وه‌رگێڕانی ماناكانی قورئانی پیرۆز - الترجمة الأوزبكية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - پێڕستی وه‌رگێڕاوه‌كان
Мулк сураси
لە مەبەستەکانی سورەتەکە:
إظهار كمال ملك الله وقدرته؛ بعثًا على خشيته، وتحذيرًا من عقابه.
ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلۡمَوۡتَ وَٱلۡحَيَوٰةَ لِيَبۡلُوَكُمۡ أَيُّكُمۡ أَحۡسَنُ عَمَلٗاۚ وَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡغَفُورُ
Эй одамлар, Аллоҳ таоло сизларнинг қайси бирингиз амали яхшироқ эканингизни синаш учун ўлим ва ҳаётни яратди. У шундай қудратлики, ҳеч ким уни енга олмайди. Шу билан бирга тавба қилган бандаларининг гуноҳларини кечирувчи Ғофур зотдир.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ٱلَّذِي خَلَقَ سَبۡعَ سَمَٰوَٰتٖ طِبَاقٗاۖ مَّا تَرَىٰ فِي خَلۡقِ ٱلرَّحۡمَٰنِ مِن تَفَٰوُتٖۖ فَٱرۡجِعِ ٱلۡبَصَرَ هَلۡ تَرَىٰ مِن فُطُورٖ
Аллоҳ таоло етти осмонни яратган Зотдир. Ҳар бир осмон бир-бирига тегмаган ҳолда қават-қават қилиб яратилган. Эй инсон, Аллоҳ яратган нарсаларда биронта ҳам номутаносибликни кўрмайсан. Яна қайта назар сол-чи, бирон ёриқ ёки тешикни кўрармикинсан?! Асло кўролмассан! Фақатгина пухта-пишиқ ижодни кўрасан, холос.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَقَدۡ زَيَّنَّا ٱلسَّمَآءَ ٱلدُّنۡيَا بِمَصَٰبِيحَ وَجَعَلۡنَٰهَا رُجُومٗا لِّلشَّيَٰطِينِۖ وَأَعۡتَدۡنَا لَهُمۡ عَذَابَ ٱلسَّعِيرِ
Дарҳақиқат, ерга энг яқин бўлган осмонни нурафшон юлдузлар билан безадик ва уларни Аллоҳнинг сўзини ўғирламоқчи бўлган шайтонларга отилиб, куйдирувчи учқунлар қилдик. Ўша шайтонлар учун охиратда қизиган дўзахни ҳозирлаб қўйганмиз.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
تَكَادُ تَمَيَّزُ مِنَ ٱلۡغَيۡظِۖ كُلَّمَآ أُلۡقِيَ فِيهَا فَوۡجٞ سَأَلَهُمۡ خَزَنَتُهَآ أَلَمۡ يَأۡتِكُمۡ نَذِيرٞ
Дўзахийларга бўлган кучли ғазабидан дўзах ёрилиб, узилиб кетгудай бўлади. Унга ҳар гал дўзахийлардан бир тўдаси улоқтирилганда қўриқчи фаришталар заҳархандалик билан сўрайдилар: ”Дунё ҳаётида сизларга Аллоҳнинг азобидан огоҳлантирувчи пайғамбар келмаганмиди?!”
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قَالُواْ بَلَىٰ قَدۡ جَآءَنَا نَذِيرٞ فَكَذَّبۡنَا وَقُلۡنَا مَا نَزَّلَ ٱللَّهُ مِن شَيۡءٍ إِنۡ أَنتُمۡ إِلَّا فِي ضَلَٰلٖ كَبِيرٖ
Ўшанда кофирлар айтадилар: ”Аллоҳнинг азобидан огоҳлантирувчи пайғамбарлар келган эди. Лекин биз уларни ёлғончига чиқариб: ”Аллоҳ ҳеч қандай ваҳий юборган эмас. Эй пайғамбарлар, сизлар ҳақ йўлдан озган, гумроҳларсиз, холос”, дегандик".
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَقَالُواْ لَوۡ كُنَّا نَسۡمَعُ أَوۡ نَعۡقِلُ مَا كُنَّا فِيٓ أَصۡحَٰبِ ٱلسَّعِيرِ
Яна шундай дейдилар: ”Эшитганларимизга қулоқ солиб, ақлимизни ишлатганимизда эди, ҳақ билан ботилни ажратган бўлардик, дўзахийлар қаторида бўлмаган, аксинча, пайғамбарларга ишониб, айтганларини тасдиқлаб, жаннатийлар қаторидан жой олган бўлар эдик".
