ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߟߊߘߛߏߣߍ߲" ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐߦߌߘߊ ߘߐ߫ ߕߋ߲ߟߎ߯ߋ߲ߞߊ߲ ߘߐ߫ * - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ
అ-దారియాత్
ߝߐߘߊ ߟߊߢߌߣߌ߲ ߘߏ߫:
تعريف الجن والإنس بأن مصدر رزقهم من الله وحده؛ ليخلصوا له العبادة.
وَالذّٰرِیٰتِ ذَرْوًا ۟ۙ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَالْحٰمِلٰتِ وِقْرًا ۟ۙ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَالْجٰرِیٰتِ یُسْرًا ۟ۙ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَّاِنَّ الدِّیْنَ لَوَاقِعٌ ۟ؕ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• الاعتبار بوقائع التاريخ من شأن ذوي القلوب الواعية.
وَالسَّمَآءِ ذَاتِ الْحُبُكِ ۟ۙ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قُتِلَ الْخَرّٰصُوْنَ ۟ۙ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
الَّذِیْنَ هُمْ فِیْ غَمْرَةٍ سَاهُوْنَ ۟ۙ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
یَسْـَٔلُوْنَ اَیَّانَ یَوْمُ الدِّیْنِ ۟ؕ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
یَوْمَ هُمْ عَلَی النَّارِ یُفْتَنُوْنَ ۟
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
كَانُوْا قَلِیْلًا مِّنَ الَّیْلِ مَا یَهْجَعُوْنَ ۟
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَبِالْاَسْحَارِ هُمْ یَسْتَغْفِرُوْنَ ۟
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
اِذْ دَخَلُوْا عَلَیْهِ فَقَالُوْا سَلٰمًا ؕ— قَالَ سَلٰمٌ ۚ— قَوْمٌ مُّنْكَرُوْنَ ۟
వారు ఆయన దగ్గరకు వచ్చినప్పుడు ఆయనతో సలాం (నీపై శాంతి కురియుగాక) అని అన్నారు. ఇబ్రాహీం అలైహిస్సలాం వారికి ప్రతిసలాంచేస్తూ సలాం (మీపై శాంతి కురియుగాక) అన్నారు. మరియు ఆయన (ఇబ్రాహీం అలైహిస్సలాం) తన మనసులో వీరందరు మాకు పరిచయం లేని జనులు అనుకున్నారు.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَاَوْجَسَ مِنْهُمْ خِیْفَةً ؕ— قَالُوْا لَا تَخَفْ ؕ— وَبَشَّرُوْهُ بِغُلٰمٍ عَلِیْمٍ ۟
వారు తినకపోవటం చూసినప్పుడు ఆయన తన మనసులో వారి నుండి భయపడసాగారు అప్పుడు వారు ఆయన నుండి గుర్తించారు. అప్పుడు వారు ఆయనను సంత్రుప్తిపరుస్తూ ఇలా పలికారు : మీరు భయపడకండి. మేము అల్లాహ్ వద్ద నుండి పంపించబడ్డ దూతలము. మరియు వారు ఆయనకు సంతోషమును కలిగించే వార్త ఆయనకు చాలా జ్ఞానం కల ఒక మగ సంతానము కలుగుతుందని తెలిపారు. మరియు శుభవార్త ఇవ్వబడినది ఇస్హాఖ్ అలైహిస్సలాం గురించే.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَاَقْبَلَتِ امْرَاَتُهٗ فِیْ صَرَّةٍ فَصَكَّتْ وَجْهَهَا وَقَالَتْ عَجُوْزٌ عَقِیْمٌ ۟
ఎప్పుడైతే ఆయన భార్య శుభవార్తను విన్నదో సంతోషముతో అరుస్తూ ముందుకు వచ్చినది. మరియు తన నుదిటిపై కొడుతూ ఆశ్ఛర్యముతో ఇలా పలికింది : ఏమీ ఒక వృద్ధురాలు జన్మనిస్తుందా. మరియు ఆమె వాస్తవానికి గొడ్రాలు.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قَالُوْا كَذٰلِكِ ۙ— قَالَ رَبُّكِ ؕ— اِنَّهٗ هُوَ الْحَكِیْمُ الْعَلِیْمُ ۟
ఆమెతో దూతలు ఇలా పలికారు : నీ ప్రభువు చెప్పినదే నీకు మేము తెలిపాము. ఆయన చెప్పిన దాన్ని మార్చే వాడు ఎవడూ లేడు. నిశ్ఛయంగా ఆయనే తన సృష్టించటంలో,తన విధివ్రాతలో విజ్ఞత కలవాడు. తన సృష్టి రాసుల గురించి మరియు వారికి ప్రయోజనకరమైన వాటి గురించి తెలిసినవాడు.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• إحسان العمل وإخلاصه لله سبب لدخول الجنة.
