ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߊߘߛߏߣߍ߲ ߘߟߊߡߌߘߊ ߞߊ߬ߡߙߌ߬ߦߊ߬ߞߊ߲ ߘߐ߫. * - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ
۞ إِنَّ ٱللَّهَ فَالِقُ ٱلۡحَبِّ وَٱلنَّوَىٰۖ يُخۡرِجُ ٱلۡحَيَّ مِنَ ٱلۡمَيِّتِ وَمُخۡرِجُ ٱلۡمَيِّتِ مِنَ ٱلۡحَيِّۚ ذَٰلِكُمُ ٱللَّهُۖ فَأَنَّىٰ تُؤۡفَكُونَ
៩៥. ជាការពិតណាស់ អល់ឡោះជាម្ចាស់តែមួយគត់ជាអ្នកធ្វើឲ្យគ្រាប់ធញ្ញជាតិប្រេះបែក រួចហើយបណ្តូលរុក្ខជាតិក៏បានដុះចេញពីគ្រាប់នោះ។ ហើយទ្រង់បានធ្វើឲ្យគ្រាប់ល្មើប្រេះបែក រួចហើយដើមល្មើក៏បានដុះចេញពីគ្រាប់នោះ។ ទ្រង់បញ្ចេញរបស់ពីរបស់ស្លាប់ ខណៈដែលមនុស្សនិងសត្វដទៃទៀតកើតចេញពីទឹកកាម ហើយទ្រង់បានបញ្ចេញរបស់ស្លាប់ពីរបស់រស់ ខណៈដែលទឹកកាមចេញមកពីមនុស្ស ហើយស៊ុតមាត់កើតចេញមកពីមេមាន់។ អ្នកដែលបង្កើតអ្វីទាំងអស់នេះ គឺអល់ឡោះជាម្ចាស់ដែលបានបង្កើតពួកអ្នក។ ដូចនេះ តើពួកអ្នក(ឱពួកមុស្ហរីគីន)បានងាកចេញពីសេចក្តីពិតយ៉ាងដូចម្តេច ខណៈដែលពួកអ្នកកំពុងមើលឃើញការបង្កើតរបស់ទ្រង់ដែលមិនមានគំរូពីមុនមក(ផ្ទាល់នឹងភ្នែក)ហើយនោះ?
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَالِقُ ٱلۡإِصۡبَاحِ وَجَعَلَ ٱلَّيۡلَ سَكَنٗا وَٱلشَّمۡسَ وَٱلۡقَمَرَ حُسۡبَانٗاۚ ذَٰلِكَ تَقۡدِيرُ ٱلۡعَزِيزِ ٱلۡعَلِيمِ
ហើយទ្រង់គឺជាអ្នកដែលធ្វើឲ្យពន្លឺពេលព្រឹកញែកចេញពីភាពងងឹតនៅពេលយប់។ ហើយទ្រង់ជាអ្នកដែលធ្វើឱ្យពេលយប់ក្លាយពេលសម្រាកសម្រាប់មនុស្សលោកដើម្បីអាចបញ្ឈប់សកម្មភាពនៃការស្វែងរកជីវភាពរស់នៅ និងដើម្បីឱ្យពួកគេអាចសម្រាកពីការហត់នឿយរបស់ពួកគេក្នុងកំឡុងពេលស្វែងរកជីវភាពរស់នៅរបស់ពួកគេនៅពេលថ្ងៃ។ ហើយទ្រង់ជាអ្នកដែលបានធ្វើឱ្យព្រះអាទិត្យនិងព្រះចន្ទធ្វើចលនាតាមការកំណត់ដ៏ជាក់លាក់។ ការបង្កើតដ៏អស្ចារ្យដែលបានរៀបរាប់ខាងលើនេះ គឺជាការកំណត់របស់ព្រះជាម្ចាស់ដែលមហាខ្លាំងពូកែ ដែលគ្មាននរណាម្នាក់អាចយកឈ្នះទ្រង់បានឡើយ។ ទ្រង់មហាដឹងបំផុតចំពោះម៉ាខ្លូករបស់ទ្រង់ និងអ្វីដែលផ្តល់ផលប្រយោជន៍ដល់ពួកគេ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَهُوَ ٱلَّذِي جَعَلَ لَكُمُ ٱلنُّجُومَ لِتَهۡتَدُواْ بِهَا فِي ظُلُمَٰتِ ٱلۡبَرِّ وَٱلۡبَحۡرِۗ قَدۡ فَصَّلۡنَا ٱلۡأٓيَٰتِ لِقَوۡمٖ يَعۡلَمُونَ
