Kilniojo Korano reikšmių vertimas - Gruzinų k. vertimas * - Vertimų turinys
Sūra An-Nisa
يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ ٱتَّقُواْ رَبَّكُمُ ٱلَّذِي خَلَقَكُم مِّن نَّفۡسٖ وَٰحِدَةٖ وَخَلَقَ مِنۡهَا زَوۡجَهَا وَبَثَّ مِنۡهُمَا رِجَالٗا كَثِيرٗا وَنِسَآءٗۚ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ ٱلَّذِي تَسَآءَلُونَ بِهِۦ وَٱلۡأَرۡحَامَۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلَيۡكُمۡ رَقِيبٗا
ეი, ადამიანებო! რიდი გქონდეთ თქვენი ღმერთისა, რომელმაც გაგაჩინათ ერთი სულისაგან, შემდეგ მისგან მისი მეუღლე გააჩინა და მათგან უამრავი კაცი და ქალი გაამრავლა. რიდი გქონდეთ ალლაჰისა, რომლის სახელითაც სურვილებს უცხადებთ ერთმანეთს, და ნათესაური კავშირის გაწყვეტასაც უფრთხილდით. უთუოდ, ალლაჰი გმეთვალყურეობთ.
Tafsyrai arabų kalba:
وَءَاتُواْ ٱلۡيَتَٰمَىٰٓ أَمۡوَٰلَهُمۡۖ وَلَا تَتَبَدَّلُواْ ٱلۡخَبِيثَ بِٱلطَّيِّبِۖ وَلَا تَأۡكُلُوٓاْ أَمۡوَٰلَهُمۡ إِلَىٰٓ أَمۡوَٰلِكُمۡۚ إِنَّهُۥ كَانَ حُوبٗا كَبِيرٗا
მიეცით ობლებს თავიანთი ქონება (როცა სრულწლოვანნი გახდებიან), არ გადაცვალოთ * სპეტაკი (ჰალალი) უწმინდურში (ჰარამით) და არც ქონება მიირთვათ მათი – თქვენს ქონებასთან ერთად. უთუოდ, დიდი ცოდვაა ეგ.
*მათი ქონების კარგი ნაწილი თქვენი უვარგისი ქონებით არ ჩაანაცვლოთ.
Tafsyrai arabų kalba:
وَإِنۡ خِفۡتُمۡ أَلَّا تُقۡسِطُواْ فِي ٱلۡيَتَٰمَىٰ فَٱنكِحُواْ مَا طَابَ لَكُم مِّنَ ٱلنِّسَآءِ مَثۡنَىٰ وَثُلَٰثَ وَرُبَٰعَۖ فَإِنۡ خِفۡتُمۡ أَلَّا تَعۡدِلُواْ فَوَٰحِدَةً أَوۡ مَا مَلَكَتۡ أَيۡمَٰنُكُمۡۚ ذَٰلِكَ أَدۡنَىٰٓ أَلَّا تَعُولُواْ
და თუ შიშობთ, რომ ვერ დაიცავთ სამართლიანობას* ობლებთან (ქვრივთან ქორწინების შემთხვევაში), მაშინ იმ ქალებიდან, ვინც ჰალალია თქვენთვის, – შეირთეთ ორი, სამი ან ოთხი; ხოლო თუ შიშობთ, რომ ვერ დაიცავთ სამართლიანობას (მათ შორის), მაშინ – ერთი (იკმარეთ) ან ის, რასაც ფლობს თქვენი მარჯვენა**. ეს ყველაზე კარგი ხერხია, რომ არ გადაიხაროთ (უსამართლობისკენ).
*თაფსირებში ამ აიათის განმარტების რამდენიმე ვერსია არსებობს: 1. როდესაც მორწმუნეთა დედას, აიშას رضي الله عنها, ამ აიათის შესახებ ჰკითხეს, მან ასე განმარტა: „აიათში ხსენებული ობოლი მეურვის მზრუნველობის ქვეშ მყოფი ობოლი გოგოა, რომელიც ამავდროულად მეურვეს ქონების მეწილეა . ობლის ქონებასა და სილამაზეს დახარბებული მეურვე ცდილობს, ნაკლები მეჰრითა და სხვა პასუხისმგებლობებით შეირთოს იგი და მის ქონებას დაეპატრონოს. ეს აიათი კრძალავს ამგვარი ზრახვებით ობლების ცოლად შერთვას (ბუხარი, თაფსირ, ჰ.ნ. 4574.).
2.ისლამამდელ პერიოდში არაბებში გავრცელებული მრავალცოლიანობის წეს–ჩვეულებას საზღვარი არ ჰქონდა. ზოგიერთებს ათი და უფრო მეტი ცოლი ყავდა. ამიტომ ეს აიათი მათ მიმართავს: ეი, ადამიანებო! როგორც ობლებთან მიმართებაში შიშობთ, რომ მათი ქონების განკარგვისას სამართლიანად ვერ მოიქცევით, ასევე ქალების მიმართაც ალლაჰის შიში იქონიეთ. მათგან მხოლოდ იმდენი შეირთეთ, რომელთა შორისაც სამართლიანად მოპყრობას შეძლებთ. ეს შეიძლება იყოს ორი, სამი ან არაუმეტეს ოთხი; ხოლო თუ შიშობთ რომ ვერ შეძლებთ მათ შორის სამართლიან მოპყრობას, – ერთი იკმარეთ; ან თუ ამასაც ვერ შეძლებთ, მაშინ მხევალით დაკმაყოფილდით (იხ. თაფსირუ ტაბერი.).
**მხევალი.
2.ისლამამდელ პერიოდში არაბებში გავრცელებული მრავალცოლიანობის წეს–ჩვეულებას საზღვარი არ ჰქონდა. ზოგიერთებს ათი და უფრო მეტი ცოლი ყავდა. ამიტომ ეს აიათი მათ მიმართავს: ეი, ადამიანებო! როგორც ობლებთან მიმართებაში შიშობთ, რომ მათი ქონების განკარგვისას სამართლიანად ვერ მოიქცევით, ასევე ქალების მიმართაც ალლაჰის შიში იქონიეთ. მათგან მხოლოდ იმდენი შეირთეთ, რომელთა შორისაც სამართლიანად მოპყრობას შეძლებთ. ეს შეიძლება იყოს ორი, სამი ან არაუმეტეს ოთხი; ხოლო თუ შიშობთ რომ ვერ შეძლებთ მათ შორის სამართლიან მოპყრობას, – ერთი იკმარეთ; ან თუ ამასაც ვერ შეძლებთ, მაშინ მხევალით დაკმაყოფილდით (იხ. თაფსირუ ტაბერი.).
**მხევალი.
Tafsyrai arabų kalba:
وَلَا تُؤۡتُواْ ٱلسُّفَهَآءَ أَمۡوَٰلَكُمُ ٱلَّتِي جَعَلَ ٱللَّهُ لَكُمۡ قِيَٰمٗا وَٱرۡزُقُوهُمۡ فِيهَا وَٱكۡسُوهُمۡ وَقُولُواْ لَهُمۡ قَوۡلٗا مَّعۡرُوفٗا
ნუ მიანდობთ თქვენს (მეურვეობაში მყოფ) ქონებას ჭკუასუსტებს*, რისი განკარგვაც ალლაჰს თქვენთვის მოუბარებია; დააპურეთ და შემოსეთ იმით და კეთილი სიტყვა უთხარით მათ.
*მცირეწლოვნებსა და განსჯის უნარის უქონელთ
Tafsyrai arabų kalba:
وَٱبۡتَلُواْ ٱلۡيَتَٰمَىٰ حَتَّىٰٓ إِذَا بَلَغُواْ ٱلنِّكَاحَ فَإِنۡ ءَانَسۡتُم مِّنۡهُمۡ رُشۡدٗا فَٱدۡفَعُوٓاْ إِلَيۡهِمۡ أَمۡوَٰلَهُمۡۖ وَلَا تَأۡكُلُوهَآ إِسۡرَافٗا وَبِدَارًا أَن يَكۡبَرُواْۚ وَمَن كَانَ غَنِيّٗا فَلۡيَسۡتَعۡفِفۡۖ وَمَن كَانَ فَقِيرٗا فَلۡيَأۡكُلۡ بِٱلۡمَعۡرُوفِۚ فَإِذَا دَفَعۡتُمۡ إِلَيۡهِمۡ أَمۡوَٰلَهُمۡ فَأَشۡهِدُواْ عَلَيۡهِمۡۚ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ حَسِيبٗا
გამოსცადეთ ობლები შეუღლების ასაკამდე და როცა დარწმუნდებით მათ ზრდასრულობაში, – მაშინ დაუბრუნეთ თავიანთი ქონება. არ შეჭამოთ იგი ნაჩქარევად – მფლანგველობითა და მათი ზრდასრულობის შიშით. ვინც მდიდარია, თავი შეიკავოს, ხოლო ვინც ღარიბია, მან ზომიერად მიირთვას*. როცა თავიანთ ქონებას უკან დაუბრუნებთ, მოწმე თან იყოლიეთ... და ალლაჰი კმარა ანგარიშმგებად.
*რაც აუცილებელია მათი მზრუნველობის ან სამეურვეო ჯამაგირისთვის.
Tafsyrai arabų kalba:
لِّلرِّجَالِ نَصِيبٞ مِّمَّا تَرَكَ ٱلۡوَٰلِدَانِ وَٱلۡأَقۡرَبُونَ وَلِلنِّسَآءِ نَصِيبٞ مِّمَّا تَرَكَ ٱلۡوَٰلِدَانِ وَٱلۡأَقۡرَبُونَ مِمَّا قَلَّ مِنۡهُ أَوۡ كَثُرَۚ نَصِيبٗا مَّفۡرُوضٗا
ვაჟიშვილებს წილი ერგებათ მშობლებისა და ნათესავების დანატოვარიდან; და ქალიშვილებს წილი ერგებათ მშობლებისა და ნათესავების დანატოვრიდან, მიუხედავად იმისა, ცოტა იქნება თუ ბევრი; – გარკვეული წილი აუცილებელია.
Tafsyrai arabų kalba:
وَإِذَا حَضَرَ ٱلۡقِسۡمَةَ أُوْلُواْ ٱلۡقُرۡبَىٰ وَٱلۡيَتَٰمَىٰ وَٱلۡمَسَٰكِينُ فَٱرۡزُقُوهُم مِّنۡهُ وَقُولُواْ لَهُمۡ قَوۡلٗا مَّعۡرُوفٗا
როცა მემკვიდრეობის გაყოფას ესწრებიან ნათესავები, ობლები და უპოვრები*, – მათაც უწილადეთ იმისგან და კეთილი სიტყვა უთხარით.
*რომლებსაც მემკვიდრეობიდან წილი არ ერგებათ.
Tafsyrai arabų kalba:
وَلۡيَخۡشَ ٱلَّذِينَ لَوۡ تَرَكُواْ مِنۡ خَلۡفِهِمۡ ذُرِّيَّةٗ ضِعَٰفًا خَافُواْ عَلَيۡهِمۡ فَلۡيَتَّقُواْ ٱللَّهَ وَلۡيَقُولُواْ قَوۡلٗا سَدِيدًا
(ობლებთან დაკავშირებით) შიში ჰქონდეთ* იმათ, რომელნიც დარდობენ, რომ ვაითუ (გარდავიცვალოთ და) უკან უძლური შთამომავლობა დაგვრჩესო. რიდი ჰქონდეთ ალლაჰისა და მხოლოდ კეთილი სიტყვა თქვან.
Tafsyrai arabų kalba:
يُوصِيكُمُ ٱللَّهُ فِيٓ أَوۡلَٰدِكُمۡۖ لِلذَّكَرِ مِثۡلُ حَظِّ ٱلۡأُنثَيَيۡنِۚ فَإِن كُنَّ نِسَآءٗ فَوۡقَ ٱثۡنَتَيۡنِ فَلَهُنَّ ثُلُثَا مَا تَرَكَۖ وَإِن كَانَتۡ وَٰحِدَةٗ فَلَهَا ٱلنِّصۡفُۚ وَلِأَبَوَيۡهِ لِكُلِّ وَٰحِدٖ مِّنۡهُمَا ٱلسُّدُسُ مِمَّا تَرَكَ إِن كَانَ لَهُۥ وَلَدٞۚ فَإِن لَّمۡ يَكُن لَّهُۥ وَلَدٞ وَوَرِثَهُۥٓ أَبَوَاهُ فَلِأُمِّهِ ٱلثُّلُثُۚ فَإِن كَانَ لَهُۥٓ إِخۡوَةٞ فَلِأُمِّهِ ٱلسُّدُسُۚ مِنۢ بَعۡدِ وَصِيَّةٖ يُوصِي بِهَآ أَوۡ دَيۡنٍۗ ءَابَآؤُكُمۡ وَأَبۡنَآؤُكُمۡ لَا تَدۡرُونَ أَيُّهُمۡ أَقۡرَبُ لَكُمۡ نَفۡعٗاۚ فَرِيضَةٗ مِّنَ ٱللَّهِۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمٗا
შვილებთან დაკავშირებით ალლაჰი გიწესებთ: ვაჟს – ორი ქალიშვილის წილის თანაბარი ერგება; ხოლო თუ ქალიშვილები ორზე მეტნი იქნებიან (და არცერთი ვაჟი), მაშინ მათ მემკვიდრეობის ორი მესამედი ერგებათ; ხოლო თუ მხოლოდ ერთი ქალიშვილია, მაშინ მას ნახევარი ერგება; თუ შვილი ჰყავს (გარდაცვლილს), მაშინ მის მშობლებს, თითოეულს, – მემკვიდრეობის მეექვსედი; ხოლო თუ არ ჰყავს (შვილი) და მხოლოდ მშობლები არიან მისი მემკვიდრეები, მაშინ დედას მესამედი ერგება (დანარჩენი მამას დარჩება); და თუ დედმამიშვილებიც ჰყავს (გარდაცვლილს), მაშინ დედა მეექვსედს მიიღებს. ეს ყოველივე მხოლოდ ანდერძის აღსრულების* ან ვალის გასტუმრების შემდეგ უნდა შესრულდეს. თქვენ არ იცით, ვინ უფრო სარგებლიანია თქვენთვის – თქვენი მამები თუ თქვენი შვილები. ეს ყველაფერი ალლაჰის დადგენილი ვალდებულებებია. ჭეშმარიტად, ალლაჰი ბრძენია, ყოვლისმცოდნე**.
*მუსლიმს ანდერძით თავისი დანაზოგის მხოლოდ ერთი მესამედის გადაცემა შეუძლია თავის სასურველ პირებზე, დანარჩენი – აუცილებელია, მემკვიდრეებზე გადანაწილდეს.
**ისლამის მემკვიდრეობითი სამართალი მიმართულია სამემკვიდრეო წილებსა და საოჯახო პასუხისმგებლობებს შორის ბალანსის დამყარებაზე; ვისაც მეტი ხარჯვითი ვალდებულებები აკისრია, ის – მეტს, ხოლო ვისაც ნაკლები ხარჯვითი ვალდებულებები აკისრია, ის – ნაკლებ წილს ღებულობს. ისლამის საოჯახო სამართლის თანახმად, ქორწინებისას, მაჰრი და სხვა საქორწინო ხარჯები – მამაკაცმა უნდა გაიღოს. ქორწინების შემდეგაც, მეუღლეზე, შვილებზე და გაჭირვებულ ახლო ნათესავებზე ზრუნვა, მათი შემოსვა, დაპურება, დაბინავება, ჯანდაცვა და განათლება – მამაკაცს ეკისრება. აღნიშნული მიზეზების გათვალისწინებით, მემკვიდრეობიდან მამაკაცი ქალთან შედარებით მეტ წილს ღებულობს.
**ისლამის მემკვიდრეობითი სამართალი მიმართულია სამემკვიდრეო წილებსა და საოჯახო პასუხისმგებლობებს შორის ბალანსის დამყარებაზე; ვისაც მეტი ხარჯვითი ვალდებულებები აკისრია, ის – მეტს, ხოლო ვისაც ნაკლები ხარჯვითი ვალდებულებები აკისრია, ის – ნაკლებ წილს ღებულობს. ისლამის საოჯახო სამართლის თანახმად, ქორწინებისას, მაჰრი და სხვა საქორწინო ხარჯები – მამაკაცმა უნდა გაიღოს. ქორწინების შემდეგაც, მეუღლეზე, შვილებზე და გაჭირვებულ ახლო ნათესავებზე ზრუნვა, მათი შემოსვა, დაპურება, დაბინავება, ჯანდაცვა და განათლება – მამაკაცს ეკისრება. აღნიშნული მიზეზების გათვალისწინებით, მემკვიდრეობიდან მამაკაცი ქალთან შედარებით მეტ წილს ღებულობს.
Tafsyrai arabų kalba:
۞ وَلَكُمۡ نِصۡفُ مَا تَرَكَ أَزۡوَٰجُكُمۡ إِن لَّمۡ يَكُن لَّهُنَّ وَلَدٞۚ فَإِن كَانَ لَهُنَّ وَلَدٞ فَلَكُمُ ٱلرُّبُعُ مِمَّا تَرَكۡنَۚ مِنۢ بَعۡدِ وَصِيَّةٖ يُوصِينَ بِهَآ أَوۡ دَيۡنٖۚ وَلَهُنَّ ٱلرُّبُعُ مِمَّا تَرَكۡتُمۡ إِن لَّمۡ يَكُن لَّكُمۡ وَلَدٞۚ فَإِن كَانَ لَكُمۡ وَلَدٞ فَلَهُنَّ ٱلثُّمُنُ مِمَّا تَرَكۡتُمۚ مِّنۢ بَعۡدِ وَصِيَّةٖ تُوصُونَ بِهَآ أَوۡ دَيۡنٖۗ وَإِن كَانَ رَجُلٞ يُورَثُ كَلَٰلَةً أَوِ ٱمۡرَأَةٞ وَلَهُۥٓ أَخٌ أَوۡ أُخۡتٞ فَلِكُلِّ وَٰحِدٖ مِّنۡهُمَا ٱلسُّدُسُۚ فَإِن كَانُوٓاْ أَكۡثَرَ مِن ذَٰلِكَ فَهُمۡ شُرَكَآءُ فِي ٱلثُّلُثِۚ مِنۢ بَعۡدِ وَصِيَّةٖ يُوصَىٰ بِهَآ أَوۡ دَيۡنٍ غَيۡرَ مُضَآرّٖۚ وَصِيَّةٗ مِّنَ ٱللَّهِۗ وَٱللَّهُ عَلِيمٌ حَلِيمٞ
თქვენ გერგებათ თქვენი ცოლების დანატოვრის ნახევარი, თუ არ ჰყავთ მათ შვილი; ხოლო თუ შვილი ჰყავთ, მაშინ გერგებათ მათი დანატოვრის მეოთხედი – მას შემდეგ, როცა აღსრულდება ანდერძი ან/და მოიხდება ვალები; ასევე: მათ ერგებათ თქვენი დანატოვრის მეოთხედი, თუ შვილი არ გყავთ; ხოლო თუ შვილი გყავთ, მაშინ მათ ერგებათ თქვენი დანატოვრის მერვედი – მას შემდეგ, როცა აღსრულდება ანდერძი ან/და მოიხდება ვალები; თუ კაცს ან ქალს ისე ემემკვიდრეებიან, როგორც ქელაალე*, და მას ჰყავს (დედით) ძმა ან და**, მაშინ თითოეულ მათგანს მეექვსედი ერგება; ხოლო თუ ამაზე (ერთზე) მეტი იქნებიან, მაშინ ისინი თანაზიარნი იქნებიან მესამედში – მას შემდეგ, როცა თითოეულის დაუზარალებლად აღსრულდება ანდერძი ან მოიხდება ვალები: – (ეს) ალლაჰის მიერ დაწესებული ნორმებია; ალლაჰი ყოვლისმცოდნეა, ლმობიერი.
*როდესაც გარდაცვლილს არც შვილები ყავს, არც მშობლები და მათ გარდა სხვა ნათესავები ემემკვიდრეებიან. თაფსირებში ამ ტერმინის განმარტებისას, რამდენიმე განსხვავებულ ვერსიას ვხვდებით: 1. ამ სიტყვით გარდაცვლილი მოიხსენება; 2. ეს გამოხატავს მემკვიდრეს, რომელიც ასეთ ვინმეს ემემკვიდრება; 3. ესაა სამემკვიდრეო ქონება. იხ. თაფსირუ ბაღავი.
**აქ იგულისხმება დედით ძმა ან და, ხოლო დედ-მამით ძმის ან დის მდგომარეობა ამავე სურას 176-ე აიათში იქნება განხილული.
**აქ იგულისხმება დედით ძმა ან და, ხოლო დედ-მამით ძმის ან დის მდგომარეობა ამავე სურას 176-ე აიათში იქნება განხილული.
Tafsyrai arabų kalba:
تِلۡكَ حُدُودُ ٱللَّهِۚ وَمَن يُطِعِ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ يُدۡخِلۡهُ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَاۚ وَذَٰلِكَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِيمُ
ამგვარია საზღვრები ალლაჰისა, ხოლო ვინც ჰმორჩილებს ალლაჰსა და მის შუამავალს, (ალლაჰი) მას შეიყვანს სამოთხეებში, რომლის ქვეშაც მდინარეები მიედინებიან. იქ იქნებიან მარადჟამს. აი, ესაა მიღწევა – უდიდესი.
Tafsyrai arabų kalba:
وَمَن يَعۡصِ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ وَيَتَعَدَّ حُدُودَهُۥ يُدۡخِلۡهُ نَارًا خَٰلِدٗا فِيهَا وَلَهُۥ عَذَابٞ مُّهِينٞ
ხოლო ვინც ეურჩება ალლაჰსა და მის შუამავალს და სცდება მის (ალლაჰის) საზღვრებს, – ცეცხლში შეიყვანს (ალლაჰი) მას, იქ იქნება მარადჟამს და მისთვისაა – სასჯელი დამამცირებელი.
Tafsyrai arabų kalba:
وَٱلَّٰتِي يَأۡتِينَ ٱلۡفَٰحِشَةَ مِن نِّسَآئِكُمۡ فَٱسۡتَشۡهِدُواْ عَلَيۡهِنَّ أَرۡبَعَةٗ مِّنكُمۡۖ فَإِن شَهِدُواْ فَأَمۡسِكُوهُنَّ فِي ٱلۡبُيُوتِ حَتَّىٰ يَتَوَفَّىٰهُنَّ ٱلۡمَوۡتُ أَوۡ يَجۡعَلَ ٱللَّهُ لَهُنَّ سَبِيلٗا
მათ, ვინც იმრუშებენ თქვენი ქალებიდან, – მოწმედ დაუყენეთ ოთხი თქვენგანი; და თუ დაამოწმებენ, მაშინ სახლებში შეაკავეთ, ვიდრე სიკვდილი არ მიიბარებს მათ ან სხვა გამოსავალს არ დაადგენს ალლაჰი.
Tafsyrai arabų kalba:
وَٱلَّذَانِ يَأۡتِيَٰنِهَا مِنكُمۡ فَـَٔاذُوهُمَاۖ فَإِن تَابَا وَأَصۡلَحَا فَأَعۡرِضُواْ عَنۡهُمَآۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ تَوَّابٗا رَّحِيمًا
რომელი ორიც ამას ჩაიდენს თქვენგან, ორივე მათგანი სასჯელით დაამწუხრეთ; ხოლო თუ მოინანიეს, მაშინ მოეშვით! ჭეშმარიტად, ალლაჰი მონანულთა უსაზღვროდ მპატიებელია, მწყალობელი*.
*მუფესსირთა უმრავლესობის აზრით, ამ ორ აიათში (15;16) მოცემული სასჯელის ფორმები ისლამის პირველ წლებში მოქმედებდა, ვიდრე მრუშობის სასჯელი საბოლოო ფორმას მიიღებდა. საბოლოოდ, სურა ნურ-ის მე–2 აიათის ჩამოვლინებითა და შუამავლის განმარტებებით, აღნიშნულ აიათებში მოცემული სასჯელის ფორმები გაუქმდა. ახალი დადგენილების თანახმად, დაუქორწინებელ მემრუშეებს ასი როზგი და ერთწლიანი გადასახლება, ხოლო დაქორწინებულებს – ჩაქოლვა ემუქრებოდათ. სწავლულთა ერთი ჯგუფი თვლის,(იხ: თაფსიირ მეფაათიიჰულ ღაიბ/ფახრუდდინ არ–რაზი), რომ ამ აიათებში მოცემული სასჯელის ფორმები არ გაუქმებულა. მათი აზრით, სასჯელის ეს ფორმები ერთსქესიანთა ურთიერთობებს ეხება, ამათგან პირველი – ქალების, ხოლო მეორე – კაცების სასჯელია.
Tafsyrai arabų kalba:
إِنَّمَا ٱلتَّوۡبَةُ عَلَى ٱللَّهِ لِلَّذِينَ يَعۡمَلُونَ ٱلسُّوٓءَ بِجَهَٰلَةٖ ثُمَّ يَتُوبُونَ مِن قَرِيبٖ فَأُوْلَٰٓئِكَ يَتُوبُ ٱللَّهُ عَلَيۡهِمۡۗ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمٗا
ჭეშმარიტად, ალლაჰი იყაბულებს იმათ სინანულს, რომელნიც უმეცრებით სჩადიან უკეთურობას, მერე კი მალევე ნანობენ; სწორედაც იყაბულებს ალლაჰი მათ სინანულს. ალლაჰი ბრძენია, ყოვლის მცოდნე.
