ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - الترجمة الأويغورية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ
سۈرە شۇئەرا
ߝߐߘߊ ߟߊߢߌߣߌ߲ ߘߏ߫:
بيان آيات الله في تأييد المرسلين وإهلاك المكذبين.
طسٓمٓ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
تِلۡكَ ءَايَٰتُ ٱلۡكِتَٰبِ ٱلۡمُبِينِ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِن نَّشَأۡ نُنَزِّلۡ عَلَيۡهِم مِّنَ ٱلسَّمَآءِ ءَايَةٗ فَظَلَّتۡ أَعۡنَٰقُهُمۡ لَهَا خَٰضِعِينَ
ئەگەر بىز ئۇلارغا ئاسماندىن بىرەر مۆجىزە چۈرۈشنى خالىساق ئىدۇق، ئەلۋەتتە شۇنداق قىلاتتۇق. ئاندىن ئۇلار ئۇنىڭغا تۆۋەنچىلىك بىلەن بويسۇنغان بولاتتى. لېكىن بىز ئۇلارنى غەيىبكە ئىشىنەمدۇ - يوق، سىناش ئۈچۈن ئۇنداق قىلىشنى خالىمىدۇق.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗۖ وَمَا كَانَ أَكۡثَرُهُم مُّؤۡمِنِينَ
ھەقىقەتەن زېمىننىڭ تۈرلۈك - تۈمەن ئۆسۈملۈكلەرنى ئۆستۈرۈشىدە شۇ ئۆسۈملۈكلەرنى ئۆستۈرگەن زاتنىڭ ئۆلۈكلەرنى تىرگۈزۈشكە قادىر ئىكەنلىكىگە روشەن دەلىل - پاكىتلار بار، ئەمما ئىنسانلارنىڭ كۆپىنچىسى ئىمان ئېيتقۇچى بولمىدى.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قَالَ كَلَّاۖ فَٱذۡهَبَا بِـَٔايَٰتِنَآۖ إِنَّا مَعَكُم مُّسۡتَمِعُونَ
ئاللاھ تائالا مۇسا ئەلەيھىسسالامغا ئېيتتى: ھەرگىز ئۇنداق بولمايدۇ، يەنى ئۇلار سېنى ھەرگىز ئۆلتۈرەلمەيدۇ. شۇڭا سەن قېرىندىشىڭ ھارۇن بىلەن بىرگە ئىككىڭلارنىڭ راست پەيغەمبەر ئىكەنلىكىڭلارنى ئۇقتۇرىدىغان مۆجىزىلىرىمىزنى ئېلىپ بېرىڭلار، مەن سىلەر بىلەن بىرگە، سىلەرگە ياردەم بېرىپ ھەم قوللاپ تۇرىمەن، سىلەرنىڭ دېگەنلىرىڭلارنىمۇ، سىلەرگە دېيىلگەننىمۇ ئاڭلاپ تۇرىمەن. بىز سىلەرنىڭ دېيىشكەنلىرىڭلاردىن ھېچنەرسىنى قولدىن بېرىپ قويمايمىز.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَنۡ أَرۡسِلۡ مَعَنَا بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• حرص الرسول صلى الله عليه وسلم على هداية الناس.
• أهمية سعة الصدر والفصاحة للداعية.
• دعوات الأنبياء تحرير من العبودية لغير الله.
• احتج فرعون على رسالة موسى بوقوع القتل منه عليه السلام فأقر موسى بالفعلة، مما يشعر بأنها ليست حجة لفرعون بالتكذيب.
پىرئەۋن مۇسا ئەلەيھىسسالامنىڭ پەيغەمبەرلىكىگە قارشى ئۇنىڭ ئادەم ئۆلتۈرۈپ قويغانلىقىنى باھانە قىلدى. مۇسا ئەلەيھىسسالاممۇ پىرئەۋننىڭ (ئۆزىنىڭ پەيغەمبەرلىكىنى) يالغانغا چىقىرىشىغا بۇ ئىشنىڭ باھانە بولالمايدىغانلىقىنى بىلىپ تۇرۇپ قىلمىشىنى ئېتىراپ قىلدى.