ហើយទ្រង់គឺជាអ្នកដែលបានបង្កើតផ្កាយជាច្រើននៅលើមេឃសម្រាប់ពួកអ្នក(ឱកូនចៅអាហ្ទាំ) ដើម្បីបង្ហាញផ្លូវពួកអ្នកនៅក្នុងការធ្វើដំណើររបស់ពួកអ្នកនៅពេលដែលពួកអ្នកវង្វេងផ្លូវនៅក្នុងដែនគោកនិងនៅលើផ្ទៃសមុទ្រ។ ជាការពិតណាស់ យើងបានបកស្រាយបញ្ជាក់នូវបណ្ដាភស្តុតាង និងអំណះអំណាងជាច្រើនដែលបញ្ជាក់ពីសមត្ថភាពរបស់យើងចំពោះក្រុមដែលចេះពិចារណាចំពោះភស្តុតាងទាំងនោះ ដោយពួកគេអាចទទួលបានផលប្រយោជន៍អំពីវា។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَهُوَ ٱلَّذِيٓ أَنشَأَكُم مِّن نَّفۡسٖ وَٰحِدَةٖ فَمُسۡتَقَرّٞ وَمُسۡتَوۡدَعٞۗ قَدۡ فَصَّلۡنَا ٱلۡأٓيَٰتِ لِقَوۡمٖ يَفۡقَهُونَ
ហើយទ្រង់គឺជាអ្នកដែលបានបង្កើតពួកអ្នកមកពីមនុស្សតែមួយ គឺឪពុករបស់ពួកអ្នក ព្យាការីអាហ្ទាំ។ ហើយជាការពិតណាស់ ទ្រង់បានចាប់ផ្ដើមបង្កើតពួកអ្នកដោយការបង្កើតឪពុករបស់ពួកអ្នកអំពីដី។ បន្ទាប់មក ទ្រង់បានបង្កើតពួកអ្នកចេញអំពីគេ(អាហ្ទាំ)។ ហើយទ្រង់បានបង្កើតសម្រាប់ពួកអ្នកនូវកន្លែងស្នាក់នៅដែលពួកអ្នកស្នាក់នៅក្នុងវា ដូចជាស្បូនម្ដាយរបស់ពួកអ្នក និងកន្លែងផ្ទុកដែលគេផ្ទុកពួកអ្នកនៅកន្លែងនោះ ដូចជាក្នុងឆ្អឹងខ្នងឪពុករបស់ពួកអ្នក។ ជាការពិតណាស់ យើងបានបកស្រាយបញ្ជាក់នូវបណ្ដាភស្តុតាងទាំងឡាយសម្រាប់ក្រុមដែលយល់ពីបន្ទូលរបស់អល់ឡោះ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَهُوَ ٱلَّذِيٓ أَنزَلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءٗ فَأَخۡرَجۡنَا بِهِۦ نَبَاتَ كُلِّ شَيۡءٖ فَأَخۡرَجۡنَا مِنۡهُ خَضِرٗا نُّخۡرِجُ مِنۡهُ حَبّٗا مُّتَرَاكِبٗا وَمِنَ ٱلنَّخۡلِ مِن طَلۡعِهَا قِنۡوَانٞ دَانِيَةٞ وَجَنَّٰتٖ مِّنۡ أَعۡنَابٖ وَٱلزَّيۡتُونَ وَٱلرُّمَّانَ مُشۡتَبِهٗا وَغَيۡرَ مُتَشَٰبِهٍۗ ٱنظُرُوٓاْ إِلَىٰ ثَمَرِهِۦٓ إِذَآ أَثۡمَرَ وَيَنۡعِهِۦٓۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكُمۡ لَأٓيَٰتٖ لِّقَوۡمٖ يُؤۡمِنُونَ
