ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌ߬ߘߊ߬ߟߌ ߝߐߘߊ ߘߏ߫ ߡߊ߬ߡߟߋ߬ߞߋ߬ߓߊ߰ߕߐ ߝߐߘߊ - الترجمة الأذرية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߔߘߋߞߎ

əl-Muzzəmmil

ߝߐߘߊ ߟߊߢߌߣߌ߲ ߘߏ߫:

بيان الأسباب المعينة على القيام بأعباء الدعوة.

Dəvətin çətinliklərini aradan qaldırmağa kömək edən səbəblərin bəyan edilməsi.

---

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 1

يَٰٓأَيُّهَا ٱلۡمُزَّمِّلُ

Ey libasına bürünüb örtünmüş (yəni, Muhamməd Peyğəmbər səllallahu aleyhi və səlləm).

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 2

قُمِ ٱلَّيۡلَ إِلَّا قَلِيلٗا

Gecəni - az bir hissəsi istisna olmaqla - qalxıb namaz qıl!

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 3

نِّصۡفَهُۥٓ أَوِ ٱنقُصۡ مِنۡهُ قَلِيلًا

İstəsən gecənin yarısını, yaxud ondan bir qədər az, təqribən üçdə biri qədər namaz qıl.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 4

أَوۡ زِدۡ عَلَيۡهِ وَرَتِّلِ ٱلۡقُرۡءَانَ تَرۡتِيلًا

Yaxud da üçdə ikisinə çatanadək onu artır. Quranı da oxuduqda onu aydın tələffüz edərək aram- aramla oxu!

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 5

إِنَّا سَنُلۡقِي عَلَيۡكَ قَوۡلٗا ثَقِيلًا

Ey Peyğəmbər! Həqiqətən, Biz sənə Quran – ağır bir söz vəhy edəcəyik. Bu Quran, içində fərz buyurulanlar, hüdudlar, əhkamlar, ədəb qaydaları və s bu kimi hökmlərin olduğuna görə ağırdır.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 6

إِنَّ نَاشِئَةَ ٱلَّيۡلِ هِيَ أَشَدُّ وَطۡـٔٗا وَأَقۡوَمُ قِيلًا

Əlbəttə, gecə vaxtı qalxmaq çox çətin olsa da, Quranı səmimi-qəlbdən oxumaq və onu doğru-düzgün başa düşmək üçün daha münasibdir.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 7

إِنَّ لَكَ فِي ٱلنَّهَارِ سَبۡحٗا طَوِيلٗا

Şübhəsiz ki, gündüz vaxtı sənin məşğul olduğun uzun-uzadı işlərin vardır və bu işlər səni Quran oxumaqdan yayındıran. Odur ki, gecə vaxtı qalx namaz qıl.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 8

وَٱذۡكُرِ ٱسۡمَ رَبِّكَ وَتَبَتَّلۡ إِلَيۡهِ تَبۡتِيلٗا

Müxtəlif zikrlərlə Allahı zikr et və ibadətini ixlasla yerinə yetirərək özünü tamamilə pak və müqəddəs Allaha həsr et!

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 9

رَّبُّ ٱلۡمَشۡرِقِ وَٱلۡمَغۡرِبِ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ فَٱتَّخِذۡهُ وَكِيلٗا

O, məşriqin və məğribin Rəbbidir. Ondan başqa ibadətə layiq olan məbud yoxdur. Elə isə Onu özünə himayəçi götür və, bütün işlərində yalnız Ona arxalan.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 10

وَٱصۡبِرۡ عَلَىٰ مَا يَقُولُونَ وَٱهۡجُرۡهُمۡ هَجۡرٗا جَمِيلٗا

Haqqı yalan sayanların istehzalarına və təhqirlərinə səbir et və onlardan xoşluqla, əziyyət vermədən uzaqlaş.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 11

وَذَرۡنِي وَٱلۡمُكَذِّبِينَ أُوْلِي ٱلنَّعۡمَةِ وَمَهِّلۡهُمۡ قَلِيلًا

Sən, dünyanın naz-nemətlərinə dalmış, haqqı yalan sayanlara fikir vermə, Məni onlarla tək burax və onlara əcəlləri yetişənədək möhlət ver.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 12