فَفَرَرۡتُ مِنكُمۡ لَمَّا خِفۡتُكُمۡ فَوَهَبَ لِي رَبِّي حُكۡمٗا وَجَعَلَنِي مِنَ ٱلۡمُرۡسَلِينَ
مەن ئۇنى ئۆلتۈرگەندىن كېيىن ئۇنىڭ بەدىلىگە سىلەرنىڭ مېنى ئۆلتۈرۈۋېتىشىڭلاردىن قورقۇپ قېچىپ كەتتىم، ئاندىن پەرۋەردىگارىم ماڭا ئىلىم ئاتا قىلدى ھەمدە مېنى كىشىلەرگە پەيغەمبەر قىلىپ ئەۋەتتى.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قَالَ رَبُّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَمَا بَيۡنَهُمَآۖ إِن كُنتُم مُّوقِنِينَ
مۇسا پىرئەۋنگە جاۋابەن: مەخلۇقاتلارنىڭ پەرۋەردىگارى دېگىنىم ئاسمانلارنىڭ، زېمىننىڭ ۋە ئۇ ئىككىسى ئارىسىدىكى بارلىق نەرسىلەرنىڭ پەرۋەردىگارىدۇر. ئەگەر ئۇنىڭ شۇ نەرسىلەرنىڭ پەرۋەردىگارى ئىكەنلىكىگە چىن پۈتىدىغان بولساڭلار يالغۇز شۇنىڭغىلا قۇلچىلىق قىلىڭلار، دېدى.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قَالَ رَبُّكُمۡ وَرَبُّ ءَابَآئِكُمُ ٱلۡأَوَّلِينَ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قَالَ لِلۡمَلَإِ حَوۡلَهُۥٓ إِنَّ هَٰذَا لَسَٰحِرٌ عَلِيمٞ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
يَأۡتُوكَ بِكُلِّ سَحَّارٍ عَلِيمٖ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَجُمِعَ ٱلسَّحَرَةُ لِمِيقَٰتِ يَوۡمٖ مَّعۡلُومٖ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• أخطاء الداعية السابقة والنعم التي عليه لا تعني عدم دعوته لمن أخطأ بحقه أو أنعم عليه.
دەۋەتچىنىڭ ئىلگىرىكى خاتالىقلىرى ھەم ئۇنىڭغا قىلىنغان ياخشىلىقلار ھەققى ئۆتۈپ قالغان ياكى ئۆزىگە ياخشىلىق قىلغان ئادەمنى دەۋەت قىلماسلىقنى تەلەپ قىلمايدۇ.
• اتخاذ الأسباب للحماية من العدو لا ينافي الإيمان والتوكل على الله.
• دلالة مخلوقات الله على ربوبيته ووحدانيته.
• ضعف الحجة سبب من أسباب ممارسة العنف.
لَعَلَّنَا نَتَّبِعُ ٱلسَّحَرَةَ إِن كَانُواْ هُمُ ٱلۡغَٰلِبِينَ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَأَلۡقَوۡاْ حِبَالَهُمۡ وَعِصِيَّهُمۡ وَقَالُواْ بِعِزَّةِ فِرۡعَوۡنَ إِنَّا لَنَحۡنُ ٱلۡغَٰلِبُونَ
شۇنداق قىلىپ ئۇلار ئارغامچىلىرى بىلەن ھاسىلىرىنى تاشلاشتى ھەمدە ئۇلارنى تاشلاۋېتىپ: پىرئەۋننىڭ كاتتىلىقى بىلەن قەسەم قىلىمىزكى، بىز چوقۇم ئۇتۇپ چىققۇچىلارمىز، مۇسا بولسا مەغلۇبىيەتكە مەھكۇمدۇر، دېيىشتى.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قَالُوٓاْ ءَامَنَّا بِرَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
رَبِّ مُوسَىٰ وَهَٰرُونَ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قَالَ ءَامَنتُمۡ لَهُۥ قَبۡلَ أَنۡ ءَاذَنَ لَكُمۡۖ إِنَّهُۥ لَكَبِيرُكُمُ ٱلَّذِي عَلَّمَكُمُ ٱلسِّحۡرَ فَلَسَوۡفَ تَعۡلَمُونَۚ لَأُقَطِّعَنَّ أَيۡدِيَكُمۡ وَأَرۡجُلَكُم مِّنۡ خِلَٰفٖ وَلَأُصَلِّبَنَّكُمۡ أَجۡمَعِينَ
پىرئەۋن سېھىرگەرلەرنىڭ ئىمان ئېيتقانلىقىغا قاتتىق غەزەبلىنىپ: مېنىڭ رۇخسىتىمسىز مۇساغا ئىمان ئېيتتىڭلارما؟ مۇسا چوقۇم سىلەرگە سېھىرگەرلىكنى ئۆگەتكەن پىرىڭلار ئىكەن. سىلەر بىرلىشىپ مىسىرلىقلارنى يۇرتلىرىدىن چىقىرىۋېتىشنىڭ كويىدا بولۇۋېتىپسىلەر. سىلەرنى قانداق جازالايدىغانلىقىمنى ئۇزۇنغا قالماي بىلىپ قالىسىلەر. مەن سىلەرنىڭ قول - پۇتلىرىڭلارنى چوقۇم ئوڭ - چەپ قىلىپ، يەنى ئوڭ پۇتۇڭلارنى سول قولۇڭلار بىلەن، ياكى سول پۇتۇڭلارنى ئوڭ قولۇڭلار بىلەن قوشۇپ كېسىۋېتىمەن، شۇنداقلا ھەممىڭلارنى خورما ياغاچلىرى (دىن ياسالغان دار)غا ئاسىمەن، سىلەردىن ھېچكىمنى ساق قويمايمەن، دېدى.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قَالُواْ لَا ضَيۡرَۖ إِنَّآ إِلَىٰ رَبِّنَا مُنقَلِبُونَ
