ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߟߊߘߛߏߣߍ߲" ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐߦߌߘߊ ߘߐ߫ ߊ߬ߠߌ߯ߙߌ߲ߞߊ߲ ߘߐ߫ * - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ
وَمَآ أَرۡسَلۡنَا مِن قَبۡلِكَ إِلَّا رِجَالٗا نُّوحِيٓ إِلَيۡهِمۡۖ فَسۡـَٔلُوٓاْ أَهۡلَ ٱلذِّكۡرِ إِن كُنتُمۡ لَا تَعۡلَمُونَ
ئى ئاللاھنىڭ پەيغەمبىرى! بىز سەندىن ئىلگىرى ئىنسانلاردىن پەقەت ئەرلەرگىلا ۋەھيى نازىل قىلىمىز، پەرىشتىلەردىن پەيغەمبەر ئەۋەتمىدۇق، بۇ بىزنىڭ داۋاملىشىۋاتقان يولىمىز، ئەگەر سىلەر بۇنى ئىنكار قىلساڭلار، ئۇلارنىڭ ئىنسان ئىكەنلىكىنى بىلمىسەڭلار، ئىلگىرى كىتاب بېرىلگەنلەردىن سوراپ بىقىڭلار، ئۇلار سىلەرگە ئۇ پەيغەمبەرلەرنىڭ پەرىشتە بولماستىن بەلكى ئىنسان ئىكەنلىكىدىن .خەۋەر بېرىدۇ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
بِٱلۡبَيِّنَٰتِ وَٱلزُّبُرِۗ وَأَنزَلۡنَآ إِلَيۡكَ ٱلذِّكۡرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيۡهِمۡ وَلَعَلَّهُمۡ يَتَفَكَّرُونَ
بىز ئىنسانلاردىن بولغان ئاشۇ پەيغەمبەرلەرنى روشەن دەلىللەر ۋە نازىل قېلىنغان كىتابلار بىلەن ئەۋەتتۇق، ئى ئاللاھنىڭ پەيغەمبىرى! ساڭا قۇرئاننى كىشىلەر ئېھتىياجلىق بولىدىغان نەرسىلەرنى بايان قىلىپ بېرىش ۋە ئۇلارنىڭ پىكىر قېلىشى، ئويلىنىشى ۋە قۇرئان ئۆز ئېچىگە .ئالغان نەرسىلەردىن ۋەز-نەسىھەت ئېلىشى ئۈچۈن نازىل قىلدۇق
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَفَأَمِنَ ٱلَّذِينَ مَكَرُواْ ٱلسَّيِّـَٔاتِ أَن يَخۡسِفَ ٱللَّهُ بِهِمُ ٱلۡأَرۡضَ أَوۡ يَأۡتِيَهُمُ ٱلۡعَذَابُ مِنۡ حَيۡثُ لَا يَشۡعُرُونَ
كىشىلەرنى ئاللاھنىڭ يولىدىن توسۇش ئۈچۈن ھىلە-مىكىر ئىشلەتكەنلەر قارۇننى يەرگە يۇتقۇزىۋاتقاندەك ئاللاھنىڭ ئۆزلىرىنى يەرگە يۇتقۇزىۋېتىشىدىن ياكى ئۇلار كۈتمىگەن جايدىن ئۆزلىرىگە ئازاب .كېلىشىدىن قورقمامدىغاندۇ؟
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَوۡ يَأۡخُذَهُمۡ عَلَىٰ تَخَوُّفٖ فَإِنَّ رَبَّكُمۡ لَرَءُوفٞ رَّحِيمٌ
