ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - الترجمة الأويغورية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ


ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌ߬ߘߊ߬ߟߌ ߝߐߘߊ ߘߏ߫: ߣߎ߯ߤߎ߲߫ ߝߐߘߊ   ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫:

سۈرە نۇھ

ߝߐߘߊ ߟߊߢߌߣߌ߲ ߘߏ߫:
بيان منهج الدعوة للدعاة، من خلال قصة نوح.
نۇھ ئەلەيھىسسالامنىڭ ۋەقەلىكى جەريانىدا دەۋەتچىلەرگە دەۋەتنىڭ پىرىنسىپىنىڭ بايانى .

إِنَّآ أَرۡسَلۡنَا نُوحًا إِلَىٰ قَوۡمِهِۦٓ أَنۡ أَنذِرۡ قَوۡمَكَ مِن قَبۡلِ أَن يَأۡتِيَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ
بىز ھەقىقەتەن نۇھنى قەۋمىگە ئاللاھقا شېرىك كەلتۈرگەنلىك سەۋەبىدىن دەرتلىك ئازاب كېلىشتىن بۇرۇن ئۇلارنى ئاگاھلاندۇرۇشى ئۈچۈن ئەۋەتتۇق.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قَالَ يَٰقَوۡمِ إِنِّي لَكُمۡ نَذِيرٞ مُّبِينٌ
نۇھ قەۋمىگە ئېيتتى: ئەي قەۋمىم! مەن ھەقىقەتەن سىلەرنى شۇنداق بىر ئازابتىن ئوچۇق - ئاشكارا ئاگاھلاندۇرغۇچىمەنكى ئەگەر تەۋبە قىلمىساڭلار ئۇ ئازاب سىلەرنى كۈتۈپ تۇرۇۋاتىدۇ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَنِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ وَٱتَّقُوهُ وَأَطِيعُونِ
مېنىڭ سىلەرنى ئاگاھلاندۇرۇپ دەيدىغىنىم شۇكى، يالغۇز ئاللاھقىلا ئىبادەت قىلىڭلار، ئۇنىڭغا ھېچ نەرسىنى شېرىك كەلتۈرمەڭلار، ئاللاھنىڭ بۇيرۇقلىرىنى بەجا كەلتۈرۈش ۋە چەكلىمىلىرىدىن يېنىش ئارقىلىق ئۇنىڭغا تەقۋادارلىق قىلىڭلار، مەن سىلەرنى بۇيرۇغان ئىشلاردا ماڭا ئىتائەت قىلىڭلار.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
يَغۡفِرۡ لَكُم مِّن ذُنُوبِكُمۡ وَيُؤَخِّرۡكُمۡ إِلَىٰٓ أَجَلٖ مُّسَمًّىۚ إِنَّ أَجَلَ ٱللَّهِ إِذَا جَآءَ لَا يُؤَخَّرُۚ لَوۡ كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ
ئەگەر سىلەر شۇنداق قىلساڭلار، ئاللاھ سىلەرنىڭ بەندىلەرنىڭ ھەق - ھوقۇقلىرىغا مۇناسىۋەتلىك بولمىغان بارلىق گۇناھلىرىڭلارنى مەغپىرەت قىلىپ، بۇ دۇنيادا ياشاش مۇددىتىڭلارنى ئاللاھنىڭ ئىلمىدە بېكىتىلگەن ۋاقىتقا قەدەر ئۇزارتىدۇ. سىلەر بۇ دۇنيادا تۇرغان مۇددەتچە يەر يۈزىنى ئاۋات قىلىسىلەر. ھەقىقەتەن ئۆلۈم كەلگەن چاغدا كېچىكتۈرۈلمەيدۇ. كاشكى سىلەر بۇنى بىلگەن بولساڭلار، ئەلۋەتتە ئاللاھقا ئىمان ئېيتىشقا ۋە شېرىك ھەم ئازغۇنلۇقتىن تەۋبە قىلىشقا ئالدىرىغان بولاتتىڭلار.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قَالَ رَبِّ إِنِّي دَعَوۡتُ قَوۡمِي لَيۡلٗا وَنَهَارٗا
