ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߊߘߛߏߣߍ߲ ߘߟߊߡߌߘߊ ߊߛߊ߯ߡߌߞߊ߲ ߘߐ߫. * - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ
فَاطِرُ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ ؕ— جَعَلَ لَكُمْ مِّنْ اَنْفُسِكُمْ اَزْوَاجًا وَّمِنَ الْاَنْعَامِ اَزْوَاجًا ۚ— یَذْرَؤُكُمْ فِیْهِ ؕ— لَیْسَ كَمِثْلِهٖ شَیْءٌ ۚ— وَهُوَ السَّمِیْعُ الْبَصِیْرُ ۟
পূৰ্বৱৰ্তী কোনো উদাহৰণ নোহোৱাকৈয়ে আল্লাহেই আকাশমণ্ডল আৰু পৃথিৱী সৃষ্টি কৰিছে। তেৱেঁই তোমালোকৰ মাজৰ পৰা তোমালোকৰ বাবে তোমালোকৰ সঙ্গিণী সৃষ্টি কৰিছে। তোমালোকৰ বাবেই উট, গৰু, ছাগলী আদিৰ যোৰা সৃষ্টি কৰিছে, যাতে সেইবোৰে বংশবৃদ্ধি কৰিব পাৰে। তেৱেঁই তোমালোকক বিবাহ বন্ধনৰ মাধ্যমত বংশ বৃদ্ধিৰ সুযোগ প্ৰদান কৰিছে। লগতে চতুষ্পদ জন্তুৰ গাখিৰ আৰু মাংস তোমালোকৰ জীৱন-যাপনৰ উপকৰণ বনাইছে। সৃষ্টিজগতৰ একোৱেই তেওঁৰ সমপৰ্যায়ৰ নহয়। তেৱেঁই সৰ্বশ্ৰোতা, বান্দাৰ কথা শ্ৰৱণ কৰে আৰু সিহঁতৰ কৰ্মবোৰ প্ৰত্যক্ষ কৰে। কোনো বস্তুৱে তেওঁৰ তত্ত্বাৱধায়নৰ পৰা এৰা নপৰে। অচিৰেই তেওঁ সিহঁতক সিহঁতৰ কৰ্মৰ প্ৰতিদান দিব। যদি কৰ্ম ভাল হয় তেন্তে ভাল প্ৰতিদান পাব আৰু যদি বেয়া হয় তেন্তে বেয়া ফল পাব।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
لَهٗ مَقَالِیْدُ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ ۚ— یَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ یَّشَآءُ وَیَقْدِرُ ؕ— اِنَّهٗ بِكُلِّ شَیْءٍ عَلِیْمٌ ۟
আকাশমণ্ডল আৰু পৃথিৱীৰ ধন-ভাণ্ডাৰৰ চাবি-কাঠি একমাত্ৰ তেওঁৰেই হাতত। তেওঁ বান্দাসকলৰ মাজৰ যাক ইচ্ছা কৰে তাৰ জীৱিকা প্ৰশস্ত কৰি দিয়ে, এই পৰীক্ষা কৰিবলৈ যে, সি কৃতজ্ঞ হয় নে অকৃতজ্ঞ? আনহাতে যাক ইচ্ছা কৰে তাৰ জীৱিকা সংকীৰ্ণ কৰি দিয়ে, এই কথা প্ৰকাশ কৰিবলৈ যে, সি ধৈৰ্য্য ধৰে নে নাই, অথবা সি আল্লাহে নিৰ্ধাৰণ কৰা তাকদীৰ সম্পৰ্কে অসন্তুষ্ট হয় নেকি? নিশ্চয় তেওঁ সকলো বিষয়ে সৰ্বজ্ঞ। বান্দাসকলৰ কোনো কল্যাণকৰ হিতেই তেওঁৰ পৰা গোপন নহয়।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
شَرَعَ لَكُمْ مِّنَ الدِّیْنِ مَا وَصّٰی بِهٖ نُوْحًا وَّالَّذِیْۤ اَوْحَیْنَاۤ اِلَیْكَ وَمَا وَصَّیْنَا بِهٖۤ اِبْرٰهِیْمَ وَمُوْسٰی وَعِیْسٰۤی اَنْ اَقِیْمُوا الدِّیْنَ وَلَا تَتَفَرَّقُوْا فِیْهِ ؕ— كَبُرَ عَلَی الْمُشْرِكِیْنَ مَا تَدْعُوْهُمْ اِلَیْهِ ؕ— اَللّٰهُ یَجْتَبِیْۤ اِلَیْهِ مَنْ یَّشَآءُ وَیَهْدِیْۤ اِلَیْهِ مَنْ یُّنِیْبُ ۟ؕ