• فضل قيام الليل وأنه من أفضل القربات.
రాత్రి వేళ ఖియామ్ చేయటం (తహజ్జుద్ నమాజ్) యొక్క ప్రాముఖ్యత మరియు అది దైవ సాన్నిద్యమును కలిగించే గొప్ప కార్యాల్లోంచిది.
• من آداب الضيافة: رد التحية بأحسن منها، وتحضير المائدة خفية، والاستعداد للضيوف قبل نزولهم، وعدم استثناء شيء من المائدة، والإشراف على تحضيرها، والإسراع بها، وتقريبها للضيوف، وخطابهم برفق.
అతిధి మర్యాదల పద్దతుల్లోంచి : సలాాంనకు దాని కన్న ఉత్తమ రీతిలో ప్రతి సలాం చేయటం,చాటుగా భోజన ఏర్పాటు చేయటం, అతిధులు రాక ముందే సిద్ధంగా ఉండటం, భోజనం నుండి ఏదీ మినహాయించకుండా ఉండటం,దాన్ని మర్యాదపూర్వకంగా ప్రవేశపెట్టటం,దాన్ని తొందరగా చేయటం,దాన్ని అతిధులకు దగ్గర చేయటం, వారితో మృధువుగా మాట్లాడటం.
قَالَ فَمَا خَطْبُكُمْ اَیُّهَا الْمُرْسَلُوْنَ ۟
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
لِنُرْسِلَ عَلَیْهِمْ حِجَارَةً مِّنْ طِیْنٍ ۟ۙ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَمَا وَجَدْنَا فِیْهَا غَیْرَ بَیْتٍ مِّنَ الْمُسْلِمِیْنَ ۟ۚ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَتَرَكْنَا فِیْهَاۤ اٰیَةً لِّلَّذِیْنَ یَخَافُوْنَ الْعَذَابَ الْاَلِیْمَ ۟ؕ
మరియు మేము లూత్ జాతి వారి ఊరిలో వారిపై కురిసిన శిక్షను సూచించే శిక్ష ఆనుమాళ్ళను వారికి కలిగిన బాధాకరమైన శిక్ష నుండి భయపడి గుణపాఠం నేర్చుకోవటానికి వదిలాము. దాని నుండి ముక్తి పొందటానికి వారి కర్మలకు పాల్పడరు వారు.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَتَوَلّٰی بِرُكْنِهٖ وَقَالَ سٰحِرٌ اَوْ مَجْنُوْنٌ ۟
అప్పుడు ఫిర్ఔన్ తన బలమును మరియు తన సైన్యమును సిద్ధం చేసుకుంటూ సత్యము నుండి విముఖత చూపాడు. మరియు మూసా అలైహిస్సలాం గురించి ఇలా పలికాడు : అతడు ప్రజలను మంత్రజాలమునకు గురి చేసే మంత్రజాలకుడు లేదా తనకు అర్ధం కాని మాటలను పలికే పిచ్చివాడు.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَاَخَذْنٰهُ وَجُنُوْدَهٗ فَنَبَذْنٰهُمْ فِی الْیَمِّ وَهُوَ مُلِیْمٌ ۟ؕ
అప్పుడు మేము అతన్ని మరియు అతని పూర్తి సైన్యములను పట్టుకుని వారిని మేము సముద్రంలో విసిరివేశాము. అప్పుడు వారు మునిగి నాశనమైపోయారు. మరియు ఫిర్ఔన్ తిరస్కారము మరియు తాను దైవమని వాదించటం వలన నిందను తీసుకుని వచ్చాడు.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَعَتَوْا عَنْ اَمْرِ رَبِّهِمْ فَاَخَذَتْهُمُ الصّٰعِقَةُ وَهُمْ یَنْظُرُوْنَ ۟
