ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - الترجمة التلغوية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ
సూరహ్ అల్-జుమఅహ్
ߝߐߘߊ ߟߊߢߌߣߌ߲ ߘߏ߫:
الامتنان على الأمة وتفضيلها برسولها، وبيان فضل يوم الجمعة.
یُسَبِّحُ لِلّٰهِ مَا فِی السَّمٰوٰتِ وَمَا فِی الْاَرْضِ الْمَلِكِ الْقُدُّوْسِ الْعَزِیْزِ الْحَكِیْمِ ۟
ఆకాశములలో ఉన్నవన్ని మరియు భూమిలో ఉన్నవన్ని సృష్టితాలు అల్లాహ్ కు తగని లోపములు ఉన్న గుణాల నుండి పరిశుద్ధతను కొనియాడుతున్నవి మరియు ఆయన అతీతను తెలుపుతున్నవి. ఆయన ఒక్కడే రాజ్యమును ఏలే ఏకైక రాజాది రాజు, ప్రతీ లోపము నుండి పరిశుద్ధుడు. ఎవరూ ఓడించలేని సర్వాధిక్యుడు. తన సృష్టించటంలో మరియు తన ధర్మ శాసనంలో మరియు తన విధి వ్రాతలో వివేకవంతుడు.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
هُوَ الَّذِیْ بَعَثَ فِی الْاُمِّیّٖنَ رَسُوْلًا مِّنْهُمْ یَتْلُوْا عَلَیْهِمْ اٰیٰتِهٖ وَیُزَكِّیْهِمْ وَیُعَلِّمُهُمُ الْكِتٰبَ وَالْحِكْمَةَ ۗ— وَاِنْ كَانُوْا مِنْ قَبْلُ لَفِیْ ضَلٰلٍ مُّبِیْنٍ ۟ۙ
ఆయనే చదవలేని వ్రాయలేని వారైన అరబ్బులలో వారిలో నుంచే ఒక ప్రవక్తను పంపించాడు. ఆయన తనపై అవతరింపజేసిన అతని ఆయతులను వారికి చదివి వినిపిస్తాడు. మరియు ఆయన వారిని అవిశ్వాసము నుండి,దుర లక్షణాల నుండి పరిశుద్ధపరుస్తాడు. మరియు వారికి ఖుర్ఆన్ ను బోదిస్తాడు. మరియు వారికి సున్నత్ ను నేర్పిస్తాడు. మరియు నిశ్చయంగా ఆయన వారి వద్దకు ప్రవక్తగా పంపించక మునుపు వారు సత్యము నుండి స్పష్టమైన అపమార్గంలో ఉండేవారు. ఎందుకంటే వారు విగ్రహాలను ఆరాధించేవారు. మరియు రక్తమును చిందించేవారు. మరియు బంధుత్వమును త్రెంచేవారు.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَّاٰخَرِیْنَ مِنْهُمْ لَمَّا یَلْحَقُوْا بِهِمْ ؕ— وَهُوَ الْعَزِیْزُ الْحَكِیْمُ ۟
మరియు ఆయన ఈ ప్రవక్తను అరబ్బుల్లోంచి ఇతర జనుల వైపునకు మరియు వారే కాకుండా ఇంకా రాని వారి వైపునకు పంపించాడు. మరియు వారు తొందరలోనే వస్తారు. మరియు ఆయన ఎవరూ ఓడించలేని సర్వాధిక్యుడు. తన సృష్టించటంలో మరియు తన ధర్మ శాసనంలో మరియు తన విధి వ్రాతలో వివేకవంతుడు.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ذٰلِكَ فَضْلُ اللّٰهِ یُؤْتِیْهِ مَنْ یَّشَآءُ ؕ— وَاللّٰهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِیْمِ ۟
ఈ ప్రస్తావించబడినది - అరబ్బుల వైపునకు మరియు ఇతరుల వైపునకు ప్రవక్తను పంపించడం - అల్లాహ్ అనుగ్రహము ఆయన దాన్ని తాను తలచిన వారికి ప్రసాదిస్తాడు. మరియు అల్లాహ్ గొప్ప ఉపకారము చేసేవాడు. మరియు ఆయన ఉపకారములో నుంచి ఈ సమాజపు ఒక ప్రవక్తను ప్రజలందరి వైపునకు ఆయన ప్రవక్తగా పంపించటం.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
مَثَلُ الَّذِیْنَ حُمِّلُوا التَّوْرٰىةَ ثُمَّ لَمْ یَحْمِلُوْهَا كَمَثَلِ الْحِمَارِ یَحْمِلُ اَسْفَارًا ؕ— بِئْسَ مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذِیْنَ كَذَّبُوْا بِاٰیٰتِ اللّٰهِ ؕ— وَاللّٰهُ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الظّٰلِمِیْنَ ۟