Tafsyrai arabų kalba:
وَلَيۡسَتِ ٱلتَّوۡبَةُ لِلَّذِينَ يَعۡمَلُونَ ٱلسَّيِّـَٔاتِ حَتَّىٰٓ إِذَا حَضَرَ أَحَدَهُمُ ٱلۡمَوۡتُ قَالَ إِنِّي تُبۡتُ ٱلۡـَٰٔنَ وَلَا ٱلَّذِينَ يَمُوتُونَ وَهُمۡ كُفَّارٌۚ أُوْلَٰٓئِكَ أَعۡتَدۡنَا لَهُمۡ عَذَابًا أَلِيمٗا
არ მიიღება სინანული იმათი, რომლებიც უკეთურებას სჩადიან, ვიდრე რომელიმე მათგანს სიკვდილი არ მოუსწრებდეს და შემდეგ იტყოდეს, რომ ჭეშმარიტად, ახლა მოვინანიეო; და არც იმათი, რომლებიც ურწმუნოებად დაიხოცნენ. სწორედ მათთვის გავამზადეთ მწარე სასჯელი.
Tafsyrai arabų kalba:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا يَحِلُّ لَكُمۡ أَن تَرِثُواْ ٱلنِّسَآءَ كَرۡهٗاۖ وَلَا تَعۡضُلُوهُنَّ لِتَذۡهَبُواْ بِبَعۡضِ مَآ ءَاتَيۡتُمُوهُنَّ إِلَّآ أَن يَأۡتِينَ بِفَٰحِشَةٖ مُّبَيِّنَةٖۚ وَعَاشِرُوهُنَّ بِٱلۡمَعۡرُوفِۚ فَإِن كَرِهۡتُمُوهُنَّ فَعَسَىٰٓ أَن تَكۡرَهُواْ شَيۡـٔٗا وَيَجۡعَلَ ٱللَّهُ فِيهِ خَيۡرٗا كَثِيرٗا
ეი, თქვენ, რომელთაც ირწმუნეთ! არ არის თქვენთვის ჰალალი, რომ იძულებით მოიქციოთ ქალები მემკვიდრეობაში* და ქორწინების უფლება შეუზღუდოთ, რათა წაართვათ იმის ნაწილი, რაც მათთვის მიგიციათ (მეჰრის სახით), გარდა იმ შემთხვევისა, თუკი აშკარა უზნეობა ჩაიდინეს. კეთილად მოეპყარით მათ, თუნდაც არ მოგწონდეთ ისინი. შესაძლოა, არ მოგწონდეთ რაღაც, მაგრამ ალლაჰს მასში დიდი სიკეთე ჰქონდეს ჩადებული.
*ისლამამდელ პერიოდში ქალი ნივთისგან არაფრით განსხვავდებოდა. გარდაცვლილის ცოლი გადადიოდა მემკვიდრეების მფლობელობაში, როგორც სამემკვიდრეო ქონება. ამის შემდეგ, მემკვიდრეების ხელში იყო მათი ბედი – ცოლად შეირთავდენ, სხვას მიათხოვებდენ თუ მთლიანად შეუზღუდავდენ ქორწინების უფლებას.
Tafsyrai arabų kalba:
وَإِنۡ أَرَدتُّمُ ٱسۡتِبۡدَالَ زَوۡجٖ مَّكَانَ زَوۡجٖ وَءَاتَيۡتُمۡ إِحۡدَىٰهُنَّ قِنطَارٗا فَلَا تَأۡخُذُواْ مِنۡهُ شَيۡـًٔاۚ أَتَأۡخُذُونَهُۥ بُهۡتَٰنٗا وَإِثۡمٗا مُّبِينٗا
და თუ მოიწადინებთ, რომ ერთი ცოლის ნაცვლად შეირთოდ მეორე, და მათგან პირველისთვის* თუნდაც უთვალავი სიმდიდრე გქონდეთ მიცემული, – იქიდან არაფერი გამოართვათ! ნუთუ წაართმევთ მას ცილისწამებითა და ცხადი ბოროტებით?
*რომელთანაც გაყრა გწადიათ.
Tafsyrai arabų kalba:
وَلَا تَنكِحُواْ مَا نَكَحَ ءَابَآؤُكُم مِّنَ ٱلنِّسَآءِ إِلَّا مَا قَدۡ سَلَفَۚ إِنَّهُۥ كَانَ فَٰحِشَةٗ وَمَقۡتٗا وَسَآءَ سَبِيلًا
არ შეირთოთ ის ქალები, რომლებიც თქვენს მამებს ჰყავდათ შერთული, გარდა იმისა, რაც უკვე წარსულს ჩაბარდა. უეჭველად, უზნეობა (ღვთის) წყრომის მიზეზია და ცუდი გზაა იგი.
Tafsyrai arabų kalba:
حُرِّمَتۡ عَلَيۡكُمۡ أُمَّهَٰتُكُمۡ وَبَنَاتُكُمۡ وَأَخَوَٰتُكُمۡ وَعَمَّٰتُكُمۡ وَخَٰلَٰتُكُمۡ وَبَنَاتُ ٱلۡأَخِ وَبَنَاتُ ٱلۡأُخۡتِ وَأُمَّهَٰتُكُمُ ٱلَّٰتِيٓ أَرۡضَعۡنَكُمۡ وَأَخَوَٰتُكُم مِّنَ ٱلرَّضَٰعَةِ وَأُمَّهَٰتُ نِسَآئِكُمۡ وَرَبَٰٓئِبُكُمُ ٱلَّٰتِي فِي حُجُورِكُم مِّن نِّسَآئِكُمُ ٱلَّٰتِي دَخَلۡتُم بِهِنَّ فَإِن لَّمۡ تَكُونُواْ دَخَلۡتُم بِهِنَّ فَلَا جُنَاحَ عَلَيۡكُمۡ وَحَلَٰٓئِلُ أَبۡنَآئِكُمُ ٱلَّذِينَ مِنۡ أَصۡلَٰبِكُمۡ وَأَن تَجۡمَعُواْ بَيۡنَ ٱلۡأُخۡتَيۡنِ إِلَّا مَا قَدۡ سَلَفَۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ غَفُورٗا رَّحِيمٗا
თქვენთვის ჰარამია (რომ შეირთოთ): თქვენი დედები, ქალიშვილები, დები, მამიდები, დეიდები, ძმის ქალიშვილები, დის ქალიშვილები, (ის) ძიძები, რომლებმაც ძუძუ გაწოვათ, ძუძუმტე დები, თქვენი ცოლების დედები, (ის) გერი ქალიშვილები, რომლებიც თქვენს სახლში იზრდებიან, – იმ ცოლებიდან, რომლებსაც უკვე ეთანაცხოვრეთ, ხოლო თუ მათთან არ გიცხოვრიათ (და ისე გაეყარეთ), მაშინ (მათი შერთვა) არ არის ცოდვა თქვენთვის. ასევე (თქვენთვის ჰარამია), თქვენს შთამომავალ ვაჟთა ცოლები და ორი და რომ ერთდოულად შეირთოთ*, გარდა იმისა, რაც უკვე წარსულს ჩაბარდა. ჭეშმარიტად, ალლაჰი უსაზღვროდ მპატიებელია; მწყალობელი.
*ასევე, ალლაჰის შუამავალმა ﷺ აკრძალა ქალისა და მისი მამიდის ან დეიდის ერთდროულად, ერთი ქმრის ქორწინებაში ყოფნა. იხ. ბუხარი, ნიქაჰ 27/1509; მუსლიმ, ნიქაჰ 4/1408.
Tafsyrai arabų kalba:
۞ وَٱلۡمُحۡصَنَٰتُ مِنَ ٱلنِّسَآءِ إِلَّا مَا مَلَكَتۡ أَيۡمَٰنُكُمۡۖ كِتَٰبَ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡۚ وَأُحِلَّ لَكُم مَّا وَرَآءَ ذَٰلِكُمۡ أَن تَبۡتَغُواْ بِأَمۡوَٰلِكُم مُّحۡصِنِينَ غَيۡرَ مُسَٰفِحِينَۚ فَمَا ٱسۡتَمۡتَعۡتُم بِهِۦ مِنۡهُنَّ فَـَٔاتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِيضَةٗۚ وَلَا جُنَاحَ عَلَيۡكُمۡ فِيمَا تَرَٰضَيۡتُم بِهِۦ مِنۢ بَعۡدِ ٱلۡفَرِيضَةِۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمٗا
(გეკრძალებათ) ასევე გათხოვილი ქალები, გარდა იმისა, რაც მოიპოვა თქვენმა მარჯვენამ*. ეს ყველაფერი ალლაჰის მიერ თქვენზე დაკისრებული ვალდებულებებია, ხოლო აქ ჩამოთვლილის მიღმა რაც დარჩა, – თუ თქვენი ქონებით ეძიებთ პატიოსნურად (შერთვას) და არა სიძვის მიზნით, მაშინ ჰალალია. რა სარგებელიც მიიღოთ მათგან (შეუღლებით), შესაბამისი გადასახადიც მიეცით (მეჰრი). განსაზღვრული გადასახადის მიცემის შემდეგ თუ მორიგდებით ურთიერთკმაყოფილებით, – ამაში ცოდვა არ დაგედებათ. ჭეშმარიტად, ალლაჰი ყოვლისმცოდნე ბრძენია.
*ბრძოლის ველზე ტყვედ აყვანილი ურწმუნო ქალები
Tafsyrai arabų kalba:
وَمَن لَّمۡ يَسۡتَطِعۡ مِنكُمۡ طَوۡلًا أَن يَنكِحَ ٱلۡمُحۡصَنَٰتِ ٱلۡمُؤۡمِنَٰتِ فَمِن مَّا مَلَكَتۡ أَيۡمَٰنُكُم مِّن فَتَيَٰتِكُمُ ٱلۡمُؤۡمِنَٰتِۚ وَٱللَّهُ أَعۡلَمُ بِإِيمَٰنِكُمۚ بَعۡضُكُم مِّنۢ بَعۡضٖۚ فَٱنكِحُوهُنَّ بِإِذۡنِ أَهۡلِهِنَّ وَءَاتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ بِٱلۡمَعۡرُوفِ مُحۡصَنَٰتٍ غَيۡرَ مُسَٰفِحَٰتٖ وَلَا مُتَّخِذَٰتِ أَخۡدَانٖۚ فَإِذَآ أُحۡصِنَّ فَإِنۡ أَتَيۡنَ بِفَٰحِشَةٖ فَعَلَيۡهِنَّ نِصۡفُ مَا عَلَى ٱلۡمُحۡصَنَٰتِ مِنَ ٱلۡعَذَابِۚ ذَٰلِكَ لِمَنۡ خَشِيَ ٱلۡعَنَتَ مِنكُمۡۚ وَأَن تَصۡبِرُواْ خَيۡرٞ لَّكُمۡۗ وَٱللَّهُ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
ხოლო რომელ თქვენგანსაც არ ყოფნის სახსრები თავისუფალი მორწმუნე ქალების შესართავად, – ის მორწმუნე გოგო შეირთოს, რაც მოიპოვა მისმა მარჯვენამ. ალლაჰმა უკეთ იცის თქვენი რწმენის შესახებ, თქვენ ხომ ერთი–მეორისგან ხართ. მაშ, თუ იქნებიან პატიოსნად და არავის გაიჩენენ მემრუშედ და საყვარლად, – შეირთეთ ისინი თავიანთი მეურვეების თანხმობით და გადაუხადეთ მეჰრი წესისამებრ, ხოლო შეუღლების შემდეგ თუ იმრუშეს, – მათი სასჯელი თავისუფალი ქალების სასჯელის ნახევარია. ეს მათთვისაა,* ვისაც სიძვის ეშინია; რომ მოითმინოთ, უფრო ხეირიანია თქვენთვის. ალლაჰი უსაზღვროდ მპატიებელია; მწყალობელი.
* მხევლის შერთვა.
Tafsyrai arabų kalba:
يُرِيدُ ٱللَّهُ لِيُبَيِّنَ لَكُمۡ وَيَهۡدِيَكُمۡ سُنَنَ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِكُمۡ وَيَتُوبَ عَلَيۡكُمۡۗ وَٱللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٞ
ალლაჰს უნდა, რომ ცხადად განგიმარტოთ*, დაგაყენოთ თქვენზე ადრე მყოფთა გზებზე და იყაბულოს თქვენი სინანული. ალლაჰი ყოვლის მცოდნე ბრძენია.
*თავისი ბრძანებები და აკრძალვები
Tafsyrai arabų kalba:
يُرِيدُ ٱللَّهُ أَن يُخَفِّفَ عَنكُمۡۚ وَخُلِقَ ٱلۡإِنسَٰنُ ضَعِيفٗا
Tafsyrai arabų kalba:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَأۡكُلُوٓاْ أَمۡوَٰلَكُم بَيۡنَكُم بِٱلۡبَٰطِلِ إِلَّآ أَن تَكُونَ تِجَٰرَةً عَن تَرَاضٖ مِّنكُمۡۚ وَلَا تَقۡتُلُوٓاْ أَنفُسَكُمۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ بِكُمۡ رَحِيمٗا
ეი, თქვენ, რომელთაც ირწმუნეთ! არ შეჭამოთ ერთმანეთის ქონება უსამართლოდ, ურთიერთკმაყოფილებით ვაჭრობის გარეშე, და არც თქვენი სულები დახოცოთ*. ჭეშმარიტად, ალლაჰი მოწყალეა თქვენ მიმართ.
*არც თავი მოიკლათ და არც ერთმანეთი დახოცოთ
Tafsyrai arabų kalba:
وَمَن يَفۡعَلۡ ذَٰلِكَ عُدۡوَٰنٗا وَظُلۡمٗا فَسَوۡفَ نُصۡلِيهِ نَارٗاۚ وَكَانَ ذَٰلِكَ عَلَى ٱللَّهِ يَسِيرًا
Tafsyrai arabų kalba:
وَلَا تَتَمَنَّوۡاْ مَا فَضَّلَ ٱللَّهُ بِهِۦ بَعۡضَكُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖۚ لِّلرِّجَالِ نَصِيبٞ مِّمَّا ٱكۡتَسَبُواْۖ وَلِلنِّسَآءِ نَصِيبٞ مِّمَّا ٱكۡتَسَبۡنَۚ وَسۡـَٔلُواْ ٱللَّهَ مِن فَضۡلِهِۦٓۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ بِكُلِّ شَيۡءٍ عَلِيمٗا
და არ ისურვოთ ის, რითაც ალლაჰმა თქვენ შორის ზოგიერთი ზოგიერთზე უპირატესჰყო*. კაცები მიიღებენ ხვედრს იქიდან, რაც მოუხვეჭავთ; და ქალებიც მიიღებენ ხვედრს იქიდან, რაც მოუხვეჭავთ**. მაშ, ალლაჰს სთხოვეთ წყალობა, ჭეშმარიტად, ალლაჰი ყოვლისმცოდნეა.
*ზოგიერთმა ქალმა თქვა: მამაკაცები ბრძოლის ველზე იბრძვიან, ისინი მემკვიდრეობიდან ორჯერ მეტ წილს ფლობენ, ვიდრე ჩვენ; ნეტა ჩვენც კაცებად გავჩენილიყავით, მათ მსგავსად გვებრძოლა და მემკვიდრეობიდან ჩვენც იგივე წილი მიგვეღო, რასაც ისინი ღებულობენო. ამის საპასუხოდ აღნიშნული აიათი ჩამოევლინა, რომელიც მორწმუნეებს ასწავლის, რომ არ შეშურდეთ სხვის ხელთ არსებული სიკეთეები, რომელიც ალლაჰმა უწყალობა მათ. იხ. თაფსირუ ბეღავი.
**იმქვეყნიურ საკითხებში ქალი და კაცი თანასწორია, ყველას თავისი ნამოქმედარის შესაბამისად მიეზღვება, განუსხვავებლად სქესისა.
**იმქვეყნიურ საკითხებში ქალი და კაცი თანასწორია, ყველას თავისი ნამოქმედარის შესაბამისად მიეზღვება, განუსხვავებლად სქესისა.
Tafsyrai arabų kalba:
وَلِكُلّٖ جَعَلۡنَا مَوَٰلِيَ مِمَّا تَرَكَ ٱلۡوَٰلِدَانِ وَٱلۡأَقۡرَبُونَۚ وَٱلَّذِينَ عَقَدَتۡ أَيۡمَٰنُكُمۡ فَـَٔاتُوهُمۡ نَصِيبَهُمۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ شَهِيدًا
ჩვენ თითოეულს დავუდგინეთ მემკვიდრეობა იმაში, რაც მშობლებსა და ნათესავებს დაუტოვებიათ მათთვის. ხოლო ვისთანაც ფიცი დაგიდვიათ, მათაც მიეცით კუთვნილი წილი*. ჭეშმარიტად, ალლაჰი ყველაფრის მოწმეა.
*არაბებში გავრცელებული ადათის თანახმად, ერთმანეთთან დაახლოებული პირები შემდეგი შინაარსის ფიცს დებდნენ: ჩემი სისხლი შენი სისხლია, ჩემი შურისძიება შენი შურისძიებაა, ჩემი ომი შენი ომია, ჩემი მშვიდობა შენი მშვიდობაა, შენ ხარ ჩემი მემკვიდრე და მე ვარ შენი მემკვიდრე, მე მოვითხოვ შენგან და შენ მოითხოვ ჩემგან, შენ ჩემგან ჭკუა გესწავლება და მე შენგან ჭკუა მესწავლებაო. ასეთნაირად შეფიცულები ერთმანეთის მემკვიდრეებად ითვლებოდნენ. ეს ადათი ისლამის პირველ წლებშიც გრძელდებოდა გარკვეული პერიოდის მანძილზე, ვიდრე სურა ენფალის 75-ე აიათი ჩამოევლინებოდა, რომელმაც მემკვიდრეობა ნათესაური კავშირით განსაზღვრა. იხ. თეფსირუ ბეღავი.
Tafsyrai arabų kalba:
ٱلرِّجَالُ قَوَّٰمُونَ عَلَى ٱلنِّسَآءِ بِمَا فَضَّلَ ٱللَّهُ بَعۡضَهُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖ وَبِمَآ أَنفَقُواْ مِنۡ أَمۡوَٰلِهِمۡۚ فَٱلصَّٰلِحَٰتُ قَٰنِتَٰتٌ حَٰفِظَٰتٞ لِّلۡغَيۡبِ بِمَا حَفِظَ ٱللَّهُۚ وَٱلَّٰتِي تَخَافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَٱهۡجُرُوهُنَّ فِي ٱلۡمَضَاجِعِ وَٱضۡرِبُوهُنَّۖ فَإِنۡ أَطَعۡنَكُمۡ فَلَا تَبۡغُواْ عَلَيۡهِنَّ سَبِيلًاۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلِيّٗا كَبِيرٗا
მამაკაცები ქალების მეურვეები არიან იმით, რაც ალლაჰმა მათზე მეტი უწყალობათ* და იმით, რასაც ხარჯავენ თავიანთი ქონებიდან. პატიოსანი ქალები მორჩილნი არიან და თვალსმიფარებულ მდგომარეობაშიც კი იცავენ იმას, რაც ალლაჰის მხრიდანაა დაცული**, ხოლო რომელთა თავხედობასაც შიშობთ, მათ ჯერ შეაგონეთ***, შემდეგ საწოლიდან განუცალკევდით, ბოლოს კი (თუ წინა მცდელობებმა შედეგი არ გამოიღო) მსუბუქად დაარტყით****, და თუ დაგმორჩილდებიან, – ნუღარ დაიწყებთ მიზეზების ძიებას მათ საწინააღმდეგოდ. ჭეშმარიტად ალლაჰი უზენაესი და უდიადესია.
*ძლიერი ფიზიკური აღნაგობა და უსაფრთხოების უზრუნველყოფის უნარი
**ნამუსი, ცოლ-ქმრული საიდუმლოებანი და ქონება
***ალლაჰის შიში და ქმრის წინაშე არსებული პასუხისმგებლობები შეახსენეთ
****თუ ზემოთ აღნიშნული შეგონება და საწოლის განცალკევება უშედეგოდ ჩაივლის, მაშინ უკვე მსუბუქად დარტყმა განქორწინების თავიდან აცილებლების ბოლო მცდელობაა, რადგანაც განქორწინება გაცილებით მეტი ზიანის მომტანია, ვიდრე მსუბუქად დარტყმა. ეს არ გულისხმობს ფიზიკურ გასწორებას, შურისძიებას ან დასჯას; არამედ ეს არის გონს მოგებისა და გამოფხიზლების მცდელობა მაშინ, როცა მდგომარეობამ უკვე პიკს მიღწია და ოჯახის ერთიანობას უქმნის საფრთხეს. ალლაჰის შუამავალი ﷺ ბრძანებს: „ქალების შესახებ ალლაჰის გეშინოდეთ, რადგანაც თქვენ ისინი ალლაჰის ამანათად გყავთ აყვანილი და მისივე სიტყვითვე მათთან თანაცხოვრების უფლება მოიპოვეთ. თქვენი უფლებაა, რომ თქვენი ოჯახის ღირსება არავის შეალახვინონ, რაც მოუწონარია თქვენთვის. და თუ მაინც ასე მოიქცევიან, მაშინ მსუბუქად დაარტყით“ (მუსლიმ, ჰაჯ, 19/1218.). საჰაბეების, თაბიინებისა და სწავლულების განმარტებებში აღნიშნულია, რომ მსუბუქად დარტყმა გულისხმობს თითებით, მისვაქით ან მოგრძოდ დაკეცილი ცხვირსახოცით შეხებას და დარტყმის იმიტირებას, რომელსაც არ ახლავს მოტეხილობა, ტკივილი და კვალი. აკრძალულია მსუბუქი დარტყმა სახის ან სხეულის სხვა სათუთი ადგილების მიმართულებით. ალლაჰის შუამავალი ﷺ ბრძანებს: „ცოლს არავითარ შემთხვევაში სახეში არ გაარტყათ და არ დაამციროთ!“ (აბუ დავუდ, ნიქაჰ 42/2142.). სამწუხაროდ, როგორც ადრე, ასევე დღესაც, ხშირია ოჯახური ძალადობის ფაქტები, რომელიც ცოლქმრული უთანხმოების ფონზე ვითარდება. ყურანის ამ აიათში, ერთის მხრივ, ოჯახის დანგრევის პრევენციის მცდელობას ვხედავთ, მეორეს მხრივ კი ცოლქმრული უთანხმოების მწვერვალია მოცემული, რომლის იქითაც არავითარ შემთხვევაში არ უნდა გადაიზარდოს. აღნიშნული ზღვარის ზევით განქორწინების გარდა სხვა ნებისმიერი მოქმედება დანაშაულია. როგორც უკვე აღვნიშნეთ, ეს არის ერთგვარი ზღვარი, სადამდეც შეიძლება მივიდეს ცოლქმრული უთანხმოება, თუმცა ალლაჰის შუამავალს ﷺ ესეც არ მიაჩნდა კარგი მუსლიმის საქციელად და ამბობდა: „თქვენ შორის ყველაზე ხეირიანები, ცოლებზე ხელს არ აღმართავენ.“ (ბეიჰაყი, სუნენ ალ-ქუბრაა, ჰ.ნ. 14776.). „თქვენ შორის ყველაზე ხეირიანი ისაა, ვინც ყველაზე კარგია თავისი ცოლის მიმართ და ცოლის მიმართ ყველა თქვენგანზე კარგი ურთიერთობის მქონე მე ვარ.“ (იბნი მაჯე, ნიქაჰ, ჰ.ნ. 2053.). ის ასევე ბრძანებს: „რომელიმე თქვენგანმა ქალი მონასავით არ გაროზგოს, რომელთანაც დღის ბოლოს დაწოლას აპირებს.“ (ბუხარი, ნიქაჰ 93/5204.). მორწმუნეთა დედა აიშა გადმოგვცემს: „ალლაჰის შუამავალს ﷺ არავითარ შემთხვევაში არ დაურტყამს არც ქალისთვის, არც მოსამსახურესათვის და არც ცხოველისათვის.“ (მუსლიმ, ფედაილ 20/2328.)