تەفسیرە عەرەبیەکان:
هُوَ ٱلَّذِي جَعَلَ لَكُمُ ٱلۡأَرۡضَ ذَلُولٗا فَٱمۡشُواْ فِي مَنَاكِبِهَا وَكُلُواْ مِن رِّزۡقِهِۦۖ وَإِلَيۡهِ ٱلنُّشُورُ
Аллоҳ таоло ер юзини яшашингиз учун енгил ва қулай қилиб қўйган Зотдир. Бас, ернинг ҳар тарафларида кезинглар ва унда Аллоҳ ҳозирлаб қўйган ризқлардан тановул қилинглар. Ҳисоб-китоб ва жазо учун қайта тирилиб борар жойингиз ёлғиз Унинг ҳузуридадир.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ءَأَمِنتُم مَّن فِي ٱلسَّمَآءِ أَن يَخۡسِفَ بِكُمُ ٱلۡأَرۡضَ فَإِذَا هِيَ تَمُورُ
Яшаш учун қулай қилиб қўйилган ерни Қоруннинг оёқлари остидан ёриб юборган осмондаги Аллоҳ сизларнинг остингиздан ёриб юборишидан хотиржаммисизлар? Сокин ер кутилмаганда изтиробга тушиб қолишидан қўрқмайсизларми?
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَمۡ أَمِنتُم مَّن فِي ٱلسَّمَآءِ أَن يُرۡسِلَ عَلَيۡكُمۡ حَاصِبٗاۖ فَسَتَعۡلَمُونَ كَيۡفَ نَذِيرِ
Лут қавмига осмондан тош ёғдирган осмондаги Аллоҳ сизларнинг устингизга тош ёғдиришидан хотиржаммисизлар? Азобимга гирифтор бўлгач, огоҳлантиришимнинг ҳақлигини билиб оласизлар, бироқ азобни кўргандан кейин бу билганингиз фойда қилмайди.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَقَدۡ كَذَّبَ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡ فَكَيۡفَ كَانَ نَكِيرِ
Булардан олдинги мушриклар ҳам пайғамбарларни ёлғонга чиқарган эдилар. Ёлғончига чиқариш ва куфрда оёқ тираб туриб олганларидан сўнг уларга Аллоҳнинг азоби ёғилди. Хўш, менинг жавобим уларга қандай бўлди?! Дарҳақиқат, менинг жавобим ўтта шиддатли бўлди.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَوَلَمۡ يَرَوۡاْ إِلَى ٱلطَّيۡرِ فَوۡقَهُمۡ صَٰٓفَّٰتٖ وَيَقۡبِضۡنَۚ مَا يُمۡسِكُهُنَّ إِلَّا ٱلرَّحۡمَٰنُۚ إِنَّهُۥ بِكُلِّ شَيۡءِۭ بَصِيرٌ
Кофирлар устларида учиб юрган қушларни кўрмайдиларми? Улар учган пайтларида қанотларини гоҳ ёзиб, гоҳ йиғиб оладилар. Уларни ёлғиз Аллоҳгина ерга қулаб тушишдан ушлаб туради. У Зот ҳамма нарсани кўриб турувчидир, ҳеч нарса Ундан махфий қолмайди.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَمَّنۡ هَٰذَا ٱلَّذِي هُوَ جُندٞ لَّكُمۡ يَنصُرُكُم مِّن دُونِ ٱلرَّحۡمَٰنِۚ إِنِ ٱلۡكَٰفِرُونَ إِلَّا فِي غُرُورٍ
Эй кофирлар, агар Аллоҳ таоло сизларни азоблашни истаса, азобдан ҳимоя қиладиган бирон қўшинингиз йўқ-ку! Кофирлар шайтоннинг алдовига учган, тузоғига илинган гумроҳлардир.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قُلۡ هُوَ ٱلَّذِيٓ أَنشَأَكُمۡ وَجَعَلَ لَكُمُ ٱلسَّمۡعَ وَٱلۡأَبۡصَٰرَ وَٱلۡأَفۡـِٔدَةَۚ قَلِيلٗا مَّا تَشۡكُرُونَ
Эй Пайғамбар, сизни ёлғончига чиқараётган анави мушрикларга айтинг: "Аллоҳ таоло сизларни яратиб, эшитиш учун қулоқларни, кўриш учун кўзларни, ўйлаш, фикр қилиш учун қалбларни, ақлларни ато этган Зотдир. Сизлар эса У Зот берган неъматларга камдан-кам шукр қиласизлар".
