ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߊߘߛߏߣߍ߲ ߘߟߊߡߌߘߊ ߊߛߊ߯ߡߌߞߊ߲ ߘߐ߫. * - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ
اُحِلَّ لَكُمْ صَیْدُ الْبَحْرِ وَطَعَامُهٗ مَتَاعًا لَّكُمْ وَلِلسَّیَّارَةِ ۚ— وَحُرِّمَ عَلَیْكُمْ صَیْدُ الْبَرِّ مَا دُمْتُمْ حُرُمًا ؕ— وَاتَّقُوا اللّٰهَ الَّذِیْۤ اِلَیْهِ تُحْشَرُوْنَ ۟
আল্লাহে তোমালোকৰ বাবে জলচৰ প্ৰাণী তথা সেইবোৰ জন্তু চিকাৰ কৰা হালাল ঘোষণা কৰিছে, যিবোৰ তোমালোকে সাগৰৰ পৰা জীৱিত অথবা মৃত অৱস্থাত সংগ্ৰহ কৰা। এই চিকাৰৰ জৰিয়তে ঘৰত থকা ব্যক্তিয়ে লাভান্বিত হ'ব তথা ভ্ৰমণকাৰীৰ ব্যক্তিৰ বাবেও আহাৰৰ যোগান হ'ব। আনহাতে হজ্জ তথা ওমৰাৰ এহৰামত থকা অৱস্থাত তোমালোকৰ ওপৰত স্থলৰ প্ৰাণী চিকাৰ কৰিবলৈ হাৰাম কৰা হৈছে। এতেকে আল্লাহৰ আদেশ পালন কৰি আৰু তেওঁৰ নিষেধকৃত বস্তুৰ পৰা বিৰত থাকি তেওঁৰ তাক্বৱা অৱলম্বন কৰা। কিয়নো ক্বিয়ামতৰ দিনা কেৱল তেওঁৰ পিনেই তোমালোকৰ প্ৰত্যাৱৰ্তন। আৰু তেওঁ তোমালোকক তোমালোকৰ কৰ্মৰ প্ৰতিদান দিব।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
جَعَلَ اللّٰهُ الْكَعْبَةَ الْبَیْتَ الْحَرَامَ قِیٰمًا لِّلنَّاسِ وَالشَّهْرَ الْحَرَامَ وَالْهَدْیَ وَالْقَلَآىِٕدَ ؕ— ذٰلِكَ لِتَعْلَمُوْۤا اَنَّ اللّٰهَ یَعْلَمُ مَا فِی السَّمٰوٰتِ وَمَا فِی الْاَرْضِ وَاَنَّ اللّٰهَ بِكُلِّ شَیْءٍ عَلِیْمٌ ۟
আল্লাহে সন্মানিত কা'বা ঘৰক মানুহৰ বাবে (দ্বীন আৰু দুনিয়াৰ) স্থাপনাৰ সাধন বনাইছে, ইয়াৰ দ্বাৰাই তেওঁলোকৰ ধৰ্মীয় বিধি-বিধান, যেনে- ছালাত, চওম, হজ্জ তথা ওমৰা আদি পালন কৰা হয়। ইয়াৰ দ্বাৰা তেওঁলোকৰ পাৰ্থিৱ সহায়ও হয়, হৰমত তেওঁলোকে নিৰাপত্তা পায়, তথা সকলো ধৰণৰ ফল তেওঁলোকে তাত উপলব্ধ পায়, আনহাতে সন্মানিত মাহবোৰক (জুল কাদা, জুল-হিজ্জা, মুহাৰ্ৰম তথা ৰজব) তেওঁলোকৰ পাৰ্থিৱ জীৱন স্থাপনৰ মাধ্যম বনাইছে, এইবোৰ মাহৰ মাজত কোনেও তেওঁলোকৰ লগত যুদ্ধ নকৰে, তথা তেওঁলোকে এইবোৰ মাহৰ মাজত সুৰক্ষিত থাকে, লগতে হজ্জত কুৰবানী কৰা জন্তুবোৰক তথা সিহঁতৰ ডিঙিত বান্ধি দিয়া চিহ্নকো স্থাপনাৰ মাধ্যম বনাইছে, এই চিহ্নই বুজাই যে, এইবোৰ জন্তু হৰমলৈ প্ৰেৰণ কৰা হৈছে, যাতে কোনেও সেইবোৰক বিৰক্ত নকৰে। আল্লাহে তোমালোকৰ প্ৰতি এই অনুগ্ৰহ এই কাৰণে কৰিছে, যাতে তোমালোকে জানিব পাৰা যে, আকাশমণ্ডল আৰু পৃথিৱীত যি আছে, সেই সকলোবোৰ আল্লাহে জানে, লগতে আল্লাহ সকলো বস্তু সম্পৰ্কে অৱগত। ইয়াৰ প্ৰমাণ এই যে, তেওঁ তোমালোকৰ বাবে তোমালোকৰ লাগতীয়াল বস্তুবোৰ উপলব্ধ কৰিছে, আনহাতে ক্ষতিকাৰক বস্তুবোৰক আহি পোৱাৰ আগতেই নিষ্কৃয় কৰিছে, কাৰণ তেওঁ জানে কোনটো বস্তুৰ মাজত বান্দাৰ কল্যাণ নিহিত হৈ আছে।