**ნამუსი, ცოლ-ქმრული საიდუმლოებანი და ქონება
***ალლაჰის შიში და ქმრის წინაშე არსებული პასუხისმგებლობები შეახსენეთ
****თუ ზემოთ აღნიშნული შეგონება და საწოლის განცალკევება უშედეგოდ ჩაივლის, მაშინ უკვე მსუბუქად დარტყმა განქორწინების თავიდან აცილებლების ბოლო მცდელობაა, რადგანაც განქორწინება გაცილებით მეტი ზიანის მომტანია, ვიდრე მსუბუქად დარტყმა. ეს არ გულისხმობს ფიზიკურ გასწორებას, შურისძიებას ან დასჯას; არამედ ეს არის გონს მოგებისა და გამოფხიზლების მცდელობა მაშინ, როცა მდგომარეობამ უკვე პიკს მიღწია და ოჯახის ერთიანობას უქმნის საფრთხეს. ალლაჰის შუამავალი ﷺ ბრძანებს: „ქალების შესახებ ალლაჰის გეშინოდეთ, რადგანაც თქვენ ისინი ალლაჰის ამანათად გყავთ აყვანილი და მისივე სიტყვითვე მათთან თანაცხოვრების უფლება მოიპოვეთ. თქვენი უფლებაა, რომ თქვენი ოჯახის ღირსება არავის შეალახვინონ, რაც მოუწონარია თქვენთვის. და თუ მაინც ასე მოიქცევიან, მაშინ მსუბუქად დაარტყით“ (მუსლიმ, ჰაჯ, 19/1218.). საჰაბეების, თაბიინებისა და სწავლულების განმარტებებში აღნიშნულია, რომ მსუბუქად დარტყმა გულისხმობს თითებით, მისვაქით ან მოგრძოდ დაკეცილი ცხვირსახოცით შეხებას და დარტყმის იმიტირებას, რომელსაც არ ახლავს მოტეხილობა, ტკივილი და კვალი. აკრძალულია მსუბუქი დარტყმა სახის ან სხეულის სხვა სათუთი ადგილების მიმართულებით. ალლაჰის შუამავალი ﷺ ბრძანებს: „ცოლს არავითარ შემთხვევაში სახეში არ გაარტყათ და არ დაამციროთ!“ (აბუ დავუდ, ნიქაჰ 42/2142.). სამწუხაროდ, როგორც ადრე, ასევე დღესაც, ხშირია ოჯახური ძალადობის ფაქტები, რომელიც ცოლქმრული უთანხმოების ფონზე ვითარდება. ყურანის ამ აიათში, ერთის მხრივ, ოჯახის დანგრევის პრევენციის მცდელობას ვხედავთ, მეორეს მხრივ კი ცოლქმრული უთანხმოების მწვერვალია მოცემული, რომლის იქითაც არავითარ შემთხვევაში არ უნდა გადაიზარდოს. აღნიშნული ზღვარის ზევით განქორწინების გარდა სხვა ნებისმიერი მოქმედება დანაშაულია. როგორც უკვე აღვნიშნეთ, ეს არის ერთგვარი ზღვარი, სადამდეც შეიძლება მივიდეს ცოლქმრული უთანხმოება, თუმცა ალლაჰის შუამავალს ﷺ ესეც არ მიაჩნდა კარგი მუსლიმის საქციელად და ამბობდა: „თქვენ შორის ყველაზე ხეირიანები, ცოლებზე ხელს არ აღმართავენ.“ (ბეიჰაყი, სუნენ ალ-ქუბრაა, ჰ.ნ. 14776.). „თქვენ შორის ყველაზე ხეირიანი ისაა, ვინც ყველაზე კარგია თავისი ცოლის მიმართ და ცოლის მიმართ ყველა თქვენგანზე კარგი ურთიერთობის მქონე მე ვარ.“ (იბნი მაჯე, ნიქაჰ, ჰ.ნ. 2053.). ის ასევე ბრძანებს: „რომელიმე თქვენგანმა ქალი მონასავით არ გაროზგოს, რომელთანაც დღის ბოლოს დაწოლას აპირებს.“ (ბუხარი, ნიქაჰ 93/5204.). მორწმუნეთა დედა აიშა გადმოგვცემს: „ალლაჰის შუამავალს ﷺ არავითარ შემთხვევაში არ დაურტყამს არც ქალისთვის, არც მოსამსახურესათვის და არც ცხოველისათვის.“ (მუსლიმ, ფედაილ 20/2328.)
Tafsyrai arabų kalba:
وَإِنۡ خِفۡتُمۡ شِقَاقَ بَيۡنِهِمَا فَٱبۡعَثُواْ حَكَمٗا مِّنۡ أَهۡلِهِۦ وَحَكَمٗا مِّنۡ أَهۡلِهَآ إِن يُرِيدَآ إِصۡلَٰحٗا يُوَفِّقِ ٱللَّهُ بَيۡنَهُمَآۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلِيمًا خَبِيرٗا
და თუ შიშობთ, რომ მათ შორის მოხდება განხეთქილება, მაშინ წარგზავნეთ ერთი მსაჯული ქმრის ოჯახიდან და მეორე მსაჯული ცოლის ოჯახიდან. თუკი ორივე გამოსწორებას ისურვებენ, ალლაჰი მათ თანხვედრაში მოიყვანს. ჭეშმარიტად, ალლაჰი ყოვლისმცოდნეა; ყოვლისმცნობი.
Tafsyrai arabų kalba:
۞ وَٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ وَلَا تُشۡرِكُواْ بِهِۦ شَيۡـٔٗاۖ وَبِٱلۡوَٰلِدَيۡنِ إِحۡسَٰنٗا وَبِذِي ٱلۡقُرۡبَىٰ وَٱلۡيَتَٰمَىٰ وَٱلۡمَسَٰكِينِ وَٱلۡجَارِ ذِي ٱلۡقُرۡبَىٰ وَٱلۡجَارِ ٱلۡجُنُبِ وَٱلصَّاحِبِ بِٱلۡجَنۢبِ وَٱبۡنِ ٱلسَّبِيلِ وَمَا مَلَكَتۡ أَيۡمَٰنُكُمۡۗ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ مَن كَانَ مُخۡتَالٗا فَخُورًا
მაშ, იყავით ალლაჰის მოთაყვანენი და არაფერი უთანაზიაროთ... და კეთილი იყავით მშობელთა, ახლობელთა, ობოლთა, ღატაკთა, ახლო მეზობელთა*, შორეულ მეზობელთა**, გვერდში მდგომ მეგობართა***, მგზავრთა და იმათ მიმართ, ვისაც ფლობს თქვენი მარჯვენა. ჭეშმარიტად, ალლაჰს არ უყვარს იგი, ვინც თავმომწონე და მედიდურია.
*მეზობელი, რომელიც ამავე დროს ნათესავი ან მუსლიმია.
**მეზობელი, რომელიც არ არის ნათესავი ან არ არის მუსლიმი.
***თანამგზავრი ან მეუღლე.
**მეზობელი, რომელიც არ არის ნათესავი ან არ არის მუსლიმი.
***თანამგზავრი ან მეუღლე.
Tafsyrai arabų kalba:
ٱلَّذِينَ يَبۡخَلُونَ وَيَأۡمُرُونَ ٱلنَّاسَ بِٱلۡبُخۡلِ وَيَكۡتُمُونَ مَآ ءَاتَىٰهُمُ ٱللَّهُ مِن فَضۡلِهِۦۗ وَأَعۡتَدۡنَا لِلۡكَٰفِرِينَ عَذَابٗا مُّهِينٗا
– რომელნიც ძუნწობენ და ხალხსაც სიძუნწეს მოუწოდებენ; მალავენ იმას, რაც მათთვის ალლაჰს უბოძებია თავისი წყალობიდან. ამიტომ დამამცირებელი სასჯელი გავამზადეთ ურწმუნოებისთვის;
Tafsyrai arabų kalba:
وَٱلَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمۡوَٰلَهُمۡ رِئَآءَ ٱلنَّاسِ وَلَا يُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَلَا بِٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِۗ وَمَن يَكُنِ ٱلشَّيۡطَٰنُ لَهُۥ قَرِينٗا فَسَآءَ قَرِينٗا
– და ისინიც, რომელნიც ქონებას ხალხის დასანახად ხარჯავენ და არ სწამთ ალლაჰი, არც დღე უკანასკნელი; ასევე ის, ვისაც მეგობრად ეშმაკი ეყოლება. რაოდენ ცუდი მეგობარია იგი.
Tafsyrai arabų kalba:
وَمَاذَا عَلَيۡهِمۡ لَوۡ ءَامَنُواْ بِٱللَّهِ وَٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ وَأَنفَقُواْ مِمَّا رَزَقَهُمُ ٱللَّهُۚ وَكَانَ ٱللَّهُ بِهِمۡ عَلِيمًا
რა სიმძიმედ დააწვებოდათ, თუკი ირწმუნებდნენ ალლაჰსა და უკანასკნელ დღეს, და გაიღებდნენ იქიდან, რაც ალლაჰმა უწყალობა? ალლაჰმა ხომ ყველაფერი იცის მათ შესახებ.
Tafsyrai arabų kalba:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَقۡرَبُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَأَنتُمۡ سُكَٰرَىٰ حَتَّىٰ تَعۡلَمُواْ مَا تَقُولُونَ وَلَا جُنُبًا إِلَّا عَابِرِي سَبِيلٍ حَتَّىٰ تَغۡتَسِلُواْۚ وَإِن كُنتُم مَّرۡضَىٰٓ أَوۡ عَلَىٰ سَفَرٍ أَوۡ جَآءَ أَحَدٞ مِّنكُم مِّنَ ٱلۡغَآئِطِ أَوۡ لَٰمَسۡتُمُ ٱلنِّسَآءَ فَلَمۡ تَجِدُواْ مَآءٗ فَتَيَمَّمُواْ صَعِيدٗا طَيِّبٗا فَٱمۡسَحُواْ بِوُجُوهِكُمۡ وَأَيۡدِيكُمۡۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَفُوًّا غَفُورًا
ეი, თქვენ, რომელთაც ირწმუნეთ! არ მიუახლოვდეთ ნამაზს მაშინ, როცა ხართ მთვრალი, – მანამ, ვიდრე არ გაგეგებათ, თუ რას ამბობთ; და არც უწმინდურობისას*, სანამ არ განიბანებით, გარდა მგზავრებისა**; ხოლო თუ ავად იქნებით, ან მგზავრობაში, ან საპირფარეშოდან გამოხვალთ, ან კიდევ ქალებს შეეხებით*** და წყალს ვერ იპოვით, მაშინ სუფთა მიწით თეიმმუმი**** გააკეთეთ და სახესა და ხელებზე ჩამოისვით. ჭეშმარიტად, ალლაჰი მოწყალეა; უსაზღვროდ მპატიებელი.
*უსუფთაობა, რომელიც წარმოიქმნება: სქესობრივი კავშირით, ძილის დროს ან სხვა გზით სპერმის გადმოღვრისას; მშობიარობისა და დედათა წესის შემდეგ
**მგზავრს თუ არ აქვს განბანვის საშუალება, მაშინ თეიმმუმი უნდა გააკეთოს და ნამაზი ისე შეასრულოს
***სქესობრივი მიზნით შეხება ან უშუალო კავშირი
****უწყლობის ან არსებული წყლის გამოსაყენებლად არახელსაყრელ ვითარებაში, სუფთა მიწაზე ან მიწის ნაწარმზე ხელის გულებით ორჯერ შეხება და შემდეგ სახისა და მკვლავების გაწმენდა
**მგზავრს თუ არ აქვს განბანვის საშუალება, მაშინ თეიმმუმი უნდა გააკეთოს და ნამაზი ისე შეასრულოს
***სქესობრივი მიზნით შეხება ან უშუალო კავშირი
****უწყლობის ან არსებული წყლის გამოსაყენებლად არახელსაყრელ ვითარებაში, სუფთა მიწაზე ან მიწის ნაწარმზე ხელის გულებით ორჯერ შეხება და შემდეგ სახისა და მკვლავების გაწმენდა
Tafsyrai arabų kalba:
وَٱللَّهُ أَعۡلَمُ بِأَعۡدَآئِكُمۡۚ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ وَلِيّٗا وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ نَصِيرٗا
Tafsyrai arabų kalba:
مِّنَ ٱلَّذِينَ هَادُواْ يُحَرِّفُونَ ٱلۡكَلِمَ عَن مَّوَاضِعِهِۦ وَيَقُولُونَ سَمِعۡنَا وَعَصَيۡنَا وَٱسۡمَعۡ غَيۡرَ مُسۡمَعٖ وَرَٰعِنَا لَيَّۢا بِأَلۡسِنَتِهِمۡ وَطَعۡنٗا فِي ٱلدِّينِۚ وَلَوۡ أَنَّهُمۡ قَالُواْ سَمِعۡنَا وَأَطَعۡنَا وَٱسۡمَعۡ وَٱنظُرۡنَا لَكَانَ خَيۡرٗا لَّهُمۡ وَأَقۡوَمَ وَلَٰكِن لَّعَنَهُمُ ٱللَّهُ بِكُفۡرِهِمۡ فَلَا يُؤۡمِنُونَ إِلَّا قَلِيلٗا
იუდეველთაგან ზოგიერთნი ადგილს უცვლიან სიტყვებს და ამბობენ: მოვისმინეთ და ვეურჩეთ; მოგვისმინე და არამც გსმენოდეს; რა’ინა* – ასე ამახინჯებენ მათი ენით, რათა შეურაცხყონ სარწმუნოება. მათ რომ ეთქვათ, მოვისმინეთ და დავემორჩილეთ; მოგვისმინე და მოგვხედეო, რათქმაუნდა ეს მათთვისვე უფრო ხეირიანი და სამართლიანი იქნებოდა. მაგრამ დასწყევლა ისინი ალლაჰმა თავიანთი ურწმუნოების გამო და არ ირწმუნებენ, გარდა მცირედისა.
*სიტყვა – „რა’ინაა“ (رعنا) წარმოებულია „რა’ა“ (رعى) ფუძიდან, რაც მზერის მიპყრობას, მზრუნველობას, ყურადღებასა და მომწყემსვას ნიშნავს. ეს სიტყვა მედინაში მცხოვრებ იუდეველთა ენაზე ან მათში გავრცელებულ არაბულ დიალექტზე ცუდი მნიშვნელობით გამოიყენებოდა და, ამგვარად, მათ გაუჩნდათ მუჰამმედ შუამავლის ﷺ აშკარად ლანძღვის საშუალება, რომელსაც მანამდე ფარულად აკეთებდნენ. ისინი მას მიმართავდნენ სიტყვით „რა’ინაა“, რომელიც ორაზროვანია: თითქოს დადებითი მნიშვნელობით ეუბნებოდნენ, არადა მისი მასხრად აგდება ქონდათ განზრახული.
Tafsyrai arabų kalba:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ ءَامِنُواْ بِمَا نَزَّلۡنَا مُصَدِّقٗا لِّمَا مَعَكُم مِّن قَبۡلِ أَن نَّطۡمِسَ وُجُوهٗا فَنَرُدَّهَا عَلَىٰٓ أَدۡبَارِهَآ أَوۡ نَلۡعَنَهُمۡ كَمَا لَعَنَّآ أَصۡحَٰبَ ٱلسَّبۡتِۚ وَكَانَ أَمۡرُ ٱللَّهِ مَفۡعُولًا
ეი, თქვენ, რომელთაც წიგნი გებოძათ! ირწმუნეთ ის (ყურანი), რაც თქვენთან არსებულის (თორას) დამამოწმებლად ჩამოვავლინეთ, ვიდრე (თქვენი) სახეები წაგვიშლია და უკუ შეგვიბრუნებია, ან ვიდრე დაგვიწყევლია ისე, როგორც შაბათის ხალხი დავწყევლეთ. ალლაჰის ბრძანება აღსრულებადია.
Tafsyrai arabų kalba:
إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَغۡفِرُ أَن يُشۡرَكَ بِهِۦ وَيَغۡفِرُ مَا دُونَ ذَٰلِكَ لِمَن يَشَآءُۚ وَمَن يُشۡرِكۡ بِٱللَّهِ فَقَدِ ٱفۡتَرَىٰٓ إِثۡمًا عَظِيمًا
ჭეშმარიტად, არ აპატიებს ალლაჰი, როცა მას უთანაზიარებენ, და ამის გარდა ყველაფერს პატიობს მათ, ვისაც მოისურვებს. და ვინც ალლაჰს უთანაზიარა, მან მართლაც დიდი ცოდვა დასწამა.
Tafsyrai arabų kalba:
أَلَمۡ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ يُزَكُّونَ أَنفُسَهُمۚ بَلِ ٱللَّهُ يُزَكِّي مَن يَشَآءُ وَلَا يُظۡلَمُونَ فَتِيلًا
განა არ გინახავს ისინი, რომელთაც თავი უცოდველებად მოაქვთ? – პირიქით, ალლაჰი განწმენდს მას, ვისაც ისურვებს, და ფეთილისოდენა* უსამართლობასაც კი არ გადაეყრებიან.
*ორიგინალი – „ალ-ფეთიილ“ (الفتيل): ფინიკის კურკის ღარში გადაკრული წვრილი ძაფი, რომელსაც რაიმე მნიშვნელოვანი წონა, მოცულობა და ღირებულება არ გააჩნია. აიათი გვეუბნება, რომ ისინი იოტისოდენა უსამართლობასაც კი არ გადაეყრებიან.
Tafsyrai arabų kalba:
ٱنظُرۡ كَيۡفَ يَفۡتَرُونَ عَلَى ٱللَّهِ ٱلۡكَذِبَۖ وَكَفَىٰ بِهِۦٓ إِثۡمٗا مُّبِينًا
Tafsyrai arabų kalba:
أَلَمۡ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ أُوتُواْ نَصِيبٗا مِّنَ ٱلۡكِتَٰبِ يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡجِبۡتِ وَٱلطَّٰغُوتِ وَيَقُولُونَ لِلَّذِينَ كَفَرُواْ هَٰٓؤُلَآءِ أَهۡدَىٰ مِنَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ سَبِيلًا
განა ვერ ხედავ მათ, რემელთაც წილი ხვდათ წიგნიდან, – ჯიბთისა* და ტაღუთისა** სწამთ და ურწმუნოთა შესახებ ამბობენ, რომ ესენი უფრო ჭეშმარიტ გზაზე დგანან, ვიდრე ისინი, ვინც ირწმუნესო?!
*ორიგინალი – „ალ-ჯიბთ“ (الجبت): მუფესსირები ამ სიტყვას რამდენიმე განსხვავებული მნიშვნელობით განმარტავენ, მაგალითად: ეს არის ყურეიშელთა ერთ-ერთი კერპის სახელი, ალლაჰის ნაცვლად სხვა ნებისმიერი სათაყვანებლის ზოგადი სახელი, ჯადო, ჯადოქარი, მკითხავი, ეშმაკი ან ის ყველაფერი, რაც ალლაჰმა აკრძალა. ზოგადად, ეს სიტყვა ასოცირდება, ჯადოსთან, ჯადოქართან, მკითხავთან და მსგავს რამმეებთან. იხ. თაფსირულ ბეღავი.
**ორიგინალი – „ალ-ტაღუთ“ (الطاغوت): სიტყვის ფუძის მნიშვნელობაა ურჩობა ან ურჩობის გამომწვევი მიზეზი. ძირითადად გამოიყენება ეშმაკის, კერპის და იმ ყველაფერის აღსანიშნავად, რაც ადამიანს ღვთისკენ მიმავალ გზაზე ეღობება და ღვთის ნაცვლად მის მორჩილებას ავალებს, ან რაც შეიძლება გახდეს ზღვარგადასულობისა და ურჩობის მიზეზი.
**ორიგინალი – „ალ-ტაღუთ“ (الطاغوت): სიტყვის ფუძის მნიშვნელობაა ურჩობა ან ურჩობის გამომწვევი მიზეზი. ძირითადად გამოიყენება ეშმაკის, კერპის და იმ ყველაფერის აღსანიშნავად, რაც ადამიანს ღვთისკენ მიმავალ გზაზე ეღობება და ღვთის ნაცვლად მის მორჩილებას ავალებს, ან რაც შეიძლება გახდეს ზღვარგადასულობისა და ურჩობის მიზეზი.
Tafsyrai arabų kalba:
أَمۡ لَهُمۡ نَصِيبٞ مِّنَ ٱلۡمُلۡكِ فَإِذٗا لَّا يُؤۡتُونَ ٱلنَّاسَ نَقِيرًا
*ორიგინალი – „ალ-ნაყიირ“ (النقير): ფინიკის კურკაზე არსებული პატარა წერტილი, საიდანაც კვირტი იწყებს გაღვივებას და შემდეგ ყლორტი აღმოცენდება. 49-ე აიათის მსგავსად, აქაც ზომით, წონითა და ღირებულებით ძალიან პატარა და უმნიშვნელო რამეზეა საუბარი, ოღონდ ნაყირი ფეთილთან შედარებით კიდევ უფრო პატარა ნაწილია ფინიკის კურკისა. ანუ მთელი სამყაროს ხელმწიფება რომ იყოს ურწმუნოთა ხელში, იქიდან მორწმუნეთათვის ასეთ პატარა და უმნიშვნელო ნაწილსაც კი არ გაიმეტებენ.
Tafsyrai arabų kalba:
أَمۡ يَحۡسُدُونَ ٱلنَّاسَ عَلَىٰ مَآ ءَاتَىٰهُمُ ٱللَّهُ مِن فَضۡلِهِۦۖ فَقَدۡ ءَاتَيۡنَآ ءَالَ إِبۡرَٰهِيمَ ٱلۡكِتَٰبَ وَٱلۡحِكۡمَةَ وَءَاتَيۡنَٰهُم مُّلۡكًا عَظِيمٗا
ან იქნებ შურთ ხალხისა, იმის გამო, რაც ალლაჰმა თავისი წყალობიდან მიჰმადლა? ჭეშმარიტად, იბრაჰიმის მოდგმას ჩვენ წიგნი და სიბრძნე მივეცით და უზარმაზარი ხელმწიფებაც ვუბოძეთ.
Tafsyrai arabų kalba:
إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بِـَٔايَٰتِنَا سَوۡفَ نُصۡلِيهِمۡ نَارٗا كُلَّمَا نَضِجَتۡ جُلُودُهُم بَدَّلۡنَٰهُمۡ جُلُودًا غَيۡرَهَا لِيَذُوقُواْ ٱلۡعَذَابَۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَزِيزًا حَكِيمٗا
ჭეშმარიტად, ვინც არ ირწმუნეს ჩვენი აიათები/სასწაულები, – ბოლოს მათ ცეცხლში შევიყვანთ; ყოველ ჯერზე, როგორც კი კანი დაეწვებათ, ახალი კანით ჩავუნაცვლებთ, რათა კარგად იგემონ მათი სასჯელი. ჭეშმარიტად, ალლაჰი ბრძენია, ძლევამოსილი.
Tafsyrai arabų kalba:
وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ سَنُدۡخِلُهُمۡ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَآ أَبَدٗاۖ لَّهُمۡ فِيهَآ أَزۡوَٰجٞ مُّطَهَّرَةٞۖ وَنُدۡخِلُهُمۡ ظِلّٗا ظَلِيلًا
ხოლო რომელთაც ირწმუნეს და ჰქმნეს კეთილი, მათ შევიყვანთ სამოთხეებში, რომლთა ქვეშაც – დიან მდინარენი. იქ იქნებიან მარადჟამს. იქ არიან მათთვის უმწიკვლო მეუღლეები და ჩრდილში შევიყვანთ – მარადიულ საჩრდილობელში.
Tafsyrai arabų kalba:
۞ إِنَّ ٱللَّهَ يَأۡمُرُكُمۡ أَن تُؤَدُّواْ ٱلۡأَمَٰنَٰتِ إِلَىٰٓ أَهۡلِهَا وَإِذَا حَكَمۡتُم بَيۡنَ ٱلنَّاسِ أَن تَحۡكُمُواْ بِٱلۡعَدۡلِۚ إِنَّ ٱللَّهَ نِعِمَّا يَعِظُكُم بِهِۦٓۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ سَمِيعَۢا بَصِيرٗا
ჭეშმარიტად, ალლაჰი გიბრძანებთ, რომ ამანათი პატრონს დაუბრუნოთ და როცა ადამიანებს შორის მსაჯულობთ, სამართლიანად იმსაჯულეთ. მართლაც, რა მშვენიერია ის, რითაც ალლაჰი შეგაგონებთ. ჭეშმარიტად, ალლაჰი ყოვლის მსმენი და მხედველია*.
*ქააბას წმინდა სამლოცველოს მოვლა-პატრონობა და ჰაჯების გამასპინძლება წარმართი არაბებისთვისაც წმინდა და საპატიო საქმედ ითვლებოდა. ამიტომ აღნიშნულთან დაკავშირებული მოვალეობები ყურეიშელთა გვარებს შორის იყო გადანაწილებული, რომელიც თაობიდან თაობას გადაეცემოდა. ქააბას აღების პერიოდში (სიდანე) ქააბას მზრუნველობა და მისი გასაღები ოსმან ბინ ტალჰას ხელში იყო. როდესაც შუამავალი ﷺ მექქაში შევიდა, ოსმანმა ქააბას კარები ჩაკეტა და შუამავლის ﷺ შიგნით შეშვებას არ აპირებდა. შუამავალმა ﷺ ქააბას გასაღები რომ ითხოვა, ოსმანმა ასე თქვა: რომ მცოდნოდა, რომ ის მართლაც ალლაჰის შუამავალია, მაშინ ქააბას შიგნით შესვლაზე ხელს არ შევუშლიდი. ამ დროს ‘ალი ბინ აბუტალიბი მასთან მივიდა, გასაღები ხელიდან ძალად გამოგლიჯა, ქააბას კარები გახსნა და შუამავალი ﷺ შიგნით შეუშვა. შუამავალმა ﷺ ქააბას შიგნით ორი მუხლი ნამაზი შეასრულა და ისევ გამოვიდა, გარეთ გამოსულ შუამავალს თავისმა ბიძამ აბბასმა სთხოვა, რომ ქააბას გასაღები მისთვის გადაეცა. ის ამ დროს (სიყაე) ჰაჯების დაწყურებით იყო პასუხისმგებელი და უნდოდა ქააბას მოვლა-პატრონობის საქმეც მას ეკისრა. ამ დროს ალლაჰმა ეს აიათი ჩამოავლინა, რაზეც ალლაჰის შუამავალმა ﷺ ოსმანისთვის გასაღების დაბრუნებისა და ბოდიშის მოხდის ბრძანება გასცა. ‘ალი ბინ აბუ ტალიბი ასეც მოიქცა, ოსმანმა კი მას ასე უთხრა: ჯერ უხეშად მომექეცი, დამამცირე და ახლა მოხვედი და ბოდიშს მიხდი? ‘ალი ბინ აბუ ტალიბმა უთხრა, რომ ალლაჰმა შენს შესახებ ყურანის აიათი ჩამოავლინაო და აღნიშნული აიათი წაუკითხა. ამაზე ოსმანმა შემდეგი სიტყვები წარმოთქვა: „ეშჰედუ ელლაა ილააჰე ილლელლაჰ ვე ეშჰედუ ენნე მუჰამმედე’რ-რასუულულლაჰ“ (ვამოწმებ, რომ არ არსებობს ღვთაება გარდა ალლაჰისა, ასევე ვამოწმებ, რომ მუჰამმედი მისი შუამავალია). ამგვარად, ქააბას გასაღები მასთან დარჩა, მისი გარდაცვალების შემდეგ კი გასაღები მის ძმას გადაეცა და ასე გადაეცემათ მათ შთამომავლობას თაობიდან თაობაზე ქააბას მოვლა-პატრონობის წმინდა სამსახური. იხ. თაფსირულ ბეღავი.