إِنَّ لَدَيۡنَآ أَنكَالٗا وَجَحِيمٗا

Həqiqətən, Biz axirətdə onlar üçün ağır qandallar və yandırıb-yaxan od hazırlamışıq.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 13

وَطَعَامٗا ذَا غُصَّةٖ وَعَذَابًا أَلِيمٗا

Çox acı olduğuna görə boğazda tıxanıb keçməyən yemək və bunlardan əlavə şiddətli bir əzab da vardır.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 14

يَوۡمَ تَرۡجُفُ ٱلۡأَرۡضُ وَٱلۡجِبَالُ وَكَانَتِ ٱلۡجِبَالُ كَثِيبٗا مَّهِيلًا

Yer və dağlar titrəyəcəyi, dağlar o günün dəhşətindən səpələnən qum təpəsinə dönəcəyi zaman o əzab haqqı yalan sayanları yaxalayacaqdır.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 15

إِنَّآ أَرۡسَلۡنَآ إِلَيۡكُمۡ رَسُولٗا شَٰهِدًا عَلَيۡكُمۡ كَمَآ أَرۡسَلۡنَآ إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ رَسُولٗا

Həqiqətən, Biz Firona Musanı (aleyhissəlam) rəsul göndərdiyimiz kimi, sizə də, qüiyamət günü əməllərinizə şahidlik edəcək bir rəsul göndərdik.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 16

فَعَصَىٰ فِرۡعَوۡنُ ٱلرَّسُولَ فَأَخَذۡنَٰهُ أَخۡذٗا وَبِيلٗا

Firon Rəbbi tərəfindən onun yanına göndərilmiş rəsula asi oldu. Buna görə də Biz onu bu dünyada dənizdə batırmaqla, axirətdə də Cəhənnəm əzabı ilə şiddətli cəzaya məruz qoyduq. Elə isə, sizə göndərilmiş rəsula asi olmayın, yoxsa Fironun başına gələnlər sizin də başınıza gələr.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 17

فَكَيۡفَ تَتَّقُونَ إِن كَفَرۡتُمۡ يَوۡمٗا يَجۡعَلُ ٱلۡوِلۡدَٰنَ شِيبًا

Əgər siz Allaha küfr edirsiniz və Onu rəsulunu yalançı sayırsınızsa, öz dəhşəti və uzunmüddətli olması ilə balaca uşaqların saçlarını ağardacaq uzun gündən canınızı necə qurtaracaq və ondan necə qorunacaqsınız?

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 18

ٱلسَّمَآءُ مُنفَطِرُۢ بِهِۦۚ كَانَ وَعۡدُهُۥ مَفۡعُولًا

O günün dəhşətindən göy parçalanacaq. Allahın vədi qaçılmaz olaraq mütləq yerinə yetəcəkdir.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 19

إِنَّ هَٰذِهِۦ تَذۡكِرَةٞۖ فَمَن شَآءَ ٱتَّخَذَ إِلَىٰ رَبِّهِۦ سَبِيلًا

Həqiqətən, qiyamət günü baş verəcək hadisələrin dəhşətini və şiddətini bəyan edən bu nəsihət, möminlərə fayda verəcək bir xatırlatmadır. Kim istəsə, Rəbbinə tərəf aparan yolu tutub gedər.

ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:

• أهمية قيام الليل وتلاوة القرآن وذكر الله والصبر للداعية إلى الله.

Allaha dəvət edən kimsə üçün gecə namazı qılmağın, Quran oxumağın, Allahı zikr etməyin və səbirli olmağın əhəmiyyəti olması.

• فراغ القلب في الليل له أثر في الحفظ والفهم.

Gecə vaxtı qəlbin boş olması, hafizəni və başa düşmə qabiliyyətini gücləndirir.

• تحمّل التكاليف يقتضي تربية صارمة.

Öhdəliklərə riayət etmək ciddi məsuliyyət tələb edir.

• الترف والتوسع في التنعم يصدّ عن سبيل الله.