سېھىرگەرلەر پىرئەۋنگە ئېيتتى: سېنىڭ بۇ دۇنيادىكى چېپىش، ئېسىش دېگەندەك تەھدىتلىرىڭنىڭ كارايىتى چاغلىق. چۈنكى سېنىڭ ئازابىڭ ھامان يوقىلىدۇ. بىز پەرۋەردىگارىمىزنىڭ دەرگاھىغا قايتقۇچىلارمىز. ئۇ بىزنى چوقۇم مەڭگۈلۈك رەھمىتىگە كىرگۈزىدۇ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِنَّ هَٰٓؤُلَآءِ لَشِرۡذِمَةٞ قَلِيلُونَ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَإِنَّهُمۡ لَنَا لَغَآئِظُونَ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَإِنَّا لَجَمِيعٌ حَٰذِرُونَ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَكُنُوزٖ وَمَقَامٖ كَرِيمٖ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَأَتۡبَعُوهُم مُّشۡرِقِينَ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• العلاقة بين أهل الباطل هي المصالح المادية.
• ثقة موسى بالنصر على السحرة تصديقًا لوعد ربه.
مۇسا ئەلەيھىسسالام پەرۋەردىگارىنىڭ ۋەدىسىگە ئىشەنگەن بولغاچقا سېھىرگەرلەرنى چوقۇم يېڭىۋالىدىغانلىقىغا ئىشىنەتتى.
فَلَمَّا تَرَٰٓءَا ٱلۡجَمۡعَانِ قَالَ أَصۡحَٰبُ مُوسَىٰٓ إِنَّا لَمُدۡرَكُونَ
پىرئەۋن لەشكەرلىرى بىلەن مۇسا ۋە قەۋمىنى قوغلاپ چىقىپ، ئىككىلا تەرەپ بىر - بىرىنى كۆرەلەيدىغان دەرىجىدە يېقىنلىشىپ قالغاندا مۇسانىڭ ئادەملىرى: پىرئەۋن بىلەن لەشكەرلىرى بىزگە يېتىشىۋالىدىغان بولدى، بىز ئۇلارغا تەڭ كېلەلمەيدىغان تۇرساق، دېيىشتى.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَأَوۡحَيۡنَآ إِلَىٰ مُوسَىٰٓ أَنِ ٱضۡرِب بِّعَصَاكَ ٱلۡبَحۡرَۖ فَٱنفَلَقَ فَكَانَ كُلُّ فِرۡقٖ كَٱلطَّوۡدِ ٱلۡعَظِيمِ
بىز مۇساغا ۋەھىي قىلىپ: ھاساڭ بىلەن دېڭىزغا ئۇرغىن، دەپ بۇيرۇدۇق. مۇسا دەرھال دېڭىزغا ئۇرۋېدى، دېڭىزنىڭ سۈيى يېرىلىپ، ئىسرائىل ئەۋلادىنىڭ سانى بويىچە ئون ئىككى يولغا ئۆزگەردى. دېڭىزدىن يېرىلغان ھەر بىر پارچە سۇ چوڭلۇقتا ۋە مۇستەھكەملىكتە بىر تامچىمۇ ئېقىپ كەتمەيدىغان بەھەيۋەت تاغقا ئوخشايتتى.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ثُمَّ أَغۡرَقۡنَا ٱلۡأٓخَرِينَ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗۖ وَمَا كَانَ أَكۡثَرُهُم مُّؤۡمِنِينَ
شەكسىزكى مۇساغا دېڭىزنىڭ يېرىلىشىدا ھەم ئۇنىڭ قۇتۇلۇپ، پىرئەۋننىڭ تەۋەلىرى بىلەن قوشۇلۇپ ھالاك بولۇشىدا ئەلۋەتتە مۇسانىڭ راست پەيغەمبەرلىكىنى كۆرسىتىدىغان دەلىل بار. پىرئەۋننىڭ تەۋەلىرىنىڭ كۆپىنچىسى ئىمان ئېيتقۇچى بولمىدى.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَٱتۡلُ عَلَيۡهِمۡ نَبَأَ إِبۡرَٰهِيمَ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِذۡ قَالَ لِأَبِيهِ وَقَوۡمِهِۦ مَا تَعۡبُدُونَ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قَالُواْ نَعۡبُدُ أَصۡنَامٗا فَنَظَلُّ لَهَا عَٰكِفِينَ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قَالَ هَلۡ يَسۡمَعُونَكُمۡ إِذۡ تَدۡعُونَ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَوۡ يَنفَعُونَكُمۡ أَوۡ يَضُرُّونَ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قَالُواْ بَلۡ وَجَدۡنَآ ءَابَآءَنَا كَذَٰلِكَ يَفۡعَلُونَ