Tafsyrai arabų kalba:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَطِيعُواْ ٱللَّهَ وَأَطِيعُواْ ٱلرَّسُولَ وَأُوْلِي ٱلۡأَمۡرِ مِنكُمۡۖ فَإِن تَنَٰزَعۡتُمۡ فِي شَيۡءٖ فَرُدُّوهُ إِلَى ٱللَّهِ وَٱلرَّسُولِ إِن كُنتُمۡ تُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِۚ ذَٰلِكَ خَيۡرٞ وَأَحۡسَنُ تَأۡوِيلًا
ეი, თქვენ, რომელთაც ირწმუნეთ! დაემორჩილეთ ალლაჰს, დაემორჩილეთ შუამავალს და თქვენ შორის მყოფ მეთაურებს*, ხოლო თუ რომელიმე საკითხში უთანხმოება მოგივიდეთ, მაშინ ალლაჰთან და მის შუამავალთან მიიტანეთ იგი. თუკი გწამთ ალლაჰი და დღე უკანასკნელი, ეს უფრო ხეირიანი და უმშვენიერესი შედეგის მომტანი იქნება.
*ყურანის სწავლულთა შორის აზრთა სხვადასხვაობაა მეთაურთა ვინაობასთან დაკავშირებით. ძირითადად გვხვდება ოთხი შეხედულება, რომ აქ ისინი არიან: 1. მმართველები 2. სწავლულები 3. საჰაბეები 4. აბუ ბექირი და ომარი. იხ. თაფსირუ ტაბერი.
Tafsyrai arabų kalba:
أَلَمۡ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ يَزۡعُمُونَ أَنَّهُمۡ ءَامَنُواْ بِمَآ أُنزِلَ إِلَيۡكَ وَمَآ أُنزِلَ مِن قَبۡلِكَ يُرِيدُونَ أَن يَتَحَاكَمُوٓاْ إِلَى ٱلطَّٰغُوتِ وَقَدۡ أُمِرُوٓاْ أَن يَكۡفُرُواْ بِهِۦۖ وَيُرِيدُ ٱلشَّيۡطَٰنُ أَن يُضِلَّهُمۡ ضَلَٰلَۢا بَعِيدٗا
განა ვერ ხედავ იმათ, რომლებიც ამტკიცებენ, რომ სწამთ ის, რაც შენ ჩამოგევლინა და რაც ჩამოევლინათ შენზე ადრე? მათ უნდათ, რომ ტაღუთის წინაშე განისაჯონ*, არადა მისი უარყოფა ქონდათ ნაბრძანები. ეშმაკს უნდა, რომ სწორი გზიდან შორს გადაიყვანოს, გზააბნევაში**.
*ტაღუთთან ეძებენ სამართალს.
**გადმოცემის თანახმად, მედინაში ერთ-ერთ იუდეველსა და მუნააფიყს (ფარისეველს) უთანხმოება მოუხდათ, სადავო საკითხის მოსაგვარებლად მსაჯულთან მისვლა და პრობლემის მოგვარება იყო საჭირო. იუდეველს უნდოდა, მუჰამმედ შუამავალთან ﷺ მისულიყვნენ და მსაჯულობისთვის მიემართათ, რადგანაც იცოდა, რომ ის სამართლიანობიდან არავითარ შემთხვევაში არ გადაუხვევდა და არც ქრთამს აიღებდა. მუნააფიყი, იუდეველის შემოთავაზებას არ თანხმდებოდა და საკითხის ერთ-ერთი იუდეველის წინაშე განხილვას ითხოვდა, რადგანაც იცოდა, რომ იუდეველი მსაჯული ქრთამს აიღებდა და მის მოსყიდვას შეძლებდა. ბოლოს ორივენი იუდეველის მსაჯულობაზე შეთანხმდნენ. ამ ამბის შესახებ მე–60 და მომდევნო რამდენიმე აიათი ჩამოევლინა.
აიათი კონკრეტული მოვლენის შესახებ ჩამოევლინა, თუმცა ის ზოგადად ყველას ეხება, ვინც შარიათის დადგენილებებს არ მოიწონებს. კონკრეტულად აიათში „ტაღუთ“-ად მოხსენებულია იუდეველი მსაჯული ქა’ბ ბინ აშრაფი, თუმცა ეს არის ზოგადი ცნება, რითაც შარიათის მართლმსაჯულების მიღმა მყოფი ყველა სხვა ალტერნატივა მოიხსენიება.
ეს აიათი ამავდროულად გვიჩვენებს, რომ გულწრფელი რწმენის დასტური, ალლაჰის შარიათის და მასში არსებული ყოველი ბრძანების მორჩილებაა. ვინც ამტკიცებს, რომ ის არის მორწუნე, თუმცა ალლაჰის გადაწყვეტილებებს ტაღუთის გადაწყვეტილებები ურჩევნია, ის მატყუარაა.
**გადმოცემის თანახმად, მედინაში ერთ-ერთ იუდეველსა და მუნააფიყს (ფარისეველს) უთანხმოება მოუხდათ, სადავო საკითხის მოსაგვარებლად მსაჯულთან მისვლა და პრობლემის მოგვარება იყო საჭირო. იუდეველს უნდოდა, მუჰამმედ შუამავალთან ﷺ მისულიყვნენ და მსაჯულობისთვის მიემართათ, რადგანაც იცოდა, რომ ის სამართლიანობიდან არავითარ შემთხვევაში არ გადაუხვევდა და არც ქრთამს აიღებდა. მუნააფიყი, იუდეველის შემოთავაზებას არ თანხმდებოდა და საკითხის ერთ-ერთი იუდეველის წინაშე განხილვას ითხოვდა, რადგანაც იცოდა, რომ იუდეველი მსაჯული ქრთამს აიღებდა და მის მოსყიდვას შეძლებდა. ბოლოს ორივენი იუდეველის მსაჯულობაზე შეთანხმდნენ. ამ ამბის შესახებ მე–60 და მომდევნო რამდენიმე აიათი ჩამოევლინა.
აიათი კონკრეტული მოვლენის შესახებ ჩამოევლინა, თუმცა ის ზოგადად ყველას ეხება, ვინც შარიათის დადგენილებებს არ მოიწონებს. კონკრეტულად აიათში „ტაღუთ“-ად მოხსენებულია იუდეველი მსაჯული ქა’ბ ბინ აშრაფი, თუმცა ეს არის ზოგადი ცნება, რითაც შარიათის მართლმსაჯულების მიღმა მყოფი ყველა სხვა ალტერნატივა მოიხსენიება.
ეს აიათი ამავდროულად გვიჩვენებს, რომ გულწრფელი რწმენის დასტური, ალლაჰის შარიათის და მასში არსებული ყოველი ბრძანების მორჩილებაა. ვინც ამტკიცებს, რომ ის არის მორწუნე, თუმცა ალლაჰის გადაწყვეტილებებს ტაღუთის გადაწყვეტილებები ურჩევნია, ის მატყუარაა.
Tafsyrai arabų kalba:
فَكَيۡفَ إِذَآ أَصَٰبَتۡهُم مُّصِيبَةُۢ بِمَا قَدَّمَتۡ أَيۡدِيهِمۡ ثُمَّ جَآءُوكَ يَحۡلِفُونَ بِٱللَّهِ إِنۡ أَرَدۡنَآ إِلَّآ إِحۡسَٰنٗا وَتَوۡفِيقًا
და რა იქნება მაშინ, როცა განსაცდელი ეწევათ იმის გამო, რაც ჩაიდინეს მათმა ხელებმა; შემდეგ შენთან მოვლენ და ალლაჰის დაფიცებას დაიწყებენ, რომ ჩვენ ამით სხვა არაფერი გვსურდა, გარდა სიკეთისა და თანხმობისაო?
Tafsyrai arabų kalba:
وَمَآ أَرۡسَلۡنَا مِن رَّسُولٍ إِلَّا لِيُطَاعَ بِإِذۡنِ ٱللَّهِۚ وَلَوۡ أَنَّهُمۡ إِذ ظَّلَمُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ جَآءُوكَ فَٱسۡتَغۡفَرُواْ ٱللَّهَ وَٱسۡتَغۡفَرَ لَهُمُ ٱلرَّسُولُ لَوَجَدُواْ ٱللَّهَ تَوَّابٗا رَّحِيمٗا
ჩვენ ყველა შუამავალი მხოლოდ იმისთვის წარმოვგზავნეთ, რომ ალლაჰის ნებით მას დამორჩილებოდნენ. როცა ისინი (ფარისეველნი) უსამართლოდ მოექცნენ თავიანთ სულებს, – მაშინვე რომ შენთან მოსულიყვნენ და ალლაჰისთვის პატიება ეთხოვათ, და შუამავალიც რომ მათი პატიებისთვის ვედრებას აღავლენდა, ისინი უთუოდ ჰპოვებდნენ ალლაჰს – მონანულთა უსაზღვროდ მპატიებელს, მწყალობელს.
Tafsyrai arabų kalba:
فَلَا وَرَبِّكَ لَا يُؤۡمِنُونَ حَتَّىٰ يُحَكِّمُوكَ فِيمَا شَجَرَ بَيۡنَهُمۡ ثُمَّ لَا يَجِدُواْ فِيٓ أَنفُسِهِمۡ حَرَجٗا مِّمَّا قَضَيۡتَ وَيُسَلِّمُواْ تَسۡلِيمٗا
– არა და არა! ვფიცავ შენს ღმერთს, რომ ისე ვერ ირწმუნებენ, სანამ არ აგირჩევენ მსაჯულად იმაში, რაშიც უთანხმოებაა მათ შორის, და სანამ სავსებით არ დამორჩილდებიან შენ მიერ მიღებულ განაჩენს ისე, რომ მცირედი საჭოჭმანოც ვერ ჰპოვონ თავიანთ გულებში.
Tafsyrai arabų kalba:
وَلَوۡ أَنَّا كَتَبۡنَا عَلَيۡهِمۡ أَنِ ٱقۡتُلُوٓاْ أَنفُسَكُمۡ أَوِ ٱخۡرُجُواْ مِن دِيَٰرِكُم مَّا فَعَلُوهُ إِلَّا قَلِيلٞ مِّنۡهُمۡۖ وَلَوۡ أَنَّهُمۡ فَعَلُواْ مَا يُوعَظُونَ بِهِۦ لَكَانَ خَيۡرٗا لَّهُمۡ وَأَشَدَّ تَثۡبِيتٗا
თუნდაც დაგვეკისრა მათთვის, რომ დახოცეთ* ერთმანეთი ან მიატოვეთ თქვენი სამშობლოო, ამას მცირედის გარდა არცერთი მათგანი არ იზამდა. რა რჩევებსაც ღებულობდნენ** ისინი, მართლაც რომ შეესრულებინათ, რა თქმა უნდა, უფრო მეტი ხეირი და სიმტკიცე იქნებოდა ეს მათთვის.
*როგორც მუსა შუამავლის დროს ისრაელის მოდგმას ვუბრძანეთ: მათ, ვინც არ ყოფილან ხბოს მოთაყვანენი, – სიკვდილით დასაჯონ ისინი, ვინც იყვნენ ხბოს მოთაყვანენი.
**შუმავლის მორჩილებისა და ტაღუთის უარყოფის შესახებ.
**შუმავლის მორჩილებისა და ტაღუთის უარყოფის შესახებ.
Tafsyrai arabų kalba:
وَإِذٗا لَّأٓتَيۡنَٰهُم مِّن لَّدُنَّآ أَجۡرًا عَظِيمٗا
Tafsyrai arabų kalba:
وَلَهَدَيۡنَٰهُمۡ صِرَٰطٗا مُّسۡتَقِيمٗا
Tafsyrai arabų kalba:
وَمَن يُطِعِ ٱللَّهَ وَٱلرَّسُولَ فَأُوْلَٰٓئِكَ مَعَ ٱلَّذِينَ أَنۡعَمَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِم مِّنَ ٱلنَّبِيِّـۧنَ وَٱلصِّدِّيقِينَ وَٱلشُّهَدَآءِ وَٱلصَّٰلِحِينَۚ وَحَسُنَ أُوْلَٰٓئِكَ رَفِيقٗا
ხოლო ვინც მორჩილია ალლაჰისა და შუამავლისა, სწორედ ეგენი იქნებიან იმათთან ერთად, ვისზეც წყალობა მოიღო ალლაჰმა: მაცნეებთან, ერთგულებთან, შეჰიდებთან და სათნოებთან. რა მშვენიერი თანმხლებნი არიან ისინი*.
*ერთი კაცი მაცნესთან ﷺ მივიდა და უთხრა: „ო, ალლაჰის შუამავალო! ალლაჰს ვფიცავ, მე შენ საკუთარ სულზე მეტად მიყვარხარ. ჭეშმარიტად, მე შენ ჩემს მეუღლეზე და ქონებაზე მეტად მიყვარხარ, შენ ჩემთვის ჩემს შვილზე უფრო საყვარელი ხარ. როცა სახლში ვარ და შენ მახსენდები, შენთან თუ არ მოვედი და არ შემოგხედე, ისე ვერ ვძლებ. მახსენდება, რომ ერთ დღეს მეც მოვკვდები და შენც. ვიცი, შენ რომ სამოთხეში შეხვალ, მაცნეებთან ამაღლდები. ამიტომ ვშიშობ (და გული მწყდება), რომ სამოთხეში თუ შევედი, იქ ვეღარ შევძლებ შენს დანახვას“. რასაც მოყვა აღნიშნული აიათის ჩამოვლინება (ტაბერანი, მუ’ჯემუ’ს-საღიირ, ჰ.ნ. 52.).
Tafsyrai arabų kalba:
ذَٰلِكَ ٱلۡفَضۡلُ مِنَ ٱللَّهِۚ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ عَلِيمٗا
Tafsyrai arabų kalba:
وَإِنَّ مِنكُمۡ لَمَن لَّيُبَطِّئَنَّ فَإِنۡ أَصَٰبَتۡكُم مُّصِيبَةٞ قَالَ قَدۡ أَنۡعَمَ ٱللَّهُ عَلَيَّ إِذۡ لَمۡ أَكُن مَّعَهُمۡ شَهِيدٗا
უეჭველად, აუცილებლად იქნება თქვენში ვინმე ისეთი, ვინც ფეხს აითრევს (ბრძოლისას). ხოლო თუ უბედურება შეგემთხვათ, მაშინ იტყვის: ჭეშმარიტად, ალლაჰმა წყალობა მოიღო ჩემზე, რომ მათთან ერთად არ ვიყავი იმის მომსწრე.
Tafsyrai arabų kalba:
وَلَئِنۡ أَصَٰبَكُمۡ فَضۡلٞ مِّنَ ٱللَّهِ لَيَقُولَنَّ كَأَن لَّمۡ تَكُنۢ بَيۡنَكُمۡ وَبَيۡنَهُۥ مَوَدَّةٞ يَٰلَيۡتَنِي كُنتُ مَعَهُمۡ فَأَفُوزَ فَوۡزًا عَظِيمٗا
და თუ წყალობა გხვდათ ალლაჰისგან, მაშინ ისე იტყვის, თითქოს თქვენსა და მას შორის სულაც არ ყოფილიყო სიყვარული: ,,მათთან ერთად რომ ვყოფილიყავი, მეც დიდ წარმატებას მოვიპოვებდი"–ო.
Tafsyrai arabų kalba:
۞ فَلۡيُقَٰتِلۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ ٱلَّذِينَ يَشۡرُونَ ٱلۡحَيَوٰةَ ٱلدُّنۡيَا بِٱلۡأٓخِرَةِۚ وَمَن يُقَٰتِلۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ فَيُقۡتَلۡ أَوۡ يَغۡلِبۡ فَسَوۡفَ نُؤۡتِيهِ أَجۡرًا عَظِيمٗا
მაშ, ალლაჰის გზაზე იომონ მათ, რომლებიც ამქვეყნიურ ცხოვრებას იმქვეყნიურის ფასად ყიდიან. ხოლო ვინც იომოს ალლაჰის გზაზე და მოკვდეს ან გაიმარჯვოს, – მას მივაგებთ უდიდეს ჯილდოს.
Tafsyrai arabų kalba:
وَمَا لَكُمۡ لَا تُقَٰتِلُونَ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ وَٱلۡمُسۡتَضۡعَفِينَ مِنَ ٱلرِّجَالِ وَٱلنِّسَآءِ وَٱلۡوِلۡدَٰنِ ٱلَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَآ أَخۡرِجۡنَا مِنۡ هَٰذِهِ ٱلۡقَرۡيَةِ ٱلظَّالِمِ أَهۡلُهَا وَٱجۡعَل لَّنَا مِن لَّدُنكَ وَلِيّٗا وَٱجۡعَل لَّنَا مِن لَّدُنكَ نَصِيرًا
და რა გემართებათ, რომ ალლაჰის გზაზე არ ომობთ მაშინ, როცა უძლური კაცები, ქალები და ბავშვები ამბობენ: ,,ღმერთო ჩვენო! გვიხსენი ამ ქალაქიდან, რომლის მკვიდრნიც მჩაგვრელები არიან, შენი წიაღიდან მოგვივლინე მხსნელი და შენი წიაღიდანვე დაგვიდგინე დამხმარე."
Tafsyrai arabų kalba:
ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ يُقَٰتِلُونَ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِۖ وَٱلَّذِينَ كَفَرُواْ يُقَٰتِلُونَ فِي سَبِيلِ ٱلطَّٰغُوتِ فَقَٰتِلُوٓاْ أَوۡلِيَآءَ ٱلشَّيۡطَٰنِۖ إِنَّ كَيۡدَ ٱلشَّيۡطَٰنِ كَانَ ضَعِيفًا
ისინი, ვინც ირწმუნეს, ალლაჰის გზაზე ომობენ, ხოლო ისინი, ვინც არ ირწმუნეს, ტაღუთის გზაზე ომობენ. მაშ, ეომეთ ეშმაკის მომხრეებს. ჭეშმარიტად, ეშმაკის ხრიკები უსუსურია.
Tafsyrai arabų kalba:
أَلَمۡ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ قِيلَ لَهُمۡ كُفُّوٓاْ أَيۡدِيَكُمۡ وَأَقِيمُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتُواْ ٱلزَّكَوٰةَ فَلَمَّا كُتِبَ عَلَيۡهِمُ ٱلۡقِتَالُ إِذَا فَرِيقٞ مِّنۡهُمۡ يَخۡشَوۡنَ ٱلنَّاسَ كَخَشۡيَةِ ٱللَّهِ أَوۡ أَشَدَّ خَشۡيَةٗۚ وَقَالُواْ رَبَّنَا لِمَ كَتَبۡتَ عَلَيۡنَا ٱلۡقِتَالَ لَوۡلَآ أَخَّرۡتَنَآ إِلَىٰٓ أَجَلٖ قَرِيبٖۗ قُلۡ مَتَٰعُ ٱلدُّنۡيَا قَلِيلٞ وَٱلۡأٓخِرَةُ خَيۡرٞ لِّمَنِ ٱتَّقَىٰ وَلَا تُظۡلَمُونَ فَتِيلًا
განა ვერ ხედავ იმათ, რომლებსაც უთხრეს: ხელი აიღეთ (ბრძოლაზე), ნამაზი აღასრულეთ და ზექათი გაეცითო. ხოლო როდესაც სავალდებულოდ დადგინდა მათზე ომი, მაშინ, მათ ნაწილს ისე შეეშინდათ ხალხის, როგორც ალლაჰისა ეშინოდათ, ან უფრო ძლიერმა შიშმა შეიპყრო, და თქვეს: ,,ღმერთო ჩვენო! რატომ დაგვიდგინე ომი სავალდებულოდ? ნეტავ ახლო მომავლამდე გადაგევადებინა იგი ჩვენთვის*''. უთხარი: ამქვეყნიური სარგებელი მცირეა, ხოლო იმქვეყნიური უმჯობესია მისთვის, ვინც ღვთისმოშიშია, ხოლო თქვენ ფეთილისოდენა** უსამართლობასაც კი არ გადაეყრებით.
*ზოგი მუსლიმი ისლამის პირველ წლებში წარმართებს გამომწვევად ელაპარაკებოდნენ და ალლაჰის შუამავალს ეუბნებოდნენ: ო, ალლაჰის შუამავალო ﷺ, მათ წინააღმდეგ ბძოლის ნება მოგვეცი, რადგანაც ისინი თავიანთი სიტყვითა და საქმით გვაწუხებენ. შუამავალი ﷺ მათ ასე პასუხობდა: ბრძოლაზე ხელი აიღეთ, რამეთუ მე მათ წინააღმდეგ ბრძოლის ბრძანება არ მიმიღია. ჰიჯრეთის შემდეგ, როდესაც ალლაჰმა მუშრიქების წინააღმდეგ ბრძოლისა და თავდაცვის შესახებ აიათები ჩამოავლინა, ზოგიერთებს ამგვარი ბრძანება ერთულათ და წუწუნი დაიწყეს, ღმერთმა ბრძოლის ვალდებულება რატომ დაგვიწესაო. იხ. თაფისრუ ბეღავი.
**ორიგინალი „ალ-ფეთიილ“ (الفتيل) ფინიკის კურკის ღარში გადაკრული წვრილი ძაფია, რომელსაც რაიმე მნიშვნელოვანი წონა, მოცულობა და ღირბულება არ გააჩნია. აიათი გვეუბნება რომ ისინი იოტისოდენა უსამართლობასაც კი არ გადაეყრებიან.
**ორიგინალი „ალ-ფეთიილ“ (الفتيل) ფინიკის კურკის ღარში გადაკრული წვრილი ძაფია, რომელსაც რაიმე მნიშვნელოვანი წონა, მოცულობა და ღირბულება არ გააჩნია. აიათი გვეუბნება რომ ისინი იოტისოდენა უსამართლობასაც კი არ გადაეყრებიან.
Tafsyrai arabų kalba:
أَيۡنَمَا تَكُونُواْ يُدۡرِككُّمُ ٱلۡمَوۡتُ وَلَوۡ كُنتُمۡ فِي بُرُوجٖ مُّشَيَّدَةٖۗ وَإِن تُصِبۡهُمۡ حَسَنَةٞ يَقُولُواْ هَٰذِهِۦ مِنۡ عِندِ ٱللَّهِۖ وَإِن تُصِبۡهُمۡ سَيِّئَةٞ يَقُولُواْ هَٰذِهِۦ مِنۡ عِندِكَۚ قُلۡ كُلّٞ مِّنۡ عِندِ ٱللَّهِۖ فَمَالِ هَٰٓؤُلَآءِ ٱلۡقَوۡمِ لَا يَكَادُونَ يَفۡقَهُونَ حَدِيثٗا
სადაც არ უნდა იყოთ, სიკვდილი მაინც მოგწვდებათ, – თუნდაც მტკიცე და მაღალ ციხესიმაგრეებში... – და თუ სიკეთე ხვდათ, ამბობენ: ,,ეს ალლაჰისგანაა"; ხოლო თუ უბედურება შეემთხვათ, მაშინ ამბობენ: ,,ეს შენი ბრალია (მუჰამმედ)''. უთხარი: ყველაფერი ალლაჰისგანაა. რა ჭირს ამ ხალხს, რომ არ ცდილობენ სიტყვის შესმენას.
Tafsyrai arabų kalba:
مَّآ أَصَابَكَ مِنۡ حَسَنَةٖ فَمِنَ ٱللَّهِۖ وَمَآ أَصَابَكَ مِن سَيِّئَةٖ فَمِن نَّفۡسِكَۚ وَأَرۡسَلۡنَٰكَ لِلنَّاسِ رَسُولٗاۚ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ شَهِيدٗا
– ,,რა სიკეთეც გხვდა, ალლაჰისგანაა, ხოლო რა უბედურებაც შეგემთხვა, – შენგან": ჩვენ წარგგზავნეთ შუამავლად ხალხისთვის და კმარა მოწმედ ალლაჰი*.
*ზოგიერთმა სწავლულმა ეს აიათი ასე ახსნა: ,,რა ჭირს ამ ხალხს, რომ არ ცდილობენ სიტყვის შესმენას და კიდევ ამბობენ, რომ რა სიკეთეც გხვდა, ალლაჰისგანაა, ხოლო რა უბედურებაც შეგემთხვა – შენგანო? იხ. თავფისრუ ყურტუბი.
