ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐߦߌߘߊ ߛߊ߲ߤߊߟߌ߫ ߘߟߊߡߌߘߊ ߘߐ߫ * - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ
අල් හිජ්ර්
ߝߐߘߊ ߟߊߢߌߣߌ߲ ߘߏ߫:
توعد المستهزئين بالقرآن، والوعد بحفظه تأييدًا للنبي وتثبيتًا له.
الٓرٰ ۫— تِلْكَ اٰیٰتُ الْكِتٰبِ وَقُرْاٰنٍ مُّبِیْنٍ ۟
(අලිෆ්, ලාම්, රා) යන මෙම අක්ෂර මාළා භාවිතය හා ඒ පිළිබඳ දැක්ම සූරා අල් බකරාහි ආරම්භයේ සඳහන් කර ඇත. සැබැවින්ම මෙය අල්ලාහ් වෙතින් පහළ කරනු ලැබු බවත් ඒවා දේව ඒකීයත්වය හා ආගමික නීති පිළිවෙත් පැහැදිලි කරන අල් කුර්ආනයේ උසස් පාඨ වේ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
رُبَمَا یَوَدُّ الَّذِیْنَ كَفَرُوْا لَوْ كَانُوْا مُسْلِمِیْنَ ۟
දෙවියන් ප්රතික්ෂේප කළවුන්, මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ, ඔවුනට මෙම කරුණු පැහැදිලි වන අවස්ථාවේ හා ඔවුන් මෙලොවෙහි දෙවියන් ප්රතික්ෂේප කරමින් සිටි දෑ නිෂ්ඵල බව ඔවුනට හෙළි වන අවස්ථාවේ ඔවුන් (දේව විශාවස කළ)මුස්ලිම්වරුන් වශයෙන් සිටියා නම් මැනව යැයි ආශා කරති.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ذَرْهُمْ یَاْكُلُوْا وَیَتَمَتَّعُوْا وَیُلْهِهِمُ الْاَمَلُ فَسَوْفَ یَعْلَمُوْنَ ۟
අහෝ දූතය! මෙම බොරුකාරයින්ට ගොවිපල සතුන් අනුභව කරන්නාක් මෙන් භුක්ති විඳින්නට ඉඩ දෙනු. තාවකාලික මෙලොව ආශාවන් ඔවුහු භුක්ති විදිති. ඔවුන්ගේ දිගු බලාපොරොත්තු දේව විශ්වාසයෙන් හා දැහැමි ක්රියාවන්ගෙන් ඔවුන් වෙනතකට යොමු කර ඇත. මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ ඔවුන් අල්ලාහ් වෙත පැමිණෙන විට ඔවුන් සිටියේ අලාභයක බව ඔවුන් මතු දැනගනු ඇත.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَقَالُوْا یٰۤاَیُّهَا الَّذِیْ نُزِّلَ عَلَیْهِ الذِّكْرُ اِنَّكَ لَمَجْنُوْنٌ ۟ؕ
මක්කාවාසීන් අතර සිටි දේව ප්රතික්ෂේපකයෝ දූතයාණන්හට (සල්ලල්ලාලාහු අලයිහි වසල්ලම්) "තමන් වාද කරන පරිදි මෙනෙහි කිරීම පහළ වී ඇති අයවලුනි! සැබැවින්ම නුඹ, මේ කරන වාදයේ උන්මත්තකයෙකි. උන්මත්තකයින් ක්රියා කරන අයුරින් නුඹ ද ක්රියා කරන්නෙහිය." යැයි පැවසුවෝය.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
مَا نُنَزِّلُ الْمَلٰٓىِٕكَةَ اِلَّا بِالْحَقِّ وَمَا كَانُوْۤا اِذًا مُّنْظَرِیْنَ ۟
මලක්වරුන් පැමිණිය යුතු යැයි ඔවුන් එතුමාගෙන් කළ යෝජනාවට පිළිතුරු වශයෙන්, "දඬුවම් කිරීමෙන් නුඹලාගේ විනාශය පැමිණෙන විට ප්රඥාව නියම කරන දෑට අනුකූල වුවහොත් මිස අපි දේව දූතයන් පහළ නොකරන්නෙමු. -ඔවුන් විශ්වාස නොකරමින් සිටිය දී ඔවුන් වෙත අපි මලක්වරුන් අපි එව්වේ නම්- ඔවුන් අවකාශය ලබන්නන් ලෙස නොසිටිති. දඬුවම ඉක්මණින්ම පැමිණෙනු ඇත." යැයි අල්ලාහ් පවසයි.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
اِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْرَ وَاِنَّا لَهٗ لَحٰفِظُوْنَ ۟
සැබැවින්ම අපි මෙම කුර්ආනය මිනිසුනට මෙනෙහි කිරීමක් වශයෙන් මුහම්මද් (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාගේ හදවතට පහළ කළ අය වෙමු. එමෙන්ම අල් කුර්ආනයට අමතර යමක් එකතු වීමෙන් හෝ ඉන් යමක් අඩුවීමෙන් හෝ එය වෙනස් කිරීමෙන් හෝ විකෘති කිරීමෙන් හෝ එය ආරක්ෂා කරන්නේ අපමය.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
لَا یُؤْمِنُوْنَ بِهٖ وَقَدْ خَلَتْ سُنَّةُ الْاَوَّلِیْنَ ۟
මුහම්මද් (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාණන් වෙත පහළ කරනු ලැබූ මෙම කුර්ආනය ඔවුහු විශ්වාස නොකරති. මීට පෙර පැමිණි දහම් දූතවරු කවර කරුණක් ගෙන ආවේ ද එය බොරු කරමින් සිටි ජනයා විනාශ කිරීමේ අල්ලාහ්ගේ පිළිවෙත ඉකුත් ව ගොස් ඇත. ඔබ ව බොරු කරන්නන් මෙමගින් පාඩම් ලබත්වා!
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• القرآن الكريم جامع بين صفة الكمال في كل شيء، والوضوح والبيان.
•ශුද්ධ වූ අල් කුර්ආනය සෑම දෙයකම පරිපුර්ණ විස්තර පැහැදිලි කිරීම් හා විග්රහයන් එකට ගොනු ව ඇති ග්රන්ථයකි.
• يهتم الكفار عادة بالماديات، فتراهم مُنْغَمِسين في الشهوات والأهواء، مغترين بالأماني الزائفة، منشغلين بالدنيا عن الآخرة.
•දෙවියන්ට ආදේශ කරන්නන් පොදුවේ භෞතික කටයුතුවලට වැදගත්කමක් දෙති. ඔවුන් ආශාවන් හා තෘෂ්ණාවල ගිලී, බොරු අභිලාෂයන්ගෙන් රැවටී, මතුලොවට වඩා මෙලොවට වැඩි උනන්දුවක් දැක්වීම ඔබට පෙනෙනු ඇත.
وَلَقَدْ جَعَلْنَا فِی السَّمَآءِ بُرُوْجًا وَّزَیَّنّٰهَا لِلنّٰظِرِیْنَ ۟ۙ
ගොඩබිමේ හෝ සාගරයේ හෝ රාත්රී අන්ධකාරයේ මිනිසුන් ගමන් කරන විට එමගින් මග සොයා ගනු පිණිස අහසේ අති විශාල තාරකාවන් අපි ඇති කළෙමු. එමෙන්ම ඒ දෙස බලන දකින දනන් හට අල්ලාහ්ගේ බලබමහිමය ගැන සාක්ෂි හා සාධක ඒවා මගින් ගනු පිණිස අපි ඒවා අලංකාරවත් කළෙමු.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَحَفِظْنٰهَا مِنْ كُلِّ شَیْطٰنٍ رَّجِیْمٍ ۟ۙ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَالْاَرْضَ مَدَدْنٰهَا وَاَلْقَیْنَا فِیْهَا رَوَاسِیَ وَاَنْۢبَتْنَا فِیْهَا مِنْ كُلِّ شَیْءٍ مَّوْزُوْنٍ ۟
ජනයා මහපොළොව මත වාසය කරනු පිණිස අපි එය දිග හැරියෙමු. මිනිසුන් චලනය නොවන තරමට ඒ මත අපි ස්ථාවර කඳු ඇති කළෙමු. ප්රඥා ව නියම කරන දෑ අනු ව නිර්ණය කරන ලද විවිධ වර්ගයේ පැළෑටි අපි එහි හට ගැන්වූයෙමු.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَجَعَلْنَا لَكُمْ فِیْهَا مَعَایِشَ وَمَنْ لَّسْتُمْ لَهٗ بِرٰزِقِیْنَ ۟