అప్పుడు వారు తమ ప్రభువు ఆదేశము నుండి గర్వమును చూపి,విశ్వసించటం మరియు విధేయత చూపటం పై అహంకారమును చూపారు. అప్పుడు శిక్ష పిడుగు దాని గురించి వారు నిరీక్షిస్తుండగానే వారిని పట్టుకుంది. అప్పటికే వారు శిక్ష గురించి దాని అవతరణ కన్న మూడు దినముల ముందే హెచ్చరింపబడ్డారు.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَمِنْ كُلِّ شَیْءٍ خَلَقْنَا زَوْجَیْنِ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُوْنَ ۟
మరియు మేము ప్రతీ వస్తువు నుండి మగ,ఆడ మరియు ఆకాశము,భూమి మరియు నేల,సముద్రం లా రెండు జతలను సృష్టించాము. బహుశా మీరు ప్రతి వస్తువు నుండి రెండు జతలను సృష్టించిన అల్లాహ్ ఏకత్వమును గుర్తు చేసుకుంటారని మరియు మీరు ఆయన సామర్ధ్యమును గుర్తు చేసుకుంటారని.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَفِرُّوْۤا اِلَی اللّٰهِ ؕ— اِنِّیْ لَكُمْ مِّنْهُ نَذِیْرٌ مُّبِیْنٌ ۟ۚ
కావున మీరు అల్లాహ్ శిక్ష నుండి ఆయన ప్రతిఫలం వైపునకు ఆయనపై విధేయత ద్వారా మరియు ఆయన పట్ల అవిధేయతను విడనాడటం ద్వారా పరుగెత్తండి. నిశ్చయంగా నేను మీకు ఓ ప్రజలారా ఆయన శిక్ష నుండి స్పష్టంగా హెచ్చరించే వాడిని.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• إهلاك الله للأمم المكذبة درس للناس جميعًا.
كَذٰلِكَ مَاۤ اَتَی الَّذِیْنَ مِنْ قَبْلِهِمْ مِّنْ رَّسُوْلٍ اِلَّا قَالُوْا سَاحِرٌ اَوْ مَجْنُوْنٌ ۟۫
మక్కా వాసులు తిరస్కరించిన ఈ తిరస్కారము వలె పూర్వ సమాజములూ తిరస్కరించారు. అయితే అల్లాహ్ వద్ద నుండి ఏ ప్రవక్త వచ్చినా అతని గురించి వారు ఇతడు మంత్రజాలకుడు లేదా పిచ్చివాడు అని అనకుండా ఉండలేదు.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَاِنَّ لِلَّذِیْنَ ظَلَمُوْا ذَنُوْبًا مِّثْلَ ذَنُوْبِ اَصْحٰبِهِمْ فَلَا یَسْتَعْجِلُوْنِ ۟
ఓ ప్రవక్తా నిశ్చయంగా మిమ్మల్ని తిరస్కరించి తమపై అన్యాయం చేసుకున్న వారికి పూర్వం గతించిన తమ సహచరులకు భాగం కలిగినట్లే శిక్ష నుండి భాగము కలదు. దానికి ఒక నిర్ణీత సమయం కలదు. దాని సమయం కన్నా ముందు వారు నన్ను దాన్ని తొందరగా కోరనవసరంలేదు.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• الكفر ملة واحدة وإن اختلفت وسائله وتنوع أهله ومكانه وزمانه.
అవిశ్వాసం ఒకే సమాజము ఒక వేళ దాని కారకాలు వేరైనా మరియు దాని వారు,దాని ప్రదేశము,దాని కాలము రకరకాలైనా సరే.
• شهادة الله لرسوله صلى الله عليه وسلم بتبليغ الرسالة.
• الحكمة من خلق الجن والإنس تحقيق عبادة الله بكل مظاهرها.
ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߟߊߘߛߏߣߍ߲" ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐߦߌߘߊ ߘߐ߫ ߕߋ߲ߟߎ߯ߋ߲ߞߊ߲ ߘߐ߫ - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ
ߡߍ߲ ߝߘߊߣߍ߲߫ ߞߎ߬ߙߊ߬ߣߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߕߌߙߌ߲ߠߌ߲ ߝߊ߲ߓߊ ߟߊ߫