ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - الترجمة الكردية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ


ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌ߬ߘߊ߬ߟߌ ߝߐߘߊ ߘߏ߫: ߣߎ߯ߤߎ߲߫ ߝߐߘߊ   ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫:

سورەتی نوح

ߝߐߘߊ ߟߊߢߌߣߌ߲ ߘߏ߫:
بيان منهج الدعوة للدعاة، من خلال قصة نوح.
ڕوونکردنەوەى مەنهەجی بانگەوازى بۆ بانگخوازان لە ڕێگەى چیرۆکی نوحەوە.

إِنَّآ أَرۡسَلۡنَا نُوحًا إِلَىٰ قَوۡمِهِۦٓ أَنۡ أَنذِرۡ قَوۡمَكَ مِن قَبۡلِ أَن يَأۡتِيَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ
بێگومان ئێمە نوح مان ڕەوانەکرد بۆلای گەلەکەی فەرمانمان پێکرد کە گەلەکەت بێدار بکەرەوە وبیانترسێنە (کە دوور بکەونەوە لە بت پەرستی، وموەحید -یەک خوا پەرست- بن) پێش ئەوەی سزای سەختیان تووش ببێت بەھۆی شیرک وھاوبەش بڕیاردانیان بۆ خواى گەورە -سبحانه وتعالى-.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قَالَ يَٰقَوۡمِ إِنِّي لَكُمۡ نَذِيرٞ مُّبِينٌ
(نوح) بەگەلەکەى ووت: ئەی گەل وھۆزم، بێگومان من ترسێنەرێکی ڕوون وئاشکرام بۆ ئێوە لەو سزایەی کە چاوەڕوانتانە ئەگەر تەوبە نەکەن ونەگەڕێنەوە بۆ لای اللە -سبحانه وتعالى-.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَنِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ وَٱتَّقُوهُ وَأَطِيعُونِ
ناوەڕۆکی ترساندنەکەی منیش ئەوەیە پێتان بڵێم: تەنھا اللە -سبحانه وتعالى- بپەرستن وھیچ شتێک نەکەن بەھاوەڵ وشەریکی، ولێی بترسن -تەقوادار بن- ئەمیش بە جێبەجێکردنی فەرمانەکانی ودوورکەوتنەوە لەنەهی لێکراوەکانى، وە گوێڕایەڵ وفەرمانبەرداری منیش بن لەوەی فەرمانتان پێدەکەم.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
يَغۡفِرۡ لَكُم مِّن ذُنُوبِكُمۡ وَيُؤَخِّرۡكُمۡ إِلَىٰٓ أَجَلٖ مُّسَمًّىۚ إِنَّ أَجَلَ ٱللَّهِ إِذَا جَآءَ لَا يُؤَخَّرُۚ لَوۡ كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ
ئەگەر ھاتوو ئەوەتان کرد ئەوا پەروەردگار لەگوناھەکانتان خۆش دەبێت، مەبەست لێی ئەو گوناھانەیە کە پەیوەیست نییە بەمافی خەڵکیەوە، وە تەمەنی ئوممەتەکەتان لەدونیادا درێژ دەکاتەوە، تا ئەو ماوەیەی کە لەعیلم وزانستی اللە دایە -سبحانه وتعالى-، وزەوی ئاوەدان دەکەنەوە هەتا ئەو کاتەی لەسەر ئەو بانگەوازە بەردەوام بن، بێگومان ئەگەر مردن ھات بەھیچ شێوەیەک دواناخرێت، ئەگەر بتانزانیایە ئەوا پەلەتان دەکرد بۆ باوەڕھێنان بە اللە -سبحانه وتعالى- وتەوبەتان دەکرد لەو شیرک وبت پەرستی وگومڕاییەی کە لەسەرین.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قَالَ رَبِّ إِنِّي دَعَوۡتُ قَوۡمِي لَيۡلٗا وَنَهَارٗا