නුඹලා මෙලොව ජීවිතය ගත කරන තාක්කල් නුඹලා වෙනුවෙන් ආහාර පාන වැනි නුඹලාගේ ජීවන සම්පත් අපි එම පොළොව මත ඇති කළෙමු. එමෙන්ම නුඹලා පෝෂණය නොකළා වූ නුඹලා හැර සෙසු මිනිසුන් හා සතුන්ට ද ඔවුන්ගේ ජීවන සම්පත් අපි ඇති කළෙමු.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَاِنْ مِّنْ شَیْءٍ اِلَّا عِنْدَنَا خَزَآىِٕنُهٗ ؗ— وَمَا نُنَزِّلُهٗۤ اِلَّا بِقَدَرٍ مَّعْلُوْمٍ ۟
මිනිසුන් හෝ සතුන් ප්රයෝජනය ලබන යම් දෙයක් වී නම් එය ඇති කිරීමට හා එමගින් ජනයින්ට සෙත සලසන්නට බලය ඇත්තෝ අපමය. අප හැර වෙනත් කිසිවෙකු නැත. ඒවායින් අප ඇති කරන්නට යන දෑ අපගේ ප්රඥාව හා අපගේ අභිමතය නියම කරන නිශ්චිත ප්රමාණයකින් මිස අපි ඒවා ඇති නොකරන්නෙමු.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَاَرْسَلْنَا الرِّیٰحَ لَوَاقِحَ فَاَنْزَلْنَا مِنَ السَّمَآءِ مَآءً فَاَسْقَیْنٰكُمُوْهُ ۚ— وَمَاۤ اَنْتُمْ لَهٗ بِخٰزِنِیْنَ ۟
වළාකුළු උසුලාගෙන යන සුළඟ අපි එව්වෙමු. එය උසුලාගෙන එන වළාකුළු මගින් වර්ෂාව පහළ කළෙමු. වර්ෂා මගින් අපි නුඹලාට ජලය සැපයූවෙමු. අහෝ ජනයිනි! උල්පත් ලෙස හෝ ළිං ලෙස හෝ පවතින්නට තරම් මහපොළොවේ එම ජලය රඳවා ගෙන සිටින ගබඩාකරුවන් නුඹලා නොවන්නෙහුය. එහි ගබඩා කර තබන්නේ අල්ලාහ්මය.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَاِنَّا لَنَحْنُ نُحْیٖ وَنُمِیْتُ وَنَحْنُ الْوٰرِثُوْنَ ۟
ශුන්ය තත්වයේ සිට ඔවුන් මැවීමෙන් හා මිය ගිය පසු යළි ඔවුන් අවදි කිරීමෙන් මිය ගිය ඇත්තන්හට යළි ජීවය ලබා දෙන්නේ අපමය. ඔවුන් නියමිත ආයු කාලය සම්පූර්ණ කළ විට ජීවීන් මරණයට පත් කරන්නෙමු. මහපොළොව හා ඒ මත සිටින්නන්ට උරුමය ලබා දෙන සදා උරුමක්කරුවෝ අපම ය.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَاِنَّ رَبَّكَ هُوَ یَحْشُرُهُمْ ؕ— اِنَّهٗ حَكِیْمٌ عَلِیْمٌ ۟۠
අහෝ දූතය! මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ ඔවුන් සියලු දෙනා එක්රැස් කරනුයේ සැබැවින්ම නුඹගේ පරමාධිපතිය. එය දැහැමි ලෙස කටයුතු කළ දැහැමියන්ට ප්රතිඵල දීමට හා නපුරු ලෙස කටයුතු කළ නපුරන්ට විපාක දීම පිණිසය. සැබැවින්ම ඔහු යමක් සැලසුම් කිරීමෙහි මහා ප්රඥාවන්තය. මහා ඥානීය. කිසිවක් ඔහුට සැඟවෙන්නේ නැත.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَاِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلٰٓىِٕكَةِ اِنِّیْ خَالِقٌۢ بَشَرًا مِّنْ صَلْصَالٍ مِّنْ حَمَاٍ مَّسْنُوْنٍ ۟
අහෝ දූතය! "තට්ටු කරන විට හඬක් අසෙන, වෙනස් වූ ගන්ධයක් සහිත වේළුණු මැටියෙන් සැබැවින්ම මම මිනිසා මවන්නට යමි" යැයි නුඹේ පරමාධිපති අහස්වාසී මලක්වරුන් හා ඉබ්ලීස්ට පවසා සිටි අවස්ථාව මෙනෙහි කරන බලනු. - එවිට ඉබ්ලීස් ද ඔවුන් සමග විය.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• ينبغي للعبد التأمل والنظر في السماء وزينتها والاستدلال بها على باريها.