نۇھ ئېيتتى: ئەي رەببىم! مەن ھەقىقەتەن قەۋمىمنى ساڭا قۇلچىلىق قىلىشقا ۋە سېنى بىر دەپ بىلىشكە كېچە - كۈندۈز ئىزچىل دەۋەت قىلدىم.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَلَمۡ يَزِدۡهُمۡ دُعَآءِيٓ إِلَّا فِرَارٗا
مېنىڭ ئۇلارغا قىلغان دەۋىتىم پەقەت ئۇلارنى مەن چاقىرغان نەرسىدىن نەپرەتلەندۈرۈپ، تېخىمۇ يىراقلاشتۇرۇۋەتتى.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَإِنِّي كُلَّمَا دَعَوۡتُهُمۡ لِتَغۡفِرَ لَهُمۡ جَعَلُوٓاْ أَصَٰبِعَهُمۡ فِيٓ ءَاذَانِهِمۡ وَٱسۡتَغۡشَوۡاْ ثِيَابَهُمۡ وَأَصَرُّواْ وَٱسۡتَكۡبَرُواْ ٱسۡتِكۡبَارٗا
مەن قاچانكى ئۇلارنى يالغۇز ساڭا قۇلچىلىق قىلىش، ساڭا ۋە سېنىڭ پەيغەمبىرىڭگە ئىتائەت قىلىشتىن ئىبارەت ئۆزلىرىنىڭ گۇناھلىرىنىڭ مەغپىرىتىگە سەۋەب بولىدىغان ئىشقا دەۋەت قىلسام، ئۇلار مېنىڭ دەۋىتىمنى ئاڭلىماسلىق ئۈچۈن قۇلاقلىرىنى بارماقلىرى بىلەن ئېتىۋېلىپ، مېنى كۆرمەسلىك ئۈچۈن باشلىرىنى كىيىملىرى بىلەن چۈمكىۋېلىشتى. ئۇلار شېرىك ئۈستىدە ئىزچىل تۇردى ھەمدە مەن ئۇلارنى چاقىرغان دىننى قوبۇل قىلىپ، ئۇنىڭغا بويسۇنۇشتىن باش تارتتى.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ثُمَّ إِنِّي دَعَوۡتُهُمۡ جِهَارٗا
ئى پەرۋەردىگارىم! ئاندىن كېيىن ئۇلارنى ئاشكارا دەۋەت قىلدىم.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ثُمَّ إِنِّيٓ أَعۡلَنتُ لَهُمۡ وَأَسۡرَرۡتُ لَهُمۡ إِسۡرَارٗا
ئاندىن كېيىن ئۇلارنى ئاشكارىمۇ دەۋەت قىلدىم، يوشۇرۇنمۇ دەۋەت قىلدىم. ئۇلارنى دەۋەت قىلىشتا تۈرلۈك ئۇسۇللارنى قوللاندىم.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَقُلۡتُ ٱسۡتَغۡفِرُواْ رَبَّكُمۡ إِنَّهُۥ كَانَ غَفَّارٗا
ئۇلارغا: ئى قەۋمىم! پەرۋەردىگارىڭلارغا تەۋبە قىلىش ئارقىلىق ئۇنىڭدىن مەغپىرەت تىلەڭلار. ئاللاھ تائالا ھەقىقەتەن بەندىلىرىدىن ئۆزىگە تەۋبە قىلغانلارنىڭ گۇناھلىرىنى تولىمۇ مەغپىرەت قىلغۇچىدۇر، دېدىم.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• خطر الغفلة عن الآخرة.
ئاخىرەتتىن غەپلەتتە قېلىش خەتەرلىكتۇر.

• عبادة الله وتقواه سبب لغفران الذنوب.
ئاللاھقا تەقۋادارلىق بىلەن قۇلچىلىق قىلىش گۇناھلارنىڭ مەغپىرەت قىلىنىشىنىڭ سەۋەبىدۇر.