তেৱেঁই তোমালোকৰ বাবে দ্বীন বিধিবদ্ধ কৰিছে, যিদৰে আমি নূহ আলাইহিচ্ছালামক ইয়াৰ প্ৰচাৰ প্ৰসাৰ কৰাৰ আৰু সেইমতে আমল কৰাৰ আদেশ কৰিছিলোঁ, আৰু হে ৰাছুল আপোনাৰ প্ৰতিও আমি সেই অহীকেই প্ৰেৰণ কৰিছোঁ। আমি তোমালোকৰ বাবে সেইদৰেই চৰীয়ত বিধিবদ্ধ কৰিছোঁ, যিটো প্ৰচাৰ কৰাৰ আৰু সেইমতে আমল কৰাৰ নিৰ্দেশ আমি ইব্ৰাহীম, মুছা আৰু ঈছা আলাইহিমুচ্ছালামক প্ৰদান কৰিছিলোঁ। যাৰ সাৰাংশ হৈছে, “তোমালোকে দ্বীন প্ৰতিষ্ঠিত কৰা, ইয়াৰ মাজত মতভেদ কৰাৰ পৰা বিৰত থকা”। (হে ৰাছুল!) অন্যান্য উপাস্যৰ উপাসনা পৰিত্যাগ কৰাৰ বিধান আৰু তাওহীদৰ পিনে কৰা আপোনাৰ এই আহ্বান, মুশ্বৰিকসকলৰ বাবে কঠিন অনুভৱ হৈ আছে। আল্লাহে তেওঁৰ যি বান্দাক ইচ্ছা কৰে মনোনীত কৰি লয় আৰু তাক তেওঁৰ ইবাদত আৰু আনুগত্যৰ তাওফীক দিয়ে। লগতে যিয়ে গুনাহৰ পৰা তাওবা কৰি তেওঁৰ পিনে প্ৰত্যৱৰ্তন কৰে তাক তেওঁ হিদায়ত দিয়ে।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَمَا تَفَرَّقُوْۤا اِلَّا مِنْ بَعْدِ مَا جَآءَهُمُ الْعِلْمُ بَغْیًا بَیْنَهُمْ ؕ— وَلَوْلَا كَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِنْ رَّبِّكَ اِلٰۤی اَجَلٍ مُّسَمًّی لَّقُضِیَ بَیْنَهُمْ ؕ— وَاِنَّ الَّذِیْنَ اُوْرِثُوا الْكِتٰبَ مِنْ بَعْدِهِمْ لَفِیْ شَكٍّ مِّنْهُ مُرِیْبٍ ۟
কিন্তু কাফিৰ আৰু মুশ্বৰিকসকলে নবী মুহাম্মদ চাল্লাল্লাহু আলাইহি অছাল্লামৰ নবুওৱত প্ৰমাণিত হোৱাৰ পিছতো মতভেদ সৃষ্টি কৰিলে। সিহঁতৰ এই মতভেদ সৃষ্টিৰ কাৰণ আছিল পাৰস্পৰিক বিদ্বেষ আৰু অন্যায়-অত্যাচাৰ। এটা নিৰ্ধাৰিত সময়লৈকে অৰ্থাৎ কিয়ামত দিৱসলৈকে সিহঁতৰ শাস্তি পলম কৰা সম্পৰ্কে আল্লাহৰ পূৰ্ব সিদ্ধান্ত নাথাকিলে, সিহঁতে যিদৰে আল্লাহৰ লগত কুফৰী কৰি আছে আৰু তেওঁৰ ৰাছুলসকলক অস্বীকাৰ কৰি আছে, নিশ্চয় আল্লাহে ইয়াতেই সিহঁতৰ ফয়চালা কৰি দিলেহেঁতেন। যিসকল ইয়াহুদীয়ে তাওৰাতৰ উত্তৰাধিকাৰী হৈছিল, তথা যিসকল খৃষ্টানে ইঞ্জীলৰ উত্তৰাধিকাৰী হৈছিল নিজৰ পূৰ্বপুৰুষসকলৰ পিছত, আৰু এই মুশ্বৰিকসকলৰ পিছত, সিহঁত আটায়ে মুহাম্মদ চাল্লাল্লাহু আলাইহি অছাল্লামে লৈ অহা কোৰআন সম্পৰ্কে সন্দেহত পতিত হৈ আছে, তথা ইয়াক অস্বীকাৰ কৰি আছে।