•අහස දෙස හා එහි අලංකාරය දෙස බලා ඒ ගැන සිතීමත් ඒ හරහා එහි නිර්මාපකයාණන් නිරූපණය කර ගැනීමට උත්සාහ ගැනීමත් ගැත්තාට අවශ්ය වන්නේය.
• جميع الأرزاق وأصناف الأقدار لا يملكها أحد إلا الله، فخزائنها بيده يعطي من يشاء، ويمنع من يشاء، بحسب حكمته ورحمته.
•සියලුම පෝෂණයන් හා නිර්ණය කරන ලද වර්ග අල්ලාහ්ට මිස වෙනත් කිසිවෙකුට සතු නොවන්නේය. ඒවායෙහි භාණ්ඩාගාරය ඔහු සතුව ඇත. ඔහු අභිමත කරන අයට පිරිනමන අතර ඔහු අභිමත කරන අයට ඒවා සීමා කරයි. එය ඔහුගේ ප්රඥාවේ හා දයාව අනුව සිදුවන්නකි.
• الأرض مخلوقة ممهدة منبسطة تتناسب مع إمكان الحياة البشرية عليها، وهي مثبّتة بالجبال الرواسي؛ لئلا تتحرك بأهلها، وفيها من النباتات المختلفة ذات المقادير المعلومة على وفق الحكمة والمصلحة.
• මහපොළොව මිනිසා ජීවත් වීමට හැකි අයුරින් ඊට ගැලපෙන පරිදි විහිදුවා ව්යාප්ත ව මවන ලද්දකි. එය ඒ මත සිටින්නන් චලනය නොවන පරිදි උස් කඳු මගින් ශක්තිමත් කර ඇත. ප්රඥාවට හා යහපතට අනුකූල ව නියම කරන ලද ප්රමාණයක් සහිත ව විවිධ වර්ගයේ ගහකොළ හා පැලෑටි එහි පිහිටා ඇත.
قَالَ فَاخْرُجْ مِنْهَا فَاِنَّكَ رَجِیْمٌ ۟ۙ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَّاِنَّ عَلَیْكَ اللَّعْنَةَ اِلٰی یَوْمِ الدِّیْنِ ۟
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
اِلٰی یَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُوْمِ ۟
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قَالَ رَبِّ بِمَاۤ اَغْوَیْتَنِیْ لَاُزَیِّنَنَّ لَهُمْ فِی الْاَرْضِ وَلَاُغْوِیَنَّهُمْ اَجْمَعِیْنَ ۟ۙ
"මාගේ පරමාධිපතියාණනි! නුඹ මා නොමග යන්නට ඉඩ හැරිය හේතුවෙන් මහපොළොවේ සිදු කරන පාපකම් ඔවුනට අලංකාර කර පෙන්වන්නෙමි. ඔවුන් සියලු දෙනා ඍජු මාර්ගයෙන් නොමග යවන්නෙමි" යැයි ඉබ්ලීස් පැවසීය.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
اِلَّا عِبَادَكَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِیْنَ ۟
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قَالَ هٰذَا صِرَاطٌ عَلَیَّ مُسْتَقِیْمٌ ۟
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
لَا یَمَسُّهُمْ فِیْهَا نَصَبٌ وَّمَا هُمْ مِّنْهَا بِمُخْرَجِیْنَ ۟
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• في الآيات دليل على تزاور المتقين واجتماعهم وحسن أدبهم فيما بينهم، في كون كل منهم مقابلًا للآخر لا مستدبرًا له.