• الاستمرار في الدعوة وتنويع أساليبها حق واجب على الدعاة.
دەۋەتچىلەرنىڭ زۆرۈر مەجبۇرىيىتى دەۋەتتە ئىزچىل بولۇش ۋە تۈرلۈك ئۇسۇللارنى قوللىنىشتۇر.

يُرۡسِلِ ٱلسَّمَآءَ عَلَيۡكُم مِّدۡرَارٗا
ئەگەر سىلەر شۇنداق قىلساڭلار، ئاللاھ تائالا سىلەرگە ئېھتىياجلىق بولغىنىڭلاردا ئارقىمۇ-ئارقا يامغۇر ياغدۇرۇپ بېرىدۇ، ئاندىن سىلەرگە قەھەتچىلىك يەتمەيدۇ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَيُمۡدِدۡكُم بِأَمۡوَٰلٖ وَبَنِينَ وَيَجۡعَل لَّكُمۡ جَنَّٰتٖ وَيَجۡعَل لَّكُمۡ أَنۡهَٰرٗا
ئاللاھ سىلەرگە كۆپلەپ مال - مۈلۈك ۋە بالا - چاقىلارنى ئاتا قىلىدۇ. سىلەرگە باغ - بوستانلارنى ئاتا قىلىدۇ، ئۇنىڭ مېۋىلىرىدىن يەيسىلەر. ئۆستەڭلەرنى ئاتا قىلىدۇ، ئۇنىڭ سۈيىدىن ئىچىسىلەر، زىرائەتلىرىڭلارنى ۋە مال - چارۋىلىرىڭلارنى سۇغىرىسىلەر.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
مَّا لَكُمۡ لَا تَرۡجُونَ لِلَّهِ وَقَارٗا
ئەي قەۋمىم! سىلەرگە نېمە بولدى؟ ئاللاھقا پەرۋاسىزلارچە ئاسىيلىق قىلغان ۋاقتىڭلاردا ئۇنىڭ ئۇلۇغلۇقىدىن ئەيمەنمەمسىلەر؟
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَقَدۡ خَلَقَكُمۡ أَطۡوَارًا
ھەقىقەتەن ئاللاھ سىلەرنى ئىسپىرمىلىق ھالىتى، ئۇيۇل قان ھالىتى، بىر چاينام گۆش ھالىتى قاتارلىق باسقۇچلارغا بۆلۈپ ياراتتى.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَلَمۡ تَرَوۡاْ كَيۡفَ خَلَقَ ٱللَّهُ سَبۡعَ سَمَٰوَٰتٖ طِبَاقٗا
سىلەر ئاللاھ تائالانىڭ يەتتە قات ئاسماننى بىر - بىرىنىڭ ئۈستىدە قانداق ياراتقانلىقىنى كۆرمىدىڭلارمۇ؟
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَجَعَلَ ٱلۡقَمَرَ فِيهِنَّ نُورٗا وَجَعَلَ ٱلشَّمۡسَ سِرَاجٗا
ئاللاھ ئاينى دۇنيا ئاسمىنىدا زېمىن ئەھلى ئۈچۈن نۇر قىلدى، قۇياشنى نۇر چاچىدىغان چىراق قىلدى.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَٱللَّهُ أَنۢبَتَكُم مِّنَ ٱلۡأَرۡضِ نَبَاتٗا
ئاللاھ سىلەرنىڭ ئاتاڭلار ئادەم ئەلەيھىسسالامنى تۇپراقتىن يارىتىش ئارقىلىق سىلەرنى زېمىندىن ياراتتى. ئاندىن سىلەر شۇ تۇپراق سىلەرگە ئۆستۈرۈپ بەرگەن نېئمەتلەردىن غىزالىنىۋاتىسىلەر.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ثُمَّ يُعِيدُكُمۡ فِيهَا وَيُخۡرِجُكُمۡ إِخۡرَاجٗا
ئاندىن ئاللاھ سىلەرنى ئۆلگىنىڭلاردىن كېيىن يەنە شۇ تۇپراققا قايتۇرىدۇ، ئاندىن يەنە شۇ تۇپراقتىن قايتا تىرىلدۈرۈش ئۈچۈن چىقىرىدۇ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَٱللَّهُ جَعَلَ لَكُمُ ٱلۡأَرۡضَ بِسَاطٗا