ئۇلار ئېيتتى: ئۇلارغا دۇئا قىلساق دۇئالىرىمىزنى ئاڭلىمايدۇ، ئىتائەت قىلساق پايدا، ئاسىيلىق قىلساق زىيان يەتكۈزەلمەيدۇ. گەپنىڭ قىسقىسى، بىز ئاتا - بوۋىلىرىمىزنىڭ شۇنداق قىلغانلىقىنى بىلدۇق. ئاندىن بىزمۇ شۇلارغا ئەگەشتۇق.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قَالَ أَفَرَءَيۡتُم مَّا كُنتُمۡ تَعۡبُدُونَ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَنتُمۡ وَءَابَآؤُكُمُ ٱلۡأَقۡدَمُونَ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ٱلَّذِي خَلَقَنِي فَهُوَ يَهۡدِينِ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَٱلَّذِي هُوَ يُطۡعِمُنِي وَيَسۡقِينِ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَإِذَا مَرِضۡتُ فَهُوَ يَشۡفِينِ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَٱلَّذِي يُمِيتُنِي ثُمَّ يُحۡيِينِ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَٱلَّذِيٓ أَطۡمَعُ أَن يَغۡفِرَ لِي خَطِيٓـَٔتِي يَوۡمَ ٱلدِّينِ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَٱجۡعَل لِّي لِسَانَ صِدۡقٖ فِي ٱلۡأٓخِرِينَ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَٱغۡفِرۡ لِأَبِيٓ إِنَّهُۥ كَانَ مِنَ ٱلضَّآلِّينَ
ئاتامنى مەغپىرەت قىلغىن، ئۇ ھەقىقەتەن شېرىك سەۋەبىدىن توغرا يولدىن ئېزىپ كەتتى. ئىبراھىم ئاتىسىنىڭ دوزاخ ئەھلى ئىكەنلىكىنى بىلىشتىن بۇرۇن ئۇنىڭ ھەققىدە ياخشى دۇئا قىلغان ئىدى. ئۇنىڭ دوزاخ ئەھلى ئىكەنلىكىنى بىلگەندىن كېيىن ئۇنىڭدىن ئادا-جۇدا بولۇپ، دۇئا قىلمايدىغان بولدى.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَا تُخۡزِنِي يَوۡمَ يُبۡعَثُونَ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
يَوۡمَ لَا يَنفَعُ مَالٞ وَلَا بَنُونَ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَبُرِّزَتِ ٱلۡجَحِيمُ لِلۡغَاوِينَ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَقِيلَ لَهُمۡ أَيۡنَ مَا كُنتُمۡ تَعۡبُدُونَ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَكُبۡكِبُواْ فِيهَا هُمۡ وَٱلۡغَاوُۥنَ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَجُنُودُ إِبۡلِيسَ أَجۡمَعُونَ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
تَٱللَّهِ إِن كُنَّا لَفِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٍ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَمَآ أَضَلَّنَآ إِلَّا ٱلۡمُجۡرِمُونَ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَا صَدِيقٍ حَمِيمٖ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَلَوۡ أَنَّ لَنَا كَرَّةٗ فَنَكُونَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
كَذَّبَتۡ قَوۡمُ نُوحٍ ٱلۡمُرۡسَلِينَ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• أهمية سلامة القلب من الأمراض كالحسد والرياء والعُجب.
