ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - الترجمة الأويغورية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ
سۈرە سەپ
سَبَّحَ لِلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِۖ وَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ
ئاسمانلاردىكى ۋە زېمىندىكى پۈتكۈل مەخلۇقات ئاللاھنىڭ ئۇلۇغلۇقىغا لايىق كەلمەيدىغان بارچە ئەيىب - نۇقسانلاردىن پاك دەپ ئېتىقاد قىلىدۇ ۋە ئۇنى ئۇلۇغلايدۇ. ئاللاھ غالىبتۇركى، ھېچكىم ئۇنى يېڭەلمەيدۇ. يارىتىشىدا، ئورۇنلاشتۇرۇشىدا ۋە ھۆكۈملىرىدە ھېكمەتلىك ئىش قىلغۇچىدۇر.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لِمَ تَقُولُونَ مَا لَا تَفۡعَلُونَ
ئى ئاللاھقا ئىمان ئېيتقان مۇئمىنلەر! سىلەر نېمىشقا ئەمەلىيەتتە قىلمىغان ئىشنى قىلدۇق دەيسىلەر؟ بۇ خۇددى بىرىڭلارنىڭ قىلىچى بىلەن ئۇرۇش قىلىپ، ھېچكىمنى چاپماي تۇرۇپ: مەن قىلىچىم بىلەن ئۇرۇش قىلدىم ۋە (كاپىرلارنىڭ بويۇنلىرىنى) چاپتىم، دېگىنىگە ئوخشايدۇ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَإِذۡ قَالَ مُوسَىٰ لِقَوۡمِهِۦ يَٰقَوۡمِ لِمَ تُؤۡذُونَنِي وَقَد تَّعۡلَمُونَ أَنِّي رَسُولُ ٱللَّهِ إِلَيۡكُمۡۖ فَلَمَّا زَاغُوٓاْ أَزَاغَ ٱللَّهُ قُلُوبَهُمۡۚ وَٱللَّهُ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلۡفَٰسِقِينَ
ئەي پەيغەمبەر! ئۆز ۋاقتىدا مۇسا ئۆز قەۋمىگە: ئى قەۋمىم! سىلەر مېنىڭ ئاللاھنىڭ سىلەرگە ئەۋەتكەن پەيغەمبىرى ئىكەنلىكىمنى بىلىپ تۇرۇپ بۇيرۇقۇمغا قارشى چىقىش ئارقىلىق نېمىشقا ماڭا ئازار بېرىسىلەر؟ ئۇلار ئېزىپ، مۇسا ئەلەيھىسسالام ئېلىپ كەلگەن ھەقىقەتتىن چەتنەپ كەتكەندە ئاللاھ ئۇلارنىڭ قەلبلىرىنى ھەقتىن ۋە توغرا يولدىن بۇرۇۋەتتى. ئاللاھ ئۆزىگە ئىتائەتسىزلىك قىلغانلارنى ھەقىقەتكە مۇۋەپپەق قىلمايدۇ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَإِذۡ قَالَ عِيسَى ٱبۡنُ مَرۡيَمَ يَٰبَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ إِنِّي رَسُولُ ٱللَّهِ إِلَيۡكُم مُّصَدِّقٗا لِّمَا بَيۡنَ يَدَيَّ مِنَ ٱلتَّوۡرَىٰةِ وَمُبَشِّرَۢا بِرَسُولٖ يَأۡتِي مِنۢ بَعۡدِي ٱسۡمُهُۥٓ أَحۡمَدُۖ فَلَمَّا جَآءَهُم بِٱلۡبَيِّنَٰتِ قَالُواْ هَٰذَا سِحۡرٞ مُّبِينٞ
ئەي پەيغەمبەر! ئۆز ۋاقىتدا مەريەم ئوغلى ئىيسا: ئەي ئىسرائىل ئەۋلادى! مەن ھەقىقەتەن ئاللاھنىڭ ئەلچىسىمەن. ئاللاھ مېنى سىلەرگە مەندىن بۇرۇنقى تەۋراتنى تەستىقلىغۇچى پەيغەمبەر قىلىپ ئەۋەتتى. مەن پەيغەمبەرنىڭ تۇنجىسى ئەمەس. مېنى ئۆزۈمدىن كېيىن كېلىدىغان ئەھمەد ئىسىملىك پەيغەمبەر بىلەن خۇشبېشارەت بەرگۈچى قىلدى. ئىيسا ئۆزىنىڭ راست پەيغەمبەرلىكىنى ئۇقتۇرىدىغان دەلىل - پاكىتلارنى كەلتۈرگەن چاغدا، ئۇلار: بۇ ئوپئوچۇق سېھىردۇر، شۇڭا بىز ئۇنىڭغا قەتئىي ئەگەشمەيمىز، دېيىشتى.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَمَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّنِ ٱفۡتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ ٱلۡكَذِبَ وَهُوَ يُدۡعَىٰٓ إِلَى ٱلۡإِسۡلَٰمِۚ وَٱللَّهُ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلظَّٰلِمِينَ
ئاللاھنىڭ ساپ ھەم تەۋھىد دىنى بولغان ئىسلامغا دەۋەت قىلىنىپ تۇرۇپمۇ ئاللاھتىن باشقا مەبۇدلارغا چوقۇنۇپ ئۇنىڭغا شېرىكلەرنى كەلتۈرۈش ئارقىلىق ئاللاھقا يالغاننى چاپلىغان كىشىدىنمۇ زالىمراق بىرى بارمۇ؟ ئاللاھ تائالا شېرىك كەلتۈرۈش ۋە گۇناھ - مەئسىيەتلەرنى قىلىش ئارقىلىق ئۆزلىرىگە زۇلۇم قىلغانلارنى توغرا يولغا مۇۋەپپەق قىلمايدۇ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
يُرِيدُونَ لِيُطۡفِـُٔواْ نُورَ ٱللَّهِ بِأَفۡوَٰهِهِمۡ وَٱللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِۦ وَلَوۡ كَرِهَ ٱلۡكَٰفِرُونَ
بۇ ئىنكارچىلار ئاللاھنىڭ نۇرىنى ئۆچۈرۈشكە ئۇرۇنىدۇ. چۈنكى ئۇلاردىن ناچار سۆزلەر ۋە ھەقىقەتنى بۇرمىلاش قاتارلىق قىلىقلار سادىر بولىدۇ. ئاللاھ تائالا ئۇلارنىڭ ئۇنىمىغىنىغا قارىماي، زېمىننىڭ مەشرىق ۋە مەغرىبلىرىدە دىنىنى غالىب قىلىش ۋە كەلىمىسىنى ئۈستۈن قىلىش ئارقىلىق ئۆز نۇرىنى مۇكەممەللىككە ئىگە قىلغۇچىدۇر.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
هُوَ ٱلَّذِيٓ أَرۡسَلَ رَسُولَهُۥ بِٱلۡهُدَىٰ وَدِينِ ٱلۡحَقِّ لِيُظۡهِرَهُۥ عَلَى ٱلدِّينِ كُلِّهِۦ وَلَوۡ كَرِهَ ٱلۡمُشۡرِكُونَ
ئاللاھ تائالا پەيغەمبىرى مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامنى ھىدايەت ۋە ياخشىلىققا باشلايدىغان دىن بولغان ھەمدە مەنپەئەتلىك ئىلىم ۋە ياخشى ئەمەل دىنى بولغان ئىسلام بىلەن ئەۋەتتى. (ئاللاھنىڭ مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامنى بۇ دىن بىلەن ئەۋەتىشى) بۇ دىننىڭ زېمىندا قۇدرەت تېپىشىنى خالىمايدىغان مۇشرىكلارنىڭ ئۇنىمىغىنىغا قارىماي ئۇنى بارچە دىنلاردىن ئۈستۈن قىلىش ئۈچۈندۇر.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
تُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦ وَتُجَٰهِدُونَ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ بِأَمۡوَٰلِكُمۡ وَأَنفُسِكُمۡۚ ذَٰلِكُمۡ خَيۡرٞ لَّكُمۡ إِن كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ
بۇ پايدىلىق تىجارەت بولسا، ئاللاھقا ۋە ئۇنىڭ پەيغەمبىرىگە ئىشىنىش، ئاللاھنىڭ رازىلىقىنى كۆزلەپ ماللىرىنى چىقىم قىلىش ۋە جانلىرىنى پىدا قىلىش بىلەن ئۇنىڭ يولىدا جىھاد قىلىشتۇر. ئەگەر بىلسەڭلار مەزكۇر ئەمەل سىلەر ئۈچۈن تولىمۇ ياخشىدۇر. شۇڭا ئۇنى قىلىشقا ئالدىراڭلار.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