يەرلىشىشكە قولاي بولسۇن ئۈچۈن ئاللاھ سىلەرگە زېمىننى يېيىپ بەردى.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
لِّتَسۡلُكُواْ مِنۡهَا سُبُلٗا فِجَاجٗا
ھالال كەسىپ قىلىشقا مېڭىشىڭلار ئۈچۈن زېمىندا كەڭرى يوللارنى قىلدى.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قَالَ نُوحٞ رَّبِّ إِنَّهُمۡ عَصَوۡنِي وَٱتَّبَعُواْ مَن لَّمۡ يَزِدۡهُ مَالُهُۥ وَوَلَدُهُۥٓ إِلَّا خَسَارٗا
نۇھ ئېيتتى: ئەي رەببىم! ھەقىقەتەن مېنىڭ قەۋمىم سېنى بىر دەپ بىلىش ۋە يالغۇز ساڭىلا قۇلچىلىق قىلىشتىن ئىبارەت مەن ئۇلارنى بۇيرۇغان ئىشتا ماڭا ئاسىيلىق قىلىپ، ئۆزلىرىدىن بۇرۇنقىلارغا ئەگەشتى. سەن ئۇلارنىڭ كاتتىلىرىغا مال - دۇنيا ۋە بالا - چاقا ئىنئام قىلغان ئىدىڭ. سېنىڭ ئۇلارغا قىلغان ئىنئاملىرىڭ ئۇلارنىڭ گۇمراھلىقىنى تېخىمۇ زىيادە قىلىۋەتتى.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَمَكَرُواْ مَكۡرٗا كُبَّارٗا
ئۇلارنىڭ كاتتىۋاشلىرى ئۆز ئارىسىدىكى ئەقىلسىزلەرنى نۇھقا ئەزىيەت يەتكۈزۈشكە كۈشكۈرتۈپ چوڭ ھىيلە - مىكىر ئىشلەتتى.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَقَالُواْ لَا تَذَرُنَّ ءَالِهَتَكُمۡ وَلَا تَذَرُنَّ وَدّٗا وَلَا سُوَاعٗا وَلَا يَغُوثَ وَيَعُوقَ وَنَسۡرٗا
ئۇلار ئەگەشكۈچىلىرىگە: مەبۇدلىرىڭلارغا چوقۇنۇشنى تەرك ئەتمەڭلار، يەنى ۋەد، سۇۋائ، يەغۇس، يەئۇق ۋە نەسردىن ئىبارەت بۇتلىرىڭلارغا چوقۇنۇشنى ھەرگىز تاشلىماڭلار، دېدى.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَقَدۡ أَضَلُّواْ كَثِيرٗاۖ وَلَا تَزِدِ ٱلظَّٰلِمِينَ إِلَّا ضَلَٰلٗا
ئۇلار ئۆزلىرىنىڭ مۇشۇ مەبۇدلىرى بىلەن نۇرغۇن كىشىلەرنى ئازدۇردى. ئى پەرۋەردىگارىم! كۇپۇرلۇق ۋە ئاسىيلىقتا چىڭ تۇرۇش ئارقىلىق ئۆزلىرىگە زۇلۇم قىلغۇچىلارنى پەقەت ھەقىقەتتىن تېخىمۇ ئازدۇرۇۋەتكىن.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
مِّمَّا خَطِيٓـَٰٔتِهِمۡ أُغۡرِقُواْ فَأُدۡخِلُواْ نَارٗا فَلَمۡ يَجِدُواْ لَهُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ أَنصَارٗا
ئۇلار سادىر قىلغان خاتالىقلىرى تۈپەيلىدىن دۇنيادا توپان بىلەن غەرق قىلىندى. ئۆلگەندىن كېيىن ئۇدۇل دوزاخقا كىرگۈزىلىدۇ. ئۇلار ئۆزلىرىنى سۇغا غەرق بولۇشتىن ۋە دوزاخ ئازابىدىن قۇتقۇزىدىغان ئاللاھتىن باشقا ھېچقانداق ياردەمچى تاپالمايدۇ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَقَالَ نُوحٞ رَّبِّ لَا تَذَرۡ عَلَى ٱلۡأَرۡضِ مِنَ ٱلۡكَٰفِرِينَ دَيَّارًا