• تعليق المسؤولية عن الضلال على المضلين لا تنفع الضالين.
• التكذيب برسول الله تكذيب بجميع الرسل.
إِنۡ أَنَا۠ إِلَّا نَذِيرٞ مُّبِينٞ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَٱفۡتَحۡ بَيۡنِي وَبَيۡنَهُمۡ فَتۡحٗا وَنَجِّنِي وَمَن مَّعِيَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
مەن بىلەن ئۇلارنىڭ ئارىسىدا ھۆكۈم قىلغىنكى، ئۇلار ئازغۇنلۇقىدا چىڭ تۇرۇۋالغانلىقى ئۈچۈن بۇ ھۆكۈم ئۇلارنىڭ ھالاكىتى بولسۇن. مېنى ۋە مەن بىلەن بىرگە بولغان مۇئمىنلەرنى قەۋمىمنىڭ كاپىرلىرىنى ھالاك قىلغان ئازابتىن قۇتۇلدۇرغىن.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ثُمَّ أَغۡرَقۡنَا بَعۡدُ ٱلۡبَاقِينَ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗۖ وَمَا كَانَ أَكۡثَرُهُم مُّؤۡمِنِينَ
يۇقىرىدا بايان قىلىنغان نۇھ ۋە ئۇنىڭ قەۋمىنىڭ ۋەقەلىكىدە، شۇنداقلا نۇھنى ۋە ئۇنىڭ بىلەن بىرگە بولغان مۇئمىنلەرنى قۇتۇلدۇرۇپ، ئۇنىڭ قەۋمىنىڭ كاپىرلىرىنىڭ ھالاك قىلىنىشىدا پەند - نەسىھەت ئالغۇچىلار ئۈچۈن ئەلۋەتتە ئىبرەت بار. ئۇلارنىڭ تولىسى ئىمان ئېيتقۇچى بولمىدى.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
كَذَّبَتۡ عَادٌ ٱلۡمُرۡسَلِينَ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَتَتَّخِذُونَ مَصَانِعَ لَعَلَّكُمۡ تَخۡلُدُونَ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَٱتَّقُواْ ٱلَّذِيٓ أَمَدَّكُم بِمَا تَعۡلَمُونَ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَمَدَّكُم بِأَنۡعَٰمٖ وَبَنِينَ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَجَنَّٰتٖ وَعُيُونٍ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• أفضلية أهل السبق للإيمان حتى لو كانوا فقراء أو ضعفاء.
• إهلاك الظالمين، وإنجاء المؤمنين سُنَّة إلهية.
إِنۡ هَٰذَآ إِلَّا خُلُقُ ٱلۡأَوَّلِينَ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَكَذَّبُوهُ فَأَهۡلَكۡنَٰهُمۡۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗۖ وَمَا كَانَ أَكۡثَرُهُم مُّؤۡمِنِينَ
ئۇلار پەيغەمبىرى ھۇد ئەلەيھىسسالامنى ئىنكار قىلىشنى داۋاملاشتۇردى. ئاندىن بىز ئۇلارنى پەيغەمبەرنى ئىنكار قىلغانلىقى سەۋەبىدىن قاتتىق بوران بىلەن ھالاك قىلدۇق. ھەقىقەتەن ئاشۇ ھالاكەتتە ئىبرەت ئالغۇچىلار ئۈچۈن ئىبرەت بار. ئۇلارنىڭ تولىسى ئىمان ئېيتقۇچى بولمىدى.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَا تُطِيعُوٓاْ أَمۡرَ ٱلۡمُسۡرِفِينَ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قَالُوٓاْ إِنَّمَآ أَنتَ مِنَ ٱلۡمُسَحَّرِينَ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
مَآ أَنتَ إِلَّا بَشَرٞ مِّثۡلُنَا فَأۡتِ بِـَٔايَةٍ إِن كُنتَ مِنَ ٱلصَّٰدِقِينَ