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قُلۡ هُوَ ٱلَّذِي ذَرَأَكُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَإِلَيۡهِ تُحۡشَرُونَ
Эй Пайғамбар, сизни ёлғончига чиқараётган анави мушрикларга айтинг: ”Сизларни ер юзига Аллоҳ таоло тарқатди, ҳеч нарсани яратолмайдиган бут-санамларингиз эмас. Қиёмат куни ҳисоб-китоб ва жазо учун ёлғиз Ўзининг ҳузурига тўпланасизлар, санамларингизнинг эмас. Шундай экан, ёлғиз Ўзидангина қўрқиб, ёлғиз Ўзигагина ибодат қилинглар".
تەفسیرە عەرەبیەکان:
سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:
• اطلاع الله على ما تخفيه صدور عباده.
• الكفر والمعاصي من أسباب حصول عذاب الله في الدنيا والآخرة.
فَلَمَّا رَأَوۡهُ زُلۡفَةٗ سِيٓـَٔتۡ وُجُوهُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَقِيلَ هَٰذَا ٱلَّذِي كُنتُم بِهِۦ تَدَّعُونَ
Бошларига Аллоҳ ваъда қилган кун келганида ва азоб ўзларига жуда яқин эканини кўрганларида иймонсизларнинг юзлари ўзгариб, қорайиб кетади. Уларга: ”Сиз у дунёда ошиқиб талаб қилаётганингиз мана шудир”, дейилади.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قُلۡ أَرَءَيۡتُمۡ إِنۡ أَهۡلَكَنِيَ ٱللَّهُ وَمَن مَّعِيَ أَوۡ رَحِمَنَا فَمَن يُجِيرُ ٱلۡكَٰفِرِينَ مِنۡ عَذَابٍ أَلِيمٖ
Эй Пайғамбар, анави ёлғонга чиқарувчи мушрикларга қарата айтинг: ”Аллоҳ таоло мени ва мўминларни вафот топдирса ёки бизга раҳм қилиб, ажалимизни кечиктирса, айтинглар-чи, кофирларни шиддатли азобдан ким қутқариб қолади!? Уларни бирон кимса ҳаргиз қутқариб қололмас".
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قُلۡ هُوَ ٱلرَّحۡمَٰنُ ءَامَنَّا بِهِۦ وَعَلَيۡهِ تَوَكَّلۡنَاۖ فَسَتَعۡلَمُونَ مَنۡ هُوَ فِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٖ
Эй Пайғамбар, анави мушрикларга айтинг: ”Раҳмон бўлган Зот сизларни ёлғиз ўзига ибодат қилишга чақирди. Биз унга иймон келтирдик ва ишларимизда ёлғиз Ўзига суяндик.
Ким очиқ-ойдин залолатдаю, ким тўғри йўлда эканини яқинда аниқ билиб оласизлар”.
Ким очиқ-ойдин залолатдаю, ким тўғри йўлда эканини яқинда аниқ билиб оласизлар”.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قُلۡ أَرَءَيۡتُمۡ إِنۡ أَصۡبَحَ مَآؤُكُمۡ غَوۡرٗا فَمَن يَأۡتِيكُم بِمَآءٖ مَّعِينِۭ
Эй Пайғамбар, анави мушрикларга айтинг: ”Айтинглар-чи, ичаётган сувингиз қўлингиз ета олмайдиган даражада ер қаърига сингиб кетса, сизлар унга ета олмасангизлар, сизларга мўл-кўл оқар сувни ким келтириб бера олади?! Аллоҳдан ўзга ҳеч ким келтириб бера олмас".
تەفسیرە عەرەبیەکان:
سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:
• اتصاف الرسول صلى الله عليه وسلم بأخلاق القرآن.
وه‌رگێڕانی ماناكانی قورئانی پیرۆز - الترجمة الأوزبكية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - پێڕستی وه‌رگێڕاوه‌كان
الترجمة الأوزبكية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.