Tafsyrai arabų kalba:
وَيَقُولُونَ طَاعَةٞ فَإِذَا بَرَزُواْ مِنۡ عِندِكَ بَيَّتَ طَآئِفَةٞ مِّنۡهُمۡ غَيۡرَ ٱلَّذِي تَقُولُۖ وَٱللَّهُ يَكۡتُبُ مَا يُبَيِّتُونَۖ فَأَعۡرِضۡ عَنۡهُمۡ وَتَوَكَّلۡ عَلَى ٱللَّهِۚ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ وَكِيلًا
(ფარისეველნი) მორჩილებას გიცხადებენ, მაგრამ როცა შენგან მიდიან, მათი ნაწილი სულ სხვას გეგმავს ღამით, ვიდრე შენ ამბობ. ალლაჰი იწერს ყველაფერს, რასაც ისინი ღამით გეგმავენ. მაშ, განუდექი მათ და ალლაჰს მიენდე... და კმარა ალლაჰი ვექილად.
Tafsyrai arabų kalba:
وَإِذَا جَآءَهُمۡ أَمۡرٞ مِّنَ ٱلۡأَمۡنِ أَوِ ٱلۡخَوۡفِ أَذَاعُواْ بِهِۦۖ وَلَوۡ رَدُّوهُ إِلَى ٱلرَّسُولِ وَإِلَىٰٓ أُوْلِي ٱلۡأَمۡرِ مِنۡهُمۡ لَعَلِمَهُ ٱلَّذِينَ يَسۡتَنۢبِطُونَهُۥ مِنۡهُمۡۗ وَلَوۡلَا فَضۡلُ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡ وَرَحۡمَتُهُۥ لَٱتَّبَعۡتُمُ ٱلشَّيۡطَٰنَ إِلَّا قَلِيلٗا
და როცა რაიმე ცნობა აღწევს მათთან უსაფრთხოების ან საფრთხის შესახებ, – მაშინვე ავრცელებენ მას*. მაგრამ შუამავალთან ან თავიანთ მმართველებთან (სწავლულებთან) რომ მიეტანათ იგი, უთუოდ დაკვალიანდებოდნენ** ისინი, რომლებსაც მისი სათანადო შეფასების უნარი გააჩნიათ. ალლაჰის სიკეთე და წყალობა რომ არ ყოფილიყო თქვენზე, უთუოდ ეშმაკს გაჰყვებოდით, გარდა მცირედისა.
*მუნააფიყები ყველა ახალ ამბავს მოურიდებლად ავრცელებდნენ ხალხში ისე, რომ არც მის სიმართლეს ამოწმებდნენ და არც იმას კითხულობდნენ, ეს ინფორმაცია საიდუმლო ხომ არ იყო.
**შუამავალი, მმართველები ან სწავლულები სწორ დარიგებებს მისცემდნენ მათ, თუ როგორ უნდა მოქცეულიყვნენ.
**შუამავალი, მმართველები ან სწავლულები სწორ დარიგებებს მისცემდნენ მათ, თუ როგორ უნდა მოქცეულიყვნენ.
Tafsyrai arabų kalba:
فَقَٰتِلۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ لَا تُكَلَّفُ إِلَّا نَفۡسَكَۚ وَحَرِّضِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَۖ عَسَى ٱللَّهُ أَن يَكُفَّ بَأۡسَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْۚ وَٱللَّهُ أَشَدُّ بَأۡسٗا وَأَشَدُّ تَنكِيلٗا
მაშ, იბრძოლე ალლაჰის გზაზე; არავინ აიძულო, გარდა საკუთარი თავისა, და შეაგულიანე მორწმუნეები (საბრძოლველად)! რა თქმა უნდა, შეაკავებს ალლაჰი მათ ძალას, რომელთაც არ ირწმუნეს. ალლაჰი ყველაზე დიდი ძალისა და სასჯელის მქონეა.
Tafsyrai arabų kalba:
مَّن يَشۡفَعۡ شَفَٰعَةً حَسَنَةٗ يَكُن لَّهُۥ نَصِيبٞ مِّنۡهَاۖ وَمَن يَشۡفَعۡ شَفَٰعَةٗ سَيِّئَةٗ يَكُن لَّهُۥ كِفۡلٞ مِّنۡهَاۗ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ مُّقِيتٗا
ვინც კეთილად იშუამდგომლებს, მას ხვედრი ექნება მისგან; ხოლო ვინც ბოროტად იშუამდგომლებს, მასაც ექნება წილი*. უზენაესი ალლაჰი ყოვლისმხედველია.
*იბნი აბბასმა თქვა: კეთილი შუამდგომლობა, ადამიანებს შორის დაძაბული ურთიერთობების გამოსწორების მცდელობაა; ხოლო ბოროტი შუამდგომლობა, ადამიანებს შორის ხმების მიტან – მოტანაა. იხ. თაფსირუ ბეღავი.
Tafsyrai arabų kalba:
ٱللَّهُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَۚ لَيَجۡمَعَنَّكُمۡ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ لَا رَيۡبَ فِيهِۗ وَمَنۡ أَصۡدَقُ مِنَ ٱللَّهِ حَدِيثٗا
ალლაჰი... – არ არსებობს ღვთაება, გარდა მისი, – აუცილებლად შეგკრებთ იგი განკითხვის დღეს, რაშიც ეჭვი არ არსებობს... და ვინაა ალლაჰზე უფრო სიტყვა–მართალი?
Tafsyrai arabų kalba:
۞ فَمَا لَكُمۡ فِي ٱلۡمُنَٰفِقِينَ فِئَتَيۡنِ وَٱللَّهُ أَرۡكَسَهُم بِمَا كَسَبُوٓاْۚ أَتُرِيدُونَ أَن تَهۡدُواْ مَنۡ أَضَلَّ ٱللَّهُۖ وَمَن يُضۡلِلِ ٱللَّهُ فَلَن تَجِدَ لَهُۥ سَبِيلٗا
და რა გემართებათ, რომ ფარისევლებთან მიმართებაში ორ ჯგუფად იყოფით? ალლაჰმა უკუაქცია ისინი იმისთვის, რაც მათ მოიხვეჭეს*. გინდათ, რომ სწორ გზაზე დააყენოთ ის, ვინც გზას ააცდინა ალლაჰმა? ვისაც ააცდენს ალლაჰი, (შენ) ვერანაირ გამოსავალს გამონახავ იმათთვის!**
*თავიანთი ფარისევლური მოქმედებების გამო ალლაჰის წინაშე ურწმუნოებად შეფასდნენ.
**არსებობს რამდენიმე ვერსია, თუ ვის შესახებ ჩამოევლინა აღნიშნული აიათი. ერთ-ერთი ვერსიით, ეს აიათი იმ მუნააფიყების შესახებ ჩამოევლინა, რომლებმაც უჰუდის ბრძოლას თავი დაარიდეს და შუა გზიდან უკან მიბრუნდნენ. ბრძოლის დასრულების შემდეგ საჰაბეთა ნაწილი მათ წინააღმდეგ გალაშქრების მომხრე იყო, რადგანაც ისინი მუნაფიყებად მიაჩნდათ; ხოლო მეორე ნაწილი მათი პატიების მომხრე იყო, რადგანაც ისინი მხოლოდ სიტყვიერად ამბობდნენ, რომ მუსლიმები ვართო. კიდევ ერთი ვერსიის თანახმად, ეს აიათი ყურეიშელთა შესახებ ჩამოევლინა, რომლებიც მედინაში ჩავიდნენ და ისლამი მიიღეს. ხანმოკლე მუსლიმანობის შემდეგ ისლამი უარყვეს, თუმცა შუამავალს ﷺ მათი გულის ზრახვები არ გაუმხილეს და ვაჭრობის მიზნით მექქაში დაბრუნების ნება სთხოვეს. მექქაში დაბრუნებულებმა მედინაში აღარ დაბრუნდნენ. გარკვეული დროის შემდეგ მედინელ მუსლიმებთან ამბავი მივიდა, რომ აღნიშნული ხალხი სავაჭრო ქარავნით შამის მიმართულებით მიემგზავრებოდნენ. ამასთან დაკავშირებით მუსლიმები ბჭობდნენ, თუ როგორი დამოკიდებულება ქონოდათ მათ მიმართ: ნაწილი ამბობდა, რომ თავს დავესხათ, დავხოცოთ და მათი ქონება ნადავლის სახით წამოვიღოთო; მეორე ნაწილი ამის წინააღმდეგი იყო და ამბობდა, რომ როგორ უნდა დახოცოთ თქვენი თანამორწმუნეები მხოლოდ იმ მიზეზით, რომ მათ არ მიატოვეს თავიანთი სამშობლო და ჰიჯრეთი არ გააკეთესო. იხ. თაფსირუ ბეღავი.
**არსებობს რამდენიმე ვერსია, თუ ვის შესახებ ჩამოევლინა აღნიშნული აიათი. ერთ-ერთი ვერსიით, ეს აიათი იმ მუნააფიყების შესახებ ჩამოევლინა, რომლებმაც უჰუდის ბრძოლას თავი დაარიდეს და შუა გზიდან უკან მიბრუნდნენ. ბრძოლის დასრულების შემდეგ საჰაბეთა ნაწილი მათ წინააღმდეგ გალაშქრების მომხრე იყო, რადგანაც ისინი მუნაფიყებად მიაჩნდათ; ხოლო მეორე ნაწილი მათი პატიების მომხრე იყო, რადგანაც ისინი მხოლოდ სიტყვიერად ამბობდნენ, რომ მუსლიმები ვართო. კიდევ ერთი ვერსიის თანახმად, ეს აიათი ყურეიშელთა შესახებ ჩამოევლინა, რომლებიც მედინაში ჩავიდნენ და ისლამი მიიღეს. ხანმოკლე მუსლიმანობის შემდეგ ისლამი უარყვეს, თუმცა შუამავალს ﷺ მათი გულის ზრახვები არ გაუმხილეს და ვაჭრობის მიზნით მექქაში დაბრუნების ნება სთხოვეს. მექქაში დაბრუნებულებმა მედინაში აღარ დაბრუნდნენ. გარკვეული დროის შემდეგ მედინელ მუსლიმებთან ამბავი მივიდა, რომ აღნიშნული ხალხი სავაჭრო ქარავნით შამის მიმართულებით მიემგზავრებოდნენ. ამასთან დაკავშირებით მუსლიმები ბჭობდნენ, თუ როგორი დამოკიდებულება ქონოდათ მათ მიმართ: ნაწილი ამბობდა, რომ თავს დავესხათ, დავხოცოთ და მათი ქონება ნადავლის სახით წამოვიღოთო; მეორე ნაწილი ამის წინააღმდეგი იყო და ამბობდა, რომ როგორ უნდა დახოცოთ თქვენი თანამორწმუნეები მხოლოდ იმ მიზეზით, რომ მათ არ მიატოვეს თავიანთი სამშობლო და ჰიჯრეთი არ გააკეთესო. იხ. თაფსირუ ბეღავი.
Tafsyrai arabų kalba:
وَدُّواْ لَوۡ تَكۡفُرُونَ كَمَا كَفَرُواْ فَتَكُونُونَ سَوَآءٗۖ فَلَا تَتَّخِذُواْ مِنۡهُمۡ أَوۡلِيَآءَ حَتَّىٰ يُهَاجِرُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِۚ فَإِن تَوَلَّوۡاْ فَخُذُوهُمۡ وَٱقۡتُلُوهُمۡ حَيۡثُ وَجَدتُّمُوهُمۡۖ وَلَا تَتَّخِذُواْ مِنۡهُمۡ وَلِيّٗا وَلَا نَصِيرًا
– ნატრობენ, ნეტა თქვენც ურწმუნოდ გადაიქცეთ, როგორც თვითონ არ ირწმუნეს, და იყოთ მათი თანასწორნი. ამიტომ არავინ აიყვანოთ მათგან მეგობრად, ვიდრე ჰიჯრას* არ გააკეთებენ ალლაჰის გზაზე, ხოლო თუ პირი იბრუნეს, მაშინ შეიპყარით და დახოცეთ, სადაც წააწყდებით. არც მეგობარი იყოლიოთ მათგან და არც დამხმარე.
*'იქრიმემ თქვა, აქ სულ სხვა ჰიჯრეთი იგულისხმებაო და განმარტა: 1. ჰიჯრეთი ისლამის პირველ წლებში. 2. მოთმინებითა და სამაგიეროს ალლაჰისგან მოლოდინით ალლაჰის შუამავალთან ერთად საბრძოლველად წასვლა. ამ აიათში სწორედ ეს იგულისხმება. ეს აიათი, ამავდროულად, მორწმუნეებს მუნააფიყებთან მეგობრობას უკრძალავს, ვიდრე ისინი მორწმუნეებთან ერთად ალლაჰის გზაზე ბრძოლისთვის არ გაეშურებიან. 3. მორალური ჰიჯრეთი, რომელიც ყველა მუსლიმს მოეთხოვება. ესაა ყოველგვარი ბოროტისგან განდეგილობა, როგორც ბრძანებს მუჰამმედ შუამავალი ﷺ: „მუჰაჯირი არის ის, ვინც ზურგი აქცია იმ ყველაფერს, რაც ალლაჰმა აუკრძალა მას.“ (ბუხარი, იმან 4/10.) იხ. თაფსირუ ბეღავი.
Tafsyrai arabų kalba:
إِلَّا ٱلَّذِينَ يَصِلُونَ إِلَىٰ قَوۡمِۭ بَيۡنَكُمۡ وَبَيۡنَهُم مِّيثَٰقٌ أَوۡ جَآءُوكُمۡ حَصِرَتۡ صُدُورُهُمۡ أَن يُقَٰتِلُوكُمۡ أَوۡ يُقَٰتِلُواْ قَوۡمَهُمۡۚ وَلَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ لَسَلَّطَهُمۡ عَلَيۡكُمۡ فَلَقَٰتَلُوكُمۡۚ فَإِنِ ٱعۡتَزَلُوكُمۡ فَلَمۡ يُقَٰتِلُوكُمۡ وَأَلۡقَوۡاْ إِلَيۡكُمُ ٱلسَّلَمَ فَمَا جَعَلَ ٱللَّهُ لَكُمۡ عَلَيۡهِمۡ سَبِيلٗا
– გარდა იმათი, რომლებიც თავს აფარებენ ხალხს, რომლებთანაც (სამშვიდობო) შეთანხმება გაქვთ, ან იმათი, რომლებიც მოვიდნენ და გული არ მიუდით ომზე თქვენთან ან თავიანთ ხალხთან. ალლაჰს რომ ენება, ისინი უთუოდ გაძლიერდებოდნენ თქვენზე და გეომებოდნენ კიდეც*. ამიტომ, თუკი გაგეცლებიან, ხელს აიღებენ ომზე თქვენს წინააღმდეგ და მშვიდობას შემოგთავაზებენ, – ალლაჰი არ გაძლევთ გზას მათ წინააღმდეგ (საბრძოლველად).
*ალლაჰის ნებით, მუშრიქების გაძლიერებისა და მუსლიმებზე გამარჯვების მიზეზი მუსლიმებს შორის გავრცელებული უკეთურებებისა და ღვთის მიმართ სიურჩის სასჯელია, ან კიდევ მათი გამოცდა. იხ. ყურტუბი, ალ-ჯაამი’უ ლი აჰქაამი’ლ-ყუ'რაან.
Tafsyrai arabų kalba:
سَتَجِدُونَ ءَاخَرِينَ يُرِيدُونَ أَن يَأۡمَنُوكُمۡ وَيَأۡمَنُواْ قَوۡمَهُمۡ كُلَّ مَا رُدُّوٓاْ إِلَى ٱلۡفِتۡنَةِ أُرۡكِسُواْ فِيهَاۚ فَإِن لَّمۡ يَعۡتَزِلُوكُمۡ وَيُلۡقُوٓاْ إِلَيۡكُمُ ٱلسَّلَمَ وَيَكُفُّوٓاْ أَيۡدِيَهُمۡ فَخُذُوهُمۡ وَٱقۡتُلُوهُمۡ حَيۡثُ ثَقِفۡتُمُوهُمۡۚ وَأُوْلَٰٓئِكُمۡ جَعَلۡنَا لَكُمۡ عَلَيۡهِمۡ سُلۡطَٰنٗا مُّبِينٗا
ასევე ჰპოვებთ სხვებს, რომლებსაც უსაფრთხოება სურთ – თქვენგანაც და თავიანთი ხალხისგანაც. ყოველთვის, როცა ფითნასკენ მოუწოდებენ, მაშინვე ცვივდებიან მასში*. თუკი არ გაგეცლებიან, არ შემოგთავაზებენ მშვიდობას და არ მოიშლიან ხელის აღმართვას, მაშინ დაიჭირეთ და იქვე დახოცეთ, სადაც წააწყდებით. სწორედ ეგენი არიან, ვის წინააღმდეგაც აშკარა სამხილი მოგვიცია თქვენთვის**.
*შირქის ან მუსლიმთა წინააღმდეგ ბრძოლისკენ ვინც მოუწოდებს, ყველას დადებითად პასუხობენ.
**აიათში საუბარია ფარისევლებზე, რომლებიც ერთის მხრივ, მუსლიმებს ეფიცებოდნენ ძმობას და თანამორწმუნეობას, მეორეს მხრივ, მუშრიქებს, რათა ორივე მხრიდან მოსალოდნელი საფრთხისგან გულდამშვიდებულნი ყოფილიყვნენ და ორივე მხარეს არსებული სხვადასხვა სიკეთით თუ პრივილეგიით ადვილად ესარგებლათ. იბნი აბბასის გადმოცემით, აქ ასადისა და ღატაფანის გვარის მუნაფიყებზეა საუბარი. იხ. თაფსირუ ბეღავი.
**აიათში საუბარია ფარისევლებზე, რომლებიც ერთის მხრივ, მუსლიმებს ეფიცებოდნენ ძმობას და თანამორწმუნეობას, მეორეს მხრივ, მუშრიქებს, რათა ორივე მხრიდან მოსალოდნელი საფრთხისგან გულდამშვიდებულნი ყოფილიყვნენ და ორივე მხარეს არსებული სხვადასხვა სიკეთით თუ პრივილეგიით ადვილად ესარგებლათ. იბნი აბბასის გადმოცემით, აქ ასადისა და ღატაფანის გვარის მუნაფიყებზეა საუბარი. იხ. თაფსირუ ბეღავი.
Tafsyrai arabų kalba:
وَمَا كَانَ لِمُؤۡمِنٍ أَن يَقۡتُلَ مُؤۡمِنًا إِلَّا خَطَـٔٗاۚ وَمَن قَتَلَ مُؤۡمِنًا خَطَـٔٗا فَتَحۡرِيرُ رَقَبَةٖ مُّؤۡمِنَةٖ وَدِيَةٞ مُّسَلَّمَةٌ إِلَىٰٓ أَهۡلِهِۦٓ إِلَّآ أَن يَصَّدَّقُواْۚ فَإِن كَانَ مِن قَوۡمٍ عَدُوّٖ لَّكُمۡ وَهُوَ مُؤۡمِنٞ فَتَحۡرِيرُ رَقَبَةٖ مُّؤۡمِنَةٖۖ وَإِن كَانَ مِن قَوۡمِۭ بَيۡنَكُمۡ وَبَيۡنَهُم مِّيثَٰقٞ فَدِيَةٞ مُّسَلَّمَةٌ إِلَىٰٓ أَهۡلِهِۦ وَتَحۡرِيرُ رَقَبَةٖ مُّؤۡمِنَةٖۖ فَمَن لَّمۡ يَجِدۡ فَصِيَامُ شَهۡرَيۡنِ مُتَتَابِعَيۡنِ تَوۡبَةٗ مِّنَ ٱللَّهِۗ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمٗا
დაუშვებელია, მორწმუნემ მოკლას მორწმუნე, გარდა შეცდომისა. ხოლო ვინც შეცდომით მოკლას მორწმუნე, მისი ვალია, მორწმუნე მონის გათავისუფლება და (მოკლულის) ოჯახისთვის სისხლის გამოსასყიდის გადახდა, თუკი (მოკლულის ოჯახმა) მოწყალების სახით არ აპატია. ხოლო თუ (მოკლული) იმ ხალხიდანაა, რომელიც თქვენი მტერია, მაგრამ თვითონ მორწმუნეა, მაშინ (მხოლოდ) მორწმუნე მონის გათავისუფლება. ხოლო თუ იმ ხალხიდანაა, რომელთანაც ზავი დაგიდვიათ, მაშინ მისი ოჯახისთვის სისხლის გამოსასყიდის გადახდა და მორწმუნე მონის გათავისუფლება. ხოლო ვისაც არ მოეპოვება (გამოსასყიდის საშუალება), მან ორი თვე უწყვეტლივ იმარხოს, ალლაჰის წინაშე სინანულის ნიშნად. ალლაჰი ყოვლის მცოდნე ბრძენია.
Tafsyrai arabų kalba:
وَمَن يَقۡتُلۡ مُؤۡمِنٗا مُّتَعَمِّدٗا فَجَزَآؤُهُۥ جَهَنَّمُ خَٰلِدٗا فِيهَا وَغَضِبَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِ وَلَعَنَهُۥ وَأَعَدَّ لَهُۥ عَذَابًا عَظِيمٗا
და ვინც განზრახ მოკლას მორწმუნე, – მისი სასჯელი ჯოჯოხეთია და იქ იქნება მარადჟამს. ალლაჰი გაუწყრა მას, დასწყევლა და უდიდესი სასჯელი გაამზადა მისთვის.
Tafsyrai arabų kalba:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِذَا ضَرَبۡتُمۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ فَتَبَيَّنُواْ وَلَا تَقُولُواْ لِمَنۡ أَلۡقَىٰٓ إِلَيۡكُمُ ٱلسَّلَٰمَ لَسۡتَ مُؤۡمِنٗا تَبۡتَغُونَ عَرَضَ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا فَعِندَ ٱللَّهِ مَغَانِمُ كَثِيرَةٞۚ كَذَٰلِكَ كُنتُم مِّن قَبۡلُ فَمَنَّ ٱللَّهُ عَلَيۡكُمۡ فَتَبَيَّنُوٓاْۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ بِمَا تَعۡمَلُونَ خَبِيرٗا
ეი, თქვენ, რომელთაც ირწმუნეთ! როცა ალლაჰის გზაზე (საბრძოლველად) გაემართებით, კარგად განასხვავეთ (მორწმუნე და ურწმუნო), და ვინც მოგესალმებათ, ამქვეყნიური სარგებლის მიზნით არ უთხრათ მას – შენ არ ხარ მორწმუნეო. ალლაჰის წინაშეა ურიცხვი ალაფი (ნადავლი). ადრე თქვენც ასე იყავით* და შემდეგ ალლაჰმა მადლი მოიღო თქვენზე. ასე რომ, კარგად გაარკვიეთ. ჭეშმარიტად, იცის ალლაჰმა, რასაც თქვენ აკეთებთ.
*ადრე თქვენც გზააბნეულნი იყავით, შემდეგ ისლამი მიიღეთ, მაგრამ თქვენი გვარის ხალხს უმალავდით და მხოლოდ „ლაა ილააჰა ილლალლაჰ“-ის აღიარების გამო მუსლიმები თავიანთ ძმებად გთვლიდნენ. ბოლოს ალლაჰის წყალობით მედინაში გადასახლდით და ისლამი აშკარად განაცხადეთ.
Tafsyrai arabų kalba:
لَّا يَسۡتَوِي ٱلۡقَٰعِدُونَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ غَيۡرُ أُوْلِي ٱلضَّرَرِ وَٱلۡمُجَٰهِدُونَ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ بِأَمۡوَٰلِهِمۡ وَأَنفُسِهِمۡۚ فَضَّلَ ٱللَّهُ ٱلۡمُجَٰهِدِينَ بِأَمۡوَٰلِهِمۡ وَأَنفُسِهِمۡ عَلَى ٱلۡقَٰعِدِينَ دَرَجَةٗۚ وَكُلّٗا وَعَدَ ٱللَّهُ ٱلۡحُسۡنَىٰۚ وَفَضَّلَ ٱللَّهُ ٱلۡمُجَٰهِدِينَ عَلَى ٱلۡقَٰعِدِينَ أَجۡرًا عَظِيمٗا
მორწმუნეთა შორის უმიზეზოდ შინ მსხდომნი ვერ უთანასწორდებიან მათ, ვინც ალლაჰის გზაზე თავიანთი ქონებითა და სულებით იბრძვიან. თავიანთი ქონებითა და სულით მებრძოლნი – უპირატესჰყო ალლაჰმა შინ მსხდომებზე. ალლაჰმა ორივეს სიკეთე აღუთქვა, თუმცა მებრძოლები შინ მსხდომებთან შედარებით უდიდესი ჯილდოთი უპირატესჰყო.