سەنمۇ پەقەت بىزگە ئوخشاش بىر ئىنسان، سېنىڭ پەيغەمبەر بولغۇدەك بىزدىن ھېچقانداق ئارتۇقچىلىقىڭ يوق. ئەگەر سەن ئۆزۈڭنى پەيغەمبەر دېگەن گېپىڭدە راستچىل بولساڭ، پەيغەمبەرلىكىڭنى ئىسپاتلايدىغان بىرەر مۆجىزە كەلتۈرۈپ باققىن.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قَالَ هَٰذِهِۦ نَاقَةٞ لَّهَا شِرۡبٞ وَلَكُمۡ شِرۡبُ يَوۡمٖ مَّعۡلُومٖ
سالىھ ئۇلارغا ئېيتتى: (سىلەرنىڭ مۆجىزە كەلتۈرۈشۈمنى تەلەپ قىلغىنىڭلارغا قارىتا) ئاللاھ تائالا بىر ئالامەت ئاتا قىلدى. ئۇ ئالامەت ئاللاھ تائالا قورام تاشتىن چىقىرىپ بەرگەن چىشى تۆگىدۇركى، ئۇنى كۆرۈپ، تۇتۇپ باققىلى بولىدۇ. (سىلەر ئىچىۋاتقان) سۇدىن مۇشۇ تۆگىنىڭمۇ ئۆزىگە تۇشلۇق نېسىۋىسى بار، سىلەرنىڭمۇ مەلۇم نېسىۋەڭلار بار. سىلەرنىڭ نۆۋىتىڭلار كەلگەن كۈندە تۆگە سۇ ئىچمەيدۇ، تۆگىنىڭ نۆۋىتى كەلگەن كۈندە سىلەر ئىچمەيسىلەر.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَعَقَرُوهَا فَأَصۡبَحُواْ نَٰدِمِينَ
ئۇلار تۆگىنى بوغۇزلاشقا تىل بىرىكتۈرۈۋالغاندىن كېيىن، ئۇلارنىڭ ئەڭ ئەسكىسى تۆگىنى بوغۇزلىدى. شۇنىڭ بىلەن ئۇلار ئۆزلىرىگە چوقۇم ئازاب كېلىدىغانلىقىنى بىلىپ قىلمىشىغا پۇشايمان قىلدى، لېكىن ئازابنى كۆرگەندە قىلغان پۇشايماننىڭ پايدىسى بولمايدۇ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَأَخَذَهُمُ ٱلۡعَذَابُۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗۖ وَمَا كَانَ أَكۡثَرُهُم مُّؤۡمِنِينَ
ئۇلارغا ۋەدە قىلىنغان ئازاب ئۇلارنى تۇتتى، ئۇ ئازاب يەر تەۋرەش ۋە كۈچلۈك ئاۋاز ئىدى. يۇقىرىدا بايان قىلىنغان سالىھ ۋە ئۇنىڭ قەۋمىنىڭ ۋەقەلىكىدە ئىبرەت ئالغۇچىلار ئۈچۈن كاتتا ئىبرەت بار. ئۇلارنىڭ تولىسى ئىمان ئېيتقۇچى بولمىدى.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• توالي النعم مع الكفر استدراج للهلاك.
• التذكير بالنعم يُرتجى منه الإيمان والعودة إلى الله من العبد.
كَذَّبَتۡ قَوۡمُ لُوطٍ ٱلۡمُرۡسَلِينَ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَتَأۡتُونَ ٱلذُّكۡرَانَ مِنَ ٱلۡعَٰلَمِينَ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قَالَ إِنِّي لِعَمَلِكُم مِّنَ ٱلۡقَالِينَ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَنَجَّيۡنَٰهُ وَأَهۡلَهُۥٓ أَجۡمَعِينَ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِلَّا عَجُوزٗا فِي ٱلۡغَٰبِرِينَ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَأَمۡطَرۡنَا عَلَيۡهِم مَّطَرٗاۖ فَسَآءَ مَطَرُ ٱلۡمُنذَرِينَ
بىز ئۇلارنىڭ ئۈستىگە ئاسماندىن خۇددى يامغۇر ياغدۇرغاندەك تاش ياغدۇردۇق. بۇلارنىڭ يامغۇرى نېمىدېگەن يامان! لۇت ئۇلارنى ئاگاھلاندۇرۇپ، ئەگەر ئۇلار يەنە مۇشۇنداق ناچار قىلمىشنى داۋاملاشتۇرىدىغان بولسا، ئۇلارنى ئاللاھنىڭ ئازابىغا قېلىشتىن ئەسكەرتكەن ئىدى.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
۞ أَوۡفُواْ ٱلۡكَيۡلَ وَلَا تَكُونُواْ مِنَ ٱلۡمُخۡسِرِينَ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَزِنُواْ بِٱلۡقِسۡطَاسِ ٱلۡمُسۡتَقِيمِ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• اللواط شذوذ عن الفطرة ومنكر عظيم.