يَغۡفِرۡ لَكُمۡ ذُنُوبَكُمۡ وَيُدۡخِلۡكُمۡ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ وَمَسَٰكِنَ طَيِّبَةٗ فِي جَنَّٰتِ عَدۡنٖۚ ذَٰلِكَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِيمُ
بۇ تىجارەتنىڭ پايدىسى بولسا، ئاللاھ گۇناھىڭلارنى مەغپىرەت قىلىدۇ، سىلەرنى سارايلىرى ۋە دەرەخلىرىنىڭ ئاستىدىن ئۆستەڭلەر ئېقىپ تۇرىدىغان جەننەتلەرگە، مەڭگۈ كۆچمەي تۇرىدىغان جەننەتلەردىكى ئېسىل تۇرالغۇلارغا كىرگۈزىدۇ. مەزكۇر مۇكاپات ھېچقانداق ئۇتۇق تەڭ كەلمەيدىغان ئىنتايىن كاتتا ئۇتۇقتۇر.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَأُخۡرَىٰ تُحِبُّونَهَاۖ نَصۡرٞ مِّنَ ٱللَّهِ وَفَتۡحٞ قَرِيبٞۗ وَبَشِّرِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
بۇ تىجارەتنىڭ سىلەر ياخشى كۆرىدىغان ھەم مۇشۇ دۇنيانىڭ ئۆزىدىلا نەخلىشىدىغان يەنە بىر پايدىسىمۇ بار بولۇپ، ئۇ بولسا ئاللاھنىڭ سىلەرگە دۈشمىنىڭلارغا قارشى ياردەم بېرىشى، سىلەرگە پات يېقىندا ئاتا قىلىدىغان پەتھىسى، يەنى مەككە ۋە باشقا جايلارنىڭ پەتھى قىلىنىشىدۇر. ئەي پەيغەمبەر! مۇئمىنلەرگە مۇشۇ دۇنيادا غەلىبە - نۇسرەتكە ۋە ئاخىرەتتە جەننەتكە ئېرىشىدىغانلىقىدىن ئىبارەت ئۇلارنى خۇرسەن قىلىدىغان خەۋەرنى يەتكۈزگىن.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ كُونُوٓاْ أَنصَارَ ٱللَّهِ كَمَا قَالَ عِيسَى ٱبۡنُ مَرۡيَمَ لِلۡحَوَارِيِّـۧنَ مَنۡ أَنصَارِيٓ إِلَى ٱللَّهِۖ قَالَ ٱلۡحَوَارِيُّونَ نَحۡنُ أَنصَارُ ٱللَّهِۖ فَـَٔامَنَت طَّآئِفَةٞ مِّنۢ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ وَكَفَرَت طَّآئِفَةٞۖ فَأَيَّدۡنَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ عَلَىٰ عَدُوِّهِمۡ فَأَصۡبَحُواْ ظَٰهِرِينَ
ئى ئاللاھقا ئىمان كەلتۈرگەن ۋە ئاللاھ يولغا قويغان ھۆكۈملەرگە ئەمەل قىلغان مۇئمىنلەر! ھەۋارىيلارنىڭ ياردەم بەرگىنىگە ئوخشاش، سىلەرمۇ پەيغەمبىرىڭلار ئېلىپ كەلگەن ئاللاھنىڭ دىنىغا ياردەم بېرىش ئارقىلىق ئاللاھنىڭ ياردەمچىلىرى بولۇڭلار. ئۆز ۋاقتىدا ئىيسا ئەلەيھىسسالام ھەۋارىيلارغا: ئاللاھ تەرەپكە مېڭىشتا كىم مېنىڭ ياردەمچىلىرىم بولىدۇ؟ دېگەندە ئۇلار دەرھال ئىنكاس بىلدۈرۈپ: بىز ئاللاھنىڭ ياردەمچىلىرى بولىمىز، دېگەن ئىدى. ئاندىن ئىسرائىل ئەۋلادىدىن بىر بۆلۈك كىشىلەر ئىيسا ئەلەيھىسسالامغا ئىمان ئېيتىپ، يەنە بىر بۆلۈكى كاپىر بولدى. بىز ئىيساغا ئىمان ئېيتقانلارنى ئۇنىڭغا كاپىر بولغانلارغا قارشى كۈچلۈك قىلدۇق. شۇنىڭ بىلەن ئىمان ئېيتقانلار كاپىر بولغانلاردىن غالىب كەلدى.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - الترجمة الأويغورية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ
الترجمة الأويغورية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.