తౌరాతులో ఉన్న దానికి కట్టుబడి ఉండమని బాధ్యత ఇవ్వబడిన తరువాత దాని బాధ్యత వహించని యూదుల ఉపమానము పెద్ద పెద్ద పుస్తకాలు మోసే గాడిద లాంటిది. దానిపై మోయబడినవి పుస్తకాలా లేదా వేరేవా దానికి తెలియదు. అల్లాహ్ ఆయతులను తిరస్కరించే జాతి వారి ఉపమానము ఎంతో చెడ్డది. మరియు అల్లాహ్ దుర్మార్గ జనులకు సత్యమును పొందే భాగ్యమును కలిగించడు.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قُلْ یٰۤاَیُّهَا الَّذِیْنَ هَادُوْۤا اِنْ زَعَمْتُمْ اَنَّكُمْ اَوْلِیَآءُ لِلّٰهِ مِنْ دُوْنِ النَّاسِ فَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ اِنْ كُنْتُمْ صٰدِقِیْنَ ۟
ఓ ప్రవక్తా మీరు ఇలా పలకండి : ఓ యూదత్వముపై దానిలో మార్పు చేర్పులైన తరువాత ఉండిపోయినవారా ప్రజలను కాకుండా మిమ్మల్ని అల్లాహ్ కొరకు ప్రత్యేకమైన స్నేహితులుగా మీరు ఒక వేళ వాదిస్తే మీరు మరణమును కోరుకోండి - మీ వాదనకు తగ్గట్టుగా - మీకు ప్రత్యేకించుకున్నది గౌరవం త్వరగా లభించటానికి ఒక వేళ మీరు ప్రజలు కాకుండా అల్లాహ్ స్నేహితులని మీ వాదనలో సత్యవంతులే అయితే.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَا یَتَمَنَّوْنَهٗۤ اَبَدًا بِمَا قَدَّمَتْ اَیْدِیْهِمْ ؕ— وَاللّٰهُ عَلِیْمٌۢ بِالظّٰلِمِیْنَ ۟
మరియు వారు ఎన్నటికి మరణమును ఆశించరు. కాని వారు చేసుకున్న అవిశ్వాసము,పాపకార్యములు,దుర్మార్గము,తౌరాతులో మార్పు చేర్పుల వలన ఇహలోకంలో శాశ్వతంగా ఉండిపోవటమును ఆశిస్తారు. మరియు అల్లాహ్ కు దుర్మార్గుల గురించి బాగా తెలుసు. వారి కర్మల్లోంచి ఏదీ ఆయనపై గోప్యంగా ఉండదు. మరియు ఆయన తొందరలోనే వాటిపరంగా వారికి ప్రతిఫలమును ప్రసాదిస్తాడు.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قُلْ اِنَّ الْمَوْتَ الَّذِیْ تَفِرُّوْنَ مِنْهُ فَاِنَّهٗ مُلٰقِیْكُمْ ثُمَّ تُرَدُّوْنَ اِلٰی عٰلِمِ الْغَیْبِ وَالشَّهَادَةِ فَیُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُوْنَ ۟۠
ఓ ప్రవక్తా ఈ యూదులందరితో మీరు ఇలా పలకండి : నిశ్చయంగా మీరు ఏ మరణము నుండి పారిపోతున్నారో అది త్వరగా లేదా అలస్యంగా మీకు ఖచ్చితంగా వచ్చి తీరుతుంది. ఆ తరువాత మీరు ప్రళయదినమున గోచర,అగోచర విషయాల గురించి జ్ఞానము కల అల్లాహ్ వైపునకు మరలించబడుతారు. ఆ రెండిటిలో నుంచి ఏదీ ఆయనపై గోప్యంగా ఉండదు. అప్పుడు ఆయన మీరు ఇహలోకంలో చేసుకున్న వాటి గురించి మీకు తెలియపరుస్తాడు. మరియు వాటి పరంగా ఆయన మీకు ప్రతిఫలమును ప్రసాదిస్తాడు.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• عظم منة النبي صلى الله عليه وسلم على البشرية عامة وعلى العرب خصوصًا، حيث كانوا في جاهلية وضياع.
ప్రజలందరి పై దైవ ప్రవక్త సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం గారి గొప్ప ఉపకారమున్నది. ప్రత్యేకించి అరబ్బులపై ఎందుకంటే వారు అజ్ఞానంలో,వినాశనంలో ఉండేవారు.
• الهداية فضل من الله وحده، تطلب منه وتستجلب بطاعته.
సన్మార్గము ఒక్కడైన అల్లాహ్ అనుగ్రహము, ఆయన నుండే అది ఆశించబడుతుంది మరియు ఆయనకు విధేయత చూపటం ద్వారా లభిస్తుంది.
• تكذيب دعوى اليهود أنهم أولياء الله؛ بتحدّيهم أن يتمنوا الموت إن كانوا صادقين في دعواهم لأن الولي يشتاق لحبيبه.
