د معناګانو ژباړه سورت العلق - الترجمة الأذرية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - د قرآن کریم دائرة المعارف

əl-Ələq

د سورت د مقصدونو څخه:

الإنسان بين هدايته بالوحي وضلاله بالاستكبار والجهل.

İnsan vəhy sayəsində doğru yola yönəlməklə, təkəbbür və cahillik sayəsində zəlalətə uğramaq arasındadır.

---

آیت: 1

ٱقۡرَأۡ بِٱسۡمِ رَبِّكَ ٱلَّذِي خَلَقَ

Ey Peyğəmbər! Bütün məxluqatı yaradan Rəbbinin adı ilə başlayaraq Allahın sənə vəhy etdiyini oxu!

آیت: 2

خَلَقَ ٱلۡإِنسَٰنَ مِنۡ عَلَقٍ

O, insanı əvvəli nütfə olmuş qan laxtasından yaratdı.

آیت: 3

ٱقۡرَأۡ وَرَبُّكَ ٱلۡأَكۡرَمُ

Ey Peyğəmbər! Allahın sənə vəhy etdiyini oxu! Sənin Rəbbin ən səxavətlidir. Heç bir səxavətli ona bərabər ola bilməz. O, olduqca səxavətli və çox yaxşılıq edəndir.

آیت: 4

ٱلَّذِي عَلَّمَ بِٱلۡقَلَمِ

O, qələmlə xətt çəkməyi və yazmağı öyrətdi.

آیت: 5

عَلَّمَ ٱلۡإِنسَٰنَ مَا لَمۡ يَعۡلَمۡ

İnsana onun bilmədiklərini öyrətdi.

آیت: 6

كَلَّآ إِنَّ ٱلۡإِنسَٰنَ لَيَطۡغَىٰٓ

Bəli, Əbu Cəhl kimi günahkar insan, həqiqətən də, Allahın hüdudlarını pozaraq həddini aşan bir kimsədir –

آیت: 7

أَن رَّءَاهُ ٱسۡتَغۡنَىٰٓ

Var-dövləti və ad-sanı sayəsində özünün ehtiyacsız olduğunu zənn etdiyinə görə.

آیت: 8

إِنَّ إِلَىٰ رَبِّكَ ٱلرُّجۡعَىٰٓ

Ey insan! Qiyamət günü sən Rəbbinin hüzuruna qaytarılacaqsan, o da hər kəsə layiq olan əvəzi (mükafat və ya cəza) verəcəkdir.

آیت: 9

أَرَءَيۡتَ ٱلَّذِي يَنۡهَىٰ

Mane olmağa çalışan Əbu Cəhlni etdiyindən də daha pis iş tutan bir şey gördünmü –

آیت: 10

عَبۡدًا إِذَا صَلَّىٰٓ

Kəbənin yanında namaz qılan qulumuz Muhəmmədə (səllallahu aleyhi və səlləm).

آیت: 11

أَرَءَيۡتَ إِن كَانَ عَلَى ٱلۡهُدَىٰٓ

Söylə görək, əgər o qulumuz Rəbbinin göstərdiyi haqq yoldadırsa, onda necə?!

آیت: 12

أَوۡ أَمَرَ بِٱلتَّقۡوَىٰٓ

Yaxud insanlara Allahın əmrlərini yerinə yetirib qadağan etdiyi şeylərdən çəkinərək Allahdan qorxmağı əmr edirsə, onda necə?! Məgər belə insanın namaz qılmağına maneçilik törətmək olarmı?!

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• رضا الله هو المقصد الأسمى.

Uca Allahın Öz peyğəmbərinin -səllallahu aleyhi və səlləm- zikrini ucaltmaqla ona ehtiram göstərməsi.

• أهمية القراءة والكتابة في الإسلام.

Allahın rizasını qazanmaq ən ali məqsəddir.

• خطر الغنى إذا جرّ إلى الكبر والبُعد عن الحق.

İslam dinində oxumağın və yazmağın əhməiyyətli olması.

• النهي عن المعروف صفة من صفات الكفر.

Təkəbbürlü olmağa və haqq yoldan sapmağa gətirib çıxaran zənginliyin təhlükəsi.

• إكرام الله تعالى نبيه صلى الله عليه وسلم بأن رفع له ذكره.

Yaxşı işlər görməyi qadağan etmək kafirlərin xislətlərindəndir.

آیت: 13

أَرَءَيۡتَ إِن كَذَّبَ وَتَوَلَّىٰٓ

De görək, əgər namaz qılmağı qadağan edən bu kimsə Peyğəmbərin (səllallahu aleyhi və səlləm) gətirdiyini yalan sayıb ondan üz döndəribsə, onda necə?! Məgər o, Allahdan qorxurmur?!

آیت: 14

أَلَمۡ يَعۡلَم بِأَنَّ ٱللَّهَ يَرَىٰ

Qulumuzun namaz qılmağına mane olan bu kimsə bilmir ki, Allah onun nə etdiyini görür, onun etdiklərindən heç bir şey Allaha gizli qalmaz?!

آیت: 15

كَلَّا لَئِن لَّمۡ يَنتَهِ لَنَسۡفَعَۢا بِٱلنَّاصِيَةِ

Bu iş heç də bu cahil insanın təsəvvür etdiyi kimi deyil. Əgər o, qulumuza əziyyət verməyinə və onu yalançı saymağına son qoymasa, Biz onun kəkilindən tutub atəşə sürükləyəcəyik.

آیت: 16

نَاصِيَةٖ كَٰذِبَةٍ خَاطِئَةٖ

O kəkilin sahibi, sözündə yalançı, əməlində də xatakar olan birisidir.

آیت: 17

فَلۡيَدۡعُ نَادِيَهُۥ

Qoy o, kəkilindən götürülüb atəşə sürüklənərkən öz dostlarını və məclisində olan kimsələri çağırıb onlardan kömək diləsin ki, onu əzabdan qurtarsınlar.

آیت: 18

سَنَدۡعُ ٱلزَّبَانِيَةَ

Biz də, Allahın verdiyi əmrlərə heç vaxt asi olmayan və özlərinə buyurulanları yerinə yetirən amansız mələklərdən olan Cəhənnəm gözətçilərini çağıracağıq. Qoy baxıb görsün, bu iki tərəfdarların hansı bir daha güclü və daha qüdrətlidir.

آیت: 19

كَلَّا لَا تُطِعۡهُ وَٱسۡجُدۡۤ وَٱقۡتَرِب۩

Bu iş heç də o zalimin düşündüyü kimi deyil, o sənə heç bir pislik edə bilməz. Onun əmrinə və qadağasına itaət etmə. Sən Allaha səcdə et və Allahın buyuruqlarını yerinə yetirərək Ona yaxınlaş. Həqiqətən də, bunlar Allaha yaxınlaşdıran vasitələrdir.

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• فضل ليلة القدر على سائر ليالي العام.

Qədr gecəsinin ilin digər gecələrindən fəzilətli olması.

• الإخلاص في العبادة من شروط قَبولها.

İbadətin ixlasla yalnız Allah üçün olması, iİbadətin qəbul edilməsi üçün qoyulmuş şərtlərdən biridir.

• اتفاق الشرائع في الأصول مَدعاة لقبول الرسالة.

Dinin əsaslarında (səmavi) şəriətlərin eyni olması, risalətin qəbul edilməsi üçün səbəbdir.