•දේව බැතිමතුන් එකිනෙකා හමුවීම, ඔවුන් එක්රැස්වීම, ඔවුන් අතර පවත්වාගෙන යන ඔවුන්ගේ යහපත් විනය ඔවුන් සෑම කෙනෙකුම අනෙකා හමු වන විට පසුපස හැරී නොගොස් මුහුණට මුහුණ හමු වීම යනාදි වශයෙන් ඔවුන්ගේ යහපත් ගුණාංග පෙන්වා දෙන සාධක මෙම පාඨවල ඇතුළත් ව ඇත.
• ينبغي للعبد أن يكون قلبه دائمًا بين الخوف والرجاء، والرغبة والرهبة.
اِذْ دَخَلُوْا عَلَیْهِ فَقَالُوْا سَلٰمًا ؕ— قَالَ اِنَّا مِنْكُمْ وَجِلُوْنَ ۟
ඔවුන් ඔහු වෙත ඇතුළු වූ විට, ඔවුහු ඔහුට "ශාන්තිය අත්වේවා" යැයි පැවසූහ. එවිට ඔහු ඔවුනට වඩාත් යහපත් ලෙස සුබ පතමින් ප්රතිචාර දැක්වීය. ඔවුන් අනුභව කරනු පිණිස බැදපු වසුපැටවෙකු ඔවුනට පිළිගැන්වීය. සැබැවින්ම ඔවුන් මිනිසුන් යැයි එතුමා සිතුවේය. ඔවුන් එයින් අනුභව නොකළ කල්හි, ඔහු: "සැබැවින්ම අපි නුඹලා ගැන බියට පත්ව සිටින්නෙමු" යැයි ඔහු පැවසීය.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قَالَ اَبَشَّرْتُمُوْنِیْ عَلٰۤی اَنْ مَّسَّنِیَ الْكِبَرُ فَبِمَ تُبَشِّرُوْنَ ۟
තමන්ට දරුවෙකු ලැබෙන්නට යන බව ඔවුන් විසින් දන්වා සිටි ශුභාරංචි ගැන පුදුමයට පත් වූ ඉබ්රාහීම් (අලයිහිස් සලාම්) තුමා ඔවුනට, "මා වයස්ගතව සිටිය දී මාගේ බිරිය මැහැල්ලියක්ව සිටියදී නුඹලා මා වෙත දරුවෙකු පිළිබඳ ශුභාරංචි දන්වන්නෙහු ද? නුඹලා අපට මෙලෙස ශුභාරංචි දන්වා සිටිනුයේ කවර අයුරින් ද?
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَلَمَّا جَآءَ اٰلَ لُوْطِ ١لْمُرْسَلُوْنَ ۟ۙ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قَالَ اِنَّكُمْ قَوْمٌ مُّنْكَرُوْنَ ۟
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَاَسْرِ بِاَهْلِكَ بِقِطْعٍ مِّنَ الَّیْلِ وَاتَّبِعْ اَدْبَارَهُمْ وَلَا یَلْتَفِتْ مِنْكُمْ اَحَدٌ وَّامْضُوْا حَیْثُ تُؤْمَرُوْنَ ۟
"රාත්රියෙන් කොටසක් ගෙවී ගිය පසු නුඹේ පවුලත් සමග නුඹ ගමන් කරනු. ඔවුන්ගේ පසුපසින් ගමන් කරනු. ඔවුනට අත් වූ දෑ බලන්නට නුඹලා අතුරින් කිසිවෙකු පසුපස හැරී නොබලනු. ගමන් කරන්නට අල්ලාහ් නියෝග කළ අයුරින්ම නුඹලා ගමන් කරනු."