ئەرلەرنىڭ ئۆزئارا بەچچىۋازلىق نورمال تەبىئەتتىن چىقىپ كەتكەنلىك بولۇپ، قاتتىق ئەيىبلىنىدىغان قىلمىشتۇر.
• من الابتلاء للداعية أن يكون أهل بيته من أصحاب الكفر أو المعاصي.
دەۋەتچىنىڭ ئائىلە - تاۋابىئاتلىرىنىڭ كاپىر ياكى ئاسىيلاردىن بوپقېلىشى ئۇنىڭغا بېشىغا كەلگەن سىناقتۇر.
• العلاقات الأرضية ما لم يصحبها الإيمان، لا تنفع صاحبها إذا نزل العذاب.
وَمَآ أَنتَ إِلَّا بَشَرٞ مِّثۡلُنَا وَإِن نَّظُنُّكَ لَمِنَ ٱلۡكَٰذِبِينَ
سەن پەقەت بىزگە ئوخشاش بىر ئىنسان، چۈنكى سېنىڭ بىزدىن ھېچقانداق ئارتۇقچىلىقىڭ يوق. ئۇنداق بولغانىكەن، سەن قانداقسىگە پەيغەمبەر بوپقالىسەن؟ ھەقىقەتەن بىز سېنىڭ ئۆزۈڭنى پەيغەمبەر دەۋېلىشىڭدا يالغانچى دەپ ئويلايمىز.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَأَسۡقِطۡ عَلَيۡنَا كِسَفٗا مِّنَ ٱلسَّمَآءِ إِن كُنتَ مِنَ ٱلصَّٰدِقِينَ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَكَذَّبُوهُ فَأَخَذَهُمۡ عَذَابُ يَوۡمِ ٱلظُّلَّةِۚ إِنَّهُۥ كَانَ عَذَابَ يَوۡمٍ عَظِيمٍ
ئۇلار شۇئەيبنى ئىنكار قىلىشنى داۋاملاشتۇردى. شۇنىڭ بىلەن ئۇلار قاتتىق ئازابقا دۇچار بولدى. يەنى، بىر كۈنى قاتتىق ئىسسىق بولغاندىن كېيىن ئۇلارغا بۇلۇت سايە تاشلىدى، شۇنىڭ بىلەن ئۇلارنىڭ ئۈستىگە ئوت يېغىپ، ئۇلارنى كۆيدۈرۈۋەتتى. ھەقىقەتەن ئۇلار ھالاك بولغان كۈن دەھشەتلىك بىر كۈن بولدى.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
نَزَلَ بِهِ ٱلرُّوحُ ٱلۡأَمِينُ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
بِلِسَانٍ عَرَبِيّٖ مُّبِينٖ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَوۡ نَزَّلۡنَٰهُ عَلَىٰ بَعۡضِ ٱلۡأَعۡجَمِينَ
ئەگەر بىز بۇ قۇرئاننى ئەرەب بولمىغان بىرىگە نازىل قىلغان بولساق، ئاندىن ئۇ قۇرئاننى ئۇلارغا ئوقۇپ بەرسە، ئۇلار ئۇنىڭغا ئىشەنمەيتتى، چۈنكى ئۇلارنىڭ: بىز بۇنىڭ تىلىنى چۈشەنمەيمىز، دېيىشى مۇقەررەر. شۇڭا ئۇلار قۇرئان كەرىمنىڭ ئۆزلىرىنىڭ تىلىدا نازىل بولغانلىقىدىن ئاللاھقا ھەمدۇسانا ئېيتسۇن.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَقَرَأَهُۥ عَلَيۡهِم مَّا كَانُواْ بِهِۦ مُؤۡمِنِينَ
ئەگەر بىز بۇ قۇرئاننى ئەرەب بولمىغان بىرىگە نازىل قىلغان بولساق، ئاندىن ئۇ قۇرئاننى ئۇلارغا ئوقۇپ بەرسە، ئۇلار ئۇنىڭغا ئىشەنمەيتتى، چۈنكى ئۇلارنىڭ: بىز بۇنىڭ تىلىنى چۈشەنمەيمىز، دېيىشى مۇقەررەر. شۇڭا ئۇلار قۇرئان كەرىمنىڭ ئۆزلىرىنىڭ تىلىدا نازىل بولغانلىقىدىن ئاللاھقا ھەمدۇسانا ئېيتسۇن.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
كَذَٰلِكَ سَلَكۡنَٰهُ فِي قُلُوبِ ٱلۡمُجۡرِمِينَ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
لَا يُؤۡمِنُونَ بِهِۦ حَتَّىٰ يَرَوُاْ ٱلۡعَذَابَ ٱلۡأَلِيمَ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَيَأۡتِيَهُم بَغۡتَةٗ وَهُمۡ لَا يَشۡعُرُونَ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَفَرَءَيۡتَ إِن مَّتَّعۡنَٰهُمۡ سِنِينَ