Tafsyrai arabų kalba:
دَرَجَٰتٖ مِّنۡهُ وَمَغۡفِرَةٗ وَرَحۡمَةٗۚ وَكَانَ ٱللَّهُ غَفُورٗا رَّحِيمًا
Tafsyrai arabų kalba:
إِنَّ ٱلَّذِينَ تَوَفَّىٰهُمُ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ ظَالِمِيٓ أَنفُسِهِمۡ قَالُواْ فِيمَ كُنتُمۡۖ قَالُواْ كُنَّا مُسۡتَضۡعَفِينَ فِي ٱلۡأَرۡضِۚ قَالُوٓاْ أَلَمۡ تَكُنۡ أَرۡضُ ٱللَّهِ وَٰسِعَةٗ فَتُهَاجِرُواْ فِيهَاۚ فَأُوْلَٰٓئِكَ مَأۡوَىٰهُمۡ جَهَنَّمُۖ وَسَآءَتۡ مَصِيرًا
ჭეშმარიტად, როცა მიიბარეს ანგელოზებმა ისინი, რომლებიც უსამართლონი იყვნენ თავიანთი სულების მიმართ, – ჰკითხეს: რით იყავით დაკავებულნი? მათ თქვეს: უძლურნი ვიყავით დედამიწაზეო. (ანგელოზებმაც) უთხრეს: განა ალლაჰის დედამიწა არ იყო განიერი, რომ სხვაგან გადასახლებულიყავით? აი, მათი სამყოფელია ჯოჯოხეთი, და რა ცუდი მისაქციელია იგი.
Tafsyrai arabų kalba:
فَأُوْلَٰٓئِكَ عَسَى ٱللَّهُ أَن يَعۡفُوَ عَنۡهُمۡۚ وَكَانَ ٱللَّهُ عَفُوًّا غَفُورٗا
Tafsyrai arabų kalba:
۞ وَمَن يُهَاجِرۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ يَجِدۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ مُرَٰغَمٗا كَثِيرٗا وَسَعَةٗۚ وَمَن يَخۡرُجۡ مِنۢ بَيۡتِهِۦ مُهَاجِرًا إِلَى ٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦ ثُمَّ يُدۡرِكۡهُ ٱلۡمَوۡتُ فَقَدۡ وَقَعَ أَجۡرُهُۥ عَلَى ٱللَّهِۗ وَكَانَ ٱللَّهُ غَفُورٗا رَّحِيمٗا
და ვინც ჰიჯრას გააკეთებს ალლაჰის გზაზე, ის ჰპოვებს დედამიწაზე მრავალ თავშესაფარსა და სიუხვეს; და ვინც თავისი სახლიდან გავა, როგორც ალლაჰისა და მისი შუამავლისკენ მიმავალი მუჰაჯირი, შემდეგ კი (გზაში) სიკვდილი ეწევა, უეჭველად, მისი მადლი ალლაჰზეა; ალლაჰი უსაზღვროდ მიმტევებელია, მწყალობელი.
Tafsyrai arabų kalba:
وَإِذَا ضَرَبۡتُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَلَيۡسَ عَلَيۡكُمۡ جُنَاحٌ أَن تَقۡصُرُواْ مِنَ ٱلصَّلَوٰةِ إِنۡ خِفۡتُمۡ أَن يَفۡتِنَكُمُ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْۚ إِنَّ ٱلۡكَٰفِرِينَ كَانُواْ لَكُمۡ عَدُوّٗا مُّبِينٗا
და როცა ქვეყნად სამოგზაუროდ გაეშურებით, ცოდვა არ დაგედებათ, ნამაზი რომ შეამოკლოთ, თუკი მათ თავდასხმას შიშობთ, რომელთაც არ ირწმუნეს*. ჭეშმარიტად, აშკარად გმტრობენ თქვენ ურწმუნოები.
*როდესაც აბდულლაჰ ბინ ომარს უთხრეს, რომ წმინდა ყურანში საფრთხის ქვეშ და ჩვეულებრივ მდგომარეობაში ნამაზის შესრულების შესახებ განმარტებები არსებობს, თუმცა მგზავრობისას შესასრულებელი ნამაზის შესახებ ვერაფერს ვპოულობთო, მან ასე უპასუხა: ო, ჩემო ძმიშვილო! უეჭველად, უზენაესმა ალლაჰმა ჩვენთან მუჰამმედი ﷺ წარმოგზავნა, (მანამდე) ჩვენ არაფერი ვიცოდით, ჩვენ მხოლოდ ისე ვიქცევით, როგორც მისგან დავინახეთ. (მუვატტა, ყასრუ სალათ, 2/7)
Tafsyrai arabų kalba:
وَإِذَا كُنتَ فِيهِمۡ فَأَقَمۡتَ لَهُمُ ٱلصَّلَوٰةَ فَلۡتَقُمۡ طَآئِفَةٞ مِّنۡهُم مَّعَكَ وَلۡيَأۡخُذُوٓاْ أَسۡلِحَتَهُمۡۖ فَإِذَا سَجَدُواْ فَلۡيَكُونُواْ مِن وَرَآئِكُمۡ وَلۡتَأۡتِ طَآئِفَةٌ أُخۡرَىٰ لَمۡ يُصَلُّواْ فَلۡيُصَلُّواْ مَعَكَ وَلۡيَأۡخُذُواْ حِذۡرَهُمۡ وَأَسۡلِحَتَهُمۡۗ وَدَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَوۡ تَغۡفُلُونَ عَنۡ أَسۡلِحَتِكُمۡ وَأَمۡتِعَتِكُمۡ فَيَمِيلُونَ عَلَيۡكُم مَّيۡلَةٗ وَٰحِدَةٗۚ وَلَا جُنَاحَ عَلَيۡكُمۡ إِن كَانَ بِكُمۡ أَذٗى مِّن مَّطَرٍ أَوۡ كُنتُم مَّرۡضَىٰٓ أَن تَضَعُوٓاْ أَسۡلِحَتَكُمۡۖ وَخُذُواْ حِذۡرَكُمۡۗ إِنَّ ٱللَّهَ أَعَدَّ لِلۡكَٰفِرِينَ عَذَابٗا مُّهِينٗا
როცა მათ შორის იქნები და მათთვის ლოცვის წინამძღვრობას დააპირებ, შენთან ერთად ერთი ჯგუფი დადგეს იმათგან, – თან იარაღები ეჭიროთ; როცა სეჯდეს აღავლენენ, შემდეგ თქვენს უკან გადავიდნენ, ხოლო მეორე ჯგუფი, რომელსაც ჯერ არ ულოცავს, მოვიდეს და შენთან ერთად ილოცოს, თან სიფრთხილე იქონიოს და იარაღიც; ურწმუნოები ნატრობენ, რომ ყურადღება მოსწყვიტოთ იარაღსა და საჭირო ნივთებს, რათა მოულოდნელი თავდასხმა მოგიწყონ. ცოდვად არ დაგედებათ, წვიმით ან ავადმყოფობით შეწუხებულნი თუ იარაღს ჩამოიხსნით, მაგრამ სიფრთხილე მაინც გმართებთ*. ჭეშმარიტად, ალლაჰმა დამამცირებელი სასჯელი გაამზადა ურწმუნოებისთვის.
*ერთ-ერთი გადმოცემის თანახმად, ალლაჰის შუამავალს ლოცვის დროს ხმალი ხურმის ხეზე ქონდა ჩამოკიდებული. ურწმუნოთაგან ღავრას ბინ ჰარისი შუამავალთან ﷺ ხმალგაშიშვლებული მივიდა, თავზე დაადგა და უთხრა: ახლა ვინ გიხსნის ჩემი ხელიდან? შუამავალმა ﷺ: : ალლაჰიო. ურწმუნოს მოულოდნელად ხელიდან ხმალი დაუვარდა (ერთ-ერთი ვერსიის თანახმად, ღავრამ ზურგში ძლიერი დარტყმა იგრძნო და პირქვე დაემხო, თუმცა ვინც დაარტყა, ის უხილავი არსება იყო). შუამავალმა ﷺ ხმალს მაშინვე დასტაცა ხელი და უთხრა: ახლა შენ ვინ გიხსნის ჩემი ხელიდან? ღავრამ: იყავი ის, ვინც ბოროტს სიკეთით პასუხობს. შუამავალმა ﷺ უთხრა: დაამოწმებ, რომ არ არსებობს ღვთაება გარდა ალლაჰისა? მან უთხრა: არა, თუმცა სიტყვას გაძლევ, რომ ამიერიდან შენს წინააღმდეგ აღარ ვიბრძოლებ და არც იმ ხალხის მხარდამჭერი ვიქნები, ვინც შენ გებრძვის. შუამავალმა ﷺ ამ კაცს გზა მისცა და გაუშვა. ის თავის მეგობრებთან მივიდა და უთხრა: მე თქვენთან ადამიანთა შორის ყველაზე კარგისგან მოვდივარ. (აჰმედ, ალ-მუსნედ, ჰ.ნ. 14929–15190) სწორედ ამ შემთხვევის შემდეგ უზენაესმა ალლაჰმა 102-ე აიათი ჩამოავლინა, სადაც აღწერილია საფრთხის ქვეშ ნამაზის შესრულების წესები.
Tafsyrai arabų kalba:
فَإِذَا قَضَيۡتُمُ ٱلصَّلَوٰةَ فَٱذۡكُرُواْ ٱللَّهَ قِيَٰمٗا وَقُعُودٗا وَعَلَىٰ جُنُوبِكُمۡۚ فَإِذَا ٱطۡمَأۡنَنتُمۡ فَأَقِيمُواْ ٱلصَّلَوٰةَۚ إِنَّ ٱلصَّلَوٰةَ كَانَتۡ عَلَى ٱلۡمُؤۡمِنِينَ كِتَٰبٗا مَّوۡقُوتٗا
ხოლო როდესაც (საფთხის ქვეშ) ლოცვას მორჩებით, ახსენეთ ალლაჰი – დგომისას, ჯდომისას თუ მხარზე წამოწოლილნი, და როცა გულს დაიმშვიდებთ უსაფრთხოებით, მაშინ (სრულად) აღავლინეთ ნამაზი. ჭეშმარიტად, განსაზღვრულ დროებში ნამაზი სავალდებულოა მორწმუნეთათვის.
Tafsyrai arabų kalba:
وَلَا تَهِنُواْ فِي ٱبۡتِغَآءِ ٱلۡقَوۡمِۖ إِن تَكُونُواْ تَأۡلَمُونَ فَإِنَّهُمۡ يَأۡلَمُونَ كَمَا تَأۡلَمُونَۖ وَتَرۡجُونَ مِنَ ٱللَّهِ مَا لَا يَرۡجُونَۗ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمًا
თავს ნუ დაისუსტებთ (მომტრო) ხალხის დევნაში: თქვენ თუ გტკივათ, უთუოდ, მათაც სტკივათ; (მაგრამ) თქვენ გაქვთ ალლაჰისგან იმის მოლოდინი, რისი მოლოდინიც მათ არ გააჩნიათ. ალლაჰი ყოვლისმცოდნე ბრძენია.
Tafsyrai arabų kalba:
إِنَّآ أَنزَلۡنَآ إِلَيۡكَ ٱلۡكِتَٰبَ بِٱلۡحَقِّ لِتَحۡكُمَ بَيۡنَ ٱلنَّاسِ بِمَآ أَرَىٰكَ ٱللَّهُۚ وَلَا تَكُن لِّلۡخَآئِنِينَ خَصِيمٗا
უეჭველად, ჩვენ ეს წიგნი ჩამოგივლინეთ ჭეშმარიტებითურთ, რათა ადამიანთა შორის განსაჯო იმით, რაც ალლაჰმა გიჩვენა, და ნუ იქნები მოღალატეთა ქომაგი*.
*იბნი აბბასის გადმოცემის მიხედვით, ეს აიათი ერთ-ერთი ენსარელის, ტუ’მე ბინ უვეირიყის შესახებ ჩამოევლინა. აღნიშნული გადმოცემის თანახმად, ტუ’მემ ფარი მოიპარა, ფქვილიან ტომარაში ჩადო და ერთ-ერთ იუდეველთან შეინახა. ფარის პატრონი გზად დაყრილი ფქვილის კვალს გაყვა, ჯერ ტუ’მას კარს მიადგა, მაგრამ ტუ’მას ფარი არ აღმოაჩნდა და თან ალლაჰზე იფიცებოდა, რომ მან ამის შესახებ არაფერი იცოდა. ბოლოს ფარი იუდეველს აღმოაჩნდა. შუამავალმაც იფიქრა, რომ იუდეველი იყო დამნაშავე, რასაც ამ აიათის ჩამოვლინება მოყვა. იხ. თაფსირუ ბეღავი.
Tafsyrai arabų kalba:
وَٱسۡتَغۡفِرِ ٱللَّهَۖ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ غَفُورٗا رَّحِيمٗا
Tafsyrai arabų kalba:
يَسۡتَخۡفُونَ مِنَ ٱلنَّاسِ وَلَا يَسۡتَخۡفُونَ مِنَ ٱللَّهِ وَهُوَ مَعَهُمۡ إِذۡ يُبَيِّتُونَ مَا لَا يَرۡضَىٰ مِنَ ٱلۡقَوۡلِۚ وَكَانَ ٱللَّهُ بِمَا يَعۡمَلُونَ مُحِيطًا
ისინი ხალხს უმალავენ, თუმცა ალლაჰს ვერაფერს დაუმალავენ, რადგან ის მათთანაა (მაშინაც), როცა ღამ–ღამობით ჩუმ–ჩუმად ბჭობენ იმაზე, რაც მისთვის მოუწონარია. ნამდვილად, ალლაჰია ყოვლის გარემომცველი, რასაც ისინი სჩადიან.
Tafsyrai arabų kalba:
هَٰٓأَنتُمۡ هَٰٓؤُلَآءِ جَٰدَلۡتُمۡ عَنۡهُمۡ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا فَمَن يُجَٰدِلُ ٱللَّهَ عَنۡهُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ أَم مَّن يَكُونُ عَلَيۡهِمۡ وَكِيلٗا
დიახ, ცდილობთ, თქვენ დაიცვათ ისინი ამიერ სოფელში, მაგრამ ალლაჰის წინაშე ვინ დაიცავს ან ვინ იქნება მათი ვექილი განკითხვის დღეს?
Tafsyrai arabų kalba:
وَلَوۡلَا فَضۡلُ ٱللَّهِ عَلَيۡكَ وَرَحۡمَتُهُۥ لَهَمَّت طَّآئِفَةٞ مِّنۡهُمۡ أَن يُضِلُّوكَ وَمَا يُضِلُّونَ إِلَّآ أَنفُسَهُمۡۖ وَمَا يَضُرُّونَكَ مِن شَيۡءٖۚ وَأَنزَلَ ٱللَّهُ عَلَيۡكَ ٱلۡكِتَٰبَ وَٱلۡحِكۡمَةَ وَعَلَّمَكَ مَا لَمۡ تَكُن تَعۡلَمُۚ وَكَانَ فَضۡلُ ٱللَّهِ عَلَيۡكَ عَظِيمٗا
ალლაჰის მადლი და წყალობა რომ არა შენდამი, – მათ ერთ ჯგუფს შენი ცდუნება მართლაც ეწადა, მაგრამ სხვას ვერავის შეაცდენენ, გარდა საკუთარი სულისა, და ვერც ვერაფერს გავნებენ. ალლაჰმა შენ წიგნი და სიბრძნე* ჩამოგივლინა და გასწავლა ის, რაც არ იცოდი... და მადლი ალლაჰისა უდიდესია შენდამი.
*ორიგინალი – „ალ-ჰიქმეთ“ (الحكمة): მისი პირდაპირი შესატყვისია სიბრძნე. სწავლულთა შორის რამდენიმე განსხვავებული აზრი სუფევს ჰიქმეთის რაობასთან დაკავშირებით: 1. დოგმატიკის შემცველი აიათების გარდა დანარჩენი აიათები ყურანიდან, რომლებიც რელიგიურ და ამქვეყნიურ თემებთან დაკავშირებით სასარგებლო ცნობებს შეიცავენ. 2. ჰიქმეთი არის სუნნეთი 3. ვაჰის გაგებისა და პრაქტიკაში გატარების უნარი 4. შუამავლისთვის დამახასიათებელი აზროვნებისა და განსჯის უნარი 5. შარიათისეული დადგენილებების ცოდნა და ყველაფრისათვის შესაბამისი ადგილისა და თანრიგის მინიჭება.
Tafsyrai arabų kalba:
۞ لَّا خَيۡرَ فِي كَثِيرٖ مِّن نَّجۡوَىٰهُمۡ إِلَّا مَنۡ أَمَرَ بِصَدَقَةٍ أَوۡ مَعۡرُوفٍ أَوۡ إِصۡلَٰحِۭ بَيۡنَ ٱلنَّاسِۚ وَمَن يَفۡعَلۡ ذَٰلِكَ ٱبۡتِغَآءَ مَرۡضَاتِ ٱللَّهِ فَسَوۡفَ نُؤۡتِيهِ أَجۡرًا عَظِيمٗا
უხეიროა მათ საიდუმლო ბჭობათაგან უმეტესობა, გარდა იმისა, ვინც ადამიანებს მოწყალების გაღების, ან სიკეთის კეთების, ან კიდევ ურთიერთობების გამოსწორებისკენ* მოუწოდებს, და ვინც ამას ალლაჰის კმაყოფილების მოპოვების მიზნით გააკეთებს, ჩვენ მას უდიდეს ჯილდოს მივაგებთ.
*ალლაჰის შუამავალი ﷺ ბრძანებს: „მატყუარა არ არის ის, ვინც ადამიანებს შორის ურთიერთობების გამოსასწორებლად კარგს ამბობს ან კარგი ამბების მიმტან-მომტანია.“ (მუსლიმ, ბირრ ვე სილა, 27/2605.)
Tafsyrai arabų kalba:
وَمَن يُشَاقِقِ ٱلرَّسُولَ مِنۢ بَعۡدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُ ٱلۡهُدَىٰ وَيَتَّبِعۡ غَيۡرَ سَبِيلِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ نُوَلِّهِۦ مَا تَوَلَّىٰ وَنُصۡلِهِۦ جَهَنَّمَۖ وَسَآءَتۡ مَصِيرًا
და ვინც შუამავალს შეეცილოს, მას შემდეგ, რაც უკვე გაცხადდა მისთვის გზა ჭეშმარიტი, და გაუყვეს იმ გზას, რომელიც არ არის მორწმუნეებისა, – მივაქცევთ მას იქით, საითკენაც გეზი აიღო და შევუძახებთ ჯოჯოხეთში... და რა ცუდი სამყოფელია იგი.
Tafsyrai arabų kalba:
إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَغۡفِرُ أَن يُشۡرَكَ بِهِۦ وَيَغۡفِرُ مَا دُونَ ذَٰلِكَ لِمَن يَشَآءُۚ وَمَن يُشۡرِكۡ بِٱللَّهِ فَقَدۡ ضَلَّ ضَلَٰلَۢا بَعِيدًا
ჭეშმარიტად, არ აპატიებს ალლაჰი, როცა მას უთანაზიარებენ, ამის გარდა კი ყველაფერს პატიობს მათ, ვისაც მოისურვებს, და ვინც ალლაჰს უთანაზიარა, მან მართლაც დიდი ცილობით გადასცდა სწორი გზიდან.
Tafsyrai arabų kalba:
إِن يَدۡعُونَ مِن دُونِهِۦٓ إِلَّآ إِنَٰثٗا وَإِن يَدۡعُونَ إِلَّا شَيۡطَٰنٗا مَّرِيدٗا
Tafsyrai arabų kalba:
لَّعَنَهُ ٱللَّهُۘ وَقَالَ لَأَتَّخِذَنَّ مِنۡ عِبَادِكَ نَصِيبٗا مَّفۡرُوضٗا
Tafsyrai arabų kalba:
وَلَأُضِلَّنَّهُمۡ وَلَأُمَنِّيَنَّهُمۡ وَلَأٓمُرَنَّهُمۡ فَلَيُبَتِّكُنَّ ءَاذَانَ ٱلۡأَنۡعَٰمِ وَلَأٓمُرَنَّهُمۡ فَلَيُغَيِّرُنَّ خَلۡقَ ٱللَّهِۚ وَمَن يَتَّخِذِ ٱلشَّيۡطَٰنَ وَلِيّٗا مِّن دُونِ ٱللَّهِ فَقَدۡ خَسِرَ خُسۡرَانٗا مُّبِينٗا
– ვაცდუნებ მათ აუცილებლად, გავართობ ამქვეყნიური ოცნებებით, ვუბრძანებ, რომ ყურები დააჭრან საქონელს და სახე უცვალონ ალლაჰის ქმნილებას... და ვინც ეშმაკი აირჩია მფარველად, ნაცვლად ალლაჰისა, სწორედ მან წააგო ცხადი წაგებით.
Tafsyrai arabų kalba:
أُوْلَٰٓئِكَ مَأۡوَىٰهُمۡ جَهَنَّمُ وَلَا يَجِدُونَ عَنۡهَا مَحِيصٗا
Tafsyrai arabų kalba:
وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ سَنُدۡخِلُهُمۡ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَآ أَبَدٗاۖ وَعۡدَ ٱللَّهِ حَقّٗاۚ وَمَنۡ أَصۡدَقُ مِنَ ٱللَّهِ قِيلٗا
და მათ, ვინც ირწმუნეს და ჰქმნეს კეთილი, სამოთხეებში შევიყვანთ, რომელთა ქვეშაც – დიან მდინარენი, და იქ იქნებიან მარადჟამს. ალლაჰის აღთქმა ჭეშმარიტებაა... და ვინ არის ალლაჰზე უფრო სიტყვამართალი?!
Tafsyrai arabų kalba:
لَّيۡسَ بِأَمَانِيِّكُمۡ وَلَآ أَمَانِيِّ أَهۡلِ ٱلۡكِتَٰبِۗ مَن يَعۡمَلۡ سُوٓءٗا يُجۡزَ بِهِۦ وَلَا يَجِدۡ لَهُۥ مِن دُونِ ٱللَّهِ وَلِيّٗا وَلَا نَصِيرٗا
არც თქვენი ოცნებით და არც წიგნბოძებულთა ოცნებით*, არამედ: ვინც უკეთურებას გააკეთებს, მას მიეზღვება – იგივე, და ვერც მფარველს ჰპოვებს და ვერც დამხმარეს, გარდა ალლაჰისა.
*აიათი ცხადყოფს, რომ სამოთხეში მოხვედრა არც მარტო ოცნებით იქნება და არც ცარიელი სიტყვებით, არამედ საქმით დამსახურებაა მთავარი. მასრუყი, ყათადა და დაჰჰაქი გადმოგვცემენ, რომ აიათი ჩამოევლინა წიგნბოძებულთა და მუსლიმთა საპასუხოდ, რომლებიც თავიანთი სარწმუნოებით იკვეხნიდნენ და უპირატესობის დამტკიცებას ცდილობდნენ. წიგნბოძებულებმა თქვეს: ჩვენი შუამავალი თქვენს შუამავალზე ადრე იყო, ასევე, ჩვენი წიგნი თქვენს წიგნზე ადრეა ჩამოვლენილი, ამიტომ ჩვენ უფრო უპირატესნი ვართ ალლაჰის წინაშეო. მუსლიმებმა უპასუხეს: ჩვენი შუამავალი ბოლო შუამავალია, ჩვენმა წიგნმა გააუქმა სხვა დანარჩენი წიგნები, ჩვენ თქვენი წიგნიც გვწამს, მაგრამ თქვენ არ გწამთ ჩვენი წიგნი, ამიტომ ჩვენ უფრო უპირატესნი ვართო. მუჯაჰიდმა თქვა: წიგნბოძებულებმა თქვეს: ,,ვერ შეგვეხება ცეცხლი ჩვენ, გარდა გათვლილი დღეებისა“; მათ ეკუთვნით შემდეგი სიტყვებიც: „ვერავინ შევა სამოთხეში, გარდა იმისა, ვინცაა იუდეველი ან ნაზარეველი“–ო. იხ. თაფსირუ ბეღავი.
Tafsyrai arabų kalba:
وَمَن يَعۡمَلۡ مِنَ ٱلصَّٰلِحَٰتِ مِن ذَكَرٍ أَوۡ أُنثَىٰ وَهُوَ مُؤۡمِنٞ فَأُوْلَٰٓئِكَ يَدۡخُلُونَ ٱلۡجَنَّةَ وَلَا يُظۡلَمُونَ نَقِيرٗا
ხოლო ყოველი კაცი თუ ქალი, ვინც სიკეთეს გააკეთებს და მორწმუნეც იქნება, სწორედ ეგენი შევლენ სამოთხეში, და ნაყირისოდენა უსამართლობასაც* არ გადაეყრებიან.
*ორიგინალი – „ალ-ნაყიირ“ (النقير): ფინიკის კურკაზე არსებული პატარა წერტილი, საიდანაც კვირტი იწყებს გაღვივებას და შემდეგ ყლორტი აღმოცენდება, ანუ ზომით, წონით და ღირებულებით ძალიან პატარა და უმნიშვნელო რამ. მთელი სამყაროს ხელმწიფება ურწმუნოთა ხელში რომ იყოს, იქიდან მორწმუნეთათვის ასეთ პატარა და უმნიშვნელო ნაწილსაც კი არ გაიმეტებენო.ამავე აიათში ისიც ცხადად ჩანს, რომ იმქვეყნიური ანაზღაურება კაცსა და ქალს ექნებათ უნაკლოდ, – ამქვენად გაკეთებული სიკეთის და არა სქესის მიხედვით.