Bolluq, rahatlıq və xoş güzəran içində yaşamaq insanı Allahın yolundan azdırır.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 20

۞ إِنَّ رَبَّكَ يَعۡلَمُ أَنَّكَ تَقُومُ أَدۡنَىٰ مِن ثُلُثَيِ ٱلَّيۡلِ وَنِصۡفَهُۥ وَثُلُثَهُۥ وَطَآئِفَةٞ مِّنَ ٱلَّذِينَ مَعَكَۚ وَٱللَّهُ يُقَدِّرُ ٱلَّيۡلَ وَٱلنَّهَارَۚ عَلِمَ أَن لَّن تُحۡصُوهُ فَتَابَ عَلَيۡكُمۡۖ فَٱقۡرَءُواْ مَا تَيَسَّرَ مِنَ ٱلۡقُرۡءَانِۚ عَلِمَ أَن سَيَكُونُ مِنكُم مَّرۡضَىٰ وَءَاخَرُونَ يَضۡرِبُونَ فِي ٱلۡأَرۡضِ يَبۡتَغُونَ مِن فَضۡلِ ٱللَّهِ وَءَاخَرُونَ يُقَٰتِلُونَ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِۖ فَٱقۡرَءُواْ مَا تَيَسَّرَ مِنۡهُۚ وَأَقِيمُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتُواْ ٱلزَّكَوٰةَ وَأَقۡرِضُواْ ٱللَّهَ قَرۡضًا حَسَنٗاۚ وَمَا تُقَدِّمُواْ لِأَنفُسِكُم مِّنۡ خَيۡرٖ تَجِدُوهُ عِندَ ٱللَّهِ هُوَ خَيۡرٗا وَأَعۡظَمَ أَجۡرٗاۚ وَٱسۡتَغۡفِرُواْ ٱللَّهَۖ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمُۢ

Ey Peyğəmbər! Həqiqətən, Rəbbin, sən və səninlə olan möminlərdən bir dəstə bəzən gecənin üçdə ikisinə yaxın qismini, bəzən yarısını, bəzən də üçdə birini ibadət üçün qalxdığınızı bilir. Gecə və gündüzün saatlarını Allah ölçüb müəyyənləşdirir. Pak və müqəddəs Allah bilir ki, siz bu saatları hesablayıb dəqiqləşdirə bilmirsiniz deyə, tələb olunanı yerinə yetirəmək üçün gecənin çox hissəsini namazda keçirmək sizə çətin gəlir. Odur ki, O, sizin tövbələrinizi qəbul etdi. Elə isə sizə asan gələcək qədər namaz qılın. Ey möminlər! Allah bilir ki, sizlərdən bəziləri xəstə olacaq və xəstəlik onları əldən salacaq, digərləri Allahın verdiyi ruzini əldə etmək üçün səfərə çıxacaq, bir qisminiz də Allahın razılığını qazanmaq və Onun kəlməsini ucaltmaq məqsədilə kafirlərlə vuruşacaq. Bu səbədən də, gecə namazını qılmaq onları məşəqqətə salacaq. Elə isə sizə asan gələcək qədər namaz qılın. Vacib namazları kamil şəkildə qılın, malınızın zəkatını verin və malınızdan Allah yolunda xərcləyin.Əvvəlcədən özünüz üçün nə xeyir tədarük etsəniz, onun daha xeyirlisilə və daha böyük mükafatla əvəz olunduğunu görəcəksiniz. Elə isə Allahdan bağışlanma diləyin! Şübhəsiz ki, Allah tövbə edən qullarını bağışlayar və onlara rəhm edər!

ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:

• المشقة تجلب التيسير.

Məşəqqət asanlığı tələb edir.

• وجوب الطهارة من الخَبَث الظاهر والباطن.

Zahiri və batini murdarlıqdan təmizlənməyin vacib olması.

• الإنعام على الفاجر استدراج له وليس إكرامًا.

Günahkara nemət verilməsi ona ehtiram əlaməti deyil, əksinə bu, onu tədriclə əzaba sürükləmədir.