ហើយទ្រង់(អល់ឡោះ)គឺជាអ្នកដែលបានបញ្ចុះទឹកភ្លៀងពីលើមេឃមក។ តាមរយៈទឹកភ្លៀងនេះ យើងបានបណ្ដុះនូវរុក្ខជាតិគ្រប់ប្រភេទ។ ហើយយើងបានបញ្ចេញពីរុក្ខជាតិនោះនូវដំណាំនិងរុក្ខជាតិបៃតង។ យើងបានបញ្ចេញពីរុក្ខជាតិបៃតងនោះនូវគ្រប់ធញ្ញជាតិដែលតម្រួតពីលើគ្នាទៅវិញទៅមក ដូចដែលកើតមាននៅក្នុងកួរស្រូវ។ ហើយចំពោះចង្កោមផ្លែល្មើដែលចេញពីលំអងរបស់វានោះស្ថិតនៅទាបៗ ងាយស្រួលក្នុងការបេះទាំងអ្នកឈរនិងទាំងអ្នកអង្គុយ។ ហើយយើងបានបញ្ចេញចម្ការជាច្រើនអំពីទំពាំងបាយជូរ និងបានបញ្ចេញដើមអូលីវ និងដើមទទឹមដែលស្លឹករបស់វាទាំងពីរមានទម្រង់ប្រហាក់ប្រហែលគ្នា តែផ្លែរបស់វាមានទម្រង់ខុសគ្នា។ ចូរពួកអ្នក(ឱមនុស្សលោកទាំងឡាយ)សម្លឹងមើលទៅកាន់ផ្លែរុក្ខជាតិនៅពេលដែលវាចាប់ផ្តើមចេញក្តិបដំបូង និងនៅពេលដែលវាទុំចុះ។ ជាការពិតណាស់ នៅក្នុរឿងទាំងអស់នោះ គឺជាភស្តុតាងដ៏ច្បាស់លាស់ដែលបង្ហាញពីសមត្ថភាពរបស់ទ្រង់សម្រាប់ក្រុមដែលមានជំនឿចំពោះរបស់អល់ឡោះ ពីព្រោះពួកគេ គឺជាអ្នកដែលទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ពីបណ្តាភស្តុតាង និងអំណះអំណាងទាំងនោះ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَجَعَلُواْ لِلَّهِ شُرَكَآءَ ٱلۡجِنَّ وَخَلَقَهُمۡۖ وَخَرَقُواْ لَهُۥ بَنِينَ وَبَنَٰتِۭ بِغَيۡرِ عِلۡمٖۚ سُبۡحَٰنَهُۥ وَتَعَٰلَىٰ عَمَّا يَصِفُونَ
ហើយពួកមុស្ហរីគីនបានចាត់ទុកជិនជាដៃគូរបស់របស់អល់ឡោះក្នុងការគោរពសក្ការៈ ដោយពួកគេមានជំនឿថា វាអាចផ្ដល់ផលប្រយោជន៍និងអាចបង្កគ្រោះថ្នាក់(ដល់ពួកគេ)បាន ខណៈដែលអល់ឡោះគឺជាអ្នកបង្កើតពួកគេឲ្យមានវត្តមានដែលគ្មាននរណាម្នាក់បង្កើតពួកគេក្រៅពីទ្រង់ឡើយ។ ដូចនេះ ទ្រង់នោះហើយជាម្ចាស់ដែលសាកសមនឹងត្រូវបានគេគោរពសក្ការៈបំផុត។ ហើយពួកគេបានប្រឌិតកុហកថា អល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់មានបុត្រា ដូចដែលពួកយូដាបានចាត់ទុកថា អ៊ូហ្សែតជាបុត្រអល់ឡោះ ហើយពួកណាសរ៉នីបានចាត់ទុកថា ព្យាការីអ៊ីសាជាបុត្រអល់ឡោះនោះដែរ និងបានប្រឌិតកុហក(ទៅលើអល់ឡោះ)ថា អល់ឡោះមានបុត្រីជាច្រើននាក់ដូចដែលពួកមុស្ហរីគីនបានចាត់ទុកថា ម៉ាឡាអ៊ីកាត់ជាបុត្រីរបស់អល់ឡោះដូច្នោះដែរ។ ទ្រង់មហាបរិសុទ្ធ និងមហាជ្រះស្អាតបំផុតអំពីអ្វីដែលពួកដែលមានជំនឿខុសឆ្គងទាំងនោះពិពណ៌នា។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
بَدِيعُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۖ أَنَّىٰ يَكُونُ لَهُۥ وَلَدٞ وَلَمۡ تَكُن لَّهُۥ صَٰحِبَةٞۖ وَخَلَقَ كُلَّ شَيۡءٖۖ وَهُوَ بِكُلِّ شَيۡءٍ عَلِيمٞ
ហើយទ្រង់គឺជាអ្នកដែលបង្កើតមេឃជាច្រើនជាន់និងផែនដីដោយគ្មានគំរូពីមុនមកឡើយ។ តើទ្រង់មានបុត្រាយ៉ាងដូចម្តេច បើទ្រង់គ្មានភរិយាផងនោះ? ហើយពិតប្រាណាស់ ទ្រង់បានបង្កើតគ្រប់អ្វីៗទាំងអស់ ហើយទ្រង់ដឹងពីអ្វីៗទាំងអស់ដោយគ្មានអ្វីមួយអាចលាក់បាំងពីទ្រង់បានឡើយ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• الاستدلال ببرهان الخلق والرزق (تخليق النبات ونموه وتحول شكله وحجمه ونزول المطر) وببرهان الحركة (حركة الأفلاك وانتظام سيرها وانضباطها)؛ وكلاهما ظاهر مشاهَد - على انفراد الله سبحانه وتعالى بالربوبية واستحقاق الألوهية.
• ការលើកជាភស្តុតាងនៃការបង្កើត និងការផ្តល់លាភសក្ការៈ (ការបង្កើត និងការលូតលាស់របស់រុក្ខជាតិ ការផ្លាស់ប្តូររូបរាងរបស់វា ទំហំរបស់វា និងការបញ្ចុះទឹកភ្លៀង) និងភស្តុតាងនៃការធ្វើចលនា(ចលនានៃភព និងការធ្វើគោចររបស់វាតាមក្រឹតក្រមជាក់លាក់) ទាំងពីរនេះគឺជាភស្តុតាងជាក់ស្តែងដែលបញ្ជាក់ទៅលើភាពជាព្រះជាម្ចាស់តែមួយគត់របស់អល់ឡោះជាម្ចាស់ក្នុងការបង្កើតនិងសាកសមបំផុតត្រូវគេគោរពសក្ការៈចំពោះទ្រង់តែមួយគត់។
ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߊߘߛߏߣߍ߲ ߘߟߊߡߌߘߊ ߞߊ߬ߡߙߌ߬ߦߊ߬ߞߊ߲ ߘߐ߫. - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ
ߡߍ߲ ߝߘߊߣߍ߲߫ ߞߎ߬ߙߊ߬ߣߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߕߌߙߌ߲ߠߌ߲ ߝߊ߲ߓߊ ߟߊ߫