ئەي پەيغەمبەر، ئېيتىپ باققىنا! سەن ئېلىپ كەلگەن قۇرئانغا ئىمان ئېيتقىلى ئۇنىمىغان بۇ كاپىرلارنى ئۇزۇن يىللار نېئمەتلىرىمىزدىن بەھرىمەن قىلساق، ئاندىن ئۇلارغا ۋەدە قىلىنغان ئازاب كەلسە، ئۇلار بەھرىمەن بولغان نېئمەتلەر ئۇلاردىن ئاللاھنىڭ ئازابىنى توسۇپ قالالمايدۇ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ثُمَّ جَآءَهُم مَّا كَانُواْ يُوعَدُونَ
ئەي پەيغەمبەر، ئېيتىپ باققىنا! سەن ئېلىپ كەلگەن قۇرئانغا ئىمان ئېيتىشتىن يۈز ئۆرۈگەن بۇ كاپىرلارنى ئۇزۇن يىللار نېئمەتلىرىمىزدىن بەھرىمەن قىلساق، ئاندىن ئۇلارغا ۋەدە قىلىنغان ئازاب كەلسە، (ئۇلار بەھرىمەن بولغان نېئمەتلەر ئۇلاردىن ئاللاھنىڭ ئازابىنى توسۇپ قالالمايدۇ).
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• كلما تعمَّق المسلم في اللغة العربية، كان أقدر على فهم القرآن.
وَمَا تَنَزَّلَتۡ بِهِ ٱلشَّيَٰطِينُ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَمَا يَنۢبَغِي لَهُمۡ وَمَا يَسۡتَطِيعُونَ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَٱخۡفِضۡ جَنَاحَكَ لِمَنِ ٱتَّبَعَكَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ٱلَّذِي يَرَىٰكَ حِينَ تَقُومُ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
تَنَزَّلُ عَلَىٰ كُلِّ أَفَّاكٍ أَثِيمٖ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَأَنَّهُمۡ يَقُولُونَ مَا لَا يَفۡعَلُونَ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِلَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ وَذَكَرُواْ ٱللَّهَ كَثِيرٗا وَٱنتَصَرُواْ مِنۢ بَعۡدِ مَا ظُلِمُواْۗ وَسَيَعۡلَمُ ٱلَّذِينَ ظَلَمُوٓاْ أَيَّ مُنقَلَبٖ يَنقَلِبُونَ
پەقەت شائىرلار ئىچىدىن ھەسسان ئىبنى سابىت رەزىيەللاھۇ ئەنھۇغا ئوخشاش ئىمان ئېيتىپ، ياخشى ئەمەللەرنى قىلغان، ئاللاھنى كۆپ زىكىر قىلغان، ئاللاھنىڭ دۈشمەنلىرى تەرىپىدىن زۇلۇمغا ئۇچرىغاندىن كېيىن ئۆزىنى قوغدىغانلار بۇنىڭدىن مۇستەسنا. ئاللاھقا شېرىك كەلتۈرۈش، ئاللاھنىڭ بەندىلىرىگە تاجاۋۇز قىلىش ئارقىلىق زۇلۇم قىلغانلار ئۆزلىرىنىڭ نەگە قايتىدىغانلىقىنى يېقىندا بىلىدۇ، ئۇلار بۈيۈك تۇرۇش ۋە ئىنچىكە ھېسابقا قايتۇرۇلىدۇ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• إثبات العدل لله، ونفي الظلم عنه.
• أهمية اللين والرفق للدعاة إلى الله.
ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌ߬ߘߊ߬ߟߌ ߝߐߘߊ ߘߏ߫: ߛߞߎ߬ߦߊ߬ߟߊ ߟߎ߬ ߝߐߘߊ
ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - الترجمة الأويغورية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ
الترجمة الأويغورية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.