ئاللاھ تائالا نۇھقا ئۇنىڭ قەۋمىدىن (مۇشۇ چاغقىچە) ئىمان ئېيتقانلاردىن باشقىلارنىڭ ئىمان ئېيتمايدىغانلىقىنى ئېيتقاندا نۇھ ئېيتتى: ئى پەرۋەردىگارىم! يەر يۈزىدە مىدىرلاپ يۈرىدىغان كاپىرلاردىن بىرىنىمۇ قويمىغىن.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِنَّكَ إِن تَذَرۡهُمۡ يُضِلُّواْ عِبَادَكَ وَلَا يَلِدُوٓاْ إِلَّا فَاجِرٗا كَفَّارٗا
پەرۋەردىگارىمىز! ئەگەر ئۇلارنى ساق قويۇپ، مۆھلەت بەرسەڭ، ئۇلار سېنىڭ مۇئمىن بەندىلىرىڭنى ئازدۇرىدۇ، ئۇلاردىن دۇنياغا كەلگەن ئەۋلادلار ساڭا ئىتائەت قىلمايدىغان پاجىر ۋە سېنىڭ نېئمەتلىرىڭگە شۈكرى قىلمايدىغان ئەشەددىي كاپىر بولىدۇ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
رَّبِّ ٱغۡفِرۡ لِي وَلِوَٰلِدَيَّ وَلِمَن دَخَلَ بَيۡتِيَ مُؤۡمِنٗا وَلِلۡمُؤۡمِنِينَ وَٱلۡمُؤۡمِنَٰتِۖ وَلَا تَزِدِ ٱلظَّٰلِمِينَ إِلَّا تَبَارَۢا
پەرۋەردىگارىم! مېنىڭ ۋە ئاتا - ئانامنىڭ گۇناھلىرىنى مەغپىرەت قىلغىن، مېنىڭ ئۆيۈمگە مۇئمىن بولۇپ كىرگەنلەرنىڭ ھەمدە بارلىق مۇئمىن ئەر ۋە مۇئمىن ئاياللارنىڭ گۇناھلىرىنى مەغپىرەت قىلغىن. كۇپۇرلۇق ۋە ئاسىيلىق بىلەن ئۆزلىرىگە زۇلۇم قىلغانلارغا پەقەت ھالاكەت ۋە زىيانكارلىقنى زىيادە قىلغىن.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• الاستغفار سبب لنزول المطر وكثرة الأموال والأولاد.
ئىستىغپار ئېيتىش يامغۇر يېغىشقا، مال - دۇنيا ۋە بالا - چاقىلارنىڭ كۆپىيىشىگە سەۋەب بولىدۇ.

• دور الأكابر في إضلال الأصاغر ظاهر مُشَاهَد.
كاتتىۋاشلارنىڭ ئۆزىدىن تۆۋەن تەبىقىدىكىلەرنى ئازدۇرۇشتىكى رولى ئىنتايىن كۆرۈنەرلىكتۇر.

• الذنوب سبب للهلاك في الدنيا، والعذاب في الآخرة.
گۇناھ - مەسىيەتلەر بۇ دۇنيادا ھالاك بولۇشقا، ئاخىرەتتە ئازابقا دۇچار بولۇشقا سەۋەب بولىدۇ.

 
ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌ߬ߘߊ߬ߟߌ ߝߐߘߊ ߘߏ߫: ߣߎ߯ߤߎ߲߫ ߝߐߘߊ
ߝߐߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ ߞߐߜߍ ߝߙߍߕߍ
 
ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - الترجمة الأويغورية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ

الترجمة الأويغورية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.

ߘߊߕߎ߲߯ߠߌ߲