ياكى ئۇلار ئۆزلىرىنىڭ ئاللاھدىن قورۇققان ھالىتىدە ئاللاھنىڭ ئازابى يېتىشىدىن خاتىرجەم بولدىمۇ؟، ئاللاھ ئۇلارنى ھەر ۋاقىت ئازابلاشقا قادىر. شۈبھىسىزكى، سىلەرنىڭ پەرۋەردىگارىڭلار ئەلۋەتتە كۆيۈمچاندۇر، مېھرىباندۇر، بەندىلىرىنىڭ تەۋبە قىلىۋېلىشى ئۈچۈن ئۇلارنى ئالدىراپ جازالىمايدۇ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَوَلَمۡ يَرَوۡاْ إِلَىٰ مَا خَلَقَ ٱللَّهُ مِن شَيۡءٖ يَتَفَيَّؤُاْ ظِلَٰلُهُۥ عَنِ ٱلۡيَمِينِ وَٱلشَّمَآئِلِ سُجَّدٗا لِّلَّهِ وَهُمۡ دَٰخِرُونَ
ئاشۇ يالغانچى كاپىرلار ئاللاھنىڭ ياراتقان نەرسىلىرىگە تەپەككۈر قىلىش نەزىرى بىلەن قارىمامدىغاندۇ؟، قۇياشنىڭ ھەركىتى ۋە كۈندۈزدىكى سەيرى قېلىشىغا ئەگىشىپ ئۇ نەرسىلەرنىڭ سايىلىرى ئوڭ ۋە سول تەرەپكە مايىل بولۇپ تۇرىدۇ، كېچىدە ئايغا ئەگىشىدۇ، ئۇ نەرسىلەر تۆۋەنچىلىك بىلەن ئۆز پەرۋەردىگارىغا ھەقىقى سەجدە قىلىدۇ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلِلَّهِۤ يَسۡجُدُۤ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِ مِن دَآبَّةٖ وَٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ وَهُمۡ لَا يَسۡتَكۡبِرُونَ
ئاسمانلار ۋە زېمىندىكى ھەممە جانلىق نەرسىلەر يالغۇز ئاللاھقا سەجدە قېلىدۇ، پەرىشتىلەرمۇ يالغۇز ئاللاھقا سەجدە قېلىدۇ، ئۇلار ئاللاھقا .ئىبادەت قىلىش ۋە بويسۇنۇشتىن تەكەببۇرلۇق قېلىپ باش تارتمايدۇ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
۞ وَقَالَ ٱللَّهُ لَا تَتَّخِذُوٓاْ إِلَٰهَيۡنِ ٱثۡنَيۡنِۖ إِنَّمَا هُوَ إِلَٰهٞ وَٰحِدٞ فَإِيَّٰيَ فَٱرۡهَبُونِ
ئاللاھ تائالا ئۆزىنىڭ بارلىق بەندىلىرىگە: ئىككى ئىلاھقا ئىبادەت قىلماڭلار، ھەقىقى ئىبادەت قېلىنغۇچىنىڭ بىر ئىكەنلىكىدە ھېچ شەك يوقتۇر، ئۇنىڭ ئىككىنچىسى يوق ۋە ھېچ شېرىكى يوق، مەندىنلا قورقۇڭلار، مەندىن باشقا ھېچكىمدىن قورۇقماڭلار.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَهُۥ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَلَهُ ٱلدِّينُ وَاصِبًاۚ أَفَغَيۡرَ ٱللَّهِ تَتَّقُونَ
ئاسمانلاردىكى ۋە زېمىندىكى ھەممە نەرسە يارىتىلىش، ئىگىدارچىلىق ۋە تەدبىر قىلىش جەھەتتە يالغۇز بىر ئاللاھنىڭدۇر. ئىتائەت قىلىش، بويسۇنۇش ۋە ئىخلاس قىلىش يالغۇز بىر ئاللاھقا خاستۇر. ئاللاھنىڭ غەيرىدىن قورقامسىلەر؟، قورۇقماڭلار، بەلكى يەككە-يېگانە ئاللاھدىن .قورقۇڭلار
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَمَا بِكُم مِّن نِّعۡمَةٖ فَمِنَ ٱللَّهِۖ ثُمَّ إِذَا مَسَّكُمُ ٱلضُّرُّ فَإِلَيۡهِ تَجۡـَٔرُونَ