యూదులు తాము అల్లాహ్ స్నేహితులు అన్న వాదన అసత్యమని ఒక వేళ వారు తమ వాదనలో సత్యవంతులే అయితే మరణమును ఆశించమని వారిని చాలేంజ్ చేయటం ద్వారా తెలపటం. ఎందుకంటే స్నేహితుడు తనకు ఇష్టమైన వారిని కోరేవాడై ఉంటాడు.
یٰۤاَیُّهَا الَّذِیْنَ اٰمَنُوْۤا اِذَا نُوْدِیَ لِلصَّلٰوةِ مِنْ یَّوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا اِلٰی ذِكْرِ اللّٰهِ وَذَرُوا الْبَیْعَ ؕ— ذٰلِكُمْ خَیْرٌ لَّكُمْ اِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُوْنَ ۟
ఓ అల్లాహ్ ను విశ్వసించి ఆయన తమ కొరకు ధర్మ బద్ధం చేసిన వాటిని ఆచరించేవారా జుమా రోజున ప్రసంగం చేసే వారు మెంబరుపై ఎక్కిన తరువాత అజాన్ ఇచ్చే వారు పిలుపు ఇచ్చినప్పుడు మీరు ఖుత్బాకి,నమాజుకు హాజరు కావటం కొరకు త్వరపడండి. మరియు మీరు విధేయత చూపటం నుండి అశ్రద్ధవహించకుండా ఉండటానికి వ్యాపారమును వదిలివేయండి. జుమా నమాజు కొరకు అజాన్ ఇవ్వబడిన తరువాత పరుగెత్తి రావటం, వ్యాపారమును వదిలివేయటం లాంటి ఆదేశించబడినవి ఇవి మీకు ఎంతో మేలైనది - ఓ విశ్వాసపరులారా - ఒక వేళ మీకు అది తెలిసి ఉంటే మీరు అల్లాహ్ మీకు ఆదేశించిన వాటిని చేసి చూపించండి.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَاِذَا قُضِیَتِ الصَّلٰوةُ فَانْتَشِرُوْا فِی الْاَرْضِ وَابْتَغُوْا مِنْ فَضْلِ اللّٰهِ وَاذْكُرُوا اللّٰهَ كَثِیْرًا لَّعَلَّكُمْ تُفْلِحُوْنَ ۟
మీరు జుమా నమాజును పూర్తి చేసినప్పుడు హలాల్ సంపాదనను,మీ అవసరాలను పూర్తి చేసుకోవటమును అన్వేషిస్తూ భూమిలో విస్తరించిపోండి. మరియు హలాల్ సంపాదన మార్గము నుండి మరియు హలాల్ ప్రయోజనం నుండి అల్లాహ్ అనుగ్రహమును ఆశించండి. మరియు మీరు ఆహారోపాధిని మీరు అన్వేషిస్తున్న సమయంలో అల్లాహ్ ను ఎక్కువగా స్మరించండి. ఆహారోపాధిని మీ అన్వేషించటం మిమ్మల్ని అల్లాహ్ స్మరణను మరపింపజేయకూడదు. మీరు ఇష్టపడే వాటి ద్వారా విజయమును ఆశిస్తూ మరియు మీరు భయపడే వాటి నుండి విముక్తి పొందుతూ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَاِذَا رَاَوْا تِجَارَةً اَوْ لَهْوَا ١نْفَضُّوْۤا اِلَیْهَا وَتَرَكُوْكَ قَآىِٕمًا ؕ— قُلْ مَا عِنْدَ اللّٰهِ خَیْرٌ مِّنَ اللَّهْوِ وَمِنَ التِّجَارَةِ ؕ— وَاللّٰهُ خَیْرُ الرّٰزِقِیْنَ ۟۠
మరియు కొంత మంది ముస్లిములు ఏదైన వ్యాపారమును లేదా వినోదమును చూసినప్పుడు దాని వైపునకు బయలుదేరి వేరైపోయేవారు. మరియు ఓ ప్రవక్తా వారు మిమ్మల్ని మెంబరుపై నిలబడి ఉండగా వదిలేసేవారు. ఓ ప్రవక్తా మీరు వారితో ఇలా తెలపండి : సత్కార్యము చేయటంపై అల్లాహ్ వద్ద ఉన్న ప్రతిఫలము మీరు బయలుదేరి వెళ్ళిన వ్యాపారము,వినోదము కన్న ఎంతో మేలైనది. మరియు అల్లాహ్ జీవనోపాధి ప్రసాదించటంలో అత్యుత్తముడు.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• وجوب السعي إلى الجمعة بعد النداء وحرمة ما سواه من الدنيا إلا لعذر.
అజాన్ ప్రకటన తరువాత జుమా వైపునకు త్వరపడటం తప్పనిసరి మరియు ఎటువంటి కారణం లేకుండా అది కాకుండా వేరేవి నిషిద్ధము.
ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - الترجمة التلغوية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ
الترجمة التلغوية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.