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
مَا عَلَی الرَّسُوْلِ اِلَّا الْبَلٰغُ ؕ— وَاللّٰهُ یَعْلَمُ مَا تُبْدُوْنَ وَمَا تَكْتُمُوْنَ ۟
ৰাছুলৰ দায়িত্ব হৈছে কেৱল সেই উপদেশ পৌঁচাই দিয়া, যিটো পৌঁচাই দিয়াৰ আদেশ তেওঁক দিয়া হৈছে। মানুহক হিদায়তৰ তাওফীক দিয়াৰ দায়িত্ব তেওঁৰ নাই, কিয়নো এইটো কেৱল আল্লাহৰ হাতত। তোমালোকে হিদায়ত আৰু পথভ্ৰষ্টতা প্ৰকাশ কৰা নাইবা গোপন কৰা, আল্লাহ সেই সম্পৰ্কে অৱগত, আৰু আল্লাহে তোমালোকক ইয়াৰ প্ৰতিদান দিব।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قُلْ لَّا یَسْتَوِی الْخَبِیْثُ وَالطَّیِّبُ وَلَوْ اَعْجَبَكَ كَثْرَةُ الْخَبِیْثِ ۚ— فَاتَّقُوا اللّٰهَ یٰۤاُولِی الْاَلْبَابِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُوْنَ ۟۠
হে ৰাছুল! আপুনি কৈ দিয়ক যে, কোনো পৱিত্ৰ বস্তু আৰু কোনো অপৱিত্ৰ বস্তু সমান হ'ব নোৱাৰে, যদিও অপৱিত্ৰ বস্তুৱে তোমাক আকৰ্ষিত নকৰক কিয়। কিয়নো কোনো বস্তুৰ প্ৰচুৰতাই সেইটোৰ শ্ৰেষ্ঠতাৰ প্ৰমাণ নহয়। এতেকে হে মুমিনসকল! আল্লাহক ভয় কৰা, অপৱিত্ৰ বস্তু ত্যাগ কৰা আৰু পৱিত্ৰ বস্তুক আকোঁৱালি লোৱা, যাতে তোমালোকে জান্নাত লাভ কৰিব পাৰা।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
یٰۤاَیُّهَا الَّذِیْنَ اٰمَنُوْا لَا تَسْـَٔلُوْا عَنْ اَشْیَآءَ اِنْ تُبْدَ لَكُمْ تَسُؤْكُمْ ۚ— وَاِنْ تَسْـَٔلُوْا عَنْهَا حِیْنَ یُنَزَّلُ الْقُرْاٰنُ تُبْدَ لَكُمْ ؕ— عَفَا اللّٰهُ عَنْهَا ؕ— وَاللّٰهُ غَفُوْرٌ حَلِیْمٌ ۟
হে মুমিনসকল! ৰাছুলক তোমালোকে এনেকুৱা বস্তু সম্পৰ্কে প্ৰশ্ন নকৰিবা, যিবোৰ তোমালোকৰ প্ৰয়োজনীয় নহয়, আনকি কোনো ধৰ্মীয় বিষয়তো সেয়া কোনো সহায়ক নহয়। আনহাতে সেই বিষয়ে তোমালোকক জনোৱা হ'লে তোমালোকৰ অন্তৰেই কষ্ট পাব। কাৰণ তাত কষ্ট আছে। লগতে অহী অৱতৰণৰ সময়ত তোমালোকে এনেকুৱা প্ৰশ্ন কৰিলে, সেই বিষয়ে জনাই দিয়া হ'ব, আৰু এয়া আল্লাহৰ বাবে তেনেই উজু। কিছুমান বিষয় আল্লাহে ক্ষমা কৰিছে, সেয়ে কোৰআনেও সেই সম্পৰ্কে মৌনতা অৱলম্বন কৰিছে। সেয়ে এনেকুৱা বিষয় সম্পৰ্কে প্ৰশ্ন নকৰিবা, অন্যথা তোমালোকক সেইবোৰ বিধানৰ ওপৰত আমল কৰিবলৈ বাধ্য কৰোৱা হ'ব। নিশ্চয় আল্লাহ ক্ষমাশীল, যদি বান্দাই তাওবা কৰে তেন্তে তেওঁ ক্ষমা কৰি দিয়ে; লগতে তেওঁ সহনশীল, শাস্তি প্ৰদানত খৰধৰ নকৰে।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
مَا جَعَلَ اللّٰهُ مِنْ بَحِیْرَةٍ وَّلَا سَآىِٕبَةٍ وَّلَا وَصِیْلَةٍ وَّلَا حَامٍ ۙ— وَّلٰكِنَّ الَّذِیْنَ كَفَرُوْا یَفْتَرُوْنَ عَلَی اللّٰهِ الْكَذِبَ ؕ— وَاَكْثَرُهُمْ لَا یَعْقِلُوْنَ ۟
আল্লাহে চতুষ্পদ জন্তু হালাল কৰিছে। মুশ্বৰিকসকলে যিবোৰ জন্তু সিহঁতৰ দেৱ-দেৱীসকলৰ নামত নিজৰ বাবে হাৰাম কৰিছে, সেইবোৰক আল্লাহে হাৰাম কৰা নাই। যেনে, বাহীৰা। এইটো দৰাচলতে সেই মাইকী উটক কোৱা হয়, যিটোৰ নিৰ্দিষ্ট সংখ্যক পোৱালি হোৱাৰ পিছত কাণ কাটি দিয়া হয়। লগতে ছায়েবা সেই উটক কোৱা হয়, যিটোক এটা নিৰ্দিষ্ট বয়সত দেৱতাৰ নামত এৰি দিয়া হয়। আনহাতে অছীলা, সেইজনী মাইকী উটক কোৱা হয়, যিয়ে ধাৰাবাহিক ভাৱে দুটা মাইকী পোৱালি জন্ম দিয়ে। তথা হামী সেই মতা উটক কোৱা হয়, যাৰ দ্বাৰা কেইবাটাও উটৰ জন্ম হৈছে। আল্লাহে এইবোৰক হাৰাম কৰা নাই, কিন্তু কাফিৰসকলে আল্লাহৰ প্ৰতি মিছা আৰোপ কৰি কয় যে, তেওঁ এইবোৰ হাৰাম কৰিছে। এতেকে অধিকাংশ কাফিৰে সত্য তথা অসত্য আৰু হালাল তথা হাৰামৰ মাজত পাৰ্থক্য কৰিব নোৱাৰে।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• الأصل في شعائر الله تعالى أنها جاءت لتحقيق مصالح العباد الدنيوية والأخروية، ودفع المضار عنهم.
আল্লাহ তাআলাৰ ধৰ্মীয় প্ৰতীকৰ উদ্দেশ্য হৈছে, বান্দাৰ ধৰ্মীয় তথা পাৰ্থিৱ প্ৰয়োজনীয়তা পূৰণ কৰা লগতে ক্ষতিকৰ বস্তুবোৰ দূৰ কৰা।
• عدم الإعجاب بالكثرة، فإنّ كثرة الشيء ليست دليلًا على حِلِّه أو طِيبه، وإنما الدليل يكمن في الحكم الشرعي.
সংখ্যাগৰিষ্ঠতাক লৈ আনন্দিত হোৱা উচিত নহয়, কিয়নো সংখ্যাগৰিষ্ঠতা কোনো বস্তুৰ ভাল অথবা হালাল হোৱাৰ প্ৰমাণ নহয়। বৰং ইয়াৰ বাবে চৰীয়তৰ দলীলৰ প্ৰয়োজন।
ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߊߘߛߏߣߍ߲ ߘߟߊߡߌߘߊ ߊߛߊ߯ߡߌߞߊ߲ ߘߐ߫. - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ
ߡߍ߲ ߝߘߊߣߍ߲߫ ߞߎ߬ߙߊ߬ߣߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߕߌߙߌ߲ߠߌ߲ ߝߊ߲ߓߊ ߟߊ߫