Tafsyrai arabų kalba:
وَمَنۡ أَحۡسَنُ دِينٗا مِّمَّنۡ أَسۡلَمَ وَجۡهَهُۥ لِلَّهِ وَهُوَ مُحۡسِنٞ وَٱتَّبَعَ مِلَّةَ إِبۡرَٰهِيمَ حَنِيفٗاۗ وَٱتَّخَذَ ٱللَّهُ إِبۡرَٰهِيمَ خَلِيلٗا
მაშ, ვინაა იმაზე უკეთესი სარწმუნოების მქონე, ვინც ალლაჰს დაუმორჩილა მთელი თავისი პიროვნულობა, კეთილისმქმნელია და გაჰყვა ჰანიფი* იბრაჰიმის რჯულს? და იბრაჰიმი ალლაჰმა აირჩია მეგობრად.
*ორიგინალი – „ჰანიფი“ (حنيف): ყოველგვარი ცრუ რწმენისა და წარმართული საქმისაგან განდეგილი და ურყევი მონოთეიზმით ჭეშმარიტებისკენ მლტოლვარე.
Tafsyrai arabų kalba:
وَلِلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِۚ وَكَانَ ٱللَّهُ بِكُلِّ شَيۡءٖ مُّحِيطٗا
Tafsyrai arabų kalba:
وَيَسۡتَفۡتُونَكَ فِي ٱلنِّسَآءِۖ قُلِ ٱللَّهُ يُفۡتِيكُمۡ فِيهِنَّ وَمَا يُتۡلَىٰ عَلَيۡكُمۡ فِي ٱلۡكِتَٰبِ فِي يَتَٰمَى ٱلنِّسَآءِ ٱلَّٰتِي لَا تُؤۡتُونَهُنَّ مَا كُتِبَ لَهُنَّ وَتَرۡغَبُونَ أَن تَنكِحُوهُنَّ وَٱلۡمُسۡتَضۡعَفِينَ مِنَ ٱلۡوِلۡدَٰنِ وَأَن تَقُومُواْ لِلۡيَتَٰمَىٰ بِٱلۡقِسۡطِۚ وَمَا تَفۡعَلُواْ مِنۡ خَيۡرٖ فَإِنَّ ٱللَّهَ كَانَ بِهِۦ عَلِيمٗا
განმარტებას გთხოვენ ქალების შესახებ, – უთხარი: ალლაჰი განგიმარტავთ მათ შესახებ და იმაზეც, რაც წიგნში გეკითხებათ –ობოლი ქალების შესახებ, რომლებსაც არ აძლევთ იმას, რაც დაგეკისრათ და ისე ცდილობთ მათ შერთვას, და უძლური ბავშვების შესახებაც, – სამართლიანი რომ უნდა იყოთ ობლების მიმართ. ხოლო რა სიკეთესაც გააკეთებთ, ჭეშმარიტად, – იცის ის ალლაჰმა.
Tafsyrai arabų kalba:
وَإِنِ ٱمۡرَأَةٌ خَافَتۡ مِنۢ بَعۡلِهَا نُشُوزًا أَوۡ إِعۡرَاضٗا فَلَا جُنَاحَ عَلَيۡهِمَآ أَن يُصۡلِحَا بَيۡنَهُمَا صُلۡحٗاۚ وَٱلصُّلۡحُ خَيۡرٞۗ وَأُحۡضِرَتِ ٱلۡأَنفُسُ ٱلشُّحَّۚ وَإِن تُحۡسِنُواْ وَتَتَّقُواْ فَإِنَّ ٱللَّهَ كَانَ بِمَا تَعۡمَلُونَ خَبِيرٗا
და თუ ქალი ქმრისგან თავხედობას ან ზურგის შექცევას შიშობს, მათ არ დაედებათ ცოდვად, თუკი მორიგდებიან და დაზავდებიან; – ზავი უკეთესია. სულებს სიხარბეც თან სდევს ხოლმე. თუ კეთილად მოექცევით და რიდს გამოიჩენთ, ჭეშმარიტად, – იცის ალლაჰმა, რასაც თქვენ აკეთებთ.
Tafsyrai arabų kalba:
وَلَن تَسۡتَطِيعُوٓاْ أَن تَعۡدِلُواْ بَيۡنَ ٱلنِّسَآءِ وَلَوۡ حَرَصۡتُمۡۖ فَلَا تَمِيلُواْ كُلَّ ٱلۡمَيۡلِ فَتَذَرُوهَا كَٱلۡمُعَلَّقَةِۚ وَإِن تُصۡلِحُواْ وَتَتَّقُواْ فَإِنَّ ٱللَّهَ كَانَ غَفُورٗا رَّحِيمٗا
თუნდაც მოიწადინოთ, მაინც ვერ შეძლებთ ცოლების მიმართ სამართლიანად მოქცევას, ამიტომ არ გადაიხაროთ მთელი ლტოლვით ერთისკენ და არ მიატოვოთ მეორე, როგორც უგულებელყოფილი. თუკი მორიგდებით და რიდს გამოიჩენთ, ჭეშმარიტად, ალლაჰი უსაზღვროდ მპატიებელი და მწყალობელია.
Tafsyrai arabų kalba:
وَلِلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِۗ وَلَقَدۡ وَصَّيۡنَا ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ مِن قَبۡلِكُمۡ وَإِيَّاكُمۡ أَنِ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَۚ وَإِن تَكۡفُرُواْ فَإِنَّ لِلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِۚ وَكَانَ ٱللَّهُ غَنِيًّا حَمِيدٗا
ალლაჰისაა ყველაფერი, რაცაა ცათა შინა და რაცაა ქვეყანაზე... – და ჩვენ ვუანდერძეთ მათ, რომლებსაც თქვენზე ადრე მიეცათ წიგნი, და თქვენც, რათა რიდი გქონდეთ ალლაჰისა, და თუ უარყოფთ, ჭეშმარიტად, ალლაჰისაა ყველაფერი, რაცაა ცათა შინა და რაცაა ქვეყანაზე, და ალლაჰი ქებულია, ყოვლადმდიდარი.
Tafsyrai arabų kalba:
وَلِلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِۚ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ وَكِيلًا
Tafsyrai arabų kalba:
إِن يَشَأۡ يُذۡهِبۡكُمۡ أَيُّهَا ٱلنَّاسُ وَيَأۡتِ بِـَٔاخَرِينَۚ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلَىٰ ذَٰلِكَ قَدِيرٗا
Tafsyrai arabų kalba:
۞ يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ كُونُواْ قَوَّٰمِينَ بِٱلۡقِسۡطِ شُهَدَآءَ لِلَّهِ وَلَوۡ عَلَىٰٓ أَنفُسِكُمۡ أَوِ ٱلۡوَٰلِدَيۡنِ وَٱلۡأَقۡرَبِينَۚ إِن يَكُنۡ غَنِيًّا أَوۡ فَقِيرٗا فَٱللَّهُ أَوۡلَىٰ بِهِمَاۖ فَلَا تَتَّبِعُواْ ٱلۡهَوَىٰٓ أَن تَعۡدِلُواْۚ وَإِن تَلۡوُۥٓاْ أَوۡ تُعۡرِضُواْ فَإِنَّ ٱللَّهَ كَانَ بِمَا تَعۡمَلُونَ خَبِيرٗا
ეი, თქვენ, რომელთაც ირწმუნეთ! სამართლიანობის აღმდგენი მოწმეები იყავით ალლაჰისთვის, თუნდ იყოთ წინააღმდეგ საკუთარი თავის, ან მშობლების, ან ნათესავების მიმართ, მდიდარი იქნება თუ ღარიბი, – ალლაჰი უფრო ახლოსაა ორივესთან; და არ აჰყვეთ გემოვნებას, რომ არ მოიქცეთ უსამართლოდ; და თუ გაამრუდებთ ან ზურგს აუქცევთ (მოწმობას), ჭეშმარიტად, – იცის ის ალლაჰმა, რასაც თქვენ აკეთებთ.
Tafsyrai arabų kalba:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ ءَامِنُواْ بِٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦ وَٱلۡكِتَٰبِ ٱلَّذِي نَزَّلَ عَلَىٰ رَسُولِهِۦ وَٱلۡكِتَٰبِ ٱلَّذِيٓ أَنزَلَ مِن قَبۡلُۚ وَمَن يَكۡفُرۡ بِٱللَّهِ وَمَلَٰٓئِكَتِهِۦ وَكُتُبِهِۦ وَرُسُلِهِۦ وَٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ فَقَدۡ ضَلَّ ضَلَٰلَۢا بَعِيدًا
ეი, თქვენ, რომელთაც ირწმუნეთ! ალლაჰი ირწმუნეთ, მისი შუამავალი და წიგნი, რომელიც თავის შუამავალს ჩამოუვლინა, და წიგნი, რომელიც ადრე ჩამოავლინა*; ხოლო ვინც არ ირწმუნებს ალლაჰს, მის ანგელოზებს, წიგნებს, შუამავლებსა და უკანასკნელ დღეს, ის მართლაც გადასცდება სწორი გზიდან დიდი ცილობით.
*დაჰჰაქის განმარტებით, ეს აიათი მოუწოდებს იუდეველებსა და ქრისტიანებს და მისი შინაარსი შემდეგია: „ეი, თქვენ, რომელთაც ირწმუნეთ მუსა და ‘ისა, ირწმუნეთ მუჰამმედი და ყურანი!“; მუჯაჰიდის განმარტებით, ეს აიათი მუნააფიყებს (ფარისევლებს) მოუწოდებს და მისი შინაარსი შემდეგია: „ეი თქვენ, რომელნიც ენით გაიძახით, რომ ირწმუნეთ, – გულით ირწმუნეთ!“ ; აბუ ‘ალიეს განმარტებით, ეს აიათი მოუწოდებს მორწმუნეებს და მისი შინაარსი შემდეგია: „ეი თქვენ, რომელთაც ირწმუნეთ, იყავით მტკიცენი თქვენს რწმენაში!“ იხ. თაფსირუ ბეღავი.
Tafsyrai arabų kalba:
إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ثُمَّ كَفَرُواْ ثُمَّ ءَامَنُواْ ثُمَّ كَفَرُواْ ثُمَّ ٱزۡدَادُواْ كُفۡرٗا لَّمۡ يَكُنِ ٱللَّهُ لِيَغۡفِرَ لَهُمۡ وَلَا لِيَهۡدِيَهُمۡ سَبِيلَۢا
უეჭველად, იმათ, რომელთაც ირწმუნეს, შემდეგ უარყვეს, შემდეგ ისევ ირწმუნეს, შემდეგ ისევ უარყვეს და შემდეგ გადააჭარბეს ურწმუნოებაში, – არ აპატიებს ალლაჰი და არც გზას გაუკვლევს.
Tafsyrai arabų kalba:
بَشِّرِ ٱلۡمُنَٰفِقِينَ بِأَنَّ لَهُمۡ عَذَابًا أَلِيمًا
Tafsyrai arabų kalba:
ٱلَّذِينَ يَتَّخِذُونَ ٱلۡكَٰفِرِينَ أَوۡلِيَآءَ مِن دُونِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَۚ أَيَبۡتَغُونَ عِندَهُمُ ٱلۡعِزَّةَ فَإِنَّ ٱلۡعِزَّةَ لِلَّهِ جَمِيعٗا
მორწმუნეების ნაცვლად რომ ურწმუნოებს იმეგობრებენ, – ნუთუ ისინი ღირსებას ეძებენ მათთან? ჭეშმარიტად, ღირსება – ალლაჰს ეკუთვნის მთლიანად.
Tafsyrai arabų kalba:
وَقَدۡ نَزَّلَ عَلَيۡكُمۡ فِي ٱلۡكِتَٰبِ أَنۡ إِذَا سَمِعۡتُمۡ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ يُكۡفَرُ بِهَا وَيُسۡتَهۡزَأُ بِهَا فَلَا تَقۡعُدُواْ مَعَهُمۡ حَتَّىٰ يَخُوضُواْ فِي حَدِيثٍ غَيۡرِهِۦٓ إِنَّكُمۡ إِذٗا مِّثۡلُهُمۡۗ إِنَّ ٱللَّهَ جَامِعُ ٱلۡمُنَٰفِقِينَ وَٱلۡكَٰفِرِينَ فِي جَهَنَّمَ جَمِيعًا
მან ამ წიგნში* ნათლად ჩამოგივლინათ, რომ ალლაჰის აიათების უარყოფა და მათი მასხრად აგდება თუ მოგესმებათ, ნუ დასხდებით მათთან ერთად, ვიდრე სხვა საუბრით არ დაკავდებიან. წინააღმდეგ შემთხვევაში თქვენც მათნაირი იქნებით. უეჭველად, ალლაჰი ერთად შემკრებია ფარისევლებისა და ურწმუნოებისა – ჯოჯოხეთში.
*იხ. სურა ენ’ამ, 6/68.
Tafsyrai arabų kalba:
ٱلَّذِينَ يَتَرَبَّصُونَ بِكُمۡ فَإِن كَانَ لَكُمۡ فَتۡحٞ مِّنَ ٱللَّهِ قَالُوٓاْ أَلَمۡ نَكُن مَّعَكُمۡ وَإِن كَانَ لِلۡكَٰفِرِينَ نَصِيبٞ قَالُوٓاْ أَلَمۡ نَسۡتَحۡوِذۡ عَلَيۡكُمۡ وَنَمۡنَعۡكُم مِّنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَۚ فَٱللَّهُ يَحۡكُمُ بَيۡنَكُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۚ وَلَن يَجۡعَلَ ٱللَّهُ لِلۡكَٰفِرِينَ عَلَى ٱلۡمُؤۡمِنِينَ سَبِيلًا
– რომელნიც თქვენს მოლოდინში არიან: ალლაჰისგან თუ გამარჯვება გერგებათ, გეტყვიან: ,,განა თქვენთან ერთად არ ვიყავით?", ხოლო თუკი ურწმუნოებს ერგებათ, მაშინ ეტყვიან: ,,განა თქვენ არ გეხმარებოდით და არ გიცავდით მორწმუნეებისგან?". ალლაჰი განსჯის თქვენს შორის განკითხვის დღეს და ალლაჰი არ მისცემს გზას ურწმუნოებს – მორმუნეთა წინააღმდეგ.
Tafsyrai arabų kalba:
إِنَّ ٱلۡمُنَٰفِقِينَ يُخَٰدِعُونَ ٱللَّهَ وَهُوَ خَٰدِعُهُمۡ وَإِذَا قَامُوٓاْ إِلَى ٱلصَّلَوٰةِ قَامُواْ كُسَالَىٰ يُرَآءُونَ ٱلنَّاسَ وَلَا يَذۡكُرُونَ ٱللَّهَ إِلَّا قَلِيلٗا
უეჭველად, ფარისევლები ალლაჰს ატყუებენ, მაგრამ ისაა მათი მომტყუებელი*. როცა ნამაზზე დგებიან, – დგებიან ზანტად, ხალხის დასანახად და არ ახსენებენ/იხსენებენ ალლაჰს, გარდა მცირედისა.
*ფარისევლები თავიანთი ფორმალური რწმენით ალლაჰის მოტყუებას ცდილობენ, მგრამ ვერ ხვდებიან, რომ ალლაჰი ამით არ მოტყუვდება, ამით მხოლოდ საკუთარ თავს ატყუებენ და ამას მხოლოდ მაშინ მიხვდებიან, როდესაც ალლაჰისგან მწარე სასჯელს მიიღებენ.
Tafsyrai arabų kalba:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَتَّخِذُواْ ٱلۡكَٰفِرِينَ أَوۡلِيَآءَ مِن دُونِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَۚ أَتُرِيدُونَ أَن تَجۡعَلُواْ لِلَّهِ عَلَيۡكُمۡ سُلۡطَٰنٗا مُّبِينًا
ეი, თქვენ, რომელთაც ირწმუნეთ! არ დაიმეგობროთ ურწმუნოები მორწმუნეების სანაცვლოდ. ნუთუ გინდათ, ცხადი სამხილი მისცეთ ალლაჰს თქვენს წინააღმდეგ?
Tafsyrai arabų kalba:
إِنَّ ٱلۡمُنَٰفِقِينَ فِي ٱلدَّرۡكِ ٱلۡأَسۡفَلِ مِنَ ٱلنَّارِ وَلَن تَجِدَ لَهُمۡ نَصِيرًا
Tafsyrai arabų kalba:
إِلَّا ٱلَّذِينَ تَابُواْ وَأَصۡلَحُواْ وَٱعۡتَصَمُواْ بِٱللَّهِ وَأَخۡلَصُواْ دِينَهُمۡ لِلَّهِ فَأُوْلَٰٓئِكَ مَعَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَۖ وَسَوۡفَ يُؤۡتِ ٱللَّهُ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ أَجۡرًا عَظِيمٗا
– გარდა იმათი, რომლებმაც მოინანიეს, გამოასწორეს (თავიანთი საქციელი), ალლაჰს მიეჯაჭვნენ და თავიანთი რწმენა ხალასად მიუძღვნეს ალლაჰს, აი, ისინი იქნებიან მორწმუნეებთან ერთად. შემდეგ ალლაჰი უდიდეს ჯილდოს მიაგებს მორწმუნეებს.
Tafsyrai arabų kalba:
مَّا يَفۡعَلُ ٱللَّهُ بِعَذَابِكُمۡ إِن شَكَرۡتُمۡ وَءَامَنتُمۡۚ وَكَانَ ٱللَّهُ شَاكِرًا عَلِيمٗا
Tafsyrai arabų kalba:
۞ لَّا يُحِبُّ ٱللَّهُ ٱلۡجَهۡرَ بِٱلسُّوٓءِ مِنَ ٱلۡقَوۡلِ إِلَّا مَن ظُلِمَۚ وَكَانَ ٱللَّهُ سَمِيعًا عَلِيمًا
ალლაჰს არ უყვარს ცუდი სიტყვის გაჟღერება, გარდა იმისა, ვინც ჩაგრულია*. ჭეშმარიტად, ალლაჰი ყოვლისმსმენია, ყოვლისმცოდნე.
*აიათი გვამცნობს, რომ ცუდი სიტყვა, წყევლა, ლანძღვა, გაკილვა, დაბეზღება და მსგავსი საუბარი აკრძალულია და ცოდვად ითვლება, თუმცა გამონაკლისს უშვებს ჩაგრულის სახით, ვისაც უსამართლოდ მოექცნენ: ჩაგრულს ცოდვად არ ჩაეთვლება, თუკი მჩაგვრელს უჩივლებს, მის ცუდ ქცევებს გაასაჯაროებს ან ცხელ გულზე დაწყევლის. თუმცა შარიათი ასეთ შემთხვევებშიც მოთმინებას გვირჩევს და წყევლისგან თავშეკავებას გვასწავლის:
აბუ ჰურეირა გადმოგვცემს, რომ ერთმა კაცმა აბუ ბექირ სიდდიყს ლანძღვა დაუწყო. ამ დროს ალლაჰის მაცნეც ﷺ იქვე იჯდა, მას კმაყოფილება ემჩნეოდა და თან იღიმებოდა. როდესაც ამ კაცმა აბუ ბექირის ლანძღვას უმატა, აბუ ბექირმაც უკან დაუბრუნა მისი სიტყვებიდან ზოგიერთი. მაცნე ﷺ ამაზე გაბრაზდა, ადგა და წავიდა. მას აბუ ბექირი წამოეწია და უთხრა: ო, ალლაჰის შუამავალო! როცა ის კაცი მლანძღავდა, მაშინ შენ მშვიდად იჯექი, მაგრამ როცა მე მისი სიტყვებიდან ნაწილი უკან დავუბრუნე, მაშინ გაბრაზდი და წახვედი. შუამავალმა ﷺ უთხრა: თავდაპირველად (როცა შენ ჩუმად იჯექი და პასუხს არ სცემდი) შენთან ერთად ანგელოზი იმყოფებოდა, რომელიც შენს მაგივრად პასუხს სცემდა მას, ხოლო როცა შენ მას შეეპასუხე და თავისი სიტყვები უკან დაუბრუნე, ამ დროს ეშმაკი ჩაერია. მე არავითარ შემთხვევაში არ ვიჯდები იქ, სადაც ეშმაკია. შუამავალმა ﷺ შემდეგ თქვა: „ო, აბუ ბექირ! არსებობს სამი რამ, რომლებიც აუცილებლად აღსრულებადია: არ არსებობს ისეთი ადამიანი, რომელიც უსამართლობას გადაეყაროს, თუმცა უზენაესი ალლაჰის სიყვარულით აპატიოს და ალლაჰმა მას თავისი დახმარებით ღირსება არ აუმაღლოს; არ არსებობს კაცი, რომელმაც მოწყალების კარი გახსნას, რითაც ნათესავური კავშირების გამყარება ეწადოს და მას ალლაჰმა მისი დახმარებით სიმდიდრე არ გაუზარდოს; არ არსებობს კაცი, რომელმაც მათხოვრობის კარი გახსნას, საიდანაც უფრო მეტის მოხვეჭა ეწადოს და მას უზენაესმა ალლაჰმა ამის გამო სიღარიბე არ შეჰმატოს“ (აჰმედ ალ- მუსნედ, ჰ.ნ. 9624.).
აიშა გადმოგვცემს, რომ მას მოპარეს მოსასხამი, რის გამოც ქურდს წყევლა დაუწყო და მაცნემ ﷺ უთხრა: „ნუ უმსუბუქებ მას!“ (აბუ დავუდ, ვითრ 23/1497.)
ისევ აიშა გადმოგვცემს: ალლაჰის შუამავალმა ﷺ თქვა: „ვინც წყევლის კაცს, რომელმაც მას უსამართლოდ მოექცა, უეჭველად, იგი დახმარებას უწევს მას.“ (თირმიზი, დე'ავათ, 103/3552; იბნი აბუ შეიბე, დუ’ა, ჰ.ნ. 28993.)
აბუ ჰურეირა გადმოგვცემს, რომ ერთმა კაცმა აბუ ბექირ სიდდიყს ლანძღვა დაუწყო. ამ დროს ალლაჰის მაცნეც ﷺ იქვე იჯდა, მას კმაყოფილება ემჩნეოდა და თან იღიმებოდა. როდესაც ამ კაცმა აბუ ბექირის ლანძღვას უმატა, აბუ ბექირმაც უკან დაუბრუნა მისი სიტყვებიდან ზოგიერთი. მაცნე ﷺ ამაზე გაბრაზდა, ადგა და წავიდა. მას აბუ ბექირი წამოეწია და უთხრა: ო, ალლაჰის შუამავალო! როცა ის კაცი მლანძღავდა, მაშინ შენ მშვიდად იჯექი, მაგრამ როცა მე მისი სიტყვებიდან ნაწილი უკან დავუბრუნე, მაშინ გაბრაზდი და წახვედი. შუამავალმა ﷺ უთხრა: თავდაპირველად (როცა შენ ჩუმად იჯექი და პასუხს არ სცემდი) შენთან ერთად ანგელოზი იმყოფებოდა, რომელიც შენს მაგივრად პასუხს სცემდა მას, ხოლო როცა შენ მას შეეპასუხე და თავისი სიტყვები უკან დაუბრუნე, ამ დროს ეშმაკი ჩაერია. მე არავითარ შემთხვევაში არ ვიჯდები იქ, სადაც ეშმაკია. შუამავალმა ﷺ შემდეგ თქვა: „ო, აბუ ბექირ! არსებობს სამი რამ, რომლებიც აუცილებლად აღსრულებადია: არ არსებობს ისეთი ადამიანი, რომელიც უსამართლობას გადაეყაროს, თუმცა უზენაესი ალლაჰის სიყვარულით აპატიოს და ალლაჰმა მას თავისი დახმარებით ღირსება არ აუმაღლოს; არ არსებობს კაცი, რომელმაც მოწყალების კარი გახსნას, რითაც ნათესავური კავშირების გამყარება ეწადოს და მას ალლაჰმა მისი დახმარებით სიმდიდრე არ გაუზარდოს; არ არსებობს კაცი, რომელმაც მათხოვრობის კარი გახსნას, საიდანაც უფრო მეტის მოხვეჭა ეწადოს და მას უზენაესმა ალლაჰმა ამის გამო სიღარიბე არ შეჰმატოს“ (აჰმედ ალ- მუსნედ, ჰ.ნ. 9624.).
აიშა გადმოგვცემს, რომ მას მოპარეს მოსასხამი, რის გამოც ქურდს წყევლა დაუწყო და მაცნემ ﷺ უთხრა: „ნუ უმსუბუქებ მას!“ (აბუ დავუდ, ვითრ 23/1497.)
ისევ აიშა გადმოგვცემს: ალლაჰის შუამავალმა ﷺ თქვა: „ვინც წყევლის კაცს, რომელმაც მას უსამართლოდ მოექცა, უეჭველად, იგი დახმარებას უწევს მას.“ (თირმიზი, დე'ავათ, 103/3552; იბნი აბუ შეიბე, დუ’ა, ჰ.ნ. 28993.)
Tafsyrai arabų kalba:
إِنَّ ٱلَّذِينَ يَكۡفُرُونَ بِٱللَّهِ وَرُسُلِهِۦ وَيُرِيدُونَ أَن يُفَرِّقُواْ بَيۡنَ ٱللَّهِ وَرُسُلِهِۦ وَيَقُولُونَ نُؤۡمِنُ بِبَعۡضٖ وَنَكۡفُرُ بِبَعۡضٖ وَيُرِيدُونَ أَن يَتَّخِذُواْ بَيۡنَ ذَٰلِكَ سَبِيلًا
ჭეშმარიტად, ვინც უარყოფენ ალლაჰსა და მის შუამავალს*, განცალკევება სურთ ალლაჰისა და მისი შუამავლისა და ამბობენ, რომ გვწამს ზოგი და არ გვწამს ზოგიო და უნდათ, გზა დაიდგინონ ამათ შორის**,
*აიათი ჩამოევლინა იუდეველების შესახებ, რომლებმაც ირწმუნეს მუსა შუამავალი და თევრათი, თუმცა არ ირწმუნეს ‘ისა შუამავალი და ინჯილი; მუჰამმედ შუამავალი და ყურანი. იხ. თაფსირუ ბეღავი.