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• تعليم أدب الضيف بالتحية والسلام حين القدوم على الآخرين.
• من أنعم الله عليه بالهداية والعلم العظيم لا سبيل له إلى القنوط من رحمة الله.
•අල්ලාහ් කවරෙකුට යහමග හා මනා දැනුම ආශිර්වාද කර ඇත්තේ ද ඔවුනට අල්ලාහ්ගේ කරුණාව ගැන බලාපොරොත්තු සුන් කර ගැනීමට කිසිදු මගක් නැත.
فَاَخَذَتْهُمُ الصَّیْحَةُ مُشْرِقِیْنَ ۟ۙ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَجَعَلْنَا عَالِیَهَا سَافِلَهَا وَاَمْطَرْنَا عَلَیْهِمْ حِجَارَةً مِّنْ سِجِّیْلٍ ۟ؕ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
اِنَّ فِیْ ذٰلِكَ لَاٰیٰتٍ لِّلْمُتَوَسِّمِیْنَ ۟
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَاِنَّهَا لَبِسَبِیْلٍ مُّقِیْمٍ ۟
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
اِنَّ فِیْ ذٰلِكَ لَاٰیَةً لِّلْمُؤْمِنِیْنَ ۟ؕ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَاَخَذَتْهُمُ الصَّیْحَةُ مُصْبِحِیْنَ ۟ۙ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَمَاۤ اَغْنٰی عَنْهُمْ مَّا كَانُوْا یَكْسِبُوْنَ ۟ؕ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَمَا خَلَقْنَا السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضَ وَمَا بَیْنَهُمَاۤ اِلَّا بِالْحَقِّ ؕ— وَاِنَّ السَّاعَةَ لَاٰتِیَةٌ فَاصْفَحِ الصَّفْحَ الْجَمِیْلَ ۟
අහස් හා මහපොළොව ද ඒ දෙක අතර ඇති දෑ ද කිසිදු ප්රඥාවකින් තොර ව අපි මවා නැත. ඒ සියල්ල සත්යයෙන් යුතු ව මිස අපි මවා නැත. සැබැවින්ම අවසන් හෝරාව කිසිදු සැකයකින් තොරව පැමිණෙන්නේමය. අහෝ දූතය! නුඹ ව බොරු කරන්නන් නොසලකා හරිනු. ඔවුනට අලංකාර අයුරින් සමාව දෙනු.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
اِنَّ رَبَّكَ هُوَ الْخَلّٰقُ الْعَلِیْمُ ۟
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَقَدْ اٰتَیْنٰكَ سَبْعًا مِّنَ الْمَثَانِیْ وَالْقُرْاٰنَ الْعَظِیْمَ ۟
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
لَا تَمُدَّنَّ عَیْنَیْكَ اِلٰی مَا مَتَّعْنَا بِهٖۤ اَزْوَاجًا مِّنْهُمْ وَلَا تَحْزَنْ عَلَیْهِمْ وَاخْفِضْ جَنَاحَكَ لِلْمُؤْمِنِیْنَ ۟
දෙවියන් ප්රතික්ෂේප කරන පිරිස් සඳහා අප භුක්ති විඳින්නට සැලැස් වූ ඉතා පහත් දෑ දෙස නුඹේ අවධානය යොමු නොකරනු. ඔවුන් බොරු කිරිම ගැන ද නුඹ දුක් නොවනු. දෙවියන් විශ්වාස කරන්නන් හට නිහතමානීව කටයුතු කරනු.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَقُلْ اِنِّیْۤ اَنَا النَّذِیْرُ الْمُبِیْنُ ۟ۚ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• أن الله تعالى إذا أراد أن يهلك قرية ازداد شرهم وطغيانهم، فإذا انتهى أوقع بهم من العقوبات ما يستحقونه.
•සැබැවින්ම අල්ලාහ් යම් ගම්මානයක් විනාශ කිරීමට සිතුවේ නම්, ඔවුන්ගේ නපුරුකම් හා කලහකම් ඔහු වැඩි කරනු ඇත. එහි උපරිමයට ගිය විට ඔවුනට සුදුසු දඬුවම ඔහු පහළ කරන්නේය.