نوح فەرمووی: ئەی پەرورەدگارم، من بەشەو و بەڕۆژ بەردەوام بانگەوازی گەلەکەمم کرد بۆ پەرستنی تۆ بەتەنها وبۆ بەتاکدانانى تۆ -بۆ تەوحید -[یەک خوا پەرستی]-.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَلَمۡ يَزِدۡهُمۡ دُعَآءِيٓ إِلَّا فِرَارٗا
کەچی بانگەوازەکەی من ھیچی لەئەوان زیاد نەکرد، جگە لە ھەڵھاتن ودوورکەوتنەوە -ڕاکردن- نەبێت لەوەی بانگم کردن بۆی.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَإِنِّي كُلَّمَا دَعَوۡتُهُمۡ لِتَغۡفِرَ لَهُمۡ جَعَلُوٓاْ أَصَٰبِعَهُمۡ فِيٓ ءَاذَانِهِمۡ وَٱسۡتَغۡشَوۡاْ ثِيَابَهُمۡ وَأَصَرُّواْ وَٱسۡتَكۡبَرُواْ ٱسۡتِكۡبَارٗا
بێگومان ھەرکاتێک بانگم بکردنایە بۆ ئەو کردەوانەى دەبنە ھۆی لێخۆشبوونت بۆیان، ئەو کردەوانەش: پەرستنی تۆ بەتاک وتەنھا وگوێڕایەڵی فەرمانەکانت وفەرمانەکانی پێغەمبەر، لەبەرامبەردا ئەوان پەنجەکانیان دەخستە نێو گوێیەکانیان بۆئەوەی ووتەکانی من نەبیستن وجلوبەرگەکانی خۆشیان دەدا بەسەروچاویاندا هەتاوەکو نەمبینن، وە بەردەوام دەبوون لەسەر شیرک وبت پەرستی وبێباوەڕی وخۆبەزل زانین بەرامبەر قبوڵکردنی ئەوەى من بانگەشەی بۆ دەکەم بۆئەوەى ملکەچی بن.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ثُمَّ إِنِّي دَعَوۡتُهُمۡ جِهَارٗا
پاشان -ئەی پەروەردگار- من بەئاشکرا بانگم کردن.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ثُمَّ إِنِّيٓ أَعۡلَنتُ لَهُمۡ وَأَسۡرَرۡتُ لَهُمۡ إِسۡرَارٗا
ئەمجا من بۆم ڕاگەیاندن و بەڕوونی ھەموو شتێکم بۆ باسکردن، وە ھەندێک جاریش بەنھێنی بانگەوازم دەکردن هەتاوەکو وازبھێنن لەو شیرک وبت پەرستیەی لەسەری بوون، شێوازە جۆراوجۆرەکانی بانگەوازم لەگەڵدا بەکارهێنان.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَقُلۡتُ ٱسۡتَغۡفِرُواْ رَبَّكُمۡ إِنَّهُۥ كَانَ غَفَّارٗا
پێم دەووتن: داوای لێخۆش بوون بکەن لەپەروەردگارتان، وتەوبە بکەن وبگەڕێنەوە بۆ لای، بێگومان اللە -سبحانه وتعالى- زۆر لێبووردەیە بۆ ئەو بەندانەی تەوبە دەکەن لە گوناھـ وتاوانەکانیان ودەگەڕێنەوە بۆلای.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• خطر الغفلة عن الآخرة.
مەترسی بێئاگابوون لەڕۆژی قیامەت.

• عبادة الله وتقواه سبب لغفران الذنوب.
پەرستنی اللە -سبحانه وتعالى- وتەقواداری وترسان لێی ھۆکاری لێخۆشبوونە لە گوناھـ وتاوانەکان.

• الاستمرار في الدعوة وتنويع أساليبها حق واجب على الدعاة.
بەردەوام بوون لەبانگەوازی وجۆراوجۆرکردنی شێواز وئامرازەکانى مافێکی واجبە لەسەر بانگخوازان ڕەچاوی بكەن لەكاری بانگخوازیاندا.