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَلِذٰلِكَ فَادْعُ ۚ— وَاسْتَقِمْ كَمَاۤ اُمِرْتَ ۚ— وَلَا تَتَّبِعْ اَهْوَآءَهُمْ ۚ— وَقُلْ اٰمَنْتُ بِمَاۤ اَنْزَلَ اللّٰهُ مِنْ كِتٰبٍ ۚ— وَاُمِرْتُ لِاَعْدِلَ بَیْنَكُمْ ؕ— اَللّٰهُ رَبُّنَا وَرَبُّكُمْ ؕ— لَنَاۤ اَعْمَالُنَا وَلَكُمْ اَعْمَالُكُمْ ؕ— لَا حُجَّةَ بَیْنَنَا وَبَیْنَكُمْ ؕ— اَللّٰهُ یَجْمَعُ بَیْنَنَا ۚ— وَاِلَیْهِ الْمَصِیْرُ ۟ؕ
এতেকে আপুনি এই সঠিক দ্বীনৰ পিনেই মানুহক আহ্বান কৰক, নিজ প্ৰতিপালকৰ আদেশ অনুসাৰে ইয়াৰ ওপৰতেই অবিচল থাকক। আপুনি কেতিয়াও সিহঁতৰ ইচ্ছাৰ অনুসৰণ নকৰিব। সিহঁতৰ সৈতে বাদানুবাদৰ সময়ত আপুনি সিহঁতক কৈ দিয়কঃ “মই আল্লাহৰ প্ৰতি ঈমান আনিছোঁ, আৰু সেইসমূহ কিতাবৰ প্ৰতি ঈমান আনিছোঁ, যিবোৰ আল্লাহে তেওঁৰ ৰাছুলসকলৰ ওপৰত অৱতীৰ্ণ কৰিছে। আল্লাহে মোক নিৰ্দেশ দিছে যে, মই যেন তোমালোকৰ মাজত ন্যায় সহকাৰে ফয়চাল কৰোঁ। মই ইবাদত কৰা আল্লাহেই হৈছে আমাৰ আৰু তোমালোক সকলোৰে প্ৰতিপালক। আমাৰ কৰ্ম আমাৰ বাবে, ভাল হওক অথবা বেয়া। তোমালোকৰ কৰ্ম তোমালোকৰ বাবে, ভালকৰ্মই হওক অথবা বেয়া। দলিল-প্ৰমাণ স্পষ্ট হোৱাৰ পিছত তথা সঠিক পথ প্ৰকাশ পোৱাৰ পিছত আমাৰ আৰু তোমালোকৰ মাজত কোনো ধৰণৰ বিবাদৰ অৱকাশ নাই। আল্লাহে আমাক সকলোকে একত্ৰিত কৰিব, কিয়ামতৰ দিনা তেওঁৰ ওচৰতেই প্ৰত্যাৱৰ্তন কৰিব লাগিব। আমাৰ মাজৰ প্ৰত্যেকেই উচিত প্ৰতিদান লাভ কৰিব। তেতিয়া স্পষ্ট হৈ পৰিব সত্য কোন আৰু অসত্য কোন; সঠিক পথত কোন আছিল আৰু বাতিল পথত কোন আছিল”।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• من مقومات نجاح الدعوة إلى الله: صحة المبدأ، والاستقامة عليه، والبعد عن اتباع الأهواء، والعدل، والتركيز على المشترك، وترك الجدال العقيم، والتذكير بالمصير المشترك.
ধৰ্ম প্ৰচাৰৰ কেইটামান সফল নীতিঃ উৎস সঠিক হ’ব লাগিব, তাৰ ওপৰত প্ৰতিষ্ঠিত থাকিব লাগিব। প্ৰবৃত্তিৰ অনুসৰণৰ পৰা বিৰত থাকিব লাগিব। ন্যায় তথা এনেকুৱা বিষয়ৰ প্ৰতি মনোযোগ প্ৰদান কৰিব লাগিব, যিটো উভয় ক্ষেত্ৰতে প্ৰযোজ্য। লগতে অলাগতীয়াল বিতৰ্ক পৰিহাৰ কৰিব লাগিব আৰু এনেকুৱা পৰিণামবোৰ স্মৰণ কৰাব লাগিব, যিবোৰৰ সন্মুখীন সকলোৱে হ’ব লাগিব।
ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߊߘߛߏߣߍ߲ ߘߟߊߡߌߘߊ ߊߛߊ߯ߡߌߞߊ߲ ߘߐ߫. - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ
ߡߍ߲ ߝߘߊߣߍ߲߫ ߞߎ߬ߙߊ߬ߣߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߕߌߙߌ߲ߠߌ߲ ߝߊ߲ߓߊ ߟߊ߫