇر.

• وجود النعم والأموال بأيدي أهل الضلال لا يدل على محبة الله لهم، وإنما هو استدراج وابتلاء لهم ولغيرهم.

گۇمراھلارنىڭ قولىدا ئىقتىساد ۋە مال-دۇنيالارنىڭ بولۇشى ئاللاھ تائالانىڭ ئۇلارنى ياخشى كۆرىدىغانلىقىنى ئۇقتۇرمايدۇ. بۇ پەقەت ئۇلارنى ۋە باشقىلارنى تۇيدۇرماي ھالاك قىلىش ئۇسۇلىدۇر.