يُرۡسِلِ ٱلسَّمَآءَ عَلَيۡكُم مِّدۡرَارٗا
(ئەگەر وابکەن) بارانی بەلێزمە وخوڕەمتان بۆ دەبارێنێ ھەرکاتێک پێویستان بوو، وە تووشی وشکە ساڵی نابن (ئەم ئایەتە بەڵگەیە لەسەر ئەوەی ئیستغفار کردن وداوای لیخۆشبوون لە خوا ھۆکاری سەرەکیە بۆ ڕزق وڕۆزی زۆربوون وبارینی باران).
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَيُمۡدِدۡكُم بِأَمۡوَٰلٖ وَبَنِينَ وَيَجۡعَل لَّكُمۡ جَنَّٰتٖ وَيَجۡعَل لَّكُمۡ أَنۡهَٰرٗا
سەروەت وسامان ومنداڵی زۆرتان پێدەبەخشێت، لەگەڵ باخ وکێڵگە وڕووبار وجۆگەی زۆر هەتاوەکو لەبەرهەمەکەى بخۆنەوە وئاوی ئاژەڵ وکشتوکاڵتانی پێبدەن.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
مَّا لَكُمۡ لَا تَرۡجُونَ لِلَّهِ وَقَارٗا
ئەوە ئێوە چیتانە -ئەی قەومەکەم- بۆ لە شکۆ وپلەوپایە وگەورەیی اللە -سبحانه وتعالى- ناترسن، وسەرپێچی دەکەن بێ ئەوەی گوێی پێبدەن؟!
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَقَدۡ خَلَقَكُمۡ أَطۡوَارًا
ئەو پەروەردگارەی کە ئێوەی بەچەند قوناغێک دروستکردووە (لەناو سکی دایکتاندا سەرەتا دڵۆپێ ئاو، پاشان وەک پارچە پاروویەک، ئەمجا پارچە خوێنێک، دواتر ئێسک، وپاشان داپۆشینی ئەو ئێسکە بە گۆشت، لەکۆتایدا کۆرپەلەیەکی تەواو، لەدوای لەدایک بوونیش سەرەتا منداڵێکی ساوا، وپاشان گەنجێکی بەھێز وکۆتا قوناغیش پیری ومردن).
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَلَمۡ تَرَوۡاْ كَيۡفَ خَلَقَ ٱللَّهُ سَبۡعَ سَمَٰوَٰتٖ طِبَاقٗا
ئایا نابینن کە چۆن اللە -سبحانه وتعالى- ئاسمانی بە حەوت چینی لەسەر یەک دروستکردووە، هەرچینێک لەئاسمان بەسەر چینێکی ترەوەیە؟!
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَجَعَلَ ٱلۡقَمَرَ فِيهِنَّ نُورٗا وَجَعَلَ ٱلشَّمۡسَ سِرَاجٗا
وە مانگی گێڕاوە بە ڕووناکی لە نێو ئاسمانی دونیا بۆ خەڵكی سەر زەوی، وە خۆریشی گێڕاوە بەمایەی ڕۆشنکردنەوە بۆ تەواوی بوونەوەر و دایگیرساندووە.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَٱللَّهُ أَنۢبَتَكُم مِّنَ ٱلۡأَرۡضِ نَبَاتٗا
ھەر زاتی اللە یە -سبحانه وتعالى- کە ئێوەی لە زەوی ڕواندووە (مەبەست ئەوەیە کەسەرەتا باوکە ئادەمی لەگڵ دروست کردووە)، پاشانیش نەوەکانی لەبەروبوومی زەوی سودمەند دەبن.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ثُمَّ يُعِيدُكُمۡ فِيهَا وَيُخۡرِجُكُمۡ إِخۡرَاجٗا
پاشان دوای مردنتان دەتانگەڕێنێتەوە بۆنێو گڵ، ودواتریش جارێکی تر لەزەوی دەتانھێنێتە دەرەوە وزیندووتان دەکاتەوە.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَٱللَّهُ جَعَلَ لَكُمُ ٱلۡأَرۡضَ بِسَاطٗا