• كراهة دخول مواطن العذاب، ومثلها دخول مقابر الكفار، فإن دخل الإنسان إلى تلك المواضع والمقابر فعليه الإسراع.
•දඬුවම පහළ වූ ස්ථානවලට පිවිසීමේ පිළිකුල. දෙවියන් ප්රතික්ෂේප කළවුන්ගේ මිනීවලවල් වෙත පිවිසීම ද එලෙසමය. එවන් ස්ථාන හෝ සොහොන් අතරට මිනිසාට පිවිසීමට සිදු වූයේ නම් ඔහු ඉක්මණින්ම ගමන් කළ යුතුය.
• ينبغي للمؤمن ألا ينظر إلى زخارف الدنيا وزهرتها، وأن ينظر إلى ما عند الله من العطاء.
•දේවත්වය විශ්වාස කරන්නා මෙලොවෙහි අලංකාරයන් හා විලාසිතාවන් දෙස නොබැලිය යුතු අතර අල්ලාහ් වෙතින් වූ ත්යාග දෙස බැලිය යුතු වේ.
• على المؤمن أن يكون بعيدًا من المشركين، ولا يحزن إن لم يؤمنوا، قريبًا من المؤمنين، متواضعًا لهم، محبًّا لهم ولو كانوا فقراء.
• දේවත්වය ප්රතික්ෂේප කරන්නන්ගෙන් දේවත්වය විශ්වාස කරන්නා දුරස් ව සිටිය යුතුය. ඔවුන් විශ්වාස නොකළේ නම් ඔවුන් ගැන ඔහු දුක් නොවිය යුතුයි. එය දෙවියන් විශ්වාස කරන්නන් දිළිඳුන් වුව ද ඔවුන් හට සමීප වෙමින් ද ඔවුනට නිහතමානී වෙමින් ද ඔවුනට ආදරය දැක්වීමෙන් ද විය යුතුය.
عَمَّا كَانُوْا یَعْمَلُوْنَ ۟
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• عناية الله ورعايته بصَوْن النبي صلى الله عليه وسلم وحمايته من أذى المشركين.
•දේව ආදේශකයින්ගේ හිංසා පීඩාවන්ගෙන් නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාණන් ආරක්ෂා කිරීම සඳහා එතුමාණන්ට රැකවරණය සැළසීම සඳහා අල්ලාහ්ගේ සැලකිලිමත්භාවය හා ඔහුගේ අවධානය.
• التسبيح والتحميد والصلاة علاج الهموم والأحزان، وطريق الخروج من الأزمات والمآزق والكروب.
•අල්ලාහ්ව සුවිශුද්ධ කිරීම, ඔහුට ප්රශංසා කිරීම හා සලාත් ඉටු කිරීම යනාදිය දුක් හා කම්කටොලු සඳහා වූ ප්රතිකර්මයකි. එමෙන්ම අර්බුද, අවහිරතා සහ කරදර වලින් ඉවත් වීමේ මගකි.
• المسلم مطالب على سبيل الفرضية بالعبادة التي هي الصلاة على الدوام حتى يأتيه الموت، ما لم يغلب الغشيان أو فقد الذاكرة على عقله.
•කලාන්තය හෝ මතකය නැතිවීම වැනි ස්වබුද්ධිය අහිමි කරන දෙයක් මුස්ලිම්වරයෙකුට ඇති නොවන තාක්කල් ඔහුට මරණය පැමිණෙන තෙක් නැමදුමක් ලෙස අඛණ්ඩ ව සලාතය ඉටු කිරීම අනිවාර්යය කර ඇත.
ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐߦߌߘߊ ߛߊ߲ߤߊߟߌ߫ ߘߟߊߡߌߘߊ ߘߐ߫ - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ
ߡߍ߲ ߝߘߊߣߍ߲߫ ߞߎ߬ߙߊ߬ߣߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߕߌߙߌ߲ߠߌ߲ ߝߊ߲ߓߊ ߟߊ߫