**რწმენასა და ურწმუნოებას შორის.
**რწმენასა და ურწმუნოებას შორის.
Tafsyrai arabų kalba:
أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡكَٰفِرُونَ حَقّٗاۚ وَأَعۡتَدۡنَا لِلۡكَٰفِرِينَ عَذَابٗا مُّهِينٗا
Tafsyrai arabų kalba:
وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ بِٱللَّهِ وَرُسُلِهِۦ وَلَمۡ يُفَرِّقُواْ بَيۡنَ أَحَدٖ مِّنۡهُمۡ أُوْلَٰٓئِكَ سَوۡفَ يُؤۡتِيهِمۡ أُجُورَهُمۡۚ وَكَانَ ٱللَّهُ غَفُورٗا رَّحِيمٗا
ხოლო, რომელთაც ირწმუნეს ალლაჰი და მისი შუამავლები და არ განაცალკევებენ არცერთს, სწორედ ეგენი მიიღებენ თავიანთ გასამრჯელოს. ალლაჰი უსაზღვროდ მიმტევებელი და მწყალობელია.
Tafsyrai arabų kalba:
يَسۡـَٔلُكَ أَهۡلُ ٱلۡكِتَٰبِ أَن تُنَزِّلَ عَلَيۡهِمۡ كِتَٰبٗا مِّنَ ٱلسَّمَآءِۚ فَقَدۡ سَأَلُواْ مُوسَىٰٓ أَكۡبَرَ مِن ذَٰلِكَ فَقَالُوٓاْ أَرِنَا ٱللَّهَ جَهۡرَةٗ فَأَخَذَتۡهُمُ ٱلصَّٰعِقَةُ بِظُلۡمِهِمۡۚ ثُمَّ ٱتَّخَذُواْ ٱلۡعِجۡلَ مِنۢ بَعۡدِ مَا جَآءَتۡهُمُ ٱلۡبَيِّنَٰتُ فَعَفَوۡنَا عَن ذَٰلِكَۚ وَءَاتَيۡنَا مُوسَىٰ سُلۡطَٰنٗا مُّبِينٗا
წიგნბოძებულნი გთხოვენ, რომ ციდან წიგნი ჩამოუვლინო. უეჭველად, მუსას უფრო დიდი მოთხოვნაც წაუყენეს და უთხრეს - აშკარად გვაჩვენე ალლაჰიო. მეხმა შეიპყრო ისინი თავიანთი უსამართლობისთვის. მერე ხბო გაიჩინეს სათაყვანებლად – იმის შემდეგ, რაც უკვე ქონდათ ცხადი მტკიცებულებები. მიუხედავად ამ ყველაფრისა, ჩვენ მაინც ვაპატიეთ და მუსას ვუბოძეთ ცხადი მტკიცებულება.
Tafsyrai arabų kalba:
وَرَفَعۡنَا فَوۡقَهُمُ ٱلطُّورَ بِمِيثَٰقِهِمۡ وَقُلۡنَا لَهُمُ ٱدۡخُلُواْ ٱلۡبَابَ سُجَّدٗا وَقُلۡنَا لَهُمۡ لَا تَعۡدُواْ فِي ٱلسَّبۡتِ وَأَخَذۡنَا مِنۡهُم مِّيثَٰقًا غَلِيظٗا
(სინას) მთა აღვმართეთ მათ ზემოთ მათი აღთქმისამებრ და ვუბრძანეთ: „შედით ქალაქის (იერუსალიმის) კარიბჭეში სეჯდეს აღმსრულებელნი“ და „არ დაარღვიოთ შაბათი“. მათგან კი მივიღეთ მტკიცე აღთქმა.
Tafsyrai arabų kalba:
فَبِمَا نَقۡضِهِم مِّيثَٰقَهُمۡ وَكُفۡرِهِم بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَقَتۡلِهِمُ ٱلۡأَنۢبِيَآءَ بِغَيۡرِ حَقّٖ وَقَوۡلِهِمۡ قُلُوبُنَا غُلۡفُۢۚ بَلۡ طَبَعَ ٱللَّهُ عَلَيۡهَا بِكُفۡرِهِمۡ فَلَا يُؤۡمِنُونَ إِلَّا قَلِيلٗا
თავიანთი აღთქმის დარღვევის, ალლაჰის აიათების/სასწაულების მიმართ ურწმუნოების, მაცნეთა უსამართლოდ დახოცვისა და ,,ჩვენი გულები დახურულია" – ო - ამ სიტყვების თქმის გამო ბეჭედი დაასვა ალლაჰმა მათ გულებს თავიანთი ურწმუნოობის შესაბამისად და არ ირწმუნებენ ეგენი, გარდა მცირედისა.
Tafsyrai arabų kalba:
وَبِكُفۡرِهِمۡ وَقَوۡلِهِمۡ عَلَىٰ مَرۡيَمَ بُهۡتَٰنًا عَظِيمٗا
Tafsyrai arabų kalba:
وَقَوۡلِهِمۡ إِنَّا قَتَلۡنَا ٱلۡمَسِيحَ عِيسَى ٱبۡنَ مَرۡيَمَ رَسُولَ ٱللَّهِ وَمَا قَتَلُوهُ وَمَا صَلَبُوهُ وَلَٰكِن شُبِّهَ لَهُمۡۚ وَإِنَّ ٱلَّذِينَ ٱخۡتَلَفُواْ فِيهِ لَفِي شَكّٖ مِّنۡهُۚ مَا لَهُم بِهِۦ مِنۡ عِلۡمٍ إِلَّا ٱتِّبَاعَ ٱلظَّنِّۚ وَمَا قَتَلُوهُ يَقِينَۢا
- ასევე მათი სიტყვების გამო: ,,ჩვენ მართლაც მოვკალით ალლაჰის შუამავალი - მესია, ძე მარიამისა''; ის არც მოუკლავთ და არც ჯვარზე გაუკრავთ, არამედ ასე მოეჩვენათ*. ჭეშმარიტად, ვინც მის შესახებ ცილობენ, - ეჭვის ქვეშ იმყოფებიან მასთან დაკავშირებით** და არანაირი ცოდნა არ გააჩნიათ, გარდა ვარაუდით მოქმედებისა; ის კი არავითარ შემთხვევაში არ მოუკლავთ,
*როგორც სხვადასხვა გადმოცემა გვატყობინებს, ღვთიური სასწაულის შედეგად, ერთ-ერთ ურწმუნოს მიეცა ‘ისა შუამავლის იერსახე, ხოლო ‘ისა შუამავალი ალლაჰმა ზეცაში აღამაღლა ყოვლად უვნებელი. აღნიშნული პიროვნების ვინაობასთან და განვითარებულ მოვლენებთან დაკავშირებით თაფსირებში რამდენიმე განსხვავებული ვერსიაა გადმოცემული. ამ თემასთან დაკავშირებით კი გადმოცემებიდან დანამდვილებით მხოლოდ იმის თქმა შეგვიძლია, რომ ‘ისა შუამავალი არც მოუკლავთ, არც ჯვარს არ გაუკრავთ, არამედ ის ზეცაში ამაღლდა და მკვლელებს სხვა პიროვნება მოეჩვენათ ‘ისას იერ-სახით.
**მათ შორის აზრთა სხვადასხვაობა ჩამოვარდა ჯვარზე გაკრულის ვინაობასთან დაკავშირებით, ასევე მის ბუნებასთან დაკავშირებით დღესაც ცილობაა ქრისტიანულ კონფესიებს შორის.
**მათ შორის აზრთა სხვადასხვაობა ჩამოვარდა ჯვარზე გაკრულის ვინაობასთან დაკავშირებით, ასევე მის ბუნებასთან დაკავშირებით დღესაც ცილობაა ქრისტიანულ კონფესიებს შორის.
Tafsyrai arabų kalba:
بَل رَّفَعَهُ ٱللَّهُ إِلَيۡهِۚ وَكَانَ ٱللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمٗا
Tafsyrai arabų kalba:
وَإِن مِّنۡ أَهۡلِ ٱلۡكِتَٰبِ إِلَّا لَيُؤۡمِنَنَّ بِهِۦ قَبۡلَ مَوۡتِهِۦۖ وَيَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ يَكُونُ عَلَيۡهِمۡ شَهِيدٗا
ჭეშმარიტად, არავინაა წიგნბოძებულებში, ვინც არ ირწმუნოს იგი მისი სიკვდილის წინ* და განკითხვის დღეს ის იქნება მოწმე მათ წინააღმდეგ.
მუფესსირები აღნიშნულ აიათს რამდენიმე განსხვავებული მიმართულებით მარტავენ. აზრთა სხვადასხვაობის მიზეზი გახდა აიათის ორიგინალში არსებული ნაცვალსახელი, რომელიც სიკვდილის ზმნას დაერთვის. „მისი სიკვდილის წინ“ - არაბული ენისთვის დამახასიათებელი თავისებურებებიდან გამომდინარე აიათში არსებული ეს ნაცვალსახელი შეიძლება მიუთითებდეს როგორც ‘ისა შუამავალს, ისე წიგნბოძებულებს, რაც ქართულადაც ამგვარადვე გადმოვთარგმნეთ. აღნიშნულიდან გამომდინარე, თაფსირებში ძირითადად იკვეთება ორი სახის განმარტება: 1. ყოველი წიგნბოძებული, სიკვდილის წინ, როცა სიკვდილის ანგელოზი გამოეცხადება, ხვდება, რომ არასწორ გზაზე იდგა და ‘ისა არ მომკვდარა ჯვარზე გაკრული, არ არის ღმერთი და არც მისი შვილი, თუმცა მას ეს რწმენა არაფერში გამოადგება, რადგანაც მან ეს ჭეშმარიტება მხოლოდ სიკვდილის ანგელოზის გამოცხადების შედეგად ირწმუნა. 2. ‘ისა შუამავლის გარდაცვალების წინ ყოველი წიგნბოძებული ჭეშმარიტი რწმენით ირწმუნებს მას. ამ განმარტების თანახმად ეს აიათი კიდევ ერთხელ ამოწმებს, რომ ისა შუამავალი არ მომკვდარა და ის ქვეყნიერების დაქცევამდე, დედამიწაზე დაბრუნდება, წიგნბოძებულთა მცდარ რწმენას დაგმობს და შემდეგ, როგორც ჩვეულებრივი ადამიანი, ისე გარდაიცვლება. ვრცელი განმარტებისთვის იხ. ალი იმრან 55-ე აიათის განმარტება. აბუ ჰურეირა გადმოგვცემს ალლაჰის შუამავლის ﷺ სიტყვებს: „ვფიცავ მას, ვისაც ხელთ უპყრია ჩემი სიცოცხლე, რომ უეჭველად, თქვენში დაეშვება ‘ისა - ძე მარიამისა, როგორც სამართლიანი მსაჯული. ის დაამტვრევს ჯვარს, მოკლავს ღორს და გააუქმებს ჯიზიას. ქონება იმდენად იმატებს, რომ (მოწყალებას) არავინ მიიღებს. ერთი სეჯდე უფრო ძვირფასი იქნება ვიდრე მთელი სამყარო და მასში არსებული ყველაფერი“ (ბუხარი, ეჰადისუ’ლ-ენბია, 49/3448.). ამ განმარტების თანახმად, წიგნბოძებულნი ქვეყნიერების აღსასრულამდე არ მოიშლიან თავიანთ მცდარ რწმენას.
Tafsyrai arabų kalba:
فَبِظُلۡمٖ مِّنَ ٱلَّذِينَ هَادُواْ حَرَّمۡنَا عَلَيۡهِمۡ طَيِّبَٰتٍ أُحِلَّتۡ لَهُمۡ وَبِصَدِّهِمۡ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ كَثِيرٗا
ავუკრძალეთ იუდეველებს ჰალალად დაწესებული (ზოგიერთი) სუფთა საკვები მათივე უსამართლობის გამო,* რადგანაც მათ ბევრი აცდუნეს/დააბრკოლეს ალლაჰის გზაზე.
*აკრძალულთა ჩამონათვალისთვის იხ. სურა ენ’ამ 6/146 აიათი.
Tafsyrai arabų kalba:
وَأَخۡذِهِمُ ٱلرِّبَوٰاْ وَقَدۡ نُهُواْ عَنۡهُ وَأَكۡلِهِمۡ أَمۡوَٰلَ ٱلنَّاسِ بِٱلۡبَٰطِلِۚ وَأَعۡتَدۡنَا لِلۡكَٰفِرِينَ مِنۡهُمۡ عَذَابًا أَلِيمٗا
და იმის გამოც, რომ ვახშს ღებულობდნენ, არადა ეკრძალებოდათ, და იმიტომაც, რომ ხალხის ქონებას უსამართლოდ მიირთმევდნენ... და გავამზადეთ მწარე სასჯელი მათში ურწმუნოებისთვის.
Tafsyrai arabų kalba:
لَّٰكِنِ ٱلرَّٰسِخُونَ فِي ٱلۡعِلۡمِ مِنۡهُمۡ وَٱلۡمُؤۡمِنُونَ يُؤۡمِنُونَ بِمَآ أُنزِلَ إِلَيۡكَ وَمَآ أُنزِلَ مِن قَبۡلِكَۚ وَٱلۡمُقِيمِينَ ٱلصَّلَوٰةَۚ وَٱلۡمُؤۡتُونَ ٱلزَّكَوٰةَ وَٱلۡمُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ أُوْلَٰٓئِكَ سَنُؤۡتِيهِمۡ أَجۡرًا عَظِيمًا
მაგრამ მათში არიან ღრმადმცოდნე და მორწმუნენი, რომელთაც სწამთ იგი, რაც შენ ჩამოგევლინა და რაც ჩამოევლინა შენზე ადრე, ასევე ნამაზის შემსრულებელნი, ზექათის გამცემნი, ალლაჰისა და უკანასკნელი დღის მიმართ მორწმუნენიც, და მივაგებთ მათ უდიდეს საზღაურს.
Tafsyrai arabų kalba:
۞ إِنَّآ أَوۡحَيۡنَآ إِلَيۡكَ كَمَآ أَوۡحَيۡنَآ إِلَىٰ نُوحٖ وَٱلنَّبِيِّـۧنَ مِنۢ بَعۡدِهِۦۚ وَأَوۡحَيۡنَآ إِلَىٰٓ إِبۡرَٰهِيمَ وَإِسۡمَٰعِيلَ وَإِسۡحَٰقَ وَيَعۡقُوبَ وَٱلۡأَسۡبَاطِ وَعِيسَىٰ وَأَيُّوبَ وَيُونُسَ وَهَٰرُونَ وَسُلَيۡمَٰنَۚ وَءَاتَيۡنَا دَاوُۥدَ زَبُورٗا
ჭეშმარიტად, ჩვენ მოგივლინეთ ვაჰი, როგორც მივუვლინეთ ნუჰს და სხვა მაცნეებს მის შემდგომ; მივუვლინეთ ასევე იბრაჰიმს, ისმა’ილს, ისჰაყს, ია’ყუბს და მის შთამომავლებს*, ‘ისას, ეიუბს, იუნუსს, ჰარუნს, სულეიმანს; დავუდს კი ზებური** ვუბოძეთ.
*ია’ყუბის თორმეტი ვაჟის შთამომავლობა.
**წმინდა წიგნი, რომელიც დავუდ (დავით) შუამავალს ებოძა.
**წმინდა წიგნი, რომელიც დავუდ (დავით) შუამავალს ებოძა.
Tafsyrai arabų kalba:
وَرُسُلٗا قَدۡ قَصَصۡنَٰهُمۡ عَلَيۡكَ مِن قَبۡلُ وَرُسُلٗا لَّمۡ نَقۡصُصۡهُمۡ عَلَيۡكَۚ وَكَلَّمَ ٱللَّهُ مُوسَىٰ تَكۡلِيمٗا
ასევე სხვა შუამავლებს, რომელთა შესახებ ადრე გიამბეთ და იმ შუამავლებსაც, რომელთა შესახებაც შენთვის არ გვიცნობებია; ხოლო მუსას ალლაჰი დაელაპარაკა უშუალო საუბრით.
Tafsyrai arabų kalba:
رُّسُلٗا مُّبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَ لِئَلَّا يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَى ٱللَّهِ حُجَّةُۢ بَعۡدَ ٱلرُّسُلِۚ وَكَانَ ٱللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمٗا
(გამოვგზავნეთ) შუამავლები, მახარობელნი და მაფრთხილებელნი, რათა შუამავლების შემდგომ ხალხს არ ჰქონოდა საფუძველი ალლაჰის წინაშე (თავის მართლების). ალლაჰი ძლევამოსილია; ბრძენია.
Tafsyrai arabų kalba:
إِلَّا طَرِيقَ جَهَنَّمَ خَٰلِدِينَ فِيهَآ أَبَدٗاۚ وَكَانَ ذَٰلِكَ عَلَى ٱللَّهِ يَسِيرٗا
Tafsyrai arabų kalba:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ قَدۡ جَآءَكُمُ ٱلرَّسُولُ بِٱلۡحَقِّ مِن رَّبِّكُمۡ فَـَٔامِنُواْ خَيۡرٗا لَّكُمۡۚ وَإِن تَكۡفُرُواْ فَإِنَّ لِلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۚ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمٗا
ეი, ადამიანებო! უეჭველად, შუამავალი თქვენი ღმერთისგან თქვენთან ჭეშმარიტებითურთ მოვიდა, მაშ, ირწმუნეთ, – უმჯობესია ეს თქვენთვის. და თუ არ ირწმუნეთ, ჭეშმარიტად, ალლაჰისაა, რაცაა ცათა შინა და დედამიწაზე. ალლაჰი ყოვლისმცოდნეა; ბრძენია.
Tafsyrai arabų kalba:
يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ لَا تَغۡلُواْ فِي دِينِكُمۡ وَلَا تَقُولُواْ عَلَى ٱللَّهِ إِلَّا ٱلۡحَقَّۚ إِنَّمَا ٱلۡمَسِيحُ عِيسَى ٱبۡنُ مَرۡيَمَ رَسُولُ ٱللَّهِ وَكَلِمَتُهُۥٓ أَلۡقَىٰهَآ إِلَىٰ مَرۡيَمَ وَرُوحٞ مِّنۡهُۖ فَـَٔامِنُواْ بِٱللَّهِ وَرُسُلِهِۦۖ وَلَا تَقُولُواْ ثَلَٰثَةٌۚ ٱنتَهُواْ خَيۡرٗا لَّكُمۡۚ إِنَّمَا ٱللَّهُ إِلَٰهٞ وَٰحِدٞۖ سُبۡحَٰنَهُۥٓ أَن يَكُونَ لَهُۥ وَلَدٞۘ لَّهُۥ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِۗ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ وَكِيلٗا
ეი, წიგნბოძებულნო! ნუ გადახვალთ ზღვარს თქვენივე რჯულში და არაფერი თქვათ ალლაჰის შესახებ, გარდა ჭეშმარიტებისა. ჭეშმარიტად, მესია, ‘ისა ძე მარიამისა, ალლაჰის შუამავალია და სიტყვა მისი*, რომელიც მარიამს მიჰმადლა, - სულია მისგან**. მაშ, ირწმუნეთ ალლაჰი და მისი შუამავალი და არ თქვათ სამება, - მოეშვით, თქვენდა სასიკეთოდ. ჭეშმარიტად, ალლაჰი ერთი ღმერთია, ის ყოვლად უნაკლოა იმისგან, რომ შვილი ჰყოლოდა. მისია ყველაფერი, რაცაა ცათა შინა და დედამიწაზე... კმარა ვექილად ალლაჰი.
*ის ალლაჰის სიტყვაა, რადგანაც სხვა ადამიანებისგან განსხვავებით, ალლაჰის სიტყვის -„იყავ“ - საფუძველზე შეიქმნა მარიამის მუცელში.
**როგორც ყველა სული, ასევე ‘ისა შუამავალიც ალლაჰისგან მოვლინებული ერთ-ერთი სულია, რაც გამორიცხავს მის ღვთაებრიობას ან ღვთის შვილობას.
**როგორც ყველა სული, ასევე ‘ისა შუამავალიც ალლაჰისგან მოვლინებული ერთ-ერთი სულია, რაც გამორიცხავს მის ღვთაებრიობას ან ღვთის შვილობას.
Tafsyrai arabų kalba:
لَّن يَسۡتَنكِفَ ٱلۡمَسِيحُ أَن يَكُونَ عَبۡدٗا لِّلَّهِ وَلَا ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ ٱلۡمُقَرَّبُونَۚ وَمَن يَسۡتَنكِفۡ عَنۡ عِبَادَتِهِۦ وَيَسۡتَكۡبِرۡ فَسَيَحۡشُرُهُمۡ إِلَيۡهِ جَمِيعٗا
ალლაჰის მსახურობას არავითარ შემთხვევაში არ ითაკილებს მესია, და არც ახლოს მყოფი ანგელოზები (ალლაჰთან დაახლოებულნი); ხოლო ვინც მისდამი მსახურებას ითაკილებს და იამპარტავნებს, - ყველას ერთად შეკრებს თავისთან.
Tafsyrai arabų kalba:
فَأَمَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ فَيُوَفِّيهِمۡ أُجُورَهُمۡ وَيَزِيدُهُم مِّن فَضۡلِهِۦۖ وَأَمَّا ٱلَّذِينَ ٱسۡتَنكَفُواْ وَٱسۡتَكۡبَرُواْ فَيُعَذِّبُهُمۡ عَذَابًا أَلِيمٗا وَلَا يَجِدُونَ لَهُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ وَلِيّٗا وَلَا نَصِيرٗا
ხოლო ისინი, ვინც ირწმუნეს და ჰქმნეს კეთილი, უნაკლოდ მიიღებენ თავიანთ საზღაურს და გაუზრდის კიდეც თავისი წყალობით; ხოლო ვინც უკადრისობდნენ და ამპარტავნობდნენ, დასჯის მათ მწარე სასჯელით და ვერც მეგობარს ჰპოვებენ და ვერც დამხმარეს, გარდა ალლაჰისა.
Tafsyrai arabų kalba:
يَسۡتَفۡتُونَكَ قُلِ ٱللَّهُ يُفۡتِيكُمۡ فِي ٱلۡكَلَٰلَةِۚ إِنِ ٱمۡرُؤٌاْ هَلَكَ لَيۡسَ لَهُۥ وَلَدٞ وَلَهُۥٓ أُخۡتٞ فَلَهَا نِصۡفُ مَا تَرَكَۚ وَهُوَ يَرِثُهَآ إِن لَّمۡ يَكُن لَّهَا وَلَدٞۚ فَإِن كَانَتَا ٱثۡنَتَيۡنِ فَلَهُمَا ٱلثُّلُثَانِ مِمَّا تَرَكَۚ وَإِن كَانُوٓاْ إِخۡوَةٗ رِّجَالٗا وَنِسَآءٗ فَلِلذَّكَرِ مِثۡلُ حَظِّ ٱلۡأُنثَيَيۡنِۗ يُبَيِّنُ ٱللَّهُ لَكُمۡ أَن تَضِلُّواْۗ وَٱللَّهُ بِكُلِّ شَيۡءٍ عَلِيمُۢ
ფეთვას ითხოვენ შენგან, უთხარი: ალლაჰი გაძლევთ ფეთვას ქელალეს* შესახებ. თუ კაცი უშვილოდ დაიღუპა და მხოლოდ და ყავს, მაშინ ძმის დანატოვრის ნახევარი დას ეკუთვნის, ხოლო თუ ქალი გარდაიცვლება უშვილოდ, მაშინ ძმა** სრულად ემემკვიდრება მას; თუ გარდაცვლილი კაცის დები ორი იქნებიან, მაშინ მათ დანატოვარის ორი მესამედი ერგებათ; ხოლო თუ მემკვიდრეები ერთდროულად მამრებიც და მდედრებიც არიან, მაშინ მამრს ერგება ორი მდედრის წილი. გიხსნით თქვენ ალლაჰი, რათა არ შეცდეთ; ალლაჰი ყოვლისმცოდნეა.
*როდესაც გარდაცვლილს არც შვილები ყავს, არც მშობლები და მათ გარდა სხვა ნათესავები ემემკვიდრებიან.
**ამ აიათში საუბარია დედ-მამით ან მამით დაზე ან ძმაზე; ხოლო დედით დის ან ძმის მემკვიდრეობის შესახებ იხ. ამავე სურას 12-ე აიათი.
**ამ აიათში საუბარია დედ-მამით ან მამით დაზე ან ძმაზე; ხოლო დედით დის ან ძმის მემკვიდრეობის შესახებ იხ. ამავე სურას 12-ე აიათი.
Tafsyrai arabų kalba:
Kilniojo Korano reikšmių vertimas - Gruzinų k. vertimas - Vertimų turinys
Kilniojo Korano reikšmių vertimas į gruzinų k. prižiūrint Ruad vertimų centrui - prie jo dar yra dirbama.