ھەر زاتی اللە یە -سبحانه وتعالى- کە زەوی بۆ ڕاخستوون، وئامادەی کردووە بۆ نیشتەجێبوون.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
لِّتَسۡلُكُواْ مِنۡهَا سُبُلٗا فِجَاجٗا
هەتا بەئاسانی ھاتوچۆ بکەن بەڕێگا فراوان وکراوەکانیاندا بۆئەوەی ڕزق وڕۆزی حەڵاڵ بەدەست بھێنن.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قَالَ نُوحٞ رَّبِّ إِنَّهُمۡ عَصَوۡنِي وَٱتَّبَعُواْ مَن لَّمۡ يَزِدۡهُ مَالُهُۥ وَوَلَدُهُۥٓ إِلَّا خَسَارٗا
نوح فەرمووی: ئەی پەروەردگارم، بەڕاستی گەلەکەم سەرپێچیان کردم ویاخی بوون لەوەی فەرمانم پێکردن کە تەنھا تۆ بپەرستن وگوێڕایەڵی تۆ بن، کەچی گێل و گەمژەکانیان شوێن ئەو گەورانەیان کەوتن کە نە سەروەت وسامان ونە نەوە وکوڕەکانیان سودیان پێنەگەیاندن ؛ جگە لە زیان وگومڕایی نەبێت.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَمَكَرُواْ مَكۡرٗا كُبَّارٗا
گەورە بێباوەڕەکانیان پیلان و فڕوفێڵی گەورەیان گێڕا، بەوەی خەڵکە گێل وگەمژەکەیان لەدژی نوح ھاندەدا.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَقَالُواْ لَا تَذَرُنَّ ءَالِهَتَكُمۡ وَلَا تَذَرُنَّ وَدّٗا وَلَا سُوَاعٗا وَلَا يَغُوثَ وَيَعُوقَ وَنَسۡرٗا
وە ووتیان بەشوێنكەوتوەكانیان: واز لەپەرستنی خواکانی خۆتان وبتەكانتان نەھێنن لە وەد و سواع ویەغوس ونەسر (ئەمانە پیاو چاکانێک بوون لە ماوەی نێوان ئادەم و نوح دا، جا کاتێک مردن خەڵکی لەبەر خۆشەویستیان وێنە وپەیکەریان بۆ کردن، دوای ئەوان شەیتان لە شێوەی کەسێکدا ھات بۆلای نەوەکانیان پێی ووتن: کەسانی پێش ئێوە ئەم پەیکەر و وێنانەیان پەرستووە ئێوەش بیپەرستن، ئەمەش بەیەکەم سەرەتا دادەنرێت بۆ بت پەرستن، ودواتریش گەشتە نیوە دوورگەی عەرەبی).
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَقَدۡ أَضَلُّواْ كَثِيرٗاۖ وَلَا تَزِدِ ٱلظَّٰلِمِينَ إِلَّا ضَلَٰلٗا
بەڕاستی ئەو بێباوەڕانە خەڵکێكی زۆریان به بتەكانیان گومڕا کرد، -ئەی پەروەردگار- ئەم ستەمکارانە لە گومڕایی ولادان لە هەق زیاتر ھیچی تریان بۆ زیاد مەکە بەهۆی پێداگیریان لەسەر کوفر وتاوان کردن.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
مِّمَّا خَطِيٓـَٰٔتِهِمۡ أُغۡرِقُواْ فَأُدۡخِلُواْ نَارٗا فَلَمۡ يَجِدُواْ لَهُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ أَنصَارٗا