ئى ئىنسانلار! سىلەر بەھرىمان بولىۋاتقان دىنى ۋە دۇنيالىق نېئمەتلەرنىڭ ھەممىسى ئاللاھ تەرىپىدىندۇر، ئاللاھنىڭ غەيرىدىن ئەمەس. سىلەرگە بىرەر بالا-مۇسىبەت، كېسەللىك ياكى كەمبەغەلچىلىك يەتسە سىلەرگە يەتكەن نەرسىنى ئۈستۈڭلاردىن كۆتۈرىۋېتىش ئۈچۈن يالغۇز بىر ئاللاھقا يالۋۇرۇپ دۇئا قىلىسىلەر، يالغۇز ئىبادەتكە ھەقلىق بولغان ئاللاھ .نېئمەتلەرنى ئاتا قېلىدۇ ۋە ئازابنى كۆتۈرۋېتىدۇ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• على المجرم أن يستحي من ربه أن تكون نعم الله عليه نازلة في جميع اللحظات ومعاصيه صاعدة إلى ربه في كل الأوقات.
جىنايەت سادىر قىلغۇچىلار پەرۋەردىگارىدىن ھايا قېلىشى كېرەك، ئۇنىڭغا دائىم ئاللاھنىڭ نېمەتلىرى نازىل بولۇپ تۇرسا، ھەر ۋاقىت ئۇنىڭ .خاتالىقلىرى پەرۋەردىگارىغا كۆتۈرلىدۇ
• ينبغي لأهل الكفر والتكذيب وأنواع المعاصي الخوف من الله تعالى أن يأخذهم بالعذاب على غِرَّة وهم لا يشعرون.
كاپىر، يالغانچىلار ۋە گۇناھ-مەئسىيەت سادىر قىلغۇچىلار ئۆزلىرى تۇيمىغان ھالەتتە ئۇشتۇمتۇت ئاللاھنىڭ ئازابى كېلىپ قېلىشتىن ھەزەر .قىلسۇن
• جميع النعم من الله تعالى، سواء المادية كالرّزق والسّلامة والصّحة، أو المعنوية كالأمان والجاه والمنصب ونحوها.
بارلىق نېئمەتلەر؛ مەيلى ئۇ رىزىق، خاتىرجەملىك ۋە سالامەتلىككە ئوخشاش ماددى بولسۇن ياكى تىنچلىق، يۈز-ئابرۇي ۋە ئەمەل-مەرتىۋېگە ئوخشاش مەنىۋى بولسۇن ئاللاھ تەرىپىدىن بولىدۇ.
• لا يجد الإنسان ملجأً لكشف الضُّرِّ عنه في وقت الشدائد إلا الله تعالى فيضجّ بالدّعاء إليه؛ لعلمه أنه لا يقدر أحد على إزالة الكرب سواه.
ئىنسان قاتتىق قېيىنچىلىققا دۇچ كەلگەندە زىياننى يوق قىلىش ئۈچۈن ئىلتىجا قېلىدىغان ئاللاھتىن باشقا ياردەمچى تاپالمايدۇ، ئاللاھقا دۇئا قىلىپ يالۋۇرىدۇ، قېيىنچىلىقنى يوق قېلىشقا ئاللاھدىن باشقا بىرىنىڭ .قادىر بولالمايدىغانلىقىنى بىلىدۇ
ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߟߊߘߛߏߣߍ߲" ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐߦߌߘߊ ߘߐ߫ ߊ߬ߠߌ߯ߙߌ߲ߞߊ߲ ߘߐ߫ - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ
ߡߍ߲ ߝߘߊߣߍ߲߫ ߞߎ߬ߙߊ߬ߣߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߕߌߙߌ߲ߠߌ߲ ߝߊ߲ߓߊ ߟߊ߫