بەھۆی گوناھـ وتاوانیانەوە، ئەو گەلە له دونیا بە تۆفان نوقمی ئاو کران، ئەمجا پاش مردن ڕاستەوخۆ خرانە نێو ئاگرەوە، کەسێکیشیان دەست نەکەوت لە بت وخواکانیان کە ڕزگاریان بکات لە نوقم بوون وئاگری دۆزەخ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَقَالَ نُوحٞ رَّبِّ لَا تَذَرۡ عَلَى ٱلۡأَرۡضِ مِنَ ٱلۡكَٰفِرِينَ دَيَّارًا
ئەمجا پاش ئەوەی اللە -تەعالا- نوحی ئاگاداری کردەوە جگە ئەوانەی باوەڕیان ھێناوە ئیتر کەسی تر باوەڕی پێناھێنن، نوح پاڕایەوە فەرمووی: ئەی پەرورەدگارم ھیچ کەس لە بێباوەڕان مەھێڵە لەسەر ڕووی زەوی ھاتوچۆ بکات وبجوڵێت.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِنَّكَ إِن تَذَرۡهُمۡ يُضِلُّواْ عِبَادَكَ وَلَا يَلِدُوٓاْ إِلَّا فَاجِرٗا كَفَّارٗا
بەڕاستی -پەروەردگارمان- ئەگەر وازیان لێبھێنیت، بەندە باوەڕدارەكانی تۆ گومڕا وسەرلێشێواو دەکەن، وتەنھا وەچە ومنداڵی خراپ وبێباوەڕ دەخەنەوە وگوێڕایەڵی تۆ ناكەن، وه زۆر بێباوەڕ ودوور لە خوا دەبن وشوكر وسوپاسی تۆیش ناكەن لەسەر نیعمەت وبەخشینەکانت.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
رَّبِّ ٱغۡفِرۡ لِي وَلِوَٰلِدَيَّ وَلِمَن دَخَلَ بَيۡتِيَ مُؤۡمِنٗا وَلِلۡمُؤۡمِنِينَ وَٱلۡمُؤۡمِنَٰتِۖ وَلَا تَزِدِ ٱلظَّٰلِمِينَ إِلَّا تَبَارَۢا
ئەی پەروەردگارم لە من و لە دایک وباوکم ولەو کەسانەش خۆش بە کە بەباوەڕ وئیمانەوە دێنە ماڵم، ھەروەھا خۆش بە لە پیاوان وئافرەتانی باوەڕدار، ئەی پەروەردگارم تەنھا لەناوچوون بکە بەبەشی ستەمکاران، ئەوانەی بەکوفر وگوناھـ وتاوان ستەمیان لەخۆیان کردووە.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• الاستغفار سبب لنزول المطر وكثرة الأموال والأولاد.
داوای لێخۆشبوون له پەروەردگار هۆكاری باران بارین وزۆربوونی ماڵ وسامان ومنداڵ ونەوەیە.

• دور الأكابر في إضلال الأصاغر ظاهر مُشَاهَد.
ڕۆڵی سەرگەورەکان لەگومڕاکردنی خەڵکە بچووک وئاساییەکە دیاردەیەکی ڕوون وئاشکرایە و بەچاو ھەستی پێدەکرێت.

• الذنوب سبب للهلاك في الدنيا، والعذاب في الآخرة.
گوناھـ وتاوان ھۆکاری تیاچوونە لەدونیا، وهۆکاری سزای سەختیشە لەدواڕۆژدا.

 
ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌ߬ߘߊ߬ߟߌ ߝߐߘߊ ߘߏ߫: ߣߎ߯ߤߎ߲߫ ߝߐߘߊ
ߝߐߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ ߞߐߜߍ ߝߙߍߕߍ
 
ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - الترجمة الكردية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ

الترجمة الكردية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.

ߘߊߕߎ߲߯ߠߌ߲